POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI

Transkrypt

1 POLSKIE CENTRUM AKREDYTACJI AKREDYTACJA JEDNOSTEK INSPEKCYJNYCH WYMAGANIA SZCZEGÓŁOWE Wydanie 7 Warszawa, r.

2 Spis treści 1 Wprowadzenie Ogólne zasady udzielania i utrzymywania akredytacji jednostek inspekcyjnych Szczegółowe zasady udzielania i utrzymywania akredytacji jednostek inspekcyjnych Wymagania akredytacyjne Zakres akredytacji Zasady prowadzenia oceny jednostek inspekcyjnych w procesach akredytacji i nadzoru Postanowienia ogólne Środki techniczne i wyposażenie Możliwości badawcze Sprawozdania z inspekcji i świadectwa z inspekcji Szkolenie personelu jednostki inspekcyjnej Identyfikacja lokalizacji, w których wykonywane są kluczowe działalności Zasady wyboru inspektorów i inspekcji do obserwacji w procesach akredytacji i nadzoru Proces akredytacji Procesy nadzoru Nadzór planowany i ponowna ocena Rozszerzanie zakresu akredytacji Szczegółowe warunki zawieszania lub ograniczania zakresu akredytacji Postanowienia końcowe Dokumenty związane Załączniki... 7 Wydanie 7 z r. Str. 2/7

3 1 Wprowadzenie Polskie Centrum Akredytacji podczas prowadzenia ocen jednostek inspekcyjnych postępuje zgodnie z ogólnymi zasadami podanymi w dokumencie DA-01 Opis systemu akredytacji oraz zasadami określonymi poniżej. 2 Ogólne zasady udzielania i utrzymywania akredytacji jednostek inspekcyjnych Warunkiem udzielania i utrzymywania akredytacji jednostce inspekcyjnej jest spełnienie wszystkich wymagań akredytacyjnych określonych w niniejszym dokumencie oraz prowadzenie inspekcji w danym rodzaju i dziedzinie inspekcji. PCA nie udziela akredytacji jednostkom inspekcyjnym w dziedzinie inspekcji, w której nie było możliwości, przeprowadzenia obserwacji pracy inspektorów. PCA rozróżnia, zgodnie z normą PN-EN ISO/IEC 17020, następujące typy jednostek inspekcyjnych: A, B i C. W procesie oceny szczegółowej analizie podlega stopień niezależności jednostki inspekcyjnej. Jednostka inspekcyjna typu A jest organizacją całkowicie niezależną od wszystkich zainteresowanych stron. Jednostki inspekcyjne typu B i C mają różne stopnie niezależności. 3 Szczegółowe zasady udzielania i utrzymywania akredytacji jednostek inspekcyjnych 3.1 Wymagania akredytacyjne PN-EN ISO/IEC Ocena zgodności. Wymagania dotyczące działania różnych rodzajów jednostek przeprowadzających inspekcję 1 ; DA-05 Polityka dotycząca uczestnictwa w badaniach biegłości (o ile jednostka inspekcyjna wykorzystuje badania wykonywane przez laboratoria badawcze); DA-06 Polityka dotycząca zapewnienia spójności pomiarowej. 3.2 Zakres akredytacji Zakres akredytacji wyszczególnia usługi akredytowanej jednostki, do świadczenia których PCA potwierdziło jej kompetencje. Zakres akredytacji określa siedzibę (lokalizację główną) oraz wszystkie inne lokalizacje, w których prowadzona jest działalność kluczowa z podaniem ich adresów. W zakresie akredytacji jednostki inspekcyjnej podaje się zgodnie z załącznikiem nr 1: symbol inspekcji; rodzaj inspekcji; dziedzinę inspekcji, oraz zidentyfikowane metody i procedury inspekcji (numerem, wydaniem oraz tytułem), którymi mogą być: przepisy prawne, normy, specyfikacje, udokumentowane własne procedury inspekcji, itp. 3.3 Zasady prowadzenia oceny jednostek inspekcyjnych w procesach akredytacji i nadzoru Postanowienia ogólne Środki techniczne i wyposażenie Jednostka inspekcyjna powinna dysponować odpowiednimi środkami technicznymi i wyposażeniem (własnym lub nie będącym jej własnością), pozwalającym na prowadzenie 1 Patrz Komunikat nr 107 z dnia r. w sprawie wprowadzenia zmian w wymaganiach akredytacyjnych dla jednostek inspekcyjnych, wynikających z opublikowania normy PN-EN ISO/IEC 17020:2012 (oryg.); Wydanie 7 z r. Str. 3/7

4 działalności inspekcyjnej objętej zakresem akredytacji. PCA ocenia dowody potwierdzające utrzymywanie wyposażenia stosowanego przez jednostkę we właściwym stanie technicznym, włącznie z dokumentami potwierdzającymi status jego wzorcowania zgodnie z zasadami określonymi w dokumencie DA Możliwości badawcze Jeżeli procedury inspekcji przewidują wykonywanie badań, to laboratoria jednostki lub podwykonawcy powinny spełniać wymagania normy PN-EN ISO/IEC W procesie akredytacji i nadzoru jednostki inspekcyjnej, jako spełniające ten warunek, PCA będzie uznawać laboratoria akredytowane lub ocenione przez jednostkę. W przypadku wątpliwości lub braku dostatecznych dowodów oceny laboratorium przez jednostkę, w tym braku uczestnictwa laboratorium z pozytywnym wynikiem w badaniach biegłości (PT), PCA dokona oceny laboratorium na zgodność z wymaganiami normy PN-EN ISO/IEC w zakresie niezbędnym dla realizacji badań przewidzianych w procedurze inspekcji. Działalność jednostki inspekcyjnej polegająca tylko na pobieraniu próbek nie może być akredytowana w ramach normy PN-EN ISO/IEC Sprawozdania z inspekcji i świadectwa z inspekcji Jednostka inspekcyjna powinna wydawać dokumenty z inspekcji w przyjętej formie, np. sprawozdania z inspekcji. Jednostka inspekcyjna może wydawać dodatkowo świadectwa inspekcji zawierające krótkie, oficjalne oświadczenie o zgodności z wymaganiami. Świadectwa inspekcji i/lub sprawozdania z inspekcji wydawane w ramach zakresu akredytacji powinny być oznaczone symbolem akredytacji lub zawierać słowne powołanie na status akredytacji Szkolenie personelu jednostki inspekcyjnej Jedną z zasad funkcjonowania jednostki inspekcyjnej spełniającej wymagania normy PN-EN ISO/IEC jest wprowadzenie i utrzymywanie systemu szkoleń personelu na poziomie gwarantującym prowadzenie działalności inspekcyjnej w sposób wiarygodny i kompetentny. PCA będzie oczekiwać, że jednostki przedstawią dowody potwierdzające: wprowadzenie systemu szkolenia pracowników, który zapewni utrzymanie kompetencji personelu gwarantując odpowiednią jakość usług inspekcyjnych; kwalifikacje personelu, szkolenia, doświadczenie oraz poziom wiedzy osób wymaganych do wykonywania czynności inspekcyjnych; określenie potrzeb szkoleniowych i opracowania na ich podstawie programu szkoleń dotyczących zwłaszcza realizacji prac inspekcyjnych, wzorcowania lub utrzymywania przyrządów pomiarowych, prowadzenia auditów wewnętrznych, itp.; przeprowadzania identyfikacji potrzeb szkoleniowych dla każdego pracownika co najmniej raz w roku Identyfikacja lokalizacji, w których wykonywane są kluczowe działalności Działania inspekcyjne zazwyczaj wykonywane są poza siedzibą (lokalizacją) jednostki. W inspekcji decyzje dotyczące wyniku oceny zgodności często są podejmowane przez inspektora na miejscu oraz są częścią samej inspekcji. Nie jest konieczne przeprowadzanie przez PCA wizyty w każdej lokalizacji jednostki inspekcyjnej, w której podejmowana jest decyzja dotycząca zgodności. Przy rozpatrywaniu tego, czy w lokalizacji wykonywane są kluczowe działalności, PCA uwzględnia kwestie, które mają wpływ na wyniki inspekcji. Do kluczowych działalności należy m.in.: formułowanie polityki, Wydanie 7 z r. Str. 4/7

5 rozwój procesu i/lub procedur, proces wstępnego wyboru inspektorów oraz jeśli to właściwe: przegląd umowy, planowanie ocen zgodności, przegląd i zatwierdzanie ocen zgodności Zasady wyboru inspektorów i inspekcji do obserwacji w procesach akredytacji i nadzoru Wybierając próbkę inspekcji do obserwacji, PCA kieruje się zasadami podanymi w punktach i niniejszego dokumentu oraz zasadą minimalizacji ryzyka popełnienia błędu przy ocenie kompetencji jednostki inspekcyjnej. PCA wybiera z list inspekcji przekazanych przez jednostkę do PCA takie inspekcje, których wyniki mają największy wpływ na bezpieczeństwo osób, stan urządzeń, efekty ekonomiczne lub środowisko naturalne, a także uwzględniające czynniki krytyczne (np. nowi pracownicy, ryzyko i złożoność działalności inspekcyjnej, fizyczne zdolności personelu). Ubiegająca się o akredytację albo akredytowana jednostka inspekcyjna jest zobowiązana do dostarczenia do PCA listy planowanych inspekcji we wnioskowanym zakresie lub w akredytowanym zakresie wskazanym przez PCA. Lista ta powinna zawierać wykaz inspekcji (o ile to możliwe, co najmniej dwóch) planowanych przez jednostkę w terminie ustalonej oceny w siedzibie jednostki i, stosownie do sytuacji, w lokalizacjach w których wykonywane są kluczowe działalności. W razie niemożliwości synchronizacji czasowej oceny w siedzibie i w ww. lokalizacjach z obserwacją inspekcji, jednostka dostarcza do PCA wykaz wszystkich inspekcji planowanych w okresie jednego miesiąca kalendarzowego przed i po dacie oceny w siedzibie. W szczególnych sytuacjach, dopuszcza się odstępstwa od zasady synchronizacji czasowej ocen polegające na wydłużeniu czasu pomiędzy oceną w siedzibie i lokalizacjach, w których wykonywane są kluczowe działalności Proces akredytacji Ocena jednostki w procesie akredytacji polega na przeglądzie dokumentacji i ocenie kompetencji na podstawie przeprowadzonej oceny w siedzibie i obserwacji. Warunkiem ubiegania się o akredytację inspekcji w danej dziedzinie, wymienionej w formularzu FAK-01, jest przeprowadzenie co najmniej jednego procesu inspekcji w zgłaszanej dziedzinie wykonywanej daną metodą lub procedurą inspekcji. Ocena jednostki inspekcyjnej w procesie akredytacji obejmuje: przegląd dokumentacji - jednostka powinna przeprowadzić przegląd dokumentacji wdrożonego systemu zarządzania na zgodność z wymaganiami akredytacyjnymi i przedstawić jego wyniki na formularzu FAK-02 do PCA, wraz z wnioskiem (FAK-01); ocenę na miejscu w siedzibie jednostki inspekcyjnej i wszystkich jej lokalizacjach (oddziały, filie, itp. o ile są), w których wykonywane są kluczowe działalności; obserwacje inspekcji prowadzonych przez inspektorów jednostki na zlecenie jej klientów. PCA obserwuje co najmniej 1 inspekcję prowadzoną według metody i/lub procedury w każdej z dziedzin inspekcji zgłoszonych do akredytacji. W wypadku istnienia placówek terenowych, zarządzanych z siedziby lub z lokalizacji, w których wykonywane są kluczowe działalności, PCA prowadzi obserwację działalności wybranego inspektora w danej dziedzinie inspekcji z wybranej placówki terenowej z zachowaniem zasady obserwacji jednego inspektora z danej lokalizacji. Tryb wyboru inspekcji do obserwacji został podany w punkcie Wydanie 7 z r. Str. 5/7

6 3.3.3 Procesy nadzoru Nadzór planowany i ponowna ocena W nadzorze planowanym i w trakcie ponownej oceny PCA potwierdza kompetencje do prowadzenia działalności inspekcyjnej poprzez ocenę w siedzibie i obserwację działań jednostki. Ocena na miejscu w nadzorze planowanym i w trakcie ponownej oceny dotyczy siedziby jednostki i jej lokalizacji, w których wykonywane są kluczowe działalności. Lokalizacje wybiera się losowo w ten sposób, żeby w trakcie całego cyklu akredytacji, włącznie z ponowną oceną: liczba ocenianych za każdym razem lokalizacji była możliwie taka sama; zostały ocenione wszystkie lokalizacje. Oprócz ocen na miejscu, PCA prowadzi obserwacje inspekcji prowadzonych przez inspektorów jednostki na zlecenie jej klientów, wybierając do obserwacji jedną z akredytowanych dziedzin inspekcji. PCA obserwuje co najmniej 1 inspekcję w wybranej dziedzinie inspekcji w siedzibie i w każdej z ocenianych lokalizacji. Wybór próbki dziedzin inspekcji odbywa się z zachowaniem zasady obserwacji wszystkich akredytowanych dziedzin w danym cyklu akredytacji. W wypadku istnienia placówek terenowych, zarządzanych z siedziby lub w których wykonywane są kluczowe działalności, PCA prowadzi obserwacje działalności wybranego inspektora w danej dziedzinie inspekcji z wybranej placówki terenowej z zachowaniem warunku obserwacji jednego inspektora z danej lokalizacji kluczowej i wybierając za każdym razem innego inspektora do obserwacji. Tryb wyboru inspekcji do obserwacji został podany w punkcie W nadzorze planowanym i w trakcie ponownej oceny, PCA ocenia, na miejscu, kompetencje jednostki do prowadzenia procesów inspekcji na podstawie zapisów z ich przebiegu Rozszerzanie zakresu akredytacji Rozszerzenie zakresu akredytacji jednostki inspekcyjnej dotyczy: a) nowego rodzaju inspekcji; b) nowej dziedziny inspekcji, c) nowych metod i procedur inspekcji; ; d) nowych lokalizacji, w których wykonywane są kluczowe działalności. PCA może przeprowadzić ocenę na podstawie przeglądu dokumentacji dostarczonej przez jednostkę w przypadku, gdy jednostka inspekcyjna posiada akredytację na dany rodzaj i dziedzinę inspekcji i wnioskuje o rozszerzenie zakresu akredytacji o nowe metody i procedury inspekcji. Jednostka powinna dostarczyć do PCA co najmniej dowody na: posiadanie kompetentnego personelu do prowadzenia inspekcji we wnioskowanym zakresie, spełniającego kryteria kwalifikacyjne jednostki; posiadanie możliwości badawczych (o ile są potrzebne badania) we wnioskowanym zakresie; przeprowadzenie procesu inspekcji w zakresie wnioskowanego rozszerzenia. W przypadku wnioskowania o rozszerzenie zakresu akredytacji o nowy rodzaj, dziedzinę inspekcji lub o nowe lokalizacje, ocena jednostki inspekcyjnej odbywa się zgodnie z zasadami podanymi w punkcie Wydanie 7 z r. Str. 6/7

7 Szczegółowe warunki zawieszania lub ograniczania zakresu akredytacji Zawieszenie akredytacji w części zakresu, oprócz zasad określonych w dokumencie DA-01, następuje w przypadku: utraty kompetencji jednostki do prowadzenia inspekcji w danej dziedzinie; uniemożliwienia przeprowadzenia oceny i obserwacji w procesie nadzoru. Wznowienie akredytacji po zawieszeniu następuje po spełnieniu przez jednostkę, w wyznaczonym przez PCA terminie, warunków postawionych przy zawieszeniu oraz, jeśli to właściwe, po przedstawieniu dowodów na przeprowadzenie inspekcji w zawieszonej części zakresu. W przeciwnym wypadku PCA ogranicza zakres akredytacji w zawieszonej części. Jednostka przed oceną w planowanym nadzorze lub przed ponowną oceną powinna przedstawić dowody swojej aktywności w akredytowanych dziedzinach inspekcji. W przypadku gdy jednostka w danym cyklu akredytacji nie prowadziła inspekcji w określonej dziedzinie i nie wydawała sprawozdań bądź świadectw z inspekcji z powołaniem się na posiadaną akredytację zgodnie z zasadami dokumentu DA-02, akredytacja w tym zakresie zostaje ograniczona z końcem tego cyklu. 4 Postanowienia końcowe Niniejsze wydanie dokumentu zastępuje wydanie 6. z dnia r. Niniejszy dokument został wprowadzony Komunikatem nr 140 z dnia r. Istotne zmiany w odniesieniu do wydania 7 zostały oznaczone kolorem czerwonym. 5 Dokumenty związane PN-EN ISO/IEC Ocena zgodności. Wymagania dotyczące działania różnych rodzajów jednostek przeprowadzających inspekcję DA-01 Opis systemu akredytacji DA-05 Polityka dotycząca uczestnictwa w badaniach biegłości DA-06 Polityka dotycząca zapewnienia spójności pomiarowej Polskie Normy dostępne są w Polskim Komitecie Normalizacyjnym ( Dokumenty EA, IAF, ILAC w wersji oryginalnej dostępne są na stronach internetowych: EA: IAF: ILAC: Dokumenty PCA oraz tłumaczenia dokumentów EA, IAF, ILAC dostępne są na stronie internetowej PCA Dostęp do dokumentów PCA oraz EA, IAF i ILAC jest bezpłatny. 6 Załączniki Załącznik nr 1 Rodzaje i dziedziny inspekcji Wydanie 7 z r. Str. 7/7

8 Załącznik nr 1 Rodzaje i dziedziny inspekcji Załącznik nr 1 IT. Symbol inspekcji IT.1 IT.2 IT.3 IT.4 IT.5 IT.6 IT.7 IT.8 IT.9 IT.10 IT. 11 IT.12 IT.13 IT.14 IWTO. IWTO.1 IWTO.3 IWTO.4 IU. IU.1 IU.2 ID. ID.1 ID.2 ID.3 ID.4 ID.5 ID.6 ID.7 ID.8 ID.9 ID.10 ID.11 ID 12 ID.13 ID.14 ID. 15 ID.16 ID.17 IS. IS.1 IS.2 IS.3 IS.4 IS.5 IS.6 Rodzaj inspekcji Inspekcje ilości i jakości towarów Inspekcje WTO procesów produkcji Inspekcje usług Inspekcje dozorowe Inspekcje sanitarne zboża pasze, śruty roślin oleistych rośliny oleiste i strączkowe (nasiona) paliwa stałe (węgiel kamienny, koks) paliwa płynne (ropa naftowa) Dziedzina inspekcji ciekłe produkty naftowe (benzyny, olej napędowy, olej opałowy, JET A-1) gazy węglowodorowe nawozy sztuczne mleko w proszku i przetwory mleczarskie w proszku masło i przetwory pochodne oleje jadalne surowiec drzewny biomasa (pelet, drewno kawałkowe, słoma, rośliny energetyczne) rudy metali (np. żelaznych, staliwnych, nieżelaznych, lekkich, szlachetnych, specjalnych i rzadkich, promieniotwórczych) kontrola WTO produkcji wyrobów motoryzacyjnych kontrola WTO produkcji wyrobów diagnostycznych kontrola WTO procesów produkcji, w których stosuje się. usługi świadczone przez Ośrodki Szkolenia Kierowców usługi świadczone przez Przedsiębiorstwa Transportowe urządzenia ciśnieniowe i zbiorniki ciśnieniowe zbiorniki transportowe zbiorniki do magazynowania materiałów niebezpiecznych urządzenia transportu bliskiego urządzenia transportu linowego odbiory techniczne pojazdów szynowych, w tym po naprawie odbiory techniczne elementów nawierzchni kolejowej odbiory techniczne wyrobów hutniczych urządzenia do napełniania i opróżniania zbiorników transportowych stacje kontroli pojazdów elementy górniczych wyciągów szybowych górnicze urządzenia transportu specjalnego urządzenia ciśnieniowe stosowane w podziemiach kopalń urządzenia dźwignicowe stosowane w podziemiach kopalń statki morskie i śródlądowe instalacje morskie materiały i wyroby na statki morskie zapobiegawczy nadzór sanitarny (pomieszczenia przeznaczone na pobyt ludzi) nadzór bieżący (higiena radiacyjna) nadzór bieżący (higiena żywności, żywienia i przedmiotów użytku) nadzór bieżący (higiena komunalna - obiekty użyteczności publicznej) nadzór bieżący (higiena pracy) epidemiologia Załącznik do Wydanie 3 z r. str. 1/3

9 Załącznik nr 1 IS.7 IS.8 IW. IW.1 IW.2 IŚR. IŚR.1 IŚR.2 IŚR.3 IŚR.4 IETV. IETV.1 IETV.2 IETV.3 IH IH.1 IH.2 IH.3 IH.4 Inspekcje weterynaryjne Inspekcje środowiskowe Weryfikacje technologii środowiskowych Inspekcje do celów homologacji i dopuszczenia nadzór bieżący (higiena dzieci i młodzieży) promocja zdrowia nadzór farmaceutyczny (obrót produktami leczniczymi weterynaryjnymi, stosowanie produktów leczniczych weterynaryjnych) nadzór nad paszami leczniczymi (wytwarzanie, obrót) powietrze (ochrona przed zanieczyszczeniami) woda (ochrona przed zanieczyszczeniami) gospodarka odpadami ochrona przed hałasem oczyszczanie i monitoring wody: monitoring zanieczyszczeń mikrobiologicznych i chemicznych (np. zestawy pomiarowe, sondy, analizatory) uzdatnianie wody do spożycia z zanieczyszczeń mikrobiologicznych i chemicznych (np. filtracja, dezynfekcja chemiczna, zaawansowane utlenianie) oraz odsalanie wody morskiej oczyszczanie ścieków z zanieczyszczeń mikrobiologicznych i chemicznych (np. techniki separacji, oczyszczanie biologiczne, metody elektrochemiczne, małe systemy oczyszczania dla słabo zaludnionych obszarów) oczyszczanie wody przemysłowej (np. dezynfekcja, filtracja, oczyszczanie) materiały, odpady i zasoby: recykling przemysłowych produktów ubocznych i odpadów na surowce wtórne recykling odpadów budowlanych na materiały budowlane (np. przeróbka cegieł) recykling odpadów rolniczych i produktów ubocznych do celów innych niż rolnictwo poprawa wydajności zasobów poprzez stosowanie materiałów zastępczych separacja lub techniki sortowania odpadów stałych (np. przetwórstwo tworzyw sztucznych, odpadów mieszanych i metali), odzysk surowców recykling baterii, akumulatorów i substancji chemicznych (np. technologie przerobu metali) redukcja skażenia rtęcią z odpadów stałych (np. separacja, usuwanie rtęci odpadowej oraz bezpieczne technologie składowania) produkty wykonane z biomasy (produkty zdrowotne, wyroby z włókien, biotworzywa, biopaliwa, enzymy) technologie energetyczne produkcja energii elektrycznej i cieplnej z odnawialnych źródeł energii (np. wiatru, morza, geotermii i biomasy wykorzystanie energii z odpadów, biomasy lub odpadów (np. paliwa 3-ciej generacji, technologii spalania) ogólne energie technologiczne (np. mikro-turbiny, wodór i ogniwa paliwowe, pompy ciepła, skojarzona produkcja ciepła i energii), dystrybucja, magazynowanie energii wydajność energetyczna procesów przemysłowych i budynków (np. koperty termiczne, izolacje ścian, energooszczędne okna, systemy ogrzewania, wentylacji i klimatyzacji) przeprowadzanie badań homologacyjnych typu WE pojazdu przeprowadzanie badań homologacyjnych typu przedmiotu wyposażenia lub części przeprowadzanie badań homologacyjnych sposobu montażu instalacji przystosowującej dany typ pojazdu do zasilania gazem przeprowadzanie kontroli zgodności produkcji pojazdu, przedmiotu wyposażenia lub części Załącznik do Wydanie 3 z r. str. 2/3

10 Załącznik nr 1 IH.5 IH.6 IH.7 IH.8 ICSM Inspekcje adekwatności stosowania wspólnej metody oceny bezpieczeństwa w zakresie wyceny i oceny ryzyka przeprowadzanie kontroli zgodności montażu instalacji przystosowującej dany typ pojazdu do zasilania gazem przeprowadzanie badań potwierdzających spełnienie odpowiednich warunków lub wymagań technicznych danego pojazdu, w celu dopuszczenia jednostkowego pojazdu przeprowadzanie badań potwierdzających spełnienie odpowiednich warunków lub wymagań technicznych danego pojazdu, w celu dopuszczenia indywidualnego WE pojazdu przeprowadzanie badań potwierdzających spełnienie wymagań przez typ przedmiotu wyposażenia lub części w celu dopuszczenia do obrotu Podsystemy strukturalne: - Infrastruktura - Energia - Sterowanie urządzenia pokładowe - Sterowanie urządzenia przytorowe - Tabor Podsystemy funkcjonalne: - Ruch kolejowy - Utrzymanie - Aplikacje telematyczne Systemy zarządzania: - SMS - MMS - QMS Załącznik do Wydanie 3 z r. str. 3/3