Newsletter. wrzesień 2011

Transkrypt

1 Newsletter nr 8 wrzesień 2011

2 Spis treści Newsletter nr 8 NOWE PRAWO AKTY PRAWNE, KTÓRE WESZŁY W ŻYCIE WE WRZEŚNIU 2011 ROKU... 3 UCHWALONE AKTY PRAWNE... 5 Ustawa o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego i niektórych innych ustaw... 5 Ustawa o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym... 5 Ustawa o timeshare... 5 Ustawa o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego... 5 Ustawa o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw... 6 Ustawa z dnia 30 czerwca 2011 r. o zmianie ustawy Prawo lotnicze oraz niektórych innych ustaw... 6 Ustawa z dnia 29 lipca 2011 r. o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy Kodeks postępowania karnego oraz ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary... 6 PROJEKTY AKTÓW PRAWNYCH... 7 Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw... 7 ORZECZNICTWO Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 22 sierpnia 2011 r. (KIO 1689/11)... 8 Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2011 r. (I CSK 475/10)... 9 PUBLIKACJE Elektroniczna rejestracja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością artykuł aplikanta radcowskiego Marcina Kaczmarka... 9 Dopuszczalność zmiany strony podmiotowej umowy w sprawie zamówienia publicznego przekształcenie wykonawcy po wybraniu oferty lub po zawarciu umowy w sprawie zamówienia publicznego (następstwo prawne) artykuł aplikantki radcowskiej Martyny Waluśkiewicz Elektroniczna rejestracja spółki z o.o. artykuł aplikanta radcowskiego Marcina Kaczmarka Obowiązek wykonawcy robót budowlanych w zakresie weryfikacji dokumentacji projektowej, dostarczonej przez inwestora artykuł aplikantki radcowskiej Marty Krawczyk Domena internetowa artykuł aplikantki radcowskiej Pauliny Ołdziejewskiej... 11

3 NOWE PRAWO AKTY PRAWNE, KTÓRE WESZŁY W ŻYCIE WE WRZEŚNIU 2011 ROKU: Obowiązują od 6 września 2011 roku: rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 4 sierpnia w sprawie ogólnych przepisów bezpieczeństwa i higieny pracy (zmiana) (Dz.U. nr 173, poz. 1034) rozporządzenie ministra pracy i polityki społecznej z 5 sierpnia w sprawie sprawozdań rzeczowo-finansowych z wykonywania zadań z zakresu opieki nad dziećmi w wieku do lat 3 (Dz.U. nr 173, poz. 1035) Obowiązują od 9 września 2011 roku: rozporządzenie Rady Ministrów z 16 sierpnia w sprawie wykorzystania w 2001 r. środków Funduszu Rezerwy Demograficznej na uzupełnienie niedoboru funduszu emerytalnego wynikającego z przyczyn demograficznych (Dz.U. nr 175, poz. 1041) 3

4 rozporządzenie ministra środowiska z 15 lipca w sprawie kryteriów zaliczania odpadów wydobywczych do odpadów obojętnych (Dz.U. nr 175, poz. 1048) rozporządzenie ministra środowiska z 9 sierpnia w sprawie zasad i trybu przyznawania nagrody rocznej osobom kierującym niektórymi podmiotami prawnymi (Dz.U. nr 175, poz. 1049) Obowiązują od 13 września 2011 roku: ustawa z 29 czerwca o ratyfikacji Umowy między RP a Wyspą Man w sprawie unikania podwójnego opodatkowania niektórych kategorii dochodów osób fizycznych, podpisanej w Londynie 7 marca 2011 r. (Dz.U. nr 178, poz. 1057) ustawa z 30 czerwca o zmianie ustawy o świadczeniu przez prawników zagranicznych pomocy prawnej w RP (Dz.U. nr 178, poz. 1058) Obowiązuje od 21 września 2011 roku: znowelizowana ustawa o scalaniu i wymianie gruntów (Dz.U. nr 185, poz. 1097) Obowiązuje od 26 września 2011 roku: ustawa z 24 kwietnia 2009 roku o bateriach i akumulatorach wyznaczyła aż siedem różnych terminów wchodzenia w życie poszczególnych przepisów. Dzisiaj zaczyna swój żywot art. 15 ust. 1 pkt 2 i 3 ustawy o bateriach i akumulatorach Obowiązują 27 września 2011 roku: rozporządzenie ministra gospodarki z 18 sierpnia w sprawie zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie energią elektryczną (Dz.U. nr 189, poz. 1126) rozporządzenie ministra skarbu państwa z 30 sierpnia w sprawie pomocy publicznej na ratowanie i restrukturyzacje przedsiębiorców (Dz.U. nr 189, poz. 1128) 4

5 UCHWALONE AKTY PRAWNE Ustawa o zmianie ustawy Kodeks postępowania karnego i niektórych innych ustaw Projekt dotyczy dostosowania prawa do decyzji Rady o stosowaniu zasady wzajemnego uznawania wyroków skazujących na karę pozbawienia wolności lub inny środek polegający na pozbawieniu wolności oraz wykonywanie tych kar bezpośrednio na podstawie orzeczeń sądów innych państw członkowskich UE, a także implementacji decyzji o stosowaniu zasady wzajemnego uznawania wyroków i decyzji w sprawie zawieszenia lub warunkowego zwolnienia w celu nadzorowania przestrzegania warunków zawieszenia i obowiązków wynikających z kar alternatywnych (ramowa decyzja o probacji). Ustawa o zmianie ustawy o Krajowym Rejestrze Karnym Projekt dotyczy implementacji decyzji ramowych Rady w sprawie organizacji wymiany informacji pochodzących z rejestru karnego pomiędzy państwami członkowskimi oraz w sprawie ustanowienia europejskiego systemu przekazywania informacji z rejestrów karnych; umożliwienia składania wniosków i zapytań o udzielanie informacji z rejestru drogą elektroniczną. Ustawa o timeshare Projekt dotyczy określenia zasad i trybu zawierania między przedsiębiorcą a konsumentem umów timeshare, umów o długoterminowy produkt wakacyjny, umów pośrednictwa w odsprzedaży timeshare lub długoterminowego produktu wakacyjnego oraz umów o uczestnictwo w systemie wymiany. Ustawa o ochronie praw nabywcy lokalu mieszkalnego lub domu jednorodzinnego Projekt dotyczy m. in. określenia praw i obowiązków stron umowy deweloperskiej, środków ochrony nabywców lokalu w danym przedsięwzięciu deweloperskim, w tym zasad prowadzenia otwartego mieszkaniowego rachunku powierniczego oraz zamkniętego mieszkaniowego rachunku powierniczego, uregulowania kwestii gwarancji bankowej i umowy ubezpieczeniowej związanej z przedsięwzięciem oraz zasad prowadzenia upadłości wobec dewelopera lub banku. 5

6 Ustawa o zmianie ustawy Kodeks karny wykonawczy oraz niektórych innych ustaw Znowelizowanie przepisów w zakresie: zniesienia zasady zaskarżalności wszystkich postanowień w postępowaniu wykonawczym i wprowadzenie możliwości zaskarżania tylko orzeczeń najbardziej istotnych dla skazanego, jak np. tych związanych z pozbawieniem wolności, zniesienia zasady udziału stron we wszystkich posiedzeniach, odwrócenia zasady dotyczącej wykonalności postanowień w postępowaniu wykonawczym, ograniczenia przesłanek materialnych udzielania warunkowego zwolnienia do postawy, właściwości i warunków osobistych skazanego oraz okoliczności dotyczących jego zachowania po popełnieniu przestępstwa, w tym również w czasie odbywania kary, rezygnacji z odraczania wykonania kary grzywny lub rozłożenia na raty. Ustawa z dnia 30 czerwca 2011 r. o zmianie ustawy Prawo lotnicze oraz niektórych innych ustaw Służba Ochrony Lotniska, czyli wewnętrzna służba ochrony lub podmiot zewnętrzny specjalistyczna uzbrojona formacja ochronna przejmie obowiązki Straży Granicznej w zakresie kontroli bezpieczeństwa. Kontrola w zakresie zapewnienia ochrony granicy będzie wykonywana, tak jak dotychczas, przez Straż Graniczną. Z dniem 18 września 2011 r. z kilkoma wyjątkami wchodzi w życie ustawa z dnia 30 czerwca 2011 r. o zmianie ustawy Prawo lotnicze oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. Nr 170, poz. 1015), która m.in. wprowadza powyższą zmianę. Ponadto, nowelizacja systematyzuje dotychczas obowiązujący system opłat oraz wprowadza nowe opłaty odpowiadające zmianom zachodzącym w przepisach Unii Europejskiej oraz związane z rozwojem rynku usług lotniczych. Celem zmiany jest również precyzyjne określenie zasad ustalania wysokości opłat lotniczych. W tym zakresie zmiany wejdą w życie dopiero z dniem 1 stycznia 2012 r. Ponadto, zgodnie z nowymi regulacjami, obcy przewoźnik oraz przewoźnik lotniczy z państwa trzeciego i państw konfederacji Szwajcarskiej będzie mógł wykonywać przewozy lotnicze do lub z Polski na warunkach określonych w zezwoleniu wydanym przez Prezesa ULC oraz przy uwzględnieniu postanowień umów i przepisów międzynarodowych. Ustawa z dnia 29 lipca 2011 r. o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy Kodeks postępowania karnego oraz ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary Poszerzenie katalogu przesłanek odmowy wykonania nakazu europejskiego to tylko jedna ze zmian przewidzianych ustawą z dnia 29 lipca 2011 r. o zmianie ustawy Kodeks karny, ustawy Kodeks postępowania karnego 6

7 oraz ustawy o odpowiedzialności podmiotów zbiorowych za czyny zabronione pod groźbą kary, opublikowaną w Dzienniku Ustaw nr 191, poz Zgodnie z nowelizacją, sąd będzie mógł odmówić wykonania nakazu europejskiego wydanego w celu wykonania kary albo środka polegającego na pozbawieniu wolności, jeśli orzeczenie zapadło pod nieobecność osoby ściganej, chyba że: osobę tę zawiadomiono o terminie i miejscu rozprawy, pouczając, że jej niestawiennictwo nie będzie stanowić przeszkody dla wydania orzeczenia albo miała ona obrońcę, który był obecny na rozprawie, pomimo tego, że osobie ściganej doręczono odpis orzeczenia oraz pouczono ją o prawie do złożenia wniosku o przeprowadzenie z jej udziałem nowego postępowania sądowego w tej samej sprawie, osoba ta nie złożyła takiego wniosku albo oświadczyła, że nie kwestionuje orzeczenia, organ, który wydał nakaz europejski, zapewnił, że niezwłocznie po przekazaniu osoby ściganej zostanie jej doręczony odpis orzeczenia wraz z pouczeniem o prawie do złożenia wniosku o przeprowadzenie z jej udziałem nowego postępowania sądowego w tej samej sprawie. Nieobecność oskarżonego na rozprawie będzie mogła stanowić także w określonych warunkach powód do odmowy wykonania wydanego w innym państwie członkowskim UE orzeczenia kary o charakterze pieniężnym lub orzeczenia przepadku korzyści majątkowej. W k.p.k. pojawi się także przepis umożliwiający wznowienie prawomocnie zakończonego postępowania w sytuacji, gdy oskarżony nie uzyskał informacji o wyznaczonym terminie i miejscu rozprawy i nie został pouczony o możliwości wydania orzeczenia pod jego nieobecność, jak również, gdy nie doręczono mu orzeczenia wraz z pouczeniem o sposobie jego zaskarżenia, pomimo takiego obowiązku. Dzięki nowelizacji, sankcjonowany karnie obowiązek denuncjacji (art. 240 k.k.) nie będzie już obejmował przestępstwa handlu ludźmi. Zmiana ta powinna ułatwić działanie organizacjom pozarządowym udzielającym pomocy ofiarom tego przestępstwa. Ponadto w k.k. pojawi się nowe przestępstwo rozpowszechniania lub prezentowania treści mogących ułatwić popełnienie przestępstwa o charakterze terrorystycznym, w zamiarze, aby takie przestępstwo zostało popełnione. Za takie działania będzie groziła kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5. Nowelizacja wejdzie w życie w dniu 14 listopada 2011 r. PROJEKTY AKTÓW PRAWNYCH Rządowy projekt ustawy o zmianie ustawy o drogach publicznych oraz niektórych innych ustaw Projekt dotyczy wdrożenia przepisów dyrektywy 2008/96/WE w sprawie zarządzania bezpieczeństwem infrastruktury drogowej i ustanowienia procedur, których stosowanie zapewni wysoki poziom bezpieczeństwa ruchu drogowego na drogach wchodzących w skład transeuropejskiej sieci drogowej (chodzi o drogi znajdujące się na etapie projektu, budowy lub użytkowania). 7

8 ORZECZNICTWO Wyrok Krajowej Izby Odwoławczej z dnia 22 sierpnia 2011 r. (KIO 1689/11) Jeżeli po wybraniu najkorzystniejszej oferty zamawiający dojdzie do wniosku, że w toku badania i oceny ofert popełnił błąd, mogący mieć wpływ na wynik postępowania, to ma prawo i jednocześnie obowiązek powtórzyć czynność badania i oceny ofert - podkreśla Krajowa Izba Odwoławcza w wyroku z dnia 22 sierpnia 2011 r. (KIO 1689/11). Choć brak w ustawie Prawo zamówień publicznych wyraźnej podstawy do dokonania przez zamawiającego autopoprawki wcześniej dokonanej czynności, to konieczność jej wykonania można wywnioskować z innych przepisów. Gdyby zaakceptować pogląd przeciwny, prowadziłoby to albo do podpisania umowy z wykonawcą, co do którego jest wątpliwość, czy złożył ofertę najkorzystniejszą (a więc w konsekwencji zawarta umowa mogłaby być uznana za nieważną), albo do unieważnienia postępowania. Przy czym unieważnienie postępowania w takim przypadku wydaje się wątpliwe jako podstawa prawna unieważnienia mógłby być brany pod uwagę art. 93 ust. 1 pkt 7 Prawa zamówień publicznych, który jednak obliguje do unieważniania postępowania wyłącznie w sytuacji, gdy postępowanie obarczone jest niemożliwą do usunięcia wadą uniemożliwiającą zawarcie niepodlegającej unieważnieniu umowy w sprawie zamówienia publicznego. Tymczasem, jeżeli zamawiający powziął wątpliwość co do słuszności dotychczasowego wyboru najkorzystniejszej oferty, może swoje działanie poprawić (a więc wadę można usunąć), powtarzając czynność badania i oceny ofert. Zdaniem Izby, niewykluczone jest, że weryfikacja poprzedniej czynności może doprowadzić do wykluczenia wykonawcy/odrzucenia oferty, uznanej pierwotnie za najkorzystniejszą i wyboru oferty kolejnej w rankingu ofert. Nie ma więc w takim wypadku powodów do unieważniania postępowania, skoro ma ono szansę zakończyć się udzieleniem zamówienia. Oczywiście autoweryfikację przez zamawiającego swoich działań należy traktować jako wyjątek, a nie regułę i powinna ona następować w wyjątkowych sytuacjach. Nie można jednak jako podstawy dokonania takiej czynności wykluczać żadnej przyczyny ani samodzielnego stwierdzenia przez zamawiającego błędu we wcześniej dokonanej czynności, ani stwierdzenia tego na skutek impulsu z zewnątrz. Nie ma również powodów, aby ograniczać zamawiającemu możliwość powtórzenia wyboru oferty najkorzystniejszej wyłącznie do przypadków wynikających z wniesienia środków ochrony prawnej przez wykonawców. 8

9 Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 6 kwietnia 2011 r. (I CSK 475/10) Rozstrój zdrowia psychicznego pracownika nie jest normalnym następstwem niesłusznego zwolnienia z pracy lub wydania krzywdzącej go opinii. Takie stanowisko zajął Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 6 kwietnia 2011 r. (I CSK 475/10). Sąd Najwyższy przypomniał, że związek przyczynowy jest kategorią obiektywną i należy go pojmować jako obiektywne powiązanie ze sobą zjawiska nazwanego przyczyną ze zjawiskiem określonym jako skutek. Ustawodawca wprowadzając w art k.c. dla potrzeb odpowiedzialności cywilnej ograniczenie odpowiedzialności tylko za normalne (typowe, występujące zazwyczaj) następstwa działania lub zaniechania, z których szkoda wynikła, nie wprowadza pojęcia związku przyczynowego w rozumieniu prawnym, odmiennego od istniejącego w rzeczywistości. Ogranicza tylko odpowiedzialność do wskazanych w przepisie normalnych (adekwatnych) następstw. Istnienie związku przyczynowego jako zjawiska obiektywnego jest determinowane określonymi okolicznościami faktycznymi konkretnej sprawy i dlatego istnienie związku przyczynowego bada się w okolicznościach faktycznych określonej sprawy. Istota regulacji art k.c. pozwala więc na przyjęcie odpowiedzialności sprawcy szkody na podstawie art. 417 k.c. tylko za typowe, a więc normalne skutki jego bezprawnych zachowań, a nie za wszelkie możliwe ich następstwa. Anormalne jest następstwo, gdy do niego doszło tylko na skutek nadzwyczajnego zbiegu okoliczności, którego przeciętnie nikt nie bierze pod uwagę, np. ustrojowej predyspozycji do nienormalnej reakcji na bodźce zewnętrzne. PUBLIKACJE Elektroniczna rejestracja spółki z ograniczoną odpowiedzialnością artykuł aplikanta radcowskiego Marcina Kaczmarka Z początkiem 2012 roku wejdzie w życie ustawa z dnia 1 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy - Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz. U. Nr 92, poz. 531), która wprowadza nową, alternatywną do dotychczasowej, procedurę rejestracji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Celem jaki przyświecał ustawodawcy było przede wszystkim przyspieszenie procedury rejestracji spółki oraz jej uproszczenie. Środkiem do ich osiągnięcia ma być wykorzystanie możliwości jakie daje Internet, a także rezygnacja z konieczności zawierania umowy spółki w formie aktu notarialnego, co pozwoli na pominięcie etapu istnienia spółki w organizacji. 9

10 Dopuszczalność zmiany strony podmiotowej umowy w sprawie zamówienia publicznego przekształcenie wykonawcy po wybraniu oferty lub po zawarciu umowy w sprawie zamówienia publicznego (następstwo prawne) artykuł aplikantki radcowskiej Martyny Waluśkiewicz Nie ulega więc wątpliwości, że stroną umowy w sprawie zamówienia publicznego może być w zasadzie dowolny podmiot prawa, o ile jednak spełnia on pozostałe warunki ustawowe określające kryteria udziału w postępowaniu o udzielenie zamówienia publicznego. Na gruncie omawianej ustawy wydaje się przy tym oczywiste, że o udzielenie zamówienia publicznego może ubiegać się również grupa wykonawców, najczęściej występujących w formie tzw. konsorcjum. Warto przy tym zauważyć, że polska ustawa PZP w odróżnieniu od regulacji prawa wspólnotowego (art. 4 ust. 2 dyrektywy 2004/18/WE oraz w art. 11 pkt 2 dyrektywy 2004/17/WE) nie daje zamawiającemu podstaw do żądania, by wykonawcy występujący wspólnie przybrali określoną formę prawną, jakkolwiek można wyobrazić sobie sytuację, w której tego rodzaju warunek zostaje sformułowany w oparciu o określone, obiektywne przesłanki merytoryczne, nie prowadzi do naruszenia którejkolwiek z zasad, o których mowa w art. 7 PZP i został podany w ogłoszeniu w sprawie zamówienia publicznego oraz zapisany w SIWZ. Elektroniczna rejestracja spółki z o.o. artykuł aplikanta radcowskiego Marcina Kaczmarka 1 stycznia 2012 roku wejdzie w życie ustawa z 1 kwietnia 2011 r. o zmianie ustawy Kodeks spółek handlowych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. nr 92, poz. 531). Wprowadza ona nową, alternatywną wobec dotychczasowej, procedurę rejestracji spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Ustawodawca chciał w ten sposób ją uprościć i przyspieszyć oraz pominąć etap istnienia spółki w organizacji. Obowiązek wykonawcy robót budowlanych w zakresie weryfikacji dokumentacji projektowej, dostarczonej przez inwestora artykuł aplikantki radcowskiej Marty Krawczyk Zgodnie z treścią art. 647 ustawy z dnia 23 kwietnia 1964 roku Kodeks cywilny przez umowę o roboty budowlane wykonawca zobowiązuje się do oddania przewidzianego w umowie obiektu, wykonanego zgodnie z projektem i z zasadami wiedzy technicznej, a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia. Jak wynika z powyższej regulacji, dostarczenie wykonawcy robót budowlanych dokumentacji projektowej pozostaje jednym z podstawowych obowiązków inwestora, wskazanym expressis verbis w treści Kodeksu cywilnego. 10

11 Domena internetowa artykuł aplikantki radcowskiej Pauliny Ołdziejewskiej Jak nabyć? Jak nazwać? Jak zarejestrować i chronić? Szukając potrzebnego nam produktu, usług którymi jesteśmy zainteresowani, dokonując rekonesansu cennika usług podobnych coraz częściej sięgamy do Internetu. Dlatego też, nie dziwi już nikogo fakt, że powszechny dostęp do Internetu wygenerował wiele stron internetowych dzięki którym przedsiębiorcy chcą dotrzeć do klientów. Z prowadzeniem strony internetowej nieodzownie łączy się problematyka domen internetowych, sposobu ich nabycia i rejestracji. Rejestracja domeny, która ma ciekawą i łatwą do zapamiętania nazwę, może niewątpliwie przyczynić się do sukcesu oferty przedsiębiorstwa w Internecie. Jest bowiem nie tylko narzędziem promocji naszych produktów, ale także doskonałym sposobem komunikacji z grupą docelową czyli z klientami. Domena jest niczym innym jak tylko unikalnym adresem identyfikującym komputer podłączony do sieci. NABYCIE PIERWOTNE Podstawową formą nabycia prawa do domeny jest jej pierwotne nabycie. Do dochodzi do niego w drodze zawarcia stosownej umowy z podmiotem uprawnionym do rejestracji i utrzymania nazw domenowych w ramach powszechnego systemu nazw domenowych oraz fakt jej rejestracji. Rejestracja domeny jest bowiem warunkiem sine qua non powstania adresu domenowego. NAZWA DOMENY KTO PIERWSZY, TEN LEPSZY W systemach rejestracji domen obwiązuje zasada pierwszeństwa kto pierwszy, ten lepszy. Oznacza to, że podana we wniosku o rejestrację nazwa domeny nie jest badana przez jej rejestratora pod kątem możliwości naruszenia praw osób trzecich. Nie rzadko dochodzi więc do sytuacji, w której zastrzeżona nazwa domeny jest identyczna lub myląco podobna do firmy innego przedsiębiorcy. Należy mieć to na uwadze i zachować w takich sytuacjach wzmożoną ostrożność. O ile bowiem rejestrator nie będzie robił żadnych problemów, przedsiębiorca może spotkać się z zarzutem prowadzenia działalności naruszającej uczciwą konkurencję. Dlatego też, obierając nazwę domeny nie możemy zapominać, że nie może ona naruszać praw osób trzecich. W szczególności należy zwrócić uwagę na to czy jej nazwa nie narusza praw do firmy innego podmiotu. Ryzyko wystąpienia z takim zarzutem jest tym większe, jeśli rejestrujemy domenę o nazwie odpowiadającej nazwie, bądź łudząco podobnej do firmy podmiotu, który działa na podobnym do naszego rynku bądź świadczy usługi konkurencyjne do tych przez nas oferowanych. Istnieje w takim wypadku wysokie prawdopodobieństwo, że w przypadku sporu, takie zachowanie zostanie uznane za czyn nieuczciwej konkurencji, polegający na wprowadzeniu w błąd co do tożsamości przedsiębiorstwa (art. 5 ustawy o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji) lub polegający na oznaczaniu w obrocie usług w sposób, 11

12 który może wprowadzić klientów w błąd co do ich pochodzenia lub innych istotnych cech (Art uznk). Przepisy tej ustawy zawierają szereg ograniczeń i nakazów dotyczących nazwy i firmy przedsiębiorcy, i nie pozwalają na pełną dowolność i swobodę w ich doborze nazwy domeny. Dodatkowo jeśli nazwa naszej domeny jest taka sama lub podobna do nawy innego przedsiębiorcy możemy spotkać się z zarzutem naruszenia prawa do jego firmy. Co istotne, zgodnie z wyrokiem Sądu Polubownego ds. Domen Internetowych z dnia 29 października 2008 r. (sygn. akt. 14/08/ PA) naruszenie prawa do firmy dotyczy nie tylko użycia nazwy identycznej z nazwą innego przedsiębiorcy, ale może także polegać na nieuprawnionym przejęciu pewnych jej elementów wyróżniających. Wybierając nazwę domeny musimy także mieć na uwadze, by nie doszło do naruszenia prawa ochronnego na znak towarowy lub oznaczenia powszechnie znanego, a także praw autorskich do zwrotu lub określonego wyrażenia, np. sloganu reklamowego. SPORY O DOMENĘ Spory o domeny mogą być rozwiązywane na drodze tradycyjnego postępowania przed sądem powszechnym lub w trybie polubownym przed stosownym dla sporów związanych z daną domeną sądem arbitrażowym. Dla sporów o domeny z końcówką.pl właściwy jest Sąd Polubowny ds. Domen Internetowych przy Polskiej Izbie Informatyki i Telekomunikacji lub sąd polubowny przy Krajowej Izbie Gospodarczej. Zasady postępowania przed tym sądem zostały ukształtowane analogicznie do norm k.p.c. regulujących ogólne postępowanie arbitrażowe. Warunkiem poddania sporu pod rozstrzyganie sądu arbitrażowego jest podpisanie przez obie strony klauzuli arbitrażowej. Brak spełnienia powyższego warunku przez którąkolwiek ze stron powoduje, iż postępowanie arbitrażowe nie zostaje wszczęte. PRZED REJESTRACJĄ Aby sprawdzić, czy dana domena jest dostępna, najlepiej skorzystać z narzędzi znajdujących się na stronach przeznaczonych do rejestracji. np. na stronie Oprócz informacji o statusie wolny/zajęty, przedsiębiorca może też otrzymać komunikat, że domena jest zarezerwowana, który świadczy o tym, że ktoś podjął kroki w celu jej rejestracji. Komunikat, że trwa postępowanie wyjaśniające oznacza zaś, że domena wygasła i jest zablokowana na pewien okres, w którym można ją jeszcze odnowić. Do rejestracji domeny wymagane są dane osobowe użytkownika, które służą do jednoznacznej identyfikacji właściciela domeny. Są one zapisywane w ogólnoświatowej bazie WHOIS, która jest ogólnodostępna i zawiera informacje o właścicielach każdej z zarejestrowanych domen. Celem tworzenia takiej listy jest zabezpieczenie praw właściciela domeny, gdyż w ten sposób jest w stanie udowodnić prawa własności do swojej domeny. W bazie WHOIS przedsiębiorca może więc sprawdzić dane aktualnego abonenta domeny oraz datę jej wygaśnięcia. Korzystając z tych informacji, ma 12

13 zaś możliwość skontaktowania się z jej właścicielem w celu ewentualnego odkupienia domeny lub przejęcia jej w razie nieprzedłużenia. REJESTRACJA DOMENY Rejestracją domen zajmują się wydzielone do tego podmioty. W przypadku Polski i domeny.pl jest to Naukowa i Akademicka Sieć Komputerowa (NASK). Zgodnie z Regulaminem NASK, umowa pomiędzy NASK a abonentem zostaje zawarta w chwili przyjęcia przez NASK oferty, nie później jednak niż w chwili rozpoczęcia utrzymywania Nazwy Domeny. Ofertę składaną bezpośrednio w NASK abonent przekazuje za pośrednictwem witryny internetowej i dodatkowo w formie pisemnej. Procedura wymaga przesłania prawidłowo wypełnionego wniosku o rejestrację i utrzymywanie nazwy domeny oraz jej opłacenie na konto rejestratora. Ponoszona opłata jest jednorazowa za okres, na jaki domena została zarejestrowana. Warto pamiętać, że podmiot dokonujący rejestracji domeny nie staje się jej właścicielem. W trakcie trwania okresu abonamentowego ma prawo do zarządzania domeną, gdyż jest jej abonentem. Po upływie tego okresu, jeśli nie dokona przedłużenia, domena trafia do puli wolnych adresów i znów każdy może dokonać jej rejestracji. W zależności od rodzaju domeny możemy wyróżnić tzw. otwartą możliwość rejestracji oraz zamkniętą. Chodzi tutaj o to, czy regulamin rejestracji przewiduje możliwość zarejestrowania przez każdego bez konieczności wykazywania dodatkowych faktów uprawniających do rejestracji, czy też jest ograniczony dla pewnego kręgu podmiotów prowadzących wskazaną działalność np. domena.edu jest zarezerwowana dla instytucji oświatowych. Dopełniając wszelkich formalności, otrzymujmy stan wyłączności na posługiwanie się nią oraz możliwość rejestracji w tej domenie domeny niższego rzędu (zwanej też subdomeną). Jest to tzw. delegacja rejestracji w domenie. Jeśli więc mamy zarejestrowaną domenę spółka.pl, możemy dokonywać również rejestracji domen X.spółka.pl; Y.spółka.pl itp. NABYCIE NA RYNKU WTÓRNYM Coraz mniejsza pula adresów WWW możliwych do rejestracji na rynku pierwotnym, wpływa na wzrost potencjału rynku wtórnego. Dlatego też, coraz popularniejsze jest inwestowanie w domeny internetowe celem ich dalszego zbycia Niewielkie sumy za rejestrację domen sprawiły, iż są one zdecydowanie bezpieczną formą inwestycji. Należy jednak pamiętać, iż przeniesienie adresu na inną osobę nie jest wystarczające dla skutecznego przeniesienia praw do domeny. Aby prawo do zarządzania usługą zostało przeniesione na kupującego, niezbędne jest wykonanie w pełni sformalizowanej cesji. Tylko wtedy transakcję uznać można za zakończoną. Wraz z dokonaniem cesji nowy abonent staje się prawowitym użytkownikiem i przejmuje prawo do wyłącznego dysponowania domeną w trakcie trwania okresu abonamentowego. Cesja wiąże się najczęściej ze sprzedażą dotychczasowego adresu innemu podmiotowi lub ze zmianą stanu prawnego np. z osoby fizycznej w podmiot gospodarczy. 13

14 Sposób finalizowania cesji zależy często od rejestratora, u którego domena jest zarejestrowana. Przelew wierzytelności może nastąpić w ramach umowy sprzedaży, zamiany, darowizny lub innej umowy zobowiązującej do przeniesienia wierzytelności. Nabywca powinien zadbać o to by zostać ujawniony w rejestrze NASK. Należy w tym miejscu wskazać, że dla skuteczności umowy cesji, nie zawsze jest wymagane zachowanie formy pisemnej a przeprowadzone elektronicznie cesje domen są co do zasady wiążące na mocy polskiego prawa. O ile bowiem zmiana dłużnika zawsze wymaga formy pisemnej, o tyle zmiana wierzyciela a tym właśnie jest umowa cesji domeny nie musi co do zasady mieć tej formy. Zgodnie bowiem z art. 511 kodeksu cywilnego tylko jeżeli wierzytelność jest stwierdzona pismem, przelew tej wierzytelności powinien być również pismem stwierdzony. Jeśli więc rejestrując domenę, abonent nie podpisuje żadnej umowy z NASK; zawarcie umowy i akceptacja regulaminu NASK następuje w formie elektronicznej. Oznacza to, że również cesja domeny na nowego abonenta może być wykonana w formie elektronicznej, i na gruncie kodeksu cywilnego nie istnieje obowiązek zachowania papierowej formy cesji domeny. OCHRONA DOMENY Najskuteczniejszą ochroną naszej domeny internetowej, szczególnie jeśli jest popularna, a jej nazwa identyfikuje nasze przedsiębiorstwo, jest zarejestrowanie jej w charakterze znaku towarowego. Uprawniony z tytułu prawa do domeny zarejestrowanej w charakterze znaku towarowego może sprzeciwiać się używaniu przez nieuprawnione osoby znaków identycznych lub podobnych do jego znaku dla towarów lub usług identycznych lub podobnych do tych, dla których został zarejestrowany znak, pod warunkiem, że zachodzi niebezpieczeństwo wprowadzenia odbiorców w błąd. 14

15 Newsletter Redakcja: Skoczyński Wachowiak Strykowski Kancelaria Prawna sp. k. Skoczyński Wachowiak Strykowski Kancelaria Prawna jest jedną z najdynamiczniej rozwijających się kancelarii prawnych w Wielkopolsce. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom naszych klientów permanentnie podnosimy kwalifikacje naszych pracowników i wprowadzamy nowe formy doradztwa oraz wsparcia prawnego. Biuro Poznań ul. Libelta 26/ Poznań tel tel fax Biuro Warszawa ul. Nowogrodzka 50, piętro V Warszawa tel fax Biuro Szczecin Pl. Batorego 4/ Szczecin tel fax Uwaga: Wszelkie zawarte w niniejszej publikacji treści mają charakter wyłącznie informacyjny. SWS Newsletter nie stanowi porady prawnej ani podatkowej i nie może stanowić jedynej podstawy podejmowanych działań. Przed pojęciem jakichkolwiek czynności w oparciu o treści zawarte w niniejszej publikacji należy zasięgnąć porady prawnej/podatkowej udzielanej w odniesieniu do skonkretyzowanego stanu faktycznego.