Budowa i eksploatacja urządzeo w logistyce. dr inż. Aleksander Niemczyk

Transkrypt

1 Budowa i eksploatacja urządzeo w logistyce dr inż. Aleksander Niemczyk

2 Sprawy organizacyjne Ćwiczenia obecnośd obowiązkowa Ocenie podlega: znajomośd zagadnieo omówionych na wykładach, umiejętnośd wykorzystania wiedzy z wykładów i dwiczeo, aktywnośd, oceny z prac pisemnych, obecnośd, (egzamin).

3 Obecnośd: Sprawy organizacyjne warunkiem sklasyfikowania jest obecnośd na minimum 50% zajęd, dopuszcza się 20% nieobecności nieusprawiedliwionych, pozostałe nieobecności muszą byd usprawiedliwione w ciągu 2 tygodni od dnia ustania przyczyny nieobecności (najpóźniej na następnych zajęciach), proszę zwrócid uwagę, że w przypadku bloków kilku zajęd pod rząd jeden dzieo nieobecności może byd kluczowy.

4 Sprawy organizacyjne Prace pisemne: na (prawie) każdych zajęciach krótka praca na zakooczenie dwiczeo, ocena negatywna z powyższej prac lub nieobecnośd na poprzednich zajęciach = krótka praca pisemna na początku następnych dwiczeo.

5 Sprawy organizacyjne Wykłady nieobowiązkowe Egzaminy: 1. termin niedziela, r. godz , sala termin (pierwsza poprawka) sobota, r. godz , sala termin (druga poprawka) sobota, r. godz , sala 122 Nieobecnośd nieusprawiedliwiona na egzaminie = ocena niedostateczna.

6 Cele przedmiotu Opanowanie przez studentów podstaw budowy i eksploatacji urządzeo wykorzystywanych w logistyce. Zajęcia pozwolą zdobyd wiedzę techniczną wymaganą od absolwenta w pracy zawodowej.

7 Literatura Literatura podstawowa: Legutko S., Podstawy eksploatacji maszyn i urządzeo. WSiP. Warszawa Literatura uzupełniająca: Żurawski K., Wózki jezdniowe. Podręcznik bezpieczniej eksploatacji. Dom Wydawniczy Zacharek. Warszawa Wojciechowski Ł., Wojciechowski A., Kosmatka T., Infrastruktura magazynowa i transportowa. Wyższa Szkoła Logistyki WSL. Poznao Niemczyk A., Zarządzanie magazynem. Wyższa Szkoła Logistyki. Poznao 2010

8 Infrastruktura logistyczna W literaturze przyjmuje się, że infrastrukturę procesów logistycznych tworzą środki techniczne, sposoby ich użycia, a także systemy ich wykorzystania [1]. W konsekwencji wyróżnia się strukturę [2]: magazynową manipulacyjną transportową opakowao informatyczną [1] Cz. Skowronek, Zdz. Sarjusz-Wolski, Logistyka w przedsiębiorstwie, PWE, 1999, s.63 [2] S. Abt, zarządzanie logistyczne w przedsiębiorstwie, PWE, Warszawa 1998

9 Wyposażenie technologiczne Umożliwia wykonywanie czynności wynikających z funkcji magazynu i przewidzianych technologicznym procesem magazynowym

10 Urządzenia magazynowe Urządzenia do składowania Środki transportowe Palety ładunkowe Kontenery ładunkowe

11 Metody składowania Składowanie luzem Składowanie (w stosach) w układzie rzędowym Składowanie (w stosach) w układzie blokowym Składowanie w pojemnikach Składowanie w regałach

12 Regały do składowania Półkowe Paletowe Zblokowane Przejezdne Kondygnacyjne Wspornikowe Przepływowe Okrężne

13 Regał półkowy

14 14 Regał paletowy (stały ramowy bezpółkowy)

15 Regał wspornikowy 15

16 Regał zblokowany

17 Regał przepływowy

18 Regał przejezdny 18

19 Regał okrężny

20 Urządzenia magazynowe Urządzenia do składowania Środki transportowe Palety ładunkowe Kontenery ładunkowe

21 Przemieszczanie w poziomie Wózki jezdniowe: naładowny platformowy ciągnikowy pchający unoszący ręczny unoszący prowadzony kierowane automatycznie Przenośniki

22 Wózek unoszący ręczny

23 Wózek unoszący prowadzony

24 Wózki jezdniowe podnośnikowe: prowadzony czołowy z masztem stałym z wysuwnym masztem boczny czołowy boczny (obustronny) czołowo - boczny Windy Układnice Przemieszczanie w pionie

25 Wózek podnośnikowy czołowy

26 Wózek podnośnikowy z wysuwnym masztem

27 Kompletacja Wózki jezdniowe: prowadzony kompletacyjny podnośnikowy kompletacyjny Regały: okrężne półkowe przejezdne po linii krzywej (karuzelowe)

28 Wózek podnośnikowy kompletacyjny

29 Cecha Sposób obsługi Zalety składowanie blokowe w stosach wózek podnośnikowy czołowy składowanie rzędowe w regałach półkowych wózek unoszący ręczny Sposób składowania składowanie składowanie w rzędowe regałach w regałach przejezdnych ramowych wózek podnośnikowy wózek podnośnikowy składowanie w Kompletacja regałach regałach przepływowych wózek podnośnikowy składowanie w zblokowanych wózek podnośnikowy czołowy Wykorzystanie powierzchni 50 80% 25 48% 30 60% 40 78% 35 70% 50 70% Czas obsługi średni średni krótki długi krótki długi dobre dobre wykorzystanie wykorzystanie powierzchni, powierzchni i niskie nakłady przestrzeni. inwestycyjne. Wady wymagana duża liczba pjł w jednym asortymencie, wymagana podatność pjł na piętrzenie, utrudnione zastosowanie zasady FIFO. dobra organizacja pracy, bezpośredni dostęp do każdej jednostki. duża liczba dróg manipulacyjnych, złe wykorzystanie powierzchni i przestrzeni, ograniczenie masy. dobra organizacja pracy, bezpośredni dostęp do każdej jednostki. duża liczba dróg manipulacyjnych. dobra organizacja pracy, bardzo dobre wykorzystanie powierzchni i przestrzeni. wysokie koszty uzbrojenia magazynu, długi czas dostępu. dobra organizacja pracy, dobre wykorzystanie powierzchni i przestrzeni, wymuszone stosowanie zasady FIFO. wysokie koszty uzbrojenia magazynu. wysokie koszty uzbrojenia magazynu, składowanie jednostek na paletach o wysokiej jakości.

30 Kompletacja Cecha Sposób obsługi Ogólne wytyczne stosowania składowanie blokowe w stosach wózek podnośnikowy czołowy duża liczba pjł w jednym asortymencie, zwarta i sztywna konstrukcja jednostki ładunkowej, nie wymagana zasada FIFO. składowanie rzędowe w regałach półkowych wózek unoszący ręczny opakowania jednostkowe, duża liczba asortymentów o małej ilości, konieczny dostęp do każdej jednostki ładunkowej, mała wielkość pobrań. Sposób składowania składowanie rzędowe w regałach ramowych wózek podnośnikowy duża liczba asortymentów o małej ilości, konieczny dostęp do każdej jednostki ładunkowej, jednostki ładunkowe, których nie można piętrzyć. składowanie w regałach przejezdnych wózek podnośnikowy duża liczba asortymentów, konieczny dostęp do każdej jednostki ładunkowej, jednostki ładunkowe, których nie można piętrzyć, wysoki koszt utrzymania warunków przechowywania. składowanie w regałach przepływowych wózek podnośnikowy duża liczba pjł w jednym asortymencie, jednostki ładunkowe, których nie można piętrzyć, wymuszenie stosowania zasady FIFO. składowanie w regałach zblokowanych wózek podnośnikowy czołowy duża liczba pjł w jednym asortymencie, jednostki ładunkowe, których nie można piętrzyć.

31 recykling Obiekt techniczny Obiekt techniczny to każdy dowolny wytwór cywilizacji technicznej, którego istnienie jest charakteryzowane poprzez pięd faz: - sformułowanie potrzeby, - konstruowanie, Potencjalne istnienie obiektu - wytwarzanie, - eksploatacja, - likwidacja. Materialne istnienie obiektu

32 Hierarchia pojęd Obiekt techniczny Urządzenie Maszyna (urządzenie mechaniczne)

33 Maszyna Maszyna (urządzenie mechaniczne) zawiera mechanizm lub zespół mechanizmów we wspólnej obudowie, służący do przetwarzania energii lub wykonywania określonej pracy mechanicznej. Cechą charakterystyczną mechanizmu jest ruch jego części, w wyniku działania sił lub momentów sił.

34 Urządzenie Obiekt techniczny, charakteryzujący się cechami: - funkcjonuje zgodnie z prawami fizyki, - jest celowym wytworem człowieka z materii nieożywionej, - ma określone przeznaczenie (możliwe zastosowania), - ulega uszkodzeniom i najczęściej wymaga obsługi, - ma skooczoną trwałośd, - może byd celowo użytkowane tylko przez człowieka, - ma pięd faz istnienia, - może byd ulepszane, - może szkodzid człowiekowi.

35 Urządzenia mechaniczne Urządzenia technologiczne Urządzenia transportowe Przetworniki energii mechanicznej Silniki

36 Tarcie Tarcie to zjawiska przeciwdziałające ruchowi względnemu stykających się ze sobą dwóch ciał (tarcie zewnętrzne) lub elementów tego samego ciała (tarcie wewnętrzne).

37 Ze względu na rodzaj styku - Suche - Płynne - Graniczne - Mieszane Ze względu na rodzaj ruchu - Spoczynkowe (statyczne) - Ruchowe (kinetyczne) Rodzaje tarcia Ze względu na cechy ruchu - Ślizgowe - Toczne

38 Siła tarcia Siła tarcia ślizgowego T = μ * N [N] gdzie: N - siła dociskająca powierzchnie trące *N+ μ współczynnik tarcia

39 Współczynnik tarcia Wartośd współczynnika tarcia ślizgowego zależy między innymi od rodzaju materiałów oraz stanu ich powierzchni. Przykładowe wartości współczynnika tarcia suchego μ: stal stal 0,18 stal Cu 0,10 żeliwo żeliwo 0,16 stal teflon 0,04 stal żeliwo 0,15 stal szkło 0,08

40 Eksploatacja to ciąg działao, procesów i zjawisk związanych z wykorzystywaniem obiektów technicznych przez człowieka. Eksploatacja Celem tych działao jest zaspokajanie potrzeb związanych pośrednio lub bezpośrednio z jego potrzebami życiowymi.

41 Eksploatacja Eksploatacja to użytkowanie i obsługa pojedynczego urządzenia (maszyny) lub grupy urządzeo. Obejmuje zagadnienia dotyczące współdziałania ludzi i maszyn: - organizacyjne, - techniczne, - ekonomiczne, - społeczne.

42 Eksploatacja W procesie eksploatacji wyodrębnia się cztery rodzaje działao: - użytkowanie, - obsługiwanie, - zasilanie, - zarządzanie.

43 Użytkowanie jest podstawowym procesem w systemie eksploatacji. Użytkowanie Użytkowanie to wykorzystywanie obiektu technicznego zgodnie z jego przeznaczeniem i właściwościami funkcjonalnymi.

44 Efektywnośd użytkowania urządzeo zależy od: - racjonalnego wykorzystania (maszyn), - właściwości technicznych, - oszczędnego zużywania, - organizacji procesu, - wydajności pracy. Użytkowanie

45 Właściwości techniczne Właściwości techniczne decydujące o procesie użytkowania: - funkcjonalnośd (zdolnośd do spełnienia założonych funkcji), - efektywnośd (wydajnośd), - elastycznośd (zdolnośd do realizacji wielu funkcji), - stopieo gotowości (trwałośd i niezawodnośd), - jakośd.

46 Obsługiwanie Obsługiwanie to utrzymywanie obiektu w stanie zdatności oraz przywracanie mu wymaganych właściwości funkcjonalnych dzięki: - przeglądom, - regulacjom, - konserwacji, - naprawom, - remontom.

47 Zasilanie polega na dostarczaniu do obiektu: - materiałów (masy), - energii, - informacji. Zasilanie

48 Zarządzanie Zarządzanie to procesy: - planistyczno-decyzyjne (dotyczące planowania działao i podejmowania decyzji), - spawozdawczo-analityczne (dotyczące opracowywania sprawozdao i ich analizy).

49 Działania w procesie eksploatacji Eksploatacja Użytkowanie Obsługiwanie Zasilanie Zarządzanie -Dobór i rozmieszczenie Przeglądy i konserwacja - Regulacja - Czyszczenie - Uzupełnienie płynów Naprawy i remonty - Demontaż - Weryfikacja - Regulacja Ocena stanu technicznego - Pomiary bezpośrednie - Pomiary obiektów technicznych - Konserwacja - Montaż pośrednie (diagnostyka) - Wykorzystanie na stanowisku pracy

50 Wymagania eksploatacyjne Niezawodnośd eksploatacyjna - Wytrzymałośd i sztywnośd - Odpornośd na zużycie - Odpornośd na drgania - Zabezpieczenie przed przeciążeniem - Niezawodnośd urządzeo rozruchowych Przystosowanie maszyny do wykonywania wyznaczonyc zadao - Wykonywanie żądanych czynności - Możliwośd podwyższenia wydajności pracy - Odpowiedni zakres regulacji - Konieczna i wystarczająca moc - Ochrona bezpieczeostwa pracy operatora - Najmniejsze możliwe wymiary Specjalne wymagania eksploatacyjne - Największa moc przy najmniejszej masie - Trwałe zachowanie dokładności - Cichobieżnośd pracy - Estetyka i komfort maszyn i wyposażenia - Ochrona środowiska naturalnego

51 Zużywanie Zużywanie to proces zmiany stanu: - części, - węzła kinematycznego (min. 2 części wykonujące ruch względem siebie), - zespołu, - całej maszyny, który powoduje utratę ich właściwości użytkowych.

52 Zużywanie Pogorszenie stanu technicznego i użyteczności maszyn nastepuje w wyniku: - tarcia niszczenie warstwy wierzchniej par trących, - zmęczenia powstanie przełomów na skutek zmiennych obciążeo, - korozji obniżenie wytrzymałości i zmiana składu wierzchniej warstwy, - erozji naruszenie powierzchni.

53 Zużycie Zużycie to stan: - części, - węzła kinematycznego (min. 2 części wykonujące ruch względem siebie), - zespołu, - całej maszyny Na określonym etapie procesu zużywania.

54 Przeciwdziałanie zużywaniu Zapewnienie podczas eksploatacji: - ciągłości smarowania (utrzymanie warunków tarcia płynnego), - odpowiedniej regulacji, - ochrony przed korozją, - pracy bez przeciążeo, - wymaganej temperatury pracy par ruchowych.

55 Stan techniczny Stan techniczny ulega ciągłej zmianie. Obiekt ulega zużyciu fizycznemu lub starzeniu ekonomicznemu. Stany techniczne obiektu: - Stan zdatności (działanie poprawne), - Stan niezdatności (obiekt nie może wykonywad założonych zadao). Stany techniczne obiektu (podzial na trzy stany): - Stan zdatności (stan dobry), - Stan częściowej zdatności (stan dopuszczalny, tolerowany), - Stan niezdatności (niedopuszczalny).

56 Zmiany stanu technicznego Rodzaje zmian stanu technicznego (odwracalne lub nieodwracalne): - krytyczne (bardzo istotne) zagrażają życiu i zdrowiu ludzi oraz środowisku naturalnemu, - graniczne (istotne) grożą utratą wydajności pracy obiektu, - dopuszczalne (mniej istotne) zagrażają racjonalnemu sposobowi wykorzystania obiektu

57 Stan eksploatacyjny Stan eksploatacyjny obiektu technicznego określa, co dziaja się z nim podczas eksploatacji. Zdatnośd to zdolnośd obiektu do spełniania określonych funkcji w sposób i w zakresie wyznaczonym w dokumentacji konstrukcyjnej.

58 Stany eksploatacyjne UŻYTKOWANIE (obiekt technicznie zdatny) Użytkowanie aktywne Przechowywanie Konserwacja długoterminowa Konserwacja stała Przekazanie OBSŁUGIWANIE (przywracanie zdatności) Remont główny Remont średni Remont bieżący Obsługa bieżąca Likwidacja Transport

59 Dziękuję za uwagę! dr inż. Aleksander Niemczyk