Sukcesja Majątkowa. Wybrane definicje: Plan sukcesji

Transkrypt

1 Sukcesja Majątkowa Wybrane definicje: Plan sukcesji Pojęcie takie nie istnieje w polskim prawie expressis verbis. Pojęcie Planu Sukcesji w ujęciu dziedziczenia oznacza Planowanie Spadkowe czyli celowe, terminowe działanie za życia, mające zabezpieczyć spadkobierców, majątek firmy, jej funkcjonowanie w określony przez spadkodawcę sposób ze szczególnym uwzględnieniem zagrożeń prawnych, finansowych i podatkowych. Własność Własność, w znaczeniu prawnym wyłączne prawo władania, pobierania pożytków i rozporządzania rzeczą w granicach określonych przez ustawy i zasady współżycia społecznego i społecznogospodarcze przeznaczenie prawa (źródło: PWN) Współwłasność Art K.c. Własność tej samej rzeczy może przysługiwać niepodzielnie kilku osobom (współwłasność). Art K.c. 1. Współwłasność jest albo współ własnością w częściach ułamkowych, albo współwłasnością łączną. 2. Współwłasność łączną regulują przepisy dotyczące stosunków, z których ona wynika. Do współ własności w częściach ułamkowych stosuje się przepisy niniejszego działu. Art K.c. Domniemywa się, że udziały współwłaścicieli są równe. Art K.c. Każdy ze współwłaścicieli może rozporządzać swoim udziałem bez zgody pozostałych współwłaścicieli. Spadek (łac. hereditas) Ogół cywilnych, majątkowych praw i obowiązków zmarłej osoby fizycznej (spadkodawcy), które z chwilą jego śmierci, przechodzą w wyniku dziedziczenia na spadkobierców (źródło: PWN). Otwarcie spadku Art. 924 K.c. Spadek otwiera się z chwilą śmierci spadkodawcy. Art. 925 K.c. Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku. Otwarcie spadku jest zatem terminem techniczno-prawnym określającym skutki prawne związane ze śmiercią osoby fizycznej w dziedzinie następstwa prawnego (wstąpienia w prawa i obowiązki majątkowe osoby zmarłej). Przyjęcie spadku Spadkobierca nabywa spadek z chwilą otwarcia spadku o czym była już mowa powyżej. Nabycie spadku nie jest jednak tożsame z przyjęciem spadku.

2 Formalnym potwierdzeniem nabycia spadku jest wydanie przez sąd postanowienia o stwierdzeniu nabycia spadku. Dział spadku Art K.c. Dział spadku może nastąpić w drodze umowy albo na mocy orzeczenia sądu. Pojęcie prawne oznaczające określenie wartości majątku wchodzącego w skład spadku oraz jego podziale pomiędzy poszczególnych spadkobierców. Czynność przekraczająca zwykły zarząd Art. 156 K.r.o. Opiekun powinien uzyskiwać zezwolenie sądu opiekuńczego we wszelkich ważniejszych sprawach, które dotyczą osoby lub majątku małoletniego. Przyjmuje się, że do czynności przekraczających zwykły zarząd powinno się zaliczać te, które powodują poważne zmniejszenie substancji majątku dziecka lub związane są z ryzykiem wywołania takich konsekwencji, jak również powodujące powstanie po stronie małoletniego znaczniejszego zobowiązania, jak też czynności, których celem jest zmiana przeznaczenia gospodarczego zarządzanego przez opiekuna majątku oraz zmiana jego dochodowości. Spis inwentarza Art K.p.c. Spis inwentarza jest niczym innym jak spisem wszystkich aktywów i pasywów wchodzących w skład spadku. Dziedziczenie ustawowe Art K.c. 2. Dziedziczenie ustawowe co do całości spadku następuje wtedy, gdy spadkodawca nie powołał spadkobiercy albo gdy żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą. Kodeks cywilny w artykułach zalicza do spadkobierców ustawowych: zstępnych, małżonka, rodziców, rodzeństwo i zstępnych rodzeństwa spadkodawcy, dziadków, gminę oraz Skarb Państwa. Testament Jednostronna i odwołalna czynność prawna, przez którą spadkodawca (testator) rozporządza swym majątkiem na wypadek śmierci. Także dokument, w którym spadkodawca spisał treść tej czynności (źródło: PWN). Testator Prawnie, osoba, która w testamencie rozporządziła swym majątkiem (źródło: Słownik Wyrazów Obcych). Zachowek Art K.c. 1. Zastępnym, małżonkowi oraz rodzicom spadkodawcy, którzy byliby powołani do spadku z ustawy, należą się, jeżeli uprawniony jest trwale niezdolny do pracy albo jeżeli zstępny uprawniony jest małoletni - dwie trzecie wartości udziału spadkowego, który by mu przypadał przy dziedziczeniu ustawowym, w innych zaś wypadkach - połowa wartości tego udziału (zachowek). 2. Jeżeli uprawniony nie otrzymał należnego mu zachowku bądź w postaci uczynionej przez spadkodawcę darowizny, bądź w postaci powołania do spadku, bądź w postaci zapisu, przysługuje mu przeciwko spadkobiercy roszczenie o zapłatę sumy pieniężnej potrzebnej do pokrycia zachowku albo do jego uzupełnienia. Umowa majątkowa małżeńska (potocznie: intercyza)

3 Umowa zawierana między osobami wstępującymi w związek małżeński lub małżonkami, prowadzi do przyjęcia innego niż ustawowy ustroju małżeńskiego. Jej zasady reguluje Rozdział II (Umowne ustroje majątkowe) i III (Przymusowy ustrój majątkowy), Działu III (Małżeńskie ustroje majątkowe) Tytułu I (Małżeństwo) ustawy Kodeks rodzinny i opiekuńczy - artykuły od 47 do 54. Ustawowy majątkowy ustrój małżeński zdefiniowany jest w Tytule I Dziale III Rozdziale I Ustawowy ustrój majątkowy (artykuły od 31 do 46) KRiO. Umowa majątkowa małżeńska spisywana jest w formie aktu notarialnego przez notariusza. Intercyza nie może mieć mocy wstecznej. Dlatego sporządzenie intercyzy nie wyklucza wspólnej odpowiedzialności małżonków za zobowiązania powstałe przed dniem jej podpisania. Darowizna Art K. c. 1. Przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Ubezpieczenie osobowe Art K.c. 1. Ubezpieczenie osobowe może w szczególności dotyczyć: 1. przy ubezpieczeniu na życie - śmierci osoby ubezpieczonej lub dożycia przez nią oznaczonego wieku; 2. przy ubezpieczeniu następstw nieszczęśliwych wypadków - uszkodzenia ciała, rozstroju zdrowia lub śmierci wskutek nieszczęśliwego wypadku. Pokrycie strat następuje przez wypłatę odszkodowań i świadczeń z funduszu tworzonego ze składek wnoszonych przez jednostki zagrożone tymi zdarzeniami. (źródło: PWN) Firma (łac. firmus 'silny', 'trwały') Nazwa, pod którą osoba fizyczna lub prawna prowadzi przedsiębiorstwo. Firma jest dobrem niematerialnym, mającym wartość majątkową. Używanie nazwy firmy jest chronione przez prawo, nie można jej zbyć bez przedsiębiorstwa (źródło: PWN). Spółka Określony w umowie związek dwóch lub więcej osób mający służyć osiągnięciu wspólnego celu, głównie gospodarczego. (PWN) Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Art K.s.h. (Rozdział 1 Powstanie spółki) 1. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością może być utworzona przez jedną albo więcej osób w każdym celu prawnie dopuszczalnym, chyba że ustawa stanowi inaczej. 2. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością nie może być zawiązana wyłącznie przez inną jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. 3. Wspólnicy są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w umowie spółki. 4. Wspólnicy nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Spółka akcyjna Art K.s.h. (Rozdział 1 Powstanie spółki) 1. Zawiązać spółkę akcyjną może jedna albo więcej osób. Spółka akcyjna nie może być zawiązana wyłącznie przez jednoosobową spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością. 2. Statut spółki akcyjnej powinien być sporządzony w formie aktu notarialnego. 3. Osoby podpisujące statut są założycielami spółki. 4. Akcjonariusze są zobowiązani jedynie do świadczeń określonych w statucie. 5. Akcjonariusze nie odpowiadają za zobowiązania spółki. Spółka partnerska Art. 86. K.s.h.(Rozdział 1 Przepisy ogólne) 1. Spółką partnerską jest spółka osobowa, utworzona przez wspólników (partnerów) w celu wykonywania wolnego zawodu w spółce prowadzącej przedsiębiorstwo pod własną firmą.

4 2. Spółka może być zawiązana w celu wykonywania więcej niż jednego wolnego zawodu, chyba że odrębna ustawa stanowi inaczej. Spółka komandytowa Zgodnie z Art K.s.h.(Rozdział 1 Przepisy ogólne) Spółką komandytową jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a odpowiedzialność co najmniej jednego wspólnika (komandytariusza) jest ograniczona. Spółka komandytowo-akcyjna Zgodnie z Art K.s.h. (Rozdział 1 Przepisy ogólne) Spółką komandytowo-akcyjną jest spółka osobowa mająca na celu prowadzenie przedsiębiorstwa pod własną firmą, w której wobec wierzycieli za zobowiązania spółki co najmniej jeden wspólnik odpowiada bez ograniczenia (komplementariusz), a co najmniej jeden wspólnik jest akcjonariuszem. Plan sukcesji Plan sukcesji majątkowej, innymi słowy świadome przekazywanie majątków między pokoleniami, jest zagadnieniem jeszcze mało rozpoznawalnym w Polsce. Choć w takich miejscach jak Ameryka Północna czy kraje Europy Zachodniej jest znanym i stosowanym instrumentem prawno finansowym, to w naszym środowisku dopiero zaczyna funkcjonować. Dopiero od lat dziewięćdziesiątych zeszłego stulecia budujemy nasze majątki i rozwijamy nasze przedsiębiorstwa. W naszym kraju od niedawna rozpoczął się kapitalizm i dominacja prywatnych przedsiębiorców. Często uczymy się na własnych błędach, dostrzegając zagrożenia dopiero w sytuacji, gdy dotknie nas jakieś nieszczęście, a wówczas zmuszeni jesteśmy działać po fakcie, zamiast racjonalnie i przemyślanie planować zarządzanie swoimi majątkami. Zachodni przedsiębiorcy oraz właściciele majątków, kilkadziesiąt lat temu przechodzili etap, na jakim przedsiębiorcy w Polsce są obecnie. Jesteśmy w tej komfortowej sytuacji, że mamy możliwość ucząc się na doświadczeniach innych dostrzec, że pozornie poukładana sytuacja majątkowa może w razie śmierci osoby (właściciela firmy lub wspólnika), okazać się bardzo trudna i skomplikowana również dla jego majątku, firmy jak i rodziny. Plan sukcesji majątkowej polega na analizie obecnej sytuacji oraz zaplanowaniu co ma się stać z majątkiem, zgodnie z własną wolą, a nie pod dyktando przepisów prawa, które mają zastosowanie w sytuacji nieuregulowania. Niestety, często dzieje się tak, że brak świadomości przepisów prawa spadkowego powoduje wiele negatywnych konsekwencji dla spadkobierców. Aby tego uniknąć, należy zastanowić się nad swoją obecną sytuacją zarówno w kontekście posiadanego majątku, jak i sytuacji rodzinnej. Warto zadać sobie pytania: Co stałoby się z majątkiem w przypadku mojej śmierci? Czy będę bez przeszkód zarządzać majątkiem w razie śmierci współmałżonka? Co następuje, gdy dziedziczą po mnie nieletnie dzieci? Bardzo często wydaje nam się, że żadne negatywne konsekwencje nie będą miały miejsca, bo przecież prawo reguluje zarówno zasady dziedziczenia, jak i przekazywania majątku osobistego, a także majątku należącego do firmy. Brak świadomości o możliwości zarządzania majątkiem powoduje, że de facto ustawodawca to czyni za nas. Prawo nie uwzględnia naszej indywidualnej sytuacji, nie odnosi się do naszych sympatii lub antypatii, do marzeń, pozycji w rodzinie oraz w firmie. W takiej sytuacji powinniśmy odpowiedzieć sobie na szereg pytań; Czy wiem kto po mnie dziedziczy? Czy jest to osoba pełnoletnia? Czy moja rodzina poradzi sobie ze spłatą kredytu i innych zaciągniętych zobowiązań? Co z moją firmą? Co stałoby się z firmą w przypadku przedwczesnej śmierci jednego ze wspólników? Czy spółka będzie mogła istnieć dalej bez zakłóceń, po śmierci wspólnika? Czy spadkobiercy wspólnika mają kwalifikacje do prowadzenia firmy? Jak zabezpieczyć moje finanse na wypadek śmierci wspólnika?

5 To tylko kilka z trudnych pytań, na które powinniśmy sobie odpowiedzieć, aby móc świadomie zarządzać swoim majątkiem, zanim odpowiedzi na nie znajdzie życie. Kiedy poznamy już wszystkie zagrożenia, powinniśmy zająć się świadomym zaplanowaniem przyszłości własnej, rodziny oraz firmy. Ostatnim krokiem jest stworzenie takich zabezpieczeń prawnych oraz finansowych, które zapewnią bezpieczeństwo dla rodziny i majątku. W praktyce może okazać się, że koniecznością staną się testamenty, darowizny, intercyzy, polisy na życie, zmiany w umowach spółek, przekształcenia formy prawnej itp. Plan sukcesji majątku będzie skuteczny wtedy, gdy połączymy mechanizmy prawne i finansowe tak, aby działały na naszą korzyść i nie miały negatywnych skutków dla żadnej z osób zainteresowanych. MISJA Misją Zespołu jest pomoc przedsiębiorcom oraz rodzinom w obszarach związanych z zabezpieczeniem majątku w długim okresie czasu. Dzięki znajomości zagadnień prawa spadkowego oraz doświadczeniu w budowaniu rozwiązań finansowych, tworzymy plany niwelujące zagrożenia prawne, finansowe oraz podatkowe, związane ze śmiercią osoby kluczowej w rodzinie i organizacji gospodarczej. Dotychczas tworzone przez specjalistów rozwiązania obejmowały jedynie obszar, w którym dany doradca się specjalizował. Nie brały pod uwagę innych mechanizmów prawnych lub finansowych, które zostały już w danym przedsiębiorstwie czy rodzinie zastosowane. Dziś to za mało. Jedynie holistyczne podejście do doradztwa daje możliwość zabezpieczenia zarówno organizacji gospodarczej jak i rodziny przed nagłymi zdarzeniami losowymi. Tym właśnie się zajmujemy. Jako jedni z pierwszych w Polsce łączymy w swoich działaniach trzy obszary zagadnienia prawne, podatkowe i finansowe, aby świadczyć Państwu unikatowe doradztwo w zakresie Budowania Planów Sukcesji. Często jesteśmy przedsiębiorcami w pierwszym pokoleniu. Mniejsze i większe majątki tworzą się na naszych oczach. Właściciele przedsiębiorstw coraz częściej zastanawiają się, co stanie się z dorobkiem ich życia w przypadku zdarzenia nieprzewidzialnego, nagłego Dopiero uczymy się jak z dbałością o ciągłość zarządzania i zachowanie majątku przekazać firmę kolejnym pokoleniom. Zarządzanie majątkiem w długim okresie jest niezbędne. Plan sukcesji jest instrumentem który stworzy "wyjście awaryjne" w przypadku śmierci głowy rodziny, wspólnika czy prywatnego przedsiębiorcy. Plan sukcesji łącząc w sobie rozwiązania prawne, finansowe i podatkowe jest jedynym narzędziem na rynku, które w kompleksowy sposób reguluje sytuacje majątkową. Wychodząc naprzeciw oczekiwaniom proponujemy Państwu wykwalifikowane doradztwo w zakresie Planowania Spadkowego. Mogą Państwo skorzystać z naszej unikalnej wiedzy a także stworzyć profesjonalnego Planu Sukcesji dla swojej firmy i rodziny. SUKCESJA Od wielu lat zajmujemy się także planowaniem sukcesji majątkowej podmiotów prowadzących działalność gospodarczą tak, żeby zabezpieczyć ich interesy a zarazem interesy ewentualnych spadkobierców wspólników spółek lub osób fizycznych prowadzących działalność gospodarczą. Opracowanie planu sukcesji majątkowej polega w skrócie na: analizie obecnego stanu prawnego pod kątem bezpieczeństwa istnienia i funkcjonowania firmy w razie śmierci jednego lub więcej współwłaścicieli opracowaniu rozwiązań prawnych ( w tym przekształceń form prowadzonej działalności oraz testamentów) tak, aby zaspokoić oczekiwania właściciela lub współwłaścicieli firmy pomocy w przeprowadzeniu zmian Zespół doradców, księgowych, współpracujących radców prawnych i biegłych rewidentów z należytą starannością przygotuje rozwiązania, które zapewnią dalsze trwanie firmy po śmierci właściciela (lub

6 współwłaścicieli) oraz bezpieczeństwo prawne i finansowe spadkobierców, a w szczególności najbliższych.