Czy Rzymianie założyli Kłodzko?

Transkrypt

1 Czy Rzymianie założyli Kłodzko? Autor: Wieczorna Image not found W okresie średniowiecza tereny te stanowiły część suwerennego państwa libickiego, najpierw, jak dawniej sądzono, pod władzą Sławnikowiców, i leżały na granicy ziem czeskich i polskich. Z imieniem Sławnika wiąże się pierwsza pisemna wzmianka o Kłodzku w kronice Kosmasa, praskiego kronikarza dotycząca 981 roku. Autor pisze o Sławniku:

2 posiadacz Kłodzka, grodu obronnego przeciw Polsce, w pobliżu rzeki zwanej Nysa Pod koniec X wieku gród ten należał do suwerennego państwa libickiego, którego władcą był Sławnik, ojciec św. Wojciecha.[3] Władztwo Sławnikowiców upadło w 995 roku, gdy Libice zostały zdobyte i spalone przez wojska Przemyślidów, a większość książęcego rodu wymordowana. Pierwsza wzmianka o istnieniu grodu obronnego na Górze Fortecznej (Zamkowej) w Kłodzku pochodzi z relacji Kosmasa, czeskiego kronikarza z 981 roku. Należy sądzić, że był to zespół drewnianych budynków otoczonych palisadą. Na podstawie prac niemieckich uczonych przed wojn dowodzono e miasto mieli zaoy Rzymianie. Teorię to stworzono na podstawie licznych odkryć z okresu wpływów rzymskich, głównie odkryto znaczne ilości monet rzymskich- i jest to dośc istotny dowód z historii ekonomicznej miasta. Jak uczy lokalna historiografia, która przytaczają kronikarze Aelurius i Kahlo, wg lokalnych kronik (Glätzische Chronica) tutejsza twierdza została zbudowana ok. 300 n.e. przez Rzymian, a następnie zdobyta przez wojska Atylli i rozbudowana do jeszcze większej twierdzy. Georgius Aelurius (ur w Ząbkowicach Śląskich, zm w Kłodzku) to ewangelicki kaznodzieja, dyrektor gimnazjum w Ząbkowicach, autor fundamentalnej kroniki o dziejach hrabstwa kłodzkiego (Glaciographia oder Glätzische Chronik...) z wg Vaterländische Bilder, in einer Geschichte und Beschreibung der..., Volume 1 By Karl August Müller

3 Panorama Kłodzka na początku XX w., autor nn, cc wikimedia Hrabstwo Kłodzkie (odrębnie od Śląska, zależnego od biskupów wrocławskich) podlegało biskupstwu w Pradze już od jego powstania w 973 r., a w 981 r. wymieniono Kodzko jako castellum Kladsko.Między 1179 a 1180 r. powstał pierwszy drewniany kościół w Kłodzku pw. św. Wacława na Górze Zamkowej (tzw. pogański)[4]. Tereny byłego hrabstwa kłodzkiego zostały zasiedlone wcześnie. W starożytności przez tereny te biegł słynny szlak bursztynowy. W okolicy miasta istniało skupisko starego osadnictwa wczesnośredniowiecznego, a nawet wcześniejszego. Przez miasto przechodziła jedna z odnóg tzw. Szlaku bursztynowego. Najstarsze jego ślady znaleziono na obecnych przedmieściach. Najdłuższą ciągłością osadniczą może poszczycić się Książek, gdzie odkryto osadę datowaną na VIII/IX w.[1] Również na Jurandowie odkryto osadę z IX-XII w. Najprawdopodobniej na terenie miasta również istniało osadnictwo, być może na Fortecznej Górze, ale budowa twierdzy zniszczyła jego ślady[2].

4 Wizualizacja wnętrza domostwa z czasó tzw. kultury łużyckiej, cc wikipedia W latach odkryto i przebadano 2 osady z okresu kultury łużyckiej i z okresu wpływów rzymskich z początków n.e. Obie leżały na krawędzi terasy doliny Bystrzycy Dusznickiej na jej lewym brzegu: Pierwsza znajdowała się w rejonie kamieniołomu za Krzyżnikiem Druga dalej na zachód, już w zasadzie na terenie Zagórza. W obu odkryto ślady dużych półziemianek oraz liczne pozostałości ceramiki, wyrobów z kości i brązu. Później odkryto jeszcze osadę wczesnośredniowieczną datowaną na VIII IX wieku [5]. Z okresu pogańskich wierzeń pozostały jedynie miejscowe legendy: W czasach dawnych, pogańskich władała zamkiem i okoliczną ludnością piękna dziewica, ponoć jedna z córek słynnego Kraka -zwana Waleską (Valeska), imię ze starosłowiańskiego języka oznacza zlatowalskiej czyli złotowłosej. Pani ta była niezwykle powabna i o olśniewającej urodzie, znała się na myślistwie i posiadała ponoć nieludzką siłę. Według legendy, strzały które wypuszczała z żelaznego łuku leciały na odległość dzisiejszych 8 km trafiając w pień grubego drzewa. Miała zdolność zginania i łamania podkowy palcami jednej ręki, a w nogach taką siłę, że

5 siedząc na koniu potrafiła ścisnąć go tak mocno, że chwytając się gałęzi podnosiła siebie i konia nad ziemią. Przybył raz na zamek rycerz z dalekich stron i oczarowany dziewicą zapragnął pojąć ją za żonę. Ona jednak odmówiła mu, ponieważ była to panna bardzo niezależna i nie chciała się podporządkować żadnemu mężczyźnie. Bardzo uraziło to ambicję niedoszłego męża i z liczną pomocą okolicznych rycerzy, którzy również bali się siły i niezależności, napadnięto ją i uwięziono. Na zamku kłodzkim odbył się nad nią sąd, na którym jak to było w tamtych czasach, ze względu na jej niewytłumaczalną siłę posądzono o czary. Karą było powieszenie za ręce i nogi nad ziemią, aby nie miała styczności z ziemią, a następnie zamurowanie żywcem w jednej z sal zamku Kłodzkiego zw. Salą Zieloną. Inna z legend głosi, iż pogańska Dziewica miała układy z samym Diabłem, przez to była zła i okrutna z zarazem piękna i mężna. Siła Waleski i moc jej czarów pochodziła od jej pięknych, zaczarowanych włosów. Waleska była bardzo okrutna i jej związki z diabłem były przyczynom nieszczęść jakie sprowadzała wśród ludzi. Toteż kiedyś się zbuntowali i podczas jej snu napadnięto na nią i obcięto jej magiczne włosy. W ten sposób groźna władczyni straciła swoją diabelską moc i stała się bezbronna, i za karę zamurowaną ją w murze zamku, a obcięte włosy oraz cudowny łuk złożono w kościele na wzgórzu zamkowym. Legenda mówi, że dzięki pomocy diabła zamurowane ciało Waleski zmieniło się w kamień dowodzić to miało przekleństwa zamkowego wzgórz. A włosy Waleski? Legenda mówi o dwóch kradzieżach. Pierwszej tragicznej w skutkach, która doprowadziła złodzieja (żołnierza z twierdzy) do szybkiej śmierci. Drugiej, udanej i prawdziwej, mającej miejsce kilkanaście wieków od momentu złożenia ich w kościele. Komendant twierdzy Fouque, w 1743 roku skradł je wraz z łukiem oraz wojenny bęben ze skóry Jana Żiżki i podarował królowi Fryderykowi II. Włosy podobno bardzo chciały w jakiś tajemniczy sposób powrócić jednak niestety w żaden sposób nie mogły, gdyż zaraz po kradzieży pogański kościół został wyburzony. Do dnia dzisiejszego na jednym z murów fortecznych zachował się gotycki posąg pogańskiej dziewicy wykonany w piaskowcu. Znajduje się on w kurynie łączącej Bastion Alarmowy z Bastionem Dzwonnik. wg Opr. A. Fularz wg Wikipedii. 1. Kłodzko. Dzieje miasta, pod red. R. Gładkiewicza, Kłodzko 1998, s Słownik geografii turystycznej Sudetów, pod red. M. Staffa, t. 15, Wrocław 1994, s K. Bartkiewicz, Dzieje ziemi kłodzkiej w wiekach średnich, Wrocław K. Marcinek, W. Prorok, Ziemia Kłodzka. Przewodnik turystyczny, Kłodzko 1995, s Kłodzko. Dzieje miasta, pod red. R. Gładkiewicza, Kłodzko 1998, s. 34.