Ostre poprzetoczeniowe uszkodzenie płuc (TRALI) opis przypadku Transfusion-related acute lung injury (TRALI) a case report
|
|
- Wacława Bednarczyk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Pediatr Med Rodz 2016, 12 (1), p Anna Łata 1, Jolanta Korsak 1, Tomasz Chojnacki 2, Piotr Rzepecki 2 Received: Accepted: Published: Ostre poprzetoczeniowe uszkodzenie płuc (TRALI) opis przypadku Transfusion-related acute lung injury (TRALI) a case report 1 Zakład Transfuzjologii Klinicznej, Wojskowy Instytut Medyczny, Warszawa, Polska. Kierownik Zakładu: dr hab. n. med. Jolanta Korsak, prof. nadzw. WIM 2 Klinika Chorób Wewnętrznych i Hematologii, Wojskowy Instytut Medyczny, Warszawa, Polska. Kierownik Kliniki: prof. dr hab. n. med. Piotr Rzepecki Adres do korespondencji: Dr hab. n. med. Jolanta Korsak, prof. nadzw. WIM, Zakład Transfuzjologii Klinicznej WIM, ul. Szaserów 128, Warszawa, tel.: , faks: , zt@wim.mil.pl 1 Department of Clinical Transfusiology, Military Institute of Medicine, Warsaw, Poland. Head of the Department: Professor of the Military Institute of Medicine Jolanta Korsak, MD, PhD 2 Department of Internal Diseases and Haematology, Military Institute of Medicine, Warsaw, Poland. Head of the Department: Professor Piotr Rzepecki, MD, PhD Correspondence: Professor of the Military Institute of Medicine Jolanta Korsak, MD, PhD, Department of Clinical Transfusiology, Military Institute of Medicine, Szaserów 128, Warsaw, Poland, tel.: , fax: , zt@wim.mil.pl Streszczenie Ostre poprzetoczeniowe uszkodzenie płuc definiowane jest jako ostra niewydolność oddechowa pojawiająca się w trakcie przetaczania składnika krwi lub w ciągu następnych 6 godzin u chorych bez czynników ryzyka zaburzeń układu oddechowego. Ostre poprzetoczeniowe uszkodzenie płuc rozpoznaje się na podstawie objawów klinicznych i poprzez wykluczenie innych przyczyn ostrej niewydolności oddechowej. Jednoznaczne rozpoznanie zespołu jest trudne. Ważną rolę w badaniach laboratoryjnych odgrywa poszukiwanie przeciwciał przeciwko antygenom leukocytarnym i/lub granulocytarnym u dawców, czasem u biorców. Niewykrycie u dawców lub u biorcy przeciwciał nie wyklucza poprzetoczeniowego uszkodzenia płuc, co nie zwalnia z wykonywania badań przeciwciał antyleukocytarnych. Jest to bowiem niezwykle istotne dla profilaktyki ostrego poprzetoczeniowego uszkodzenia płuc. Sposobami zapobiegania ostremu poprzetoczeniowemu uszkodzeniu płuc są: dyskwalifikacja dawców krwi z przeciwciałami antyleukocytarnymi/antygranulocytarnymi, badania przeglądowe przeciwciał u kobiet wieloródek i u osób po przebytych przetoczeniach krwi, modyfikacja warunków przygotowania składników krwi oraz ograniczenie przetaczania składników krwi w praktyce klinicznej. W artykule przedstawiono przypadek 38-letniej kobiety hospitalizowanej w Klinice Chorób Wewnętrznych i Hematologii Wojskowego Instytutu Medycznego z powodu ostrej białaczki szpikowej w celu wykonania kolejnych kursów chemioterapii. W czasie leczenia chorej kilkakrotnie przetaczano koncentraty krwinek czerwonych i koncentraty krwinek płytkowych bez reakcji poprzetoczeniowych. Po 8 dniach od podania ostatniego kursu chemioterapii z powodu liczby płytek krwi /ml i wysokiej temperatury ciała chorej ponownie zlecono przetoczenie koncentratu płytek krwi. Około 1 godziny po przetoczeniu pojawiły się ból w klatce piersiowej i duszność. Pacjentka wymagała tlenoterapii. W wykonanym badaniu rentgenowskim płuc obraz obrzęku płuc bez objawów niewydolności lewokomorowej. Po wykluczeniu innych przyczyn ostrej niewydolności płuc rozpoznano ostre poprzetoczeniowe uszkodzenie płuc. Słowa kluczowe: TRALI, przeciwciała HLA/HNA, diagnostyka, zapobieganie ostremu poprzetoczeniowemu uszkodzeniu płuc 94 Abstract Transfusion-related acute lung injury is defined as acute respiratory failure which develops during or within 6 hours after transfusion of a blood component in a patient with no risk factors for respiratory insufficiency. Transfusion-related acute lung injury is diagnosed based on clinical manifestation and by excluding other causes of acute lung injury. Unambiguous diagnosis is difficult. Looking for anti-hla and/or anti-hna antibodies in donors and sometimes in recipients plays an important role in lab tests. Negative antibody findings, either in a donor or in a recipient, do not exclude transfusion-related acute lung injury, which, however, does not exempt from performing leukocyte antibody tests since they are extremely important for transfusion-related acute lung injury prophylaxis. The ways to prevent this reaction include: disqualifying donors with anti-hla/hna antibodies, screening for antibodies in multiparous women and in individuals after transfusion, modifying the way blood components are prepared and limiting blood transfusion in clinical practice. The paper presents a case of a 38-year-old woman with acute myeloid leukaemia, hospitalised at the Department of Internal Diseases and Haematology of the Military Institute of Medicine for subsequent courses of chemotherapy. During treatment, the patient had red cells and platelets concentrates transfused several times with no transfusion-related reactions. Eight days after the Medical Communications Sp. z o.o. This is an open-access article distributed under the terms of the Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivatives License (CC BY-NC-ND). Reproduction is permitted for personal, educational, non-commercial use, provided that the original article is in whole, unmodified, and properly cited.
2 Ostre poprzetoczeniowe uszkodzenie płuc (TRALI) opis przypadku / Transfusion-related acute lung injury (TRALI) a case report last chemotherapy infusion, the patient developed high temperature and her platelet count was /ml. Therefore, the patient received a platelet concentrate again. About 1 hour after transfusion, the patient complained about chest pain and dyspnoea. She needed oxygen therapy. Chest X-ray revealed lung oedema with no signs of left ventricular failure. Once other causes of acute lung injury were excluded, transfusion-related acute lung injury was diagnosed. Key words: transfusion-related acute lung injury (TRALI), HLA/HNA antibodies, diagnostics, TRALI prevention Zespół TRALI ostre poprzetoczeniowe uszkodzenie płuc (transfusion related acute lung injury) opisywany jest po przetoczeniu każdego składnika krwi, szczególnie składników zawierających osocze, takich jak świeżo mrożone osocze i koncentraty krwinek płytkowych (1). Charakteryzuje się niekardiogennym obrzękiem płuc, niedotlenieniem, dusznością oraz niewydolnością oddechową, wymagającą często mechanicznej wenty lacji. Można wyróżnić postać wczesną i późną. We wczesnym zespole TRALI objawy pojawiają się po 2 6 godzinach, w większości przypadków po przetoczeniu 1 jednostki koncentratu krwinek czerwonych. Postać ta występuje z częstością 1 na 5000 przetoczeń. Objawy zazwyczaj ustępują po godzinach. Śmiertelność wynosi 5 10%. Za przyczynę tej postaci zespołu uważa się występowanie przeciwciał antyleukocytarnych (2). Późny zespół TRALI pojawia się po 6 72 godzinach, przeważnie u chorych z posocznicą, po urazach i oparzeniach, zwykle po przetoczeniu kilku jednostek koncentratu krwinek czerwonych. Występuje u 5 35% chorych przebywających na oddziałach intensywnej terapii oraz u 40 47% pacjentów po masywnych przetoczeniach. Zależy od aktywacji prozapalnych cytokin (2,3). Stopień nasilenia TRALI bywa różny, a łagodnie przebiegające TRALI może nie zostać prawidłowo rozpoznane (3,4). OPIS PRZYPADKU Trzydziestoośmioletnia chora z ostrą białaczką szpikową (acute myeloid leukaemia, AML) (A.W., nr historii choroby ) została przyjęta do Kliniki Chorób Wewnętrznych i Hematologii w celu kontynuowania leczenia choroby podstawowej. Przy przyjęciu skargi na nudności, zawroty głowy oraz ogólne osłabienie trwające od kilku dni. Wywiad medyczny nie wyróżniał się niczym istotnym. W badaniu przedmiotowym stwierdzono bladość skóry, poza tym bez odchyleń od stanu prawidłowego. Stan ogólny chorej określono jako dobry. Wyniki badań laboratoryjnych przy przyjęciu: WBC 0, /l; RBC 2, /l; Hb 7,8 g/dl; HCT 22%; MCV 8,4 fl; MCH 29,3 pg; MCHC 35,0 g/dl; RDW 15,1%; PLT /l. Z uwagi na zgłaszaną nietolerancję wysiłku chorej zlecono przetoczenie 2 j. ubogoleukocytarnego koncentratu krwinek czerwonych po zgodnej próbie serologicznej. Krwinki czerwone przetoczono bez reakcji ubocznych. W czasie kolejnych dni pobytu w Klinice z powodu liczby płytek krwi /l i planowanego wkłucia do żyły centralnej chorej przetoczono koncentrat krwinek płytkowych z aferezy, napromieniowany, zawieszony w PAS (platelet additive solution roztwór Transfusion-related acute lung injury (TRALI) can occur after transfusion of every blood component, particularly if it contains plasma, such as fresh frozen plasma or platelet concentrate (1). It is characterised by non-cardiogenic pulmonary oedema, hypoxia, dyspnoea and respiratory failure, frequently requiring mechanical ventilation. It has an early and late form. In early TRALI, symptoms develop after 2 6 hours, mostly after transfusion of 1 unit of red cells concentrate (RBCs). This form is observed in 1 per 5,000 transfusions. The symptoms usually subside within hours. The mortality rate is 5 10%. This form of TRALI is believed to be caused by the presence of anti-human leukocyte antigen (HLA) antibodies (2). Late TRALI occurs after 6 72 hours, usually in patients with sepsis, after trauma and burns, and typically after transfusion of several red cell units. It is observed in 5 35% of patients hospitalised at intensive care units and in 40 47% of patients after massive transfusions. It depends on the activation of proinflammatory cytokines (2,3). The severity of TRALI varies, and mild forms may not be diagnosed correctly (3,4). CASE REPORT A 38-year-old female patient with acute myeloid leukaemia (AML) (A.W., medical case record number ) was admitted to the Department of Internal Diseases and Haematology for continuation of treatment of the underlying disease. After admission, the patient complained about nausea, dizziness and general weakness experienced for several days. The medical history was unremarkable. On physical examination, skin paleness was observed. Apart from this, no other abnormalities were noted. The general condition was assessed as good. The results of laboratory tests at admission: WBC /L; RBC /L; Hb 7.8 g/dl; HCT 22%; MCV 8.4 fl; MCH 29.3 pg; MCHC 35.0 g/dl; RDW 15.1%; PLT /L. Due to reported intolerance of physical exercise, transfusion of 2 units of leukodepleted red cells concentrate was ordered after ensuring compatibility in a cross-matching test. RBCs were transfused without any adverse reactions. In the subsequent days of hospitalisation, transfusion of apheresis, irradiated platelets suspended in PAS (platelet additive solution) was performed due to platelet count ( /L) and planned central venous catheterisation. The transfusion proceeded without complications. On the third day of hospitalisation, the patient received chemotherapy (Ida+Vep+Ara-C regimen). On the seventh day after chemotherapy, complete 95
3 Anna Łata, Jolanta Korsak, Tomasz Chojnacki, Piotr Rzepecki 96 wzbogacający); bez powikłań. W trzecim dniu pobytu w szpitalu chorej podano chemioterapię w schemacie Ida- +Vep+Ara-C. Siódmego dnia po chemioterapii obserwowano obniżenie parametrów morfologicznych: Hb 6,9 g/dl; HCT 19%; RBC 2,18 g/dl i płytki krwi /l. Zdecydowano o kolejnych przetoczeniach 2 j. koncentratu krwinek czerwonych po zgodnej próbie serologicznej i koncentratu krwinek płytkowych zlewanego z 5 j. krwinek pochodzących z krwi pełnej, ubogoleukocytarnego i po redukcji czynników patologicznych. Przetoczenie bez reakcji ubocznych. Trzy dni po przetoczeniu i w ósmym dniu po chemioterapii chora zagorączkowała do 38 C, ponadto stwierdzono uszkodzenie błony śluzowej dziąseł. Do leczenia włączono Biotum i wankomycynę, zalecono nystatynę i Dentosept do płukania jamy ustnej. Pobrano krew do badania bakteriologicznego, wymieniono wkłucie centralne i wykonano posiew z końcówki wymienianego cewnika. Wszystkie posiewy jałowe. Trzeciego dnia antybiotykoterapii z powodu utrzymującej się gorączki do 38 C i dreszczy odstawiono Biotum i włączono do leczenia Tienam. Chora nadal gorączkowała do 38 C, dodatkowo skarżyła się na ból w rzucie krtani/dolnej części gardła, nasilający się podczas przełykania, oraz uczucie pieczenia powiek. W badaniu przedmiotowym: pacjentka w stanie ogólnym dość dobrym, nadal gorączkująca mimo modyfikacji leczenia. Ciśnienie tętnicze 120/80 mm Hg, czynność serca miarowa 89/min, saturacja O 2 99%; szmer pęcherzykowy prawidłowy nad oboma polami płuc, bez świstów, furczeń. W badaniu rentgenowskim (RTG) stwierdzona płytka niedodmy u podstawy prawego płuca. W badaniach laboratoryjnych Hg 8,8 g/dl; HCT 25%; RBC 3, /l; WBC 0, /l; płytki krwi /l. Z powodu niskiej liczby krwinek płytkowych i dodatkowo utrzymującej się wysokiej temperatury ciała oraz ryzyka krwawienia zlecono przetoczenie 1 preparatu koncentratu krwinek płytkowych. Do przetoczenia przygotowano krwinki płytkowe z aferezy, napromieniowane i po redukcji czynników patogennych. Około 1 godziny po rozpoczęciu przetoczenia chora zgłosiła nagły ból w klatce piersiowej i duszność. W badaniu przedmiotowym stwierdzono niedotlenienie z saturacją O 2 65%, obniżenie ciśnienia tętniczego do wartości nieoznaczalnych, tachykardię 120 uderzeń/min. W badaniu elektrokardiograficznym bez świeżych zmian niedokrwiennych, brak również objawów niewydolności serca, początkowo brak też zmian osłuchowych nad polami płucnymi. W wykonanym RTG płuc obserwowano rozlane zmiany śródmiąższowe w obu płucach, bez powiększenia sylwetki serca. Po zastosowaniu tlenoterapii, nawodnieniu oraz podaniu Hydrocortisonum i amin presyjnych objawy stopniowo się wycofały. Zgłoszono reakcję poprzetoczeniową do Zakładu Transfuzjologii Klinicznej WIM, postępując według przyjętej procedury. Dodatkowo pobrano próbki krwi do badania w kierunku przeciwciał antyleukocytarnych i antygranulocytarnych. Zgłoszono również podejrzenie TRALI do Regionalnego Centrum Krwiodawstwa i Krwiolecznictwa w Białymstoku w celu wykonania badań u dawcy przetoczonego blood count parameters were observed to have decreased: Hb 6.9 g/dl; HCT 19%; RBC 2.18 g/dl and platelets /L. Decisions about further transfusions were made: 2 units of cross-matched RBCs concentrates as well as leukodepleted and pathogen-reduced platelets pooled from 5 units of whole blood. No adverse reactions occurred. Three days after transfusion and on the eighth day after chemotherapy, the patient developed temperature up to 38 C, and gingival mucosa lesions were observed. Treatment was extended to include Biotum and vancomycin, nystatin was recommended and Dentosept was given to rinse the oral cavity. Blood was sampled for bacteriological examination, the central catheter was changed and tip culture of the removed catheter was conducted. All cultures were negative. On the third day of antibiotic therapy, Biotum was discontinued and Tienam was started due to persisting temperature up to 38 C and shivers reported patient by the patient. Body temperature up to 38 C still persisted. Moreover, the patient complained about pain in the larynx/lower pharynx which intensified upon swallowing and eyelid burning sensation. On physical examination, the patient s condition was assessed as relatively good. Raised temperature persisted despite treatment modification. Blood pressure: 120/80 mm Hg, regular heart rate: 89/min, O 2 saturation: 99%; vesicular murmur was normal above both lung fields, without wheezing or crackles. Radiography revealed an atelectasis plate at the base of the right lung. Laboratory findings were as follows: Hg 8.8 g/dl; HCT 25%; RBC /L; WBC /L; platelets /L. Due to low platelet count, persisting high temperature and risk of bleeding, another transfusion of 1 platelet concentrate was ordered. Apheresis, irradiated and pathogen-reduced platelets were prepared. About 1 hour after transfusion, the patient complained about sudden chest pain and dyspnoea. Physical examination revealed hypoxia with O 2 saturation of 65%, decline in blood pressure to undetectable values and tachycardia of 120 beats per minute. Electrocardiography showed no fresh ischaemic changes and no signs of cardiac failure. Initially, lung field auscultation revealed no changes. Chest X-ray showed diffuse interstitial changes in both lungs without change of heart size and shape. Following oxygen therapy, hydration and administration of Hydrocortisonum and pressure amines, the symptoms gradually subsided. The transfusion-related reaction, as necessitated by the procedure, was reported to the Department of Clinical Transfusiology of the Military Institute of Medicine. Additionally, blood samples were drawn for anti-hla and anti-hna antibody analyses. A suspicion of TRALI was also reported to the Regional Blood Donation and Blood Transfusion Centre in Białystok, Poland, in order to conduct tests in the donor of the transfused product. On the next day, the patient presented haematuria and platelet count dropped to /L. The patient was given solumedrol and 1 apheresis, pathogen-reduced platelet concentrate was transfused without complications. In the morning hours, an episode of raised temperature up to
4 Ostre poprzetoczeniowe uszkodzenie płuc (TRALI) opis przypadku / Transfusion-related acute lung injury (TRALI) a case report preparatu. Następnej doby u chorej zaobserwowano krwiomocz, a oznaczona liczba płytek krwi wynosiła /l. Pacjentce pod osłoną Solu-Medrolu przetoczono 1 preparat koncentratu krwinek płytkowych z aferezy i po redukcji patogenów; bez powikłań. W godzinach porannych zaobserwowano epizod wzrostu ciepłoty ciała do 39 C. Parametry hemodynamiczne stabilne. Skóra i śluzówki bez cech świeżej skazy. Nad polami płucnymi utrzymywały się trzeszczenia, szczególnie nasilone u podstawy obu płuc. Dziesięć dni po obserwowanej reakcji poprzetoczeniowej, z powodu liczby płytek krwi /µl, zdecydowano o kolejnym profilaktycznym przetoczeniu koncentratu krwinek płytkowych z aferezy i po redukcji patogenów. Następnego dnia chora w stanie stabilnym, z utrzymującym się suchym kaszlem. Badanie przedmiotowe: pacjentka wydolna krążeniowo i oddechowo. Nad polami płucnymi wysłuchiwane trzeszczenie u podstawy. Otrzymane wyniki badań w kierunku obecności przeciwciał antyleukocytarnych i antygranulocytarnych zarówno u dawcy, jak i biorcy ujemne. OMÓWIENIE Ostre uszkodzenie płuc jest mało specyficznym rozpoznaniem i może mieć bardzo różną etiologię. Przyczyną uszkodzenia zwykle bywa zaaspirowanie treści żołądkowej, zapalenie płuc, rozległy uraz, posocznica, ostre zapalenie trzustki, anafilaksja i przetaczanie składników krwi (5). Pojawienie się TRALI opisywane jest po przetoczeniach wszystkich składników krwi, szczególnie tych zawierających osocze. Częstość występowania TRALI ocenia się na 1/ do 1/ przetoczeń; występuje u 0,08 15,1% chorych, u których dokonano przetoczenia składników krwi, lub może wystąpić po przetoczeniu 0,01 1,12% jednostek krwi (6,7). Różnice w ocenie częstości występowania wynikają z różnych definicji TRALI (6). Aktualnie US National Heart, Lung, and Blood Institute definiuje go jako: 1) nagle pojawiające się ostre objawy; 2) hipoksemię (PaO 2 /FiO 2 <300 lub SpO 2 <90%); 3) obustronne nacieki płuc w obrazie radiologicznym bez objawów niewydolności lewej komory i 4) brak innych czynników ryzyka ostrego uszkodzenia płuc (8). Patogeneza tej reakcji poprzetoczeniowej nie jest do końca poznana, lecz wiadomo, że kluczową rolę w jej powstaniu odgrywają granulocyty/neutrofile. W większej liczbie znajdują się one w płucach, pełniąc funkcję obronną przed mikroorganizmami. Neutrofile, których aktywność została zainicjowana, reagują bardzo silnie na kolejne bodźce. Na tej obserwacji opiera się model patogenezy TRALI. Przetoczone ze składnikami krwi przeciwciała antyleukocytarne reagują z granulocytami/neutrofilami chorego i aktywują je. W następstwie dochodzi do uwolnienia z granulocytów cytokin (IL-1, IL-6, IL-8, TNF-a), enzymów proteolitycznych i reaktywnych związków tlenu, co doprowadza do uszkodzenia śródbłonka naczyń i przesiąkania naczyń włosowatych płuc (3,9). Ten rodzaj TRALI nazywamy nieimmunologicznym. Z kolei TRALI o charakterze immunologicznym 39 C was observed. Haemodynamic parameters were stable. The skin and mucous membranes showed no signs of fresh changes. Rales above lung fields persisted; they were particularly intensive at the base of both lungs. Ten days after the transfusion-related reaction, it was decided to conduct another prophylactic apheresis and pathogen-reduced platelet transfusion due to platelet count of /µl. On the following day, the patient was stable with persisting dry cough. On physical examination, the patient was cardiovascularly and respiratorily stable with rales above the lung fields at the bases. The results of tests for anti-hla and anti-hna antibodies were negative in both the donor and recipient. DISCUSSION Acute lung injury is a poorly specific diagnosis and its aetiology can vary. Injury is usually caused by aspiration of gastric contents, pneumonia, massive trauma, sepsis, acute pancreatitis, anaphylaxis and blood component transfusion (5). TRALI has been reported to occur after transfusion of all blood components, particularly those containing plasma. The prevalence of TRALI is estimated at 1/432,000 to 1/88,000 transfusions. It is diagnosed in % of patients after blood component transfusion or after transfusion of % of blood units (6,7). These differences result from various definitions of TRALI (6). Currently, the US National Heart, Lung, and Blood Institute defines it as: 1) sudden acute symptoms; 2) hypoxaemia (PaO 2 /FiO 2 <300 or SpO 2 <90%); 3) bilateral lung changes in an X-ray image with no signs of left ventricular failure; and 4) no other risk factors for acute lung injury (8). The pathogenesis of this transfusion-related reaction is not entirely clear. It is known, however, that the key role is played by granulocytes/neutrophils. Their greater numbers are found in the lungs where they protect them against pathogens. Activated neutrophils react intensively to subsequent stimuli. This observation is the basis for the model of TRALI pathogenesis. Anti-HLA antibodies transfused with blood components react with patient s granulocytes/neutrophils and activate them. As a result, granulocytes release cytokines (IL-1, IL-6, IL-8, TNF-a), proteolytic enzymes and reactive oxygen species, thereby leading to endothelial damage and pulmonary capillary leak (3,9). This type is referred to as non-immune TRALI. Immune TRALI, however, is induced by antibodies in donor plasma (10). In approximately 80% of transfusion-related lung injury cases, diagnostic tests show the presence of antibodies against leukocytes (11 13). Moreover, it has also been reported that antibodies detected in patients which react with leukocytes in the transfused blood component also play a certain role. This mechanism is currently seen more rarely since leukodepleted products are more and more often used (6,10). Antibodies that participate in TRALI development can act against class I and II human leukocyte antigens (HLA) as well as against specific human neutrophil antigens 97
5 Anna Łata, Jolanta Korsak, Tomasz Chojnacki, Piotr Rzepecki 98 wywoływane jest przez przeciwciała znajdujące się w osoczu dawców (10). W około 80% przypadków poprzetoczeniowego uszkodzenia płuc badania diagnostyczne wykazują obecność przeciwciał do leukocytów (11 13). Opisywano też udział przeciwciał, które wykryto u chorych, a które reagują z leukocytami obecnymi w przetoczonym składniku krwi. Ten ostatni mechanizm jest obecnie rzadziej spotykany, ponieważ coraz częściej w leczeniu stosuje się zubożone w leukocyty składniki krwi (6,10). Przeciwciała uczestniczące w powstaniu TRALI mogą być skierowane do antygenów leukocytarnych (HLA) klasy I, klasy II oraz do swoistych antygenów granulocytarnych (HNA). Aglutynują one komórki, które noszą odpowiednie antygeny lub przynajmniej się z nimi wiążą, co powoduje dalszą kaskadę zjawisk immunologicznych (3,10,12). Autorzy nie wykazali, dlaczego przeciwciała o niektórych swoistościach, np. anty-hla-a2, anty-hla-b12 oraz anty-hna-3a, częściej niż inne są odpowiedzialne za poprzetoczeniowe uszkodzenie płuc (6,14). Przeciwciała skierowane do antygenów HLA klasy II nie reagują z granulocytami z powodu braku tych antygenów na komórkach. Mogą jednak spowodować wystąpienie TRALI, ponieważ reagują z monocytami i aktywują je. Zaktywowane monocyty wydzielają prozapalne cytokiny, które z kolei aktywują granulocyty (12). TRALI rozpoznaje się na podstawie objawów klinicznych i ich związku z przetoczeniem składnika krwi. Badania diagnostyczne mają na celu poszukiwanie przeciwciał antyleukocytarnych w przetoczonych składnikach krwi lub/i u biorcy krwi. Testem do wykrywania przeciwciał anty-hla wiążących dopełniacz jest test limfocytotoksyczny (lymphocytotoxicity test, LCT). Metodą tą wykrywane są przeciwciała klasy IgM i IgG skierowane do antygenów HLA, głównie klasy I. Zgodnie z zaleceniami International Society of Blood Transfusion (ISBT Working Party on Granulocyte Immunobiology) z testem limfocytotoksycznym powinno wykonać się test do wykrywania przeciwciał anty-hla niewiążących dopełniacza (15). Natomiast do wykrywania przeciwciał antygranulocytarnych rekomendowany jest test aglutynacji (granulocyte agglutination test, GAT) oraz test immunofluorescencyjny (granulocyte immunofluorescence test, GIFT) (15,16). Wyniki dodatnie uzyskane w wymienionych testach powinny zostać potwierdzone przy użyciu testu immunoenzymatycznego (monoclonal antibody immobilization of granulocyte antigens, MAIGA) (15). W praktyce klinicznej obecność przeciwciał antyleukocytarnych lub skierowanych przeciwko granulocytom potwierdza rozpoznanie TRALI o podłożu immunologicznym i wymusza w przypadku dalszych przetoczeń składników krwi odpowiedni ich dobór. Zgodnie z postanowieniem ISBT Working Party on Haemovigilance, International Haemovigilance Network z 2011 roku do postawienia diagnozy TRALI nie jest konieczne wykrycie obecności przeciwciał antyleukocytarnych powinna się ona opierać przede wszystkim na obrazie klinicznym (17). Należy jednak podkreślić, że (HNA). They agglutinate, or at least bind with cells that carry adequate antigens, thereby initiating a further cascade of immune phenomena (3,10,12). Authors have not demonstrated why certain specific antibodies, e.g. anti-hla-a2, anti-hla-b12 and anti-hna-3a, are responsible for transfusion-related lung injury more frequently than other antibodies (6,14). Antibodies against HLA class 2 antigens do not react with granulocytes due to the lack of these antigens on cells. However, they can induce TRALI since they react with monocytes and activate them. Active monocytes release proinflammatory cytokines which, in turn, activate granulocytes (12). TRALI is diagnosed on the basis of clinical signs and their relationship with blood component transfusion. The aim of diagnostic tests is to search for anti-hla antibodies in transfused blood components and/or in the recipient. A test used to detect complement-binding anti-hla antibodies is a lymphocytotoxicity test (LCT). It is used to detect IgM and IgG antibodies against mainly HLA class 1 antigens. According to the recommendations of the International Society of Blood Transfusion (ISBT Working Party on Granulocyte Immunobiology), a lymphocytotoxicity test should be conducted together with a test to detect non-complement-binding anti-hla antibodies (15). Antineutrophil antibodies can be detected with a granulocyte agglutination test (GAT) and granulocyte immunofluorescence test (GIFT) (15,16). Positive results of these tests should be verified using monoclonal antibody immobilization of granulocyte antigens (MAIGA) (15). In clinical practice, the presence of anti-hla or anti-hna antibodies confirms immune TRALI and forces adequate selection of blood components in further transfusions. According to the statement of the ISBT Working Party on Haemovigilance, International Haemovigilance Network from 2011, the detection of anti-hla antibodies is not necessary to make a diagnosis of TRALI the diagnosis should be primarily based on the clinical picture (17). It must be emphasised, however, that published guidelines do not allow for not performing leukocyte antibody tests, which are significant in the prevention of transfusion-related reactions. TRALI prophylaxis encompasses three aspects: 1) selecting blood and blood component donors; 2) modifying conditions in which blood components are prepared; and 3) limiting blood component transfusions in clinical practice. Commonly disqualified donors are those that have been HLA immunized during their prior blood transfusions or pregnancy. The frequency of donor immunization after transfusion is 1 12%, and after pregnancy: 15 26% (18). The American Association of Blood Banks (AABB), in their guidelines from 2014, recommend that plasma and whole blood should be collected from males and nulliparas or from pregnant women and multiparas in whom no anti- HLA antibodies are detected prior to donation (19,20). Previous observations of such management demonstrated a reduction of TRALI cases from 2.57 in 2006 to 0.81 in 2009 (12).
6 Ostre poprzetoczeniowe uszkodzenie płuc (TRALI) opis przypadku / Transfusion-related acute lung injury (TRALI) a case report opublikowane wytyczne nie zwalniają z wykonywania badań w kierunku obecności przeciwciał antyleukocytarnych, co jest istotne w profilaktyce reakcji poprzetoczeniowej. Profilaktyka TRALI obejmuje trzy aspekty: 1) kwalifikację dawców krwi i jej składników; 2) modyfikację warunków przygotowania składników krwi; 3) ograniczenie przetoczeń składników krwi w praktyce klinicznej. Powszechnie dyskwalifikowani są dawcy, którzy ulegli immunizacji antygenami HLA podczas przebytego w przeszłości przetoczenia krwi lub ciąży. Częstość immunizacji u dawców po przetoczeniu wynosi 1 12%, a w wyniku przebytej ciąży 15 26% (18). American Association of Blood Banks (AABB) w wytycznych z 2014 roku zaleca, aby osocze i krew pełną pobierać od mężczyzn oraz kobiet, które nie rodziły, lub będących w ciąży i wieloródek, u których w badaniach wykonanych przed pobraniem nie stwierdzono obecności przeciwciał anty-hla (19,20). Wcześniejsze obserwacje takiego postępowania potwierdziły spadek liczby przypadków TRALI z 2,57 w 2006 do 0,81 w 2009 roku (12). Wprowadzone standardy budzą kontrowersje, ponieważ selekcja dawców powodująca wykluczenie dawców, u których wykonano w przeszłości przetoczenia krwi, lub kobiet wieloródek może prowadzić do znacznego ograniczenia liczby donacji krwi (21). Ponadto badania wskazują, że u 1 7% osób występują przeciwciała anty-hla bez alloekspozycji na antygeny HLA. Przyczyna tego zjawiska nie jest znana; prawdopodobnie może być ono wynikiem szczepień albo przebytych infekcji bakteryjnych lub wirusowych (22). Leukoredukcja prowadzi do zmniejszenia liczby leukocytów w składnikach krwi i zmniejsza syntezę cytokin prozapalnych. Ogranicza to możliwość wystąpienia TRALI o charakterze nieimmunologicznym, zmniejsza się bowiem ryzyko alloimmunizacji biorcy antygenami leukocytów i ekspozycję granulocytów na cytokiny (16). Badania Sillimana i wsp. wykazały, że leukoredukcja tylko w niewielkim stopniu zmniejsza stężenie związków lipidowych, takich jak lizofosfatydylocholina (LPC), odpowiedzialnych za powstawanie TRALI. Wobec tego nie do końca zabezpiecza chorych przed nieimmunologiczną postacią reakcji (23). Ryzyko leczenia składnikami krwi jest trudne do ustalenia; często nie można go przewidzieć. Zależy ono od rodzaju przetaczanego składnika, jego objętości oraz stanu klinicznego chorego. Pozostaje niedoceniane przez wielu klinicystów. Z tych względów podstawową zasadą leczenia składnikami krwi jest ich stosowanie jedynie w sytuacjach koniecznych i uzasadnionych. However, these standards are controversial since donor selection that excludes donors with histories of transfusion or multiple childbirths can lead to a considerable reduction in blood donation (21). Moreover, studies indicate that 1 7% of people have anti-hla antibodies without allo-exposure to HLA antigens. The cause of such a phenomenon is unknown. Perhaps, it can be associated with vaccination or previous bacterial or viral infections (22). Leukodepletion leads to a decrease in the number of leukocytes in blood components and restricts the synthesis of proinflammatory cytokines. This limits the risk of non-immune TRALI since the possibility of recipient HLA alloimmunization and exposure of granulocytes to cytokines reduces as well (16). The studies conducted by Silliman et al. have shown that leukoreduction only slightly decreases the concentration of lipid compounds responsible for TRALI, such as lysophosphatidylcholine (LPC). Therefore, it does not provide full protection against the non-immune form of TRALI (23). The risk of blood component therapy is difficult to estimate and, frequently, cannot be predicted. It depends on the type of blood component, its volume and patient s clinical condition. It still remains underestimated by many clinicians. That is why the basic principle in blood component therapy is its implementation only when absolutely necessary. Conflict of interest The authors do not report any financial or personal affiliations to persons or organisations that could negatively affect the content of or claim to have rights to this publication. Konflikt interesów Autorzy nie zgłaszają żadnych finansowych ani osobistych powiązań z innymi osobami lub organizacjami, które mogłyby negatywnie wpłynąć na treść publikacji oraz rościć sobie prawo do tej publikacji. 99
7 Anna Łata, Jolanta Korsak, Tomasz Chojnacki, Piotr Rzepecki Piśmiennictwo / References 1. Win N, Chapman CE, Bowles KM et al.: How much residual plasma may cause TRALI? Transfus Med 2008; 18: Toy P, Gajic O, Bacchetti P et al.: Transfusion-related acute lung injury: incidence and risk factors. Blood 2012; 119: Bux J, Sachs UJ: The pathogenesis of transfusion-related acute lung injury (TRALI). Br J Hematol 2007; 136: Osterman JL, Arora S: Blood product transfusion and reactions. Emerg Med Clin North Am 2014; 32: Schmickl CN, Mastrobuoni S, Filippids FT et al.: Male-predominant plasma transfusion strategy for preventing transfusionrelated acute lung injury: a systematic review. Crit Care Med 2015; 43: Fung YL: TRALI Investigation Insights. Vox Sang 2011; 101 (Suppl 1): Vlaar AP, Juffermans NP: Transfusion-related acute lung injury: a clinical review. Lancet 2013; 382: Goldman M, Webert KE, Arnold DM et al.: Proceedings of a consensus conference: towards an understanding of TRALI. Transfus Med Rev 2005; 19: Peters AL, van Hezel ME, Juffermans NP et al.: Pathogenesis of non-antibody mediated transfusion-related acute lung injury from bench to bedside. Blood Rev 2015; 29: Bux J: Antibody-mediated (immune) transfusion-related acute lung injury. Vox Sang 2011; 100: Curtis BR, McFarland JG: Mechanisms of transfusion-related acute lung injury (TRALI): anti-leukocyte antibodies. Crit Care Med 2006; 34 (Suppl): S118 S Sachs UJ, Wasel W, Bayat B et al.: Mechanism of transfusionrelated acute lung injury induced by HLA class II antibodies. Blood 2011; 117: Vlaar AP, Kuipers MT, Hofstra JJ et al.: Mechanical ventilation and the titer of antibodies as risk factors for the development of transfusion-related lung injury. Crit Care Res Pract 2012; 2012: Fung YL: Transfusion-related acute lung injury investigation insights. ISBT Science Series 2011; 6: ISBT Working Party on Granulocyte Immunology: Recommendations of the ISBT Working Party on Granulocyte Immunobiology for leucocyte antibody screening in the investigation and prevention of antibody-mediated transfusion-related acute lung injury. Vox Sang 2009; 96: Maślanka K: Aktualny stan wiedzy na temat patofizjologii, diagnostyki i zapobiegania TRALI. Acta Haematol Pol 2013; 44: International Haemovigilance Network: Proposed standard definitions for surveillance of non infectious adverse transfusion reactions Available from: uploads/2011/06/isbt-definitions-for-non-infectious-transfusion-reactions.pdf (accepted 2 March, 2012). 18. Triulzi DJ, Kleinman S, Kakaiya RM et al.: The effect of previous pregnancy and transfusion on HLA alloimmunization in blood donors: implications for a transfusion-related acute lung injury risk reduction strategy. Transfusion 2009; 49: American Association of Blood Banks: Standards for Blood Banks and Transfusion Services. Bethesda, American Association of Blood Banks: TRALI risk mitigation for plasma and whole blood for allergenic transfusion. Association Bulletin 2014, January Vlaar AP: Transfusion-related acute lung injury: current understanding and preventive strategies. Transfus Clin Biol 2012; 19: Kakaiya RM, Triulzi DJ, Wright DJ et al.: Prevalence of HLA antibodies in remotely transfused or alloexposed volunteer blood donors. Transfusion 2010; 50: Silliman CC, Moore EE, Kelher MR et al.: Identification of lipids that accumulate during the routine storage of prestorage leukoreduced red blood cells and cause acute lung injury. Transfusion 2011; 51:
TRALI na polu walki Transfusion related acute lung injury
Wojskowe Centrum Kształcenia Medycznego w Łodzi im. gen. bryg. dr. med. Stefana Hubickiego TRALI na polu walki Transfusion related acute lung injury kpt. lekarz Grzegorz LEWANDOWSKI Wojskowe Centrum Kształcenia
TRALI - nowe aspekty klasyfikacji
TRALI - nowe aspekty klasyfikacji Małgorzata Uhrynowska Zakład Immunologii Hematologicznej i Transfuzjologicznej muhrynowska@ihit.waw.p l tel: 22 3496 668 TRALI (Transfusion Related Acute Lung Injury)
Analysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn
Analiza powikłań infekcyjnych u dzieci z ostrą białaczką limfoblastyczną leczonych w Wojewódzkim Specjalistycznym Szpitalu Dziecięcym w Olsztynie Analysis of infectious complications inf children with
Jolanta Korsak, Anna Łata. Streszczenie. Abstract. Received: Accepted: Published:
Pediatr Med Rodz 2015, 11 (3), p. 250 258 Jolanta Korsak, Anna Łata Received: 11.06.2015 Accepted: 30.06.2015 Published: 30.09.2015 Ostre poprzetoczeniowe uszkodzenie płuc często nierozpoznawana reakcja
TRALI DLACZEGO NIE DOTYKA WSZYSTKICH CHORYCH PO MASYWNYM PRZETOCZENIU PREPARATÓW KRWI?
TRALI DLACZEGO NIE DOTYKA WSZYSTKICH CHORYCH PO MASYWNYM PRZETOCZENIU PREPARATÓW KRWI? JOWITA BIERNAWSKA ZAKOPANE 2015 PRZETOCZENIE PREPARATÓW KRWI MOŻE RATOWAĆ ŻYCIE Masywna transfuzja: 70ml/kg 1objętość
Leki biologiczne i czujność farmakologiczna - punkt widzenia klinicysty. Katarzyna Pogoda
Leki biologiczne i czujność farmakologiczna - punkt widzenia klinicysty Katarzyna Pogoda Leki biologiczne Immunogenność Leki biologiczne mają potencjał immunogenny mogą być rozpoznane jako obce przez
Lek. Ewelina Anna Dziedzic. Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych.
Lek. Ewelina Anna Dziedzic Wpływ niedoboru witaminy D3 na stopień zaawansowania miażdżycy tętnic wieńcowych. Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych Promotor: Prof. dr hab. n. med. Marek Dąbrowski
WPŁYW CZASU PRZECHOWYWANIA KONCENTRATU KRWINEK CZERWONYCH NA UWALNIANIE MIKROCZĄSTEK ORAZ MORFOLOGIĘ KRWINEK CZERWONYCH
Małgorzata Dorman WPŁYW CZASU PRZECHOWYWANIA KONCENTRATU KRWINEK CZERWONYCH NA UWALNIANIE MIKROCZĄSTEK ORAZ MORFOLOGIĘ KRWINEK CZERWONYCH Streszczenie Długie przechowywanie krwinek czerwonych prowadzi
aforementioned device she also has to estimate the time when the patients need the infusion to be replaced and/or disconnected. Meanwhile, however, she must cope with many other tasks. If the department
SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1. Fry #65, Zeno #67. like
SSW1.1, HFW Fry #20, Zeno #25 Benchmark: Qtr.1 I SSW1.1, HFW Fry #65, Zeno #67 Benchmark: Qtr.1 like SSW1.2, HFW Fry #47, Zeno #59 Benchmark: Qtr.1 do SSW1.2, HFW Fry #5, Zeno #4 Benchmark: Qtr.1 to SSW1.2,
Patients price acceptance SELECTED FINDINGS
Patients price acceptance SELECTED FINDINGS October 2015 Summary With growing economy and Poles benefiting from this growth, perception of prices changes - this is also true for pharmaceuticals It may
Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją
234 Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją The effectiveness of local anesthetics in the reduction of needle
HemoRec in Poland. Summary of bleeding episodes of haemophilia patients with inhibitor recorded in the years 2008 and 2009 04/2010
HemoRec in Poland Summary of bleeding episodes of haemophilia patients with inhibitor recorded in the years 2008 and 2009 04/2010 Institute of Biostatistics and Analyses. Masaryk University. Brno Participating
Unit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing and its consequences for society
Prof. Piotr Bledowski, Ph.D. Institute of Social Economy, Warsaw School of Economics local policy, social security, labour market Unit of Social Gerontology, Institute of Labour and Social Studies ageing
Jolanta Antoniewicz-Papis Instytut Hematologii i Transfuzjologii
Jolanta Antoniewicz-Papis Instytut Hematologii i Transfuzjologii Napotykane ryzyko związane jest z: dawcami biorcami pracownikami jednostek służby krwi i jednostek służby zdrowia Program zarządzania ryzykiem
WYCIECZKA DO LABORATORIUM
WYCIECZKA DO LABORATORIUM W ramach projektu e-szkoła udaliśmy się do laboratorium w Krotoszynie na ul. Bolewskiego Mieliśmy okazję przeprowadzić wywiad z kierowniczką laboratorium Panią Hanną Czubak Oprowadzała
Zespół Omenna u kuzynów: różny przebieg kliniczny i identyczna mutacja genu RAG1.
PRACE KAZUISTYCZNE / CASE REPORTS 367 Zespół Omenna u kuzynów: różny przebieg kliniczny i identyczna mutacja genu RAG1. Omenn s syndrome in cousins: different clinical course and identical RAG1 mutation
ROZPRAWA DOKTORSKA. Mateusz Romanowski
Mateusz Romanowski Wpływ krioterapii ogólnoustrojowej na aktywność choroby i sprawność chorych na zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa ROZPRAWA DOKTORSKA Promotor: Dr hab., prof. AWF Anna Straburzyńska-Lupa
www.irs.gov/form990. If "Yes," complete Schedule A Schedule B, Schedule of Contributors If "Yes," complete Schedule C, Part I If "Yes," complete Schedule C, Part II If "Yes," complete Schedule C, Part
Ocena stężenia IL-1β, IL-6, IL-8, TNF-α i scd40l w przechowywanych koncentratach erytrocytarnych i płytkowych
PRACA ORYGINALNA Original Article Acta Haematologica Polonica 2011, 42, Nr 1, str. 85 93 PATRYCJA ŁOPACZ 1, AGNIESZKA WRÓBEL 1, JADWIGA SAK-BUDZISZ 1, ELŻBIETA LACHERT 2, KRYSTYNA MAŚLANKA 1, EWA BROJER
POZYTYWNE I NEGATYWNE SKUTKI DOŚWIADCZANEJ TRAUMY U CHORYCH PO PRZEBYTYM ZAWALE SERCA
POZYTYWNE I NEGATYWNE SKUTKI DOŚWIADCZANEJ TRAUMY U CHORYCH PO PRZEBYTYM ZAWALE SERCA mgr Magdalena Hendożko Praca doktorska Promotor: dr hab. med. Wacław Kochman prof. nadzw. Gdańsk 2015 STRESZCZENIE
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT
Skale i wskaźniki jakości leczenia w OIT Katarzyna Rutkowska Szpital Kliniczny Nr 1 w Zabrzu Wyniki leczenia (clinical outcome) śmiertelność (survival) sprawność funkcjonowania (functional outcome) jakość
Tychy, plan miasta: Skala 1: (Polish Edition)
Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000 (Polish Edition) Poland) Przedsiebiorstwo Geodezyjno-Kartograficzne (Katowice Click here if your download doesn"t start automatically Tychy, plan miasta: Skala 1:20 000
SNP SNP Business Partner Data Checker. Prezentacja produktu
SNP SNP Business Partner Data Checker Prezentacja produktu Istota rozwiązania SNP SNP Business Partner Data Checker Celem produktu SNP SNP Business Partner Data Checker jest umożliwienie sprawdzania nazwy
Cystatin C as potential marker of Acute Kidney Injury in patients after Abdominal Aortic Aneurysms Surgery preliminary study
Cystatin C as potential marker of Acute Kidney Injury in patients after Abdominal Aortic Aneurysms Surgery preliminary study Anna Bekier-Żelawska 1, Michał Kokot 1, Grzegorz Biolik 2, Damian Ziaja 2, Krzysztof
STRESZCZENIE Słowa kluczowe: Wstęp Cel pracy
STRESZCZENIE Słowa kluczowe: Noworodek urodzony przedwcześnie, granulocyt obojętnochłonny, molekuły adhezji komórkowej CD11a, CD11b, CD11c, CD18, CD54, CD62L, wczesne zakażenie, posocznica. Wstęp W ostatnich
Ocena częstości występowania bólów głowy u osób chorych na padaczkę.
lek. med. Ewa Czapińska-Ciepiela Ocena częstości występowania bólów głowy u osób chorych na padaczkę. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor Prof. dr hab. n. med. Jan Kochanowski II Wydział
www.irs.gov/form990. If "Yes," complete Schedule A Schedule B, Schedule of Contributors If "Yes," complete Schedule C, Part I If "Yes," complete Schedule C, Part II If "Yes," complete Schedule C, Part
Good Clinical Practice
Good Clinical Practice Stowarzyszenie na Rzecz Dobrej Praktyki Badań Klinicznych w Polsce (Association for Good Clinical Practice in Poland) http://www.gcppl.org.pl/ Lecznicze produkty zaawansowanej terapii
Losy pacjentów po wypisie z OIT Piotr Knapik
Losy pacjentów po wypisie z OIT Piotr Knapik Oddział Kliniczny Kardioanestezji i Intensywnej Terapii Śląskie Centrum Chorób Serca w Zabrzu Jaki sens ma to co robimy? Warto wiedzieć co się dzieje z naszymi
Urszula Coupland. Zaburzenia neurologiczne u dzieci wertykalnie zakażonych HIV. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych
Urszula Coupland Zaburzenia neurologiczne u dzieci wertykalnie zakażonych HIV Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Klinika Chorób Zakaźnych Wieku Dziecięcego Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego
Ocena wpływu ludzkiego antygenu leukocytarnego HLA B5701 na progresję zakażenia HIV 1 i odpowiedź na leczenie antyretrowirusowe.
ROZPRAWA DOKTORSKA Ocena wpływu ludzkiego antygenu leukocytarnego HLA B5701 na progresję zakażenia HIV 1 i odpowiedź na leczenie antyretrowirusowe. Promotor: Dr hab. n. med. Justyna D. Kowalska Klinika
Profilaktyka owrzodzeń stresowych żołądka
Procedury (za)często wykonywane na OIT Profilaktyka owrzodzeń stresowych żołądka Anna Dylczyk-Sommer Sopot, Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii 17-18 kwietnia 2015 Gdański Uniwersytet Medyczny
Wczesny i zaawansowany rak piersi
Warszawa, 14.12.2017 Wczesny i zaawansowany rak piersi Dr n. med. Agnieszka Jagiełło-Gruszfeld 1 Breast Cancer (C50): 1971-2011 Age-Standardised One-Year Net Survival, England and Wales Please include
Tyreologia opis przypadku 10
Kurs Polskiego Towarzystwa Endokrynologicznego Tyreologia opis przypadku 10 partner kursu: (firma nie ma wpływu na zawartość merytoryczną) Tyreologia Opis przypadku ATA/AACE Guidelines HYPERTHYROIDISM
Sargent Opens Sonairte Farmers' Market
Sargent Opens Sonairte Farmers' Market 31 March, 2008 1V8VIZSV7EVKIRX8(1MRMWXIVSJ7XEXIEXXLI(ITEVXQIRXSJ%KVMGYPXYVI *MWLIVMIWERH*SSHTIVJSVQIHXLISJJMGMEPSTIRMRKSJXLI7SREMVXI*EVQIVW 1EVOIXMR0E]XS[R'S1IEXL
Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego
Lek. Łukasz Głogowski Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Opiekun naukowy: Dr hab. n. med. Ewa Nowakowska-Zajdel Zakład Profilaktyki Chorób
Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report
Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report Czy istnieje zależność pomiędzy wiekiem i stroną, po której umiejscawia się ciąża ektopowa jajowodowa?
Helena Boguta, klasa 8W, rok szkolny 2018/2019
Poniższy zbiór zadań został wykonany w ramach projektu Mazowiecki program stypendialny dla uczniów szczególnie uzdolnionych - najlepsza inwestycja w człowieka w roku szkolnym 2018/2019. Składają się na
OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA. Małgorzata Weryk SKN Ankona
OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA Małgorzata Weryk SKN Ankona definicja Układ oddechowy nie zapewnia utrzymania prężności O2 i CO2 we krwi tętniczej w granicach uznanych za fizjologiczne PaO2 < 50 mmhg (przy
Diagnostyka, strategia leczenia i rokowanie odległe chorych z rozpoznaniem kardiomiopatii przerostowej
Lekarz Karolina Macioł-Skurk Diagnostyka, strategia leczenia i rokowanie odległe chorych z rozpoznaniem kardiomiopatii przerostowej Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: Prof. dr hab. n.
Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1: = City map (Polish Edition)
Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1:15 000 = City map (Polish Edition) Click here if your download doesn"t start automatically Zakopane, plan miasta: Skala ok. 1:15 000 = City map (Polish Edition) Zakopane,
3 Zespół czerwonego ucha opis, diagnostyka i leczenie Antoni Prusiński. 4 Zawroty głowy w aspekcie medycyny ratunkowej Antoni Prusiński
VERTIGOPROFIL VOL. 3/Nr 3(11)/2009 Redaktor naczelny: Prof. dr hab. n. med. Antoni Prusiński Zastępca redaktora naczelnego: Dr n. med. Tomasz Berkowicz 2 XXXVI Międzynarodowy Kongres Towarzystwa Neurootologicznego
Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta 1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów
Rozpoznawanie twarzy metodą PCA Michał Bereta www.michalbereta.pl 1. Testowanie statystycznej istotności różnic między jakością klasyfikatorów Wiemy, że możemy porównywad klasyfikatory np. za pomocą kroswalidacji.
Ocena potrzeb pacjentów z zaburzeniami psychicznymi
Mikołaj Trizna Ocena potrzeb pacjentów z zaburzeniami psychicznymi przebywających na oddziałach psychiatrii sądowej Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab.n.med. Tomasz Adamowski,
SNP Business Partner Data Checker. Prezentacja produktu
SNP Business Partner Data Checker Prezentacja produktu Istota rozwiązania SNP Business Partner Data Checker Celem produktu SNP Business Partner Data Checker jest umożliwienie sprawdzania nazwy oraz danych
Erasmus+ praktyki 2014/2015 spotkanie organizacyjne. 19.01.2015, Wrocław
spotkanie organizacyjne 19.01.2015, Wrocław I Wypełnienie dokumentów II Przed wyjazdem na praktyki III Po przyjeździe na miejsce praktyk IV Po powrocie z praktyk V Uwagi końcowe I Wypełnienie dokumentów:
Heart Failure Awareness Day 2016 Report from: Poland
Heart Failure Awareness Day 2016 Report from: Poland Name of reporters: Przemysław Leszek / Tomasz Rywik Public event / open clinic Organizers: Honorary Patronage: Public event / open clinic On May 8,
Zestawienie czasów angielskich
Zestawienie czasów angielskich Present Continuous I am, You are, She/ He/ It is, We/ You/ They are podmiot + operator + (czasownik główny + ing) + reszta I' m driving. operator + podmiot + (czasownik główny
Testy wysiłkowe w wadach serca
XX Konferencja Szkoleniowa i XVI Międzynarodowa Konferencja Wspólna SENiT oraz ISHNE 5-8 marca 2014 roku, Kościelisko Testy wysiłkowe w wadach serca Sławomira Borowicz-Bieńkowska Katedra Rehabilitacji
Program specjalizacji w TRANSFUZJOLOGII KLINICZNEJ
CENTRUM MEDYCZNE KSZTAŁCENIA PODYPLOMOWEGO Program specjalizacji w TRANSFUZJOLOGII KLINICZNEJ Warszawa 2000 (c) Copyright by Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego, Warszawa 2000 Program specjalizacji
Goodman Kraków Airport Logistics Centre. 62,350 sqm available. Units from 1,750 sqm for immediate lease. space for growth+
Goodman Kraków Airport Logistics Centre 62,350 sqm available. Units from 1,750 sqm for immediate lease. space for growth Goodman Kraków Airport Logistics Centre ul. Komandosów 1, 32-085 Modlniczka Goodman
EDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ LECZONYCH METODĄ FOTOTERAPII UVB.
Wydział Farmaceutyczny z Oddziałem Medycyny Laboratoryjnej Uniwersytet Medyczny w Białymstoku EDYTA KATARZYNA GŁAŻEWSKA METALOPROTEINAZY ORAZ ICH TKANKOWE INHIBITORY W OSOCZU OSÓB CHORYCH NA ŁUSZCZYCĘ
ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL
Read Online and Download Ebook ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA JEZYKOWA) BY DOUGLAS KENT HALL DOWNLOAD EBOOK : ARNOLD. EDUKACJA KULTURYSTY (POLSKA WERSJA Click link bellow and free register
Mgr Paweł Musiał. Promotor Prof. dr hab. n. med. Hanna Misiołek Promotor pomocniczy Dr n. med. Marek Tombarkiewicz
Mgr Paweł Musiał Porównanie funkcjonowania podstawow-ych i specjalistycznych Zespołów Ratownictwa Medycznego na przykładzie Samodzielnego Publicznego Zespołu Zakładów Opieki Zdrowotnej w Staszowie Rozprawa
OPINIA NIEZALEŻNEGO BIEGŁEGO REWIDENTA Dla Zgromadzenia Wspólników CRISIL Irevna Poland Sp. z o. o. 1. Przeprowadziliśmy badanie załączonego sprawozdania finansowego za rok zakończony dnia 31 grudnia 2016
Ocena zależności stężeń interleukin 17, 22 i 23 a wybranymi parametrami klinicznymi i immunologicznymi w surowicy chorych na łuszczycę plackowatą
Agnieszka Nawrocka Ocena zależności stężeń interleukin 17, 22 i 23 a wybranymi parametrami klinicznymi i immunologicznymi w surowicy chorych na łuszczycę plackowatą Łuszczyca jest przewlekłą, zapalną chorobą
Wstęp ARTYKUŁ REDAKCYJNY / LEADING ARTICLE
Dzieciństwo w cieniu schizofrenii przegląd literatury na temat możliwych form pomocy i wsparcia dzieci z rodzin, gdzie jeden z rodziców dotknięty jest schizofrenią Childhood in the shadow of schizophrenia
Zwiększenie bezpieczeństwa przetoczeń w Polsce przez wprowadzenie statusu kandydata na dawcę
ARTYKUŁ POGLĄDOWY Journal of Transfusion Medicine 2016, tom 9, nr 1, 1 5 Copyright 2016 Roche Diagnostics Polska Sp. z o.o. ISSN 1689 6017 Zwiększenie bezpieczeństwa przetoczeń w Polsce przez wprowadzenie
Ilona B. Miles website Terms of Use (ewentualnie: Service)
Ilona B. Miles website Terms of Use (ewentualnie: Service) 1. The owner of the website Ilona B. Miles is Success Solutions LLC, Sonaty Street 6/1108, 02-744 Warsaw, Tax Identification Number: 5213689531,
INTERNAL MEDICINE. WNM, academic year 2017/2018; 5th study year. Semester IX (winter) 2017/2018: Lectures. Seminars. Bedside teaching.
INTERNAL MEDICINE WNM, academic year 2017/2018; 5th study year Semester IX (winter) 2017/2018: Lectures Seminars Bedside teaching 64 hours 12 20 1 / 12 32 Initials of Professors: prof. E. Bandurska-Stankiewicz
ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:.
ZGŁOSZENIE WSPÓLNEGO POLSKO -. PROJEKTU NA LATA: APPLICATION FOR A JOINT POLISH -... PROJECT FOR THE YEARS:. W RAMACH POROZUMIENIA O WSPÓŁPRACY NAUKOWEJ MIĘDZY POLSKĄ AKADEMIĄ NAUK I... UNDER THE AGREEMENT
Pro-tumoral immune cell alterations in wild type and Shbdeficient mice in response to 4T1 breast carcinomas
www.oncotarget.com Oncotarget, Supplementary Materials Pro-tumoral immune cell alterations in wild type and Shbdeficient mice in response to 4T1 breast carcinomas SUPPLEMENTARY MATERIALS Supplementary
PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa. wprowadzenie
PROKALCYTONINA infekcje bakteryjne i sepsa wprowadzenie CZĘŚĆ PIERWSZA: Czym jest prokalcytonina? PCT w diagnostyce i monitowaniu sepsy PCT w diagnostyce zapalenia dolnych dróg oddechowych Interpretacje
Raport bieżący: 44/2018 Data: g. 21:03 Skrócona nazwa emitenta: SERINUS ENERGY plc
Raport bieżący: 44/2018 Data: 2018-05-23 g. 21:03 Skrócona nazwa emitenta: SERINUS ENERGY plc Temat: Zawiadomienie o zmianie udziału w ogólnej liczbie głosów w Serinus Energy plc Podstawa prawna: Inne
OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS
OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ ODDECHOWA ARDS Ciężkie zaburzenie oddechowe przebiegające ze sztywnymi płucami, rozlanymi obustronnymi naciekami w płucach, zwykle oporną na leczenie hipoksemią, przy istniejącym czynniku
This copy is for personal use only - distribution prohibited.
Kwart. Ortop. 20, 4, str. 34, ISSN 2083-8697 - - - - - REHABILITACJA STAWU BIODROWEGO I KOLANOWEGO, FINANSOWANA PRZEZ NARODOWY FUNDUSZ ZDROWIA W LATACH 2009 200 REHABILITATION OF THE HIP AND KNEE JOINTS
Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę?
Epidemia niewydolności serca Czy jesteśmy skazani na porażkę? Piotr Ponikowski Klinika Chorób Serca Uniwersytet Medyczny we Wrocławiu Ośrodek Chorób Serca Szpitala Wojskowego we Wrocławiu Niewydolność
Studenckie Koło Naukowe przy II Klinice Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Uniwersytet Medyczny w Lublinie 2
10 Anestezjologia i Ratownictwo 2016; 10: 310-316 OPIS PRZYPADKU / CASE REPORT Otrzymano/Submitted: 17.02.2016 Zaakceptowano/Accepted: 11.07.2016 Akademia Medycyny TRALI, nadal rzadko rozpoznawane, a jeszcze
Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami
Seweryn SPAŁEK Krytyczne czynniki sukcesu w zarządzaniu projektami MONOGRAFIA Wydawnictwo Politechniki Śląskiej Gliwice 2004 SPIS TREŚCI WPROWADZENIE 5 1. ZARZĄDZANIE PROJEKTAMI W ORGANIZACJI 13 1.1. Zarządzanie
Camspot 4.4 Camspot 4.5
User manual (addition) Dodatek do instrukcji obsługi Camspot 4.4 Camspot 4.5 1. WiFi configuration 2. Configuration of sending pictures to e-mail/ftp after motion detection 1. Konfiguracja WiFi 2. Konfiguracja
Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem Medycyny Morskiej i Tropikalnej. Beata Wieczorek-Wójcik
Gdański Uniwersytet Medyczny Wydział Nauk o Zdrowiu z Oddziałem Pielęgniarstwa i Instytutem Medycyny Morskiej i Tropikalnej Beata Wieczorek-Wójcik Poziom obsad pielęgniarskich a częstość i rodzaj zdarzeń
Cracow University of Economics Poland. Overview. Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005
Cracow University of Economics Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 - Key Note Speech - Presented by: Dr. David Clowes The Growth Research Unit CE Europe
Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży
Ewa Racicka-Pawlukiewicz Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych PROMOTOR: Dr hab. n.
Prepared by Beata Nowak
Prepared by Beata Nowak Celem pracy jest przedstawienie skutków ubocznych po wstawieniu implantów piersiowych, gdzie dochodzi do większych zmian niż jest to opisywane i przedstawiane przez lekarzy, np.
Cracow University of Economics Poland
Cracow University of Economics Poland Sources of Real GDP per Capita Growth: Polish Regional-Macroeconomic Dimensions 2000-2005 - Keynote Speech - Presented by: Dr. David Clowes The Growth Research Unit,
Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu
Wentylacja u chorych z ciężkimi obrażeniami mózgu Karolina Mroczkowska Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii Centralny Szpital Kliniczny Źródło Critical Care 2018: Respiratory management in patients
Uniwersytet Medyczny w Łodzi. Wydział Lekarski. Jarosław Woźniak. Rozprawa doktorska
Uniwersytet Medyczny w Łodzi Wydział Lekarski Jarosław Woźniak Rozprawa doktorska Ocena funkcji stawu skokowego po leczeniu operacyjnym złamań kostek goleni z uszkodzeniem więzozrostu piszczelowo-strzałkowego
Rozprawa na stopień naukowy doktora nauk medycznych w zakresie medycyny
Lek. Maciej Jesionowski Efektywność stosowania budezonidu MMX u pacjentów z aktywną postacią łagodnego do umiarkowanego wrzodziejącego zapalenia jelita grubego w populacji polskiej. Rozprawa na stopień
Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition)
Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama Karkonoszy, mapa szlakow turystycznych (Polish Edition) J Krupski Click here if your download doesn"t start automatically Karpacz, plan miasta 1:10 000: Panorama
Maciej Pawłowski, Iwona Stelmach. Streszczenie. Abstract. Received: Accepted: Published:
Pediatr Med Rodz 2017, 13 (1), p. 103 107 Maciej Pawłowski, Iwona Stelmach Received: 29.08.2016 Accepted: 16.11.2016 Published: 31.03.2017 Obraz kliniczny i epidemiologia atypowych oraz krztuścowych zapaleń
Akademia Morska w Szczecinie. Wydział Mechaniczny
Akademia Morska w Szczecinie Wydział Mechaniczny ROZPRAWA DOKTORSKA mgr inż. Marcin Kołodziejski Analiza metody obsługiwania zarządzanego niezawodnością pędników azymutalnych platformy pływającej Promotor:
Fig 5 Spectrograms of the original signal (top) extracted shaft-related GAD components (middle) and
Fig 4 Measured vibration signal (top). Blue original signal. Red component related to periodic excitation of resonances and noise. Green component related. Rotational speed profile used for experiment
Vehicle data. DEKRA Poland - Headquarters Warszawa, ul. Rzymowskiego 28 tel. (22) , faks (22)
DEKRA' s commission No. : RL(W)/WAR/61937/16/10/17 commission/ damage No. : 16/010298 Date of commission: 17-10-2016 DEKRA Poland - Headquarters tel. (22) 577 36 12, faks (22) 577 36 36 Client : Raiffeisen-Leasing
Updated Action Plan received from the competent authority on 4 May 2017
1 To ensure that the internal audits are subject to Response from the GVI: independent scrutiny as required by Article 4(6) of Regulation (EC) No 882/2004. We plan to have independent scrutiny of the Recommendation
Zapalenia płuc u dzieci
Zapalenia płuc u dzieci Katarzyna Krenke Klinika Pneumonologii i Alergologii Wieku Dziecięcego Warszawski Uniwersytet Medyczny Zapalenie płuc - definicja 1. Objawy wskazujące na ostre zakażenie (gorączka,
Analiza skuteczności i bezpieczeństwa leczenia systemowego najczęściej występujących nowotworów
Uniwersytet Medyczny w Lublinie Rozprawa doktorska streszczenie rozprawy doktorskiej Analiza skuteczności i bezpieczeństwa leczenia systemowego najczęściej występujących nowotworów u chorych w podeszłym
Radiologiczna ocena progresji zmian próchnicowych po zastosowaniu infiltracji. żywicą o niskiej lepkości (Icon). Badania in vivo.
Renata Zielińska Radiologiczna ocena progresji zmian próchnicowych po zastosowaniu infiltracji żywicą o niskiej lepkości (Icon). Badania in vivo. Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Zakład Stomatologii
Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards
INSPIRE Conference 2010 INSPIRE as a Framework for Cooperation Network Services for Spatial Data in European Geo-Portals and their Compliance with ISO and OGC Standards Elżbieta Bielecka Agnieszka Zwirowicz
ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS.
ERASMUS + : Trail of extinct and active volcanoes, earthquakes through Europe. SURVEY TO STUDENTS. Strona 1 1. Please give one answer. I am: Students involved in project 69% 18 Student not involved in
Postępowanie u chorych z przeciwciałami do antygenów krwinek czerwonych w przypadku masywnego krwawienia
Postępowanie u chorych z przeciwciałami do antygenów krwinek czerwonych w przypadku masywnego krwawienia Konferencja Szkoleniowa Postępy w Immunohematologii 2016 Warszawa 24-25 listopada 2016 Beata Wojciechowska
Gospodarka krwią w szpitalu w wymiarze ekonomicznym
Gospodarka krwią w szpitalu w wymiarze ekonomicznym Bogusław Grabowski Szpital Kliniczny Przemienienia Pańskiego UM w Poznaniu W procesie leczenia krwią można wyróżnić kilka obszarów 1. Medyczny - wskazania
DM-ML, DM-FL. Auxiliary Equipment and Accessories. Damper Drives. Dimensions. Descritpion
DM-ML, DM-FL Descritpion DM-ML and DM-FL actuators are designed for driving round dampers and square multi-blade dampers. Example identification Product code: DM-FL-5-2 voltage Dimensions DM-ML-6 DM-ML-8
Możliwość sumowania. świadczenie dedykowane do sumowania dla określonej JGP. kat. 1a. kat. 1b
Katalog świadczeń Możliwość sumowania Nazwa do 1 2 3 4 7 8 9 10 11 2 5.53.01.0000035 Implantacja portu naczyniowego 50 obejmuje koszt wyrobu medycznego (portu) 6 5.53.01.0000938 Plazmafereza lecznicza
OncoOVARIAN Dx (Jajniki) - Raport
IMS Sp. z o.o. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 1 4 4 OncoOVARIAN Dx (Jajniki) - Raport Informacje o pacjencie Dane identyfikacyjne Kod: PRZYKLAD PESEL: 00999000000 Dane osobowe Wiek (w latach): 40 Status menopauzalny
!850016! www.irs.gov/form8879eo. e-file www.irs.gov/form990. If "Yes," complete Schedule A Schedule B, Schedule of Contributors If "Yes," complete Schedule C, Part I If "Yes," complete Schedule C,
Etiologia, przebieg kliniczny i leczenie udarów mózgu w województwie śląskim w latach
lek. Anna Starostka-Tatar Etiologia, przebieg kliniczny i leczenie udarów mózgu w województwie śląskim w latach 2009-2015 Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych Promotor: dr hab. n. med. Beata Labuz-Roszak
www.irs.gov/form990. If "Yes," complete Schedule A Schedule B, Schedule of Contributors If "Yes," complete Schedule C, Part I If "Yes," complete Schedule C, Part II If "Yes," complete Schedule C, Part