Profilaktyka chorób nowotworowych narządów rodnych. mgr KRYSTYNA JANKOTOWICZ
|
|
- Wiktor Ostrowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Profilaktyka chorób nowotworowych narządów rodnych mgr KRYSTYNA JANKOTOWICZ
2 Profilaktyka chorób nowotworowych narządów rodnych Profilaktyka pierwotna jej celem jest zapobieganie rozwojowi nowotworu. MoŜna to zastosować poprzez eliminację czynników zwiększających ryzyko zachorowania. Profilaktyka wtórna jej celem jest wczesne wykrywanie i leczenie istniejącej juŝ choroby w momencie, gdy nie występują Ŝadne jej objawy podmiotowe i przedmiotowe. Realizację tego celu umoŝliwia stosowanie populacyjnych badań przesiewowych, czyli skriningowych. Przesiewowe badania populacyjne prowadzi się u osób zdrowych, u których nie występują objawy choroby, w celu wykrycia choroby w jej wczesnym stadium najlepiej na etapie zmian przednowotworowych.
3 Nowotwory narządów rodnych KaŜdy rak to nowotwór, ale nie kaŝdy nowotwór to rak! Nowotwór (łac. Neoplasma) to grupa chorób, w których komórki organizmu dzielą się w sposób niekontrolowany przez organizm, a nowo powstałe komórki nowotworowe nie róŝnicują się w typowe komórki tkanki Rak (łac. Carcinoma) to nowotwór złośliwy wywodzący się z tkanki nabłonkowej
4 Nowotwory narządów rodnych Rak szyjki macicy Rak błony śluzowej trzonu macicy Rak jajnika i jajowodu Rak piersi
5 Markery nowotworowe oznaczane w ginekologii Marker substancja, której obecność we krwi chorego lub jej zmienny poziom w toku leczenia albo po jego zakończenia sugeruje obecność nowotworu, czynną chorobę nowotworową. Ca 125 antygen rakowy oznaczany w raku jajnika. Górna granica wartości prawidłowych wynosi 35 jedn./ml AFP alfafetoproteina oznaczana w diagnostyce raka powstałego z komórek rozrodczych gonad. Górna granica wartości prawidłowych wynosi 10 jedn./ml β HCG gonadotropina kosmówkowa oznaczana w guzach jajnika oraz w rozrostach trofoblastu (zaśniad groniasty). Górna granica normy dla męŝczyzn i kobiet niecięŝarnych to 1,2 ng/ml lub 6 jedn./litr Ca 15 3 antygen raka piersi stęŝenie o granicznych wartościach jedn./ml jest prawidłowe CEA antygen karcinoembrionalny występuje w gruczolakorakach, wykorzystywany do kontroli wyników leczenia. Norma dla niepalących <3 ng/ml i 10 ng/ml dla palaczy
6 Rak szyjki macicy Epidemiologia Rak szyjki macicy jest drugim co do częstości występowania nowotworem narządów kobiecych W Polsce kaŝdego roku rejestrowanych jest ok nowych zachorowań na ten nowotwór, a ok kobiet umiera z tego powodu
7 Rak szyjki macicy Czynniki ryzyka Główne czynniki ryzyka ZakaŜenie HPV, wiek, wczesne rozpoczęcie współŝycia, duŝa liczba partnerów seksualnych, duŝa liczba porodów, nikotynizm, niski status socjoekonomiczny, śródnabłonkowa neoplazja szyjki macicy (CIN) Prawdopodobne czynniki ryzyka Wieloletnia antykoncepcja hormonalna, dieta uboga w antyoksydanty, zakaŝenia HIV, nieleczone infekcje: Chlamydia trachomatis, Neisseria gonorrhoea
8 Rak szyjki macicy Diagnostyka Większość programów na świecie rekomenduje rozpoczęcie badań przesiewowych maksymalnie 3 lata po rozpoczęciu współŝycia, jednak nie później niŝ w 21. r. Ŝ. Badaniu temu powinna poddać się kaŝda kobieta bez względu na wiek przynajmniej raz w roku. Jeśli w 3. kolejnych badaniach rozpoznano I grupę wg Pap, następne badanie wykonuje się po 3 latach. Cytologia raz w roku powinna być wykonywana u kobiet o zwiększonym ryzyku wystąpienia raka szyjki macicy. U kobiet po 65. r. Ŝ. Badanie naleŝy wykonywać co 5 lat. Samo badanie cytologiczne nie moŝe stanowić podstawy do rozpoznania raka!
9 Rak szyjki macicy Diagnostyka Wycinki celowane Biopsja endometrialna, frakcjonowane wyłyŝeczkowanie macicy Histeroskopia Badanie radiologiczne klatki piersiowej Cystoskopia Urografia Usg jamy brzusznej Usg narządu rodnego Wlew doodbytniczy Tomografia komputerowa Rezonans magnetyczny Scyntygrafia
10 Rak szyjki macicy Objawy Dysplazja szyjki macicy, rak przedinwazyjny oraz wczesne przypadki raka inwazyjnego najczęściej przebiegają bezobjawowo i wykrywane są najczęściej w wyniku przeprowadzonego badania cytologicznego z następową weryfikacją histopatologiczną wycinków lub fragmentów szyjki macicy. Najczęstszym objawem są plamienia i krwawienia z dróg rodnych (tzw. plamienia kontaktowe przy współŝyciu). Wzrost guza z towarzyszącą martwicą powoduje pojawienie się cuchnących upławów. Ból nie jest charakterystyczny dla wczesnych przypadków raka szyjki macicy. W przypadkach zaawansowanych miejscowo obserwuje się bóle miednicy, okolicy krzyŝowej o róŝnym nasileniu
11 Rak szyjki macicy Objawy rwy kulszowej charakterystyczne są dla zaawansowanych przypadków przebiegających z naciekaniem przymacicz i splotów nerwowych miednicy. Objawy urologiczne krwiomocz, mocznica, anuria występują w przypadkach raka naciekającego pęcherz moczowy i moczowody. Krwawienia z jelita grubego, podniedroŝność i niedroŝność. Przerzuty odległe charakteryzują się mnogością objawów w zaleŝności od objętego obszaru.
12 Rak szyjki macicy Rozpoznanie Podstawą rozpoznania jest badanie mikroskopowe wycinków z szyjki macicy. Najczęstszym typem histopatologicznym raka szyjki macicy jest rak płaskonabłonkowy.
13 Rak szyjki macicy Profilaktyka pierwotna Szczepienia przeciw wirusowi HPV Szczepionki te chronią przed zmianami przedrakowymi, wywołanymi przez dwa najczęstsze typy wirusa HPV: 16 i 18, które łącznie odpowiadają za ponad 70% przypadków raka szyjki macicy na świecie. Szczepionka powinna zostać podana dziewczynkom od 9 r. Ŝ., lub kobietom do 26 r. Ŝ., u których wykluczy się zakaŝenie wirusem brodawczaka. Aby wytworzyć odpowiedni poziom przeciwciał musi zostać ona podana trzykrotnie.
14 Rak szyjki macicy Szczepienia przeciw wirusowi HPV Szczepionka przeciw HPV jest wskazana nie tylko dla dziewcząt i kobiet, ale równieŝ dla chłopców w wieku od 9 do 15 lat. Podanie szczepionki chłopcom jest wskazane, gdyŝ w przyszłości zaszczepieni młodzi męŝczyźni nie będą zakaŝali swoich partnerek. Zaszczepić mogą się takŝe osoby, które są juŝ zakaŝone, gdyŝ szczepionka będzie chronić ich przed infekcją innymi typami wirusa HPV. Szczepienie nie zmienia jednak przebiegu choroby juŝ istniejącej.
15 Rak szyjki macicy Szczepienia przeciw wirusowi HPV Szczepionka działa co najmniej 5 lat, a prawdopodobnie dłuŝej. 5 lat to najdłuŝszy okres obserwacji osób poddanych szczepieniom. W Polsce dostępne są 2 rodzaje szczepionek przeciw HPV: Silgard i Cervarix. Silgard jest szczepionką czterowalentną i powoduje odpornośc na zakaŝenie wirusami HPV typu 6, 11, 16 i 18. Typy 6 i 11 powodują kłykciny kończyste, a typy 16 i 18 powodują zmiany nowotworowe. Cervarix to szczepionka dwuwalentna i zapobiega przed zakaŝeniem typami 16 i 18 wirusa HPV.
16 Rak szyjki macicy Szczepienia przeciw wirusowi HPV NaleŜy pamiętać, Ŝe Ŝadna ze szczepionek nie chroni całkowicie przed rakiem szyjki macicy, poniewaŝ wysokoonkogenne typy HPV (16 i 18), przeciw którym skierowane są szczepionki odpowiedzialne są za nieco ponad 70% przypadków raka szyjki macicy. Wykonywanie badań cytologicznych po szczepieniach jest więc nadal konieczne, poniewaŝ pozostaje istotny margines przypadków raka, przed którymi szczepionka nie jest w stanie zabezpieczyć.
17 Rak szyjki macicy Profilaktyka wtórna Cytologia najskuteczniejsza metoda wykrywania nieprawidłowych zmian w komórkach szyjki macicy, które mogą stanowić pierwsze objawy raka szyjki macicy. Badanie cytologiczne pozwala ocenić, czy wśród komórek szyjki macicy nie ma komórek nieprawidłowych, zmian przedrakowych lub komórek raka. Polega ono na delikatnym pobraniu przez lekarza (ginekologa) lub połoŝną za pomocą szpatułki lub specjalnej szczoteczki niewielkiej ilości komórek z powierzchni szyjki macicy.
18 Badanie cytologiczne
19 Rak szyjki macicy Badanie cytologiczne najlepiej przeprowadzać: co najmniej 2 dni po ostatnim dniu miesiączki i nie później niŝ 2 dni przed rozpoczęciem miesiączki, co najmniej 4 dni po uŝyciu globulek dopochwowych, co najmniej jeden dzień po badaniu ginekologicznym czy USG dopochwowym, w dniu badania nie naleŝy współŝyć, wykonywać irygacji pochwy ani zakładać tamponów
20
21 Rak błony śluzowej trzonu macicy Epidemiologia Polska 1999 r.: Zachorowalność 3109 Umieralność 759
22
23 Rak trzonu macicy Czynniki ryzyka Estrogeny w nadmiernym stopniu powodują niekontrolowany rozrost endometrium. Rozrosty bez cech atypii nie są stanami przednowotworowymi. Ryzyko występowania raka błony śluzowej macicy wzrasta w przypadku istnienia rozrostu złoŝonego z atypią i wynosi 30 50%.
24 Typy histologiczne raka trzonu macicy Gruczolakorak Gr. płaskonabłonkowy Śluzowy Surowiczy Jasnokomórkowy Płaskonabłonkowy Inne
25 Rak trzonu macicy Objawy Krwawienia acykliczne i nieprawidłowe krwawienia po okresie menopauzalnym Nawracające upławy Bóle podbrzusza
26 Rak trzonu macicy Diagnostyka Pobranie wyskrobin z trzonu i szyjki macicy do weryfikacji histopatologicznej Histeroskopia metoda precyzyjnego pobrania materiału z macicy
27 Rak trzonu macicy Profilaktyka Ochronne działanie ma progesteron przyjmowany np. w trakcie hormonalnej terapii zastępczej. Jednak wadą HTZ jest wzrost częstości raka sutka. Utrzymanie prawidłowej wagi ciała Systematyczne badania ginekologicze Nie ma jednak metody, która spełniałaby warunki sreeningu w przypadku raka trzonu macicy (tzn. byłaby czuła, tania i ogólnie dostępna). Niezwykle istotne jest więc wyodrębnienie pacjentek z grup wysokiego ryzyka oraz ich ścisła kontrola, szczególnie w przypadku otyłych kobiet z wieloletnim wywiadem dotyczącym nadciśnienia tętniczego i cukrzycy.
28 Rak jajnika i jajowodu Epidemiologia Zapadalność na raka jajnika wynosi 11,2/ Rocznie w Polsce notuje się ponad 3000 nowych zachorowań. Rak jajnika zajmuje drugie miejsce co do częstości występowania wśród nowotworów narządu rodnego (po raku szyjki macicy). Pierwotny rak jajowodu naleŝy do najrzadszych i źle rokujących Pierwotny rak jajowodu naleŝy do najrzadszych i źle rokujących nowotworów Ŝeńskich narządów płciowych. Szczyt zachorowań przypada na 6. dekadę Ŝycia. Częstość jego występowania wynosi 0,18-1,8% wszystkich nowotworów złośliwych narządu rodnego kobiet, zachorowalność ocenia się na około 3,6 przypadków/ 1 mln kobiet/rok.
29 Raj jajnika i jajowodu Czynniki ryzyka Podeszły wiek Bezdzietność Zachorowanie na raka piersi, trzonu macicy lub okręŝnicy Rodzinne występowanie raka jajnika (mutacje w genach BRCA1 i BRCA2) Wysokie spoŝycie tłuszczy DuŜe spoŝycie kawy i przetworów mlecznych Talk
30 Rak jajnika i jajowodu Czynniki ochronne Długotrwałe stosowanie hormonalnej antykoncepcji Liczne ciąŝe Karmienie piersią
31 Rak jajnika i jajowodu Powiększenie obwodu brzucha Bóle brzucha Zaburzenia Ŝołądkowe Częstsze oddawanie moczu Krwawienia z pochwy Utrata masy ciała Objawy wg częstości występowania Rak jajnika często daje objawy dopiero w późnych stadiach.
32 Rak jajnika i jajowodu Diagnostyka W przypadku stwierdzenia badaniem ginekologicznym guza przydatków konieczne jest wykonanie badania usg i oznaczenia markera Ca 125.
33 Rak jajnika i jajowodu Profilaktyka Nie istnieją badania przesiewowe w kierunku raka jajnika (za wyjątkiem postaci dziedzicznych). Badanie ginekologiczne oraz badanie usg pozwala na wykrycie tego nowotworu dopiero w późnych stadiach (kiedy jego średnica przekracza 5 cm). Doskonałym badaniem diagnostycznym w przypadku podejrzenia raka jajnika lub określenia rozległości procesu nowotworowego jest PET-CT. Jednak badanie to jest bardzo drogie i dostępne tylko w kilku miastach Polski, więc nie spełnia warunków screeningu.
34 Rak piersi Epidemiologia Częstotliwość 1 na 8-12 kobiet (ogólna populacja) Dziedziczne raki 5-10% ~1/3 spowodowane przez uszkodzenie jednego genu BRCA1 BRCA2 Rak piersi jest najczęstszym nowotworem złośliwym kobiet na świecie. Stanowi około 21% wszystkich zachorowań na nowotwory złośliwe u Polek
35 Rak piersi Czynniki ryzyka ZaleŜne od estrogenów Wczesne pokwitanie Przed 12 rŝ wzrost ryzyka Późna menopauza Po 55 rŝ wzrost ryzyka Rodność Kobiety bezdzietne wzrost ryzyka Pierwszy poród po 30 rŝ wzrost ryzyka Doustne tabletki antykoncepcyjne PodwyŜszone ryzyko zmniejsza się z momentem odstawienia leku Długa terapia hormonalna Ponad 5 lat > wzrost ryzyka
36 Rak piersi Wynikające ze stylu Ŝycia Alkohol Jeden lub więcej kieliszków alkoholu dziennie > wzrost ryzyka Papierosy Środowiskowe czynniki ryzyka Toksyny mogą uszkadzać DNA Ekspozycja na promienie RTG
37 Rak piersi Czynniki ochronne Karmienie piersią Rok i powyŝej > obniŝone ryzyko Dieta DuŜo warzyw i owoców > obniŝone ryzyko Ćwiczenia Regularne > obniŝone ryzyko Waga Utrzymywanie prawidłowej wagi > obniŝone ryzyko
38 Rak piersi Objawy Asymetria piersi Zmiany skórne piersi Zmiany konsystencji gruczołu Pojawienie się podbarwionej krwią wydzieliny z brodawki Złuszczanie się skóry wokół piersi Ból Zniekształcenie brodawki/otoczki Powiększone węzły chłonne
39 Rak piersi Diagnostyka Badania obrazowe: 1. Mammografia 2. Galaktografia 3. Ultrasonografia 4. Biopsja gruboigłowa pod kontrolą usg 5. Biopsja cienkoigłowa pod kontrolą usg
40 Rak piersi Diagnostyka Mammografia Objawy radiologiczne raka piersi: Nieprawidłowe i nieregularne zacienienie Mikrozwapnienia Zaburzenia architektoniki utkania zrębu łącznotkankowego sutka Niesymetryczne powiększenie węzłów chłonnych Badanie mammograficzne zalecane jest u kobiet po 40 r. Ŝ., poniewaŝ w tym wieku w gruczole piersiowym dominuje utkanie tłuszczowe.
41 Rak piersi Diagnostyka Galaktografia Badanie to polega na wykonywaniu zdjęć rtg piersi po podaniu środka cieniującego do wydzielającego przewodu mlecznego. Oceniane są zarysy przewodów mlecznych i ewentualne ubytki wypełnienia. Ułatwia rozpoznanie u chorych z wyciekiem z piersi, u których istnieje podejrzenie zmian w zakresie przewodów mlecznych.
42 Rak piersi Diagnostyka Ultrasonografia Wartość usg piersi zaleŝy od jakości aparatury diagnostycznej oraz od doświadczenia lekarza. Cechy sonograficzne nieprawidłowych struktur w piersi to niskoechogeniczna zmiana ogniskowa, bezechowa jak w torbielach lub o obniŝonej echogeniczności jak w zmianach litych. Usg sutków wykonuje się u kobiet młodych (do 40 r. Ŝ.), u których dominuje utkanie gruczołowe miąŝszu.
43 Rak piersi
44 Rak piersi Diagnostyka Biopsja gruboigłowa wykonywana jest przy rozsianych radiologicznie mikrozwapnieniach na większych obszarach piersi np. w jednym kwadrancie bez ewidentnego zacienienia. Pobrany materiał jest poddawany badaniu histopatologicznemu, precyzyjnie określającemu charakter zmiany. Biopsja cienkoigłowa wykonywana jest wówczas, gdy widoczne jest wyraźne zacienienie, często gwiazdkowate lub gdy widoczne jest skupisko mikrozwapnień. Pobrane komórki rozprowadzane są na szkiełku mikroskopowym, odpowiednio barwione i poddawane badaniu pod mikroskopem w celu stwierdzenia obecności komórek nowotworowych.
45 Rozkład zmian Rak piersi
46 Rak piersi Profilaktyka pierwotna Profilaktyka pierwotna jest ograniczona przez wielość czynników ryzyka raka piersi i jego niewyjaśniona etiologia. Do profilaktyki pierwotnej raka piersi moŝna zaliczyć: Zwalczanie palenia Zwalczanie nadmiernego picia alkoholu Upowszechnianie diety ubogiej w tłuszcze zwierzęce, a bogatej w warzywa i owoce
47 Rak piersi Profilaktyka wtórna Okresowe badania kliniczne (wykonane przez przeszkolonego specjalistę) Badania przesiewowe (screening mammograficzny) Samobadanie piersi
48 Rak piersi Profilaktyka wtórna Okresowe badania kliniczne U kobiet w wieku lat wykonywane co 3 lata U kobiet od 40. r. Ŝ. Wykonywane corocznie
49 Rak piersi Profilaktyka wtórna Badania przesiewowe Mammografia przesiewowa badanie radiologiczne u osób bez dolegliwości ani Ŝadnych podejrzanych zgrubień. Kobiety po 40 r. Ŝ. powinny zgłaszać się na mammografię co 2 lata Kobiety po 50 r. Ŝ. powinny zgłaszać się na mammografię co roku Kobietom poniŝej 49 r. Ŝ. z przypadkami raka piersi w rodzinie zalecana jest konsultacja w poradni specjalistycznej
50 Rak piersi Profilaktyka wtórna Badania przesiewowe Czułość badania mammograficznego (zdolność wykrycia) określa się na 80%, natomiast specyficzność (zdolność wyleczenia) dochodzi do 95%. Wyraźny korzystny wpływ w postaci obniŝenia umieralności stwierdza się, gdy w badaniach bierze udział ponad 70% populacji badanej. Na podstawie badań CBOS i GUS moŝna oszacować, Ŝe częstość wykonywania mammografii profilaktycznej w Polsce nie przekracza 5% kobiet rocznie.
51 Rak piersi Profilaktyka wtórna Samobadanie piersi Badania muszą być systematyczne. Powtarzanie badania raz na miesiąc ma tę zaletę, Ŝe poznaje się bardzo dokładnie budowę własnych piersi i uczy się wykrywać nawet drobne zmiany Najlepszy moment na badanie piersi u kobiet miesiączkujących przypada na 7-10 dzień cyklu Kobiety niemiesiączkujące- regularnie 1 raz w miesiącu
52 Rak piersi Profilaktyka wtórna Samobadanie piersi Guz, który moŝna wyczuć palcami w trakcie comiesięcznego badania ma średnicę ok. 1 cm. Taki guz rośnie 4 lata, a nawet dłuŝej, w ciągu tego czasu moŝna go wykryć za pomocą mammografii lub badania usg. Guz wielkości 1 2 cm moŝna skutecznie leczyc. Średnio 3mm średnicy ma guzek, który wykrywa się u kobiety regularnie poddającej się mammografii, wtedy szanse na wyleczenie są niemal stuprocentowe. Ok. 12 mm mierzy zmiana wykrywana podczas comiesięcznego badania. 21 milimetrowy guz zauwaŝa u siebie kobieta, która bada się nieregularnie, 40 mm to wielkość guza wykrywanego u kobiety, która nigdy wcześniej nie badała piersi. Tak zaawansowany nowotwór zmniejsza szansę na skuteczne leczenie.
53 Rak piersi Profilaktyka wtórna Samobadanie piersi instrukcja 1. Stań rozebrana przed duŝym lustrem w dobrym oświetleniu. 2. Oceń symetrię obu piersi, ich kształt wygląd skóry, brodawek wraz z otoczkami. 3. Oglądaj je w róŝnych pozycjach: Z rękami podniesionymi do góry Z rękami na biodrach Z rękami opuszczonymi wzdłuŝ tułowia 4. Badaj kaŝdą pierś oddzielnie, opuszkami palców (nie paznokciami!), kaŝdy kwadrant po kolei, następnie takŝe okolicę nad- i podobojczykową oraz pachową.
54
Epidemiologia raka szyjki
Epidemiologia raka szyjki W 2004 roku na raka szyjki macicy (kanału łączącego trzon macicy z pochwą) zachorowało blisko 3 500 Polek, a prawie 2 000 zmarło z jego powodu. Wśród wszystkich zachorowań kobiet
Bardziej szczegółowoCZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE
CZĘŚĆ SZCZEGÓŁOWA ROZDZIA 4 NAJCZĘSTSZE NOWOTWORY OBJAWY, ROZPOZNAWANIE I LECZENIE Arkadiusz Jeziorski W Polsce do lekarzy onkologów zgłasza się rocznie ponad 130 tysięcy nowych pacjentów; około 80 tysięcy
Bardziej szczegółowoProfilaktyka raka szyjki macicy
Profilaktyka raka szyjki macicy Lek. Dominika Jasińska-Stasiaczek Katowice, 04.07.2015 Co to jest szyjka macicy? Macica zbudowana jest z trzonu i szyjki. Szyjka macicy składa się z części brzusznej i z
Bardziej szczegółowoJAK DBAĆ O ZDROWIE czyli EUROPEJSKI KODEKS WALKI Z RAKIEM
JAK DBAĆ O ZDROWIE czyli EUROPEJSKI KODEKS WALKI Z RAKIEM Europejski Kodeks Walki z Rakiem Zawiera 11 zaleceń,, których stosowanie może przyczynić się do: zmniejszenia ryzyka zachorowania na nowotwory
Bardziej szczegółowoProfilaktyka Raka Piersi i Raka Szyjki Macicy prezentacja dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych
Profilaktyka Raka Piersi i Raka Szyjki Macicy prezentacja dla uczniów szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych 2015-02-03 1 opracowała: Agnieszka Podlaszczak Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna
Bardziej szczegółowoWytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011
Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki, pęcherza moczowego i prostaty 2011 Wytyczne postępowania dla lekarzy POZ i lekarzy medycyny pracy w zakresie raka nerki,
Bardziej szczegółowoPytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej
Pytania z zakresu ginekologii i opieki ginekologicznej - 2017 1. Proszę wymienić zagrożenia zdrowotne dla kobiety jakie mogą wystąpić w okresie okołomenopauzalnym. 2. Proszę omówić rolę położnej w opiece
Bardziej szczegółowoStyl życia a nowotwory złośliwe w świetle Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem. Jadwiga Zapała
Styl życia a nowotwory złośliwe w świetle Europejskiego Kodeksu Walki z Rakiem Jadwiga Zapała CHOROBY CYWILIZACYJNE Nowotwory Choroby układu krążenia Choroby metaboliczne Schorzenia układu nerwowego EUROPEJSKI
Bardziej szczegółowoPakiet onkologiczny. w podstawowej opiece zdrowotnej
Pakiet onkologiczny w podstawowej opiece zdrowotnej Agnieszka Jankowska-Zduńczyk Specjalista medycyny rodzinnej Konsultant krajowy w dziedzinie medycyny rodzinnej Profilaktyka chorób nowotworowych Pakiet
Bardziej szczegółowoEuropejski Tydzień Walki z Rakiem
1 Europejski Tydzień Walki z Rakiem 25-31 maj 2014 (http://www.kodekswalkizrakiem.pl/kodeks/) Od 25 do 31 maja obchodzimy Europejski Tydzień Walki z Rakiem. Jego celem jest edukacja społeczeństwa w zakresie
Bardziej szczegółowoRak piersi - zagrożenie cywilizacyjne
Rak piersi - zagrożenie cywilizacyjne dr n. med. Marcin Wiszniewski, Wojewódzki Szpital Specjalistyczny im. M. Kopernika w Łodzi Regionalny Ośrodek Onkologiczny II Ogólnopolska Konferencja Medycyny Pracy
Bardziej szczegółowoProfilaktyka raka szyjki macicy
Profilaktyka raka szyjki macicy Rak szyjki macicy jest szóstym, co do częstości, nowotworem u kobiet w Polsce. Każdego roku odnotowuje się ok. 3500 nowych przypadków zachorowań. Rocznie ok. 1700 kobiet,
Bardziej szczegółowoPROFILAKTYKA SCHORZEŃ PIERSI
PROFILAKTYKA SCHORZEŃ PIERSI Lek. Dominika Jasińska-Stasiaczek www.domhome.pl http://www.echirurgia.pl/sutek/koliste_ruchy.htm CO TO JEST ZMIANA W PIERSI? Pierś zbudowana jest z tkanki gruczołowej, tłuszczowej
Bardziej szczegółowoSAMOBADANIE PIERSI. Samodzielne badanie piersi obejmuje ich oglądanie przed lustrem i badanie dotykiem.
RAK PIERSI Rak piersi jest najczęściej występującym nowotworem u kobiet. Jego przebieg kliniczny jest zwykle wieloletni i we wczesnych stadiach bezobjawowy. Do uznanych czynników ryzyka zachorowania na
Bardziej szczegółowoNowotwory kobiece narządu płciowego: diagnostyka i terapia
Nowotwory kobiece narządu płciowego: diagnostyka i terapia Zachorowania i zgony na nowotwory złośliwe narzadu płciowego u kobiet w Polsce w latach 1987, 1996, 3 i szacunkowe na 1 r. 1987 1996 3 1 Zachorowania
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 4 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka piersi
Program profilaktyki raka piersi 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Rak piersi jest najczęściej występującym
Bardziej szczegółowoWczesna diagnostyka chorób nowotworowych Rak szyjki macicy. lek. Agnieszka Wrzesińska
Wczesna diagnostyka chorób nowotworowych Rak szyjki macicy lek. Agnieszka Wrzesińska Sytuacja epidemiologiczna na świecie i w Polsce Epidemiologia raka szyjki macicy Rak szyjki macicy jest DRUGIM po raku
Bardziej szczegółowoPRACA ZALICZENIOWA Z PRAKTYK ZAWODOWYCH ODDZIAL GINEGOLOGICZNO POŁOŻNICZY
W.S.H.E w Łodzi Kierunek Pielęgniarstwo Poziom B Mariola Krakowska Nr Albumu 42300 PRACA ZALICZENIOWA Z PRAKTYK ZAWODOWYCH ODDZIAL GINEGOLOGICZNO POŁOŻNICZY TEMAT PRACY: UDZIAŁ PIELĘGNIARKI W PROFILAKTYCE
Bardziej szczegółowoWeronika Dmuchowska I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Starogardzie Gdańskim
Weronika Dmuchowska I Liceum Ogólnokształcące im. Marii Skłodowskiej-Curie w Starogardzie Gdańskim Szeroko rozpowszechniony wirus, który występuje w około 100 typach, z czego 30 może być niebezpieczne
Bardziej szczegółowoKobieta współczesna - O CZYM WIEDZIEĆ POWINNA BEZPŁATNE BADANIE CYTOLOGICZNE DLA KAŻDEJ POLKI
POPULACYJNY PROGRAM PROFILAKTYKI I WCZESNEGO WYKRYWANIA RAKA SZYJKI MACICY Kobieta współczesna - O CZYM WIEDZIEĆ POWINNA KAMPANIA SPOŁECZNA BEZPŁATNE BADANIE CYTOLOGICZNE DLA KAŻDEJ POLKI w wieku od 25-59
Bardziej szczegółowoRak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu?
Rak piersi to najpowszechniej występujący nowotwór kobiecy w Polsce czy nauka poznała przyczyny powstawania tego nowotworu? Wiele czynników na które mamy bezpośredni wpływ, zwiększa ryzyko zachorowania
Bardziej szczegółowoSpotkanie z fizjoterapeutką - Badanie piersi
1 / 5 Rozpoczęliśmy kolejny cykl spotkań. Tym razem artykuły dla Państwa przygotowywać będzie Paulina Frajtag, która jest fizjoterapeutą. Pracuje w Stowarzyszeniu Pniewskich Amazonek "Razem Raźniej". Doświadczenia
Bardziej szczegółowoPILOTAŻOWY PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) W GMINIE ZAGNAŃSK NA LATA 2013-2017
Załącznik nr 1 do Uchwały nr 68/2013 Rady Gminy Zagnańsk z dnia 26 sierpnia 2013 roku PILOTAŻOWY PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) W GMINIE ZAGNAŃSK NA LATA 2013-2017 Autor
Bardziej szczegółowodokształcającego prowadzonego przez Centralny Ośrodek Koordynujący lub wojewódzki ośrodek koordynujący w latach 2007 2010 w zakresie
Dziennik Ustaw Nr 52 3302 Poz. 271 2. Program profilaktyki raka szyjki macicy macicy etap podstawowy pobranie materiału z szyjki macicy do przesiewowego badania cytologicznego. macicy etap diagnostyczny
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 86/2014 z dnia 5 maja 2014 r. o projekcie programu Program profilaktyki i wczesnego wykrywania raka piersi gmina
Bardziej szczegółowoi uczestnika programu o udzieleniu i otrzymaniu danego świadczenia.
Załącznik nr 19 Zestawienie stawek jednostkowych dla Ogólnopolskiego programu nowotworów głowy i szyi Stawki jednostkowe określone poniżej dotyczą świadczeń zdrowotnych, które będą udzielane w ramach wdrażania
Bardziej szczegółowoDZIEŃ. 50-69 lat. 20-49 lat EUROPEJSKI. Walki z Rakiem Piersi
Europejski Dzień (Breast Health Day) to ustanowione 15 października święto, którego istotą jest przypominanie i uświadamianie o tym jak zapobiegać występowaniu nowotworów piersi oraz o olbrzymim znaczeniu
Bardziej szczegółowoZAPRASZAMY Rodziców uczniów. klas VII na spotkanie
ZAPRASZAMY Rodziców uczniów klas VII na spotkanie PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) ósma edycja 2017-2018 Powiatowa Stacja Sanitarno-Epidemiologiczna we Wrocławiu Dolnośląskie
Bardziej szczegółowoHPV - wirusem brodawczaka ludzkiego
HPV - wirusem brodawczaka ludzkiego 1. Zakażenia HPV u ludzi są powszechne. 2. HPV powoduje nabłonkowe zmiany na skórze narządów płciowych i błony śluzową. 3. Większość zakażeń jest łagodna i samoograniczająca
Bardziej szczegółowoWojewódzki Program Edukacyjny w zakresie profilaktyki HPV i raka szyjki macicy
WYBIERZ śycie PIERWSZY KROK Wojewódzki Program Edukacyjny w zakresie profilaktyki HPV i raka szyjki macicy POWSTANIE PROGRAMU Rada programowa programu edukacyjnego Wybierz śycie Pierwszy Krok, w skład
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 151/2012 z dnia 30 lipca 2012 o projekcie programu Profilaktyka oraz wczesne wykrywanie raka narządu rodnego
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) Okres realizacji: wrzesień 2012 grudzień 2015
PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) Okres realizacji: wrzesień 2012 grudzień 2015 Autor programu: Miasto Kielce, ul. Rynek 1, 25-303 Kielce 1 I. Opis problemu zdrowotnego Rak
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 3 do zarządzenia Nr 53/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka szyjki macicy
Program profilaktyki raka szyjki macicy 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego Rak szyjki macicy jest drugim,
Bardziej szczegółowoPLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO
PLAN ZAJĘĆ W RAMACH SPECJALIZACJI Z PIELEGNIARSTWA GINEKOLOGICZNEGO w dniach 05.09.2014 07.09.2014 Data Godziny Tematy zajęć Osoba prowadząca Miejsce realizacji zajęć Forma zajęć Liczba godz. 05.09.14
Bardziej szczegółowoCO TO JEST RAK PIERSI?
SAMOBADANIE PIERSI CO TO JEST RAK PIERSI? Rak piersi (łac. carcinoma mammae) to najczęstszy i najgroźniejszy nowotwór występujący u kobiet. Jest na pierwszym miejscu zachorowań, na nowotwory wśród Polek,
Bardziej szczegółowo3. Profilaktyka raka szyjki macicy
3. Profilaktyka raka szyjki macicy Rak szyjki macicy Na świecie, każdego roku, na raka szyjki macicy zapada około 500 000 kobiet. W Europie, co 18 minut z powodu raka szyjki macicy umiera kobieta. Co roku
Bardziej szczegółowoU C H W A Ł A nr XLII/ 291 /2014 RADY GMINY BIERAWA z dnia 27 marca 2014 r.
U C H W A Ł A nr XLII/ 291 /2014 RADY GMINY BIERAWA z dnia 27 marca 2014 r. W sprawie: przyjęcia Programu szczepień profilaktycznych przeciwko wirusowi HPV wywołującego raka szyjki macicy na lata 2014-2016
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 3 do zarządzenia Nr 38/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka szyjki macicy
Program profilaktyki raka szyjki macicy 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego Rak szyjki macicy jest drugim,
Bardziej szczegółowoZałącznik nr X Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Populacyjnego programu wczesnego wykrywania raka piersi
Załącznik nr X Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Populacyjnego programu wczesnego wykrywania raka piersi Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Populacyjnego programu wczesnego wykrywania raka
Bardziej szczegółowo2. Wczesne wykrywanie raka piersi
2. Wczesne wykrywanie raka piersi Rak piersi jest najczęstszym w Polsce kobiecym nowotworem złośliwym (blisko 22% wszystkich zachorowań na nowotwory złośliwe). Stanowi główną przyczynę zgonów kobiet wśród
Bardziej szczegółowoUrząd Miasta Bielsko-Biała - um.bielsko.pl Wygenerowano: /14:05:17 WYGRAJ Z RAKIEM KORZYSTAJ Z BADAŃ PROFILAKTYCZNYCH
WYGRAJ Z RAKIEM KORZYSTAJ Z BADAŃ PROFILAKTYCZNYCH Październik jest miesiącem walki z rakiem piersi. To dobra okazja, by zachęcić wszystkie Panie do profilaktyki nie tylko nowotworów piersi, ale także
Bardziej szczegółowoWarunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy dla konkursu RPSW IZ /17 w ramach RPOWŚ
Załącznik nr X Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy dla konkursu RPSW.08.02.03-IZ.00-26-081/17
Bardziej szczegółowoSłużba Zdrowia nr 24-26 z 23 marca 2000. Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi. Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk
Służba Zdrowia nr 24-26 z 23 marca 2000 Znaczenie badań przesiewowych w zwalczaniu raka piersi Zbigniew Wronkowski, Wiktor Chmielarczyk Korzystny wpływ skryningu na zmniejszenie umieralności z powodu raka
Bardziej szczegółowoProgramy przesiewowe w onkologii. Badam się więc mam pewność
Programy przesiewowe w onkologii Badam się więc mam pewność Badanie przesiewowe zorganizowane przeprowadzenie testu medycznego lub wywiadu u osób, które nie zgłaszają się po pomoc kwalifikowaną w związku
Bardziej szczegółowoProgram profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w mieście Radom na 2014 rok - kontynuacja programu zdrowotnego w latach
Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w mieście Radom na 2014 rok - kontynuacja programu zdrowotnego w latach 2015-2016 Okres realizacji: 2015-2016 Autor programu: Gmina Miasta
Bardziej szczegółowoBadania. przesiewowe stosowane w celu wczesnego wykrycia raka sutka. zalecenia National Comprehensive Cancer Network (NCCN)
Badania przesiewowe stosowane w celu wczesnego wykrycia raka sutka zalecenia National Comprehensive Cancer Network (NCCN) Cel wykonywania badań przesiewowych Jak powinna postępować każda kobieta? U jakich
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) W GMINIE DRZEWICA NA LATA 2013-2016
PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) W GMINIE DRZEWICA NA LATA 2013-2016 Okres realizacji: wrzesień 2013 czerwiec 2016 Autor programu: Gmina i Miasto Drzewica, ul. Stanisława
Bardziej szczegółowoUratuj swoje zdrowie i życie!
PRZECZYTAJ, PRZEKONAJ SIĘ! Zrób badanie cytologiczne. Uratuj swoje zdrowie i życie! MATERIAŁY INFORMACYJNE NA TEMAT PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY www.wok.wroclaw.pl W wielu krajach dzięki zorganizowanym,
Bardziej szczegółowoPROGRAM. PROFILAKTYKI ZAKAśEŃ WIRUSEM HPV W MIEŚCIE KONINIE
Załącznik do Uchwały Nr 823 Rady Miasta Konina z dnia 25 czerwca 2014 roku w sprawie przyjęcia Programu Profilaktyki ZakaŜeń Wirusem HPV w mieście Koninie na lata 2014-2017 PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAśEŃ
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 4 do zarządzenia Nr 38/2006 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka piersi
Program profilaktyki raka piersi 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Rak piersi jest najczęściej występującym
Bardziej szczegółowoSamodzielne badanie piersi - profilaktyka raka sutka
Samodzielne badanie piersi - profilaktyka raka sutka Bardzo waŝną rzeczą dla kaŝdej kobiety jest umiejętność samooceny swojego zdrowia. Obserwacja własnego organizmu i znajomość podstawowych zmian zachodzących
Bardziej szczegółowoZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY
Załącznik nr 3 do zarządzenia nr 66/2007/DSOZ ZASADY REALIZACJI PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA SZYJKI MACICY 1. Opis problemu zdrowotnego Rak szyjki macicy jest szóstym*, co do częstości, nowotworem u kobiet
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA Nr II/25/2018 RADY GMINY KOBYLNICA z dnia 29 listopada 2018 roku
UCHWAŁA Nr II/25/2018 RADY GMINY KOBYLNICA z dnia 29 listopada 2018 roku w sprawie przyjęcia gminnego programu zdrowotnego pn.: Program Profilaktyki Zakażeń HPV w Gminie Kobylnica na lata 2019-2022 Na
Bardziej szczegółowoPROFILAKTYKA CHORÓB NOWOTWOROWYCH 4
PROFILAKTYKA CHORÓB NOWOTWOROWYCH 4 Beata Hoffman, Krzysztof Koper Stwierdzenie, że lepiej zapobiegać, niż leczyć, jest jak się wydaje szeroko rozpowszechnione i ugruntowane w świadomości społecznej. Pojawia
Bardziej szczegółowoZałącznik nr 4 do zarządzenia Nr 86/2005 Prezesa Narodowego Funduszu Zdrowia. Program profilaktyki raka piersi
Program profilaktyki raka piersi 1 I. UZASADNIENIE CELOWOŚCI WDROŻENIA PROGRAMU PROFILAKTYKI RAKA PIERSI, zwanego dalej Programem. 1. Opis problemu zdrowotnego. Rak piersi jest najczęściej występującym
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych
Agencja Oceny Technologii Medycznych Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych nr 88/2013 z dnia 15 kwietnia 2013 r. o projekcie programu Rak jajnika cichy zabójca. Program badań dla wczesnego
Bardziej szczegółowoProgram przeciwdziałania rakowi szyjki macicy w Gminie Luzino na lata
Załącznik nr 1 do Uchwały Nr XLVII/414/2010 Rady Gminy Luzino z dnia 29 września 2010 roku I. Wstęp. Program przeciwdziałania rakowi szyjki macicy w Gminie Luzino na lata 2010 2014 Zaspakajanie zbiorowych
Bardziej szczegółowoPaszport zdrowej kobiety profilaktyka realizowana przez służbę medycyny pracy
Paszport zdrowej kobiety profilaktyka realizowana przez służbę medycyny pracy Dr hab. n. med. Marta Wiszniewska, prof. IMP Klinika Chorób Zawodowych i Zdrowia Środowiskowego, Instytut Medycyny Pracy im.
Bardziej szczegółowoRAZEM ZADBAJMY O ZDROWIE
RAZEM ZADBAJMY O ZDROWIE Barbara Dziuk Prezes Fundacji na Rzecz Zapobiegania i Zwalczania Nowotworów v-ce Prezes Polskiego Komitetu Zwalczania Raka Oddz. Śląski w Gliwicach. Radna Sejmiku Województwa Śląskiego
Bardziej szczegółowoZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU
ZBYT PÓŹNE WYKRYWANIE RAKA NERKI ROLA LEKARZA PIERWSZEGO KONTAKTU 14 czerwca 2012 r dr n. med. Piotr Tomczak Klinika Onkologii U.M. Poznań Epidemiologia raka nerki RCC stanowi 2 3% nowotworów złośliwych
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) NA LATA
Załącznik do Uchwały Nr XXIII/479/2016 Rady Miasta Kielce z dnia 14 kwietnia 2016 r. PROGRAM POLITYKI ZDROWOTNEJ PN.: PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) NA LATA 2016-2020
Bardziej szczegółowoProgram polityki zdrowotnej Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w mieście Radom Okres realizacji: 2019
Program polityki zdrowotnej Program profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) w mieście Radom Okres realizacji: 2019 Autor programu: Gmina Miasta Radomia ul. Jana Kilińskiego 30 26-600 Radom
Bardziej szczegółowoPROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) W GMINIE WILKÓW NA LATA
Załącznik do uchwały Nr 14 Rady Gminy w Wilkowie z dnia..2014 r. GMINA WILKÓW PROGRAM PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSEM BRODAWCZAKA LUDZKIEGO (HPV) W GMINIE WILKÓW NA LATA 2013-2015 Wilków 2013 1 Program obejmuje
Bardziej szczegółowoBiochemiczne markery nowotworowe
Biochemiczne markery nowotworowe mgr Agnieszka Jeleń Pracownia Diagnostyki Molekularnej i Farmakogenomiki Analityka Medyczna IV rok Nowotwory przewodu pokarmowego zapadalności na nowotwory przewodu pokarmowego
Bardziej szczegółowoPROGRAM ZDROWOTNY W ZAKRESIE PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSAMI BRODAWCZAKA LUDZKIEGO( HPV )
Załącznik Nr 1 do Uchwały Rady Miejskiej w Polanicy-Zdroju z dnia 28 lutego 2012 r. Nr XVIII/98/2012 PROGRAM ZDROWOTNY W ZAKRESIE PROFILAKTYKI ZAKAŻEŃ WIRUSAMI BRODAWCZAKA LUDZKIEGO( HPV ) W GMINIE POLANICA-ZDRÓJ
Bardziej szczegółowoWarunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy
Załącznik nr XI Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy Warunki realizacji przedsięwzięć w ramach Programu profilaktyki raka szyjki macicy Program jest skierowany
Bardziej szczegółowoBezp³atne badania dla kobiet w ramach programów profilaktycznych 02.05.2016.
Bezp³atne badania dla kobiet w ramach programów profilaktycznych 02.05.2016. Bezp³atne badania dla kobiet w ramach programów profilaktycznych- MAMMOGRAFIA I CYTOLOGIA Ma³opolski Oddzia³ Wojewódzki Narodowego
Bardziej szczegółowoUchwała nr XXV/206/2013 Rady Gminy Stawiguda z dnia 21 maja 2013 r.
Uchwała nr XXV/206/2013 Rady Gminy Stawiguda z dnia 21 maja 2013 r. w sprawie przyjęcia Programu profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego HPV na lata 2013 2018 Na podstawie art. 18 ust. 2 pkt
Bardziej szczegółowoBADANIA KONTROLNE CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE
BADANIA KONTROLNE CHORYCH NA NOWOTWORY ZŁOŚLIWE Marian Reinfuss CENTRUM ONKOLOGII ODDZIAŁ W KRAKOWIE OCENA WARTOŚCI CENTRUM ONKOLOGII ODDZIAŁ W KRAKOWIE PROWADZENIA BADAŃ KONTROLNYCH 1. długość przeŝycia
Bardziej szczegółowoU C H W A Ł A nr V/ 22 /2011 RADY GMINY BIERAWA z dnia 31 stycznia 2011r.
U C H W A Ł A nr V/ 22 /2011 RADY GMINY BIERAWA z dnia 31 stycznia 2011r. W sprawie: przyjęcia Programu szczepień profilaktycznych przeciwko wirusowi HPV wywołującego raka szyjki macicy na lata 2011-2013
Bardziej szczegółowoPaszport zdrowej kobiety profilaktyka realizowana przez służbę medycyny pracy
Paszport zdrowej kobiety profilaktyka realizowana przez służbę medycyny pracy Dr hab. n. med. Marta Wiszniewska, prof. IMP Klinika Chorób Zawodowych i Zdrowia Środowiskowego, Instytut Medycyny Pracy im.
Bardziej szczegółowoProfilaktykę dzielimy na:
Profilaktykę dzielimy na: Pierwotną - zapobieganie nowotworom złośliwym Podstawowym problemem jest zidentyfikowanie czynników rakotwórczych oraz poznanie mechanizmów ich działania Obecnie ponad 80% wszystkich
Bardziej szczegółowoCzy wiesz, czym jest nowotwór głowy i szyi? Zrozumieć nowotwory głowy i szyi Nowotwory głowy i szyi stanowią 5 % wszystkich zachorowań na raka. Najczęściej rozpoznaje się je i leczy, gdy są w stadium zaawansowanym.
Bardziej szczegółowoWszyscy jesteśmy narzędziami w rękach losu, musimy jednakże postępować w taki sposób, jak gdyby było inaczej - odparła czarownica.
Wszyscy jesteśmy narzędziami w rękach losu, musimy jednakże postępować w taki sposób, jak gdyby było inaczej - odparła czarownica. - W przeciwnym razie pozostaje nam umrzeć z desperacji. Philip Pullman
Bardziej szczegółowoWojewódzki Ośrodek Koordynujący Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi dla Wielkopolski i części Ziemi Lubuskiej (Wielkopolskie Centrum
Program Profilaktyki Raka Piersi Wojewódzki Ośrodek Koordynujący Populacyjny Program Wczesnego Wykrywania Raka Piersi dla Wielkopolski i części Ziemi Lubuskiej (Wielkopolskie Centrum Onkologii) 13.06.2006
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XLV/504/2014 RADY GMINY LUZINO. z dnia 15 października 2014 r.
UCHWAŁA NR XLV/504/2014 RADY GMINY LUZINO z dnia 15 października 2014 r. w sprawie przyjęcia gminnego programu zdrowotnego pod nazwą Program przeciwdziałania rakowi szyjki macicy w Gminie Luzino na lata
Bardziej szczegółowoDlaczego w Polsce ciągle musimy leczyć inwazyjnego raka szyjki macicy?
Dlaczego w Polsce ciągle musimy leczyć inwazyjnego raka szyjki macicy? Cytologia eksfoliatywna szyjki macicy. Dr n.med.a.wojcieszek Quiz co to jest? A tak to się zaczęło Obrazy cytologiczne 5 stopni czyli
Bardziej szczegółowoPrzykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
PROGRAM POPRAWY WCZESNEGO WYKRYWANIA I DIAGNOZOWANIA NOWOTWORÓW U DZIECI W PIĘCIU WOJEWÓDZTWACH POLSKI Przykłady opóźnień w rozpoznaniu chorób nowotworowych u dzieci i młodzieży Analiza przyczyn i konsekwencji
Bardziej szczegółowoZachorowalność i zgony na nowotwory złośliwe w powiecie szczecineckim w latach
Zachorowalność i zgony na nowotwory złośliwe w powiecie szczecineckim w latach 1999-2013 Działania Powiatu z zakresu promocji i ochrony zdrowia Wszelkie działania z zakresu promocji i ochrony zdrowia realizowane
Bardziej szczegółowo629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UŚWIADOMIENIE I ZACHOWANIA ZDROWOTNE KOBIET W ZAKRESIE PROFILAKTYKI RAKA PIERSI I SZYJKI MACICY
CENTRUM BADANIA OPINII SPOŁECZNEJ SEKRETARIAT ZESPÓŁ REALIZACJI BADAŃ 629-35 - 69, 628-37 - 04 621-07 - 57, 628-90 - 17 UL. ŻURAWIA 4A, SKR. PT.24 00-503 W A R S Z A W A TELEFAX 629-40 - 89 INTERNET: http://www.cbos.pl
Bardziej szczegółowor Vlp/. 2012-09- '1 2
to PROJEKT UCHWAL y Uchwala nr. Rady Miasta Katowice z dnia. I BIURO RADY MIASTA KATOWICE f;'.:.;~_i r Vlp/. 2012 09 '1 2 BRM w sprawie przyjęcia "Programu profilaktyki zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego
Bardziej szczegółowoUrząd Miasta Płocka Płock 2016
Urząd Miasta Płocka Płock 2016 Program profilaktycznych szczepień przeciw meningokokom dla mieszkańców miasta Płocka Program realizowany jest od 2008 roku. 1. Adresaci programu: 2008 rok, dzieci mieszkające
Bardziej szczegółowoWirus HPV przyczyny, objawy i leczenie
Wirus HPV przyczyny, objawy i leczenie Spis treści: 1. 2. 3. 4. 5. Informacje ogólne Przyczyny Objawy Leczenie Rodzaje HPV Informacje ogólne Wirus brodawczaka ludzkiego (HPV Human Papilloma Virus) stanowi
Bardziej szczegółowoBądź Zdrowa. Badaj się.
Gdańsk, 12 kwietnia 2018 roku Bądź Zdrowa. Badaj się. Program Profilaktyki Wtórnej Chorób Nowotworowych dla Dziewcząt i Kobiet z elementami profilaktyki pierwotnej HPV. Zapobieganie konsekwencjom chorób
Bardziej szczegółowoUchwała Nr XXXIX / 363 / 2010 Rady Gminy Luzino z dnia 24 marca 2010 roku
Uchwała Nr XXXIX / 363 / 2010 Rady Gminy Luzino z dnia 24 marca 2010 roku w sprawie przekazania, do Agencji Oceny Technologii Medycznych, w celu zaoponowania gminnego programu zdrowotnego pod nazwą Program
Bardziej szczegółowoDIGITAL MEDICINE IN THE FUTURE
1 I Gdańskie prezentacje kolposkopowe- atlas multimedialny XIV. Konrad Florczak, Janusz Emerich, Ewa Żmudzińska Wcześnie wykryty rak szyjki macicy w zdecydowanej większości przypadków jest wyleczalny.
Bardziej szczegółowoAgencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji
Agencja Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji www.aotmit.gov.pl Opinia Prezesa Agencji Oceny Technologii Medycznych i Taryfikacji nr 88/2015 z dnia 20 kwietnia 2015 r. o projekcie programu»rak jajnika
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR XXXIII/321/17 RADY GMINY I MIASTA ODOLANÓW. z dnia 13 listopada 2017 r.
UCHWAŁA NR XXXIII/321/17 RADY GMINY I MIASTA ODOLANÓW z dnia 13 listopada 2017 r. w sprawie przyjęcia programu Profilaktyka zakażeń wirusem brodawczaka ludzkiego HPV na lata 2018-2020 Na podstawie art.
Bardziej szczegółowoOdrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet
Odrębności diagnostyki i leczenia raka piersi u młodych kobiet Barbara Radecka Opolskie Centrum Onkologii Amadeo Modigliani (1884-1920) 1 Młode chore Kto to taki??? Daniel Gerhartz (1965-) 2 3 Grupy wiekowe
Bardziej szczegółowoW Gminnym Ośrodku Zdrowia w Konopiskach prowadzone są aktualnie trzy programy profilaktyczne finansowane przez NFZ:
W Gminnym Ośrodku Zdrowia w Konopiskach prowadzone są aktualnie trzy programy profilaktyczne finansowane przez NFZ: "Profilaktyka raka szyjki macicy"- dla wszystkich Pań w wieku 25-59 lat, które nie miały
Bardziej szczegółowoHPV......co to jest?
HPV......co to jest? HPV- wirus brodawczaka ludzkiego Wirus z rodziny papillomawirusów. Szacuje się, że istnieje od 100 do 200 typów tego wirusa, które wywołują różne choroby. CHOROBY WYWOŁYWANE PRZEZ
Bardziej szczegółowoPAMIĘTAJ O ZDROWIU! ZBADAJ SIĘ
PAMIĘTAJ O ZDROWIU! ZBADAJ SIĘ Przewodnik po programach profilaktycznych finansowanych przez NFZ Lepiej zapobiegać niż leczyć Program profilaktyki chorób układu krążenia Choroby układu krążenia są główną
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR V/39/2015 RADY GMINY NOWY TARG. z dnia 24 marca 2015 r.
UCHWAŁA NR V/39/2015 RADY GMINY NOWY TARG z dnia 24 marca 2015 r. w sprawie przyjęcia programu zdrowotnego Program profilaktyki zakażeń wirusem HPV w Gminie Nowy Targ na lata 2015-2017. Na podstawie art.
Bardziej szczegółowowww.korektorzdrowia.pl www.watchhealthcare.eu PORADNIK DLA PACJENTÓW Biopsja
www.korektorzdrowia.pl www.watchhealthcare.eu PORADNIK DLA PACJENTÓW Biopsja Rak piersi Najczęściej występujący nowotwór złośliwy u kobiet w Polsce 2004 r. ponad12 000 nowych zachorowań na raka piersi
Bardziej szczegółowoPaździernik jest od 1985 roku Miesiącem Świadomości Raka Piersi (BCAM, z ang. Breast Cancer Awareness Month).
Październik jest od 1985 roku Miesiącem Świadomości Raka Piersi (BCAM, z ang. Breast Cancer Awareness Month). Rak piersi: - I miejsce pod kątem zachorowalności - II miejsce z powodu umieralności W Polsce
Bardziej szczegółowoRak piersi (carcinoma mammae, breast cancer)
Rak piersi 39 kach konieczna jest operacja (ewakuacja krwiaka, przywrócenie ciągłości osłonek). Piśmiennictwo Fibak J., Chirurgia. Podręcznik dla studentów, wyd. 3, PZWL, Warszawa 2002. Noszczyk W., Chirurgia,
Bardziej szczegółowoZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ ( )
ZAPROSZENIE NA BADANIA PROFILAKTYCZNE WYKONYWANE W RAMACH PODSTAWOWEJ OPIEKI ZDROWOTNEJ (2015-08-03) PROFILAKTYKA CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA ADRESACI - Osoby zadeklarowane do lekarza POZ, w wieku 35, 40, 45,
Bardziej szczegółowoKształtowanie postaw zdrowotnych kobiet w profilaktyce chorób piersi i narządu rodnego. Marzanna Ociepa
Kształtowanie postaw zdrowotnych kobiet w profilaktyce chorób piersi i narządu rodnego Marzanna Ociepa Jakie jest zagrożenie? Co roku tylko w Polsce prawie 13 tys. kobiet słyszy od lekarza diagnozę rak
Bardziej szczegółowoUCHWAŁA NR IV/47/2019 RADY MIEJSKIEJ W GŁOGÓWKU. z dnia 25 stycznia 2019 r.
UCHWAŁA NR IV/47/2019 RADY MIEJSKIEJ W GŁOGÓWKU z dnia 25 stycznia 2019 r. w sprawie w sprawie przyjęcia Gminnego Programu Zdrowotnego pod nazwą Program Profilaktyki Zakażeń Wirusem Brodawczaka Ludzkiego
Bardziej szczegółowo