Kompetenz für Lebensmittel.

Transkrypt

1 Federalne Zrzeszenie Niemieckiego Handlu Spożywczego Trendy i perspektywy handlu spożywczego Targi ANUGA to wiodące targi branży spożywczej na świecie i również w roku 2015 będą forum nowych trendów całej branży. Na tej edycji targów ANUGA w Kolonii nie może zabraknąć Federalnego Zrzeszenia Niemieckiego Handlu Spożywczego (Bundesverband des Deutschen Lebensmittelhandel - BVLH), które było założycielem tych targów, a obecnie jest ich współorganizatorem. Zrzeszenie reprezentuje interesy niemieckiego handlu spożywczego we wszystkich kwestiach związanych z handlem spożywczym i polityką żywnościową. W tym celu BVLH prowadzi biura w Berlinie, gdzie jest siedziba rządu federalnego oraz w Brukseli, która jest siedzibą instytucji europejskich. Dane gospodarcze i wskaźniki koniunktury Targi ANUGA 2015 odbywają się w okresie powolnego ożywienia koniunktury w gospodarce światowej. Instytut Gospodarki Światowej Uniwersytetu z Kilonii przewiduje w swej ostatniej prognozie światowej koniunktury wzrost gospodarki świata o 3,7 procent. Natomiast w roku 2016 wzrost ten ma wynieść 4 procent. Motorami napędowymi tego rozwoju są przede wszystkim USA, Japonia, państwa strefy euro oraz Wielka Brytania. Ponadto naukowcy przewidują w większości państw utrzymanie się niskiego poziomu inflacji oraz spadek liczby bezrobotnych. Pomimo ogólnie dobrych prognoz naukowcy badający koniunkturę w gospodarce światowej ostrzegają, że gospodarka światowa jest nadal podatna na zaburzenia. Obecnie główne wskaźniki gospodarcze dla krajów Unii Europejskiej i strefy euro potwierdzają pozytywne oczekiwania odnośnie rozwoju koniunktury. W roku 2014 produkt krajowy brutto w strefie euro wzrósł o 0,9 procent, a w całej UE nawet o 1,3 procent. Do takiego wzrostu przyczyniły się w znacznym stopniu wydatki gospodarstw domowych na konsumpcję. W pierwszym kwartale 2014 wzrosły one w strefie euro 0,4 procent, natomiast w całej UE o 0,5 procenta. Na rok 2015 naukowcy z Instytut Gospodarki Światowej Uniwersytetu z Kilonii prognozują wzrost produktu krajowego brutto w strefie euro o 1,3 procent, a na rok 2016 nawet o 1,7 procent. Niemcy mają decydujący wpływ na rozwój koniunktury w UE, a perspektywy dla największej gospodarki narodowej Europy są bardzo pozytywne. Instytut Gospodarki Światowej zakłada w roku 2015 wzrost gospodarczy w Niemczech na poziomie 1,8 procent, w roku 2016 wzrost ma być jeszcze wyższy i ma osiągnąć 2 procent. Również w Niemczech wydatki na konsumpcję gospodarstw domowych są istotnym czynnikiem wzrostu koniunktury. Zgodnie z prognozami w tym roku wydatki te wzrosną o 2,7 procent. Byłby to najwyższy poziom od ponad 20 lat. Wzrost płac realnych stymuluje konsumpcję indywidualną Zdaniem wielu ekspertów panująca obecnie niska inflacja jest powodem, że konsumenci w Niemczech i w wielu innych krajach europejskich spoglądają stosunkowo optymistycznie w przyszłość. Spółka Gesellschaft für Konsumforschung (GfK) badająca rozwój nastrojów konsumenckich stwierdziła w swoim ostatnim raporcie, że Niemcy liczą na wzrost realnych dochodów. 1

2 Przyczyną tego są przede wszystkim niskie ceny i stabilna sytuacja na rynku pracy. Konsumenci przeznaczą dodatkowe przychody na konsumpcję. Również pośród konsumentów w UE zapanował ponownie optymizm, że uda się pokonać światowy kryzys gospodarczy. GfK ustalił, że indeks nastrojów konsumenckich w Wielkiej Brytanii osiągnął najwyższą wartość od 16 lat, jeżeli chodzi o oczekiwania w dziedzinie wzrostu koniunktury. Hiszpanie zapatrują się na rozwój gospodarczy swojego kraju tak bardzo pozytywnie, jak to było ostatnio przed 14 lat. Zasadniczą zmianę trendu oczekiwań koniunkturalnych naukowcy badający nastroje konsumenckie zaobserwowali również pośród włoskich konsumentów. Nadal jest popyt na produkty wytwarzane zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju Są dobre widoki na to, że konsumenci będą wydawali swoje pieniądze nie tylko na podstawowe produkty spożywcze, ale również w większym stopniu postawią na jakość produktów spożywczych. Ważną rolę odgrywa przy tym debata na temat wytwarzania produktów spożywczych zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju. Według aktualnego opracowania Otto Group etyka konsumencka zadomowiła się w realnej rzeczywistości społecznej i ekonomicznej. Według tego badania już co drugi konsument niemiecki częściej kupuje obecnie produkty spożywcze, które pochodzą z upraw biologicznych i są wytwarzane lokalnie lub sprzedawane zgodnie z zasadami uczciwego handlu Fair Trade. Sześć lat temu w ten sposób postępowała zaledwie jedna czwarta ankietowanych. Rosnące zainteresowanie takimi produktami znajduje również swoje odbicie w rosnących obrotach. Najważniejszą grupę wśród produktów wytwarzanych właściwie pod względem etycznym stanowią tak jak to było dotychczas bioprodukty. USA są największym na świecie rynkiem na bioprodukty. Zgodnie z najnowszymi danymi z roku 2013 w USA sprzedano bioprodukty o wartości 24,3 miliardów euro. Na drugim miejscu znajduje się UE z obrotami w wysokości 22,2 miliardów euro. Najwięcej bioproduktów kupują w Europa Niemcy (obroty 7,5 mld. euro). Tym samym Niemcy znajdują się na drugim miejscu po USA, na trzecim miejscu uplasowała się Francja (4,4 mld. euro), a na czwartym miejscu z obrotami w wysokości 2,43 mld. znajdują się Chiny. Coraz częściej kupowane są również produkty Fair Trade. Ogólnoświatowe obroty produktami z tego segmentu osiągają obecnie ponad 5,5 miliardów euro. Zgodnie z danymi Organisation Transfair tylko w samej Wielkiej Brytanii sprzedaje się produkty uczciwego handlu za kwotę 2 miliardów euro rocznie. Inne ważne rynki zbytu to Niemcy, Szwajcaria, USA, Francja i Szwecja. Trend do nabywania produktów wytwarzanych zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju jest dodatkowo stymulowany przez dbałość wielu konsumentów o własne zdrowie. Do takiego wniosku dochodzi opracowanie Global Health & Wellness Survey firmy Nielsen zajmującej się badaniami rynkowymi. Zgodnie z wynikami jej badań prawie co drugi ankietowany konsument na świecie uważa, że ma nadwagę. 75 procent osób, które zamierzają schudnąć, oświadczyło, że zmienił swój sposób odżywiania. Konkretnie oznacza to, że 65 procent chce spożywać mniej tłuszczów, 62 procent mniej cukru, a 57 procent więcej świeżych i nieprzetworzonych produktów spożywczych. 2

3 Dla 35 procent ankietowanych konsumentów na świecie wytwarzanie produktów spożywczych zgodnie zasadami zrównoważonego rozwoju i uczciwego handlu Faire Trade są bardzo ważnymi kryteriami przy dokonywaniu zakupów. Dotyczy to również w coraz większej mierze produktów niemodyfikowanych genetycznie. W ogólnoświatowej ankiecie 43 procent konsumentów odpowiedziało, że przykładają oni dużą wagę do tego przy robieniu zakupów. Najwięcej osób sceptycznych wobec techniki genetycznej żyje w Europie. Dla prawie 47 procent europejskich konsumentów produkty bez GMO są ważnym kryterium przy podejmowaniu decyzji o zakupie. Handel spożywczy angażuje się na rzecz dobrostanu zwierząt W ostatnich latach nie tylko w Niemczech, ale również i w innych krajach europejskich, w centrum etycznych kryteriów konsumenckich stanęła kwestia dobrostanu zwierząt. Ze względu na ożywioną debatę w mediach konsumenci mają coraz częściej na uwadze warunki hodowli zwierząt użytkowych, takich jak trzoda chlewna i kury. Z tego powodu niemiecki handel spożywczy stworzył w tym roku we współpracy z partnerami z rolnictwa i przetwórstwa mięsnego Initiative Tierwohl (Inicjatywa Dobrostan Zwierząt). Corocznie niemiecki handel spożywczy wpłaca 85 milionów euro do funduszu Tierwohlfonds. Środki z tego funduszu są wypłacane rolnikom, którzy zamierzają poprawić warunki hodowli zwierząt w swoim gospodarstwie. Konkurencja jakościowa ma coraz większe znaczenie w handlu spożywczym W ostatnim czasie duże znaczenie dla strategii przedsiębiorstw z branży spożywczej ma rozwój oferty produktów wysokojakościowych. Zgodnie z wynikami opracowania instytutu badań rynkowych Planet Retail 20 największych na świecie przedsiębiorstw osiągnęło w roku 2012 łącznie obroty brutto o wartości ok. 2,1 biliona USD. W roku 2017 ich obroty mają wzrosnąć do ponad 2,5 bilionów USD. Dla 5 największych przedsiębiorstw handlu spożywczego w Niemczech Planet Retail przewiduje w tym samym okresie wzrost obrotów o prawie 20 procent. Zsumowane globalne obroty Grupy Schwarz wraz z Kauflandem i Lidlem, Grupy Aldi, Grupy Metro oraz Rewe i Edeka osiągają wartość prawie 482 miliardów USD. Zakłada się również, że w Niemczech ten wzrost obrotów nie zostanie prawdopodobnie osiągnięty przez zwiększenie ilości sprzedawanych produktów spożywczych, a wręcz przeciwnie. Według danych spółki Gesellschaft für Konsumforschung zajmującej się badaniem konsumpcji, już od kilku lat konsumenci rzadziej robią zakupy w sklepach spożywczych, a obroty w stacjonarnych placówkach handlowych maleją. Klienci kupują coraz mniej podstawowych produktów spożywczych i rzadziej przygotowują sami posiłki w domu. Rośnie natomiast udział konsumpcji produktów spożywczych poza domem. Na przykład przedsiębiorstwa cateringowe w Niemczech zwiększyły swoje obroty w latach o 23 procent i osiągnęły wartość netto 6,9 miliardów euro. Wzrost udziału produktów typu convenience Jest wiele przyczyn takiego rozwoju. Liczba osób zatrudnionych rośnie w Niemczech z roku na rok, coraz więcej kobiet pracuje na pełen etat, a coraz więcej dzieci korzysta z placówek opieki dziennej. Rośnie również liczba godzin spędzanych w pracy i przeznaczanych na dojazd do pracy. Powoduje to, że coraz więcej osób nie spożywa już głównych posiłków w domu. Skutkuje 3

4 to też utratą umiejętności samodzielnego przyrządzania posiłków. Po prostu ludzie, którzy dużo pracują i są bardziej mobilni zapominają jak się gotuje. Zauważalny jest również odwrotny trend; tzn. że konsumenci chcący skompensować sobie utracony czas przygotują sami w domu coś wyjątkowego, a osoby, które same gotują, preferują przy tym wysokojakościowe i łatwe do przyrządzenia produkty. Handel spożywczy stworzył dwie strategie dla sprostania oczekiwaniom związanym z tym trendem i postawił na jakość produktów i na produkty wstępnie przetworzone. Z uznaniem klienci supermarketów przyjęli przede wszystkim większą ofertę świeżych produktów i produktów spełniających zasady zrównoważonego rozwoju, nowoczesny wystrój placówek handlowych oraz fachowe doradztwo zatrudnionego personelu. Również sklepy dyskontowe nadrobiły zaległości w tej dziedzinie i zwiększyły swoją ofertę świeżych owoców i warzyw, bioproduktów i produktów regionalnych oraz produktów z segmentu Fair Trade. Ponadto oferują świeże pieczywo i produkty piekarnicze oraz modernizują swoje sklepy. Marki handlowe zyskują dzięki jakości i cenie Ważną rolę w zakresie strategii jakości odgrywają własne marki poszczególnych przedsiębiorstw handlowych. Według danych Private Label Manufacturer Association udział marek własnych w obrotach przedsiębiorstw handlowych w Niemczech wzrósł w okresie z 7 procent do 44 procent. Ten wzrost wynika głównie z poprawy jakości własnych marek handlowych. Wyniki ostatniej ankiety przeprowadzonej przez firmę doradczą metrixlab we współpracy z czasopismem Lebensmittel Zeitung w roku 2014 dowodzą, że dziewięciu z dziesięciu ankietowanych klientów sklepów spożywczych w Niemczech uważa, że marki własne przedsiębiorstw handlowych osiągnęły pod względem jakości i estetyki poziom produktów markowych. Marki własne sieci supermarketów przekonują przede wszystkim pod względem jakościowym, a marki własne wielkich sieci dyskontowych przekonują pod względem relacji jakości do ceny. W szczególności wysokojakościowe produkty sprzedawane przez dyskonty na Boże Narodzenie lub Wielkanoc jako special editions spotkały się z uznaniem klientów dzięki wysokiej jakości i stały się mile widzianym urozmaiceniem normalnego asortymentu. Miejsca restauracyjne elementem różnicującym Strategia jakościowa sieci dyskontowych doprowadziła do tego, że ich model handlowy coraz bardziej zbliża się do modelu supermarketów. Przy ostrej konkurencji o klienta należy zadbać o odróżnianie się od innych oferentów i dlatego supermarkety stawiają już od kilku lat coraz silniej na jakość. Zalicza się do tego przede wszystkim rozwijanie własnej wysokojakościowej oferty gastronomicznej. Skoro konsumenci spożywają coraz częściej posiłki poza domem, operatorzy supermarketów coraz częściej instalują miejsca gastronomiczne w swoich sklepach, które oferują klientom dania śniadaniowe i obiadowe. Jest to niejednokrotnie wysokojakościowa oferta gastronomiczna, a posiłki są nieraz przyrządzane na świeżo, na przykład w otwartych kuchniach na oczach konsumentów. Ponadto supermarkety pragną przyciągnąć do siebie klientów dzięki ofercie kursów gotowania. 4

5 Trend przyszłości: sprzedaż produktów spożywczych online W przyszłości handel spożywczy w Niemczech będzie musiał zadbać nie tylko o częstsze przyciągnięcie klienta do sklepu dzięki wysokojakościowej ofercie w pobliżu jego miejsca zamieszkania. Przedsiębiorstwa będą również częściej zajmowały się dostarczaniem produktów spożywczych do klienta. Sprzedaż produktów spożywczych online jest w Niemczech na razie jeszcze słabo rozwinięta, ale przedsiębiorstwom handlowym nie wolno przespać tego trendu. Wyniki aktualnego sondażu przeprowadzonego w roku 2012 przez firmę doradczą A.T. Kearney i Uniwersytet Koloński dowodzą, że 82 procent konsumentów nie zamawiało jeszcze nigdy produktów spożywczych przez internet, natomiast w roku 2014 ten odsetek spadł do 62 procent. Udział osób, które już raz spróbowały zamówień przez internet wzrósł z 8 do 13 procent. W roku 2014 siedem procent ankietowanych podało, że kupowali produkty spożywcze w internecie od czterech do ośmiu razy. W roku 2012 ich odsetek wynosił zaledwie 1 procent. W związku z tym obroty w handlu produktami spożywczymi online w Niemczech są stosunkowo niskie. Na przykład grupa przedsiębiorstw związanych z dostawcą internetu Yahoo określiła wartość swoich obrotów w roku 2013 na kwotę 1,45 miliardów euro. Na rok 2016 prognozuje się obroty w wysokości 2,5 miliardów euro. Na innych rynkach obroty w handlu produktami spożywczymi przez internet są już obecnie dużo wyższe. We Francji obliczenia Yahoo mówią o obrotach w wysokości 6,7 miliardów euro, w Wielkiej Brytanii o 7,8 miliardach euro, a w USA nawet o 11,7 miliardach euro. Według prognoz na tych właśnie rynkach znacznie wzrosną obroty w handlu produktami spożywczymi online i osiągną we Francji 10,6 miliardów, w Zjednoczonym Królestwie 13,7 miliardów, a w USA w przeliczeniu 16,5 miliardów euro. Rozporządzenie o przekazywaniu konsumentom informacji na temat żywności wprowadziło nowe regulacje odnośnie etykietowania produktów Na zakończenie jeszcze jedna informacja o istotnych zmianach w europejskim prawie o produktach spożywczych. Od 13-tego grudnia 2014 obowiązuje rozporządzenie w sprawie przekazywania konsumentom informacji na temat żywności. Prawo to zmieniło w całości przepisy o etykietowaniu produktów spożywczych. Na przykład określono wymóg minimalnej wielkości czcionki dla poprawienia czytelność etykiet, a alergeny, które mogą być zawarte w produktach spożywczych muszą być dodatkowo wyróżnione w spisie składników. Nieprzetworzone i wstępnie pakowane mięso wieprzowe, kozie, baranina i drób musi być opatrzone informacją o jego pochodzeniu. Nowe regulacje dotyczące oznaczania produktów dotyczą oczywiście również produktów eksportowanych do UE. Stoisko BVLH na targach Anuga 2015 będzie miejscem spotkań dla gości targowych, którzy chcą rozmawiać o sprawach współpracy międzynarodowej. Znajdziecie nas Państwo, podobnie jak w minionych latach, na bulwarze targowym pomiędzy halami 4, 5 i 10. Oczekujemy na Państwa przyjazd do Kolonii i już dziś życzymy udanej podróży. Franz Rausch, Dyrektor Zarządzający 5