UCHWA A Nr. RADY MINISTRÓW z dnia 2009 r.

Transkrypt

1 UCHWA A Nr. RADY MINISTRÓW z dnia 2009 r. PROJEKT w sprawie przyj cia krajowego programu zwalczania niektórych serotypów Salmonelli w stadach hodowlanych indyków na rok 2010 Na podstawie art. 57 ust. 6 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierz t oraz zwalczaniu chorób zaka nych zwierz t (Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz.1342) zarz dza si, co nast puje: 1. Przyjmuje si krajowy program zwalczania niektórych serotypów Salmonelli w stadach hodowlanych indyków, który jest okre lony w za czniku do uchwa y. 2. Program, o którym mowa w 1, b dzie realizowany na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w 2010 r. 3. Uchwa a wchodzi w ycie z dniem powzi cia. PREZES RADY MINISTRÓW

2 Za cznik do uchwa y Rady Ministrów z dnia 2009 r. (poz. ) KRAJOWY PROGRAM ZWALCZANIA NIEKTÓRYCH SEROTYPÓW SALMONELLI W STADACH HODOWLANYCH INDYKÓW NA ROK 2010 Cz A a) Cel programu Za o eniem programu jest osi gni cie celu wspólnotowego, który zosta wyznaczony w rozporz dzeniu Komisji (WE) nr 584/2008 z dnia 20 czerwca 2008 roku wykonuj cym rozporz dzenie (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wspólnotowego celu ograniczenie cz sto ci wyst powania Salmonelli enteritidis i Salmonelli typhimurium u indyków (Dz. Urz. UE L 162 z , str. 3), zwanym dalej rozporz dzeniem nr 584/2008. Cel wspólnotowy zostanie osi gni ty w odniesieniu do stad hodowlanych indyków w przypadku ograniczenia na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej maksymalnej warto ci procentowej doros ych stad z dodatnim wynikiem badania w odniesieniu do Salmonella Enteritidis i Salmonella Typhimurium do 1 % lub poni ej tej warto ci. W przypadku Rzeczypospolitej Polskiej, gdzie liczba doros ych stad hodowlanych indyków wynosi poni ej 100, cel wspólnotowy wynosi nie wi cej, ni jedno doros e stado hodowlane indyków zaka one w odniesieniu do celu wspólnotowego. Cel ten powinien zosta osi gni ty do dnia 31 grudnia 2012 r., natomiast zgodnie z wymaganiami okre lonymi w rozporz dzeniu nr 584/2008, rok 2010 b dzie pierwszym rokiem realizacji programu. b) Zgodno programu z minimalnymi wymaganiami w zakresie pobierania próbek okre lonymi w cz ci B za cznika II do rozporz dzenia nr 2160/2003 Zasady pobierania próbek w stadach hodowlanych indyków odbywaj si zgodnie z ust. 1 za cznika do rozporz dzenia Komisji (WE) nr 584/2008, co jest zgodne z minimalnymi wymaganiami okre lonymi w cz ci B za cznika II do rozporz dzenia (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 17 listopada 2003 r. w sprawie zwalczania salmonelli i innych okre lonych odzwierz cych czynników chorobotwórczych przenoszonych przez ywno (Dz. Urz. UE L 325 z , str. 1, z pó n. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 41, str. 328, z pó n. zm.), zwanego dalej rozporz dzeniem nr 2160/

3 c) Zgodno programu ze szczególnymi wymaganiami okre lonymi w cz ci C za cznika II do rozporz dzenia nr 2160/2003 Szczegó owe za o enia zosta y opisane w dalszej cz ci programu. Realizacja programu po rednio przyczyni si do wykonania wymaga okre lonych w cz ci E za cznika II do rozporz dzenia nr 2160/2003, poprzez ograniczenie wyst powania Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium w jajach wyl gowych, a tym samym pozyskiwaniu piskl t indyków rze nych wolnych od zaka e Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium. 1. Wymagania ogólne 1.1 Wyst powanie salmonellozy odzwierz cej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej Wyst powanie salmonellozy odzwierz cej w stadach indyków na terenie Rzeczypospolitej Polskiej zosta o przedstawione w cz ci B w pkt 2 programu. Wed ug raportu Europejskiego Urz du do Spraw Bezpiecze stwa ywno ci (EFSA) na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej zaka enie Salmonella stad rze nych i hodowlanych indyków przedstawia o si nast puj co: Tabela 1 Rok liczba zbadanych stad* % stad zaka onych Salmonella spp. % stad zaka onych Salmonella Enteritidis % stad zaka onych Salmonella Typhimurium ,3 0,8 1, ,1 0,5 1, ,6 0,5 0,9 * wszystkie grupy wiekowe 1.2 Struktura i organizacja organów Inspekcji Weterynaryjnej Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w a ciw w adz wykonawcz w zakresie realizacji programów, o których mowa w art. 5 ust. 1 rozporz dzenia nr 2160/2003, s organy Inspekcji Weterynaryjnej. 3

4 Organami Inspekcji Weterynaryjnej s : 1) G ówny Lekarz Weterynarii; 2) wojewódzki lekarz weterynarii; 3) powiatowy lekarz weterynarii; 4) graniczny lekarz weterynarii. Rysunek 1. Schemat organizacji Inspekcji Weterynaryjnej w Polsce Struktura oraz kompetencje organów Inspekcji Weterynaryjnej zosta y okre lone w ustawie z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 121, poz. 842, z pó n. zm.). Zgodnie z art. 23 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej urz dowe badania laboratoryjne wykonywane s przez: 1) zak ady higieny weterynaryjnej wchodz ce w sk ad wojewódzkich inspektoratów weterynarii, które s regionalnymi laboratoriami weterynaryjnymi w rozumieniu przepisów Unii Europejskiej; 2) laboratoria weterynaryjne wchodz ce w sk ad innych ni wymienione w pkt 1 jednostek organizacyjnych Inspekcji; 3) krajowe laboratoria referencyjne w rozumieniu przepisów Unii Europejskiej. Dodatkowo, zgodnie z art. 23 ust. 4 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej, w uzasadnionych przypadkach badania laboratoryjne mog przeprowadza zatwierdzone laboratoria inne, ni wy ej wymienione. Aktualnie na terenie Rzeczypospolitej Polskiej istnieje 16 zak adów higieny weterynaryjnej, oraz 16 pracowni terenowych. Ich status zale y od wewn trznych przepisów reguluj cych funkcjonowanie poszczególnych wojewódzkich inspektoratów weterynarii. 4

5 Laboratorium weterynaryjnym wchodz cym w sk ad innych jednostek organizacyjnych Inspekcji Weterynaryjnej jest Laboratorium Badania Mleka Surowego dzia aj ce jako gospodarstwo pomocnicze przy Powiatowym Inspektoracie Weterynarii w Skierniewicach. Zadania laboratoriów referencyjnych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej wykonuj : 1) Pa stwowy Instytut Weterynaryjny-Pa stwowy Instytut Badawczy w Pu awach; 2) Krajowe Laboratorium Pasz nale ce do struktur organizacyjnych Instytutu Zootechniki - Pa stwowego Instytutu Badawczego w Balicach k. Krakowa; 3) Instytut Ochrony Ro lin Laboratorium Zak adu Badania Pozosta o ci rodków Ochrony Ro lin. Nadzór nad dzia alno ci Inspekcji Weterynaryjnej oraz laboratoriów referencyjnych sprawuje Minister Rolnictwa i Rozwoju Wsi, który jest naczelnym organem administracji rz dowej, w a ciwym w dziedzinie weterynarii. Kompetencje ministra w a ciwego do spraw rolnictwa w tym zakresie wynikaj z art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 4 wrze nia 1997 r. o dzia ach administracji rz dowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 65, poz. 437, z pó n. zm.). 1.3 Zatwierdzone laboratoria, w których dokonuje si analizy próbek zgromadzonych w ramach programu Laboratoriami zatwierdzonymi, w których przeprowadza si badania próbek zgromadzonych w ramach programu, s : 1) Zak ad Higieny Weterynaryjnej we Wroc awiu - dla województwa dolno l skiego; 2) Zak ad Higieny Weterynaryjnej w Bydgoszczy i Oddzia Terenowy Zak adu Higieny Weterynaryjnej w Toruniu - dla województwa kujawsko pomorskiego; 3) Zak ad Higieny Weterynaryjnej w Lublinie - dla województwa lubelskiego; 4) Zak ad Higieny Weterynaryjnej w Gorzowie Wielkopolskim - dla województwa lubuskiego; 5) Zak ad Higieny Weterynaryjnej w odzi - dla województwa ódzkiego; 6) Zak ad Higieny Weterynaryjnej w Krakowie - dla województwa ma opolskiego; 7) Zak ad Higieny Weterynaryjnej w Warszawie - dla województwa mazowieckiego; 8) Zak ad Higieny Weterynaryjnej w Opolu - dla województwa opolskiego; 9) Zak ad Higieny Weterynaryjnej w Bia ymstoku dla województwa podlaskiego; 5

6 10) Zak ad Higieny Weterynaryjnej w Kro nie - dla województwa podkarpackiego; 11) Zak ad Higieny Weterynaryjnej w Gda sku - dla województwa pomorskiego; 12) Zak ad Higieny Weterynaryjnej w Olsztynie - dla województwa warmi skomazurskiego; 13) Zak ad Higieny Weterynaryjnej w Katowicach - dla województwa l skiego; 14) Zak ad Higieny Weterynaryjnej w Kielcach - dla województwa wi tokrzyskiego; 15) Zak ad Higieny Weterynaryjnej w Poznaniu - dla województwa wielkopolskiego; 16) Zak ad Higieny Weterynaryjnej w Szczecinie i Oddzia Zak adu Higieny Weterynaryjnej w Koszalinie - dla województwa zachodniopomorskiego. W przypadkach uzasadnionych ekonomicznie lub logistycznie, próbki pobrane w ramach programu mog by przes ane do zak adu higieny weterynaryjnej znajduj cego si w innym województwie. W takiej sytuacji w przypadku próbek urz dowych, powiatowy lekarz weterynarii powiadamia wojewódzkiego lekarza weterynarii o zamiarze przes ania próbek do zak adu higieny weterynaryjnej po o onego w innym województwie. Wojewódzki lekarz weterynarii w a ciwy dla powiatu, gdzie s pobierane próbki powiadamia wojewódzkiego lekarza weterynarii w a ciwego ze wzgl du na po o enie Zak adu Higieny Weterynaryjnej o zamiarze przes ania próbek. Próbki pobrane z inicjatywy hodowcy, mog zosta przes ane do laboratoriów innych, ni wy ej wymienione, które: 1) s akredytowane w kierunku metody badawczej opisanej w za czniku D do normy ISO 6579:2002; 2) zosta y zatwierdzone przez G ównego Lekarza Weterynarii oraz 3) regularnie uczestnicz w badaniach bieg o ci organizowanych przez Krajowe Laboratorium Referencyjne ds. salmonelozy (w aspekcie chorób odzwierz cych). Laboratorium przeprowadza ka dorazowo badania efektu hamuj cego wzrost bakterii. W przypadku wykrycia serotypu pa eczek Salmonella innego, ni obj tego programem, nale y w miar mo liwo ci okre li serotyp i poda jego nazw. Z wykonanych bada laboratoryjnych sporz dza si sprawozdanie z bada. W sprawozdaniu nale y umie ci jeden z poni szych zapisów: a) - w próbkach (poda rodzaj badanego materia u) pochodz cych ze stada ( poda numer/ oznaczenie stada oraz weterynaryjny numer identyfikacyjny gospodarstwa) nie wykryto pa eczek z rodzaju Salmonella; 6

7 b) - w próbkach (poda rodzaj badanego materia u) pochodz cych ze stada ( poda numer/ oznaczenie stada oraz weterynaryjny numer identyfikacyjny gospodarstwa) wykryto S. Enteritidis lub/i S. Typhimurium; c) - w próbkach (poda rodzaj badanego materia u) pochodz cych ze stada ( poda numer/ oznaczenie stada oraz weterynaryjny numer identyfikacyjny gospodarstwa) nie wykryto S. Enteritidis lub/i S. Typhimurium. Stwierdzono obecno Salmonella ( poda nazw, je li okre lono serotyp); d) - w próbkach (poda rodzaj badanego materia u) pochodz cych ze stada ( poda numer/ oznaczenie stada oraz weterynaryjny numer identyfikacyjny gospodarstwa) nie wykryto pa eczek z rodzaju Salmonella, natomiast wykryto efekt hamuj cy wzrost bakterii. Krajowym laboratorium referencyjnym do spraw. salmonellozy (w aspekcie chorób odzwierz cych), stosownie do przepisów rozporz dzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 czerwca 2008 r. w sprawie krajowych laboratoriów referencyjnych w a ciwych dla poszczególnych rodzajów i kierunków bada (Dz. U. Nr 118, poz. 757), jest Laboratorium Zak adu Mikrobiologii Pa stwowego Instytutu Weterynaryjnego - Pa stwowego Instytutu Badawczego w Pu awach. 1.4 Metody stosowane przy badaniu próbek w ramach programu Metody stosowane do wykrywania serotypów Salmonelli w stadach hodowlanych indyków s okre lone w ust za cznika do rozporz dzenia nr 584/2008. Do wykrywania serotypów obj tych programem jest stosowana metoda zalecana przez Wspólnotowe Laboratorium Referencyjne w Bilthoven w Holandii. Metoda ta zosta a opisana w za czniku D do normy PN-EN ISO 6579:2003+A1:2007 Mikrobiologia ywno ci i pasz - Horyzontalna metoda wykrywania Salmonella spp. (Za cznik D: Wykrywanie Salmonella w kale zwierz t i próbkach rodowiskowych z etapu produkcji pierwotnej), w której do selektywnego namna ania stosuje si pó p ynn po ywk MSRV. Serotypowaniu podlega przynajmniej jeden izolat z ka dej dodatniej próbki, zgodnie ze schematem Kaufmanna-White a. 7

8 1.5 Kontrole urz dowe pasz lub stad Etapy produkcji, na których pobieranie próbek w stadach hodowlanych indyków jest obowi zkowe, zosta y okre lone w ust. 1 lit. b za cznika do rozporz dzenia nr 584/2008. Próbki s pobierane w sposób okre lony w pkt za cznika do rozporz dzenia Komisji (WE) nr 1003/2005 z dnia 30 czerwca 2005 r. wdra aj cego rozporz dzenie (WE) nr 2160/2003 w odniesieniu do celu wspólnotowego ograniczenia powszechnego wyst powania niektórych serotypów salmonelli w stadach hodowlanych gatunku Gallus gallus oraz zmieniaj cego rozporz dzenie (WE) nr 2160/2003 (Dz. Urz. UE L 170 z , str. 12, z pó n. zm.), zwanego dalej rozporz dzeniem nr 1003/2005. Pobieranie próbek w stadzie hodowlanym indyków piskl t jednodniowych przeprowadza si zgodnie z nast puj cymi zasadami: 1) próbki wy ció ki wraz z mekonium z 10 pojemników transportowych z ka dej dostawy (po 25 g z pojemnika) lub 2) wymazy powierzchniowe z dna 10 pojemników (pulowane w laboratorium w 1 próbk ) w przypadku pojemników bez wy ció ki lub 3) piskl ta pad e (w tym równie w czasie transportu), nie wi cej ni 20 szt. - pulowane w laboratorium w 1 próbk. Pobieranie próbek w stadzie hodowlanym indyków ptaków czterotygodniowych oraz na 2 tygodnie przed rozpocz ciem sk adania jaj lub przed przeniesieniem do jednostki produkcyjnej nast puje w sposób okre lony w pkt za cznika do rozporz dzenia nr 1003/2005. Pobieranie próbek w stadach hodowlanych indyków w okresie nie no ci odbywa si co trzy tygodnie w gospodarstwie, w sposób okre lony w pkt za cznika do rozporz dzenia nr 1003/2005. Ostatnie pobranie próbek odbywa si w stadach hodowlanych indyków w ci gu 3 tygodni przed przemieszczeniem ptaków do rze ni. Zgodnie z rozdzia em B za cznika II do rozporz dzenia nr 2160/2003 wyniki analizy próbek musz by znane przed przemieszczeniem indyków do rze ni. W tym przypadku wyniki badania zachowuj wa no przez 6 tygodni od pobrania próbek. Pobieranie próbek na wskazanych wy ej etapach produkcji nast puje z inicjatywy hodowcy, który ponosi koszty ich pobrania, transportu oraz analizy w laboratorium. Przesy anie próbek pobranych w stadach hodowlanych indyków do laboratoriów wymienionych w ust. 1.3 programu odbywa si w sposób okre lony w ust 3.1. za cznika do rozporz dzenia nr 584/

9 W pi mie przewodnim próbek kierowanych do badania, hodowca ma obowi zek umie ci informacje dotycz ce rodzaju zastosowanej szczepionki w stadzie indyków hodowlanych oraz terminy jej podania, jak równie stosowanie wszelkich rodków przeciwbakteryjnych, które mog wp yn na wynik badania laboratoryjnego. Hodowca jest zobowi zany do prowadzenia dokumentacji zwi zanej z pobieraniem próbek, zawieraj cej co najmniej informacje dotycz ce: rodzaju próbek, daty i godziny pobrania próbek, danych osoby pobieraj cej próbki, daty i godziny wys ania próbek do laboratorium, nazwy i adresu laboratorium oraz wyników analiz próbek pobranych w ramach programu, a tak e szczegó y dotycz ce stad, w tym wiek i liczb ptaków. W a ciwy miejscowo powiatowy lekarz weterynarii nadzoruje prawid owe pobieranie próbek z inicjatywy hodowcy oraz kontroluje dokumentacj prowadzon przez hodowc. Nadzór mo e odbywa si w trakcie urz dowych kontroli gospodarstw oraz w ka dym przypadku gdy powiatowy lekarz weterynarii uzna, e zachodzi taka konieczno. Wykrycie serotypów pa eczek Salmonella obj tych niniejszym programem lub stwierdzenie efektu hamuj cego wzrost bakterii, w próbkach pobranych z inicjatywy hodowcy albo przez powiatowego lekarza weterynarii powinno by bezzw ocznie zg aszane w a ciwemu miejscowo powiatowemu lekarzowi weterynarii przez laboratorium, o którym mowa w pkt 1.3 programu, przeprowadzaj cym badanie laboratoryjne próbek. W przypadku stwierdzenia w próbkach pobranych z inicjatywy hodowcy serotypów Salmonella obj tych programem lub efektu hamuj cego wzrost bakterii, powiatowy lekarz weterynarii przeprowadza urz dowe pobranie próbek w gospodarstwie. Op aty zwi zane z badaniem laboratoryjnym próbek urz dowych, w przypadku stwierdzenia efektu hamuj cego wzrost bakterii, ponosi hodowca. Do op at tych dolicza si koszty dojazdu zwi zanego z pobraniem próbek oraz koszty u ytych wyrobów stosowanych w medycynie weterynaryjnej. Wysoko op at okre lono w przepisach odr bnych. Cz stotliwo pobierania próbek urz dowych przez powiatowego lekarza weterynarii zosta a okre lona w ust. 1 lit. b pkt 3 tiret pierwszy za cznika do rozporz dzenia nr 584/2008. Zgodnie z ust. 1 za cznika do rozporz dzenia nr 584/2008, urz dowe pobranie próbek mo e zast pi jedno pobranie próbek przeprowadzone z inicjatywy hodowcy. 9

10 Kontrole urz dowe pasz przeznaczonych dla stad hodowlanych indyków w zakresie wykrywania serotypów Salmonella obj tych programem, zosta y przewidziane w Krajowym planie kontroli urz dowej pasz, przygotowanym i wdro onym zgodnie z postanowieniami art. 42 ustawy z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach (Dz. U. Nr 144, poz oraz z 2008 r. Nr 144, poz. 889) oraz art. 44 rozporz dzenia (WE) nr 882/ 2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie kontroli urz dowych przeprowadzanych w celu sprawdzenia zgodno ci z prawem paszowym i ywno ciowym oraz regu ami dotycz cymi zdrowia zwierz t i dobrostanu zwierz t (Dz. Urz. UE L 165 z , str. 1, z pó n. zm.; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 3, t. 45, str. 200). 1.6 rodki podj te przez w a ciwy organ w odniesieniu do zwierz t lub produktów, u których lub w których wykryto serotyp Salmonella obj ty programem W przypadku uzyskania dodatniego wyniku bada laboratoryjnych w kierunku serotypu Salmonella obj tego programem próbek pobranych w stadzie indyków hodowlanych z inicjatywy hodowcy lub wykrycia efektu hamuj cego wzrost bakterii, stosuje si przepisy art. 42 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierz t oraz zwalczaniu chorób zaka nych zwierz t. W takim przypadku hodowca jest obowi zany do: 1) niezw ocznego zawiadomienia o tym fakcie powiatowego lekarza weterynarii; 2) pozostawienia ptaków w miejscu ich sta ego przebywania i niewprowadzania tam innego drobiu; 3) uniemo liwienia osobom postronnym dost pu do budynków inwentarskich lub miejsc, w których znajduj si ptaki podejrzane o zaka enie pa eczkami Salmonella obj tych programem lub ich zw oki; 4) wstrzymania si od wywo enia, wynoszenia i zbywania mi sa, jaj wyl gowych, zw ok ptaków, paszy, odchodów i ció ki pochodz cych od drobiu oraz innych przedmiotów znajduj cych si w miejscu utrzymywania ptaków; 5) udost pnienia organom Inspekcji Weterynaryjnej ptaków do bada i zabiegów weterynaryjnych, a tak e udzielania pomocy w wykonywaniu tych bada i zabiegów; 10

11 6) udzielania powiatowemu lekarzowi weterynarii wyja nie i informacji, które mog mie znaczenie dla wykrycia choroby lub zaka enia, róde choroby lub róde zaka enia lub zapobiegania szerzeniu si choroby lub zaka enia W przypadku, o którym mowa w pkt programu, powiatowy lekarz weterynarii: 1) przeprowadza dochodzenie epizootyczne, zgodnie z art. 42 ust. 7 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierz t oraz zwalczaniu chorób zaka nych zwierz t; 2) pobiera próbki do bada diagnostycznych we wszystkich stadach w gospodarstwie w sposób okre lony w pkt za cznika do rozporz dzenia nr 1003/2005; 3) w celu ustalenia ród a zaka enia stada pa eczkami Salmonella, przeprowadza badania: a) paszy, b) wody; 4) nakazuje, w drodze decyzji administracyjnej: a) odosobnienie indyków znajduj cych si w gospodarstwie w poszczególnych budynkach inwentarskich lub w innych miejscach, w których s one utrzymywane, b) zastosowanie produktów biobójczych w celu dezynfekcji jaj wyl gowych bezpo rednio po zbiorze, c) zastosowanie produktów biobójczych przed wej ciami do budynków inwentarskich i wyj ciami z tych budynków, jak równie wjazdami na teren i wyjazdami z terenu gospodarstwa, d) wyl ganie jaj ju inkubowanych w zak adzie wyl gowym w oddzielnych aparatach l gowych, z zastosowaniem produktów biobójczych dopuszczonych do bie cej dezynfekcji w czasie l gu, aktywnych w stosunku do pa eczek Salmonella; 5) zakazuje, w drodze decyzji administracyjnej: a) wywo enia jaj wyl gowych z gospodarstwa z wy czeniem wywozu bezpo rednio do zak adu wytwarzaj cego lub przetwarzaj cego produkty jajeczne, o którym mowa w przepisach o produktach pochodzenia zwierz cego, 11

12 b) stosowania produktów biobójczych, produktów leczniczych weterynaryjnych i rodków utrudniaj cych izolacj pa eczek Salmonella w stadzie przed pobraniem próbek urz dowych, c) przemieszczania indyków z gospodarstwa i do gospodarstwa, oraz ze stada i do stada w obr bie gospodarstwa, chyba e drób, na wniosek hodowcy, zostanie przemieszczony do rze ni; w przypadku przemieszczania ptaków do uboju w rze ni drobiu, w urz dowym wiadectwie zdrowia nale y zaznaczy fakt ich pochodzenia ze stada, w którym w efekcie bada próbek pobranych z inicjatywy hodowcy - uzyskano dodatni wynik w kierunku Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium lub wykryto efekt hamuj cy wzrost bakterii. Post powanie w czasie uboju, i badanie poubojowe oraz ocen mi sa nale y przeprowadzi zgodnie z odr bnymi przepisami dotycz cymi rze ni drobiu, d) wywo enia z gospodarstwa mi sa, zw ok ptaków, paszy, odchodów i ció ki pochodz cej od drobiu oraz innych przedmiotów znajduj cych si w miejscu utrzymywania ptaków, bez jego zgody. Wskazane powy ej rodki, s stosowane do czasu potwierdzenia lub wykluczenia przez powiatowego lekarza weterynarii wyst pienia w stadzie hodowlanym indyków zaka enia w odniesieniu do celu wspólnotowego W przypadku uzyskania dodatniego wyniku bada laboratoryjnych urz dowo pobranych próbek w stadzie hodowlanym indyków w kierunku serotypów pa eczek Salmonella Enteritidis lub Salmonella Typhimurium (innych, ni szczepy szczepionkowe) lub w przypadku wykrycia w urz dowo pobranych próbkach efektu hamuj cego wzrost bakterii, powiatowy lekarz weterynarii nakazuje, w drodze decyzji administracyjnej: 1) niezw oczny ubój lub zabicie wszystkich sztuk indyków hodowlanych w stadzie, z tym e ptaki wykazuj ce kliniczne objawy choroby zawsze podlegaj zabiciu; 2) zniszczenie zw ok wszystkich sztuk drobiu pad ego i zabitego zgodnie z przepisami rozporz dzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1774/2002 z dnia 3 pa dziernika 2002 r. ustanawiaj cego przepisy sanitarne dotycz ce produktów ubocznych pochodzenia zwierz cego nieprzeznaczonych do spo ycia przez ludzi (Dz. Urz. UE L 273 z , str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie 12

13 specjalne, rozdz. 3, t. 37, str. 92), zwanego dalej rozporz dzeniem nr 1774/2002 ; 3) zniszczenie jaj wyl gowych i piskl t z nich wyl gni tych; 4) zniszczenie pasz lub ich zagospodarowanie, poprzez zastosowanie rodków kontroli gwarantuj cych pe n inaktywacj pa eczek Salmonella, w przypadku gdy uzyskano dodatni wynik badania laboratoryjnego próbek paszy w kierunku obecno ci Salmonella; 5) zniszczenie lub zagospodarowanie ció ki, odchodów i innych przedmiotów, które mog y ulec ska eniu, w sposób który wyklucza zanieczyszczenie pa eczkami Salmonella, zgodnie z przepisami rozporz dzenia nr 1774/2002; 6) przeprowadzenie dok adnego oczyszczania i odka ania budynków, w których by przetrzymywany drób ze stada zaka onego, ich otoczenia, pojazdów u ywanych do jego transportu oraz pozosta ych przedmiotów, które mog y ulec zaka eniu, pod jego nadzorem, po wykonaniu czynno ci, o których mowa w pkt 1-5; 7) podj cie innych dzia a maj cych na celu popraw warunków zoohigienicznych w gospodarstwie. Przy przemieszczaniu zaka onych indyków do rze ni, w urz dowym wiadectwie zdrowia nale y zaznaczy fakt pochodzenia ptaków ze stada zaka onego w odniesieniu do celu wspólnotowego. Wzór wiadectwa zdrowia okre la za cznik I, sekcja IV, rozdz. X, cz A rozporz dzenia (WE) nr 854/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 r. ustanawiaj cego szczególne przepisy dotycz ce organizacji urz dowych kontroli w odniesieniu do produktów pochodzenia zwierz cego przeznaczonych do spo ycia przez ludzi (Dz. Urz. UE L 139 z , str. 206, z pó n. zm., Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 3, t. 45, str. 75). Post powanie w trakcie uboju, ocen poubojow oraz sposób post powania z produktami otrzymanymi z tych ptaków reguluj odr bne przepisy z zakresu produktów pochodzenia zwierz cego. Zaleca si podj cie dzia ania maj cego na celu popraw : 1) warunków zoohigienicznych w gospodarstwie, przede wszystkim: - odpowiednia temperatura, - wilgotno, - wymiana powietrza, - odpowiednie ywienie, 13

14 - zachowanie prawid owej obsady budynku inwentarskiego oraz 2) bezpiecze stwa epizootycznego gospodarstwa, w szczególno ci: - rewizja planu zabezpieczenia gospodarstwa przeciwko gryzoniom, - zakaz wst pu do budynków inwentarskich osobom postronnym, - zabezpieczenie paszy przed dost pem gryzoni i dzikich ptaków, - wy o enie mat dezynfekcyjnych, - zaopatrzenie personelu w odzie ochronn. Powiatowy lekarz weterynarii przeprowadza urz dowe pobranie próbek w celu sprawdzenia skuteczno ci wykonanego oczyszczania i odka ania przed ponownym wstawieniem ptaków do obiektu. Ponowne wstawienie indyków mo e odby si tylko po uzyskaniu ujemnych wyników bada urz dowo pobranych próbek. Próbki do bada stanowi : 1) 4 wymazy powierzchniowe z pod o a, w szczególno ci z miejsc pop kanych, zag bie lub po cze konstrukcyjnych w laboratorium czone w 1 próbk zbiorcz lub 2) 4 wymazy powierzchniowe z k tów naro nych badanego pomieszczenia pobrane od poziomu pod ogi do wysoko ci 1 m w laboratorium czone w 1 próbk zbiorcz oraz 3) 3 wymazy powierzchniowe z urz dzenia s u cego do karmienia ka dy wymaz pobrany z 5 metrów ta my lub rynienki paszowej lub 6 wybranych losowo karmide w laboratorium czone w 1 próbk zbiorcz lub 4) 2 wymazy powierzchniowe z systemu wentylacyjnego (ka dy wymaz mo e by u yty do 3 wlotów lub wylotów tego systemu) w laboratorium czone w 1 próbk zbiorcz oraz 5) 2 wymazy powierzchniowe z magazynu jaj ( z powierzchni sortownic, sto ów, itp.) lub z ko cowych 5 metrów systemu przeznaczonego do zbierania zniesionych jaj (ta my) w laboratorium czone w 1 próbk zbiorcz. W odniesieniu do osób pracuj cych w gospodarstwie, zaleca si przeprowadzenie badania na nosicielstwo pa eczek Salmonella. Powiatowy lekarz weterynarii powiadamia w a ciwego miejscowo pa stwowego powiatowego inspektora sanitarnego o osobach, które mia y kontakt z zaka onymi indykami. 14

15 1.6.4 Powiatowy lekarz weterynarii, w przypadku gospodarstw, w których znajduj si dwa lub wi ksza liczba stad hodowlanych indyków, mo e zastosowa rodki, o których mowa w pkt programu, równie w stosunku do tych stad indyków w gospodarstwie, które nie s przetrzymywane w budynkach inwentarskich: 1) gwarantuj cych ca kowite odizolowanie od pomieszcze, w których znajduje si drób zaka ony pa eczkami Salmonella obj tymi programem; 2) w których czynno ci zwi zane z utrzymywaniem drobiu, w tym karmienie drobiu odbywaj si w sposób uniemo liwiaj cy szerzenie si pa eczek Salmonella rodki, o których mowa w pkt programu, s stosowane bez naruszenia rodków wskazanych w lit. C za cznika II do rozporz dzenia nr 2160/ Zasady stosowania rodków zwalczaj cych drobnoustroje oraz prowadzenia szczepie s okre lone w przepisach rozporz dzenia Komisji (WE) nr 1177/2006 z dnia 1 sierpnia 2006 r. w sprawie wykonania rozporz dzenia (WE) nr 2160/2003 Parlamentu Europejskiego i Rady w odniesieniu do wymogów dotycz cych stosowania szczególnych metod kontroli w ramach krajowych programów zwalczania salmonelli u drobiu. 1.7 Ustawodawstwo krajowe odnosz ce si do wdra ania programu, w tym wszelkiego rodzaju przepisy krajowe dotycz ce dzia alno ci okre lonej w programie 1) ustawa z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej (Dz. U. z 2007 r. Nr 121, poz. 842, z pó n. zm.); 2) ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierz t oraz zwalczaniu chorób zaka nych zwierz t (Dz. U. z 2008 r. Nr 213, poz.1342); 3) ustawa z dnia 22 lipca 2006 r. o paszach (Dz. U. Nr 144, poz. 1045, z pó n. zm.); 4) ustawa z dnia 16 grudnia 2005 r. o produktach pochodzenia zwierz cego (Dz. U. z 2006 r. Nr 17, poz. 127, z pó n. zm.); 5) ustawa z dnia 6 wrze nia 2001 r. - Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 Nr 45 poz. 271 z pó n. zm.); 6) ustawa z dnia 4 wrze nia 1997 r. o dzia ach administracji rz dowej (Dz. U. z 2007 r. Nr 65, poz. 437, z pó n. zm.); 15

16 7) ustawa z dnia 5 grudnia 2008 r. o zapobieganiu oraz zwalczaniu zaka e i chorób zaka nych u ludzi (Dz. U. Nr 234, poz. 1570) 8) ustawa z dnia 27 sierpnia 2003 r. o weterynaryjnej kontroli granicznej (Dz. U. Nr 165, poz. 1590, z pó n. zm.) 9) rozporz dzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 maja 2007 r. w sprawie wykazu laboratoriów upowa nionych do prowadzenia bada pasz oraz pasz leczniczych w ramach urz dowej kontroli (Dz. U. Nr 98, poz. 653); 10) rozporz dzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 czerwca 2008 r. w sprawie krajowych laboratoriów referencyjnych w a ciwych dla poszczególnych rodzajów i kierunków bada (Dz. U. Nr 118, poz. 757); 11) rozporz dzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 wrze nia 2004 r. w sprawie szczegó owych wymaga weterynaryjnych maj cych zastosowanie do drobiu i jaj wyl gowych (Dz. U. Nr 219, poz. 2225, z pó n. zm.); 12) rozporz dzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27 kwietnia 2007 r. w sprawie trybu powo ywania i odwo ywania rzeczoznawców, ich kwalifikacji i wysoko ci przys uguj cego im wynagrodzenia oraz dokonywania przez nich szacowania (Dz. U. Nr 89, poz. 591); 13) rozporz dzenie Ministra Zdrowia z dnia 7 kwietnia 2006 r. w sprawie wspó dzia ania mi dzy organami Pa stwowej Inspekcji Sanitarnej, Inspekcji Weterynaryjnej oraz Inspekcji Ochrony rodowiska w zakresie zwalczania chorób zaka nych (Dz. U. Nr 73, poz. 516); 14) rozporz dzenie Rady Ministrów z dnia 25 kwietnia 2006 r. w sprawie wspó pracy organów Inspekcji Weterynaryjnej, Pa stwowej Inspekcji Sanitarnej, Pa stwowej Inspekcji Farmaceutycznej, Inspekcji Handlowej, Inspekcji Transportu Drogowego, Inspekcji Jako ci Handlowej Artyku ów Rolno-Spo ywczych oraz jednostek samorz du terytorialnego przy zwalczaniu chorób zaka nych zwierz t, w tym chorób odzwierz cych (Dz. U. Nr 83, poz. 575); 15) rozporz dzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia ewidencji leczenia zwierz t i dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej (Dz. U. Nr 100, poz. 1022); 16) rozporz dzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 pa dziernika 2008 r. w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji obrotu detalicznego produktami leczniczymi weterynaryjnymi i wzoru tej dokumentacji (Dz. U. Nr 200, poz. 1236); 16

17 17) rozporz dzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 grudnia 2006 r. w sprawie wymaga weterynaryjnych przy produkcji produktów pochodzenia zwierz cego przeznaczonych do sprzeda y bezpo redniej (Dz. U. z 2007 r. Nr 5, poz. 38); 18) rozporz dzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 pa dziernika 2008 r. w sprawie sposobu ustalania weterynaryjnego numeru identyfikacyjnego (Dz. U. Nr 193, poz. 1193); 19) rozporz dzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 15 grudnia 2006 r. w sprawie sposobu ustalania i wysoko ci op at za czynno ci wykonywane przez Inspekcj Weterynaryjn, sposobu i miejsc pobierania tych op at oraz sposobu przekazywania informacji w tym zakresie Komisji Europejskiej (Dz. U. z 2007 r. Nr 2, poz. 15); 20) rozporz dzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 2 wrze nia 2003 r. w sprawie minimalnych warunków utrzymania poszczególnych gatunków zwierz t gospodarskich (Dz. U. Nr 167, poz. 1629, z pó n. zm.) 1.8 Pomoc finansowa udzielana przedsi biorstwom spo ywczym i paszowym w ramach programu Na podstawie art. 12 ust. 1 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej koszty wykonywania zada Inspekcji s pokrywane z bud etu pa stwa, chyba e co innego wynika z programu. Z przepisu art. 3 ust. 2 pkt 1 tej ustawy wynika, e do wspomnianych zada nale y zwalczanie chorób zaka nych zwierz t, w tym chorób odzwierz cych. Stosownie do art. 49 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierz t oraz zwalczaniu chorób zaka nych zwierz t, za indyki zabite lub poddane ubojowi z nakazu organów Inspekcji Weterynaryjnej albo za ptaki pad e w wyniku zastosowania zabiegów nakazanych przez te organy przys uguje odszkodowanie z bud etu pa stwa. Odszkodowanie, co do zasady, przys uguje w wysoko ci warto ci rynkowej drobiu. W przypadku, kiedy indyki s kierowane do uboju, odszkodowanie pomniejsza si o kwoty uzyskane ze sprzeda y mi sa i ubocznych produktów zwierz cych pozyskanych z tych indyków. Odszkodowanie ze rodków bud etu pa stwa przys uguje równie za zniszczone z nakazu organu Inspekcji Weterynaryjnej produkty pochodzenia zwierz cego w rozumieniu przepisów o wymaganiach weterynaryjnych dla produktów pochodzenia 17

18 zwierz cego, pasze oraz sprz t, które nie mog by poddane odka eniu. Warto odszkodowania okre la si na podstawie redniej z trzech kwot oszacowania przyj tych przez powiatowego lekarza weterynarii oraz dwóch rzeczoznawców wyznaczonych przez tego lekarza z prowadzonej przez niego listy rzeczoznawców. Szczegó owy sposób powo ywania i odwo ywania rzeczoznawców oraz szacowania zosta y okre lone w rozporz dzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27 kwietnia 2007 r. w sprawie trybu powo ywania i odwo ywania rzeczoznawców, ich kwalifikacji i wysoko ci przys uguj cego im wynagrodzenia oraz dokonywania przez nich szacowania (Dz. U. Nr 89, poz. 591). Zgodnie z art. 49 ust.7 pkt 3 lit. a odszkodowanie nie przys uguje podmiotom prowadz cym dzia alno w zakresie zarobkowego przewozu zwierz t lub przewozu zwierz t wykonywanego w zwi zku z prowadzeniem innej dzia alno ci gospodarczej, organizowania targów, wystaw, pokazów lub konkursów zwierz t, obrotu zwierz tami, po rednictwa w tym obrocie, skupu zwierz t, obrotu paszami, uboju zwierz t rze nych lub produkcji mi sa oraz zbierania, transportowania, przechowywania, operowania, przetwarzania oraz wykorzystywania lub usuwania ubocznych produktów zwierz cych. Podmioty te we w asnym zakresie ponosz ryzyko prowadzenia dzia alno ci gospodarczej zwi zanej ze zwierz tami i produktami pochodzenia zwierz cego. O przyznaniu lub odmowie przyznania odszkodowania rozstrzyga powiatowy lekarz weterynarii, w drodze decyzji administracyjnej. Decyzja przyznaj ca odszkodowanie jest ostateczna i nie przys uguje od niej odwo anie do wojewódzkiego lekarza weterynarii. Strona niezadowolona z wysoko ci odszkodowania mo e jednak, w terminie miesi ca od dnia dor czenia decyzji, wnie powództwo do s du rejonowego. 2. Wymagania dotycz ce przedsi biorstw spo ywczych i paszowych obj tych programem 2.1 Struktura produkcji indyków hodowlanych oraz produktów z nich pochodz cych Dane dotycz ce gospodarstw utrzymuj cych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, licz ce nie mniej ni 250 sztuk, stada hodowlane indyków w roku 2008 przedstawiaj si nast puj co: 18

19 Tabela 2 Lp. Liczba Liczba stad rednia Województwo gospodarstw utrzymuj cych >250 indyków indyków hodowlanych liczebno stad indyków hodowlanych hodowlanych 1. Dolno l skie Kujawsko-pomorskie Lubelskie Lubuskie ódzkie Ma opolskie Mazowieckie Opolskie Podkarpackie Podlaskie Pomorskie l skie wi tokrzyskie Warmi sko-mazurskie Wielkopolskie Zachodniopomorskie Wed ug danych Inspekcji Weterynaryjnej na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej w 2008 r. znajdowa o si 20 gospodarstw, w których utrzymywano 48 stad hodowlanych indyków licz cych powy ej 250 sztuk. Zgodnie ze sprawozdaniem z urz dowego badania zwierz t rze nych, mi sa, drobiu, dziczyzny, królików i zwierz t akwakultury za 2007 r. (RRW-6), urz dowemu badaniu poubojowemu poddanych zosta o indyki. 2.2 Struktura produkcji pasz Produkcja pasz przemys owych w Rzeczypospolitej Polskiej w roku 2008 wynios a 7, 40 mln ton ogó em, co w porównaniu do roku 2007 stanowi spadek o

20 tys. ton. Produkcja pasz dla drobiu w roku 2008 wynios a 4,38 mln ton, co stanowi oko o 60 % ogólnej produkcji pasz przemys owych w Polsce. O popycie na pasze decyduje przede wszystkim sytuacja na rynku drobiu. Produkcja pasz przemys owych w Rzeczypospolitej Polskiej wed ug prognozy na 2009 r. mia a wynie 7,70 mln ton. Ze wzgl du na krótki cykl produkcyjny w hodowli drobiu, trudno jest przewidzie szacowan produkcj pasz dla tego gatunku zwierz t, jednak od kilku lat notuje si sta y wzrost produkcji w tym segmencie, który wynika ze wzrostu konsumpcji mi sa drobiowego w Polsce. 2.3 Odpowiednie wytyczne dotycz ce dobrych praktyk produkcji zwierz cej lub inne wytyczne obowi zkowe lub dobrowolne w zakresie bezpiecze stwa biologicznego Na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej znajduj zastosowanie wytyczne opracowane przez Krajowe Centrum Doradztwa Rozwoju Rolnictwa i Obszarów Wiejskich Oddzia w Poznaniu w zakresie dostosowania gospodarstw rolnych do standardów Unii Europejskiej - produkcja drobiu i jaj. Stosowanie wytycznych nie jest obligatoryjne. Dodatkowo, dost pny jest szereg publikacji dotycz cych dobrej praktyki produkcyjnej (GMP) oraz dobrej praktyki higienicznej (GHP), które maj zastosowanie równie w gospodarstwach utrzymuj cych indyki hodowlane. 2.4 Standardowy nadzór weterynaryjny nad gospodarstwami W zakresie rodków profilaktyki weterynaryjnej podejmowanych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, podstawowe znaczenie ma ustawa z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierz t oraz zwalczaniu chorób zaka nych zwierz t. Ustawa ustanawia nadzór organów administracji publicznej nad prowadzeniem dzia alno ci zwi zanej z drobiem, okre leniu warunków zapewniaj cych odpowiedni poziom bezpiecze stwa epizootycznego dla prowadzenia takiej dzia alno ci oraz okre leniu katalogu rodków nadzoru. Katalog ten obejmuje kompetencje organów administracji weterynaryjnej do wydawania aktów administracyjnych (decyzji administracyjnych) oraz prowadzenia dzia a faktycznych o charakterze materialno-technicznym. Na mocy przepisów ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierz t oraz zwalczaniu chorób zaka nych zwierz t do kompetencji organów Inspekcji Weterynaryjnej przekazany zosta nadzór nad dzia alno ci prowadzon w zakresie: 20

21 1) utrzymywania drobiu, w celu umieszczenia go na rynku; 2) zarobkowego przewozu drobiu lub przewozu wykonywanego w zwi zku z prowadzeniem innej dzia alno ci gospodarczej; 3) organizowania targów, wystaw, pokazów lub konkursów drobiu; 4) skupu drobiu i obrotu drobiem lub po rednictwa w tym obrocie; 5) prowadzenia miejsc gromadzenia drobiu; 6) wytwarzania, pozyskiwania, konserwacji, obróbki, przechowywania, prowadzenia obrotu lub wykorzystywania materia u biologicznego pochodz cego od drobiu w ramach zak adu hodowli zarodowej oraz zak adu reprodukcyjnego; 7) odchowu drobiu hodowlanego do fazy osi gni cia dojrza o ci p ciowej lub rozpocz cia nie no ci, w ramach zak adu odchowu drobiu; 8) prowadzenia zak adu drobiu 1) ; 9) zbierania, transportowania, przechowywania, operowania, przetwarzania oraz wykorzystywania lub usuwania produktów ubocznych pochodz cych od drobiu 2). Rozpocz cie dzia alno ci nadzorowanej w zakresie przewozu drobiu i obrotu nim, prowadzenia stacji kwarantanny albo zak adu drobiu obj te jest obowi zkiem rejestracji u powiatowego lekarza weterynarii. Dodatkowo podmiot podejmuj cy wy ej wymienion dzia alno obowi zany jest uzyska decyzj powiatowego lekarza weterynarii w sprawie stwierdzenia spe niania wymaga weterynaryjnych. Powiatowy lekarz weterynarii, po otrzymaniu wniosku zainteresowanego podmiotu, wszczyna w tym wzgl dzie post powanie administracyjne. Powiatowy lekarz weterynarii wydaj c decyzj o spe nieniu wymaga weterynaryjnych, nadaje weterynaryjny numer identyfikacyjny, b d na ca o prowadzonej dzia alno ci, 1) Stosownie do art. 2 pkt 20 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierz t oraz zwalczaniu chorób zaka nych zwierz t zak ad hodowli zarodowej (zajmuj cy si produkcj jaj wyl gowych przeznaczonych do wyl gu piskl t reprodukcyjnych, prarodzicielskich lub rodzicielskich), zak ad reprodukcyjny (zajmuj cy si produkcj jaj wyl gowych przeznaczonych do wyl gu piskl t u ytkowych), zak ad odchowu (prowadz cy odchów drobiu hodowlanego do fazy osi gni cia dojrza o ci p ciowej lub rozpocz cia nie no ci) oraz zak ad wyl gu drobiu (czyli zak ad prowadz cy inkubacj jaj wyl gowych, wyl g oraz dostarczanie piskl t jednodniowych, za które uwa a si piskl ta drobiu maj ce mniej ni 72-godziny ycia, jeszcze niekarmione, a w przypadku piskl t kaczki pi mowej - Cairina moschata lub jej krzy ówki, które mog y by karmione), obj te s zbiorczym poj ciem zak adu drobiu. 2) Kwestie te reguluje rozporz dzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1774/2002 z dnia 3 pa dziernika 2002 r. ustanawiaj cego przepisy sanitarne dotycz ce produktów ubocznych pochodzenia zwierz cego nieprzeznaczonych do spo ycia przez ludzi (Dz. Urz. UE L 273, str. 1, z pó n. zm.). 21

22 b d poszczególnym obiektom budowlanym lub miejscu, w których ta dzia alno ma by prowadzona albo te osobom wykonuj cym okre lone czynno ci. Dzia alno polegaj ca na organizowaniu targów, wystaw, pokazów drobiu oraz utrzymywaniu drobiu w celu umieszczenia go lub pochodz cych od niego produktów na rynku, nie wymaga decyzji powiatowego lekarza o spe nieniu warunków weterynaryjnych. Do prowadzenia wy ej wymienionych dzia alno ci konieczne jest jedynie zg oszenie ich rozpocz cia, które powinno spe nia identyczne wymagania, jak w przypadku wniosku sk adanego przed rozpocz ciem dzia alno ci podlegaj cej zatwierdzeniu. Podmioty prowadz ce dzia alno nadzorowan zobowi zane zosta y tak e do poinformowania powiatowego lekarza weterynarii o zaprzestaniu prowadzenia okre lonego rodzaju dzia alno ci nadzorowanej, a tak e o ka dej zmianie stanu prawnego lub faktycznego zwi zanego z prowadzeniem tej dzia alno ci, w zakresie dotycz cym wymaga weterynaryjnych. Informacja taka powinna zosta przekazana, w formie pisemnej, w terminie siedmiu dni od dnia zaistnienia zdarzenia. Dodatkowo, podmioty prowadz ce dzia alno nadzorowan w zakresie zarobkowego przewozu zwierz t lub przewozu zwierz t wykonywanego w zwi zku z prowadzeniem innej dzia alno ci gospodarczej, organizowania targów, wystaw, pokazów lub konkursów zwierz t, obrotu zwierz tami, po rednictwa w tym obrocie lub skupu zwierz t, obowi zane s zawiadomi w a ciwego miejscowo powiatowego lekarza weterynarii o ka dym za adunku i wy adunku drobiu co najmniej na 24 godziny przed planowanym terminem dokonania tych czynno ci oraz o czasie i miejscu organizowania targów, wystaw, pokazów lub konkursów, co najmniej na 30 dni przed planowanym terminem ich zorganizowania. Podmioty prowadz ce dzia alno podlegaj c nadzorowi organów Inspekcji Weterynaryjnej s obowi zane do spe nienia wymaga lokalizacyjnych, zdrowotnych, higienicznych, jak równie przyj tych rozwi za technicznych, technologicznych, organizacyjnych i sanitarnych. Wymagania te w sposób szczegó owy zostaj okre lone w drodze rozporz dze wykonawczych do ustawy, wydanych przez ministra w a ciwego do spraw rolnictwa. 22

23 W ramach nadzoru sprawowanego przez organy Inspekcji Weterynaryjnej nad dzia alno ci zwi zan z drobiem, pracownikom Inspekcji, jak równie osobom wyznaczonym do wykonywania okre lonych zada w imieniu Inspekcji, przys uguje prawo przeprowadzenia w ka dym czasie kontroli w zakresie spe nienia przez podmioty nadzorowane wymaga weterynaryjnych. Prerogatywy kontrolne, oprócz prawa wst pu na teren podmiotów prowadz cych dzia alno nadzorowan, obejmuj, stosownie do art. 19 ust. 3 ustawy z dnia 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji Weterynaryjnej, uprawnienia nieodp atnego pobierania próbek do bada oraz dania pisemnych lub ustnych informacji w zakresie obj tym przedmiotem kontroli, w tym dania okazywania i udost pniania dokumentów lub danych informatycznych. Je eli w wyniku kontroli zostan stwierdzone uchybienia w spe nieniu wymaga weterynaryjnych przez podmioty nadzorowane, organom Inspekcji Weterynaryjnej przys uguj kompetencje daj ce mo liwo doprowadzenia wadliwego stanu faktycznego do stanu nakazanego w przepisach prawa weterynaryjnego. Inspekcja Weterynaryjna dzia a w tym zakresie cz c realizacj funkcji kontrolnych z zadaniami i kompetencjami w a ciwymi dla innych organów administracji publicznej, a w szczególno ci z uprawnieniami w adczymi daj cymi mo liwo wydawania decyzji administracyjnych, w tym ró nego rodzaju nakazów i zakazów. W przypadku stwierdzenia, e przy prowadzeniu dzia alno ci nadzorowanej naruszone s wymagania weterynaryjne, powiatowy lekarz weterynarii, stosownie do art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierz t oraz zwalczaniu chorób zaka nych zwierz t, ma kompetencje do wydania jednej z nast puj cych decyzji administracyjnych: 1) nakazuj cej usuni cie uchybie w okre lonym terminie; 2) nakazuj cej wstrzymanie dzia alno ci do czasu usuni cia uchybie ; 3) zakazuj cej umieszczania na rynku zwierz t lub handlu zwierz tami b d cymi przedmiotem dzia alno ci albo zakazuj cej produkcji, umieszczania na rynku lub handlu okre lonymi produktami, wytwarzanymi przy prowadzeniu tej dzia alno ci. Wybór decyzji pozostawiono uznaniu powiatowego lekarza weterynarii. Nie jest to jednak uznanie swobodne. Dokonuj c bowiem rozstrzygni cia, organ Inspekcji musi mie na wzgl dzie wynikaj ce z naruszenia prawa weterynaryjnego zagro enie dla zdrowia publicznego lub zdrowia zwierz t. 23

24 W przypadku nie zastosowania si przez podmiot do nakazów lub zakazów wynikaj cych z decyzji wydanej na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierz t oraz zwalczaniu chorób zaka nych zwierz t, powiatowy lekarz weterynarii ma obowi zek wydania kolejnej decyzji, w której rozstrzyga o zakazie prowadzenia dalszej dzia alno ci przez podmiot i skre la go z rejestru podmiotów prowadz cych dzia alno nadzorowan, z tym zastrze eniem, e decyzja ta nie mo e z mocy prawa zapa w stosunku do gospodarstw utrzymuj cych drób, z wyj tkiem zak adów drobiu (art. 9 ust. 3 ustawy). Oznacza to, i brak dobrowolnego zastosowania si przez podmiot do pierwszego rozstrzygni cia powiatowego lekarza weterynarii musi skutkowa wydaniem w sprawie kolejnej, bardziej restrykcyjnej decyzji administracyjnej. Rozwi zanie takie powinno by zastosowane niezale nie od mo liwo ci wdro enia przymusowej egzekucji nakazów lub zakazów decyzji wydanej na podstawie art. 8 ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierz t oraz zwalczaniu chorób zaka nych zwierz t, przeprowadzonej na podstawie przepisów o post powaniu egzekucyjnym w administracji. 2.5 Rejestracja gospodarstw Zgodnie z art. 11 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierz t oraz zwalczaniu chorób zaka nych zwierz t powiatowy lekarz weterynarii prowadzi rejestr podmiotów prowadz cych dzia alno nadzorowan, o której mowa w pkt 2.4 programu. Powiatowy lekarz weterynarii przekazuje, za po rednictwem wojewódzkiego lekarza weterynarii, G ównemu Lekarzowi Weterynarii dane zawarte w rejestrze, a tak e informacje o ka dej zmianie stanu faktycznego lub prawnego ujawnionego w tym rejestrze. 2.6 Prowadzenie rejestrów w gospodarstwach Zgodnie z rozdzia em 1 cz I lit. B ust. 7 i 8 za cznika nr 1 do rozporz dzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 wrze nia 2004 r. w sprawie szczegó owych wymaga weterynaryjnych maj cych zastosowanie do drobiu i jaj wyl gowych (Dz. U. Nr 219, poz. 2225, z pó n. zm.) w zak adzie hodowli zarodowej, zak adzie reprodukcyjnym oraz zak adzie odchowu drobiu prowadzi si dokumentacj dla ka dego stada. 24

25 Dokumentacj przechowuje si co najmniej przez 2 lata od dnia rozdysponowania stada. Zgodnie z rozdzia em 1 cz II ust. 21 i 22 za cznika nr 1 do rozporz dzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 16 wrze nia 2004 r. w sprawie szczegó owych wymaga weterynaryjnych maj cych zastosowanie do drobiu i jaj wyl gowych, w zak adzie wyl gu drobiu prowadzi si kart wyl gu drobiu zawieraj c informacje dotycz ce ka dej partii jaj wyl gowych umieszczonych w komorze l gowej. Kart wyl gu drobiu prowadzi si oddzielnie dla jaj wyl gowych pochodz cych z poszczególnych stad drobiu i przechowuje si przez 2 lata od dnia dokonania w niej wpisu. Zgodnie z art. 69 ust 3 ustawy z dnia 6 wrze nia 2001 r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271, z pó n. zm.), je eli tkanki i produkty pochodz ce od zwierz t s przeznaczone do spo ycia przez ludzi, to w a ciciele tych zwierz t lub osoby odpowiedzialne za zwierz ta s obowi zani do posiadania dokumentacji w formie ewidencji nabycia, posiadania i stosowania produktów leczniczych weterynaryjnych oraz leczenia zwierz t prowadzonej zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierz t oraz zwalczaniu chorób zaka nych zwierz t. Szczegó owy zakres i sposób prowadzenia przez lekarzy weterynarii dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej z wykonywanych zabiegów leczniczych i profilaktycznych oraz stosowanych produktów leczniczych, jak równie zakres i sposób prowadzenia ewidencji leczenia zwierz t przez posiadacza zwierz t gospodarskich, a tak e tryb dokonywania wpisów w tej ewidencji przez lekarzy weterynarii lecz cych zwierz ta zosta okre lony przepisami rozporz dzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu i sposobu prowadzenia ewidencji leczenia zwierz t i dokumentacji lekarsko-weterynaryjnej. Wspomniane dokumenty lekarz weterynarii oraz posiadacz zwierz cia przechowuj przez okres 3 lat od daty dokonania w nich ostatniego wpisu. Wzór dokumentacji obrotu detalicznego produktami leczniczymi weterynaryjnymi zosta okre lony w rozporz dzeniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 17 pa dziernika 2008 r. w sprawie sposobu prowadzenia dokumentacji obrotu detalicznego produktami leczniczymi weterynaryjnymi i wzoru tej dokumentacji (Dz. U. Nr 200, poz. 1236). 25

26 2.7 Dokumenty, w które zaopatruje si zwierz ta i jaja wyl gowe w handlu oraz w obrocie z pa stwami trzecimi W handlu wspólnotowym, jak równie przy przywozie z pa stw trzecich, dokumenty s wystawiane zgodnie z: 1) rozporz dzeniem Komisji (WE) 599/2004 z dnia 30 marca 2004 r. dotycz cym przyj cia zharmonizowanego wzoru wiadectwa i sprawozdania z kontroli zwi zanych z wewn trzwspólnotowym handlem zwierz tami i produktami pochodzenia zwierz cego (Dz. Urz. UE L 94, z , str. 44. Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne rozdz. 3, t. 43, str. 354); 2) dyrektyw Rady 90/539/EWG z dnia 15 pa dziernika 1990 r. w sprawie warunków zdrowotnych zwierz t, reguluj cych handel wewn trzwspólnotowy i przywóz z pa stw trzecich drobiu i jaj wyl gowych (Dz. Urz. WE L 303 z , str. 6, z pó n. zm., Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 3, t. 11, str. 3); 3) ustaw z dnia 11 marca 2004 r. o ochronie zdrowia zwierz t oraz zwalczaniu chorób zaka nych zwierz t (Dz. U. z 2008 r., Nr 213, poz. 1342); 4) ustaw z dnia 27 sierpnia 2003 r. o weterynaryjnej kontroli granicznej (Dz. U. Nr 165, poz. 1590, z pó n. zm.). Wysy ka zwierz t i produktów pochodzenia zwierz cego do pa stwa trzeciego odbywa si zgodnie z wymaganiami uzgodnionymi z w adzami tego pa stwa. 2.8 Pozosta e odpowiednie rodki w celu zapewnienia identyfikacji zwierz t Nie dotyczy. 26