WP3.1. Warsztaty krajowe Możliwości rozwoju i bariery dla geotermalnych systemów c.o. Prognozy rozwoju produkcji ciepła z OŹE w Polsce

Transkrypt

1 Promowanie systemów geotermalnego centralnego ogrzewania w Europie Promote Geothermal District Heating in Europe, GEODH WP3.1. Warsztaty krajowe Możliwości rozwoju i bariery dla geotermalnych systemów c.o. WP3.1. Workshop on development prospects and barriers for geothermal DH systems Poland Prognozy rozwoju produkcji ciepła z OŹE w Polsce Dr inż. Ryszard Wnuk Krajowa Agencja Poszanowania Energii SA WP3. Rekomendacje dot. przepisów dla geotermalnych sieci ciepłowniczych 19 marca 213, Kraków

2 Bruksela, dnia , COM(212) 271 KOMUNIKAT KOMISJI DO PARLAMENTU EUROPEJSKIEGO, RADY, EUROPEJSKIEGO Bruksela, dnia KOMITETU , EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO COM(211) 885 I KOMITETU REGIONÓW KOMUNIKAT Energia KOMISJI odnawialna: DO PARLAMENTU ważny uczestnik EUROPEJSKIEGO, europejskiego rynku RADY, energii EUROPEJSKIEGO KOMITETU EKONOMICZNO-SPOŁECZNEGO I KOMITETU Włączanie REGIONÓW energii odnawialnej Plan działania do w wewnętrznego zakresie energii do roku 25 rynku energii Ulepszenie systemów wsparcia Pobudzanie współpracy i wymiany handlowej Otwarcie rynku energii elektrycznej a energia odnawialna Przekształcenie infrastruktury Wzmocnienie pozycji konsumentów Stymulowanie innowacji technologicznych Zapewnienie zrównoważonego charakteru energii odnawialnej POLITYKA W ZAKRESIE ENERGII ZE ŹRÓDEŁ ODNAWIALNYCH PO 22 R. Dalsze działania

3 Historyczne i przewidywane tendencje rozwoju energii odnawialnej w UE (% całkowitej produkcji energii). 1% 9% 8% 7% 6% 5% ,9% rocznie, 1,6mtoe rocznie ,5% rocznie, 4,8 mtoe rocznie ,3% rocznie, 11,4 mtoe rocznie ,2% rocznie, 3,4 mtoe 4% 3% 2% 1% % Źródło: Eurostat i dane z planu działań na 25 r., utrzymanie dotychczasowego scenariusza postępowania

4 Energy generation Theoretical potential Historical deployment Technical potential Maximal time-path for penetration (Realisable Potential) Barriers (non-economic) Economic Potential (without additional support) Policy, Society 22 R&D Mid-term potential Additional realisable mid-term potential (up to 22) Achieved potential (25) Long-term potential

5 Krajowy 7 Plan Działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych, 21 ktoe Produkcja ciepła z OŹE, ktoe Geotermia En. Słoneczna Biomasa stała Biogaz Pompy ciepła 56 Pozyskanie energii geotermalnej w latach [TJ], GUS , 311, 318, 476,1 534,7 439, 531, 599,5 562,9 53,7 5

6 Udział OŹE w produkcji ciepła w Polsce do 23 roku (wzmocniony scenariusz polityczny) model GREEN - X RES-H generation (TWh) Biogas (grid) Biowaste (grid) Solid biomass (non-grid) Heat pumps Solid biomass (grid) Geothermal heat (grid) Solar thermal heating and hot water

7 TJ , , , , , , Bottom-up Green-X PEP

8 1 dotacje do inwestycji - założenia 2 obowiązek wykorzystania ciepła z OŹE - założenia INSTRUMENTY WSPARCIA UŻYTE W MODELU INVERT (projekt RES-H Policy) Rodzaj technologii OŹE Udział procentowy dotacji w stosunku do całkowitych kosztów inwestycji Drewno kawałkowe (s.sc.) 4% Zrębki (s.sc.) 45% Pelety (s.sc.) 45% Pompy ciepła powietrze/woda 2% Pompy ciepła solanka/woda 2% Biomasa (systemy ciepłownicze) 2% Energia słoneczna (cwu, co) 3% obowiązek 2% udziału ciepła z OŹE w stosunku do całkowitego zapotrzebowania na ciepło (co i cwu) w nowych i istniejących budynkach, które zostaną poddane modernizacji po 21 roku; kara w wysokości 6 EUR za m 2 powierzchni, w przypadku gdy udział OŹE wynosić będzie % w stosunku do całkowitej produkcji ciepła z OŹE. Kombinacja instrumentu 1 z 2 założenia system pełnych dotacji przyjęto (tak jak w instrumencie 1) do 213 roku, po 214 roku dotacje zostały zmniejszone o połowę i obejmują wszystkie budynki, również te nieobjęte obowiązkiem 2% udziału ciepła z OŹE; obowiązek wykorzystania OŹE w nowych i modernizowanych budynkach obowiązuje od 214 roku.

9 RES-H [GWh] RES-H [GWh] RES-H [GWh] RES-H [GWh] Energia słoneczna Energia otoczenia Drew no kaw ałkow e Zrębki Pelety Biomasa s.c. LP Rozwój wykorzystania OŹE Energia słoneczna Energia otoczenia Drew no kaw ałkow e Zrębki Pelety Biomasa s.c. 8 HP Energia słoneczna Energia otoczenia Drew no kaw ałkow e Zrębki Pelety Biomasa s.c Energia słoneczna Energia otoczenia Drew no kaw ałkow e Zrębki Pelety Biomasa s.c.

10 RES-H [GWh] RES-H [GWh] Energia słoneczna Energia otoczenia Drew no kaw ałkow e Zrębki Pelety Biomasa s.c. LP Rozwój wykorzystania OŹE z 2 HP Energia słoneczna Energia otoczenia Drew no kaw ałkow e Zrębki Pelety Biomasa s.c.

11 RES-H dotacje na inwestycje M RES-H dotacje na inwestycje M RES-H dotacje na inwestycje M RES-H dotacje na inwestycje M 5, 45, 1 5, 4, 35, 4, 3, 25, 3, 2, 15, 2, 1, 1, 5,, , , Pompy ciepła Biomasa (poza siecią) Biomasa (sieć) Energia słoneczna Pompy ciepła Biomasa (poza siecią) Biomasa (sieć) Energia słoneczna LP Koszty poniesione przez budżet państwa HP 5, 45, 4, 35, 3, 25, 2, 15, 1, 5, 1 z 2 5, 45, 4, 35, 3, 25, 2, 15, 1, 5,,, Pompy ciepła Biomasa (poza siecią) Biomasa (sieć) Energia słoneczna Pompy ciepła Biomasa (poza siecią) Biomasa (sieć) Energia słoneczna

12 Fuel costs (M ) Fuel costs (M ) Fuel costs (M ) Fuel costs (M ) Total fuel costs RES-H scenario Total fuel costs fossil reference scenario Net avoided fuel costs 5 Total fuel costs RES-H scenario Total fuel costs fossil reference scenario Net avoided fuel costs LP Uniknięte koszty HP Total fuel costs RES-H scenario Total fuel costs fossil reference scenario Net avoided fuel costs 5-5 Total fuel costs RES-H scenario Total fuel costs fossil reference scenario Net avoided fuel costs

13 Produkcja ciepła z OZE [GWh] Produkcja ciepła z OŹE zestawienie prognoz (LP) 1 (HP) 2 (LP) 2 (HP) 1+2 (LP) 1+2 (HP) KPD PEP23 Źródło: Projekt RES H Policy, Krajowy Plan Działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych, PEP23

14 1 (LP) 1 (HP) 2 (LP) 2 (HP) 1+2 (LP) 1+2 (HP) KPD PEP23 Produkcja ciepła z OZE [GWh] 1 (LP) 1 (HP) 2 (LP) 2 (HP) 1+2 (LP) 1+2 (HP) KPD PEP23 1 (LP) 1 (HP) 2 (LP) 2 (HP) 1+2 (LP) 1+2 (HP) KPD PEP23 Produkcja ciepła z OZE [GWh] Produkcja ciepła z OZE [GWh] Energia słoneczna Biomasa Geotermia Wnioski Najbardziej efektywnym instrumentem wsparcia produkcji ciepła w OŹE jest kombinacja instrumentu 1 z 2: Największy wzrost udziału ciepła z OŹE, redukcja CO2 Najmniejsze obciążenie dla budżetu, Dodatkowy dochód z tytułu nałożonych kar. Dla poszczególnych technologii OŹE: Biomasa i geotermia kombinacja instrumentu 1 z 2; Energia słoneczna dotacje do inwestycji (3%).

15 Rekomendacje ogólne Ustalanie priorytetów W Krajowych Planach Działań w Zakresie Energii ze Źródeł Odnawialnych (NREAPs) wszystkie państwa członkowskie określają wielkość wykorzystania energii elektrycznej, ciepła i w transporcie, pochodzących ze źródeł odnawialnych. Przewiduje się, że do 22 roku największe znaczenie w UE będzie miała odnawialna energia elektryczna, jednak duże znaczenie ma również ciepło/chłód wytworzone w źródłach odnawialnych. Niektóre państwa członkowskie (szczególnie Wielka Brytania, Luksemburg, Belgia, Włochy, Irlandia, Holandia i Węgry) mają wyjątkowo ambitne dotyczące wielkości produkcji ciepła ze źródeł odnawialnych. Ambitne liczby nie znajdują jednak przełożenia na proces budowy solidnych podstaw politycznych i regulacyjnych umożliwiających osiągnięcie założonych celów w zakresie produkcji ciepła w odnawialnych źródłach. Konieczne jest, aby państwa członkowskie przełożyły cele na pracę nad ustanowieniem odpowiednich warunków do rozwoju ciepła z OŹE.

16 Spójna, skoordynowana polityka/regulacje Zintegrowane prawo/regulacje Minimalne wymagania prawne Wymagania dyrektywy 29/28/WE, odnoszące się do harmonizacji polityk, muszą być w przejrzysty i skuteczny sposób wdrożone, aby mogły być efektywnie w przyszłości rozwijane. W szczególności odnosi się to Art. 13(4). (4. Państwa członkowskie wprowadzają w swoich przepisach, np. w prawie budowlanym odpowiednie środki służące zwiększeniu udziału energii ze źródeł odnawialnych w sektorze budownictwa.) Stałe warunki inwestycyjne Pokonywanie barier nie finansowych Wspieranie nowych technologii długoterminowa perspektywa Standardy jakości Synergia procedur administracyjnych Zapewnienie wydajności systemów

17 Wzorcowa rola budynków publicznych Budynki publiczne pełnią wzorcową rolę w kwestii efektywności energetycznej. Jak ustalono w dyrektywie 29/28/EC, państwa członkowskie powinny przyjąć taką politykę, że zarówno we wszystkich nowo powstałych budynkach publicznych, jak i tych, które przechodzą gruntowną renowacje (jak określono w dyrektywie), zostaną zainstalowane systemy wykorzystujące ciepło ze źródeł odnawialnych. Ten wymóg powinien również zostać rozszerzony o przypadki, kiedy instalacja grzewcza jest modernizowana. Wzorcowa rola wzoru jest szczególnie ważna w przypadku budynków użyteczności publicznej, takich jak biblioteki, szkoły czy budynki administracji publicznej. OŹE w systemach ciepłowniczych (DH) Celowe jest zwiększenie wsparcia wykorzystania odnawialnych źródeł energii w systemach ciepłowniczych. Obecnie następuje to poprzez ETS. Wobec wskazań do rozwoju systemów ciepłowniczych w ogóle, wzrost wykorzystania w nich odnawialnych źródeł energii powinien być w szczególności promowany. Przełamywanie barier nie-finansowych, np. instytucjonalnych, administracyjnych, w kontekście również wykorzystania mechanizmu planowania energetycznego, jest w tym przypadku również celowe i potencjalnie skuteczne. Zcentralizowana produkcja ciepła umożliwia i ułatwia również wykorzystywanie paliw o niższej jakości niż w przypadku użytkowników indywidualnych (do tych należą: biodegradowalne odpady, pozostałości rolnicze oraz leśne oraz ciepło odpadowe procesów przemysłowych), z możliwościami realizacji CHP.

18 Rekomendacje dotyczące wykorzystywania mechanizmu obowiązku wykorzystania odnawialnych źródeł energii Nałożenie obowiązku na istniejące budynki Obecnie wprowadzony obowiązek jw. (Niemcy, Hiszpania, Portugalia) dotyczy nowych budynków. Celowe jest rozważenie, aby objął on również budynki istniejące (podlegające termomodernizacji lub w których modernizowane są tylko same systemy grzewcze W tym drugim przypadku trzeba się uniemożliwić odwlekanie modernizacji, np. ustalając terminy.) Obligacje, w odniesieniu do różnych technologii Poziom obowiązku ma zasadniczy wpływ na wybór stosowanej technologii. Mniejszy preferuje np. wykorzystanie systemów słonecznych, wyższy biomasy i pomp ciepła. Zróżnicowanie obowiązku w zależności od zastosowanej technologii zapewni również różnorodność w odniesieniu do wyboru systemów i technologii realizujących obowiązek. Dynamiczna wielkość obowiązku Obecne obligacje mają charakter raczej statyczny poprzez ustawienie obowiązkowego minimum. Wydaje się, że różne uwarunkowania spowodują możliwość zwiększenia tego minimum w czasie. Powinno być to uwzględnione i przejrzyste na etapie planowania i wdrażania mechanizmu, dla zapewnienia racjonalności działań. Wprowadzenie elementów kompensujących Sztywnie wprowadzony obowiązek nie stymuluje właścicieli mających większe wdrożenia odnawialnych źródeł niż on określa. Obowiązek też jest efektywny gdy wprowadzony jest system kar za jego niewypełnienie. Mechanizm wymiany nadwyżek byłby korzystny dla podmiotów nie wywiązujących się lub przekraczających obowiązek.

19 Podstawowymi akty prawne: ustawa z dnia 1 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne, ustawa z dnia 21 listopada 28 r. o wspieraniu termomodernizacji i remontów, ustawa z dnia 15 kwietnia 211 r. o efektywności energetycznej, ustawa z dnia 17 lipca 29 r. o systemie zarządzania emisjami gazów cieplarnianych i innych substancji, ustawa z dnia 28 kwietnia 211 r. o systemie handlu uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych, ustawa z dnia 15 listopada 1984 r. o podatku rolnym, ustawa z dnia 27 kwietnia 21 r. Prawo ochrony środowiska, ustawa z dnia 9 czerwca 211 r. Prawo geologiczne i górnicze, ustawa z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane, ustawa z dnia 27 marca 23 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, ustawa z dnia 1 lipca 28 r. o odpadach wydobywczych. Samo wytyczenie celu w postaci wsparcia ciepła sieciowego ze źródeł odnawialnych nie jest wystarczające dla sprecyzowania mechanizmów zawartych w instrumentach wsparcia. y te powinny oddawać charakter sektora ciepłowniczego i być dostosowane do warunków w nim panujących. Wytycznymi możliwych zmian w polskim prawie są polskie akty o charakterze planistycznym, czyli Polityka Energetyczna Polski do 23 r. oraz KPD. Zmiany powinny być podyktowane przede wszystkim postanowieniami dyrektywy 29/28/WE oraz uzasadnione potrzebą uporządkowania prawnych instrumentów wsparcia.

20 Dziękuję za uwagę