Dach o konstrukcji krokwiowej

Transkrypt

1 Dach o konstrukcji krokwiowej Typowa więźba jest zbudowana z wiązarów - drewnianych elementów konstrukcyjnych połączonych w trójkąt. "Najczęściej stosowane są następujące rodzaje więźby: krokwiowa, krokwiowo-jętkowa oraz płatwiowo - kleszczowa. Wybór zależy od konstrukcji, wielkości i przeznaczenia budynku. Więźba krokwiowa jest najprostsza. Stosuje się ją, gdy rozpiętość między zewnętrznymi ścianami nośnymi domu nie przekracza 7 metrów" - mówi Krzysztof Kalita, ekspert marki Braas. Podstawowym elementem nośnym jest para krokwi, połączonych ze sobą w kalenicy. Mają one długość 4,5-6,0 m i są rozstawione w odstępach od 80 do 120 cm. Ich dolne końce mogą być mocowane w różny sposób - jednak zawsze liczy się dobre wykonanie, ponieważ od solidności połączeń zależy stabilność i bezpieczeństwo dachu. Więźba krokwiowo-jętkowa stosowana jest tam, gdzie rozpiętość między ścianami zewnętrznymi jest większa niż 7 metrów. "Przy większym domu stosowanie więźb krokwiowych przestaje być ekonomiczne - dla zapewnienia odpowiedniej sztywności konstrukcji więźby należałoby bowiem stosować krokwie o bardzo dużych przekrojach. Zamiast tego projektuje się więźby, w których każda para krokwi rozparta jest mniej więcej w połowie ich długości Dach o konstrukcji jętkowej poziomym elementem zwanym jętką. Dzięki takiemu rozwiązaniu można wykonywać dachy o rozpiętości nawet 11 metrów, o przekroju krokwi podobnym do dachów o konstrukcji krokwiowej" - radzi Mariusz Piszczek, ekspert RuppCeramika. W więźbach krokwiowo-jętkowych (podobnie jak w krokwiowych) wszystkie obciążenia przekazywane są na ściany Dach o konstrukcji płatwiowokleszczowej odpowiednio wytrzymałego stropu. W przypadku domów, gdzie rozpiętość dachu przekracza 11 metrów, stosuje się więźbę płatwiowo-kleszczową. Konstrukcja tego typu różni się bardzo zarówno od krokwiowej jak i krokwiowo-jętkowej. Krokwie posiadają dodatkowe podparcie mniej więcej w połowie rozpiętości, składające się z płatwi i słupów. Całość konstrukcji więźby dachowej usztywniają poziomo kleszcze - podwójne belki wiążące końce słupów z opartymi na nich krokwiami. W dachach o konstrukcji płatwiowo-krokwiowej większe obciążenia przekazywane są na strop ostatniej kondygnacji, a nie na ściany zewnętrzne. Takie rozwiązanie konstrukcji więźby dachowej wpływa korzystnie na stabilność i wytrzymałość dachu, ale wymaga zaprojektowania

2 JAKA WIĘŹBA DACHOWA Konstrukcja dachu, na którym układamy pokrycie dachowe popularnie nazywane jest więźbą dachową. Przekroje poszczególnych elementów więźby dachowej dobiera się na podstawie obliczeń statyczno-wytrzymałościowych. Wyniki tych obliczeń uzależnione są od następujących parametrów: Odległość między ścianami zewnętrznymi Kąt nachylenia pokrycia dachowego Rodzaj zastosowanego pokrycia Strefy wiatrowej, w której usytuowany ma być budynek Strefy śniegowej, w której usytuowany ma być budynek Elementy więźby dachowej powinny być odpowiednio wysuszone (najlepiej w specjalnie przygotowanej suszarni - ich wilgotność nie powinna przekraczać 20%) oraz zabezpieczone przed działaniem czynników biologicznych oraz ognia. Najskuteczniejsza jest impregnacja próżniowo-ciśnieniowa wykonywana metodą przemysłową przez wyspecjalizowane firmy, natomiast na małych budowach stosuje się impregnację powierzchniową polegającą na malowaniu, natrysku lub krótkotrwałej kąpieli elementów w roztworze z impregnatem. Konstrukcje więźby dachowej wykonywane są przez cieśli. Obecnie nie stosują oni klasycznych złączy ciesielskich tylko wykonują połączenia poszczególnych elementów przy użyciu śrub, gwoździ i metalowych łączników. Najczęściej stosowane są następujące rodzaje więźby: więźba krokwiowa, więźba krokwiowo-jętkowa, więźba krokwiowo-kleszczowa. Więźba krokwiowa - jest to najprostsza konstrukcja dachowa stosowana, gdy rozpiętość między zewnętrznymi ścianami nośnymi nie przekracza 7,0 m. Podstawowym elementem nośnym jest para krokwi, połączonych ze sobą w kalenicy o długości 4,5-6,0 m, rozstawionych w odstępach od 80 do 120 cm. Ich dolne końce mogą być mocowane do poziomej belki ściągowej stanowiącej jednocześnie konstrukcję nośną stropu do murłat ułożonych na stropie lub na wierzchu ścian kolankowych. Przy tego typu konstrukcji dachowej zarówno mocowanie krokwi do murłat, jak i murłat do konstrukcji budynku musi być bardzo solidnie wykonane ponieważ od solidności tych połączeń zależy stabilność i bezpieczeństwo dachu.

3 Dach o konstrukcji krokwiowej - krokwie oparte na murłatach Więźba krokwiowo-jętkowa stosowana jest tam, gdzie rozpiętość między ścianami zewnętrznymi jest większa niż 7,0 m, stosowanie więźb krokwiowych przestaje być ekonomiczne dlatego że dla zapewnienia odpowiedniej sztywności konstrukcji więźby należało by stosować krokwie o bardzo dużych przekrojach. Zamiast tego projektuje się więźby, w których każda para krokwi rozparta jest mniej więcej w połowie ich długości poziomym elementem zwanym jętką. Dzięki takiemu rozwiązaniu można wykonywać dachy o rozpiętości nawet 11,0 m o prze-kroju krokwi podobnym do dachów o konstrukcji krokwiowej. W więźbach krokwiowo-jętkowych podobnie jak w krokwiowych wszystkie obciążenia przekazywane są na ściany zewnętrzne budynku.

4 Dach o konstrukcji jętkowej Więźba płatwiowo-kleszczowa Taką konstrukcję stosuje się wtedy, gdy rozpiętość dachu przekracza 11,0 m. Konstrukcja tego typu różni się bardzo zarówno od krokwiowej jak i krokwiowo-jetkowej: - podpory dla krokwi nie tworzą tylko murłaty ale dodatkowokrokwie podparte są mniej więcej w połowie rozpiętości na płatwiach górnych płatwie podparte są słupkami stojącymi na płatwiach stopowych lub bezpośrednio na stropie. Taka cała konstrukcja podpierająca krokwie, składająca się z płatwi i słupów nosi nazwę ściany stolcowej całość konstrukcji więźby dachowej usztywniają poziomo kleszcze - podwójne belki wiążące końce słupów z opartymi na nich krokwiami. Kleszcze montuje się co trzecią lub czwartą parę krokwi i takie wiązary noszą nazwę wiązarów głównych, w odróżnieniu od pośrednich, w których krokwie jedynie opierają się na płatwiach. W dachach o konstrukcji płatwiowo-jętkowej większe obciążenia przekazywane są na strop ostatniej kondygnacji niż na ściany zewnętrzne. Takie rozwiązanie konstrukcji więźby dachowej wpływa korzystnie na stabilność i wytrzymałość dachu, ale wymaga zaprojektowania odpowiednio wytrzymałego stropu.

5 Dach o konstrukcji płatwiowo-kleszczowej RODZAJE DACHÓW Dachy strome nazywane też wysokimi różnią się nie tylko wielkością, ale przede wszystkim kształtem oraz rodzajem i kolorem pokrycia.

6 Moda na różne rodzaje dachów stromych zmienia się w czasie, jednak niektóre z nich, zwłaszcza te o najprostszych kształtach przetrwały niezmienione do naszych czasów i występują one na nowo budowanych budynkach. Najbardziej typowe dla Polski dachy przedstawiamy poniżej. Dach dwuspadowy Dach kopertowy Dach w kształcie litery L Loggia dachowa Lukarna Lukarna pochylona Lukarna półokrągła Dach naczółkowy Dach namiotowy Dach z oknem połaciowym Wykusz spiczasty Jeżeli inwestor zamierza budować dom według projektu indywidualnego, może swoje propozycje co do kształtu dachu i rodzaju jego pokrycia przedstawić architektowi. Jeżeli natomiast inwestor wybiera projekt gotowy, to określony jest w nim przez autora projektu kształt dachu oraz rodzaj pokrycia dachowego. Dokonując wyboru rodzaju kształtu dachu warto pamiętać, że dach o skomplikowanym kształcie: kosztuje więcej niż prosty dach o tej samej powierzchni to zazwyczaj problemy z wykonaniem prawidłowej wentylacji docieplenia

7 to większa ilość miejsc "trudnych", w których mogą wystąpić nieszczelności to problemy z prawidłowym odprowadzeniem wody opadowej Wybierając dach warto także wziąć pod uwagę, że wykonanie lukarny jest zawsze droższe od okna połaciowego, oraz że okna zamontowane w lukarnach (o tej samej powierzchni co okna połaciowe) gorzej doświetlają wnętrze. DREWNO NA KONSTRUKCJĘ WIĘŹBY DACHOWEJ Drewno stosowane obecnie do budowy konstrukcji więźby dachowej powinno być nie tylko odpowiednio wysuszone, ale także zabezpieczone przed działaniem czynników biologicznych, ognia oraz wilgoci. Najbardziej skuteczną metodą zabezpieczenia drewna jest tylko przemysłowa impregnacja próżniowo-ciśnieniowa zapewniająca jego trwałe zabezpieczenie. Impregnaty do drewna mogą być rozpuszczalnikowe, olejowe, solne, lub żywiczne. Do zabezpieczenia konstrukcji więźby dachowej przed wilgocią, owadami, grzybami oraz ogniem używa się przede wszystkim impregnatów solnych, które zmniejszają palność drewna. Nie powodują powstawania toksycznych oparów. Sprzedawane są w postaci koncentratów lub w proszku, które należy rozcieńczać wodą. Ponieważ są bezbarwne dodaje się do nich barwnik umożliwiający sprawdzenie, które elementy zostały zabezpieczone i jak głęboko impregnat wnikną w zabezpieczane drewno. Drewno przeznaczone do impregnacji powinno być odpowiednio wysuszone - o wilgotności poniżej 20%, oraz oczyszczone z kory i zabrudzeń, które uniemożliwiałyby wnikanie impregnatu. Na elementy konstrukcyjne więźb dachowych powinno stosować się drewno suszone przemysłowo w specjalnych suszarniach. Ponieważ tylko w ten sposób możemy uzyskać wymaganą wilgotność, oraz doprowadzić do wyginięcia obecnych w nim zarodników grzybów oraz larw owadów.

8 Rozróżniamy kilka metod impregnacji: metoda powierzchniowa - zapewnia niewielką głębokość penetracji środka impregnującego, bo zaledwie 2-4 mm. impregnacja przez malowanie lub smarowanie - nanoszenie impregnatu przy pomocy pędzla, wałka lub szczotki. Zabieg należy przeprowadzać wielokrotnie zachowując odpowiednio długie przerwy między kolejnymi malowaniami. W ten sposób można zabezpieczać elementy już wbudowane. impregnacja natryskowa - stosowana przy zabezpieczaniu dużych powierzchni oraz miejsc trudno dostępnych. Przy stosowaniu tej metody zużywamy znacznie więcej impregnatu i powodujemy powstawanie dużej ilości oparów. impregnacja przez kąpiel krótkotrwałą - polega ona na zanurzeniu impregnowanych elementów w impregnacie. Zaletą tego typu impregnacji jest dokładność pokrycia impregnatem całej powierzchni elementów. Elementy konstrukcji więźby dachowej powinny być poddawane kąpieli przez okres od 30min do 2 godzin impregnacja próżniowo-ciśnieniową - impregnacja taka zapewnia przesycenie impregnatem całego elementu, co znacznie zwiększa jego trwałość. Impregnacją tego typu zajmują się wyspecjalizowane firmy dysponujące odpowiedniej wielkości zbiornikami ciśnieniowymi - autoklawami. Ten typ impregnacji zalecany jest do nowo wznoszonych konstrukcji. PRZEKRÓJ PIONOWY I POZIOMY DLA KONSTRUKCJI WIĄZAROWEJ pokrycie dachu

9 30 mm łaty 50 mm kontrłaty 1 mm folia dachowa 24 mm deskowanie pełne 160 mm krokwie drewniane wewnątrz 20 mm pustka powietrzna 140 mm wełna szklana 50 mm ruszt drewniany 50 mm wełna szklana 24 mm deskowanie 200 mm jętki 50 mm wełna szklana +140 mm wełna szklana 200 mm konstrukcja wiązara 140 mm wełna szklana +50 mm wełna szklana deskowanie z desek 20 mm deski dystansowe 120 mm konstrukcja wiązara tynk akrylowy 3-5 mm + podkład gruntujący warstwa podkładowa 5 mm + siatka płyty styropianowe 50 mm twarde 5 mm zaprawa klejąca płyta wiórowa V100 E1 16 mm + podkład gruntujący 120 mm szkielet drewniany wewnątrz 120 mm wełna szklana płyta wiórowa V20 E1 16 mm malowana farbą emulsyjną 10 mm płyta gipsowo-akrtonowa płyta wiórowa V20 E1 16 mm malowana farbą emulsyjną szkielet drewniany (60 mm szkielet 120 mm drewniany dla ściany nośnej) wewnątrz 70 mm pustka powietrzna 50 mm wełna szklana płyta wiórowa V20 E1 16 mm malowana farbą emulsyjną 12,5 mm płyta gipsowo kartonowa GKF

10 10 mm pokrycie podłogi 50 mm wylewka betonowa 0,18 mm izolacja p-wilgociowa płyty styropianowe 80 mm mm 0,18 mm izolacja p-wilgociowa 180 mm płyta żelbetowa 24 mm deskowanie 240 mm belki stropowe wewnątrz 140 mm wełna szklana +140 mm wełna szklana 10 mm pokrycie podłogi 50 mm wylewka betonowa 0,18 mm izolacja p-wilgociowa 60 mm styropian 2x30 mm 18 mm płyta wiórowa V20E1 240 mm belki stropowe wewnątrz 50 mm wełna szklana ściana szczytowa (zewnętrzna) wykonana w dwóch wariantach: 50 mm styropian + tynk akrylowy lub 20 mm deskowanie + docieplenie wentylacja wolna przestrzeń zakotwienne kątowniki i łączniki ŁP

11 Schemat dachu o konstrukcji płatwiowo - kleszczowej : dach bez ścianki kolankowej dach ze ścianką kolankową podparcie konstrukcji stropu strop płatew stropowa murłata płatew słup miecz kleszcze krokiew ścianka kolankowa : I, II i III węzły konstrukcyjne ulegające rozluźnieniu Często spotykanymi oknami są tak zwane "wole oczka" z wbudowanym oknem w ścianie frontowej (pionowej lub prostopadłej do połaci dachu). Przykrywa się je daszkiem walcowym lub stożkowym - układanym na narzynanych lub giętych po uprzednim namoczeniu łatach (stary sposób). Do tego celu można też użyć giętych kształtowników metalowych. Stosunek 1do 5 Usługi Ciesielskie - domy drewniane - domy szkieletowe - konstrukcje dachowe więźby -