Czy wiesz gdzie mieszka Zaraza niebieska?

Transkrypt

1 Czy wiesz gdzie mieszka Zaraza niebieska? - akcja edukacyjna rozwijanie zachowań proekologicznych mieszkańców oraz aktywności dzieci poprzez organizację zajęć edukacyjno - rekreacyjnych oraz zakup wyposażenia. Miejska Biblioteka Publiczna w Chrzanowie na realizację projektu pozyskała środki w ramach działania 413 Wdrażanie lokalnych strategii rozwoju, objętego PROGRAMEM ROZWOJU OBSZARÓW WIEJSKICH na lata małe projekty, z udziałem środków Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich.

2 ZAPRASZAMY NA MULTIMEDIALNĄ PRELEKCJĘ SKARBY ZIEMI CHRZANOWSKIEJ

3 Źródło: Chrzanów. Studia z dziejów miasta i regionu Tom III, s. 64

4 AMONITY Z BALINA AGATY Z REGULIC ARKOZA KWACZALSKA DOLOMITY Z DUBINA ZLEPIENIEC MYŚLACHOWICKI TRZEBIONKA JAKIEJ NIE ZNACIE

5 AMONITY - JEDNE Z NAJBARDZIEJ POPULARNYCH SKAMIENIAŁOŚCI, BYŁY ORGANIZMAMI WYŁĄCZNIE MORSKIMI O SZEROKIM ZASIĘGU GEOGRAFICZNYM TYP: MIĘCZAKI GROMADA: GŁOWONOGI PODGROMADA: AMONITY POJAWIŁY SIĘ ONE WE WCZESNYM DEWONIE, OKOŁO 390 MILIONÓW LAT TEMU. SZCZYT EWOLUCYJNEGO ROZWOJU OSIĄGNĘŁY W ERZE MEZOZOICZNEJ, A CAŁKOWICIE WYMARŁY Z KOŃCEM OKRESU KREDOWEGO NA PODSTAWIE ZNALEZIONYCH SKAMIENIAŁOŚCI STWIERDZONO ISTNIENIE OKOŁO 10 TYSIĘCY GATUNKÓW TYCH ZWIERZĄT. ICH NAZWA WYWODZI SIĘ OD KSZTAŁTU MUSZLI, PRZYPOMINAJĄCEJ ROGI NA GŁOWIE EGIPSKIEGO BOGA AMONA W ŚREDNIOWIECZU MÓWIONO O NICH JAKO O ZAKLĘTYCH W KAMIENIACH WĘŻACH W OKRESIE RENESANSU STAŁY SIĘ OZDOBĄ WIELU GABINETÓW OSOBLIWOŚCI PRAWDĘ O POCHODZENIU AMONITÓW ODKRYŁ ANGLIK ROBERT HOOKE ( ) STWIERDZAJĄC, ŻE SĄ TO SKAMIENIAŁE SZCZĄTKI DAWNYCH ZWIERZĄT

6 AMONIT Z BALINA

7 AMONITY Źródło: Machalski M., Stolarski J. PALEOFAKTY, Wydawnictwo TRW, Warszawa 2000, s. 61

8 ŁODZIK - Najbliższym żyjącym współcześnie odpowiednikiem amonitu jest łodzik MUSZLI TYCH ZWIERZĄT UŻYWA SIĘ JAKO NACZYŃ I DO WYROBU OZDÓB, MIĘSO JEST JADALNE akwawalentynki.html pompilius.jpg&filetimestamp=

9 BIŻUTERIA SKARBY ZIEMI CHRZANOWSKIEJ AMONITY

10 BIŻUTERIA AMONITY

11 BIŻUTERIA AMONITY

12 AGATY Z REGULIC Źródło:

13 AGAT PÓŁSZLACHETNY MINERAŁ. NAZWA POCHODZI OD RZEKI ACHATES (DZISIAJ DIRILLO) NA POŁUDNIOWEJ SYCYLII WE WŁOSZECH, GDZIE WYDOBYWANO GO JUŻ W STAROŻYTNOŚCI AGATY POWSTAJĄ W GEODACH CZYLI W PUSTEJ PRZESTRZENI MASY SKALNEJ WYPEŁNIONEJ MINERAŁEM. ZBUDOWANE SĄ Z WIELU RÓŻNOKOLOROWYCH, NAPRZEMIANLEGŁYCH, (NAJCZĘŚCIEJ BLADYCH) WARSTW. POWSTAWANIE PASM BYŁO PRAWDOPODOBNIE WYNIKIEM ZACHODZĄCYCH PROCESÓW WIELOKROTNEGO WYDZIELANIA SIĘ KRZEMIONKI Z ROZTWORÓW LUB CYKLICZNEGO WYTRĄCANIA SIĘ PIGMENTU W ŻELU KRZEMIONKOWYM BARWA AGATÓW JEST ZRÓŻNICOWANA POWODUJĄ JĄ BARDZO DROBNE WROSTKI RÓŻNYCH MINERAŁÓW PRZEWAŻAJĄ WARSTWY SZARE, RÓŻOWAWE I BRUNATNE, RZADKO WYSTĘPUJĄ ŻYWSZE BARWY: CZERWONE, ZIELONE, CZARNE. STĄD STOSOWANE BARDZO CZĘSTO SZTUCZNE BARWIENIE AGATÓW.

14 AGAT /7474-agat-w-oprawie

15 AGAT

16 AGAT agat-botswana-elegancka-bransoleta-certyfikat.html agat-mszysty-piekna-bransoletka-promocja

17 ARKOZA KWACZALSKA - powstała na lądzie w warunkach klimatu suchego Piaskowce arkozowe z Trzebini Źródło: Przykład arkozy z gminy Trzebinia TWORZĄ JĄ GRUBOZIARNISTE, ARKOZOWE PIASKOWCE, KTÓRE ZAWIERAJĄ ZNACZNĄ DOMIESZKĘ SKALENI ORAZ ŻWIRY, ZLEPIEŃCE, CZERWONE ŁUPKI, MUŁOWCE I IŁY JAK RÓWNIEŻ SKRZEMIENIAŁE PNIE DRZEW SZPILKOWYCH

18 ARKOZA KWACZALSKA STANOWI ZESPÓŁ OSADÓW MIŻĄSZY, SPOCZYWAJĄCY NA RÓŻNYCH OGNIWACH KARBONU PRODUKTYWNEGO PNIE WYSTĘPUJĄCE W ARKOZIE KWACZALSKIEJ SPOTYKA SIĘ ZAWSZE JAKO LEŻĄCE KŁODY, CAŁKOWICIE SKRZEMIENIAŁE. SĄ ONE POZBAWINE GAŁĘZI I KORZENI I WYKAZUJĄ OBJAWY WSTĘPNEGO GNICIA, KTÓRE ZACHODZIĆ MUSIAŁO JESZCZE PRZED PROCESEM SKRZEMIONKOWANIA DREWNA SZCZEGÓLNIE PIĘKNE ODSŁONIĘCIA ARKOZY KWACZALSKIEJ MOŻNA ZNALEŚĆ M.IN. W MALOWNICZYCH WĄWOZACH CIĄGNĄCYCH SIĘ POMIĘDZY LIPOWCEM, BABICAMI I KWACZAŁĄ, WSIĄ ZAGÓRZE KILKA BARDZIEJ ZNACZĄCYCH OKAZÓW ZGROMADZONO W CHRZANOWSKIM MUZEUM A SETKI INNYCH ZNALAZŁO MIEJSCE W RĘKACH NAUKOWCÓW, KOLEKCJONERÓW LUB W GALERIACH I MUZEACH.

19 WIELKI PIEŃ SKRZEMIENIAŁEJ ARAUKARII WYDOBYTY Z ARKOZY KWACZALSKIEJ Źródło: Ziemia Chrzanowska i Jaworzno. Monografia. s. 49

20 DOLOMITY Z DUBIA Zdj. Kopalnia dolomitu DUBIE w krajobrazie Dolinek Krakowskich Źródło: Kopalnia Dolomitu DUBIE. Materiały kamienne produkowane w kopalni Dubie i ZP w Rudawie, s. 2 ZŁOŻE DOLOMITU DUBIE NALEŻY DO JEDNYCH Z CIEKAWSZYCH ZE WZGLĘDU NA UROZMAICONĄ BUDOWĘ GEOLOGICZNĄ ZNAJDUJĄ SIĘ W OBRĘBIE PARKU KRAJOBRAZOWEGO DOLINEK KRAKOWSKICH, A ZARAZEM W OTULINIE OJCOWSKIEGO PARKU NARODOWEGO, ZŁOŻE USYTUOWANE JEST WE WSCHODNIEJ CZĘŚCI WZNIESIENIA ŁYSA GÓRA

21 DOLOMITY Z DUBIA DOLOMITY NA STOKU ŁYSEJ GÓRY POZYSKIWANE BYŁY PRZEZ MIESZKAŃCÓW OKOLICZNYCH WSI DLA CELÓW BUDOWLANYCH JUŻ W OKRESIE MIĘDZYWOJENNYM ORAZ POWOJENNYM JUŻ PRZED II WOJNĄ ŚWIATOWĄ STWIERDZONO, ŻE SĄ ONE PRZYDATNE DO BUDOWY DRÓG SYSTEMATYCZNĄ EKSPLOATACJĘ NA SKALĘ PRZEMYSŁOWĄ ROZPOCZĘTO W 1966 ROKU OBECNIE MOŻLIWOŚCI EKSPLOATACJI ZŁOŻA SĄ OGRANICZONE PRZEZ WYMAGANIA OCHRONY ŚRODOWISKA. ZŁOŻE OTOCZONE JEST OBSZAREM CHRONIONYM, A W POBLIŻU ZNAJDUJĄ SIĘ ZABUDOWANIA WSI DUBIE I SIEDLEC ORAZ ZBIORNIK WÓD PODZIEMNYCH, KTÓRY STANOWI PODSTAWOWE ŹRÓDŁO ZAOPATRZENIA W WODĘ KRZESZOWIC

22 DOLOMITY Z DUBIA KAMIENIOŁOM DUBIE Z WIDOKIEM NA LAS Źródło: 09/kamienioom-dubie-z-widokiem-na-las.html

23 DOLOMITY Z DUBIA KAMIENIOŁOM DUBIE - WYDOBYWANE SĄ TU CIEMNE, BITUMICZNE DOLOMITY (DOLOMITY ZE ZBRZY) ŚRODKOWEGO DEWONU (ŻYWET) Źródło:

24 DOLOMITY Z DUBIA Źródło:

25 ZLEPIENIEC MYŚLACHOWICKI- SKAŁA OSADOWA, OKRUCHOWA Źródło: POWSTAŁ W WYNIKU SCEMENTOWANIA OKRUCHÓW RÓŻNYCH SKAŁ I MINERAŁÓW (NAJCZĘŚCIEJ OTOCZAKÓW) SKAŁ TAKICH JAK GRANITY, WAPIENIE, DOLOMITY, MARMURY CZY SKAŁ KRZEMIONKOWYCH ZA POMOCĄ SPOIWA KRZEMIONKOWEGO, ILASTOŻELAZISTEGO LUB WĘGLANOWEGO WYSTĘPUJE POMIĘDZY TRZEBINIĄ A SŁAWKOWEM ORAZ MIĘDZY TRZEBINIĄ A KRZESZOWICAMI

26 ZLEPIENIEC MYŚLACHOWICKI ZLEPIENIEC MYŚLACHOWICKI JEST CHARAKTERYSTYCZNY DLA OKRESU PERMSKIEGO (SZÓSTY I OSTATNI OKRES ERY PALEOZOICZNEJ, TRWAJĄCY OKOŁO 48 MILIONÓW LAT) JEST PODATNY NA WIETRZENIE, STĄD CZASAMI TWORZY LUŹNE ŻWIROWISKO SKAŁA W TAKIEJ FORMIE BYŁA WYKORZYSTYWANA JAKO KRUSZYWO DO BUDOWY DRÓG I NASYPÓW KOLEJOWYCH CECHĄ WSPÓLNĄ ZLEPIEŃCÓW MYŚLACHOWICKICH JEST PRZEWAGA W ICH SKŁADZIE KARBOŃSKICH OTOCZKÓW WAPIENNYCH POZNANE FAKTY WSKAZUJĄ, ŻE GŁÓWNY OKRES ŻYWEJ DZIAŁALNOŚCI WULKANICZNEJ NA OMAWIANYM OBSZARZE ODPOWIADA KOŃCOWYM ETAPOM OSADZANIA SIĘ ZLEPIEŃCÓW. (ZJAWISKA WULKANICZNE PRZEJAWIAŁY SIĘ JUŻ OD POGRANICZA KARBONU I PERMU)

27 ZLEPIENIEC MYŚLACHOWICKI Źródło:

28 TRZEBIONKA JAKIEJ NIE ZNACIE

29 TRZEBIONKA JAKIEJ NIE ZNACIE HISTORIA GÓRNICTWA W OKRĘGU CHRZANOWSKIM ROZPOCZYNA SIĘ W XII WIEKU PIERWSZE DOKUMENTY POŚWIADCZAJĄCE WYDOBYCIE RUD OŁOWIU NA NASZYM TERENIE POCHODZĄ Z r. WÓWCZAS WŁADYSŁAW JAGIEŁŁO NADAŁ JANOWI TĘCZYŃSKIEMU MIASTO NOWĄ GÓRĘ Z WSIAMI: MIĘKINIA, CZERNA, OSTRĘŻNICA, MYŚLACHOWICE, LUSZOWICE WRAZ Z FUNKCJONUJĄCYMI TAM KOPALNIAMI W I POŁOWIE XV WIEKU TRZEBINIA STAŁA SIĘ WAŻNYM OŚRODKIEM PRODUKCJI OŁOWIU W XVI WIEKU W OKRĘGU CHRZANOWSKIM NASTĄPIŁO OŻYWIENIE GÓRNICTWA SZTOLNIOWEGO WYDOBYWAJĄCEGO RUDY SREBRA I OŁOWIU

30 TRZEBIONKA JAKIEJ NIE ZNACIE W XVI WIEKU PODJĘTO W REJONIE CHRZANOWSKIM WYDOBYCIE GALMAMU UŻYWANEGO DO PRODUKCJI MOSIĄDZU, TWORZĄC JEDEN Z NAJWIĘKSZYCH W EUROPIE OŚRODKÓW PRODUKCJI TEGO SUROWCA W XIX WIEKU WYBUDOWANO SZTOLNIĘ W TRZEBIONCE. POWSTAŁY WÓWCZAS KOPALNIE PODZIEMNE RUD: KOPALNIA GALMANU TRZEBIONKA W TRZEBINI ORAZ KOPALNIA MATYLDA W CHRZANOWIE. ICH TRADYCJE KONTYNUOWAŁY ZAKŁADY GÓRNICZE TRZEBIONKA S.A ROKU POWOŁANO PRZEDSIĘBIORSTWO GÓRNICZE, KTÓRE DO 1976 ROKU NOSIŁO NAZWĘ ZAKŁADY GÓRNICZE CHRZANÓW, OBEJMUJĄCE 3 KOPALNIE PODZIEMNE: KOPALNIA GALMANU TRZEBIONKA W TRZEBINI, KOPALNIA MATYLDA W CHRZANOWIE, KOPALNIA GALMANU W JAWORZNIE

31 TRZEBIONKA JAKIEJ NIE ZNACIE WYDOBYCIE RUDY ZAPOCZĄTKOWANO W 1962 ROKU BUDOWA KOPALNI TRZEBIONKA ROZPOCZEŁA SIĘ W 1953 ROKU, A W 1998 ROKU ZARZĄD ZAKŁADÓW GÓRNICZYCH TRZEBIONKA S.A. PODJĄŁ DECYZJĘ W SRAWIE LIKWIDACJI CZĘŚCI ZAKŁADU GÓRNICZEGO DZIAŁALNOŚĆ GÓRNICZĄ W OKRESIE OD XIII DO POŁOWY XX WIEKU UZNAĆ TRZEBA ZA JEDEN Z GŁÓWNYCH CZYNNIKÓW DECYDUJĄCYCH O ROZWOJU OKRĘGU CHRZANOWSKIEGO AŻ DO POCZĄTKU XX WIEKU GÓRNICTWO ZAPEWNIAŁO PRACĘ SETKOM LUDZI BEZPOŚREDNIO ZATRUDNIONYM W KOPALNIACH I HUTACH METALI, CO ZAPEWNIAŁO ROZWÓJ MIAST I OSIEDLI NA TYM TERENIE

32 TRZEBIONKA JAKIEJ NIE ZNACIE ZG TRZEBIONKA S.A. PROWADZIŁA WYDOBYCIE RUDY CYNKU I OŁOWIU ORAZ PRODUKOWAŁA Z NIEJ KONCENTRATY TYCH METALI Źródło: Zakłady Górnicze Trzebionka S.A.

33