SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ IV KADENCJA. Warszawa, dnia 5 lipca 2001 r. SPRAWOZDANIE KOMISJI OCHRONY ŚRODOWISKA. oraz

Transkrypt

1 SENAT RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ IV KADENCJA Warszawa, dnia 5 lipca 2001 r. Druk nr 654 Z SPRAWOZDANIE KOMISJI OCHRONY ŚRODOWISKA oraz KOMISJI GOSPODARKI NARODOWEJ (wraz z zestawieniem wniosków) Komisje, na posiedzeniu w dniu 5 lipca 2001 r. po rozpatrzeniu wniosków zgłoszonych w toku debaty w dniu 4 lipca 2001 r. nad ustawą o zmianie ustawy Prawo geologiczne i górnicze, przedstawiają Wysokiemu Senatowi następujące stanowisko: - Wysoki Senat raczy przyjąć wnioski zawarte w pkt: 1, 5, 21, 24, 26, 34, 35, 37, 42, 48 i 50. Ponadto komisje informują, że: na podstawie art. 52 ust. 7 Regulaminu Senatu swoje wnioski wycofali: - senator Jerzy Pieniążek (pkt 13 i 14 zestawienia wniosków), - Komisja Ochrony (pkt 49 zestawienia wniosków), - Komisja Ochrony Środowiska i Komisja Gospodarki Narodowej (pkt 16 i 17 zestawienia wniosków). Przewodniczący Komisji Zastępca Przewodniczącego Ochrony Środowiska Komisji Gospodarki Narodowej (-) Franciszek Bachleda-Księdzularz (-) Marek Waszkowiak

2 ZESTAWIENIE WNIOSKÓW do ustawy o zmianie ustawy - Prawo geologiczne i górnicze 1) w art. 1 w pkt 2 w lit. c), w ust. 6 wyrazy "Rada Ministrów" zastępuje się wyrazami "Minister właściwy do spraw środowiska, w porozumieniu z zainteresowanymi ministrami, na wniosek organu przyjmującego dokumentację geologiczną "; Przyjęcie poprawki nr 2 wyklucza głosowanie poprawki nr 3. 2) w art. 1 w pkt 3 przed lit. a) dodaje się lit....) i lit....) w brzmieniu: "...) pkt 1 otrzymuje brzmienie: "1) kopaliną jest wydobyty utwór geologiczny, przemieszczony poza obręb nieruchomości, który dzięki swym właściwościom może znaleźć zastosowanie gospodarcze,",...) dodaje się pkt 1a w brzmieniu: "1a) złożem kopaliny jest jej naturalne nagromadzenie we wnętrzu skorupy ziemskiej lub na powierzchni,","; J. Suchańskiego 3) w art. 1 w pkt 3 przed lit. a) dodaje się lit....) i lit....) w brzmieniu: "...) pkt 1 otrzymuje brzmienie: "1) kopaliną jest wydobyty utwór geologiczny, który dzięki swym właściwościom może znaleźć zastosowanie gospodarcze,",...) dodaje się pkt 1a w brzmieniu: "1a) złożem kopaliny jest jej naturalne nagromadzenie we wnętrzu skorupy ziemskiej lub na powierzchni,","; Mniejszości 4) w art. 1 dodaje się pkt 3a w brzmieniu: "3a) w art. 7 w ust. 1 dodaje się zdanie drugie w brzmieniu: "Nie dotyczy to wydobywania wód leczniczych do celów leczniczych i do produkcji rynkowej, na które została udzielona koncesja.";"; Mniejszości

3 5) w art. 1 w pkt 7 w lit. a), w ust. 2a w pkt 1 po wyrazach "2 ha" dodaje się wyrazy "i nie jest możliwe prowadzenie zamierzonej działalności na terenach bezpośrednio przyległych do tego obszaru, w szczególności ze względu na brak złoża, jego nieprzydatność, niską jakość lub wymagania ochrony środowiska"; KOŚ Poprawki nr 6, 28 i 45 należy głosować łącznie. Przyjęcie tych poprawek wyklucza głosowanie poprawki nr 7, 27 i 29. 6) w art. 1 w pkt 7 w lit. a), w ust. 2a: a) w pkt 1 wyrazy "2 ha" zastępuje się wyrazami "4 ha", b) w pkt 2 wyrazy " m 3 " zastępuje się wyrazami " m 3 "; S. Cieśli Poprawki nr 7, 27 i 29 należy głosować łącznie. 7) w art. 1 w pkt 7 w lit. a), w ust. 2a: c) w pkt 1 wyrazy "2 ha" zastępuje się wyrazami "4 ha", d) w pkt 2 wyrazy " m 3 " zastępuje się wyrazami " m 3 "; 8) w art. 1 w pkt 7 w lit. a), w ust. 3 w pkt 6 skreśla się wyrazy "oraz z właściwym organem nadzoru górniczego"; senatorów:, S. Cieśli Poprawki nr 9 i 23 należy głosować łącznie. Przyjęcie tych poprawek wyklucza głosowanie poprawek nr 10, 11 i 22. 9) w art. 1 w pkt 10 w lit. b), w ust. 2 skreśla się pkt 2;

4 Poprawki nr 10 i 11 należy głosować łącznie. 10) w art. 1 w pkt 10 w lit. b), w ust. 2 pkt 2 otrzymuje brzmienie: "2) założenia projektu zagospodarowania złoża,"; 11) w art. 1 w pkt 10 w lit. c) w zdaniu wstępnym wyrazy 3-5 zastępuje się wyrazami 3-6, ust. 3-5 oznacza się odpowiednio jako ust. 4-6 i dodaje się ust. 3 w brzmieniu: 3. Wymagania określonego w ust. 2 pkt 2 nie stosuje się do złóż kopalin pospolitych ; 12) w art. 1 w pkt 14, w art. 26c w ust. 5 skreśla się wyraz "likwidowanego" i po wyrazach "oznaczonej części," dodaje się wyrazy "zawierające R. Sławińskiego szczegółowy harmonogram prac likwidacyjnych w okresie obowiązywania tego planu ruchu", 13) wycofana w art. 1 w pkt 14 w zdaniu wstępnym wyrazy "i 26c" zastępuje się wyrazami ", 26c i 26d" i dodaje się art. 26d w brzmieniu: "Art. 26d. Przepisy art. 26a-26c stosuje się odpowiednio w przypadku spadku po śmierci przedsiębiorcy."; 14) wycofana w art. 1 w pkt 16 lit. a) otrzymuje brzmienie: "a) w ust. 1 pkt 3 otrzymuje brzmienie: "3) w razie likwidacji lub śmierci przedsiębiorcy,","; 15) w art. 1 w pkt 17 w lit. a), w ust. 2 skreśla się wyrazy "w uzgodnieniu z właściwym wójtem, burmistrzem lub prezydentem miasta"; 16) wycofana w art. 1 skreśla się pkt 18; 17) wycofana w art. 1 w pkt 22 skreśla się lit. b) oraz oznaczenie lit. a);

5 18) w art. 1 w pkt 23 w lit. a), w ust. 1 wyrazy "organowi nadzoru górniczego oraz zarządowi gminy właściwym ze względu na miejsce wykonywanych robót" zastępuje się wyrazami "zarządowi gminy właściwemu ze względu na miejsce wykonywanych robót, organowi zatwierdzającemu projekt prac geologicznych oraz w przypadku robót, dla których wymagany jest plan ruchu zakładu górniczego również organowi nadzoru górniczego"; i 19) w art. 1 w pkt 32, w art. 47 w ust. 3 skreśla się zdanie drugie; R. Sławińskiego 20) w art. 1 w pkt 32, w art. 47 w ust. 8 wyrazy "do spraw Skarbu Państwa" zastępuje się wyrazami "do spraw środowiska"; 21) w art. 1 w pkt 36 w lit. b) średnik na końcu zastępuje się przecinkiem i dodaje się lit. c) w brzmieniu: "c) dodaje się ust. 7 w brzmieniu: "7. Planu, o którym mowa w ust. 1, nie sporządza się, jeżeli granice terenu górniczego nie wykraczają poza granice terenu przeznaczonego do wykonywania uprawnień określonych w koncesji w związku z odkrywkowym wydobywaniem kopalin pospolitych.";"; KOŚ 22) w art. 1 w pkt 37, w art. 54 w ust. 1 zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie: "Przed przystąpieniem do wydobywania kopaliny przedsiębiorca sporządza projekt zagospodarowania złoża na podstawie dokumentacji geologicznej z uwzględnieniem uwarunkowań techniczno-ekonomicznych oraz warunków określonych w koncesji."; 23) w art. 1 w pkt 37, w art. 54 w ust. 1 zdanie pierwsze otrzymuje brzmienie: "Przed przystąpieniem do wydobywania kopalin przedsiębiorca

6 sporządza projekt zagospodarowania złoża na podstawie dokumentacji geologicznej, z uwzględnieniem warunków określonych w koncesji."; 24) w art. 1 w pkt 39, w art. 58 po wyrazach "obiekty budowlane" dodaje się wyrazy "zlokalizowane w całości na powierzchni ziemi"; Poprawki nr 25, 30, 31, 33, 38, 40, 43 i 47 należy głosować łącznie. Konsekwencją przyjęcia tych poprawek jest skreślenie załącznika do ustawy. Przyjęcie tych poprawek wyklucza głosowanie poprawek nr 32, 36, 39, 41, 42, 46 i ) w art. 1 w pkt 42 dodaje się lit. a 1 ) w brzmieniu: " a 1 ) skreśla się ust. 5,"; 26) w art. 1 w pkt 43 po wyrazach "w art. 65" dodaje się dwukropek, pozostałą treść oznacza się jako lit. b) i dodaje się lit. a) w brzmieniu: "a) ust. 1 otrzymuje brzmienie: "1. W razie zmiany naturalnych, technicznych lub organizacyjnych warunków wydobywania kopaliny, plan ruchu zakładu górniczego może ulec zmianie.","; 27) w art. 1 w pkt 47, w art. 72 w ust. 6 skreśla się wyrazy dla złóż kopalin pospolitych z których wydobycie w roku kalendarzowych przekracza m 2 kopaliny, a także ; 28) w art. 1 w pkt 47, w art. 72 w ust. 6 i 7 wyrazy " m 3 " zastępuje się wyrazami " m 3 "; 29) w art. 1 w pkt 47, w art. 72 w ust. 7 skreśla się wyrazy z których wydobycie w roku kalendarzowym nie przekracza m 2 kopaliny,

7 30) w art. 1 w pkt 47, w art. 72 w ust. 8 w pkt 3 kropkę na końcu zastępuje się przecinkiem oraz dodaje się pkt 4 w brzmieniu: "4) wydobywania kopalin bez koncesji lub z naruszeniem warunków koncesji."; 31) w art. 1 w pkt 49 w lit. b) w zdaniu wstępnym wyrazy "ust. 2-4" zastępuje się wyrazami "ust. 2-5" i dodaje się ust. 5 w brzmieniu: "5. Przepisy ust. 2-4 nie dotyczą przedsiębiorców wydobywających kopaliny pospolite metodą odkrywkową bez użycia materiałów strzałowych."; 32) w art. 1 w pkt 49 w lit. b) w zdaniu wstępnym wyrazy "ust. 2-4" zastępuje się wyrazami "ust. 2-5" i dodaje się ust. 5 w brzmieniu: "5. Przepisów ust. 2-4 nie stosuje się w przypadku wydobywania kopalin pospolitych."; 33) w art. 1 w pkt 50, w art. 75: a) w ust. 1 w zdaniu wstępnym po wyrazie "Przedsiębiorca" dodaje się wyrazy "wydobywający kopaliny podstawowe", b) w ust. 5: - wyrazy ", o którym mowa w ust. 4, " zastępuje się wyrazami " nadzoru górniczego", - wyrazy "z obowiązku określonego w ust. 1 " zastępuje się wyrazami ", o którym mowa w ust. 1, z obowiązku określonego w tym ustępie", - wyrazy "w całości obowiązków, o których mowa w ust. 1 i jeżeli zwolnienie takie nie spowoduje pogorszenia stanu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz bezpieczeństwa pożarowego w zakładzie górniczym" zastępuje się wyrazami "tego obowiązku", c) dodaje się ust. 6 w brzmieniu: "6. Organ nadzoru górniczego do obowiązku określonego w ust.

8 1 może zobowiązać również przedsiębiorcę wydobywającego kopalinę pospolitą, jeśli stwierdzi występowanie w jego zakładzie zagrożeń wpływających na stan bezpieczeństwa i higieny pracy."; Poprawki nr 34 i 35 należy głosować łącznie. 34) w art. 1 w pkt 50, w art. 75: a) w ust. 1 w pkt 2: - po wyrazie "ratowniczej" dodaje się wyraz "zawodowych", - po wyrazie "służb" dodaje się wyrazy "Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego lub innego", b) w ust. 2 po wyrazach "ratownictwa górniczego" dodaje się wyrazy "Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego lub innemu" i po wyrazach "trudniącemu się" dodaje się wyraz "zawodowo"; 35) w art. 1 w pkt 51, w art. 78 w ust. 3 wyrazy "i podmiotu zawodowo trudniącego się ratownictwem górniczym" zastępuje się wyrazami "oraz podmiotów zawodowo trudniących się ratownictwem górniczym, w tym Centralnej Stacji Ratownictwa Górniczego"; 36) w art. 1 w pkt 51, w art. 78 dodaje się ust. 5 w brzmieniu: "6. Przepisów dotyczących ratownictwa górniczego nie stosuje się w odniesieniu do przedsiębiorców wydobywających kopaliny pospolite, chyba że konieczność posiadania takiego ratownictwa wynika z planu ruchu zakładu górniczego."; 37) w art. 1 dodaje się pkt 51a w brzmieniu: "51a) dodaje się art. 78a w brzmieniu: "Art.78a.1. Rzeczoznawcą do spraw ruchu zakładu górniczego może być: 1) jednostka naukowa upoważniona przez Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego, 2) osoba fizyczna.

9 2. Postępowanie w sprawie uprawnień rzeczoznawcy do spraw ruchu zakładu górniczego wszczyna się na wniosek zainteresowanej jednostki lub osoby, o których mowa w ust Rzeczoznawcą, o którym mowa w ust. 1 pkt 2, może być osoba, która: 1) korzysta w pełni z praw publicznych, 2) posiada: a) dyplom ukończenia wyższej uczelni technicznej, b) stwierdzenie kwalifikacji co najmniej osoby wyższego dozoru ruchu oraz co najmniej 5 lat praktyki w wyższym dozorze ruchu po uzyskaniu tego stwierdzenia, c) pozytywną opinię właściwego stowarzyszenia zawodowego. 4. Prezes Wyższego Urzędu Górniczego nadaje osobie fizycznej uprawnienia rzeczoznawcy do spraw ruchu zakładu górniczego w formie świadectwa, określając w nim zakres spraw, dla których funkcja rzeczoznawcy może być wykonywana, oraz termin ważności uprawnień. 5. Odmowa upoważnienia rzeczoznawcy, o którym mowa w ust. 1 pkt 1, oraz odmowa nadania uprawnień rzeczoznawcy, o którym mowa w ust. 4, następuje w drodze decyzji administracyjnej Prezesa Wyższego Urzędu Górniczego. 6. Rzeczoznawcy upoważnieni na podstawie ust. 1 pkt 1 oraz rzeczoznawcy, o których mowa w ust. 4, podlegają wpisowi do rejestru rzeczoznawców do spraw ruchu zakładu górniczego. Rejestr ten prowadzi Prezes Wyższego Urzędu Górniczego. 7. Skreślenie z rejestru rzeczoznawców do spraw ruchu zakładu górniczego następuje:

10 1) po upływie terminu, o którym mowa w ust. 4, 2) na wniosek rzeczoznawcy, 3) w razie: a) pozbawienia rzeczoznawcy praw publicznych, b) śmierci rzeczoznawcy. 8. Rejestr, o którym mowa w ust. 6, podlega ogłoszeniu w dzienniku urzędowym Wyższego Urzędu Górniczego. ";"; 38) w art. 1 w pkt 53, w art. 81a dodaje się ust. 5 w brzmieniu: "5. Planu ruchu likwidowanego zakładu górniczego nie wykonuje się w przypadku wydobywania kopalin pospolitych."; 39) w art. 1 w pkt 53, w art. 81a dodaje się ust. 5 w brzmieniu: "5. Planu ruchu likwidowanego zakładu górniczego nie wykonuje się dla odkrywkowych zakładów górniczych wydobywających kopaliny pospolite."; 40) w art. 1 skreśla się pkt 55; senatorów:, S. Cieśli Przyjęcie poprawki nr 41 wyklucza głosowanie poprawki nr 42 i 52. Konsekwencją przyjęcia tej poprawki jest skreślenie załącznika do ustawy. 41) w art. 1 w pkt 55, w art. 84: a) w ust. 2 wyrazy "stawki eksploatacyjnej dla danego rodzaju kopaliny i ilości kopaliny wydobytej w okresie rozliczeniowym" zastępuje się wyrazami "ilości kopaliny wydobytej w okresie rozliczeniowym, jej średniej ceny jednostkowej sprzedaży loco przedsiębiorca oraz procentowej stawki opłaty", b) ust. 3 7 otrzymują brzmienie: "3. Stawka opłaty za jednostkę (tonę, metr sześcienny) wynosi: mniejszości

11 1) za węgiel kamienny 2 %, 2) za węgiel brunatny - 4%, 3) za gaz ziemny i ropę naftową 6 %, 4) za rudę metalu lub metal w stanie rodzimym z wyłączeniem metali szlachetnych 3 %, 5) za siarkę i inne surowce chemii 2 %, 6) za sól kamienną 4 %, 7) za surowce skalne 6 %, 8) za kopaliny lecznicze wprowadzone do obrotu rynkowego 2 %, 9) za inne kopaliny 10 %. 4. Opłaty eksploatacyjne wymierza organ koncesyjny. 5. Opłata eksploatacyjna stanowi w 60 % dochód gminy, na terenie której prowadzona jest działalność objęta koncesją, a w 40 % dochód Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Jeżeli działalność ta prowadzona jest na terenie więcej niż jednej gminy, opłaty stanowią dochód gmin proporcjonalnie do ilości kopaliny wydobytej na obszarze każdej z nich. 6. Opłata eksploatacyjna w części stanowiącej dochód Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i gospodarki Wodnej może być obniżona przez organ koncesyjny o nie więcej niż 50 % w przypadku: 1) stosowania technologii eksploatacji zapobiegających ujemnym wpływom na środowisko oraz obiekty i urządzenia, 2) wydobywania kopalin towarzyszących i współwystępujących użytecznych pierwiastków śladowych. 7. Jeżeli działalność, o której mowa w art. 84, art. 85 i 85a, prowadzona jest w granicach obszarów morskich Rzeczypospolitej Polskiej, opłaty z tego tytułu stanowią w całości dochód Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.",

12 c) skreśla się ust ) w art. 1 w pkt 55, w art. 84 w ust. 4 wyrazy "wysokość nie może przekraczać ich górnej granicy" zastępuje się wyrazami "wysokości nie mogą być niższe od dolnych i wyższe od górnych granic stawek opłat"; 43) w art. 1 w pkt 57, w art. 85a: a) skreśla się ust. 1 i 2, b) w ust. 3 skreśla się wyrazy innej, niż określona w ust. 1,, c) w ust. 4 w pkt 1 skreśla się lit. a) i oznaczenie lit. b); 44) w art. 1 w pkt 64 w lit. b) wyrazy "działający przy pomocy geologów powiatowych" zastępuje się wyrazami "wyznaczeni przez wojewodów"; 45) w art. 1 w pkt 67 w lit. b), w ust. 3 w pkt 1 w lit. a), c), d) i w pkt 2 wyrazy "2 ha" zastępuje się wyrazami "4 ha" i wyrazy " m 3 " zastępuje się wyrazami " m 3 "; 46) w art. 1 skreśla się pkt 71; 47) w art. 1 w pkt 71, w art. 106 w ust. 1 w pkt 2 kropkę na końcu zastępuje się przecinkiem oraz dodaje się pkt 3 i 4 w brzmieniu: "3) wojewodowie, w odniesieniu do złóż kopalin pospolitych o powierzchni przekraczającej 2 ha lub o wydobyciu większym niż m 3 rocznie, 4) starostowie, w odniesieniu do złóż kopalin pospolitych o powierzchni nie przekraczającej 2 ha lub o wydobyciu mniejszym niż m 3 rocznie."; 48) skreśla się art. 2; Przyjęcie poprawki nr 49 wyklucza głosowanie poprawki nr 50.

13 49) wycofana skreśla się art. 7; KOŚ 50) w art. 7 w ust. 1 kropkę skreśla się i dodaje się wyrazy "za wyjątkiem koncesji udzielonych gminom uzdrowiskowym"; A. Chronowskiego 51) w art. 8 w ust. 1 wyrazy "Do czasu powołania państwowej służby geologicznej w drodze odrębnych przepisów, nie później niż do dnia 31 grudnia 2003 r. wykonywanie zadań tej służby" zastępuje się wyrazami: "Wykonywanie zadań państwowej służby geologicznej" i wyraz "powierzy" zastępuje się wyrazem "powierza"; P. Andrzejewskiego 52) załącznik do ustawy otrzymuje brzmienie: J. Suchańskiego mniejszość połączonych komisji Załącznik do ustawy z dnia 7 czerwca 2001 r. (poz....) GÓRNE I DOLNE GRANICE STAWEK OPŁAT EKSPLOATACYJNYCH Lp. Rodzaj kopaliny Jednostka Dolne granice Górne granice miary stawek (zł/j.m.) stawek (zł/j.m.) Alabastry t 2,11 3,16 2 Amfibolity t 0,68 1,02 3 Anhydryty t 2,51 3,76 4 Baryty t 3,81 5,71 5 Bazalty t 0,80 1,20 6 Chalcedonity t 0,42 0,64 7 Diabazy t 0,50 0,76 8 Dolomity t 0,57 0,86 9 Gabra t 0,68 1,02 10 Gaz ziemny wysokometanowy tys. m 3 5,20 7,80 11 Gaz ziemny pozostały tys. m 3 2,29 3,43 12 Gipsy t 1,05 1,58 13 Gliny ogniotrwałe i ceramiczne t 2,35 3,52 14 Gnejsy t 0,59 0,88 15 Granity t 0,72 1,08 16 Hornfelsy t 0,59 0,88 17 Kamienie ozdobne i półszlachetne kg 6,77 10,15 18 Kreda jeziorna t 0,09 0,13 19 Kreda pisząca t 0,46 0,70

14 20 Kwarc t 1,27 1,90 21 Kwarcyty t 0,63 0,94 22 Łupki t 0,85 1,27 23 Magnezyty t 3,36 5,04 24 Margle t 0,27 0,40 25 Marmury t 2,53 3,80 26 Melafiry t 0,73 1,09 27 Opoki t 0,42 0,64 28 Piaski i żwiry t 0,38 0,58 29 Piaskowce t 0,51 0,76 30 Porfiry t 0,50 0,76 31 Ropa naftowa t 27,45 41,17 32 Rudy cynkowo-ołowiowe t 2,10 3,16 33 Rudy miedzi t 1,88 2,28 34 Rudy złota g Au (w rudzie) 0,25 0,38 35 Serpentynity t 0,50 0,76 36 Siarka rodzima t 2,70 4,06 37 Sjenity t 0,59 0,88 38 Skały diatomitowe t 4,23 6,34 39 Solanki m 3 1,69 2,53 40 Sól kamienna t NaCl 1,04 1,56 41 Surowce bentonitowe t 1,27 1,90 42 Surowce ilaste pozostałe t 0,85 1,28 43 Surowce kaolinowe t 2,11 3,16 44 Surowce skaleniowe t 1,69 2,53 45 Szarogłazy t 0,59 0,88 46 Torfy m 3 0,50 0,76 47 Torfy lecznicze (borowiny) m 3 1,69 2,53 48 Trawertyny t 0,42 0,64 49 Tufy t 0,50 0,76 50 Wapienie t 0,49 0,74 51 Węgiel brunatny t 1,07 1,60 52 Węgiel kamienny t 1,93 2,90 53 Wody lecznicze m 3 1,72 2,58 54 Wody termalne m 3 0,00 0,00 55 Zieleńce t 0,59 0,88 56 Ziemia krzemionkowa t 4,23 6,34 57 Zlepieńce t 2,53 3,80 58 Inne kopaliny t 2,53 3,80... T ł o c z o n o z p o l e c e n i a M a r s z a ł k a S e n a t u...