ZMIANY STRUKTURALNO-PROGRAMOWE W SZKOLNICTWIE ZAWODOWYM. Anna Dudek-Janiszewska

Transkrypt

1 ZMIANY STRUKTURALNO-PROGRAMOWE W SZKOLNICTWIE ZAWODOWYM Anna Dudek-Janiszewska 1

2 Kariera zawodowa to obejmujący praktycznie całe życie proces rozwoju postaw, wartości, umiejętności, zdolności, zainteresowań, cech osobowości i wiedzy, odnoszących się do pracy. Dotyczy on indywidualnie rozwijanych tych wszystkich czynników związanych z kolejnymi okresami w życiu ludzi i powiązanych z nimi zadaniami rozwojowymi (społecznymi i indywidualnymi) które wpływają na wybory dróg życiowych i realizację oczekiwań Donald E.Super 2

3 Czynniki implikujące konieczność wdrożenia zmian w kształceniu zawodowym: zmiany w gospodarce rozwój techniczny i technologiczny, dostosowanie kształcenia zawodowego do potrzeb dynamicznie zmieniającego się rynku pracy, zalecenia Parlamentu Europejskiego i Rady Europy z dnia 23 kwietnia 2008 r. 3

4 Założenia modernizacji szkolnictwa zawodowego. Spójność systemu edukacyjnego RP z systemem edukacyjnym UE (Europejskie Ramy Kwalifikacji). Otwartość systemu edukacyjnego (idea kształcenia przez całe życie, dostosowanie do rzeczywistości). Elastyczność systemu edukacyjnego (dostosowanie do wymogów zmieniającego w szybkim tempie rynku pracy oraz rzeczywistości zawodowej, możliwość łatwiejszego uzupełniania kwalifikacji) Sprawność systemu (kształcenie nakierowane na osiąganie efektu, uczymy raz a dobrze )

5 Obszary zmian w szkolnictwie zawodowym a) klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego, b) obudowa programowa kształcenia zawodowego podstawa programowa, c) organizacja kształcenia zawodowego ramowe plany nauczania, d) kwalifikacyjne kursy zawodowe, e) system egzaminów potwierdzających kwalifikacje w zawodzie. 5

6 Zmiany w podstawowych aktach prawnych Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela 6

7 Zmiany w strukturze szkolnictwa ponadgimnazjalnego Typy szkół ponadgimnazjalnych trzyletnia zasadnicza szkoła zawodowa trzyletnie liceum ogólnokształcące czteroletnie technikum szkoła policealna dla osób posiadających wykształcenie średnie (o okresie kształcenia nie dłuższym niż 2,5 roku) trzyletnia szkoła specjalna przysposabiającą do pracy 7

8 Ustawa z dnia 19 sierpnia 2011 r. o zmianie ustawy o systemie oświaty oraz niektórych innych ustaw Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 stycznia 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 stycznia 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 stycznia 2012 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych.

9 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 grudnia 2011 r. w sprawie klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Nowa klasyfikacja zawodów szkolnictwa zawodowego obejmuje 200 zawodów, w ramach których wyodrębniono 251 kwalifikacji. W klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego ujęto: - 23 zawody (po 3 kwalifikacje na zawód), - 72 zawody (po 2 kwalifikacje na zawód ) - 98 zawodów (1 kwalifikacja na zawód ) - 7 zawodów szkolnictwa artystycznego, dla których nie wyodrębnia się kwalifikacji. 9

10 Dla większości zawodów przypisano typ szkoły, w którym przewiduje się kształcenie w zawodzie. Dla 161 zawodów przewiduje się możliwość kształcenia w systemie szkolnym (kształcenie w odpowiednim typie szkoły) jak i w formach kursowych (na kwalifikacyjnych kursach zawodowych). Dla 39 zawodów przewiduje się możliwość kształcenia tylko w systemie szkolnym. Na sukces zawodowy wpływ mają: społeczno-ekonomiczny status rodziców, system kształcenia i wychowania, osobowość jednostki, możliwości zawodowe, dojrzałość zawodowa jednostki.

11 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 stycznia 2012 r. w sprawie podstawy programowej kształcenia w zawodach. 1. Przedstawienie treści kształcenia w języku efektów kształcenia (poprzez określenie wymagań na koniec każdego etapu edukacyjnego) ma na celu precyzyjne określenie tego, czego szkoła zobowiązana jest nauczyć przeciętnego ucznia. 2. Wyodrębnienie w zawodach kwalifikacji opisanych językiem efektów kształcenia. 3. Pogrupowanie efektów kształcenia: - efekty wspólne dla wszystkich zawodów, - efekty wspólne dla zawodów w ramach obszaru kształcenia, - efekty właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionej w zawodzie, 4. Określenie minimalnej liczby godzin kształcenia zawodowego, 5. Opis warunków kształcenia w zawodach, 6. Wskazanie możliwości dalszego rozwoju zawodowego w ramach obszaru kształcenia. 11

12 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 20 stycznia 2012 r. w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych. 1. brak tabel - inna niż dotychczasowa konstrukcja ramowego planu nauczania: w miejsce tygodniowego wymiaru godzin w cyklu kształcenia na poszczególne obowiązkowe zajęcia edukacyjne minimalne liczby godzin przeznaczone na poszczególne przedmioty w całym cyklu kształcenia (te minimalne liczby godzin liczone są na 32 tygodnie nauki w szkole podstawowej, gimnazjum, zasadniczej szkole zawodowej i szkole policealnej oraz na 30 tygodni nauki w liceum ogólnokształcącym i technikum); 2. określenie tygodniowego obowiązkowego wymiaru obowiązkowych zajęć edukacyjnych w poszczególnych klasach; 12

13 3. określenie minimalnej liczby godzin w cyklu kształcenia na kształcenie zawodowe teoretyczne i kształcenie zawodowe praktyczne; 4. na nowo zdefiniowane godziny do dyspozycji dyrektora szkoły niewynikające z art. 42 ust. 2 pkt 2 Karty Nauczyciela; 5. brak wymiaru godzin na zajęcia religii/etyki, wychowania do życia w rodzinie i na nauczanie języka mniejszości narodowych, etnicznych, lub regionalnych wymiar godzin na te zajęcia jest określony w odpowiednich rozporządzeniach 6. określenie liczby godzin na zajęcia rewalidacyjne dla ucznia niepełnosprawnego w oddziale ogólnodostępnym i integracyjnym (2 godziny tygodniowo). 13

14 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 11 stycznia 2012 r. w sprawie kształcenia ustawicznego w formach pozaszkolnych. Wykaz pozaszkolnych form kształcenia obejmuje kursy prowadzone w oparciu o podstawę programową kształcenia w zawodach: 1) kwalifikacyjny kurs zawodowy (szkoły i ośrodki), 2) kurs umiejętności zawodowych, 3) turnus dokształcania teoretycznego młodocianych pracowników; 14

15 Rozporządzenie określa: Warunki organizowania i prowadzenia KKZ Sposoby potwierdzania efektów kształcenia w ramach KKZ Warunki oraz tryb wnoszenia opłat za kształcenie w formach pozaszkolnych w tym w KKZ Rodzaje placówek i ośrodków uprawnionych do prowadzenia KKW. Wzory dokumentów wystawianych po zakończeniu poszczególnych form kształcenia pozaszkolnego 15

16 Ustawa z dnia 26 stycznia 1982 r. Karta Nauczyciela (zmiany) Nauczyciel prowadzi zajęcia na kwalifikacyjnych kursach zawodowych w ramach zajęć, o których mowa w ust. 2 pkt 1 (nauczyciel obowiązany jest realizować zajęcia dydaktyczne, wychowawcze i opiekuńcze, prowadzone bezpośrednio z uczniami lub wychowankami albo na ich rzecz, w wymiarze określonym w ust. 3 lub ustalonym na podstawie ust. 4a albo ust. 7) Tygodniowy obowiązkowy wymiar godzin zajęć dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych ( ) nauczycieli zatrudnionych w pełnym wymiarze ustala się według następujących norm: L.p. Stanowisko - typ (rodzaj) szkoły Tygodniowa liczba godzin obowiązkowego wymiaru zajęć dydaktycznych, wychowawczych, opiekuńczych Nauczyciele: przedszkoli specjalnych, szkół podstawowych, gimnazjów, szkół specjalnych, liceów ogólnokształcących, przedmiotów teoretycznych w szkołach prowadzących kształcenie zawodowe w tym w szkołach specjalnych i szkolenia rzemieślniczego w schroniskach dla nieletnich oraz zakładach poprawczych, przedmiotów teoretycznych na kwalifikacyjnych kursach zawodowych, przedmiotów artystycznych i ogólnokształcących w szkołach artystycznych i innych placówkach kształcenia artystycznego 5 Nauczyciele praktycznej nauki zawodu we wszystkich typach szkół i na kwalifikacyjnych kursach zawodowych art. 42 ust.2c i 3

17 ROZPORZĄDZENIE MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 11 stycznia 2012 r. w sprawie egzaminów eksternistycznych. Do egzaminu eksternistycznego zawodowego dopuszcza się osobę, która: 1. ukończyła gimnazjum albo ośmioletnią szkołę podstawową, oraz 2. co najmniej dwa lata kształciła się lub pracowała, w zawodzie, w którym wyodrębniono daną kwalifikację zgodnie z klasyfikacją zawodów szkolnictwa zawodowego. 17

18 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 24 lutego 2012 r. zmieniające rozporządzenie w sprawie warunków i sposobu oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych. ZMIANY W FORMULE EGZAMINU ZAWODOWEGO Egzamin zawodowy jest przeprowadzany dla: 1) uczniów zasadniczych szkół zawodowych i techników oraz uczniów (słuchaczy) szkół policealnych; 18

19 2) absolwentów zasadniczych szkół zawodowych, techników i szkół policealnych; 3) osób, które ukończyły kwalifikacyjny kurs zawodowy. Egzamin zawodowy jest również przeprowadzany jako egzamin eksternistyczny dla osób spełniających warunki określone w przepisach w sprawie egzaminów eksternistycznych. 19

20 ZATRUDNIALNOŚĆ TO ZDOLNOŚĆ DO ZNALEZIENIA ZATRUDNIENIA I JEST FUNKCJĄ ZARÓWNO STRONY PODAŻOWEJ JAK I POPYTOWEJ RYNKU PRACY A UWARUNKOWANA JEST POSIADANYMI PRZEZ ABSOLWENTÓW CECHAMI ISTOTNYMI Z PUNKTU WIDZENIA PRACODAWCÓW 20

21 Struktura podstawy programowej kształcenia w zawodach 2. Efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszarów kształcenia Przykład: OBSZAR ADMINISTRACYJNO-USŁUGOWY (A) PKZ(A.k) Umiejętności stanowiące podbudowę do kształcenia w zawodach: fryzjer, technik usług fryzjerskich Uczeń: 1) sporządza szkice i rysunki fryzur; 2) sporządza rysunki fryzur z zachowaniem proporcji i światłocienia; 3) rozróżnia typy budowy głowy i twarzy dzieci oraz osób dorosłych; 4) rozpoznaje rodzaje włosów ludzkich oraz określa ich właściwości; 5) charakteryzuje budowę i fizjologię włosów; 6) rozpoznaje uszkodzenia włosów; 7) charakteryzuje budowę i funkcje skóry; 8) rozróżnia zmiany chorobowe na skórze głowy; 9) charakteryzuje preparaty stosowane do zabiegów fryzjerskich.. 13) stosuje programy komputerowe wspomagające wykonywanie zadań

22 Struktura podstawy programowej kształcenia w zawodach 3. Efekty kształcenia właściwe dla kwalifikacji wyodrębnionych w zawodach Przykład: OBSZAR ADMINISTRACYJNO-USŁUGOWY (A) Zawód: fryzjer Kwalifikacja ;A.19. Wykonywanie zabiegów fryzjerskich Symbol cyfrowy; zawodu, kod kwalifikacji A.19 Uczeń: 1) ocenia stan włosów i skóry głowy; 2) dobiera metody i techniki pielęgnacji włosów i skóry głowy; 3) organizuje stanowisko fryzjerskie do planowego zabiegu fryzjerskiego; 4) określa wpływ preparatów pielęgnacyjnych na włosy i skórę głowy; 5) dobiera preparaty do pielęgnacji włosów i skóry głowy; Itd.

23 Struktura podstawy programowej kształcenia w zawodach CZĘŚĆ III 1. Cele kształcenia w zawodzie przykład OBSZAR ADMINISTRACYJNO-USŁUGOWY (A) Zasadnicza Szkoła Zawodowa Fryzjer Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie fryzjer powinien być przygotowany do wykonywania następujących zadań zawodowych: 1) wykonywania zabiegów pielęgnacyjnych włosów; 2) wykonywania zabiegów chemicznych włosów; 3) wykonywania strzyżenia włosów; 4) wykonywania stylizacji fryzur.

24 Struktura podstawy programowej kształcenia w zawodach 2. Efekty kształcenia Do wykonywania wyżej wymienionych zadań zawodowych, niezbędne jest osiągnięcie zakładanych efektów kształcenia, na które składają się: 1) efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów; 2) efekty kształcenia wspólne dla zawodów w ramach obszaru medyczno społecznego PKZ(A.k). 3) efekty kształcenia właściwe dla zawodu technik dentystyczny opisane w wyodrębnionych kwalifikacjach

25 Struktura podstawy programowej kształcenia w zawodach 3. WARUNKI REALIZACJI KSZTAŁCENIA W ZAWODZIE Szkoła podejmująca kształcenie w zawodzie technik dentystyczny powinna posiadać następujące pomieszczenia dydaktyczne: 1) pracownię fryzjerską wyposażoną w: stanowiska fryzjerskie obejmujące konsolę, lustro, fotel (jedno stanowisko dla dwóch uczniów), myjnię fryzjerską oraz sprzęt fryzjerski: aparaty (promienniki, aparaty do sterylizacji i dezynfekcji sprzętu, suszarki hełmowe i ręczne, prostownice, karbownice, lokówki różnej grubości, aparat do diagnozy stanu włosów), narzędzia (nożyce klasyczne i specjalistyczne, narzędzia brzytwopodobne, zestaw grzebieni i szczotek); przybory i akcesoria fryzjerskie ( 2) pracownię technologiczną wyposażoną w: treningowe główki fryzjerskie ze statywem, zestaw grzebieni, wałki siatkowe do ondulowania wodnego, wałki plastikowe do ondulowania chemicznego.

26 Struktura podstawy programowej kształcenia w zawodach 4.MINIMALNA LICZBA GODZIN KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO Efekty kształcenia wspólne dla wszystkich zawodów oraz wspólne dla zawodów w ramach obszaru medyczno - społecznego 250 godz. A.19. Wykonywanie zabiegów fryzjerskich 800 godz. W szkole liczba godzin kształcenia zawodowego ulega odpowiedniemu zwiększeniu do wymiaru godzin określonego w przepisach w sprawie ramowych planów nauczania w szkołach publicznych, przewidzianego dla kształcenia zawodowego, zachowując minimalną liczbę godzin wskazanych w tabeli odpowiednio dla efektów kształcenia i kwalifikacji wyodrębnionych w zawodzie. 5. MOŻLIWOŚCI UZYSKIWANIA DODATKOWYCH KWALIFIKACJI W ZAWODACH W RAMACH OBSZARU KSZTAŁCENIA OKREŚLONEGO W KLASYFIKACJI ZAWODÓW SZKOLNICTWA ZAWODOWEGO Absolwent szkoły kształcącej w zawodzie fryzjer po potwierdzeniu kwalifikacji A.19. Wykonywanie zabiegów fryzjerskich może uzyskać dyplom potwierdzający kwalifikacje w zawodzie technik usług fryzjerskich po potwierdzeniu dodatkowo kwalifikacji A.23. Projektowanie fryzur oraz uzyskaniu wykształcenia średniego.