KOMENTARZE KODEKSOWE. Edward Gniewek (redaktor) Kodeks cywilny. Komentarz. 4. wydanie WYDAWNICTWO C. H. BECK

Transkrypt

1 KOMENTARZE KODEKSOWE Edward Gniewek (redaktor) Kodeks cywilny Komentarz 4. wydanie WYDAWNICTWO C. H. BECK

2 KOMENTARZE KODEKSOWE Kodeks cywilny

3

4 KOMENTARZE KODEKSOWE Kodeks cywilny Komentarz Redaktor prof. zw. dr hab. Edward Gniewek Autorzy dr Beata Burian,drAndrzej Cisek,drWojciech Dubis, prof. zw. dr hab. Edward Gniewek, prof. UWr dr hab. Jacek Go³aczyñski, dr Julian Jezioro, dr Józef Kremis, prof. UWr dr hab. Piotr Machnikowski, dr Józef Nadler,drJerzy Strzebinczyk,drKrzysztof Zagrobelny Uniwersytet Wroc³awski 4. wydanie

5 Propozycja cytowania: E. Gniewek, [w:] KC. Komentarz, wyd. 4, Warszawa 2011 Redakcja: Aleksandra Dró d Wydawca: Dagna Kordyasz Wydawnictwo C. H. Beck 2011 Wydawnictwo C. H. Beck Sp. z o.o. ul. Bonifraterska 17, Warszawa Sk³ad i ³amanie: Wydawnictwo C. H. Beck Druk i oprawa: Bia³ostockie Zak³ady Graficzne ISBN ISBN e-book

6 Autorzy Beata Burian dr Uniwersytetu Wrocławskiego, sędzia Sądu Okręgowego we Wrocławiu Objaśnienia do art Andrzej Cisek dr Uniwersytetu Wrocławskiego, sędzia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu Objaśnienia do art , , Wojciech Dubis dr Uniwersytetu Wrocławskiego, radca prawny Objaśnienia do art , , , , , , Edward Gniewek prof. zw. dr hab. Uniwersytetu Wrocławskiego, sędzia Sądu Apelacyjnego we Wrocławiu Objaśnienia do art , Indeks rzeczowy Jacek Gołaczyński prof. Uniwersytetu Wrocławskiego dr hab., sędzia i wiceprezes Sądu Okręgowego we Wrocławiu Objaśnienia do art , , Julian Jezioro dr Uniwersytetu Wrocławskiego, radca prawny Objaśnienia do art , , , , Józef Kremis dr Uniwersytetu Wrocławskiego, sędzia Naczelnego Sądu Administracyjnego Objaśnienia do art , W wydaniu 4. objaśnienia do art aktualizował Piotr Machnikowski; objaśnienia do art i art aktualizował Edward Gniewek; objaśnienia do art aktualizowała Katarzyna Górska; objaśnienia do art i art aktualizowała Beata Burian Piotr Machnikowski prof. Uniwersytetu Wrocławskiego dr hab., radca prawny Objaśnienia do art. 1 7, , , , , , , , , Józef Nadler dr Uniwersytetu Wrocławskiego Objaśnienia do art , , , Jerzy Strzebinczyk dr Uniwersytetu Wrocławskiego, sędzia Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu Objaśnienia do art , 25 32, Krzysztof Zagrobelny dr Uniwersytetu Wrocławskiego, radca prawny Objaśnienia do art , , , , V

7

8 Spis treści Przedmowa... Wykazskrótów... XIII XV Kodeks cywilny Księga pierwsza. Część ogólna... 3 TytułI.Przepisywstępne... 3 Art TytułII.Osoby DziałI.Osobyfizyczne Rozdział I. Zdolność prawna i zdolność do czynności prawnych Art RozdziałII.Miejscezamieszkania Art Rozdział III. Uznanie za zmarłego Art DziałII.Osobyprawne Art Dział III. Przedsiębiorcy i ich oznaczenia Art Tytuł III. Mienie Art Tytuł IV. Czynności prawne DziałI.Przepisyogólne Art DziałII.Zawarcieumowy Wprowadzenie Art Dział III. Forma czynności prawnych Wprowadzenie Art Dział IV. Wady oświadczenia woli Uwagiogólne Art DziałV.Warunek Art DziałVI.Przedstawicielstwo RozdziałI.Przepisyogólne Art RozdziałII.Pełnomocnictwo Art Rozdział III. Prokura Art TytułV.Termin Art VII

9 Spis treści Tytuł VI. Przedawnienie roszczeń Art Księga druga. Własność i inne prawa rzeczowe TytułI.Własność DziałI.Przepisyogólne Art DziałII.Treśćiwykonywaniewłasności Art Dział III. Nabycie i utrata własności RozdziałI.Przeniesieniewłasności Art RozdziałII.Zasiedzenie Art Rozdział III. Inne wypadki nabycia i utraty własności Art DziałIV.Współwłasność Art DziałV.Ochronawłasności Art Tytuł II. Użytkowanie wieczyste Art Tytuł III. Prawa rzeczowe ograniczone DziałI.Przepisyogólne Art DziałII.Użytkowanie RozdziałI.Przepisyogólne Art Rozdział II. Użytkowanie przez osoby fizyczne Art Rozdział III. Użytkowanie przez rolnicze spółdzielnie produkcyjne Art RozdziałIV.Innewypadkiużytkowania Art Dział III. Służebności Rozdział I. Służebności gruntowe Art Rozdział II. Służebności osobiste Art Rozdział III. Służebność przesyłu Art DziałIV.Zastaw Rozdział I. Zastaw na rzeczach ruchomych Art RozdziałII.Zastawnaprawach Art TytułIV.Posiadanie Art Księga trzecia. Zobowiązania TytułI.Przepisyogólne Art Tytuł II. Wielość dłużników albo wierzycieli Dział I. Zobowiązania solidarne Wprowadzenie Art VIII

10 Spis treści Dział II. Zobowiązania podzielne i niepodzielne Art Tytuł III. Ogólne przepisy o zobowiązaniach umownych Art Tytuł IV. (skreślony) Art Tytuł V. Bezpodstawne wzbogacenie Art TytułVI.Czynyniedozwolone Art Tytuł VI 1. Odpowiedzialność za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny. 824 Art Tytuł VII. Wykonanie zobowiązań i skutki ich niewykonania Dział I. Wykonanie zobowiązań Art Dział II. Skutki niewykonania zobowiązań Art Dział III. Wykonanie i skutki niewykonania zobowiązań z umów wzajemnych. 893 Art Tytuł VIII. Potrącenie, odnowienie, zwolnienie z długu Uwagiogólne Art TytułIX.Zmianawierzycielalubdłużnika Uwagiogólne DziałI.Zmianawierzyciela Art DziałII.Zmianadłużnika Art Tytuł X. Ochrona wierzyciela w razie niewypłacalności dłużnika Art TytułXI.Sprzedaż DziałI.Przepisyogólne Art Dział II. Rękojmia za wady Art Dział III. Gwarancja jakości Art Dział IV. Szczególne rodzaje sprzedaży Rozdział I. Sprzedaż na raty Art Rozdział II. Zastrzeżenie własności rzeczy sprzedanej. Sprzedaż na próbę Art Rozdział III. Prawo odkupu Art Rozdział IV. Prawo pierwokupu Art Tytuł XII. Zamiana Art Tytuł XIII. Dostawa Art Tytuł XIV. Kontraktacja Art Tytuł XV. Umowa o dzieło Art IX

11 Spis treści X Tytuł XVI. Umowa o roboty budowlane Art Tytuł XVII. Najem i dzierżawa Dział I. Najem Rozdział I. Przepisy ogólne Art Rozdział II. Najem lokalu Art Dział II. Dzierżawa Art Tytuł XVII 1. Umowa leasingu Art Tytuł XVIII. Użyczenie Art Tytuł XIX. Pożyczka Art Tytuł XX. Umowa rachunku bankowego Art Tytuł XXI. Zlecenie Art Tytuł XXII. Prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia Art Tytuł XXIII. Umowa agencyjna Art Tytuł XXIV. Umowa komisu Art Tytuł XXV. Umowa przewozu Dział I. Przepisy ogólne Art Dział II. Przewóz osób Art Dział III. Przewóz rzeczy Art Tytuł XXVI. Umowa spedycji Art Tytuł XXVII. Umowa ubezpieczenia Dział I. Przepisy ogólne Art Dział II. Ubezpieczenia majątkowe Art Dział III. Ubezpieczenia osobowe Art Tytuł XXVIII. Przechowanie Art Tytuł XXIX. Odpowiedzialność, prawo zastawu i przedawnienie roszczeń utrzymujących hotele i podobne zakłady Art Tytuł XXX. Umowa składu Art Tytuł XXXI. Spółka Art Tytuł XXXII. Poręczenie Art

12 Spis treści Tytuł XXXIII. Darowizna Art Tytuł XXXIII 1. Przekazanie nieruchomości Art Tytuł XXXIV. Renta i dożywocie Dział I. Renta Art Dział II. Dożywocie Art Tytuł XXXV. Ugoda Art Tytuł XXXVI. Przyrzeczenie publiczne Art Tytuł XXXVII. Przekaz i papiery wartościowe Dział I. Przekaz Art Dział II. Papiery wartościowe Art Księga czwarta. Spadki Tytuł I. Przepisy ogólne Art Tytuł II. Dziedziczenie ustawowe Art Tytuł III. Rozrządzenia na wypadek śmierci Dział I. Testament Rozdział I. Przepisy ogólne Art Rozdział II. Forma testamentu Oddział 1. Testamenty zwykłe Art Oddział 2. Testamenty szczególne Art Oddział 3. Przepisy wspólne dla testamentów zwykłych i szczególnych Art Dział II. Powołanie spadkobiercy Art Dział III. Zapis i polecenie Art Dział IV. Wykonawca testamentu Art Tytuł IV. Zachowek Art Tytuł V. Przyjęcie i odrzucenie spadku Art Tytuł VI. Stwierdzenie nabycia spadku, poświadczenie dziedziczenia i ochrona spadkobiercy Art Tytuł VII. Odpowiedzialność za długi spadkowe Art Tytuł VIII. Wspólność majątku spadkowego i dział spadku Art Tytuł IX. Umowy dotyczące spadku Art Tytuł X. Przepisy szczególne o dziedziczeniu gospodarstw rolnych Art Indeks rzeczowy XI

13

14 Przedmowa Niniejszy komentarz do Kodeksu cywilnego jest dziełem zbiorowym szkoły wrocławskiej. W opracowaniu wzięli udział pracownicy Zakładu Prawa Cywilnego i Międzynarodowego Prywatnego Instytutu Prawa Cywilnego Uniwersytetu Wrocławskiego, którzy pełnią również funkcje sędziów: Sądu Apelacyjnego, Sądu Okręgowego, Naczelnego Sądu Administracyjnego, Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego we Wrocławiu, a także wykonują zawód radcy prawnego. Z wielkim jednak żalem współautorzy i Wydawca informują Czytelników, że latem bieżącego roku, już po przygotowaniu swego rozdziału w Komentarzu do nowego wydania, zmarł dr Andrzej Cisek. Obecne, czwarte wydanie Komentarza, podobnie jak wydania poprzednie, obejmuje objaśnienia do przepisów księgi pierwszej (część ogólna), księgi drugiej (własność i inne prawa rzeczowe), księgi trzeciej (zobowiązania) oraz księgi czwartej (spadki). Uwzględnia on również wszelkie, częste, niekiedy intensywne, zmiany Kodeksu następujące od czasu poprzedniego wydania, a ponadto autorzy korzystali przy obecnym opracowaniu z nowego, narastającego ciągle dorobku doktryny. W opracowaniu przedstawiono komentarz autorski do omawianych przepisów, jednocześnie wykorzystując dotychczasowy dorobek doktryny i judykatury. Dlatego też komentarz przedstawia w równej mierze zagadnienia dostrzegane przez praktykę, jak i osiągnięcia badawcze doktryny prawa cywilnego. Ponadto, zamierzeniem zespołu autorskiego było przedstawienie wyważonego, wszechstronnego komentarza, bez mankamentów jednostronnego spojrzenia czy to sędziowskiego, czy też doktrynalnego. Na łamach komentarza zaprezentowany został więc dorobek literatury i orzecznictwa, z wyraźnym zaakcentowaniem stanowiska Autorów, komentujących poszczególne zagadnienia. Dodatkowo, pomocne dla Czytelnika mogą być odesłania do literatury podstawowej oraz do istotnych orzeczeń Sądu Najwyższego, Trybunału Konstytucyjnego, Naczelnego Sądu Administracyjnego i sądów apelacyjnych. Wydawnictwo oraz Autorzy wyrażają przekonanie, że niniejszy komentarz do Kodeksu cywilnego będzie stanowił cenną pomoc zarówno dla praktyki stosowania prawa, jak i dla doktryny prawa cywilnego, a także studentów. Wrocław, październik 2010 r. prof. zw. dr hab. Edward Gniewek XIII

15

16 Wykaz skrótów 1. Źródła prawa BankHipU... ustawa z r. o listach zastawnych i bankach hipotecznych (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 99, poz. 919 ze zm.) CmentU... ustawa z r. o cmentarzach i chowaniu zmarłych (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 23, poz. 295 ze zm.) CenyU... ustawa z r. o cenach (Dz.U. Nr 97, poz ze zm.) DepSądR... rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z r. o zasadach i trybie postępowania w sprawach o złożenie przedmiotu świadczenia do depozytu sądowego (Dz.U. Nr 42, poz. 261) DomSkłU... ustawa z r. o domach składowych (...) (Dz.U. Nr 114, poz ze zm.) EgAdmU... ustawa z r. o postępowaniu egzekucyjnym w administracji (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 229, poz ze zm.) FundEmU ustawa z r. o organizacji i funkcjonowaniu funduszy emerytalnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 34, poz. 189 ze zm.) FunkKRPU ustawa z r. o funkcjach konsulów Rzeczypospolitej Polskiej (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 215, poz ze zm.) GospGruntU... ustawa z r. o gospodarce gruntami i wywłaszczaniu nieruchomości (t.j. Dz.U. z 1991 r. Nr 30, poz. 127 ze zm.) GospNierRolnSPU.. ustawa z r. o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 231, poz ze zm.) GospNierU... ustawa z r. o gospodarce nieruchomościami (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 102, poz. 651) GZU... ustawa z r. o grach i zakładach wzajemnych (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 4, poz. 27 ze zm.) KC... ustawa z r. Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 93 ze zm.) KH... rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z r. Kodeks handlowy (Dz.U. Nr 57, poz. 502 ze zm.) KK... ustawa z r. Kodeks karny (Dz.U. Nr 88, poz. 553 ze zm.) KKS... ustawa z r. Kodeks karny skarbowy (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 111, poz. 765) KKW... ustawa z r. Kodeks karny wykonawczy (Dz.U. Nr 90, poz. 557 ze zm.) KM... ustawa z r. Kodeks morski (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 217, poz ze zm.) KP... ustawa z r. Kodeks pracy (t.j. Dz.U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.) KPA KPC... ustawa z r. Kodeks postępowania administracyjnego (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 98, poz ze zm.)... ustawa z r. Kodeks postępowania cywilnego (Dz.U. Nr 43, poz. 296 ze zm.) KPK... ustawa z r. Kodeks postępowania karnego (Dz.U. Nr 89, poz. 555 ze zm.) XV

17 Wykaz skrótów KredytKonsumU.... ustawa z r. o kredycie konsumenckim (Dz.U. Nr 100, poz ze zm.) KRO ustawa z r. Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. Nr 9, poz. 59 ze zm.) KRSU ustawa z r. o Krajowym Rejestrze Sądowym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 17, poz. 209 ze zm.) KSCU ustawa z r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 90, poz. 594) KSCU z 1967 r.... ustawa z r. o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 9, poz. 88 ze zm.) KSH... ustawa z r. Kodeks spółek handlowych (Dz.U. Nr 94, poz ze zm.) KW ustawa z r. Kodeks wykroczeń (Dz.U. Nr 12, poz. 114 ze zm.) KWU ustawa z r. o księgach wieczystych i hipotece (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 124, poz ze zm.) KZ... rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z r. Kodeks zobowiązań (Dz.U. Nr 82, poz. 598) NBPU ustawa z r. o Narodowym Banku Polskim (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 1, poz. 2 ze zm.) NielU... ustawa z r. o postępowaniu w sprawach nieletnich (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 33, poz. 178) NieuzasadZwłokU... ustawa z r. o skardze za naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postępowaniu przygotowawczym prowadzonym lub nadzorowanym przez prokuratora i postępowaniu sądowym bez nieuzasadnionej zwłoki (Dz.U. Nr 179, poz ze zm.) ObligU... ustawa z r. o obligacjach (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 120, poz ze zm.) ObrInstrFinU ustawa z r. o obrocie instrumentami finansowymi (Dz.U. Nr 183, poz ze zm.) OchrGrU ustawa z r. o ochronie gruntów rolnych i leśnych (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 121, poz ze zm.) OchrKonkurU ustawa z r. o ochronie konkurencji i konsumentów (Dz.U. Nr 50, poz. 331 ze zm.) OchrKonkurU z 2000 r. ustawa z r. o ochronie konkurencji i konsumentów (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 86, poz. 804 ze zm.) OchrKonsumU..... ustawa z r. o ochronie niektórych praw konsumentów oraz o odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz.U. Nr 22, poz. 271 ze zm.) OchrLokU ustawa z r. o ochronie praw lokatorów, mieszkaniowym zasobie gminy i o zmianie Kodeksu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 31, poz. 266 ze zm.) OchrZwU... ustawa z r. o ochronie zwierząt (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 106, poz ze zm.) OrdPod... ustawa z r. Ordynacja podatkowa (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 8, poz. 60 ze zm.) PDOFizU ustawa z r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 51, poz. 307 ze zm.) PodpElU ustawa z r. o podpisie elektronicznym (Dz.U. Nr 130, poz ze zm.) PodSDU ustawa z r. o podatku od spadków i darowizn (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 93, poz. 768) POPC XVI... ustawa z r. Przepisy ogólne prawa cywilnego (Dz.U. Nr 34, poz. 311 ze zm.)

18 Wykaz skrótów PostAdmU... ustawa z r. Prawo o postępowaniu przed sądami administracyjnymi (Dz.U. Nr 153, poz ze zm.) PPU ustawa z r. o przedsiębiorstwach państwowych (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 112, poz. 981 ze zm.) PrASC ustawa z r. Prawo o aktach stanu cywilnego (t.j. Dz.U. z 2004 r. Nr 161, poz. 1688) PrAut ustawa z r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 90, poz. 631 ze zm.) PrBank ustawa z r. Prawo bankowe (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 72, poz. 665 ze zm.) PrBud ustawa z r. Prawo budowlane (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 156, poz ze zm.) PrCzek ustawa z r. Prawo czekowe (Dz.U. Nr 37, poz. 283 ze zm.) PrEnerg ustawa z r. Prawo energetyczne (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625 ze zm.) PrGeod ustawa z r. Prawo geodezyjne i kartograficzne (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 240, poz. 2027) PrGeol... ustawa z r. Prawo geologiczne i górnicze (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 228, poz ze zm.) PrGosp... ustawa z r. Prawo działalności gospodarczej (Dz.U. Nr 101, poz ze zm.) PrLot ustawa z r. Prawo lotnicze (t.j. Dz.U. z 2006 r. Nr 100, poz. 696 ze zm.) PrŁow ustawa z r. Prawo łowieckie (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 127, poz. 1066) PrNot ustawa z r. Prawo o notariacie (t.j. Dz.U. z 2008 r. Nr 189, poz ze zm.) ProkGenSPU ustawa z r. o Prokuratorii Generalnej Skarbu Państwa (Dz.U. Nr 169, poz ze zm.) PrPapW... ustawa z r. Prawo o publicznym obrocie papierami wartościowymi (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 111, poz. 937 ze zm.) PrPras ustawa z r. Prawo prasowe (Dz.U. Nr 5, poz. 24 ze zm.) PrPrywM ustawa z r. Prawo prywatne międzynarodowe (Dz.U. Nr 46, poz. 290 ze zm.) PrPrzew ustawa z r. Prawo przewozowe (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 50, poz. 601 ze zm.) PrRuchDrog... ustawa z r. Prawo o ruchu drogowym (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 108, poz. 908 ze zm.) PrRzecz... dekret z r. Prawo rzeczowe (Dz.U. Nr 57, poz. 319 ze zm.) PrSpółdz ustawa z r. Prawo spółdzielcze (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 188, poz ze zm.) PrStow ustawa z r. Prawo o stowarzyszeniach (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 79, poz. 855 ze zm.) PrUpN ustawa z r. Prawo upadłościowe i naprawcze (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 175, poz ze zm.) PrWeksl ustawa z r. Prawo wekslowe (Dz.U. Nr 37, poz. 282 ze zm.) PrWłPrzem ustawa z r. Prawo własności przemysłowej (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz ze zm.) PrWod ustawa z r. Prawo wodne (t.j. Dz.U. z 2005 r. Nr 239, poz. 2019) PrywU... ustawa z r. o komercjalizacji i prywatyzacji (t.j. Dz.U. z 2002 r. Nr 171, poz ze zm.) XVII

19 Wykaz skrótów PrZamPubl... ustawa z r. Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 113, poz. 759) PrzeksztUżytWieczU.. ustawa z r. o przekształceniu prawa użytkowania wieczystego przysługującego osobom fizycznym w prawo własności (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 120, poz ze zm.) PWKC... ustawa z r. Przepisy wprowadzające Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 16, poz. 94 ze zm.) RzeczZnalR rozporządzenie Rady Ministrów z r. w sprawie rzeczy znalezionych (Dz.U. Nr 22, poz. 141 ze zm.) SamGminU... ustawa z r. o samorządzie gminnym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz ze zm.) SamPowU... ustawa z r. o samorządzie powiatowym (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz ze zm.) SamPracU... ustawa z r. o pracownikach samorządowych (Dz.U. Nr 223, poz. 1458) SamWojU... ustawa z r. o samorządzie województwa (t.j. Dz.U. z 2001 r. Nr 142, poz ze zm.) SNU... ustawa z r. o Sądzie Najwyższym (Dz.U. Nr 240, poz ze zm.) SpółdzMieszkU.... ustawa z r. o spółdzielniach mieszkaniowych (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 119, poz ze zm.) SprzedażKonsumU... ustawa z r. o szczególnych warunkach sprzedaży konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz.U. Nr 141, poz ze zm.) SwobDziałGospU... ustawa z r. o swobodzie działalności gospodarczej (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 155, poz ze zm.) TKU... ustawa z r. o Trybunale Konstytucyjnym (Dz.U. Nr 102, poz. 643 ze zm.) UbezpObowU ustawa z r. o ubezpieczeniach obowiązkowych, Ubezpieczeniowym Funduszu Gwarancyjnym i Polskim Biurze Ubezpieczycieli Komunikacyjnych (Dz.U. Nr 124, poz ze zm.) UbezpU... ustawa z r. o działalności ubezpieczeniowej (t.j. Dz.U. z 2010 r. Nr 11, poz. 66 ze zm.) UbezpU z 1990 r.... ustawa z r. o działalności ubezpieczeniowej (t.j. z 1996 r. Dz.U. Nr 11, poz. 62 ze zm.) UstRolU... ustawa z r. o kształtowaniu ustroju rolnego (Dz.U. Nr 64, poz. 592) UżytWieczU... ustawa z r. o nabywaniu przez użytkowników wieczystych prawa własności nieruchomości (Dz.U. Nr 113, poz ze zm.) VATU... ustawa z r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. Nr 54, poz. 535 ze zm.) WłLokU... ustawa z r. o własności lokali (t.j. Dz.U. z 2000 r. Nr 80, poz. 903 ze zm.) WykUprSPU... ustawa z r. o zasadach wykonywania uprawnień przysługujących Skarbowi Państwa (Dz.U. Nr 106, poz. 493 ze zm.) ZagospPrzestrzU.... ustawa z r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. Nr 80, poz. 717 ze zm.) ZakOpZdU... ustawa z r. o zakładach opieki zdrowotnej (t.j. Dz.U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89 ze zm.) ZastRejU... ustawa z r. o zastawie rejestrowym i rejestrze zastawów (t.j. Dz.U. z 2009 r. Nr 67, poz. 569 ze zm.) ZmKCU... ustawa z r. o zmianie ustawy Kodeks cywilny (Dz.U. Nr 55, poz. 321 ze zm.) XVIII

20 Wykaz skrótów ZNKU... ustawa z r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji (t.j. Dz.U. z 2003 r. Nr 153, poz ze zm.) 2. Organy orzekające ETS... Europejski Trybunał Sprawiedliwości GKA... Główna Komisja Arbitrażowa NSA... Naczelny Sąd Administracyjny NSA(7) Naczelny Sąd Administracyjny w składzie siedmiu sędziów SA... SądApelacyjny SN... Sąd Najwyższy SN(PSIC)... Sąd Najwyższy w pełnym składzie Izby Cywilnej (w latach : Izby Cywilnej i Administracyjnej) SN (PSIAPiUS).... Sąd Najwyższy w pełnym składzie Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Społecznych (do roku 1990: Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych) (od r.: Izby Pracy, Ubezpieczeń Społecznych i Spraw Publicznych) SN(7)... Sąd Najwyższy w składzie siedmiu sędziów SO... Sąd Okręgowy SW... Sąd Wojewódzki; obecnie Sąd Okręgowy TK Trybunał Konstytucyjny WSA... Wojewódzki Sąd Administracyjny 3. Czasopisma AUWr... ActaUniversitatisWratislaviensis BISN... Biuletyn Informacyjny Sądu Najwyższego Biul.SN... Biuletyn Sądu Najwyższego BMS... Biuletyn Ministra Sprawiedliwości DPP... Demokratyczny Przegląd Prawniczy Dz.U.... Dziennik Ustaw Dz.Urz.... DziennikUrzędowy Gl.... Glosa GP... Gazeta Prawna GS... Gazeta Sądowa GSiP... Gazeta Sądowa i Penitencjarna KPP... Kwartalnik Prawa Prywatnego KSP... Krakowskie Studia Prawnicze MoP... MonitorPrawniczy M.P.... MonitorPolski MPod... Monitor Podatkowy NP... Nowe Prawo OG... Orzecznictwo Gospodarcze ONSA... Orzecznictwo Naczelnego Sądu Administracyjnego OSA, OSAiSN..... Orzecznictwo Sądów Apelacyjnych (w latach : Orzecznictwo Sądu Apelacyjnego i Sądu Najwyższego) OSG OSN... Orzecznictwo Sądów Gospodarczych... Zbiór Orzeczeń Sądu Najwyższego. Orzeczenia Izby Cywilnej (w latach ), Orzecznictwo Sądu Najwyższego (w latach : Izby Cywilnej i Izby Karnej, w roku 1962: Izby Cywilnej, w latach : Izby Cywilnej oraz Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w latach : Izby Cywilnej i Administracyjnej oraz Izby Pracy i Ubezpieczeń Społecznych, w latach : Izby Cywilnej oraz Izby Administracyjnej, Pracy i Ubezpieczeń Spo- XIX