PÓŁROCZNIK. Szkoła Zawód Praca. nr 11

Transkrypt

1 Szkoła Zawód Praca

2

3 PÓŁROCZNIK Szkoła Zawód Praca nr 11 Bydgoszcz 2016

4 Szkoła Zawód Praca nr 11/2016 Redaktor Naczelny Ryszard Gerlach Sekretarz Redakcji Renata Tomaszewska-Lipiec Członkowie Rady Redakcyjnej Tadeusz Aleksander (Wszechnica Polska Szkoła Wyższa w Warszawie) Augustyn Bańka (SWPS Uniwersytet Humanistycznospołeczny w Katowicach) Waldemar Furmanek (Uniwersytet Rzeszowski) Stefan M. Kwiatkowski (Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie) Walentyna Łozowiecka (Państwowa Akademia Nauk Pedagogicznych Ukrainy) Bernd Meier (Universität Potsdam/Niemcy) Krasimir Spirov (Technical University, Sofia/ Bułgaria) John Ward (IRTS Ile-de-France Montrouge/Neuillysur-Marne Fondation ITSRS, Institut Régional de Travail Social/Francja) Zygmunt Wiatrowski (Kujawska Szkoła Wyższa we Włocławku) Redaktorzy tematyczni Elżbieta Kasprzak (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy) psychologia pracy Adam Solak (Akademia Pedagogiki Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej w Warszawie) filozofia pracy Jerzy Stochmiałek (Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie) andragogika Janusz Sztumski (Górnośląska Wyższa Szkoła Handlowa im. Wojciecha Korfantego w Katowicach) socjologia pracy Renata Tomaszewska-Lipiec (Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy), Joanna Wierzejska (Uniwersytet Marii Curie-Skłodowskiej w Lublinie) pedagogika pracy, rynek pracy Zdzisław Wołk (Uniwersytet Zielonogórski) poradoznawstwo, zawodoznawstwo Redaktorzy językowi Aleksandra Pawlicka język angielski Elżbieta Komsta język rosyjski Włodzimierz Kucharek język niemiecki Redaktor statystyczny Barbara Ciżkowicz Adres Redakcji ul. Chodkiewicza Bydgoszcz Uniwersytet Kazimierza Wielkiego Wydział Pedagogiki i Psychologii Instytut Pedagogiki Katedra Pedagogiki Pracy i Andragogiki Komitet Redakcyjny Sławomir Kaczmarek (przewodniczący) Zygmunt Babiński Katarzyna Domańska Grzegorz Kłosowski Andrzej Prószyński Marlena Winnicka Jacek Woźny Ewa Zwolińska Grażyna Jarzyna (sekretarz) Przygotowanie do druku Aleksandra Szymańska Copyright by Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego Bydgoszcz 2016 Utwór w całości ani we fragmentach nie może być powielany i rozpowszechniany bez pisemnej zgody posiadacza praw autorskich ISSN Wydawnictwo Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego (Członek Polskiej Izby Książki) Bydgoszcz, ul. Ogińskiego 16 tel./fax , wydaw@ukw.edu.pl, Rozpowszechnianie Poz Ark. wyd. 12,7

5 Spis treści Od Redakcji... 7 Artykuły i rozprawy Wiesław Sztumski: Ekologia pracy i sozologia pracy Barbara Baraniak: Pedagogika pracy zorientowana prośrodowiskowo Jerzy Kunikowski: Problem edukacji pracowniczej dla bezpieczeństwa Daniel Kukla: Współczesne społeczeństwo w kontekście kreowania rynku pracy Andrzej Zygadło: Poczucie podmiotowości pracowników w organizacjach opartych na wiedzy. Gotowość do rezygnacji z podmiotowości wśród menedżerów korporacji międzynarodowych Tatiana Walkowiak: Modele kwalifikacyjno-kompetencyjne kształcenia przyszłych nauczycieli Jakub Grygutis: Status prawny nauczyciela w stanie nieczynnym w Karcie Nauczyciela Beata Jakimiuk: Praca nauczyciela jako obszar budowania relacji interpersonalnych Katarzyna Pardej: Tworzenie modeli wyobrażeniowych zjawisk i procesów w szkolnictwie zawodowym Raporty z badań Elżbieta Gaweł-Luty, Dorota Kiełb-Grabarczyk: Sytuacja rodzinna dziecka wobec migracji zarobkowej rodzica/rodziców. Sprawozdanie z badań

6 Spis treści Agnieszka Sobolewska-Popko: Kreacje zawodowe matek w ich narracjach Magdalena Barańska: Alternatywny scenariusz projektowania kariery zawodowej studentów pedagogiki UAM w świetle wyników badań Adam Gawroński: Perspektywy i wyznaczniki karier zawodowych z punktu widzenia kierowników i przedsiębiorców Recenzje Recenzja książki Norberta G. Pikuły Poczucie sensu życia osób starszych. Inspiracje do edukacji dla starości, Kraków 2015 Iwona Mandrzejewska-Smól Sprawozdania i informacje Ogólnopolskie Seminarium Badawcze, Ustroń r. Jarosław Korczak III Poznańskie Forum Dyskusyjne LLL Uczenie się przez całe życie. Rozwój kariera praca, Poznań r. Katarzyna Ludwikowska Table of contents

7 ARTYKUŁY I ROZPRAWY III Poznańskie Forum Dyskusyjne LLL Uczenie się przez całe życie. Rozwój kariera praca Poznań r. Dnia 6 kwietnia 2016 r. na Wydziale Studiów Edukacyjnych Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu miała miejsce konferencja pt. Uczenie się przez całe życie. Rozwój kariera praca. Spotkanie to stanowiło kontynuację cyklicznych konferencji tematycznych, dotyczących szeroko ujmowanej problematyki uczenia się przez całe życie, a realizowanych pod hasłem Poznańskich Forów Dyskusyjnych LLL. Ich organizatorem jest Zakład Kształcenia Ustawicznego i Doradztwa Zawodowego Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, pod kierownictwem prof. zw. dr hab. Ewy Solarczyk-Ambrozik. Konferencję rozpoczęły wystąpienia gospodarzy Dziekana Wydziału Studiów Edukacyjnych UAM, prof. zw. dra hab. Zbyszko Melosika oraz prof. zw. dr hab. Ewy Solarczyk-Ambrozik. Część merytoryczna spotkania została zrealizowana w ramach trzech sesji plenarnych i trzech sekcji problemowych. Obrady pierwszej sesji prowadził prof. zw. dr hab. Stefan M. Kwiatkowski. Inauguracyjny wykład merytoryczny wygłosił prof. zw. dr hab. Józef Kargul z Dolnośląskiej Szkoły Wyższej we Wrocławiu. Wykład poświęcony był problematyce LLL osób odraczających dorosłość. W jego trakcie Autor postawił tezy skoncentrowane wokół przestrzeni, w których idea LLL mogłaby realizować się w życiu tzw. Piotrusia Pana i Wiecznej Dziewczynki. Kolejny wykład w toku pierwszej sesji wygłosiła prof. zw. dr hab. Ewa Solarczyk-Ambrozik, która podjęła się omówienia zagadnienia przejścia od karier linearnych ku karierom wielokierunkowym w perspektywie jednostkowej i organizacyjnej. Prelegentka przedstawiła poszczególne etapy procesu zmian przebiegu karier, eksponując w nich, zyskujące aktualnie na znaczeniu, kategorie bezgraniczności oraz zatrudnialności. Trzecim Referentem w sesji pierwszej był prof. zw. dr hab. Mieczysław Malewski z Dolnośląskiej Szkoły Wyższej we Wrocławiu, który wygłosił wykład pt. Kulturowe konteksty koncepcji lifelong learning. Autor ten zauważył, iż na skutek społecznych turbulencji mówić dziś możemy o masowej dekompozycji 236

8 Katarzyna Ludwikowska, III Poznańskie Forum Dyskusyjne... pracy nakazującej na nowo przemyśleć relację między gospodarką a edukacją. W konsekwencji zaprezentowanych rozważań prof. M. Malewski podsumował swoje wystąpienie tezą, że należałoby rozważyć zmianę obowiązującego modelu, polegającą na poprzedzeniu okresu edukacji aktywnością zawodową. W drugiej sesji obrad plenarnych funkcję przewodniczących pełnili: prof. zw. dr hab. Ryszard Gerlach z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy, prof. dr hab. Ewa Skibińska reprezentująca Uniwersytet Warszawski oraz prof. zw. dr hab. Jerzy Stochmiałek z Uniwersytetu Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie. Obrady w tej sesji zainaugurował wykład prof. zw. dr hab. Agnieszki Cybal-Michalskiej z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu na temat dualistycznego ujmowania sukcesu w karierze. W czasie wystąpienia prof. A. Cybal-Michalska, odwołując się do sformułowanej przez Z. Baumana tezy o współczesnym człowieku żyjącym w wielości światów, przedstawiła możliwe aspekty interpretacji sukcesu, akcentując różnice istniejące pomiędzy poszczególnymi poziomami. Kolejną Prelegentką była prof. dr hab. Zofia Szarota reprezentująca Uniwersytet Pedagogiczny im. Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie. Autorka ta skoncentrowała swoje wystąpienie wokół wyników badań empirycznych, prezentując interesującą koncepcję kluczy i wytrychów edukacyjnych. W trakcie opisywanej sesji swój wykład zaprezentowała również prof. dr hab. Ewa Kurantowicz z Dolnośląskiej Szkoły Wyższej we Wrocławiu, która poruszyła problematykę potwierdzania efektów uczenia się nieformalnego i pozaformalnego. Tezy E. Kurantowicz oparte były na doświadczeniach wynikających z realizacji projektu EDUPRO, którego podstawowym celem jest promocja uczenia się przez całe życie w szkołach wyższych przez wdrożenie innowacyjnych praktyk w zakresie uznawalności efektów uczenia się, uzyskanych poza edukacją formalną. Ostatnią Prelegentką sesji drugiej była prof. zw. dr hab. Magdalena Piorunek z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, która przedstawiła wykład pt. (Re)konstrukcje karier zawodowych w rodzimej rzeczywistości. Ujęcie diachroniczne, którego osią stały się wyniki badań własnych. Stanowiły one podstawę do postawienia hipotez dotyczących wyobrażeń studiującej młodzieży o karierze zawodowej. Prezentowane wyniki ujawniły funkcjonowanie tendencji do odczuwania przez młodych dorosłych presji konieczności odniesienia sukcesu oraz upubliczniania kariery, a także odczucia braku profesjonalizmu w obszarze zawodów będących przedmiotem aktualnie realizowanej edukacji. Trzeciej sesji obrad plenarnych przewodzili: prof. dr hab. Jerzy Semków z Uniwersytetu Wrocławskiego oraz prof. dr hab. Hanna Solarczyk-Szwec, reprezentująca Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu. Wykład inaugurujący tę część obrad przedstawiła prof. dr hab. Elżbieta Dubas z Uniwersytetu Łódzkiego. W jego toku Prelegentka nawiązała do wymiarów rozwoju człowieka do- 237

9 SPRAWOZDANIA I INFORMACJE rosłego, poszukując jego związków z pracą, karierą i całożyciowym uczeniem się. Autorka zaprezentowała podejście holistyczne, wskazując na aksjologiczny wymiar analizowanych zagadnień. Prof. dr hab. Renata Michalak z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu wygłosiła z kolei wykład na temat autodeterminacji jako fundamentu koncepcji LLL. Prelegentka, odnosząc się do swoich doświadczeń badawczych, związanych z edukacją dzieci, poszukiwała odpowiedzi na pytanie o przyczyny zróżnicowania w indywidualnych poziomach motywacji. Konsekwencją tych analiz była teza lokująca przyczyny braku motywacji osób dorosłych do uczenia się w wygaszaniu tejże motywacji na etapie szkolnym. Autorka zauważyła, iż rolą dobrego nauczyciela powinno być nie tyle motywowanie swoich uczniów do uczenia się, ile usuwanie barier stojących na drodze do automotywacji. Tę ostatnią, zdaniem R. Michalak, można wzmacniać m.in. poprzez stwarzanie osobom uczącym się możliwości wyboru zadania, inicjowanie pracy w grupie, realizację zadań użytecznych, wykorzystanie środków dydaktycznych oraz realizację zadań o charakterze badawczym. Ostatnim Prelegentem w części plenarnej był prof. dr hab. Waldemar Segiet z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu, który wygłosił wykład pt. Edukacja i praca w jednostkowej biografii. Problem nadawania znaczeń, stwierdzając, iż współczesna edukacja nie daje gotowych scenariuszy na skuteczne funkcjonowanie w dychotomicznej cywilizacji. Praca w sekcjach zogniskowana była wokół trzech zagadnień szczegółowych: 1. Rozwój człowieka a LLL którym przewodziły: dr Małgorzata Malec- -Rawiński z Uniwersytetu Wrocławskiego oraz dr Renata Tomaszewska- -Lipiec z Uniwersytetu Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy. 2. Kariera a LLL które prowadziły: prof. dr hab. Elżbieta Siarkiewicz z Dolnośląskiej Szkoły Wyższej we Wrocławiu oraz dr Małgorzata Olejarz z Uniwersytetu Zielonogórskiego. 3. Praca a LLL do których prowadzenia poproszeni zostali: prof. dr hab. Sławomir Banaszak z Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu oraz dr Krzysztof Pierścieniak z Uniwersytetu Warszawskiego. Poszczególne sesje plenarne, jak i całe wydarzenie zakończyły się częścią dyskusyjną. Konwencja spotkania sprzyjała ożywionej wymianie myśli, co przyczyniło się do wyłonienia nowych problemów badawczych potwierdzających rangę podjętych podczas tego spotkania naukowego zagadnień, ich interdyscyplinarny charakter i konieczność kompleksowej analizy. Katarzyna Ludwikowska Uniwersytet Kazimierza Wielkiego w Bydgoszczy 238