WYBRANE ZAGADNIENIA PROJEKTOWANIA I EKSPLOATACJI MASZYN I URZĄDZEŃ
|
|
- Julia Olszewska
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Publikacja współfinansowana ze środków UNII EUROPEJSKIEJ w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt Plan Rozwoju Politechniki Częstochowskiej ANDRZEJ KASPRZYCKI WOJCIECH SOCHACKI WYBRANE ZAGADNIENIA PROJEKTOWANIA I EKSPLOATACJI MASZYN I URZĄDZEŃ POLITECHNIKA CZĘSTOCHOWSKA CZĘSTOCHOWA 009
2 Recenzenci: prof. dr hab. inż. Jerzy Bajkowski dr hab. inż. Ludwik Kania prof. PCz Autorzy: Część I i II: Andrzej Kasprzycki Część III: Wojciech Sochacki Zamiarem autorów niniejszego podręcznika było przybliżenie zagadnień związanych z projektowaniem i eksploatacją obiektów technicznych. Nieodzownym elementem projektowania jest umiejętność czytania i wykonania dokumentacji technicznej, której główną częścią składową jest rysunek techniczny danego obiektu. Stąd też w niniejszym opracowaniu część pierwsza (rozdziały 1 do 9) poświęcona jest temu zagadnieniu. W oparciu o najnowsze normy podano ogólne zasady przedstawienia graficznego obiektów zarówno w realizacji ręcznej jak i komputerowej. Część druga (rozdziały 10 do ) podręcznika, dotyczy podstaw konstrukcji maszyn, gdzie materiał dotyczący tej bardzo obszernej dziedziny wiedzy przedstawiono w rozwiązaniach zadań obliczeniowych związanych z konstrukcją elementów i podzespołów różnych maszyn i urządzeń. W części trzeciej (rozdziały 3 do 7) zaprezentowano najistotniejsze zagadnienia dotyczące eksploatacji maszyn i urządzeń. W sposób zwięzły omówiono zagadnienia dotyczące zdarzeń i procesów eksploatacyjnych, obiektów technicznych, elementów teorii niezawodności czy strategii eksploatacyjnych. Proponowany skrypt przeznaczony jest dla studentów wyższych szkół technicznych z kierunkami mechanicznymi i mechatronicznymi. Publikacja współfinansowana ze środków UNII EUROPEJSKIEJ w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego Projekt Plan Rozwoju Politechniki Częstochowskiej KAPITAŁ LUDZKI
3 Spis treści Część I Podstawy rysunku technicznego 1. Znormalizowane elementy arkusza Forma graficzna arkusza Pismo techniczne Podziałki Wymagania podstawowe dotyczące linii Tabliczka rysunkowa Rzutowanie prostokątne Rzutowanie prostokątne Połączenia Gwinty i części gwintowane Połączenia spawane Przedstawianie wielowypustów i wielokarbów Przekładnie zębate Łożyska toczne. Uszczelnienia ruchowe Sprężyny Wymiarowanie Tolerowanie wymiarów Tolerancje geometryczne Struktura geometryczna powierzchni Schematy rysunkowe Wykaz norm dotyczących rysunku technicznego Wytrzymałość elementów Literatura.. 54 Część II Podstawy konstrukcji maszyn 11. Połączenia spawane Wymagania konstrukcyjne Spoiny czołowe Spoiny pachwinowe Obliczenia wytrzymałościowe Literatura Połączenia gwintowe Obciążenie połączeń śrubowych Złącze swobodnie skręcane i następnie obciążone siłą osiową F o Złącze śrubowe skręcane pod działaniem siły roboczej F pod obciążeniem Śruba jest napięta wstępnie siłą F w, a następnie dodatkowo obciążona siłą roboczą F p Śruba przenosi obciążenie poprzeczne F t w stosunku do swojej osi 67 3
4 Złącze śrubowe o różnych temperaturach elementów Wytrzymałość zmęczeniowa śrub złącznych Śruby robocze Literatura Tablice pomocnicze Łączenie wirników z wałami Połączenia wpustowe i wypustowe Połączenia zaciskowe Połączenia stożkowe Literatura Łożyska toczne Obliczenia nośności i trwałości łożysk tocznych Konstrukcje łożyskowań Literatura Wały i osie Obliczenia wytrzymałościowe wałów dwupodporowych Sztywność wałów i osi Sztywność skrętna Sztywność giętna Literatura Sprzęgła Sprzęgła mechaniczne Sprzęgła nierozłączne Sprzęgła rozłączne Sprzęgła sterowane cierne Sprzęgła sterowane ze sprzężeniem kształtowym (kłowym) Sprzęgła magnetyczne Literatura Przekładnie zębate walcowe z kołami o zębach prostych Wielkości podstawowe koła zębatego Typy zębów Korekcja zazębienia Przełożenie przekładni Rozkład sił, obciążenie, moc i sprawność przekładni Literatura Przekładnia pasowa z pasem zębatym jednostronnym Podstawowe oznaczenia Obliczenia przekładni pasowej zębatej Oznaczenie pasa i kół pasowych zębatych Literatura Przykład obliczeniowy Przekładnia pasowa transportowa Podstawowe oznaczenia Obliczanie przekładni pasowej napędu liniowego Oznaczenie pasa i kół pasowych zębatych Literatura
5 19.5. Przykłady obliczeń Przekładnia pasowa z pasem klinowym Podstawowe oznaczenia Obliczania przekładni pasowej Oznaczenie pasa klinowego Literatura Przykład obliczeniowy Przekładnia pasowa z pasem wieloklinowym Podstawowe oznaczenia Obliczanie przekładni pasowej Oznaczenie pasa wieloklinowego Literatura Przykłady obliczeń Sprężyny śrubowe walcowe z drutu okrągłego Podstawowe oznaczenia Sprężyny naciskowe Sprężyny naciągowe Literatura Przykłady obliczeń Część III Eksploatacja maszyn i urządzeń 3. Zagadnienia wstępne Cele i zadania eksploatacji Optymalizacja eksploatacji Zasady eksploatacji Dobra Praktyka Eksploatacyjna (DPE)(wg[16]) Cechy obiektu eksploatacji Modelowy opis obiektu eksploatacji Model strukturalny obiektu eksploatacji Modele funkcjonalne obiektów technicznych Budowa modeli obiektów technicznych Diagnozowanie i monitorowanie stanu obiektu eksploatacji Stan techniczny obiektu Zmiany stanów obiektów eksploatacji Proces zmian stanów technicznych obiektów Proces zmian stanów eksploatacyjnych obiektów technicznych Parametry obiektów systemu eksploatacji Nośniki informacji o stanie obiektu eksploatacji Diagnostyka techniczna Miejsce diagnostyki w życiu obiektu Diagnostyka eksploatacyjna Projektowanie diagnostyki maszyn Przeglądy techniczne maszyn i urządzeń Remonty maszyn i urządzeń 5
6 Metody i techniki regeneracji obiektów technicznych Przygotowanie prac obsługowo-naprawczych Realizacja prac obsługowo-naprawczych 5 5. Procesy i zdarzenia eksploatacyjne Rodzaje modeli procesów eksploatacji Modele procesów eksploatacji obiektów naprawialnych Model procesu eksploatacji jako ciągu stanów Czynniki działające na obiekt techniczny Uszkodzenia obiektów technicznych Procesy zużyciowe w eksploatacji obiektów technicznych Tarcie Obciążenia zmienne Korozja Niezawodność obiektów eksploatacji Niezawodność i trwałość obiektów eksploatacji Kryteria niezawodność obiektów nieodnawialnych Kryteria niezawodności obiektów odnawialnych Analiza niezawodności obiektów technicznych Metoda wędrującego ogniwa Kontrola jakości obiektów technicznych Zarządzanie eksploatacją obiektów technicznych Strategie eksploatacji maszyn Strategia według niezawodności Strategia według efektywności ekonomicznej Strategia według resursu( potencjału eksploatacyjnego) Strategia według ilości wykonanej pracy Strategia według stanu technicznego Autoryzowana strategia istnienia maszyny Strategia mieszana TPM - Kompleksowe utrzymanie produktywności Technologie informatyczne w eksploatacji maszyn Właściwości systemu informatycznego eksploatacji Informatyzacja w systemie kierowania eksploatacją Budowa systemu informatycznego eksploatacji maszyn (wg []).. 58 Literatura do części III. 59 6
7 1. Znormalizowane elementy arkusza 1.1. Forma graficzna arkusza W normie PN-EN ISO 5457: 00 ustalono wielkość i układ arkuszy rysunkowych, stosowanych do wykonywania rysunków technicznych, łącznie z wykonywanymi z zastosowaniem komputera. Uprzywilejowane formaty arkuszy, także pola rysunkowe głównej serii A (PN-EN ISO 16: 007) podano w tablicy 1.1. W razie potrzeby mogą być stosowane formaty pochodne przez zwielokrotnienie krótszych boków zasadniczych. Budowę systemu formatów pochodnych przedstawiono na rysunku 1.1. Rysunek 1.1 Tablica 1.1. Formaty arkuszy rysunkowych Format od A3 do A0 Format A4 Oznaczenie Arkusz obcięty Pole rysunkowe Arkusz nieobcięty a1 b1 a b a3 b3 A A A A A
8 Przykład arkusza rysunkowego o formacie A3 przedstawiono na rysunku 1.. Rysunek 1. 8
9 Wszystkie formaty rysunkowe powinny posiadać: - ramkę ograniczająca pole rysunkowe wykonane linią ciągłą o grubości 0,7mm - obramowanie siatki odniesienia wykonane linią ciągłą o grubości 0,35mm z odsunięciem 5mm na zewnątrz pola rysunkowego - cztery znaki centrujące (dla formatów od A0 do A3) rysowane linią ciągłą o grubości 0,7mm i długości 10mm, umieszczone na końcach dwóch osi symetrii arkusza obciętego, których początek jest na linii obramowania siatki odniesienia. Znaki te ułatwiają usytuowanie rysunku do reprodukcji lub mikrofilmowania. - pól siatki odniesienia o długości 50mm, z początkiem podziału w obie strony od znaków centrujących. Zaleca się oznaczanie pól na obu bokach arkusza: od góry do dołu wielkimi literami (bez litery I i O) i od lewej do prawej cyframi. Na formacie A4 litery i cyfry są umieszczone tylko u góry i na prawym boku. Litery i cyfry powinny być pisane pismem rodzaju B, wysokości 3,5mm. Pola te pozwalają na łatwiejszą lokalizacje na rysunku szczegółów, poprawek, zmian itp. - tabliczkę rysunkową (PN-EN ISO 700:007) na formatach od A0 do A3 umieszczoną w prawym dolnym rogu pola rysunkowego. Kierunek czytania rysunków jest zgodny z zamieszczoną tabliczką rysunkową. - znaki obcięcia w narożach obciętego arkusza, w kształcie dwu zachodzących na siebie prostokątów o wymiarach 10x5mm. Znaki obcięcia wykonuje się tylko wtedy, jeżeli na arkuszu ma być wykonanych kilka oddzielnych rysunków i kopie tego arkusza będą cięte na odpowiednie formaty. - oznaczenie formatu arkusza rysunkowego umieszczone w prawym dolnym rogu pola siatki. 1.. Pismo techniczne W opisywania dokumentacji technicznej stosuje się pismo rodzaju A, B, CA i CB (PN-EN ISO :00), proste lub pochyłe, nachylone pod kątem 75º do poziomu. Pismo rodzaju CA i CB stosowane jest w kreśleniu sterowanym numerycznie w CAD (PN-EN ISO :00). Zalecane jest stosowanie pisma prostego rodzaju B i CB. Wielkość nominalna pisma jest określona wysokością (h) zarysu wielkich liter (tablica 1.). 9
10 Tablica 1.. Wymiarowanie pisma rodzaju B Cecha Krotność Wymiary w mm h h (10/10)h 1,8,5 3, c1 (7/10)h 1,6 1,75,5 3, c (3/10)h 0,54 0,75 1,05 1,5,1 3 4, 6 a (/10)h 0,36 0,5 0,7 1 1,4,8 4 b1 (13/10)h,34 3,5 4,55 6,5 9, , 6 b (15/10)h,7 3,75 5,5 7,5 10, e (6/10)h 1,08 1,5,1 3 4, 6 8,4 1 d (1/10)h 0,18 0,5 0,35 0,5 0,7 1 1, Podziałki Podziałką nazywamy stosunek wymiaru liniowego elementu przedmiotu przedstawionego na rysunku do wymiaru tego samego elementu na przedmiocie. Zgodnie z normą PN-EN ISO 5455: 1998 rozróżniamy podziałki: - naturalną 1:1 - zwiększającą 50:1, 0:1, 10:1, 5:1, :1 - zmniejszającą 1:, 1:5, 1:10, 1:0, 1:50, 1:100 1:00, 1:500, 1:1000, 1:000, 1:5000, 1:10000 Wartości podziałki stosowanej na rysunku należy wpisać do tabliczki rysunkowej w miejscu do tego przeznaczonym. Jeżeli na rysunku jest konieczne użycie więcej niż jednej podziałki, w tabliczce rysunkowej należy wpisać tylko podziałkę główną, zaś wszystkie pozostałe, w pobliżu numeru pozycji lub literowego oznaczenia odpowiedniego szczegółu widoku (lub przekroju) Wymagania podstawowe dotyczące linii W normie PN-EN ISO 18-0:00 ustalono rodzaje linii, ich oznaczenia i kształt oraz zasady ogólne kreślenia linii stosowanych w rysunku technicznym. Rozróżnia się linie bardzo grube (o grubości 4d), grube (o grubości d) i linie cienkie (o grubości d). Grubość d wszystkich rodzajów linii powinna być równa jednej z podanych niżej wartości, zależnie od rodzaju i formatu rysunku. 0,13mm, 0,18mm, 0,5mm, 0,35mm, 0,5mm, 0,7mm, 1mm, 1,4mm, mm 10
11 W tablicy 1.3 oraz rysunku 1.3 przedstawiono podstawowe rodzaje i przykładowe zastosowanie linii do wykonywania rysunków technicznych maszynowych. Numer linii Przedstawienie i opis Linia ciągła gruba Linia ciągła cienka Linia ciągła odręczna Linia ciągła z przerwaniem Tablica 1.3. Podstawowe rodzaje linii Przykładowe zastosowanie - widoczne krawędzie i zarysy przedmiotów w widokach i przekrojach - wierzchołki gwintów i granicę użyteczną długości gwintu - geometria wykreślna - obramowanie arkusza - linie: wymiarowe, odniesienia, pomocnicze - kreskowanie przekrojów - zarysy kładów miejscowych - linie urwania i przerwania przedmiotów - linie ograniczające przekroje cząstkowe - linie urwania i przerwania przedmiotów - oddzielenie widoku od przekroju - niewidoczne zarysy przedmiotu Linia kreskowa cienka Linia z długą kreską i z kropką (cienka) Linia z długą kreską i z kropką (gruba) Linia z długą kreską i z dwoma kropkami (cienka) - linie wyobrażalne, np. osie i ślady płaszczyzn symetrii - linie podziałowe w kołach zębatych - ślady płaszczyzn przekroju - skrajne położenie części ruchomych - zarysy części przyległych - linie środka ciężkości - oznaczenie granicznego obszaru 11
12 Rysunek 1.3 Stopniowanie grubości linii podano w tablicy 1.4. Tablica 1.4. Grupa Grubość linii [mm] linii Rodzaj linii Wymiary, tekst, symbole graficzne 01.1, 0.1, 04.1, , 0., 04. PN-EN ISO :00 0,5 0,13 0,5 0,18 0,35 0,18 0,35 0,5 0,5 0,5 0,5 0,35 0,7 0,35 0,7 0,5 1 0,5 1 0,7 1,4 0,7 1, ,4 Linie o grubościach podanych tłustym drukiem są uprzywilejowane Długości kresek, wymiary punktów i odstępy miedzy nimi powinny być jednakowe. Linie powinny zaczynać się i kończyć kreską, przecinać się kreskami, załamania i zagięcia linii powinny być w miejscu kresek. Linia z długa kreską i z kropką (linia cienka) powinna być przedłużona poza zarys w obie strony o wielkość 1d (rys.1.4), a linie krótsze niż l 1 =54,5d powinny być rysowane jako linie cienkie ciągłe. 1
13 Rysunek 1.4 Kształt oraz proporcje wymiarowe linii ciągłej z przerwaniem i zygzakiem przedstawiono na rys.1.5, dla której: - długość linii l = l 10d liczba wewnętrznych zygzaków n = l1 + 1 (zaokrąglona) 80 - dla l 1 40 n = 1 l1 - długość kresek między zygzakami l = 7, 5d n - długość kresek na końcach linii dla l = 0, l n = 0.5 l1 0 dla = 1 n l ( 7, 5d ) - jeżeli l 10d, to zygzak powinien być umieszczony poza zarysem obiektu z jednej strony obiektu. Rysunek
14 1.5. Tabliczki rysunkowe Na rysunku 1.6 przedstawiono przykład tabliczki rysunkowej (PN-EN ISO 700:007) do stosowania na rysunkach technicznych wykonawczych detali i na dokumentach tekstowych. Opisy w tabliczce rysunkowej należy wykonać pismem prostym rodzaju B (PN- EN ISO :00), stosując wysokości pisma h = 1,8,,5, 3,5mm. Rysunek 1.6 Na rysunku złożeniowym przedstawia się zestawienie poszczególnych części składowych mechanizmu, maszyny, urządzenia oraz ich wzajemne usytuowanie po zmontowaniu. Wszystkie części wchodzące w skład rysunku złożeniowego muszą być oznaczone w sposób przedstawiony na rysunku 1.7 (PN-EN ISO 6433:1998) i zgodne z wykazem części zamieszczonym w tabliczce rysunkowej, której przykład przedstawiono na rysunku 1.8. Numery części na rysunkach złożeniowych umieszcza się w kolumnach lub rzędach (rys.1.9), a cyfry numeracji (cyfry arabskie pisane pismem prostym typu B) powinny być podwójnej wysokości w stosunku do liczb wymiarowych stosowanych na danym rysunku. Rysunek 1.7 Zaleca się aby w pierwszej kolejności wpisywać do tabelki rysunkowej oznaczenia części rysunkowych nieznormalizowanych a następnie części znormalizowanych. Wykaz części rysunkowych w ramach każdego zespołu należy szeregować według rodzajów materiałów, w kolejności: żeliwo (zaczynając od głównego korpusu), staliwo, stal odkuwki, stal prętowa, metale kolorowe, niemetale (guma). 14
15 Rysunek 1.8 Natomiast wykaz części znormalizowanych grupować tematycznie w zależności od danej normy ISO lub PN (np. łożyska, śruby, podkładki, nakrętki). Części znormalizowane należy wiązać z tymi częściami rysunkowymi, z którymi przekazywane są zazwyczaj do montażu i przedstawiać je na tej samej linii odniesienia. Według tej zasady np. wpusty i łożyska odnosi się do wałka, natomiast śruby odnosi się nie do korpusu lecz do pokrywy przykręcanej do niego. Oznaczenia części identycznych powinny być zamieszczone tylko raz. Rysunek
16 . Rzutowanie prostokątne Rzut dający najwięcej informacji o przedmiocie powinien być stosowany jako widok z przodu lub rysunek główny, z uwzględnieniem na przykład jego położenia pracy, położenia obróbki lub montażu. Podstawowym sposobem przedstawiania obiektów trójwymiarowych na płaszczyźnie rysunku jest rzutowanie prostokątne (PN-EN ISO 5456-:00) które polega na rzutowaniu na wzajemnie prostopadłe do siebie rzutnie (płaszczyzny rzutów). Te płaszczyzny rzutów powinny być umieszczone na arkuszu rysunkowym w takiej kolejności, aby rzuty przedmiotu w stosunku do siebie były rozmieszczone według jednej z metod: a) rzutowanie według metody pierwszego kąta (rys..1) metoda europejska - w stosunku do widoku z przodu (a) inne rzuty mają nazwy: - rzut z góry (b), - rzut z dołu (e), - rzut od lewej strony (c), - rzut od prawej strony (d), - rzut z tyłu (f). Rysunek.1 b) rzutowanie według metody trzeciego kąta (rys..) metoda amerykańska - w stosunku do widoku z przodu (a) inne rzuty maja te same nazwy tylko są inaczej rozmieszczone 16
17 Rysunek. Symbol graficzny rzutowania według metody pierwszego kąta (rys..3) lub trzeciego kąta (rys..4) należy umieścić w tabliczce rysunkowej, w miejscu do tego przeznaczonym. Rysunek.3 Rysunek.4 c) rzutowanie identyfikowane strzałkami (rys..5) w którym widoki, przekroje i rzuty są rozmieszczone dowolnie względem siebie na rysunku. Każdy rzut, z wyjątkiem widoku z przodu należy jasno zidentyfikowany wielką literą, powtórzoną blisko strzałki identyfikującej określającej kierunek rzutowania omawianego rzutu. Rysunek.5 17
18 Symbol graficzny strzałki identyfikującej przedstawiono na rys..6. Oznaczenie literowe identyfikujące rzut wykonujemy pismem prostym rodzaju B o wysokości h 1 = h, (h - wysokości pisma stosowanego na rysunku Rysunek.6.1. Widoki, przekroje, kłady Przedmiot na rysunku technicznym można odwzorować graficznie za pomocą widoków, jak i przekrojów. Liczbę rzutów i przekrojów należy ograniczyć do koniecznego minimum. Zarysy i krawędzie widoczne należy rysować linią ciągłą grubą. Linie wyobrażalne przenikania się między dwoma powierzchniami zarysów bryłowych rysujemy liniami ciągłymi cienkimi nie dociągając ich do zarysu krawędzi (rys..7). Osie symetrii rysuje się liniami cienkimi z długą kreską i z kropką. Zarysy i krawędzie niewidoczne na widokach i przekrojach przedmiotu rysuje się linią kreskowa cienką tylko wtedy gdy ograniczy to liczbę rzutów i nie zmniejszy czytelności rysunku. Rysunek.7 18
19 Powierzchnie płaskie (zakończenia kwadratowe, kwadratowe zbieżne) oznaczamy przekątnymi rysowanymi liniami ciągłymi cienkimi (rys..8). Rysunek.8 Elementy symetryczne względem osi lub płaszczyzny można zapisać jako półprzekrój (rys..9) lub jako ćwierćwidok (rys..10). Linię symetrii identyfikujemy dwoma cienkim równoległymi liniami na każdym jej końcu, rysują je zgodnie z rysunkiem.11. Rysunek.9 Rysunek.10 Rysunek.11 W przypadku konieczności pokazania szczegółów przedmiotu można zastosować widok cząstkowy w postaci rzutu pomocniczego na płaszczyznę nierównoległą do żadnej z płaszczyzn rzutowania prostokątnego (rys..1). Rzut ten rysowany linią ciągłą grubą w rzutowaniu według metody trzeciego kąta powinien być połączony z rzutem głównym linią cienką z długą kreską i z kropką. Rysunek.1 19
20 W celu zmniejszenia pracochłonności oraz zaoszczędzenia miejsca na rysunku stosuje się kłady widoków. Kłady widoków najczęściej stosuje się gdy elementy jednakowe powtarzają się w sposób regularny (rozmieszczenie otworów w kołnierzach tulei, pokrywach, listwach). Można pominąć zarys kołnierza, a narysować linią ciągłą grubą tylko jeden z nich i jego położenie (rys..13). Ich liczbę należy określić poprzez wymiarowanie. Rysunek.13 Dopuszcza się w przypadku długich przedmiotów na pokazanie tylko tych części które są potrzebne do dalszego wymiarowania. Granice przerwanych części powinny być rysowane blisko siebie cienką odręczną lub zygzakową linią ciągłą (rys..14). Rysunek.14 Niewielkie pochylenia, zbyt małe do wyraźnego pokazania na rzucie, mogą być pominięte. Wówczas powinna być narysowana tylko krawędź odpowiadająca rzutowi mniejszego wymiaru (rys..15). 0
21 Rysunek.15 Gdy zastosowana podziałka na rysunku głównym nie pozwala na narysowanie i zwymiarowanie wszystkich szczegółów w sposób przejrzysty, to niewyraźne szczegóły powinny być otoczone lub okrążone linią ciągłą cienką, a obszar w ten sposób otoczony zidentyfikowany wielką literą. Szczegóły wewnątrz obszaru powinny być narysowane, w zwiększonej podziałce oraz zidentyfikowane taką samą wielką literą i oznaczone obok zastosowaną podziałką w nawiasach (rys..16). Rysunek.16 W celu przedstawienia na rysunkach wewnętrznych zarysów przedmiotu w sposób jednoznaczny i przejrzysty stosuje się przekroje rysunkowe, które powstają przez przecięcie przedmiotu wyobrażalną płaszczyzną przechodzącą przez szczegóły konstrukcyjne i odrzucenie (w wyobraźni) części przedmiotu znajdującego się miedzy obserwatorem a płaszczyzną przekroju, a sam przekrój kreskuje się linią ciągłą cienką pod kątem 45o do podstawy. Położenie płaszczyzny przekroju zawsze prostopadłej do rzutni zaznacza się linią grubą z długą kreską i z kropką. Linie te kreśli się tylko w punktach przebiegu płaszczyzny przez przedmiot, tj.: wejścia płaszczyzny w przedmiot i jej wyjścia (końce płaszczyzny przekroju) oraz w miejscach zmiany kierunku przecięcia wewnątrz przedmiotu (rys..17). Gdy przebieg płaszczyzny przekroju budzi wątpliwości, to jej przebieg można dodatkowo oznaczyć na całej długości linią cienką z długa kreską i z kropką. Każdy przekrój należy zidentyfikować dwiema takimi samymi wielkimi literami umieszczonymi przy końcach linii przekroju oraz strzałką wskazującą kierunek rzutowania. Oznaczenie literowe (rys..18) zaleca się wykonać pismem rodzaju B o wysokości h 1 = h (h wysokość pisma stosowanego na rysunku) 1
22 Rysunek.17 Rysunek.18 Przy przekrojach wzdłużnych nie podlegają kreskowaniu: ściany, żebra (rys..19), ramiona kół (zębatych, pasowych) oraz elementy, których kształt nie budzi wątpliwości, takich jak: wałki, śruby, nakrętki, sworznie, kołki, kliny, wpusty. Rysunek.19 Często w wykonywanym rysunku zachodzi konieczność przedstawienia zarysu figury powstałej w miejscu przecięcia płaszczyzną przekroju, co przedstawia się za pomocą kładu miejscowego (rys..0) lub kładu przesuniętego (rys..1). Obraz kładu miejscowego rzutuje się tak, by był to rzut z prawej strony lub od dołu. Symbol graficzny strzałki określającej kierunek rzutowania kładu przesuniętego pokazano na rysunku.18. Rysunek.0
23 Rysunek.1 Dla uwidocznienia szczegółu budowy rysowanego przedmiotu można przekrój całkowity zastąpić przekrojem cząstkowym (miejscowym) jak pokazano na rysunku.. Rysunek. W przypadku wykonywania przekrojów przedmiotów posiadających oś symetrii można w przekroju przedstawiać tylko dolną lub prawą część przedmiotu (rys..3). Tak wykonany rysunek nazywa się półprzekrojem. Rysunek.3 W przypadku gdy mamy wiele różnych detali na rysunku złożeniowym, to poszczególne powierzchnie przekrojów i kładów tej samej części należy kreskować w jednakowy sposób. Kreskowanie przyległych części należy wykonywać stosując linie o różnych kierunkach nachylenia lub o różnych odstępach między nimi dobrane proporcjonalnie do wielkości kreskowanej powierzchni (rys..4). 3
24 Rysunek.4 Jeżeli zachodzi potrzeba rozróżnienia rodzajów materiałów na przekrojach lub kładach można stosować różne oznaczenia graficzne materiałów, pod warunkiem objaśnienia ich w polu rysunkowym ( np. za pomocą opisu lub przez powołanie odpowiednich norm). Na rysunku.5 przedstawiono przykładowe graficzne oznaczanie rodzajów materiałów. Rysunek.5 4
25 3. Połączenia W normach rysunkowych przewidziano możliwość rysowania części i ich złożeń w uproszczeniach, co znacznie przyspiesza wykonanie dokumentacji bez rysowania pewnych szczegółów, które nie mają wpływu na jednoznaczność zapisu. Na rysunkach złożeniowych w uproszczony sposób przedstawia się: śruby, nitokołki, kołki, nakrętki, podkładki, zawleczki, łożyska toczne, uszczelnienia ruchowe Gwinty i części gwintowane Gwinty (PN-EN ISO :000) przedstawia się na różnego rodzaju rysunkach technicznych w sposób uproszczony. W widokach i przekrojach wierzchołki gwintów rysowane są linia ciągłą grubą, a dna gwintów (średnica rdzenia gwintów zewnętrznych i średnica nominalna gwintów wewnętrznych) linią ciągłą cienką jak pokazano na rysunkach 3.1 do 3.5. Natomiast w rzucie na płaszczyznę prostopadłą do osi gwintu linię ciągłą cienką rysuje się na trzech czwartych obwodu (rys.3.1), najlepiej z pozostawieniem otwartej prawej górnej ćwiartki okręgu. Gwint niewidoczny w całości rysuje się linią kreskową cienką (rys3.). Rysunek 3.1 Rysunek 3. Dopuszcza się pomijanie rysowania wyjścia gwintu wszędzie gdzie to jest możliwe. W śrubach dwustronnych wyjście gwintu jest funkcjonalnie niezbędne (rys.3.3), i dlatego powinno być rysowane za pomocą ciągłej pochylonej linii cienkiej. Na rysunku 3.4 przedstawiono złącze ze śrubą dwustronną. Rysunek 3.3 Rysunek 3.4 5
26 Przy rysowaniu złączonych części gwintowanych przyjmuje się, że część z gwintem zewnętrznym zawsze jest dominujący w stosunku do gwintu wewnętrznego (np. nakrętki). Gwint śruby zawsze przesłania gwint w nakrętce. Kreskowanie części gwintowanych pokazywanych w przekroju powinno rozciągać się do linii określającej wierzchołki gwintu (rys. 3.5). Rysunek 3.5 Elementy znormalizowane, jak śruby, wkręty, nakrętki, podkładki i zawleczki, leżące w płaszczyźnie przekroju wzdłużnego, rysuje się zawsze w widoku. Do połączeń śrubowych używane są śruby z łbem sześciokątnym, kwadratowym, walcowym, śruby oczkowe, śruby dwustronne (szpilki) oraz wkręty z łbem walcowym, kulistym, soczewkowym, stożkowym i wkręty bez łba.. W uproszczonym rysowaniu części gwintowanych nie należy rysować; ścięć krawędzi nakrętek i łbów, wyjść gwintu, kształtu końców śrub i podcięć. Jeżeli jest niezbędne pokazanie elementów przenoszących moment obrotowy (kształtów łbów śrub lub nakrętek), można stosować przykłady przedstawione w tablicy 3.1, oraz ich kombinacje nie pokazane w tabeli. Tablica 3.1 Śruby z łbem sześciokątnym Śruby z łbem walcowym z gniazdem sześciokątnym Śruby z łbem walcowym z gniazdem sześciokarbowym Śruby z łbem walcowym z wgłębieniem krzyżowym Śruby z łbem stożkowym soczewkowym z rowkiem Wkręty samogwintujące z łbem walcowym z rowkiem 6
27 3.. Połączenia spawane Połączenie spawane (PN-EN 553:1977) jest to łączenie metali poprzez nadtopienie ich brzegów i doprowadzeniu trzeciego w postaci elektrody (spawanie elektryczne) lub drutu spawalniczego (spawanie gazowe). Różne rodzaje połączeń są scharakteryzowane przez znak elementarny (rys. 3.6), który posiada: - strzałkę linii wskazującej (1), doprowadzoną do złącza, - linię odniesienia (), - linię identyfikującą (3), - znak umowny spoiny (4). Informacje o połączeniu i jego wymiarach powinny być podawane w rozwidleniu linii odniesienia (rys. 3.7), oddzielone ukośną kreską /, w następującej kolejności - oznaczenie numeryczne metody spawania (PN-EN ISO 4063:00) - wymagania jakościowe (PN-EN ISO 5817:007, PN-EN ISO 1004:006) - pozycja spawania (PN-EN ISO 6947:1999) - materiały dodatkowe (PN-EN ISO 544:005, PN-EN ISO 560:006) Dla maksymalnego uproszczenia rysunków, zaleca się powoływać raczej na instrukcje spawania, za pomocą odpowiedniego znaku (rys.3.8), umieszczonego w zamknięciu rozwidlenia linii odniesienia. Jeżeli złącze nie będzie wyszczególnione, lecz tylko będzie przedstawiało połączenie spawane, powinien być użyty znak jak na rys Rysunek 3.6 Rysunek 3.7 Rysunek 3.8 Rysunek 3.9 Linie: wskazującą i odniesienia rysujemy linią ciągłą cienką, a identyfikującą linią kreskową cienką. Dla spoin symetrycznych linia identyfikacyjna nie jest konieczna i powinna być pomijana. Przy sporządzaniu dokumentacji połączenia spawanego ważne jest oznaczenie kształtu brzegów łączonych materiałów. Rozróżnia się szereg sposobów ukosowania (PN-EN ISO 969-1:008), od których pochodzą nazwy odpowiedniej spoiny i ich symbol graficzny (rys.3.10). 7
28 Rysunek 3.10 Każdemu znakowi spoiny może towarzyszyć pewna liczba wymiarów (rys.3.11). Wymiary charakterystyczne przekroju poprzecznego spoiny podaje się po lewej stronie znaku (s), a wymiary przekroju wzdłużnego spoiny po jego prawej stronie (l), pisane pismem prostym rodzaju B o grubości takiej jaką użyto w napisach wymiaru. Brak jakichkolwiek oznaczeń towarzyszących znakowi wskazuje że spoina jest ciągła na całej długości przedmiotu. Do oznaczenia spoiny wykonanej wokół części (rys.3.1) należy dodać okrąg na przecięciu linii wskazującej z linią odniesienia. Rysunek 3.11 Rysunek 3.1 Znak umowny spoiny należy rysować na linii odniesienia gdy spoina znajduje się od strony strzałki linii wskazującej, a na linii identyfikującej gdy spoina znajduje się od strony przeciwnej niż strzałka linii wskazującej (rys.3.13). Rysunek
PUNKT PROSTA. Przy rysowaniu rzutów prostej zaczynamy od rzutowania punktów przebicia rzutni prostą (śladów). Następnie łączymy rzuty na π 1 i π 2.
WYKŁAD 1 Wprowadzenie. Różne sposoby przedstawiania przedmiotu. Podstawy teorii zapisu konstrukcji w grafice inżynierskiej. Zasady rzutu prostokątnego. PUNKT Punkt w odwzorowaniach Monge a rzutujemy prostopadle
Bardziej szczegółowoWYKŁAD 2 Znormalizowane elementy rysunku technicznego. Przekroje.
WYKŁAD 2 Znormalizowane elementy rysunku technicznego. Przekroje. Tworzenie z formatu A4 formatów podstawowych. Rodzaje linii Najważniejsze zastosowania linii: - ciągła gruba do rysowania widocznych krawędzi
Bardziej szczegółowoWymiary tolerowane i pasowania. Opracował: mgr inż. Józef Wakuła
Wymiary tolerowane i pasowania Opracował: mgr inż. Józef Wakuła Pojęcia podstawowe Wykonanie przedmiotu zgodnie z podanymi na rysunku wymiarami, z uwagi na ograniczone dokładności wykonawcze oraz pomiarowe
Bardziej szczegółowoWidoki WPROWADZENIE. Rzutowanie prostokątne - podział Rzuty prostokątne dzieli się na trzy rodzaje: widoki,.przekroje, kłady.
Widoki WPROWADZENIE Rzutowanie prostokątne - podział Rzuty prostokątne dzieli się na trzy rodzaje: widoki, przekroje, kłady Widoki obrazują zewnętrzną czyli widoczną część przedmiotu Przekroje przedstawiają
Bardziej szczegółowoWIDOKI I PRZEKROJE PRZEDMIOTÓW LINIE PRZENIKANIA BRYŁ
Zapis i Podstawy Konstrukcji Widoki i przekroje przedmiotów 1 WIDOKI I PRZEKROJE PRZEDMIOTÓW LINIE PRZENIKANIA BRYŁ Rzutami przedmiotów mogą być zarówno widoki przestawiające zewnętrzne kształty przedmiotów
Bardziej szczegółowoRZUTOWANIE PROSTOKĄTNE
RZUTOWANIE PROSTOKĄTNE WPROWADZENIE Wykonywanie rysunku technicznego - zastosowanie Rysunek techniczny przedmiotu jest najczęściej podstawą jego wykonania, dlatego odwzorowywany przedmiot nie powinien
Bardziej szczegółowoPODSTAWY RYSUNKU TECHNICZNEGO formaty arkuszy
Format PODSTAWY RYSUNKU TECHNICZNEGO formaty arkuszy Wymiary arkusza (mm) A0 841 x 1189 A1 594 x 841 A2 420 x 594 A3 297 x 420 A4 210 x 297 Rysunki wykonujemy na formacie A4, muszą one mieć obramowanie
Bardziej szczegółowoRysunek Techniczny. Podstawowe definicje
Rysunek techniczny jest to informacja techniczna podana na nośniku informacji, przedstawiona graficznie zgodnie z przyjętymi zasadami i zwykle w podziałce. Rysunek Techniczny Podstawowe definicje Szkic
Bardziej szczegółowoWPROWADZENIE DO PROBLEMATYKI ZAPISU KONSTRUKCJI MECHANICZNYCH.NORMALIZACJA. RZUTOWANIE PROSTOKĄTNE
Zapis i Podstawy Konstrukcji Wprowadzenie. Rzuty prostokątne 1 WPROWADZENIE DO PROBLEMATYKI ZAPISU KONSTRUKCJI MECHANICZNYCH.NORMALIZACJA. RZUTOWANIE PROSTOKĄTNE Zapis konstrukcji stanowi zbiór informacji
Bardziej szczegółowoWymiarowanie jest to podawanie wymiarów przedmiotów na rysunkach technicznych za pomocą linii, liczb i znaków wymiarowych.
WYMIAROWANIE (w rys. technicznym maszynowym) 1. Co to jest wymiarowanie? Aby rysunek techniczny mógł stanowić podstawę do wykonania jakiegoś przedmiotu nie wystarczy bezbłędne narysowanie go w rzutach
Bardziej szczegółowoWIDOKI I PRZEKROJE PRZEDMIOTÓW
WIDOKI I PRZEKROJE PRZEDMIOTÓW Rzutami przedmiotów mogą być zarówno widoki przedstawiające zewnętrzne kształty przedmiotów jak i przekroje, które pokazują budowę wewnętrzną przedmiotów wydrążonych. Rys.
Bardziej szczegółowoGRAFIKA KOMPUTEROWA Przekroje Kłady
Przekroje Przekroje służą do przedstawiania wewnętrznej budowy obiektów. Wybór odpowiedniego przekroju zależy od stopnia złożoności wewnętrznej budowy przedmiotu.. Przekroje całkowite to rzuty przedstawiające
Bardziej szczegółowo1. WIADOMOŚCI WPROWADZAJĄCE DO PROJ. I GR. INŻ.
1. WIADOMOŚCI WPROWADZAJĄCE DO PROJ. I GR. INŻ. 1.1. Formaty arkuszy Dobierając wielkość arkusza rysunkowego należy stosować się do normy PN EN ISO 5457, która zaleca aby oryginał rysunku wykonany był
Bardziej szczegółowo1. Zasady konstruowania elementów maszyn
3 Przedmowa... 10 O Autorów... 11 1. Zasady konstruowania elementów maszyn 1.1 Ogólne zasady projektowania.... 14 Pytania i polecenia... 15 1.2 Klasyfikacja i normalizacja elementów maszyn... 16 1.2.1.
Bardziej szczegółowoWYMIAROWANIE ZASADY SPORZĄDZANIA RYSUNKU TECHNICZNEGO
WYMIAROWANIE ZASADY SPORZĄDZANIA RYSUNKU TECHNICZNEGO 1 Zarys przedmiotu (widoczne krawędzie) rysujemy zawsze linią grubą 2 Wszystkie linie wymiarowe, linie pomocnicze i osie symetrii rysujemy linią cienką
Bardziej szczegółowoJacek Jarnicki Politechnika Wrocławska
Plan wykładu Wykład Wymiarowanie, tolerowanie wymiarów, oznaczanie chropowatości. Linie, znaki i liczby stosowane w wymiarowaniu 2. Zasady wymiarowania 3. Układy wymiarów. Tolerowanie wymiarów. Oznaczanie
Bardziej szczegółowoTolerancja kształtu i położenia
Oznaczenia tolerancji kształtu i położenia Tolerancje kształtu określają wymagane dokładności wykonania kształtu powierzchni i składają się z symboli tolerancji i z liczbowej wartości odchyłki. Zasadnicze
Bardziej szczegółowoZAPIS UKŁADU WYMIARÓW. RODZAJE RYSUNKÓW
Zapis i Podstawy Konstrukcji Wymiarowanie. Rodzaje rysunków 1 ZAPIS UKŁADU WYMIARÓW. RODZAJE RYSUNKÓW Rysunek przedmiotu wykonany w rzutach prostokątnych lub aksonometrycznych przedstawia jedynie jego
Bardziej szczegółowodla symboli graficznych O bardzo dużej liczbie szczegółów 0,18 0,35 0,70 0,25 A3 i A4 O dużej liczbie szczegółów
6/ LINIE RYSUNKOWE Normy rysunkowe PN-EN ISO 128-20:2002 Rysunek techniczny. Zasady ogólne przedstawiania Część 20: Wymagania podstawowe dotyczące linii PN-ISO 128-23:2002 Rysunek techniczny. Ogólne zasady
Bardziej szczegółowoRzuty, przekroje i inne przeboje
Rzuty, przekroje i inne przeboje WYK - Grafika inżynierska Piotr Ciskowski, Sebastian Sobczyk Wrocław, 2015-2016 Rzuty prostokątne Rzuty prostokątne pokazują przedmiot z kilku stron 1. przedmiot ustawiamy
Bardziej szczegółowoSpis treści. Od Autora... 8
Spis treści Od Autora.............................................................. 8 1. Wiadomości wprowadzające........................................... 9 1.1. Znaczenie rysunku w technice......................................
Bardziej szczegółowoCzytanie rysunku technicznego
Czytanie rysunku technicznego Zapis konstrukcji (rzuty, wymiary, spawy) 1 Zagadnienia do omówienia: I. Rysunek techniczny - pojęcia podstawowe II. Rzuty widoki i przekroje III. Wymiarowanie IV. Tolerowanie
Bardziej szczegółowoĆwiczenie 9. Rzutowanie i wymiarowanie Strona 1 z 5
Ćwiczenie 9. Rzutowanie i wymiarowanie Strona 1 z 5 Problem I. Model UD Dana jest bryła, której rzut izometryczny przedstawiono na rysunku 1. (W celu zwiększenia poglądowości na rysunku 2. przedstawiono
Bardziej szczegółowoRYSUNEK TECHNICZNY WPROWADZENIE
RYSUNEK TECHNICZNY WPROWADZENIE jest specjalnym rodzajem rysunku wykonywanego według ustalonych zasad i przepisów Jest formą przekazywania informacji między konstruktorem urządzenia a jego wykonawcą, zrozumiałą
Bardziej szczegółowoPlan wykładu. Wykład 3. Rzutowanie prostokątne, widoki, przekroje, kłady. Rzutowanie prostokątne - geneza. Rzutowanie prostokątne - geneza
Plan wykładu Wykład 3 Rzutowanie prostokątne, widoki, przekroje, kłady 1. Rzutowanie prostokątne - geneza 2. Dwa sposoby wzajemnego położenia rzutni, obiektu i obserwatora, metoda europejska i amerykańska
Bardziej szczegółowoTolerancja wymiarowa
Tolerancja wymiarowa Pojęcia podstawowe Wykonanie przedmiotu zgodnie z podanymi na rysunku wymiarami, z uwagi na ograniczone dokładności wykonawcze oraz pomiarowe w praktyce jest bardzo trudne. Tylko przez
Bardziej szczegółowoZnormalizowane elementy rysunku technicznego
Znormalizowane elementy rysunku technicznego WYK - Grafika inżynierska Piotr Ciskowski, Sebastian Sobczyk Wrocław, 2015-2016 Rysunek techniczny 2 Rola rysunku w technice Rysunek techniczny konstruktor
Bardziej szczegółowoTolerancje kształtu i położenia
Strona z 7 Strona główna PM Tolerancje kształtu i położenia Strony związane: Podstawy Konstrukcji Maszyn, Tolerancje gwintów, Tolerancje i pasowania Pola tolerancji wałków i otworów, Układy pasowań normalnych,
Bardziej szczegółowoOdwzorowanie rysunkowe przedmiotów w rzutach
Odwzorowanie rysunkowe przedmiotów w rzutach Rzutem nazywamy rysunkowe odwzorowanie przedmiotu lub bryły geometrycznej na płaszczyźnie rzutów, zwanej rzutnią, którą jest płaszczyzna rysunku. Rzut każdej
Bardziej szczegółowoChropowatości powierzchni
Chropowatość powierzchni Chropowatość lub chropowatość powierzchni cecha powierzchni ciała stałego, oznacza rozpoznawalne optyczne lub wyczuwalne mechanicznie nierówności powierzchni, niewynikające z jej
Bardziej szczegółowoWymiarowanie. Wymiary normalne. Elementy wymiaru rysunkowego Znak ograniczenia linii wymiarowej
Wymiary normalne Wymiarowanie Elementy wymiaru rysunkowego Znak ograniczenia linii wymiarowej 1. Linia wymiarowa 2. Znak ograniczenia linii wymiarowej 3. Liczba wymiarowa 4. Pomocnicza linia wymiarowa
Bardziej szczegółowoWYMAGANIA EDUKACYJNE z Technologii i konstrukcji mechanicznych dla klasy I technikum
WYMAGANIA EDUKACYJNE z Technologii i konstrukcji mechanicznych dla klasy I technikum OCENA poziom podstawowy mechatroniczne 311410 WYMAGANIA - przygotować arkusz rysunkowy (z wypełnioną tabelą pomiarową),
Bardziej szczegółowoZasady tworzenia rysunku technicznego PODSTAWY KONSTRUKCJI MASZYN
Zasady tworzenia rysunku technicznego PODSTAWY KONSTRUKCJI MASZYN 1 Rysunek techniczny Rysunek techniczny jest specjalnym rodzajem rysunku wykonanym według ustalonych zasad i przepisów. Przepisy regulujące
Bardziej szczegółowoRYSUNEK TECHNICZNY. Zapis geometrii w Rysunku Technicznym. Sobieski Wojciech
RYSUNEK TECHNICZNY Zapis geometrii w Rysunku Technicznym Sobieski Wojciech Olsztyn, 2008 Położenie przedmiotu na rysunku Rysunki techniczne maszynowe wykonuje się przy zastosowaniu europejskiej metody
Bardziej szczegółowoRYSUNEK TECHNICZNY. Bartosz Dębski Robert Aranowski. Katedra Technologii Chemicznej Wydział Chemiczny Politechnika Gdańska
RYSUNEK TECHNICZNY Bartosz Dębski Robert Aranowski Katedra Technologii Chemicznej Wydział Chemiczny Politechnika Gdańska Widok - jest to rzut prostokątny przedstawiający widoczną część przedmiotu, a także
Bardziej szczegółowoWyższa Szkoła Gospodarki
Zjazd 1 WZÓR OPSU TECZKI ĆWICZENIOWEJ Wyższa Szkoła Gospodarki Wydział Techniczny kierunek: Mechatronika Laboratorium z rysunku technicznego Semestr I, grupa L1 (L2) Imię i Nazwisko Tematyka ćwiczeń do
Bardziej szczegółowoZAPIS UKŁADU WYMIARÓW. RODZAJE RYSUNKÓW
ZAPIS UKŁADU WYMIARÓW. RODZAJE RYSUNKÓW Rysunek przedmiotu wykonany w rzutach prostokątnych lub aksonometrycznych przedstawia jedynie jego kształt. W celu wykonania przedmiotu, niezbędne jest podanie jego
Bardziej szczegółowoRysujemy. Rysunek techniczny. Dyskusji w kolejnym międzynarodowym języku ciąg dalszy Odwzoruj to co widzisz
Rysujemy Dr inż. Hieronim Piotr Janecki Miłe spotkanie wyższego rzędu No 9 Rysunek techniczny Dyskusji w kolejnym międzynarodowym języku ciąg dalszy Odwzoruj to co widzisz 1 Rysujemy informacje o detalu
Bardziej szczegółowoSZa 98 strona 1 Rysunek techniczny
Wstęp Wymiarowanie Rodzaje linii rysunkowych i ich przeznaczenie 1. linia ciągła cienka linie pomocnicze, kreskowanie przekrojów, linie wymiarowe, 2. linia ciągła gruba krawędzie widoczne 3. linia kreskowa
Bardziej szczegółowoWymiarowanie. Wymiarowanie jest to podawanie wymiarów przedmiotów na rysunkach technicznych za pomocą linii, liczb i znaków wymiarowych.
Wymiarowanie Wymiarowanie jest to podawanie wymiarów przedmiotów na rysunkach technicznych za pomocą linii, liczb i znaków wymiarowych. Wymiarowanie: -jedna z najważniejszych rzeczy na rysunku technicznym
Bardziej szczegółowo1. Rysunek techniczny jako sposób
1 2 1. Rysunek techniczny jako sposób komunikowania się Ćwiczenie 1 Rysunek jest jednym ze sposobów przekazywania sobie informacji. Informuje o wyglądzie i wielkości konkretnego przedmiotu. W opisie rysunku
Bardziej szczegółowoLinie wymiarowe i pomocnicze linie wymiarowe
Linie wymiarowe i pomocnicze linie wymiarowe Linie wymiarowe rysuje się linią ciągłą cienką równolegle do wymiarowanego odcinka w odległości co najmniej 10 mm, zakończone są grotami dotykającymi ostrzem
Bardziej szczegółowoRYSUNEK TECHNICZNY. Wymiarowanie w Rysunku Technicznym. Sobieski Wojciech
RYSUNEK TECHNICZNY Wymiarowanie w Rysunku Technicznym Sobieski Wojciech Olsztyn, 2008 Linie wymiarowe Linia wymiarowa jest to cienka linia prosta lub łukowa zakończona grotami (niekiedy jednym) dotykającymi
Bardziej szczegółowoRYSUNEK TECHNICZNY. Wprowadzenie do Rysunku Technicznego. Sobieski Wojciech
RYSUNEK TECHNICZNY Wprowadzenie do Rysunku Technicznego Sobieski Wojciech Olsztyn, 2008 Literatura Tematy wykładów: Wprowadzenie do Rysunku Technicznego Zapis geometrii w Rysunku Technicznym Wymiarowanie
Bardziej szczegółowoNormalizacja jest to opracowywanie i wprowadzanie w życie norm, ujednolicanie.
Wprowadzenie do rysunku technicznego. Jednym ze sposobów komunikowania się ludzi jest przekazywanie sobie informacji przy pomocy rysunku. Rysunek informuje o wyglądzie i wielkości jakiegoś przedmiotu.
Bardziej szczegółowoPRZEKROJE RYSUNKOWE CZ.1 PRZEKROJE PROSTE. Opracował : Robert Urbanik Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu
PRZEKROJE RYSUNKOWE CZ.1 PRZEKROJE PROSTE Opracował : Robert Urbanik Zespół Szkół Mechanicznych w Opolu IDEA PRZEKROJU stosujemy, aby odzwierciedlić wewnętrzne, niewidoczne z zewnątrz, kształty przedmiotu.
Bardziej szczegółowoMateriały pomocnicze do rysunku wał maszynowy na podstawie L. Kurmaz, O. Kurmaz: PROJEKTOWANIE WĘZŁÓW I CZĘŚCI MASZYN, 2011
Materiały pomocnicze do rysunku wał maszynowy na podstawie L. Kurmaz, O. Kurmaz: PROJEKTOWANIE WĘZŁÓW I CZĘŚCI MASZYN, 2011 1. Pasowania i pola tolerancji 1.1 Łożysk tocznych 1 1.2 Kół zębatych: a) zwykłe:
Bardziej szczegółowoWYMIAROWANIE. Wymiarowanie jest to podawanie wymiarów przedmiotów na rysunkach technicznych za pomocą linii, liczb i znaków wymiarowych.
WYMIAROWANIE Wymiarowanie jest to podawanie wymiarów przedmiotów na rysunkach technicznych za pomocą linii, liczb i znaków wymiarowych. Zasady wymiarowania podlegają oczywiście normalizacji. W Polsce obowiązującą
Bardziej szczegółowoDLA KLAS 3 GIMNAZJUM
DLA KLAS 3 GIMNAZJUM ROLA RYSUNKU W TECHNICE Rysunek techniczny - wykonany zgodnie z przepisami i obowiązującymi zasadami - stał się językiem, którym porozumiewają się inżynierowie i technicy wszystkich
Bardziej szczegółowoΠ 1 O Π 3 Π Rzutowanie prostokątne Wiadomości wstępne
2. Rzutowanie prostokątne 2.1. Wiadomości wstępne Rzutowanie prostokątne jest najczęściej stosowaną metodą rzutowania w rysunku technicznym. Reguły nim rządzące zaprezentowane są na rysunkach 2.1 i 2.2.
Bardziej szczegółowoDanuta Jasińska Choromańska, Dariusz Kołodziej, Marcin Zaczyk. Człowiek- najlepsza inwestycja
Danuta Jasińska Choromańska, Dariusz Kołodziej, Marcin Zaczyk WKPI Człowiek- najlepsza inwestycja Projekt współfinansowany przez Unię Europejską w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego STOSOWANIE
Bardziej szczegółowoWYMIAROWANIE Linie wymiarowe Strzałki wymiarowe Liczby wymiarowe
WYMIAROWANIE Zasady wymiarowania podlegają oczywiście normalizacji. W Polsce obowiązującą normą jest Polska Norma PN-81/N-01614. Ogólne zasady wymiarowania w rysunku technicznym maszynowym dotyczą: - linii
Bardziej szczegółowoFormat arkusza. Obramowanie
Format arkusza Podstawowa w Polsce norma arkuszy papieru jest zgodna z międzynarodową normą ISO 216. Najbardziej znanym formatem tego rodzaju jest A4. Stosunek boków w formacie A jest zawsze jak 1 do 2,
Bardziej szczegółowoGrafika inżynierska i rysunek geodezyjny
Akademia Górniczo-Hutnicza Grafika inżynierska i rysunek geodezyjny Mgr inż. Aleksandra Szabat-Pręcikowska Normalizacja w rysunku technicznym i geodezyjnym W Polsce istnieją następujące rodzaje norm: polskie
Bardziej szczegółowoNumer ewidencyjny w wykazie podręczników MEN: 15/2015
Podano podstawy rysunku technicznego, najważniejsze właściwości i przykłady zastosowania różnych rodzajów materiałów konstrukcyjnych, podstawowe pomiary warsztatowe, tolerancje i pasowania, podstawy mechaniki
Bardziej szczegółowoKoła stożkowe o zębach skośnych i krzywoliniowych oraz odpowiadające im zastępcze koła walcowe wytrzymałościowo równoważne
Spis treści PRZEDMOWA... 9 1. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA I KLASYFIKACJA PRZEKŁADNI ZĘBATYCH... 11 2. ZASTOSOWANIE I WYMAGANIA STAWIANE PRZEKŁADNIOM ZĘBATYM... 22 3. GEOMETRIA I KINEMATYKA PRZEKŁADNI WALCOWYCH
Bardziej szczegółowoZanim wykonasz jakikolwiek przedmiot, musisz go najpierw narysować. Sam rysunek nie wystarczy do wykonania tego przedmiotu. Musisz podać na rysunku
Zanim wykonasz jakikolwiek przedmiot, musisz go najpierw narysować. Sam rysunek nie wystarczy do wykonania tego przedmiotu. Musisz podać na rysunku jego wymiary (długość, szerokość, grubość). Wymiary te
Bardziej szczegółowoTemat nr 2: Rysunek techniczny, cz2. Pismo techniczne. Zasady wymiarowania. Przekroje i rozwinięcia brył. Rzuty aksonometryczne. Rysunek techniczny
Temat nr 2: Rysunek techniczny, cz2 Pismo techniczne Zasady wymiarowania Przekroje i rozwinięcia brył Rzuty aksonometryczne Rysunek techniczny Pismo techniczne Pismo techniczne - to pismo stosowane do
Bardziej szczegółowoSchematy kinematyczne. Technologia napraw - ćwiczenia 133
Schematy kinematyczne Technologia napraw - ćwiczenia 133 Plan zajęć Wprowadzenie Schemat - definicja Rodzaje schematów Schemat kinematyczny zasadniczy Schemat kinematyczny vs. normy Zasady wykonywania
Bardziej szczegółowoRysujemy. Rysunek techniczny Odwzoruj to co widzisz. rzutowanie, Wymiarowanie, linie i łańcuchy
Rysujemy Dr inż. Hieronim Piotr Janecki Miłe spotkanie wyższego rzędu No 10 Rysunek techniczny Odwzoruj to co widzisz rzutowanie, Wymiarowanie, linie i łańcuchy 1 Rzutowanie rzut prostokątny Definicja
Bardziej szczegółowoRYSOWANIE WAŁÓW I OSI
POLITECHNIKA ŚWIĘTOKRZYSKA W KIELCACH WYDZIAŁ MECHATRONIKI I BUDOWY MASZYN KATEDRA PODSTAW KONSTRUKCJI MASZYN RYSOWANIE WAŁÓW I OSI Marcin Graba Wykład z przedmiotu Rysunek Techniczny - studia zaoczne,
Bardziej szczegółowoZajęcia techniczne kl. I - Gimnazjum w Tęgoborzy
Temat 14 : Podstawowe wiadomości o rysunku technicznym. Prezentacja Pismo techniczne.pps 1. - język porozumiewawczy między inżynierem a konstruktorem. Jest znormalizowany, tzn. istnieją normy (przepisy)
Bardziej szczegółowoZapis i Podstawy Konstrukcji Mechanicznych
Zapis i Podstawy Konstrukcji Mechanicznych Przykłady rozwiązania zadań rysunkowych Strona 1 z 1 Temat ćwiczenia: Rysowanie przedmiotów w rzutach prostokątnych i w rzutach aksonometrycznych. Zadanie: Narysować
Bardziej szczegółowoGrafika inżynierska Dr inż. Izabela Polowczyk p. 203, C-6 izabela.polowczyk@pwr.wroc.pl Podręczniki: Rysunek techniczny maszynowy Tadeusz Dobrzański Rysunek techniczny Tadeusz Buksiński Rysunek techniczny
Bardziej szczegółowoStrona internetowa https://sites.google.com/site/tmpkmair
Strona internetowa https://sites.google.com/site/tmpkmair TOLERANCJE I PASOWANIA WYMIARÓW LINIOWYCH 1. Wymiary nominalne rzeczywiste, tolerancja wymiaru. Wymiary przedmiotów na rysunkach noszą nazwę wymiarów
Bardziej szczegółowoSpis treści. Przedmowa 11
Przykłady obliczeń z podstaw konstrukcji maszyn. [Tom] 2, Łożyska, sprzęgła i hamulce, przekładnie mechaniczne / pod redakcją Eugeniusza Mazanka ; autorzy: Andrzej Dziurski, Ludwik Kania, Andrzej Kasprzycki,
Bardziej szczegółowoRYSUNEK TECHNICZNY BUDOWLANY INFORMACJE PODSTAWOWE
RYSUNEK TECHNICZNY BUDOWLANY INFORMACJE PODSTAWOWE MOJE DANE dr inż. Sebastian Olesiak Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki Pokój 309, pawilon A-1 (poddasze) e-mail: olesiak@agh.edu.pl WWW http://home.agh.edu.pl/olesiak
Bardziej szczegółowowymiarowanie1 >>> wymiarowanie2 >>> wymiarowanie3 >>> wymiarowanie >>> wymiarowanie >>> Co to jest wymiarowanie?
wymiarowanie1 >>> wymiarowanie2 >>> wymiarowanie3 >>> wymiarowanie >>> wymiarowanie >>> Co to jest wymiarowanie? Jedną z najważniejszych części rysunku technicznego jest wymiarowanie. Jest to podanie pełnej
Bardziej szczegółowo9. Rysunki wykonawcze i złożeniowe
9. Rysunki wykonawcze i złożeniowe 9.1. Rysunki wykonawcze wskazówki ogólne Rysunek wykonawczy jest rysunkiem części lub elementu, na podstawie którego ma być wykonana część maszynowa. Może to być rysunek
Bardziej szczegółowoRZUTOWANIE PROSTOKĄTNE
RZUTOWANIE PROSTOKĄTNE wg PN-EN ISO 5456-2 rzutowanie prostokątne (przedstawienie prostokątne) stanowi odwzorowanie geometrycznej postaci konstrukcji w postaci rysunków dwuwymiarowych. Jest to taki rodzaj
Bardziej szczegółowoI. Wstępne obliczenia
I. Wstępne obliczenia Dla złącza gwintowego narażonego na rozciąganie ze skręcaniem: 0,65 0,85 Przyjmuję 0,70 4 0,7 0,7 0,7 A- pole powierzchni przekroju poprzecznego rdzenia śruby 1,9 2,9 Q=6,3kN 13,546
Bardziej szczegółowoMateriały pomocnicze do projektowania z Budownictwa Ogólnego
Maciej Niedostatkiewicz Katedra Podstaw Budownictwa i Inżynierii Materiałowej Wydział Inżynierii Lądowej Politechnika Gdańska BUDOWNICTWO OGÓLNE ZASADY SPORZĄDZANIA RYSUNKÓW KONSTRUKCJI BUDOWLANYCH MATERIAŁY
Bardziej szczegółowoRYSUNEK TECHNICZNY. Robert Aranowski. Katedra Technologii Chemicznej Wydział Chemiczny Politechnika Gdańska
RYSUNEK TECHNICZNY Robert Aranowski Katedra Technologii Chemicznej Wydział Chemiczny Politechnika Gdańska Większość ilustracji zaczerpnięte z książki T. Dobrzańskiego Rysunek Techniczny i Maszynowy Rodzaje
Bardziej szczegółowoRYSUNEK TECHNICZNY. Tolerowanie wymiarów oraz kształtu i położenia. Chropowatość powierzchni. Sobieski Wojciech
RYSUNEK TECHNICZNY Tolerowanie wymiarów oraz kształtu i położenia. Chropowatość powierzchni. Sobieski Wojciech Olsztyn, 2008 Pojęcia podstawowe Wymiar nominalny jest to wymiar przedmiotu, względem którego
Bardziej szczegółowoRYSUNEK TECHNICZNY MATERIAŁY POMOCNICZE DO PRZEDMIOTU. Instytut Inżynierii i Gospodarki Wodnej POLITECHNIKA KRAKOWSKA
Instytut Inżynierii i Gospodarki Wodnej POLITECHNIKA KRAKOWSKA MATERIAŁY POMOCNICZE DO PRZEDMIOTU RYSUNEK TECHNICZNY Barbara Kopczyńska-Bożek Stanisław Mazoń Andrzej Wolak Kraków, 2000 1. WSTĘP Rysunek
Bardziej szczegółowoRok I studia stacjonarne Tematy ćwiczeń z Grafiki inżynierskiej Rok akademicki 2013/2014
Rok I studia stacjonarne Tematy ćwiczeń z Grafiki inżynierskiej Rok akademicki 2013/2014 Ćwiczenie nr 1 Temat: Rzutowanie prostokątne punktu, odcinka, wycinka płaszczyzny i prostej bryły przestrzennej.
Bardziej szczegółowoAKADEMIA MORSKA SZCZECIN 2006
AKADEMIA MORSKA SZCZECIN 2006 Materiały pomocnicze z przedmiotu: Grafika inżynierska (rysunek techniczny) opracował: dr inż. Tomasz Cepowski wydanie 1 Spis treści Spis treści 2 Rodzaje rysunku technicznego
Bardziej szczegółowoPodstawy konstruowania węzłów i części maszyn : podręcznik konstruowania / Leonid W. Kurmaz, Oleg L. Kurmaz. Kielce, 2011.
Podstawy konstruowania węzłów i części maszyn : podręcznik konstruowania / Leonid W. Kurmaz, Oleg L. Kurmaz. Kielce, 2011 Spis treści Przedmowa 6 Wstęp 7 1. Wiadomości ogólne dotyczące procesu projektowania
Bardziej szczegółowoMateriały pomocnicze z programu AutoCAD 2014.
Materiały pomocnicze z programu AutoCAD 2014. Poniżej przedstawiony zostanie przykładowy rysunek wykonany w programie AutoCAD 2014. Po uruchomieniu programu należy otworzyć szablon KKM, w którym znajdują
Bardziej szczegółowoWprowadzenie do Techniki. Materiały pomocnicze do projektowania z przedmiotu: Ćwiczenie nr 1
Materiały pomocnicze do projektowania z przedmiotu: Wprowadzenie do Techniki Ćwiczenie nr 1 Opracował: dr inż. Andrzej J. Zmysłowski Katedra Podstaw Systemów Technicznych Wydział Organizacji i Zarządzania
Bardziej szczegółowoPRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE
Nazwa przedmiotu: Kierunek: Mechanika i Budowa Maszyn Rodzaj przedmiotu: Kierunkowy ogólny Rodzaj zajęć: Laboratorium I KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU PRZEWODNIK PO PRZEDMIOCIE C1. Opanowanie sposobu
Bardziej szczegółowoTechnologia elementów optycznych
Technologia elementów optycznych dr inż. Michał Józwik pokój 507a jozwik@mchtr.pw.edu.pl Część 5 rysunek elementu optycznego Polskie Normy PN-ISO 10110-1:1999 Optyka i przyrządy optyczne -- Przygotowywanie
Bardziej szczegółowoRysunek techniczny -wykład
Rysunek techniczny -wykład Odwzorowanie zewnętrznego i wewnętrznego zarysu przedmiotu A. Korcala Literatura źródłowa: T.Dobrzański Rysunek techniczny maszynowy WNT 2002 T. Lewandowski Rysunek techniczny
Bardziej szczegółowod... s... Czop... rok akademicki 2009/2010. autor: dr inż. Andrzej J. Zmysłowski Imię Nazwisko... czytelnie stronica 1 z 21
rok akademicki 09/ Imię Nazwisko... czytelnie stronica 1 z 21 1. Co to jest zębnik? 2. Wymienić siedem głównych elementów tworzących wał typu zębnik...................... 3. Uzupełnić rysunek o brakujące
Bardziej szczegółowo3. Widoki i przekroje
3. Widoki i przekroje 3.1. Wiadomości wstępne Wykonanie rysunku technicznego nie jest oparte jedynie na sporządzeniu sześciu rzutów, ponieważ tak wykonany projekt byłby mało czytelny, a sposób jego wykonania
Bardziej szczegółowoKod przedmiotu: IM.PK.B.4
Nazwa przedmiotu: GRAFIKA INŻYNIERSKA I PODSTAWY PROJEKTOWANIA Engineering graphics and foundation of design in technical engineering Kierunek: Rodzaj przedmiotu: Kierunkowy obowiązkowy Rodzaj zajęć: Wyk.
Bardziej szczegółowoRYSUNEK TECHNICZNY BUDOWLANY WYMIAROWANIE
RYSUNEK TECHNICZNY BUDOWLANY WYMIAROWANIE MOJE DANE dr inż. Sebastian Olesiak Katedra Geomechaniki, Budownictwa i Geotechniki Pokój 309, pawilon A-1 (poddasze) e-mail: olesiak@agh.edu.pl WWW http://home.agh.edu.pl/olesiak
Bardziej szczegółowoRYSUNEK TECHNICZNY I GRAFIKA INśYNIERSKA
RYSUNEK TECHNICZNY I GRAFIKA INśYNIERSKA WYKŁAD 2 dr inŝ. Beata Sadowska 1. Zasady rzutowania elementów i obiektów budowlanych 2. Rzuty budynku 3. Wymiarowanie rysunków architektoniczno-budowlanych Normy
Bardziej szczegółowo1. Znormalizowane elementy rysunku technicznego maszynowego
1. Znormalizowane elementy rysunku technicznego maszynowego 1.1. Wprowadzenie Wraz z silnie rozwijającym się postępem technicznym zwiększają się wymagania, dotyczące sporządzania dokumentacji technicznej,
Bardziej szczegółowoTOLERANCJE I PASOWANIA WYMIARÓW LINIOWYCH. 1. Wymiary nominalne rzeczywiste, tolerancja wymiaru.
OLERCJE I PSOWI WYMIRÓW LIIOWYCH 1. Wymiary nominalne rzeczywiste, tolerancja wymiaru. Wymiary przedmiotów na rysunkach noszą nazwę wymiarów nominalnych oznaczanych symbolem. W praktyce wymiary nominalne
Bardziej szczegółowo12. PRZEDMIOTOWE EFEKTY KSZTAŁCENIA Odniesienie do kierunkowych efektów kształcenia (symbol)
KARTA PRZEDMIOTU 1. NAZWA PRZEDMIOTU: Grafika Inżynierska 2. KIERUNEK: Mechanika i Budowa Maszyn 3. POZIOM STUDIÓW: Pierwszego stopnia 4. ROK/ SEMESTR STUDIÓW: rok I/ semestr 1. LICZBA PUNKTÓW ECTS: 4
Bardziej szczegółowoRozróżnia proste przypadki obciążeń elementów konstrukcyjnych
roces projektowania części maszyn Wpisany przez iotr ustelny Moduł: roces projektowania części maszyn Typ szkoły: Technikum Jednostka modułowa C rojektowanie połączeń rozłącznych i nierozłącznych Zna ogólne
Bardziej szczegółowo8. Rysowanie połączeń nierozłącznych połączenia spawane
8. Rysowanie połączeń nierozłącznych połączenia spawane 8.1. Wiadomości wstępne Spawanie jest procesem trwałego łączenia metalowych elementów, które wykonane są z tych samych lub podobnych materiałów.
Bardziej szczegółowoI. KARTA PRZEDMIOTU CEL PRZEDMIOTU
I. KARTA PRZEDMIOTU 1. Nazwa przedmiotu: GRAFIKA INŻYNIERSKA 2. Kod przedmiotu: Ki 3. Jednostka prowadząca: Wydział Mechaniczno-Elektryczny. Kierunek: Mechanika i budowa maszyn 5. Specjalność: Eksploatacja
Bardziej szczegółowoRysunki złoŝeniowe Rysunek części Rysunek złoŝeniowy Rysunek przedstawiający wzajemne usytuowanie i/lub kształt zespołu na wyŝszym poziomie strukturalnym zestawianych części (PN-ISO 10209-1:1994) Rysunek
Bardziej szczegółoworysunkowej Rys. 1. Widok nowego arkusza rysunku z przeglądarką obiektów i wywołanym poleceniem edycja arkusza
Ćwiczenie nr 12 Przygotowanie dokumentacji rysunkowej Wprowadzenie Po wykonaniu modelu części lub zespołu kolejnym krokiem jest wykonanie dokumentacji rysunkowej w postaci rysunków części (rysunki wykonawcze)
Bardziej szczegółowoKŁAD NIETYPOWA ODMIANA PRZEKROJU
KŁAD NIETYPOWA ODMIANA PRZEKROJU Opracował: Robert Urbanik Pojęcie kładu Polska Norma określa kład jako zarys figury geometrycznej powstałej w wyniku przecięcia przedmiotu tylko jedną płaszczyzną przekroju,
Bardziej szczegółowo