PRZEPISY KLASYFIKACJI I BUDOWY JACHTÓW MORSKICH

Transkrypt

1 PRZEPISY KLASYFIKACJI I BUDOWY JACHTÓW MORSKICH CZĘŚĆ IV URZĄDZENIA MASZYNOWE 1996 GDAŃSK

2 PRZEPISY KLASYFIKACJI I BUDOWY JACHTÓW MORSKICH składają się z odrębnie wydanych części: Część I Zasady klasyfikacji Część II Kadłub Część III Wyposażenie i stateczność Część IV Urządzenia maszynowe Część V Urządzenia elektryczne Część VI Materiały Część VII Osprzęt żaglowy Część IV Urządzenia maszynowe, 1996 Przepisów klasyfikacji i budowy jachtów morskich została zatwierdzona przez Dyrektora Naczelnego PRS w dniu 27 lutego 1996 r. i wchodzi w życie z dniem 1 lipca 1996 r. Niniejsza część została rozpatrzona i pozytywnie zaopiniowana przez Radę Techniczną PRS w dniu 20 grudnia 1995 r. Wymagania niniejszej części Przepisów z dniem wejścia w życie mają zastosowanie do: jachtów w budowie w pełnym zakresie, jachtów w eksploatacji przy budowie i remoncie kapitalnym oraz w każdym przypadku, w jakim jest to uzasadnione. Dla pozostałych jachtów w eksploatacji obowiązują Przepisy ważne przy nadawaniu im klasy PRS. Copyright by Polski Rejestr Statków, 1996 PRS/TW, 02/96

3 SPIS TREŚCI 1 Postanowienia ogólne Zakres zastosowania Określenia i objaśnienia Zakres nadzoru Silniki i mechanizmy Silniki napędowe Praca przy przechyłach i przegłębieniach Stanowisko sterowania Ustawienie silników i mechanizmów Wały napędowe Wskazówki ogólne Wał śrubowy Złącza wałów Łożyska wału śrubowego Próby ciśnieniowe Śruby napędowe Grubość skrzydeł Piasty Materiał śrub napędowych Wyważanie śrub napędowych Instalacje rurociągów Materiał i wykonanie rurociągów Grubość ścianek rur Złącza rurociągów Otwory w poszyciu zewnętrznym Prowadzenie rurociągów obok urządzeń elektrycznych Instalacja spalinowa Instalacja paliwa Wymagania ogólne Zbiorniki paliwa Doprowadzenie paliwa do silników Instalacja oleju smarowego Instalacja chłodzenia silnika Próby ciśnieniowe instalacji Próby ciśnieniowe armatury Próby ciśnieniowe rurociągów str.

4

5 1 POSTANOWIENIA OGÓLNE 1.1 Zakres zastosowania Niniejsza część Przepisów ma zastosowanie do jachtów morskich o długości klasyfikacyjnej nie przekraczającej 24 m, napędzanych wysokoprężnymi silnikami spalinowymi. W razie zastosowania na jachcie silnika benzynowego, w tym również silnika przyczepnego ze stałą instalacją paliwową, powinny być spełnione odpowiednie wymagania Przepisów klasyfikacji i budowy łodzi motorowych Wymagania dotyczące instalacji zęzowych i ściekowych oraz wentylacji pomieszczeń podane są w części III Wyposażenie i stateczność niniejszych Przepisów. Instalacje rurociągów sprężonego powietrza i napędów hydraulicznych powinny spełniać uzgodnione z PRS, mające zastosowanie wymagania zawarte w części VI Urządzenia maszynowe i urządzenia chłodnicze Przepisów klasyfikacji i budowy statków morskich Dla jachtów o długości klasyfikacyjnej większej niż 24 m należy stosować Przepisy klasyfikacji i budowy statków morskich Silniki wysokoprężne, mechanizmy pomocnicze, zbiorniki ciśnieniowe i wymienniki ciepła stosowane na jachtach w zasadzie powinny spełniać wymagania zawarte w części VII Silniki, mechanizmy, kotły i zbiorniki ciśnieniowe Przepisów klasyfikacji i budowy statków morskich, o ile niniejsze Przepisy nie stanowią inaczej. Dopuszcza się stosowanie, za zgodą PRS, silników napędowych i kompletnych układów napędowych (silnik przekładnia linia wałów śruba napędowa) oraz mechanizmów pomocniczych nie spełniających wymagań ww. części VII i wykonanych bez nadzoru i odbioru klasyfikacyjnego. 1.2 Określenia i objaśnienia W niniejszej części Przepisów przyjęto następujące określenia: Moc znamionowa najwyższa nieograniczona w czasie moc przyjmowana do obliczeń wymaganych w Przepisach. Silniki napę dowe silniki przeznaczone do napędu jachtu. Silniki pomocnicze silniki zapewniające zaopatrzenie jachtu w energię elektryczną i funkcjonowanie określonych instalacji. Zalecenia użycie w tekście sformułowania zaleca się oznacza, że nie jest to wymaganie Przepisów, od którego spełnienia uzależnia się przyznawanie klasy. 5

6 Zbiornik integralny zbiornik, którego ściany są jednocześnie częściami konstrukcyjnymi kadłuba. Znamionowa liczba obrotów liczba obrotów odpowiadająca mocy znamionowej. 1.3 Zakres nadzoru Ogólne zasady dotyczące postępowania klasyfikacyjnego, nadzoru nad budową i przeglądów oraz wymagania dotyczące dokumentacji, jaką należy przedłożyć do rozpatrzenia i zatwierdzenia lub uzgodnienia przez PRS, podane są w Zasadach działalności nadzorczej i w części I Zasady klasyfikacji niniejszych Przepisów Pod nadzorem PRS powinno odbywać się instalowanie i próby działania na jachcie następujących elementów wchodzących w skład urządzeń maszynowych jachtu: silników napędowych oraz ich przekładni i sprzęgieł, wałów i śrub napędowych, zbiorników ciśnieniowych i wymienników ciepła, mechanizmów pomocniczych, układów sterowania, kontroli i sygnalizacji urządzeń maszynowych, instalacji rurociągów paliwa, oleju smarowego, wody chłodzącej, spalinowych oraz zęzowych, ściekowych, sprężonego powietrza i hydraulicznych. 2 SILNIKI I MECHANIZMY 2.1 Silniki napędowe Moc silników napędowych jachtów motorowych i motorowo-żaglowych powinna zapewniać osiągnięcie na spokojnej wodzie prędkości nie mniejszej niż 6 węzłów Jeżeli do rozruchu silnika używa się korby, to powinna ona być samowyłączalna lub wykonana w inny bezpieczny sposób Silniki powinny być przystosowane do pracy przy temperaturze w siłowni wynoszącej 60 o C Zaleca się, aby silniki wysokoprężne przeznaczone do pracy w siłowniach bez stałej obsługi miały osłony rurek paliwowych wysokiego ciśnienia (od pomp paliwowych do wtryskiwaczy). 2.2 Praca przy przechyłach i przegłębieniach Urządzenia maszynowe na jachtach powinny być przystosowane do pracy w następujących warunkach: 6

7 stały przechył jachtu do 10 dodatkowe do stałego przechyłu kołysanie boczne do 20 kołysanie wzdłużne do 10 Dopuszczalny kąt nachylenia silnika względem wodnicy konstrukcyjnej powinien być określony przez producenta silnika Na jachtach żaglowych i motorowo-żaglowych przechył 60 nie powinien powodować uszkodzenia nie pracującego silnika i przecieków z jego instalacji. 2.3 Stanowisko sterowania Stanowisko sterowania silnikiem napędowym powinno być wyposażone w: urządzenia sterownicze, przyrządy kontrolno-pomiarowe w zakresie ustalonym przez wytwórcę silnika, obrotomierz wału korbowego silnika, jeżeli moc znamionowa silnika napędowego jest równa lub większa niż 75 kw, środki łączności pomiędzy stanowiskiem sternika i siłownią w przypadku, gdy jest tylko lokalne stanowisko sterowania przy silniku Na jachcie powinna znajdować się instrukcja obsługi silnika napędowego, opracowana przez producenta. 2.4 Ustawienie silników i mechanizmów Rozmieszczenie silników, mechanizmów, elementów wyposażenia, rurociągów i armatury powinno być takie, aby możliwy był do nich dostęp i ich bezpieczna obsługa Silniki napędowe i pomocnicze powinny być tak obudowane, aby ich obracające się części nie stanowiły zagrożenia dla załogi obsługującej jacht, oraz aby same urządzenia maszynowe były chronione przed uszkodzeniami z zewnątrz Silniki, mechanizmy i elementy wyposażenia wchodzące w skład urządzeń maszynowych należy ustawić na fundamentach, zgodnie z wymaganiami PRS dotyczącymi kadłubów jachtów Silniki napędowe i ich przekładnie oraz łożyska oporowe wałów napędowych powinny być w zasadzie mocowane do fundamentów częściowo lub całkowicie przy pomocy śrub pasowanych Zaleca się ustawienie silnika napędowego na podkładkach elastycznych. W linii wałów bez łożyska oporowego konstrukcja podkładek elastycznych powinna zapewniać przenoszenie obciążeń od siły naporu śruby napędowej. 7

8 2.4.6 Śruby mocujące do fundamentów silniki napędowe, silniki i mechanizmy pomocnicze oraz łożyska wałów napędowych, a także śruby łączące poszczególne odcinki wałów napędowych powinny być zabezpieczone przed odkręcaniem się Silniki i mechanizmy o poziomej osi obrotu wału należy w zasadzie ustawić tak, aby oś obrotu była równoległa do płaszczyzny symetrii jachtu. Inne ustawienie jest możliwe tylko wówczas, gdy ich konstrukcja będzie dostosowana do pracy w warunkach określonych w przy danym kierunku ustawienia. 3 WAŁY NAPĘDOWE 3.1 Wskazówki ogólne Przytoczone w niniejszym rozdziale wzory do obliczania średnic wałów określają minimalne wymiary, bez uwzględnienia naddatku na późniejsze przetoczenie wałów w czasie eksploatacji Wały napędowe powinny być wykonane ze stali o wytrzymałości na rozciąganie od 400 do 800 MPa. Stosowanie innych materiałów będzie odrębnie rozpatrywane przez PRS. 3.2 Wał śrubowy Średnica wału śrubowego d nie powinna być mniejsza od określonej ze wzoru: d = P k 3 n B, [mm] ( ) k współczynnik konstrukcji wału: k = 104 dla wałów wykonanych ze stali nierdzewnej lub przy zastosowaniu ciągłej tulei wału, k = 109 dla pozostałych wałów; P moc znamionowa silnika napędowego, [kw]; n znamionowa liczba obrotów wału śrubowego, [obr/min]; B współczynnik materiałowy, określany ze wzoru: 560 B = ( ) należy przyjmować B 0,7368; R m wytrzymałość na rozciąganie materiału wału, [MPa]. R m Wały śrubowe należy skutecznie zabezpieczyć przed korozją. Dla wałów wykonanych ze stali odpornych na korozję nie wymaga się powłok ochronnych, pod warunkiem wypolerowania powierzchni narażonych na działanie wody morskiej. 8

9 3.2.3 Przy osadzeniu śruby napędowej na wpuście zbieżność stożka wału śrubowego nie powinna być większa niż 1:10. Nakrętka mocująca śrubę napędową na stożku powinna być zabezpieczona przed odkręcaniem się przez konstrukcyjne unieruchomienie jej względem wału. Przy wałach o średnicy nie większej niż 100 mm może być dopuszczone unieruchomienie nakrętki względem piasty śruby. Zewnętrzna średnica gwintu dla nakrętki zabezpieczającej śrubę na stożku wału nie powinna być mniejsza niż 0,6 średnicy podstawy tego stożka Zakończenie rowka na wpust na stożku wału śrubowego dla śruby napędowej powinno być oddalone od podstawy stożka o co najmniej 0,2 średnicy wału śrubowego. Zakończenie to dla wałów o średnicy większej niż 100 mm powinno mieć taki kształt, aby dolna płaszczyzna rowka tworzyła stopniowy wznios ku powierzchni stożka. Wymiary rowka na wpust i wymiary wpustu powinny być takie, aby nacisk jednostkowy od średniego momentu skręcającego przy znamionowej liczbie obrotów i znamionowej mocy, działający na boczną ściankę rowka w wale i w piaście śruby, nie przekraczał 0,75 granicy plastyczności materiałów, z których zostały wykonane W razie zastosowania wału pośredniego i oporowego, a także otworów i wycięć w wałach oraz tulei wałów śrubowych, należy stosować odpowiednie wymagania części VI Urządzenia maszynowe i urządzenia chłodnicze Przepisów klasyfikacji i budowy statków morskich. 3.3 Złącza wałów Przy kołnierzowych połączeniach wałów mają zastosowanie odpowiednie wymagania części VI Urządzenia maszynowe i urządzenia chłodnicze Przepisów klasyfikacji i budowy statków morskich Zbieżność stożków wału w przypadku osadzenia na nich sprzęgieł przy pomocy wpustów nie powinna być większa niż 1: Wymiary rowków na wpust i wpustów sprzęgieł osadzanych powinny spełniać wymagania dotyczące nacisku jednostkowego, określone w Łożyska wału śrubowego Długość rufowego łożyska w pochwie wału śrubowego oraz łożyska we wsporniku przyśrubowym powinna być: przy zastosowaniu materiałów gumowych lub gwajaku nie mniejsza niż 4d (d patrz 3.2.1); przy zastosowaniu białego metalu taka, aby średni nacisk jednostkowy na łożysko, wywołany masą śruby i wału śrubowego nie przekraczał 0,65 MPa, 9

10 przy czym długość łożyska w każdym przypadku nie powinna być mniejsza niż 2d; przy zastosowaniu tworzyw sztucznych każdorazowo uzgodniona z PRS Przy łożyskach wału śrubowego smarowanych olejem należy stosować uszczelnienie typu uznanego przez PRS. Zbiorniki grawitacyjne oleju powinny być usytuowane ponad linią zanurzenia oraz wyposażone we wskaźnik poziomu. 3.5 Próby ciśnieniowe Pochwy wału po zakończeniu obróbki mechanicznej należy poddać próbom ciśnieniowym ciśnieniem 0,2 MPa Uszczelnienia łożysk wału śrubowego w przypadku smarowania olejowego należy poddać po zmontowaniu próbie szczelności ciśnieniem równym wysokości roboczego poziomu oleju w zbiornikach grawitacyjnych. W czasie próby należy obracać wałem śrubowym. 4 ŚRUBY NAPĘDOWE 4.1 Grubość skrzydeł Grubości skrzydła w dwóch kontrolowanych profilach nie powinny być mniejsze niż określone ze wzoru: 10 s = 3 342, A H 0, D 2 P nbz M, [mm] (4.1.l) s maksymalna grubość wyprostowanego profilu na współosiowym przekroju cylindrycznym skrzydła, mierzona prostopadle od strony cisnącej lub cięciwy geometrycznej profilu, dla zwymiarowanego profilu najbliższego piasty (to jest na promieniu 0,20R lub 0,25R lub 0,30R lub 0,35R dla śrub odlanych w całości, dla śrub o skrzydłach przykręcanych i dla śrub o skoku nastawnym, zależnie od średnicy piasty) oraz dla profilu na promieniu 0,6R dla wszystkich śrub niezależnie od średnicy piasty; A współczynnik wyznaczony z tablicy dla rozpatrywanego promienia oraz zastosowanego kąta odchylenia skrzydła śruby; gdy kąt odchylenia skrzydła różni się od wartości wyszczególnionych w tablicy, współczynnik A należy przyjąć jak dla najbliższej większej wartości kąta; P moc znamionowa silnika napędowego, [kw]; n znamionowa liczba obrotów wału śrubowego, [obr/min]; Z liczba skrzydeł; b wyprostowana szerokość skrzydła na rozpatrywanym promieniu, [m]; D średnica śruby, [m]; R promień śruby, [m];

11 H/D skok względny na promieniu 0,7R; M = 0,6 R m(s) + 180, lecz nie więcej niż 610 MPa; R m(s) wytrzymałość na rozciąganie materiału skrzydła, [MPa]. Promień skrzydła Tablica Kąt odchylenia skrzydła mierzony po stronie cisnącej skrzydła, [ ] ,20 R ,25 R ,30 R ,35 R l ,60 R Grubość wierzchołków skrzydeł śruby nie powinna być mniejsza niż 0,0035D Pośrednie grubości skrzydła powinny być tak dobrane, aby linie łączące punkty maksymalnych grubości przekrojów skrzydła od stopy poprzez grubości pośrednie do wierzchołka miały płynny przebieg W uzasadnionych przypadkach PRS może rozpatrzyć propozycje odmienne od wymagań 4.1.1, pod warunkiem przedłożenia dokładnych obliczeń wytrzymałościowych. 4.2 Piasty Promienie zaokrąglenia przejścia skrzydła w piastę w miejscu największej grubości skrzydła na stronie ssącej powinny wynosić co najmniej 0,04D, a na stronie cisnącej co najmniej 0,03D (D średnica śruby napędowej). Jeżeli skrzydła nie są pochylone, to promień przejścia po obu stronach nie powinien być mniejszy od 0,03D Wolne przestrzenie pomiędzy piastą a stożkiem wału oraz pod kapturem nakrętki należy wypełnić smarem stałym nie powodującym korozji W razie zastosowania śrub o konstrukcji składanej lub śrub o skoku nastawnym należy stosować odpowiednie wymagania części VI Urządzenia maszynowe i urządzenia chłodnicze Przepisów klasyfikacji i budowy statków morskich. 4.3 Materiał śrub napędowych Śruby napędowe powinny być wykonane ze stopów miedzi, zgodnie z wymaganiami części VI Materiały niniejszych Przepisów. Zastosowanie innych materiałów będzie odrębnie rozpatrywane przez PRS. 11

12 4.4 Wyważanie śrub napędowych Śruby napędowe po całkowitym zakończeniu obróbki powinny być wyważone statycznie, zgodnie z wymaganiami odpowiednich norm. 5 INSTALACJE RUROCIĄGÓW 5.1 Materiał i wykonanie rurociągów Materiały na rury i armaturę powinny spełniać wymagania określone w części VI Materiały niniejszych Przepisów lub w części IX Materiały i spawanie Przepisów klasyfikacji i budowy statków morskich Rury stalowe powinny być bez szwu. Zastosowanie rur ze szwem (spawanych lub zgrzewanych elektrycznie) wymaga odrębnej zgody PRS Rury z miedzi i ze stopów miedzi powinny być bez szwu. Rury z miedzi należy poddać wyżarzeniu Armatura powinna być w zasadzie wykonana z żeliwa, staliwa, mosiądzu i brązu. Zastosowanie innych materiałów będzie odrębnie rozpatrywane przez PRS Armatura denna i burtowa powinna spełniać wymagania określone w części III Wyposażenie i stateczność niniejszych Przepisów Armatura instalowana na zbiornikach paliwa i oleju oraz armatura narażona na wibrację nie powinna być wykonana z żeliwa szarego Węże elastyczne stosowane w instalacji wody chłodzącej, paliwowej i spalinowej powinny spełniać wymagania określone w części VI Materiały niniejszych Przepisów Węże elastyczne należy na każdym połączeniu mocować dwoma ślimakowymi opaskami zaciskowymi. Dwie opaski nie są wymagane, jeżeli wewnętrzna średnica nominalna węża jest nie większa niż 25 mm. Opaski zaciskowe powinny być wykonane ze stali nierdzewnej. Króćce do mocowania węży powinny mieć średnicę nominalną odpowiadającą wewnętrznej średnicy nominalnej węża elastycznego, odpowiednią długość (co najmniej 35 mm dla dwóch opasek i 25 mm dla jednej opaski), rowki lub zgrubienia pierścieniowe. Opaski powinny być mocowane poza tymi zgrubieniami pierścieniowymi oraz w odległości od końca węża nie mniejszej niż szerokość opaski Korki i gwintowane części tulei pokładowych rur wlewowych i pomiarowych powinny być wykonane ze stali nierdzewnej, z brązu lub mosiądzu. Zastosowanie innych materiałów będzie odrębnie rozpatrywane przez PRS. 12

13 Wewnętrzny promień gięcia rur stalowych i miedzianych w zasadzie nie powinien być mniejszy niż 2,5 średnicy zewnętrznej rury Stalowe rury rurociągów wody zaburtowej oraz odpowietrzające i pomiarowe po zakończeniu gięcia i spawania należy skutecznie zabezpieczyć przed korozją. Należy przewidzieć zabezpieczenia przed korozją przy połączeniach armatury ze stopów miedzi ze stalowym kadłubem lub ocynkowanymi rurami wody morskiej. 5.2 Grubość ścianek rur Grubości ścianek rur ze stali, miedzi i ze stopów miedzi nie powinny być w żadnym wypadku mniejsze od podanych w tablicy Tablica nie ma zastosowania do rur ze stali nierdzewnych i stopu aluminium, których minimalne grubości będą odrębnie rozpatrywane przez PRS. Tablica nie obejmuje rur dla gazów spalinowych. Średnica zewnętrzna [mm] Stalowe rurociągi instalacji z wyjątkiem podanych w rubryce 3 i 4 Tablica Minimalna grubość ścianek rur [mm] Stalowe rury odpowietrzające przelewowe i pomiarowe zbiorników integralnych Stalowe rurociągi wody zaburtowej (zęzowe, chłodzące, pożarnicze itp.) Rury instalacji z miedzi Rury instalacji ze stopów miedzi ,0 1,0 0,8 10,2 1,6 1,0 0,8 12,0 1,6 1,2 1,0 13,5 1,6 1,2 1,0 16,0 1,8 1,2 1,0 17,2 1,8 1,2 1,0 19,3 1,8 1,2 1,0 20,0 2,0 1,2 1,0 21,3 2,0 3,2 1,2 1,0 25,0 2,0 3,2 1,5 1,2 26,9 2,0 3,2 1,5 1,2 30,0 2,0 3,2 1,5 1,2 33,7 2,0 3,2 1,5 1,2 38,0 2,0 4,5 3,6 1,5 1,2 42,4 2,0 4,5 3,6 1,5 1,2 13

14 ,5 2,0 4,5 3,6 1,5 1,2 48,3 2,3 4,5 3,6 2,0 1,5 51,0 2,3 4,5 4,0 2,0 1,5 54,0 2,3 4,5 4,0 2,0 1,5 57,0 2,3 4,5 4,0 2,0 1,5 60,3 2,3 4,5 4,0 2,0 1,5 63,5 2,3 4,5 4,0 2,0 1,5 70,0 2,6 4,5 4,0 2,0 1,5 76,1 2,6 4,5 4,5 2,0 1,5 82,5 2,6 4,5 4,5 2,0 1,5 88,9 2,9 4,5 4,5 2,5 2,0 101,6 2,9 4,5 4,5 2,5 2,0 5.3 Złącza rurociągów W zależności od przeznaczenia rurociągu, materiału rur i ich średnicy, należy stosować złącza kołnierzowe, spawane, gwintowane i śrubunkowe. Złączy gwintowanych nie należy stosować na rurociągach paliwa Materiał uszczelek powinien być odporny na działanie przewodzonego czynnika. 5.4 Otwory w poszyciu zewnętrznym Liczbę otworów ssących i wylotowych w poszyciu zewnętrznym należy ograniczyć do niezbędnego minimum Wymagania dotyczące króćców otworów w poszyciu zewnętrznym oraz mocowania armatury określone są w części III Wyposażenie i stateczność niniejszych Przepisów. 5.5 Prowadzenie rurociągów obok urządzeń elektrycznych Nie należy prowadzić rurociągów przewodzących ciecze nad rozdzielnicami i pulpitami elektrycznymi, ani za nimi. Z przodu i z boku tych urządzeń rurociągi można prowadzić w odległości nie mniejszej niż 500 mm, pod warunkiem nie stosowania w tym rejonie rozbieralnych złączy Przez pomieszczenia akumulatorów nie należy prowadzić rurociągów przewodzących ciecze pod ciśnieniem. 14

15 6 INSTALACJA SPALINOWA 6.1 Jeżeli przewody spalinowe wyprowadzone są przez poszycie burtowe lub pawęż w pobliżu linii wodnej, to należy przewidzieć urządzenie lub ukształtowanie rurociągu uniemożliwiające przedostanie się wody zaburtowej do silnika. Wewnątrz jachtu rurociąg może tworzyć rodzaj pętli, której wierzchołek powinien znajdować się tak wysoko nad linią wodną, jak jest to możliwe. 6.2 Przewodów spalinowych nie należy prowadzić w odległości mniejszej niż 450 mm od zbiorników paliwa (odległość mierzona od izolacji przewodu spalinowego). 6.3 Każdy silnik napędowy powinien mieć oddzielny przewód spalinowy. Inne rozwiązania będą odrębnie rozpatrywane przez PRS. Przewody spalinowe silników pomocniczych można łączyć w przewód zbiorczy pod warunkiem zastosowania niezawodnie działających urządzeń, zapobiegających: przejściu spalin z przewodu zbiorczego do nieczynnych silników, uszkodzeniu któregokolwiek silnika przy rozruchu. 6.4 Każdy przewód spalinowy powinien być w zasadzie wyposażony w tłumik. Przy suchym wydechu tłumik powinien być wyposażony w zawór odwadniający. 6.5 Przewody spalinowe i tłumiki powinny być w zasadzie wykonane ze stali i na całej długości powinny być pokryte materiałem termoizolacyjnym niepalnym. Temperatura na powierzchni izolacji nie powinna przekraczać 60 C. Przy mokrym wydechu, czyli chłodzeniu spalin wodą chłodzącą silnik, rurociąg może być wykonany w całości lub części z węża elastycznego, określonego w części VI Materiały niniejszych Przepisów. 6.6 Przy instalowaniu wymienników ciepła ogrzewanych spalinami należy przewidzieć zabezpieczenia przed przedostawaniem się wody do silnika w razie powstania przecieku w przewodach wymienników ciepła albo z powodu innych uszkodzeń. 7 INSTALACJA PALIWA 7.1 Wymagania ogólne Rurociągi paliwa i armaturę należy umieszczać w dobrze widocznych i dostępnych miejscach. Rurociągi powinny być starannie zamocowane i tak prowadzone lub chronione osłonami, aby nie występowało niebezpieczeństwo ich mechanicznego uszkodzenia Rurociągów paliwa nie należy prowadzić nad silnikami spalinowymi i innymi gorącymi częściami. 15

16 7.1.3 Zaleca się, aby każdy metalowy zbiornik paliwa i każdy metalowy element rurociągu wlewowego był uziemiony tak, aby rezystancja pomiędzy metalowym kadłubem lub płytą uziemiającą a każdym z tych elementów, a także zbiornikiem paliwa, wynosiła mniej niż 10 Ω. Wymagania dotyczące płyty uziemiającej określone są w części V Urządzenia elektryczne niniejszych Przepisów Pod zbiornikami wstawianymi, pompami, filtrami i innymi urządzeniami, z których można się spodziewać przecieków paliwa, należy zainstalować wanny ściekowe. Należy zapewnić rozwiązania techniczne umożliwiające opróżnianie i czyszczenie wanien ściekowych. 7.2 Zbiorniki paliwa Zbiorniki wstawiane powinny być wykonane ze stali węglowej, ze stali nierdzewnej lub stopu aluminium. Materiały te powinny spełniać wymagania określone w części VI Materiały niniejszych Przepisów. Grubość ścianek tych zbiorników nie powinna być mniejsza niż podana w tablicy Zastosowanie innych materiałów będzie odrębnie rozpatrywane przez PRS. Do zbiorników wykonanych ze stopu aluminium nie powinna być podłączona armatura ze stopów miedzi, chyba że zastosowane będą przekładki izolacyjne. Zamocowania zbiorników wykonanych ze stopu aluminium powinny być ze stopu aluminium lub ze stali nierdzewnej. Pojemność Tablica Minimalna grubość ścianek [mm] zbiornika [dm 3 ] Stal węglowa Stal nierdzewna Stop aluminium do ) , powyżej ) dla zbiorników ocynkowanych (z zewnątrz) dopuszcza się 1,5 mm Integralne zbiorniki paliwa należy oddzielać od zbiorników wody słodkiej lub oleju smarowego przedziałami ochronnymi. Wymagania dotyczące grubości ścianek zbiorników integralnych określone są w części II Kadłub niniejszych Przepisów Konstrukcja zbiornika powinna być wytrzymała na ciśnienie próbne odpowiadające 1,5 wysokości najwyższego słupa wody, jaki może powstać przy napełnianiu zbiornika. Ciśnienie próbne nie może być jednak niższe niż 0,02 MPa. 16

17 W razie konieczności należy zastosować odpowiednie usztywnienia lub przegrody przelewowe Zbiorniki wstawiane powinny być zamocowane do kadłuba i nie mogą być umieszczane nad przewodami spalinowymi, innymi nagrzanymi powierzchniami, nad aparaturą elektryczną oraz na silniku. Zbiorniki te powinny być tak umieszczone, aby ich dno było powyżej poziomu wody zęzowej Zbiorniki paliwa nie mogą być wewnątrz ocynkowane lub malowane, natomiast od zewnątrz powinny być skutecznie chronione przed korozją. Zbiorniki powinny być tak wykonane i zainstalowane, aby na ich zewnętrznej powierzchni nie zbierała się woda Zaleca się wyposażenie zbiorników paliwa w otwory inspekcyjne o wymiarach: 150 mm dla zbiorników o pojemności od 50 do 500 dm 3, 350 x 450 mm dla zbiorników o pojemności większej niż 500 dm Każdy zbiornik paliwa, z wyjątkiem zbiornika rozchodowego, w zasadzie powinien mieć osobny rurociąg wlewowy, wykonany z rur stalowych, miedzianych, ze stopów miedzi, stopu aluminium lub z węża elastycznego. Rurociąg ten powinien być tak usytuowany, aby całe paliwo spływało do zbiornika. Rura wlewowa powinna sięgać powyżej górnej ścianki zbiornika oraz jeżeli wysokość zbiornika jest większa niż 800 mm, powinna być doprowadzona możliwie jak najbliżej do dna zbiornika. Wewnętrzna średnica rurociągu nie powinna być mniejsza niż 31,5 mm, natomiast wewnętrzna średnica węża elastycznego nie powinna być mniejsza niż 38 mm. Na rurociągach wlewowych nie należy instalować zaworów. Wlew paliwa należy umieszczać na pokładzie. W odległości pionowej i poziomej mniejszej niż 400 mm od wlewu paliwa nie powinno umieszczać się otworów wentylacyjnych, nie zabezpieczonych konstrukcyjnie przed przedostawaniem się oparów paliwa do wnętrza jachtu. Wlew powinien być tak usytuowany, aby paliwo przy ewentualnym jego przelaniu się podczas napełniania zbiornika nie przedostawało się do wnętrza jachtu. Na wlewie powinno być umieszczone w trwały sposób oznaczenie określające jego przeznaczenie Każdy zbiornik paliwa powinien być wyposażony w jeden lub więcej rurociągów odpowietrzających wykonanych z rur stalowych, miedzianych, ze stopów miedzi, aluminium lub z węży elastycznych, wyprowadzonych z najwyższych punktów zbiornika. Liczba odpowietrzeń ze zbiornika powinna być dobrana w zależności od jego kształtu i wielkości. Rurociągi odpowietrzające mogą być łączone do wspólnego rurociągu zbiorczego. Rurociągi odpowietrzające powinny być tak wykonane, aby nie powstawały w nich syfony. Rurociągi odpowietrzające należy wyprowadzić na otwarty pokład w odległości nie mniejszej niż 400 mm od otworów wentylacyjnych, przez które opary paliwa 17

18 mogłyby się dostać do wnętrza jachtu i zakończyć tak, aby uniemożliwić przedostawanie się wody zaburtowej do zbiornika i przelanie się paliwa do wnętrza jachtu. Jeżeli zbiornik napełniany jest grawitacyjnie, to rura odpowietrzająca powinna mieć średnicę wewnętrzną nie mniejszą niż 12,5 mm, a wewnętrzna średnica węża elastycznego nie powinna być mniejsza niż 16 mm. W razie napełniania zbiornika pod ciśnieniem, sumaryczna powierzchnia przekroju rur odpowietrzających powinna wynosić 1,25 powierzchni przekroju rurociągu napełniającego Każdy zbiornik należy wyposażyć w urządzenie do pomiaru poziomu lub ilości paliwa. Może to być rura pomiarowa lub poziomowskaz. W razie zastosowania poziomowskazu, należy używać wkładek przezroczystych z płaskiego szkła lub z tworzywa sztucznego nie tłukącego się i nie tracącego przejrzystości pod działaniem paliwa. Pomiędzy poziomowskazem a zbiornikiem należy przewidzieć u dołu zawór samozamykający. Zawór taki należy zainstalować również u góry poziomowskazu, jeżeli poziomowskaz jest połączony ze zbiornikiem poniżej najwyższego poziomu cieczy. Inne rozwiązania wymagają uzgodnienia z PRS W razie gdy przewidziane jest odwadnianie zbiornika, należy zainstalować na tym zbiorniku zawór samozamykający Na rurociągu ssącym paliwo należy zainstalować zawór zaporowy zainstalowany bezpośrednio na zbiorniku, zamykany z pokładu lub z zawsze dostępnego miejsca poza pomieszczeniem, w którym się on znajduje. Zamiast tego zaworu można zainstalować zawór sterowany elektrycznie, zainstalowany na zbiorniku lub w najwyższym punkcie rurociągu ssącego, otwierany tylko przy pracy silnika lub rozrusznika albo otwierany tylko przy ssaniu pompy paliwowej. W razie zastosowania zaworów sterowanych elektrycznie należy przewidzieć awaryjne sterowanie ręczne lub rurociąg omijający z zaworem zaporowym sterowanym ręcznie. Jeżeli zbiornik paliwa jest tak usytuowany, że rurociąg ssący paliwo oraz armatura paliwowa zainstalowana na silniku znajdują się powyżej górnego poziomu paliwa w zbiorniku, to zaworów można nie instalować Rurociągi do transportu paliwa pomiędzy zbiornikami powinny być wykonane z rur stalowych, miedzianych lub ze stopów miedzi. Rurociągi te należy wyposażyć w zawory zaporowe zainstalowane bezpośrednio na zbiornikach. Dopuszcza się wykonanie rurociągów do transportu paliwa ze stopu aluminium Zaleca się, aby na zbiornikach paliwa umieszczać w widocznym miejscu tabliczkę zawierającą następujące informacje: nazwę producenta i adres, rok wy- 18

19 konania, pojemność w litrach, materiał, ciśnienie próbne, oznaczenie typu zbiornika. 7.3 Doprowadzenie paliwa do silników Stałe rurociągi ssące paliwo oraz stałe rurociągi powrotne paliwa powinny być wykonane z rur miedzianych lub ze stopu miedzi i połączone z silnikiem odcinkami elastycznego węża. Na rurociągach tych nie powinno być żadnych złączy, z wyjątkiem niezbędnych do podłączenia armatury. Dopuszcza się wykonanie tych rurociągów ze stopu aluminium Na rurociągu doprowadzającym paliwo do silników powinien być zainstalowany filtr oraz odwadniacz paliwa. Może to być jedno urządzenie spełniające obie te funkcje W instalacjach, w których paliwo doprowadzane jest do silnika napędowego przez zawieszoną na nim pompę podającą, zaleca się przewidzieć rozwiązania techniczne zapewniające doprowadzenie paliwa do silnika w razie awarii tej pompy. 8 INSTALACJA OLEJU SMAROWEGO 8.1 Zbiorniki oleju smarowego nie powinny przylegać do zbiorników paliwa i wody słodkiej. 8.2 Silniki napędowe i pomocnicze o mocy większej niż 20 kw należy wyposażyć w awaryjną sygnalizację informującą za pośrednictwem sygnałów dźwiękowych i świetlnych o spadku ciśnienia w instalacji oleju smarowego poniżej dopuszczalnej granicy. Sygnalizację taką można pominąć, jeżeli na stanowisku sterowania zainstalowane są wskaźniki ciśnienia oleju widoczne również w nocy. 9 INSTALACJA CHŁODZENIA SILNIKA 9.1 Rurociągi wody chłodzącej powinny być wykonane z rur stalowych, miedzianych, ze stopów miedzi lub z węży elastycznych. 9.2 Zaleca się stosowanie filtrów na dolocie wody zaburtowej do silnika. Zaleca się, aby istniała możliwość czyszczenia filtra podczas pracy silnika. Korpusy filtrów nie powinny być wykonane z żeliwa szarego lub stopu aluminium. 9.3 W instalacji chłodzenia wodą słodką należy przewidzieć zbiornik wyrównawczy, w którym poziom wody powinien być wyższy od najwyższego poziomu wody w silniku. Połączenie przestrzeni wodnych silnika ze zbiornikiem wyrównawczym powinno zapewniać pełne odpowietrzenie przestrzeni wodnych silnika we wszystkich warunkach pływania. Konstrukcję i usytuowanie zbiornika należy dostosować do wymagań wytwórcy silnika. 19

20 9.4 Odlot powietrza z pomieszczenia silnika chłodzonego powietrzem powinien być odprowadzony na zewnątrz i zabezpieczony przed przedostaniem się bryzgów wody. 10 PRÓBY CIŚNIENIOWE INSTALACJI 10.1 Próby ciśnieniowe armatury Po zamontowaniu armaturę należy poddać próbie szczelności zamknięcia przy zastosowaniu ciśnienia równego roboczemu Próby ciśnieniowe rurociągów Rurociągi paliwowe o ciśnieniu roboczym ponad 0,35 MPa należy po wykonaniu i ostatecznej obróbce poddać w obecności inspektora PRS próbom hydraulicznym przy zastosowaniu ciśnienia zgodnego ze wzorem: p pr p maksymalne ciśnienie robocze, [MPa]. = 15, p, [MPa] (10.2.1) Za zgodą PRS rurociągów o średnicy mniejszej niż 15 mm można nie poddawać próbom ciśnieniowym Szczelność każdego rurociągu powinna być sprawdzana w obecności inspektora PRS podczas próby działania po zamontowaniu na jachcie. 20