PROBLEMY OCHRONY UPRAW BOCZNIAKA (PLEUROTUS SPP.) PRZED SZKODNIKAMI
|
|
- Tadeusz Włodarczyk
- 7 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (3) 2008 PROBLEMY OCHRONY UPRAW BOCZNIAKA (PLEUROTUS SPP.) PRZED SZKODNIKAMI MAREK TOMALAK Instytut Ochrony Roślin Państwowy Instytut Badawczy Zakład Biologicznych Metod i Kwarantanny Władysława Węgorka 20, Poznań M.Tomalak@ior.poznan.pl I. WSTĘP Pod względem wielkości pozyskania plonów boczniak (Pleurotus spp.) jest drugim po pieczarkach (Agaricus spp.) grzybem jadalnym uprawianym na skalę przemysłową. Wzrastające zainteresowanie konsumentów oraz eksporterów przyczyniło się w ostatnich latach do dynamicznego wzrostu jego produkcji w wielu krajach, w tym również w Polsce. Grzyb ten charakteryzuje się wyjątkowymi walorami konsumpcyjnymi, a jego znaczenie zdrowotne, szczególnie zaś działanie przeciwrakowe, zyskało znaczne zainteresowanie medycyny oraz przemysłu farmaceutycznego. W Polsce, w uprawie produkcyjnej wykorzystywany jest głównie boczniak ostrygowaty (Pleurotus ostreatus), choć zarówno badania, jak i doświadczenia produkcyjne wskazują, że również inne gatunki z rodzaju Pleurotus mogą mieć znaczenie handlowe. W warunkach naturalnych grzyby te rozwijają się na drewnie, głównie drzew liściastych. W systemie produkcji przemysłowej boczniaki uprawiane są zaś na podłożu z odpowiednio przygotowanej słomy, umieszczonej w workach foliowych. Przeprowadzone badania wykazały, że większość patogenów i szkodników zasiedlających uprawy pieczarki stanowi również główne zagrożenie dla upraw boczniaka (Lewandowski i wsp. 1999). Dlatego też, ze względu na dotychczasowy brak specyficznego programu ochrony upraw boczniaka, w praktyce często stosowane są różne adaptacje oparte na programie ochrony pieczarki. Ze względu na różnice w fizjologii tych grzybów, jak i w warunkach ich uprawy, rozwiązania te nie zawsze są jednak skuteczne. Do głównych czynników ograniczających przydatność metod adaptowanych z programu ochrony pieczarki należy pełne foliowanie podłoża, które istotnie utrudnia dostęp środków ochrony roślin do podłoża wtedy, gdy takie zabiegi są niezbędne. Niewielkie otwory w folii pozostawione dla rozwijających się owocników są zaś wystarczające dla efektywnej inwazji ze strony większości patogenów (bakterii i grzybów) oraz szkodników (roztocze i nicienie) przenoszonych przez latające muchówki. Dlatego skuteczne ograniczanie populacji muchówek jest jednym z najważniejszych zadań ochrony upraw boczniaka. W praktyce zadanie to może być realizowane poprzez fizyczne zabezpieczenie hali produkcyjnej przed nalotem z zewnątrz oraz stosowanie wewnątrz hali środków
2 Problemy ochrony upraw boczniaka 979 chemicznych (pyretroidy, fosforoorganiczne) zalecanych do zwalczania latających muchówek. Skuteczność tych zabiegów jest jednak ograniczona i wymagają one częstych powtórzeń. Ze względu na wspomniane wcześniej foliowanie, wykorzystanie stosowanych w uprawie pieczarki larwobójczych środków chemicznych bezpośrednio do podłoża (acylomocznikowe, fosforoorganiczne, triazyny) w uprawie boczniaka jest zaś technicznie bardzo trudne, lub niewykonalne. Stosowanie skutecznych w ochronie pieczarki nicieni owadobójczych, które są zdolne do aktywnego penetrowania podłoża, nie znalazło do tej pory zastosowania w ochronie boczniaka. Prawdopodobną przyczyną tego są często sprzeczne informacje literaturowe dotyczące skuteczności tej grupy nicieni w uprawie boczniaka (Gapiński i wsp. 2001; Kim HyeongHwan i wsp. 2001, 2004) oraz negatywnego oddziaływania grzybni boczniaka na niektóre gatunki nicieni (Grewal 1990; Tsuda i Futai 2000; Xiang HongQiong i Feng ZhiXin 2001). Główne cele przeprowadzonych badań objęły: (i) identyfikację najważniejszych szkodników owadzich zasiedlających podłoże uprawy boczniaka oraz ocenę ich zdolności uszkadzania grzybni i przenoszenia patogenów oraz szkodników należących do innych grup taksonomicznych, (ii) ocenę wpływu grzybni boczniaka na żywotność i aktywność nicieni owadobójczych Steinernema feltiae, Heterorhabditis megidis i H. bacteriophora, oraz (iii) ocenę infekcyjności tych nicieni w stosunku do muchówek rozwijających się na grzybni boczniaka. II. MATERIAŁ I METODY Szczegółowe badania przeprowadzono w pomieszczeniach laboratoryjnych Zakładu Biologicznych Metod i Kwarantanny IOR PIB w Poznaniu. Podłoże uprawowe w formie foliowanych kostek, przerośniętych grzybnią boczniaka w różnych stadiach rozwoju otrzymywano okresowo, bezpośrednio z zakładów produkcji podłoża oraz z zakładów produkcji grzybów, znajdujących się na terenie Wielkopolski. Laboratoryjne kultury boczniaka rozpoczynano wykorzystując grzybnię handlową (przerośnięte grzybnią ziarniaki pszenicy) uzyskaną z zakładu produkcji podłoża. Płytki Petriego ( 9 cm) ze sterylnym podłożem hodowlanym (PDA lub Malt Agar) inokulowano świeżą grzybnią boczniaka. Kultury inkubowano przez okres 7 10 dni w temperaturze 24 o C (±1 o C) do momentu pokrycia grzybnią całej powierzchni podłoża. Następnie przechowywano je w temperaturze 2 4 C, do momentu wykorzystania w doświadczeniach (maksymalnie przez okres 1 miesiąca). Wychodzące z podłoża produkcyjnego owady dorosłe odławiano za pomocą ekshaustora. Izolację podstawowych gatunków patogenów i szkodników boczniaka z powierzchni ciała owadów przeprowadzano umieszczając wychodzące z podłoża produkcyjnego muchówki w płytkach Petriego ( 9 cm) ze sterylnym podłożem PDA lub Malt Agar. Grzyby i bakterie z rozwijających się kultur poddawano serii szczepień w celu uzyskania kultur jednogatunkowych i ich identyfikacji. Larwy owadów, nicienie oraz roztocze wypłaszano z częściowo zanurzonego w wodzie podłoża, umieszczonego na sitach nematologicznych. Jednogatunkowe próby odłowionych osobników przenoszono na przygotowane wcześniej podłoże (PDA lub Malt Agar) przerośnięte grzybnią i inkubowano w temperaturze 20 o C (±1 o C). Rozwój ich populacji oraz zakres powodowanych uszkodzeń grzybni oceniano okresowo, co 3 dni.
3 980 Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (3) 2008 Ocenę przeżywalności larw infekcyjnych (IJ) nicieni owadobójczych S. feltiae (ScP), H. megidis (03PL) i H. bacteriophora (Hp88) przeprowadzano umieszczając po 500 IJ w indywidualnych płytkach Petriego ( 9 cm) z dojrzałą kulturą boczniaka. W wariantach kontrolnych wykorzystywano sterylne podłoże PDA. Nicienie ekstrahowano z kultur po 4 lub 8 dniach inkubacji przenosząc podłoże na sita nematologiczne zanurzone do połowy wysokości w wodzie. Ocenę infekcyjności wymienionych nicieni w stosunku do larw szkodliwych muchówek w środowisku grzybni i podłoża uprawy boczniaka przeprowadzano na: (i) przerośniętym grzybnią boczniaka podłożu PDA lub Malt Agar oraz (ii) w przerośniętym grzybnią podłożu produkcyjnym w 500 ml workach foliowych. Po 3 dniach wspólnej ekspozycji w podłożu owady ekstrahowano do wody i za pomocą analizy sekcyjnej oceniano procentowy udział osobników zdrowych oraz zainfekowanych (żywe i martwe). Uzyskane wyniki liczbowe poddano analizie wariancji. Istotność różnic oceniano przy zastosowaniu testu Tukeya przy p < 0,05. III. WYNIKI I DYSKUSJA Szkodniki występujące w podłożu boczniaka Świeże kostki uzyskane z zakładów produkcji podłoża tylko okazyjnie zasiedlone były przez inne organizmy niż boczniak (P. ostreatus). Jednakże kostki pobrane na różnych etapach cyklu uprawowego z zakładów produkcji grzybów, prawie zawsze wykazywały obecność różnych patogenów, szkodników oraz organizmów saprobiotycznych, związanych z rozwijającą się grzybnią boczniaka. Spośród owadów najbardziej pospolitym gatunkiem była ziemiórka Lycoriella ingenua (= L. solani), którą spotykano powszechnie przez cały rok. Gatunek ten zasiedla zarówno podłoże świeże na początku uprawy, jak i na różnych etapach jego rozkładu w późniejszych okresach cyklu produkcji grzybów. Rozwijające się larwy występowały w próbach kompostu pobranych z wnętrza kostki oraz w owocnikach. Żerowanie larw ziemiórki pomiędzy blaszkami owocnika pozostawia charakterystyczne oznaki w formie niewielkich uszkodzeń pokrytych pomarańczowo-brązowymi grudkami odchodów spojonych delikatną przędzą. Podłoże boczniaka, szczególnie na wstępnym etapie cyklu produkcji grzybów zasiedlane jest często przez muchówki zadrowate gatunku Megaselia halterata. Podobnie, jak ziemórki, larwy tych owadów żerują zarówno we wnętrzu kostki (głównie okolice wyrastania karpy), jak i w samych owocnikach. W okresie lata i jesieni podłoże boczniaka może być licznie zasiedlane przez muchówki z rodziny wywilżnowatych (Diptera: Drosophilidae). W naszych badaniach obserwowano obecność dwóch morfologicznie różnych gatunków z rodzaju Drosophila, których larwy podobnie, jak wymienionych wyżej gatunków muchówek zasiedlały zarówno podłoże, jak i owocniki (głównie trzony). Okazyjnie stwierdzano również obecność muchówek pryszczarkowatych (Diptera: Cecidomyiidae) Mycophila speyeri oraz Heteropeza pygmaea. Gatunek H. pygmaea, którego populacje w uprawie pieczarki osiągają niekiedy masową liczebność, w badanym podłożu boczniaka rozwijał się stosunkowo słabo. Pomimo przedłużonego okresu obserwacji (8 tygodni) jego liczebność pozostawała na umiarkowanym poziomie 0,3 1 larwy
4 Problemy ochrony upraw boczniaka 981 na 1 cm 3 podłoża. Przeciwnie, gatunek M. speyeri tworzył masowe kolonie liczebnością larw przekraczające 10 osobników w 1 cm 3 podłoża. W okresie kulminacyjnym rozwoju populacji, przy obrzeżach otworów w foli, z których normalnie wyrastają karpy owocników, tworzyły się charakterystyczne, pomarańczowe skupiska larw, liczące wiele tysięcy osobników. Masowa obecność tych pryszczarków w podłożu uprawowym prowadziła do całkowitego wstrzymania rozwoju owocników boczniaka. Pedogeniczne larwy M. speyeri i H. pygmaea pozostają w podłożu przez cały okres uprawy. W naszych badaniach izolowane były jeszcze przez ponad 3 miesiące od momentu wyraźnego zaniknięcia grzybni, nawet przy stosunkowo wysokim przesuszeniu podłoża. Obserwacja ta podkreśla szczególne znaczenie higieny w obiektach uprawowych opanowanych przez pryszczarki i konieczność prawidłowego zabezpieczenia zużytego podłoża po cyklu produkcyjnym. W trakcie owocowania, szczególnie w kostkach o zachwianych stosunkach wilgotnościowych podłoża, stwierdzano masowe pojawy muchówek gatunku Coboldia fuscipes (Diptera: Scatopsidae). Larwy tych owadów występowały wyłącznie w podłożu, a ich liczebność zwiększała się w niższych, bardziej wilgotnych partiach kostki. W badaniach szczegółowych, przeprowadzonych z użyciem laboratoryjnych kultur boczniaka w płytkach Petri'ego, wszystkie wymienione wyżej gatunki owadów żerowały bezpośrednio na grzybni, odbywały pełen cykl rozwojowy i rozmnażały się w tych warunkach tworząc kolejne pokolenia. Jedynym gatunkiem spotykanym w podłożu boczniaka, który nie uszkadzał grzybni i nie tworzył nowego pokolenia był chrząszcz z rodziny kusakowatych (Coleoptera: Staphylinidae) Atheta coriaria (det. A. Mazur). Imagines tego owada, występujące stosunkowo licznie pod koniec cyklu produkcyjnego, żerują prawdopodobnie na innych organizmach występujących w podłożu (nicienie, roztocze i/lub strzępki towarzyszących grzybów). W analizowanych próbach podłoża pochodzącego z upraw produkcyjnych stwierdzano również częstą obecność roztoczy, głównie z rzędów Acaridida (tutaj gatunki żerujące na rozkładającej się słomie podłoża oraz mikofagi zjadające grzybnię boczniaka i innych grzybów) oraz Gamasida (drapieżne, żerujące na nicieniach i innych roztoczach). W porównaniu z uprawą pieczarki zarówno liczebność, jak i różnorodność gatunkowa nicieni izolowanych z podłoża boczniaka były znacznie ograniczone. Stwierdzano głównie gatunki saprobiotyczne z rodzajów Bunonema, Rhabditis, Caenorhabditis, Panagrolaimus i Diplogaster. Tylko w jednej próbie stwierdzono nieliczne osobniki Aphelenchoides composticola gatunku pasożytującego na strzępkach grzybów. Pomimo szczegółowych obserwacji w żadnej z badanych prób podłoża i grzybów nie stwierdzono obecności wykazanych wcześniej w okolicach Warszawy pasożyta boczniaka Iotonchium sp. (Lewandowski i wsp. 1999). Ocena zdolności przenoszenia patogenów oraz szkodników boczniaka przez owady zasiedlające podłoże uprawy Szczegółowa analiza organizmów przenoszonych przez latające muchówki (L. ingenua, M. halterata, Drosophila spp. i C. fuscipes) wykazała, że owady te są głównymi wektorami większości patogenów bakteryjnych i grzybowych, nicieni oraz roztoczy występujących w podłożu uprawy boczniaka. W czasie przepoczwarczenia, lub bezpośrednio przed wylotem są one zasiedlane przez szereg organizmów rozwijających się
5 982 Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (3) 2008 w podłożu uprawy. Organizmy te tworzą charakterystyczne skupiska (nicienie, roztocze) w specyficznych rejonach ciała muchówek (łączenia segmentów tułowia i odwłoka, podstawa skrzydeł) lub nieregularnie przyklejają się do całej jego powierzchni (zarodniki grzybów). Kolonizacja nowego podłoża przez przenoszone organizmy następuje w czasie kopulacji i składania jaj przez owady-wektory. Na sterylnych pożywkach hodowlanym (PDA i Malt Agar) zasiedlonych przez muchówki wychodzące z kostek podłoża uprawowego, pobranych z hal produkcyjnych, stwierdzono rozwój szeregu bakterii oraz grzybów pasożytniczych i konkurencyjnych dla boczniaka (Pseudomonas spp., Verticillium fungicola, Mycogene perniciosa, Cladobotryum dendroides, Trichoderma spp., Penicillium sp., Aspergillus sp.), nicieni saprobiotycznych (Bunonema sp., Rhabditis spp., Caenorhabditis elegans, Panagrolaimus spp. i Diplogaster sp.) oraz licznych mikofagicznych, saprobiotycznych i drapieżnych roztoczy. Ponieważ w celu złożenia jaj wymienione muchówki poszukują bezpośredniego kontaktu z grzybnią boczniaka i podłożem uprawowym również wszystkie przenoszone organizmy są uwalniane precyzyjnie w środowisku optymalnym dla ich dalszego rozwoju. Główną drogą tej specyficznej inokulacji są otwory wykonane przez producenta w folii pokrywającej podłoże, a przeznaczone dla wyrastających owocników. W takim przypadku foliowanie powierzchni kostki podłoża nie stwarza istotnej bariery dla skutecznego zasiedlania podłoża przez patogeny i szkodniki. Stanowi ono zaś istotne utrudnienie przy wprowadzaniu chemicznych środków ochrony roślin do podłoża oraz ich dyspersji w trakcie cyklu produkcyjnego. Dotychczasowe doświadczenia w zakresie ochrony upraw pieczarki wskazują, że alternatywnym, bardzo skutecznym rozwiązaniem w ograniczaniu populacji szkodliwych muchówek w tej uprawie mogą być nicienie owadobójczy z rodzajów Steinernema i Heterorhabditis. Jest to grupa czynników biologicznych zdolnych do aktywnej dyspersji w podłożu uprawy pieczarki i skutecznego infekowania szeregu gatunków muchówek, Podjęte przez nas badania laboratoryjne częściowo potwierdziły tę opinię również dla uprawy boczniaka, wykazując znaczny potencjał nicienia S. feltiae w ograniczaniu populacji niektórych gatunków muchówek uszkadzających jego grzybnię. Wpływ grzybni boczniaka na żywotność i aktywność nicieni owadobójczych Steinernema feltiae, Heterorhabditis megidis i H. bacteriophora Szczegółowe badania laboratoryjne poświęcone reakcji S. feltiae, H. bacteriophora i H. megidis na obecności boczniaka w podłożu wykazały interesujące zjawisko selektywnego odstraszania larw infekcyjnych tych nicieni, związanego z obecnością grzybni boczniaka lub jej produktów. Wyniki tych prac przedstawiono w tabeli 1. Larwy infekcyjne nicieni umieszczone na sterylnym podłożu PDA poruszały się po powierzchni przez kilka godzin, po czym przechodziły w stan bezruchu, który do końca doświadczenia (8 dni) przerywany był tylko okazyjnie, na kilka minut, w wyniku bezpośredniego bodźca świetlnego lub dotykowego. W tym okresie część nicieni opuściła powierzchnię podłoża, przy czym numerycznie H. bacteriophora i H. megidis były bardziej aktywne w tym zakresie niż S. feltiae. W wariantach z zastosowaniem podłoża przerośniętego grzybnią boczniaka obserwacja aktywności ruchowej nicieni nie była możliwa, lecz liczby nicieni odzyskanych z podłoża po 4 i 8 dniach różniły się wyraźnie od tych stwierdzonych w kontroli. Pomimo wyraźnych rozbieżności numerycznych, w wynikach uzyskanych dla S. feltiae nie wykazano statystycznie istotnej różnicy pomiędzy
6 Problemy ochrony upraw boczniaka 983 liczebnością larw odzyskanych z podłoża kontrolnego i przerośniętego grzybnią boczniaka po 4 i 8 dniach. Jednakże w przypadku zarówno H. bacteriophora, jak i H. megidis liczebność larw odzyskanych z płytek przerośniętych grzybnią była istotnie niższa od tej obserwowanej na płytkach kontrolnych po 4 i 8 dniach doświadczenia. Wyniki te wskazują, że wpływ grzybni boczniaka lub jej produktów na aktywność larw infekcyjnych S. feltiae był nieznaczny, gdy zaś w stosunku do larw infekcyjnych H. bacteriophora i H. megidis boczniak wykazuje wyraźne działanie repelentne. Tabela 1. Wpływ obecności grzybni boczniaka (P. ostreatus) na liczebność larw infekcyjnych nicieni owadobójczych na podłożu sterylnym (PDA kontrola) i przerośniętym grzybnią (PDA + Pleurotus) (dawka: 500 larw infekcyjnych/płytkę Petriego 9 cm) Table 1. Effects of the oyster mushroom, P. ostreatus on survival of entomopathogenic nematode infective juveniles on sterile (PDA control) and overgrown with mycelium (PDA + Pleurotus) growing media after 4 and 8 days Gatunek nicienia Nematode species Średnia liczba [%] larw infekcyjnych wyekstrahowanych z podłoża Mean number [%] of infective juveniles extracted from PDA medium PDA+Pleurotus po 4 dniach after 4 days PDA+Pleurotus po 8 dniach after 8 days PDA kontrola po 4 dniach control after 4 days PDA kontrola po 8 dniach control after 8 days S. feltiae (ScP) 211 (42,2%) c 79 (15,8%) b 264 (52,8%) c 141 (28,2%) bc H. bacteriophora (Hp88) 17 (3,4%) a 2 (0,4%) a 146 (29,2%) bc 85 (17%) b H. megidis 6 (1,2%) a 1 (0,2%) a 125 (25,0%) bc 74 (14,8%) b Nasze badania przeprowadzone na nicieniach owadobójczych nie potwierdziły obserwowanego na przykładzie innych nicieni paraliżującego wpływu grzybni Pleurotus. Wcześniejsze prace wykazały, że już po krótkim kontakcie z grzybnią boczniaka niektóre nicienie (np. Aphelenchus avenae, Panagrellus redivivus, Meloidogyne arenaria) ulegają ogólnemu paraliżowi i są trawione przez strzępki grzyba (Li GuoHong i wsp. 2001; Xiang HongQiong i Feng ZhiXin 2001; Okada i wsp. 2003). Zjawisko to nie jest jednak powszechne. Nie stwierdzono tego m. in. w przypadku Filenchus spp., Iotonchium ungulatum i częściowo Aphelenchoides composticola (Grewal 1990; Tsuda i Futai 2000; Okada i wsp. 2003). Choć w naszych badaniach nicienie pasożyty roślin spotykane były bardzo rzadko, szereg gatunków z grupy saprobiontów (Bunonema spp., Caenorhabditis spp., Rhabditis spp, Diplogaster spp., Panagrolaimus spp.) rozwijało się w podłożu przerośniętym grzybnią boczniaka. Również pomimo znacznego spadku liczebności larw infekcyjnych nicieni owadobójczych nie spotkano martwych osobników przerośniętych grzybnią boczniaka. W wyniku dotykania igłą preparacyjną osobniki pozostające w bezruchu podejmowały natychmiast dalszą aktywność ruchową, co jest naturalna reakcją larw infekcyjnych tych nicieni. Obserwacje te nabierają istotnego znaczenia w kontekście podjęcia dalszych prac nad wykorzystaniem nicieni owadobójczych w zwalczaniu szkodników upraw boczniaka.
7 984 Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (3) 2008 Ocena infekcyjności nicieni owadobójczych w stosunku do muchówek rozwijających się na grzybni boczniaka Badania oceniające infekcyjność nicieni S. feltiae i H. bacteriophora w stosunku do larw muchówek rozwijających się w przerośniętym grzybnią podłożu produkcyjnym boczniaka wykazały zróżnicowaną wrażliwość poszczególnych gatunków owadów (rys. 1). Pryszczarki (M. speyeri i H. pygmaea) oraz zadra (M. halterata) infekowane były tylko okazyjnie. Po 3 dniach ekspozycji zaledwie 3,6; 4,7 i 3,4% larw tych gatunków zainfekowanych zostało przez S. feltiae. Skuteczność H. bacteriophora była jeszcze niższa, odpowiednio 2,1; 0 i 0%. Również w odniesieniu do pozostałych owadów skuteczność H. bacteriophora była niska, odpowiednio 6,3, 23,4, 4,0 i 2,5% w testach z L. ingenua, C. fuscipes oraz Drosophila sp.1 i Drosophila sp.2. W okresie tym S. feltiae eliminowała odpowiednio 72,0; 86,3; 35,2 i 31,4% larw tych szkodników. Rys. 1. Infekcyjność nicieni owadobójczych S. feltiae i H. bacteriophora w stosunku do larw muchówek zasiedlających produkcyjne podłoże przerośnięte grzybnią boczniaka (P. ostreatus) Fig. 1. Infectivity of entomopathogenic nematodes S. feltiae and H. bacteriophora to larvae of noxious flies infesting commercial substrate with growing mycelium of the oyster mushroom, P. ostreatus Skuteczność S. feltiae osiągnięta w okresie tak krótkiej ekspozycji (3 dni) dla L. ingenua i C. fuscipes w podłożu boczniaka jest tylko nieznacznie niższa od skuteczności osiąganej zwykle w takim okresie dla ziemiórki (L. ingenua) w praktyce ochrony pieczarki (tj %). Stwierdzona możliwość odbycia pełnego cyklu rozwojowego i rozmnażanie się w ciele opanowanych szkodników pozwala przypuszczać, że podobnie jak w uprawie pieczarki, okres ochrony uprawy przed szkodnikiem zostanie prze-
8 Problemy ochrony upraw boczniaka 985 dłużony dzięki następnym pokoleniom larw infekcyjnych opuszczającym ciało wcześniej opanowanych szkodników. W istniejącej literaturze wyniki badań poświęconych wykorzystaniu nicieni owadobójczych w zwalczaniu szkodników grzybów jadalnych dotyczą zwykle uprawy pieczarki. Dane dotyczące boczniaka prezentowane są sporadycznie i wydają się być dyskusyjne. W podłożu boczniaka Kim HyeongHwan i wsp. (2001) uzyskali bardzo wysoką skuteczność S. carpocapsae w zwalczaniu ziemiórki L. mali (=L. ingenua, =L. solani). Wynik ten wydaje się szczególnie zaskakujący, gdyż w naszych wcześniejszych pracach nad zwalczaniem ziemiórki (= L. solani, = L. mali, = L. ingenua) w uprawie pieczarki skuteczność S. carpocapsae była zaledwie marginalna w porównaniu z S. feltiae (Grewal i wsp. 1993; Tomalak 1994). Ze względu na brak specyficznych adaptacji do infekowania muchówek S. carpocapsae nie jest również rekomendowana przez żadnego producenta nicieni owadobójczych na świecie do zwalczania ziemiórek. Podobnie, w kolejnych badaniach Kim HyeongHwan i wsp. (2004) wykazali wysoką skuteczność H. megidis w zwalczaniu pryszczarka Mycophila speyeri w uprawie boczniaka. W odniesieniu do tych gatunków nasze wyniki uzyskane w podłożu boczniaka są również całkowicie odmienne od danymi wymienionych autorów. Nie tylko H. megidis, lecz również H. bacteriophora i S. feltiae wykazały bardzo niską skuteczność w stosunku do larw pryszczarków. Zgodnie z naszymi wcześniejszymi pracami również w podłożu pieczarki M. speyeri jest praktycznie niewrażliwa na infekcje ze strony jakichkolwiek nicieni. W połączeniu z istniejącymi informacjami literaturowymi przedstawione tutaj, wstępne wyniki naszych badań wskazują, że wykorzystanie nicieni owadobójczych w ograniczaniu populacji niektórych szkodliwych muchówek w podłożu uprawy boczniaka jest możliwe, lecz wymaga uwzględnienia indywidualnych cech gatunkowych zwalczanych szkodników, stosowanych gatunków nicieni oraz specyficznych warunków środowiskowych panujących w uprawie tego grzyba. Dlatego, dotychczasowe doświadczenia w zakresie stosowania nicieni owadobójczych przeciwko szkodliwym muchówkom w ochronie upraw pieczarki wymagają istotnych uzupełnień, odpowiednich dla specyficznych warunków uprawy boczniaka. IV. WNIOSKI 1. Podłoże boczniaka zasiedlane jest przez większość tych samych gatunków szkodników, które zasiedlają podłoże i grzybnię pieczarki. Wyraźnie zredukowany jest skład gatunkowy i liczebność nicieni pasożytniczych oraz saprobiotycznych. 2. Nowymi składnikami tego zespołu są muchówki z rodziny Scatopsidae (Coboldia fuscipes) i Drosophilidae (Drosophila sp. 1 i 2 w okresie lata i jesieni), które w pieczarkarniach występują tylko wyjątkowo. 3. Owady te są najważniejszymi wektorami większości patogenów i szkodników boczniaka, zarówno w obrębie poszczególnych hal produkcyjnych, jak i pomiędzy nimi. 4. W trakcie przeprowadzonych, szczegółowych testów laboratoryjnych obecność grzybni boczniaka nie wywierała widocznego wpływu na żywotność larw infekcyjnych badanych nicieni owadobójczych. Jednakże, gdy znaczna część larw Steinernema feltiae pozostawała w podłożu, większość Heterorhabditis spp. migrowała po-
9 986 Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (3) 2008 za jego zasięg. Wskazuje to na repelentne oddziaływanie grzybni boczniaka na te nicienie. 5. Infekcyjność badanych gatunków nicieni jest zbliżona do tej obserwowanej zwykle w podłożu pieczarki, tj. larwy pryszczarków (H. pygmea i M. speyeri) oraz zadry (M. halterata) są praktycznie niewrażliwe na infekcje, pozostałe gatunki (tj. L. ingenua, C. fuscipes i Drosophila spp.) wykazały znacznie wyższą wrażliwość na infekcje powodowane przez S. feltiae niż przez Heterorhabditis spp. 6. Wyniki te wskazują, że nicienie owadobójcze z gatunku S. feltiae mogą ograniczać populacje najważniejszych muchówek uszkadzających grzybnię boczniaka i przenoszących jego patogeny. Jednakże, zanim organizmy te znajdą swoje zastosowanie w programie skutecznej ochrony upraw boczniaka, niezbędne jest techniczne dopracowanie metody ich wprowadzania do podłoża uprawowego. V. LITERATURA Gapiński M., Woźniak W., Ziombra M Boczniak Technologia Uprawy i Przetwarzania. PWRiL, Poznań, 264 ss. Grewal P.S Reproduction of the nematode Aphelenchoides composticola on cultivated mushrooms and common weed moulds. Revue de Nematologie 13 (1): Grewal P.S., Tomalak M., Keil C.B.O., Gaugler R Evaluation of a genetically selected strain of Steinernema feltiae against the mushroom sciarid Lycoriella mali. Ann. Appl. Biology 123 (3): Kim HyeongHwan, Choo HoYul, Lee HeungSu, Park ChungGyoo, Lee DongWoon, Jin ByungRae, Choo YoungMoo Biological control of Lycoriella mali (Diptera: Sciaridae), a pest of oyster mushroom, Pleurotus ostreatus using entomopathogenic nematodes. Korean J. Appl. Entomology 40 (1): Kim HyeongHwan, Choo HoYul, Lee DongWon, Lee HeungSu, Jeon HeungYong, Ha PanJung Biological control of Mycophila speyeri Barnes (Diptera: Cecidomyiidae) using Korean Steinernema and Heterorhabditis isolates in Pleurotus ostreatus cultivation house. Korean J. Appl. Entomology 43 (3): Lewandowski M., Dmowska E., Ignatowicz S Fauna of the oyster mushroom houses. Prog. Plant Protection/Post. Ochr. Roślin 39: Li-GuoHong, Dong-JinYan, Mo-MingHe, Zhang-KeQin Nematicidal activity of nematophagous Pleurotus and allied fungi to Panagrellus redivivus. Chinese J. Biol. Control 17 (1): Okada H Host status of 10 fungal isolates for two nematode species, Filenchus misellus and Aphelenchus avenae. Soil, Biology, and Biochemistry 35 (12): Scheepmaker J.W.A., Geels F.P., Rutjens A.J., Smits P.H., Griensven L.J.L.D Comparison of the efficacy of entomopathogenic nematodes for the biological control of the mushroom pests Lycoriella auripila (Sciaridae) and Megaselia halterata (Phoridae). Biocontrol, Science and Technology 8 (2): Tomalak M Selective breeding of Steinernema feltiae (Filipjev) (Nematoda: Steinernematidae) for improved efficacy in control of a mushroom fly, Lycoriella solani Winnertz (Diptera: Sciaridae). Biocontrol, Science and Technology 4: Tsuda K., Futai K The insect-parasitic stage and life cycle of Iotonchium ungulatum (Tylenchida: Iotonchiidae), the causal agent of gill-knot disease of the oyster mushroom. Japanese J. Nematol. 30 (1/2): 1 7.
10 Problemy ochrony upraw boczniaka 987 Xiang-HongQiong, Feng-ZhiXin Effect of Pleurotus ostreatus on dynamics of Meloidogyne arenaria population and control effectiveness. Scientia Agricultura Sinica 34 (1): MAREK TOMALAK MAJOR PROBLEMS IN PROTECTION OF OYSTER MUSHROOM (PLEUROTUS SPP.) CULTURES AGAINST PESTS SUMMARY The oyster mushroom, Pleurotus ostreatus, is the second most important species among commercially available edible mushrooms. Despite its worldwide cultivation various aspects of the production process, including those of the culture protection against pathogens and pests still require further improvement. As most of pests and pathogens infesting cultures of the oyster mushroom are the same as in Agaricus cultures, protection methods are often directly adapted from the experience of Agaricus growers. Both mushroom species differ, however, significantly in the environmental requirements and physiology. The main objectives of the research reported here were: (i) to identify the most important insect pests infesting oyster mushroom cultures in Poland and evaluate their ability to damage the mycelium and transmit other pests and pathogens, (ii) to evaluate the effects of the oyster mushroom mycelium on viability and activity of entomopathogenic nematodes, and (iii) to evaluate infectivity of these nematodes to mushroom flies in the oyster mushroom growing substrate. The obtained results revealed that besides typical Agaricus-related pests, such as Lycoriella ingenua, Megaselia halterata, Mycophila speyeri and Heteropeza pygmaea, large populations of fruit flies (Drosophila spp.) and scatopsids (Coboldia fuscipes) can also occasionally develop in oyster mushroom cultures in Poland. All these insects transmit numerous pathogens, mites and nematodes. Their control is difficult as no effective chemical insecticide is recommended for control of pest larvae in the Pleurotus-growing substrate. Examination of the fly control efficacy of entomopathogenic nematodes provided evidence that the Pleurotus mycelium can have repelling effect on infective juveniles of Heterorhabditis spp., while juveniles of Steinernema feltiae remain relatively indifferent to the mycelium (or its specific products). S. feltiae can significantly reduce populations of L. ingenua and C. fuscipes in the Pleurotus growing substrate, however, further solutions for effective application of nematodes into the substrate are needed. Key words: oyster mushroom, Pleurotus ostreatus, Steinernema feltiae, Heterorhabditis spp., mushroom pests
WPŁYW RÓŻNYCH GATUNKÓW I SZCZEPÓW NICIENI ENTOMOPATOGENICZNYCH NA PLEŚNIAKOWCA LŚNIĄCEGO (ALPHITOBIUS DIAPERINUS PANZER)
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 49 (2) 2009 WPŁYW RÓŻNYCH GATUNKÓW I SZCZEPÓW NICIENI ENTOMOPATOGENICZNYCH NA PLEŚNIAKOWCA LŚNIĄCEGO (ALPHITOBIUS DIAPERINUS PANZER) KORNELIA KUCHARSKA
Bardziej szczegółowoGrzyby uprawne w produkcji żywności tradycyjnej
ETRAFOON project is funded by the European Community's Seventh Framework Programme (FP7/27-213) under grant agreement no. 613912 Grzyby uprawne w produkcji żywności tradycyjnej Warsztaty szkoleniowe dla
Bardziej szczegółowoDR HAB. MARTA KAMIONEK (PROF. SGGW)
DR HAB. MARTA KAMIONEK (PROF. SGGW) Od 2000r Kierownik Zakładu Zoologii w Katedrze Biologii Środowiska Zwierząt, Wydziału Nauk o Zwierzętach, SGGW Spis publikacji entomonematologicznych 2000 2011 Publikacje
Bardziej szczegółowoPLONOWANIE BOCZNIAKA PLEUROTUS PRECOCE (FR.) QUEL W ZALEŻNOŚCI OD MASY PODŁOŻA. Wstęp
Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLXXXIII (27) MIROSŁAWA ZIOMBRA, ALEKSANDRA CZERWIŃSKA, KINGA ŁAWICKA PLONOWANIE BOCZNIAKA PLEUROTUS PRECOCE (FR.) QUEL W ZALEŻNOŚCI OD MASY PODŁOŻA Z Katedry Warzywnictwa
Bardziej szczegółowoProceedings of ECOpole Vol. 3, No
Proceedings of ECOpole Vol. 3, No. 2 2009 Magdalena DZIĘGIELEWSKA 1 i Anna KIEPAS-KOKOT 2 WPŁYW ZRÓśNICOWANEJ TEMPERATURY NA AKTYWNOŚĆ BIOLOGICZNĄ NICIENI OWADOBÓJCZYCH Steinernema feltiae I Heterorhabditis
Bardziej szczegółowoGrzyby patogeniczne w uprawie pieczarki dwuzarodnikowej Agaricus bisporus (Lange.) Imbach. AGATA TEKIELA
ACTA AGROBOTANICA Vol. 58, z. 2 2005 s. 189 196 Grzyby patogeniczne w uprawie pieczarki dwuzarodnikowej Agaricus bisporus (Lange.) Imbach. AGATA TEKIELA Instytut Ochrony Roślin, Terenowa Stacja Doświadczalna
Bardziej szczegółowoPORÓWNANIE FAUNY WYSTĘPUJĄCEJ NA WARZYWACH KORZENIOWYCH UPRAWIANYCH METODĄ EKOLOGICZNĄ I KONWENCJONALNĄ
PORÓWNANIE FAUNY WYSTĘPUJĄCEJ NA WARZYWACH KORZENIOWYCH UPRAWIANYCH METODĄ EKOLOGICZNĄ I KONWENCJONALNĄ COMPARISON OF THE FAUNA OCCURRING ON ROOT VEGETABLES CULTIVATED UNDER ORGANIC AND CONVENTIONAL SYSTEMS
Bardziej szczegółowoPATOGENICZNOŚĆ WYBRANYCH IZOLATÓW BURSAPHELENCHUS MUCRONATUS W STOSUNKU DO SOSNY
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (3) 2008 PATOGENICZNOŚĆ WYBRANYCH IZOLATÓW BURSAPHELENCHUS MUCRONATUS W STOSUNKU DO SOSNY ANNA FILIPIAK Instytut Ochrony Roślin Państwowy Instytut
Bardziej szczegółowoPAŃSTWOWA INSPEKCJA OCHRONY ROŚLIN I NASIENNICTWA
PAŃSTWOWA INSPEKCJA OCHRONY ROŚLIN Roślina: Pszenica ozima Agrofag: Septorioza liści pszenicy Data rozpoczęcia zabiegów: 2017-05-22 Plantacjom pszenicy ozimej zagraża septorioza paskowana liści pszenicy.
Bardziej szczegółowoINTEGROWANA OCHRONA ROŚLIN Niechemiczne i chemiczne metody ochrony plantacji
INTEGROWANA OCHRONA ROŚLIN Niechemiczne i chemiczne metody ochrony plantacji Grzegorz Pruszyński Instytut Ochrony Roślin Państwowy Instytut Ochrony Roślin w Poznaniu Wiek pestycydów (wg Matcalfa 1980):
Bardziej szczegółowoZnaczenie zadrzewień śródpolnych dla ochrony różnorodności biologicznej krajobrazu rolniczego. Krzysztof Kujawa
Znaczenie zadrzewień śródpolnych dla ochrony różnorodności biologicznej krajobrazu rolniczego Krzysztof Kujawa Różnorodność biologiczna Zróżnicowanie wszystkich żywych organizmów występujących na Ziemi
Bardziej szczegółowoANALIZA PORÓWNAWCZA WPŁYWU NATURALNYCH OLEJKÓW ETERYCZNYCH NA OGRANICZENIE WZROSTU GRZYBA TRICHODERMA HARZIANUM
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 50 (1) 2010 ANALIZA PORÓWNAWCZA WPŁYWU NATURALNYCH OLEJKÓW ETERYCZNYCH NA OGRANICZENIE WZROSTU GRZYBA TRICHODERMA HARZIANUM WYSTĘPUJĄCEGO W UPRAWIE
Bardziej szczegółowoWciornastek tytoniowiec (Thrips tabaci Lindeman, 1888 ssp. communis Uzel, 1895
Wciornastek tytoniowiec (Thrips tabaci Lindeman, 1888 ssp. communis Uzel, 1895 1. Systematyka Rząd - przylżeńce (Thysanoptera) Rodzina - wciornastkowate (Thrypidae) 2. Biologia i opis gatunku: Gatunek,
Bardziej szczegółowoSKUTECZNOŚĆ BIOLOGICZNA ORAZ WSKAŹNIKI EKONOMICZNE CHEMICZNEGO ZWALCZANIA SZKODNIKÓW W PSZENŻYCIE JARYM
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 50 (1) 2010 SKUTECZNOŚĆ BIOLOGICZNA ORAZ WSKAŹNIKI EKONOMICZNE CHEMICZNEGO ZWALCZANIA SZKODNIKÓW W PSZENŻYCIE JARYM ZDZISŁAW KANIUCZAK Instytut Ochrony
Bardziej szczegółowoMetody zwalczania zachodniej stonki kukurydzianej
https://www. Metody zwalczania zachodniej stonki kukurydzianej Autor: mgr inż. Kamil Młynarczyk Data: 20 czerwca 2018 Zachodnia stonka kukurydziana sprawia problem rolników w południowej części polski
Bardziej szczegółowoDYNAMIKA POPULACJI WCIORNASTKA TYTONIOWCA THRIPS TABACI LIND. WYSTĘPUJĄCEGO NA CEBULI UPRAWIANEJ WSPÓŁRZĘDNIE Z MARCHWIĄ
DYNAMIKA POPULACJI WCIORNASTKA TYTONIOWCA THRIPS TABACI LIND. WYSTĘPUJĄCEGO NA CEBULI UPRAWIANEJ WSPÓŁRZĘDNIE Z MARCHWIĄ POPULATION DYNAMICS OF THRIPS TABACI LIND. OCCURRING ON ONION CULTIVATED WITH CARROTS
Bardziej szczegółowoWiadomości wprowadzające.
- Wymagania edukacyjne z warzywnictwa. Wiadomości wprowadzające. znajomość różnych gatunków warzyw umiejętność rozróżniania podstawowych gatunków warzyw znajomość rodzajów produkcji warzywnej znajomość
Bardziej szczegółowoKonkurencyjność reprodukcyjna Bursaphelenchus mucronatus i B. xylophilus we wspólnym środowisku rozwoju (in vitro)
PROGRESS IN PLANT PROTECTION/POSTĘPY W OCHRONIE ROŚLIN 52 (4) 2012 Reproductive competitiveness of the pine wood nematode Bursaphelenchus mucronatus and Polish populations of B. xylophilus develop in a
Bardziej szczegółowoWPŁYW FUNGICYDÓW BRAVO 500 SC I BRAVO PLUS 500 SC NA MODEL WZROSTU GRZYBA TRICHODERMA HARZIANUM
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (4) 2008 WPŁYW FUNGICYDÓW BRAVO 500 SC I BRAVO PLUS 500 SC NA MODEL WZROSTU GRZYBA TRICHODERMA HARZIANUM WYSTĘPUJĄCEGO W UPRAWIE PIECZARKI DWUZARODNIKOWEJ
Bardziej szczegółowoZMIANY W POPULACJACH MIKROORGANIZMÓW I NICIENI W GLEBIE PO ODKAŻANIU METODAMI KONWENCJONALNYMI I PROEKOLOGICZNYMI
ZMIANY W POPULACJACH MIKROORGANIZMÓW I NICIENI W GLEBIE PO ODKAŻANIU METODAMI KONWENCJONALNYMI I PROEKOLOGICZNYMI P. Sobiczewski 1, B. Meszka 1, H. Bryk 1, C. Ślusarski 1, A. Chałańska 1, S. Berczyński
Bardziej szczegółowoOcena wrażliwości wybranych ras pieczarki dwuzarodnikowej na bakterie Pseudomonas tolaasii
PROGRESS IN PLANT PROTECTION/POSTĘPY W OCHRONIE ROŚLIN 53 (2) 2013 Assessment of the susceptibility of various strains of white button mushroom to Pseudomonas tolaasii Ocena wrażliwości wybranych ras pieczarki
Bardziej szczegółowoSEZONOWA DYNAMIKA AKTYWNOŚCI NICIENI OWADOBÓJCZYCH Steinernematidae I Heterorhabditidae W GLEBIE W WYBRANYCH ZIELEŃCACH SZCZECINA
Proceedings of ECOpole Vol. 4, No. 2 21 Magdalena DZIĘGIELEWSKA 1, Beata MYŚKÓW 2, Iwona ADAMSKA 1 i Beata CZERNIAWSKA 1 SEZONOWA DYNAMIKA AKTYWNOŚCI NICIENI OWADOBÓJCZYCH Steinernematidae I Heterorhabditidae
Bardziej szczegółowoCHANGES IN VIABILITY OF ENTOMOPATHOGENIC NEMATODES DURING FLOW THROUGH NOZZLE ORIFICE OF SPRAYER
Jerzy CHOJNACKI Politechnika Koszalińska, Wydział Mechaniczny ul Racławicka 15-17, 75-62 Koszalin e-mail: jerzy.chojnacki@tu.koszalin.pl CHANGES IN VIABILITY OF ENTOMOPATHOGENIC NEMATODES DURING FLOW THROUGH
Bardziej szczegółowoPublikacje za lata I w języku kongresowym
Publikacje za lata 2005-2011 I w języku kongresowym 1.Siwulski M., Sobieralski K. 2005. Influence of some growing substrate additives on the Hericium erinaceus (Bull. Fr.) Pers. yield. Scientific works
Bardziej szczegółowoWPŁYW MIESZANINY PROPIONIBACTERIUM FREUDENREICHII I LACTOBACILLUS RHAMNOSUS NA ZDROWOTNOŚĆ I PLON RZEPAKU OZIMEGO
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 49 (3) 2009 WPŁYW MIESZANINY PROPIONIBACTERIUM FREUDENREICHII I LACTOBACILLUS RHAMNOSUS NA ZDROWOTNOŚĆ I PLON RZEPAKU OZIMEGO ROMUALD GWIAZDOWSKI
Bardziej szczegółowoWystępowanie chorób pieczarki w polskich pieczarkarniach oraz wpływ wybranych czynników na plonowanie i zdrowotność upraw
Instytut Ogrodnictwa w Skierniewicach Występowanie chorób pieczarki w polskich pieczarkarniach oraz wpływ wybranych czynników na plonowanie i zdrowotność upraw Czesław Ślusarski, Zbigniew Uliński, Joanna
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE METODY BIOLOGICZNEJ W OCHRONIE POMIDORA SZKLARNIOWEGO PRZED SZKODNIKAMI. Wstęp
WYKORZYSTANIE METODY BIOLOGICZNEJ W OCHRONIE POMIDORA SZKLARNIOWEGO PRZED SZKODNIKAMI 129 Autorzy: Dawid Polar, Tomasz Olbrycht Opiekun: dr inż. Tomasz Olbrycht SKN,,Włościanin, Sekcja Bioróżnorodności
Bardziej szczegółowoWykorzystanie entomopatogenicznych nicieni w ochronie roślin historia badań
Wykorzystanie entomopatogenicznych nicieni w ochronie roślin historia badań Instytut Ochrony Roślin Marek Tomalak Zakład Biologicznych Metod Instytut Ochrony Roślin - Państwowy instytut Badawczy POZNAŃ
Bardziej szczegółowoWOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ROŚLIN I NASIENNICTWA w Warszawie ODDZIAŁ w PRZYSUSZE
WOJEWÓDZKI INSPEKTORAT OCHRONY ROŚLIN I NASIENNICTWA w Warszawie ODDZIAŁ w PRZYSUSZE OPS.7122.2.7.2018 Przysucha, 19 kwietnia 2018r Urząd Gminy i Miasta Urzędy Gmin - wszystkie - Komunikaty o zagrożeniu
Bardziej szczegółowoMETODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII
METODY STATYSTYCZNE W BIOLOGII 1. Wykład wstępny 2. Populacje i próby danych 3. Testowanie hipotez i estymacja parametrów 4. Planowanie eksperymentów biologicznych 5. Najczęściej wykorzystywane testy statystyczne
Bardziej szczegółowoOMACNICA PROSOWIANKA. Ostrinia nubilalis (Hubner)
OMACNICA PROSOWIANKA Ostrinia nubilalis (Hubner) 1. Opis i biologia gatunku Omacnica prosowianka jest motylem nocnym o brązowo-beżowym zabarwieniu z charakterystycznymi zygzakowatymi poprzecznymi liniami
Bardziej szczegółowoOCENA MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA SAPONIN LUCERNY (MEDICAGO SSP.) DO ZWALCZANIA MSZYCY BURAKOWEJ W UPRAWIE BOBIKU
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (3) 08 OCENA MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA SAPONIN LUCERNY (MEDICAGO SSP.) DO ZWALCZANIA MSZYCY BURAKOWEJ W UPRAWIE BOBIKU JERZY KSIĘŻAK 1, ZBIGNIEW
Bardziej szczegółowoCORDYCEPS MILITARIS (L.) LINK - WYNIKI PO PIERWSZYM SEZONIE BADAŃ
CORDYCEPS MILITARIS (L.) LINK - WYNIKI PO PIERWSZYM SEZONIE BADAŃ Alicja Sierpińska 1, Marta Tischer 2 i Andrzej Sierpiński 1 1 Zakład Ochrony Lasu Instytut Badawczy Leśnictwa 2 Wydział Biologii Uniwersytet
Bardziej szczegółowoEdyta Górska-Drabik, Katarzyna Golan, Magdalena Ćwiklińska
Acta Sci. Pol., Hortorum Cultus 1(3) 11, 9-19 EFFECTIVENESS OF COLOURED STICKY TRAPS IN MONITORING OF Ctenosciara hyalipennis (Meigen, 184) (Diptera: Sciaridae) ON EXOTIC PLANT SPECIES IN GREENHOUSE Edyta
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU ZAKŁAD FITOPATOLOGII pl. Grunwaldzki 24 a Wrocław tel , Raport
UNIWERSYTET PRZYRODNICZY WE WROCŁAWIU ZAKŁAD FITOPATOLOGII pl. Grunwaldzki 24 a 53-311 Wrocław tel. 071 3201746, 3201711 Raport z badań nad możliwością wzrostu na farbach: akrylowych - CT 42, CT 44; silikatowych
Bardziej szczegółowoMetody zwalczania chorób grzybowych w kukurydzy
.pl https://www..pl Metody zwalczania chorób grzybowych w kukurydzy Autor: mgr inż. Kamil Młynarczyk Data: 26 czerwca 2018 Kukurydza może być atakowana przez ponad 400 różnych patogenów powodujących różne
Bardziej szczegółowoZJAWISKA TERMICZNE W OPRYSKIWACZU W ASPEKCIE APLIKACJI BIOLOGICZNYCH ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN
Inżynieria Rolnicza 8(96)/2007 ZJAWISKA TERMICZNE W OPRYSKIWACZU W ASPEKCIE APLIKACJI BIOLOGICZNYCH ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN Jerzy Chojnacki Katedra Agroinżynierii, Politechnika Koszalińska Streszczenie.
Bardziej szczegółowoPL B1. PARAFINIUK STANISŁAW, Romaszki, PL BUP 01/14. STANISŁAW PARAFINIUK, Romaszki, PL WUP 02/15
PL 218915 B1 RZECZPOSPOLITA POLSKA (12) OPIS PATENTOWY (19) PL (11) 218915 (13) B1 (21) Numer zgłoszenia: 399792 (51) Int.Cl. A01G 1/04 (2006.01) A01G 1/00 (2006.01) Urząd Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej
Bardziej szczegółowoPRZĘDZIOREK CHMIELOWIEC
PRZĘDZIOREK CHMIELOWIEC Tetranychus urticae Koch 1835 1. Systematyka Królestwo: Typ: Podtyp Gromada: Podgromada Rząd: Rodzina: Rodzaj: Gatunek: Animalia Arthropoda Chelicerata Arachnida Acari Trombidiformes
Bardziej szczegółowoEfficacy assessment of selected fungicides in the control of wet bubble (Mycogone perniciosa) in white button mushroom (Agaricus bisporus)
PROGRESS IN PLANT PROTECTION DOI: 10.14199/ppp-2015-019 55 (1): 107-113, 2015 Published online: 27.01.2015 ISSN 1427-4337 Received: 14.04.2014 / Accepted: 20.11.2014 Efficacy assessment of selected fungicides
Bardziej szczegółowoWPŁYW DODATKÓW WZBOGACAJĄCYCH PODŁOŻE ZE SŁOMY PSZENNEJ NA PLON I NIEKTÓRE CECHY OWOCNIKÓW PLEUROTUS DJAMOR (FR.) BOED. Wstęp
Roczniki Akademii Rolniczej w Poznaniu CCCLX (2004) MAREK SIWULSKI, IWONA SAS-GOLAK WPŁYW DODATKÓW WZBOGACAJĄCYCH PODŁOŻE ZE SŁOMY PSZENNEJ NA PLON I NIEKTÓRE CECHY OWOCNIKÓW PLEUROTUS DJAMOR (FR.) BOED.
Bardziej szczegółowoDYNAMIKA POPULACJI WCIORNASTKA TYTONIOWCA THRIPS TABACI LIND. WYSTĘPUJĄCEGO NA PORZE UPRAWIANYM WSPÓŁRZĘDNIE Z SZAŁWIĄ
DYNAMIKA POPULACJI WCIORNASTKA TYTONIOWCA THRIPS TABACI LIND. WYSTĘPUJĄCEGO NA PORZE UPRAWIANYM WSPÓŁRZĘDNIE Z SZAŁWIĄ POPULATION DYNAMICS OF THRIPS TABACI LIND. OCCURRING ON LEEK INTERCROPPING WITH SAGE
Bardziej szczegółowoWYSTĘPOWANIE OBIAŁKI KOROWEJ I OBIAŁKI PEDOWEJ ORAZ ZAMIERANIA PĘDÓW JODŁY NA TERENIE RDLP KRAKÓW I RDLP KROSNO
WYSTĘPOWANIE OBIAŁKI KOROWEJ I OBIAŁKI PEDOWEJ ORAZ ZAMIERANIA PĘDÓW JODŁY NA TERENIE RDLP KRAKÓW I RDLP KROSNO Marek Kozioł, Agnieszka Bielawska, Jarosław Plata, Alfred Król Jaszowiec, 23-25 październik
Bardziej szczegółowoŚMIERTELNOŚĆ NICIENI W OBIEGU HYDRAULICZNYM OPRYSKIWACZA
Inżynieria Rolnicza 3(91)/2007 ŚMIERTELNOŚĆ NICIENI W OBIEGU HYDRAULICZNYM OPRYSKIWACZA Jerzy Chojnacki Katedra Agroinżynierii, Politechnika Koszalińska Streszczenie. Przeprowadzono badania nad zmianami
Bardziej szczegółowoProdukcja kompostu. konrtola i zapewnianie jakości. Krzysztof Pudełko
Produkcja kompostu konrtola i zapewnianie jakości Krzysztof Pudełko Piła, 1 lutego 2007 Lokalizacja Kompostownia Co zostało zrobione? Dlaczego zostało zrobione? Zwiększenie produkcji kompostu Możliwość
Bardziej szczegółowoEFFICACY OF BACILLUS THURINGIENSIS VAR. KURSTAKI IN THE CONTROL OF EUROPEAN CORN BORER OSTRINIA NUBILALIS HŰBNER ON SWEET CORN
EFEKTYWNOŚĆ BIOLOGICZNEGO ŚRODKA OCHRONY ROŚLIN OPARTEGO NA BACILLUS THURINGIENSIS VAR. KURSTAKI W ZWALCZANIU OMACNICY PROSOWIANKI OSTRINIA NUBILALIS HŰBNER NA KUKURYDZY CUKROWEJ EFFICACY OF BACILLUS THURINGIENSIS
Bardziej szczegółowoOCENA PRZEŻYWALNOŚCI BIOLOGICZNYCH ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN: NICIENI - STEINERNEMA FELTIAE ROZPRASZANYCH ZA POMOCĄ DYSZY HYDRAULICZNEJ
Inżynieria Rolnicza 13/2006 Jerzy Chojnacki Wydział Mechaniczny Politechnika Koszalińska OCENA PRZEŻYWALNOŚCI BIOLOGICZNYCH ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN: NICIENI - STEINERNEMA FELTIAE ROZPRASZANYCH ZA POMOCĄ
Bardziej szczegółowoMetodyka prowadzenia obserwacji występowania przebarwiacza malinowego (Phyllocoptes gracilis) na malinie
dr hab. Barbara Łabanowska, mgr Małgorzata Tartanus Metodyka prowadzenia obserwacji występowania przebarwiacza malinowego (Phyllocoptes gracilis) na malinie Przebarwiacz malinowy Phyllocoptes gracilis
Bardziej szczegółowoSztuka zwalczania chorób pieczarki i warzyw
Sztuka zwalczania chorób pieczarki i warzyw Nowy i unikalny mechanizm działania na patogeny Najwyższa skuteczność przeciwko daktylium w uprawie pieczarki Doskonałe zwalczanie mączniaka prawdziwego w uprawie
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH Nr 20006/11859/09
SPRAWOZDANIE MOŻE BYĆ POWIELANE TYLKO W CAŁOŚCI. INNA FORMA KOPIOWANIA WYMAGA PISEMNEJ ZGODY LABORATORIUM. SPRAWOZDANIE Z BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH Nr 20006/11859/09 BADANIA WŁASNOŚCI PRZECIWDROBNOUSTROJOWYCH
Bardziej szczegółowoMasowe występowanie koguciego ogona na plantacji Objawy koguciego ogona niedługo po posadzeniu Objawy koguciego ogona niedługo po posadzeniu
Koguci ogon Jedną z chorób tytoniu, z którą niekiedy spotykają się plantatorzy tytoniu, a często nie potrafią powiązać obserwowanych objawów z konkretną przyczyną jest koguci ogon. Koguci ogon można czasem
Bardziej szczegółowoFUNGISTATYCZNE ODDZIAŁYWANIE SZCZEPU BACILLUS COAGULANS W PORÓWNANIU Z ODDZIAŁYWANIEM WYBRANYCH FUNGICYDÓW
Progress in Plant Protection / Postępy w Ochronie Roślin, 47 (2) 2007 FUNGISTATYCZNE ODDZIAŁYWANIE SZCZEPU BACILLUS COAGULANS W PORÓWNANIU Z ODDZIAŁYWANIEM WYBRANYCH FUNGICYDÓW BARBARA STACHOWIAK 1, KRYSTYNA
Bardziej szczegółowoMetodyka integrowanej ochrony cebuli ozimej przed wciornastkiem tytoniowcem
Metodyka integrowanej ochrony cebuli ozimej przed wciornastkiem tytoniowcem dr Piotr Szafranek Opracowanie przygotowane w ramach zadania 1.15 Aktualizacja istniejących i opracowanie nowych integrowanych
Bardziej szczegółowoWPŁYW SKŁADU POŻYWKI NA WYBRANE CECHY MUSZKI OWOCOWEJ Drosophila melanogaster
AKADEMIA TECHNICZNO-ROLNICZA IM. JANA I JĘDRZEJA ŚNIADECKICH W BYDGOSZCZY ZESZYTY NAUKOWE NR 245 ZOOTECHNIKA 35 (2005) 109-116 WPŁYW SKŁADU POŻYWKI NA WYBRANE CECHY MUSZKI OWOCOWEJ Drosophila melanogaster
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA MATEMATYCZNA
STATYSTYKA MATEMATYCZNA 1. Wykład wstępny. Teoria prawdopodobieństwa i elementy kombinatoryki 2. Zmienne losowe i ich rozkłady 3. Populacje i próby danych, estymacja parametrów 4. Testowanie hipotez 5.
Bardziej szczegółowoZASTOSOWANIE APLIKACJI KOMPUTEROWEJ TRACE DO OCENY IDENTYFIKACJI OBIEKTÓW RUCHOMYCH
Inżynieria Rolnicza 2(100)/2008 ZASTOSOWANIE APLIKACJI KOMPUTEROWEJ TRACE DO OCENY IDENTYFIKACJI OBIEKTÓW RUCHOMYCH Joanna Rut, Katarzyna Szwedziak, Marek Tukiendorf Katedra Techniki Rolniczej i Leśnej,
Bardziej szczegółowoRÓWNOMIERNOŚĆ MIESZANIA BIOLOGICZNYCH ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN W ZBIORNIKU OPRYSKIWACZA
Inżynieria Rolnicza 4(102)/2008 RÓWNOMIERNOŚĆ MIESZANIA BIOLOGICZNYCH ŚRODKÓW OCHRONY ROŚLIN W ZBIORNIKU OPRYSKIWACZA Jerzy Chojnacki Katedra Agroinżynierii, Politechnika Koszalińska Streszczenie. Badano
Bardziej szczegółowoAKTUALNE PROBLEMY OCHRONY BURAKÓW CUKROWYCH PRZED ROLNICĄ ZBOŻÓWKĄ I CZOPÓWKĄ
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 49 (1) 2009 AKTUALNE PROBLEMY OCHRONY BURAKÓW CUKROWYCH PRZED ROLNICĄ ZBOŻÓWKĄ I CZOPÓWKĄ MAGDALENA JAKUBOWSKA, FELICYTA WALCZAK Instytut Ochrony
Bardziej szczegółowoWPŁYW BIOLOGICZNYCH I CHEMICZNYCH ZAPRAW NASIENNYCH NA PARAMETRY WIGOROWE ZIARNA ZBÓŻ
Progress in Plant Protection / Postępy w Ochronie Roślin, 47 (2) 2007 WPŁYW BIOLOGICZNYCH I CHEMICZNYCH ZAPRAW NASIENNYCH NA PARAMETRY WIGOROWE ZIARNA ZBÓŻ KATARZYNA PANASIEWICZ, WIESŁAW KOZIARA, HANNA
Bardziej szczegółowoEkonomiczna opłacalność chemicznego zwalczania chorób, szkodników i chwastów w rzepaku ozimym
Tom XX Rośliny Oleiste 1999 Małgorzata Juszczak, Marek Mrówczyński, Gustaw Seta* Instytut Ochrony Roślin w Poznaniu, *Instytut Ochrony Roślin, Oddział Sośnicowice Ekonomiczna opłacalność chemicznego zwalczania
Bardziej szczegółowoARTYKUŁY REPORTS OCENA ODPORNOŚCI POWŁOK Z FARB ELEWACYJNYCH NA DZIAŁANIE GRZYBÓW PLEŚNIOWYCH DO CELÓW ZNAKOWANIA EKOLOGICZNEGO
ARTYKUŁY REPORTS Alicja Abram* OCENA ODPORNOŚCI POWŁOK Z FARB ELEWACYJNYCH NA DZIAŁANIE GRZYBÓW PLEŚNIOWYCH DO CELÓW ZNAKOWANIA EKOLOGICZNEGO W artykule przedstawiono metodę i wyniki badań odporności powłok
Bardziej szczegółowoWPŁYW UPRAWY MIESZANKI BOBIKU Z OWSEM NAGOZIARNISTYM W SYSTEMIE EKOLOGICZNYM NA WYSTĘPOWANIE SZKODNIKÓW
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 51 (3) 2011 WPŁYW UPRAWY MIESZANKI BOBIKU Z OWSEM NAGOZIARNISTYM W SYSTEMIE EKOLOGICZNYM NA WYSTĘPOWANIE SZKODNIKÓW DARIUSZ ROPEK 1, BOGDAN KULIG
Bardziej szczegółowoDrewno i tzw. martwe drewno konflikt interesów
Drewno i tzw. martwe drewno konflikt interesów Martwe drewno ( deadwood ) zamarłe i obumierające drzewa i ich części oraz martwe części żywych drzew. Organizmy saproksyliczne związane podczas swojego życia
Bardziej szczegółowoGlebowe choroby grzybowe bez szans!
Glebowe choroby grzybowe bez szans! Zdrowy start rośliny ze zdrowym systemem korzeniowym Trianum jest nietoksycznym biologicznym produktem firmy Koppert, który chroni uprawy przed takimi glebowymi patogenami
Bardziej szczegółowoANALIZA PORÓWNAWCZA KOSZTÓW OCHRONY KUKURYDZY PRZED AGROFAGAMI
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 50 (3) 2010 ANALIZA PORÓWNAWCZA KOSZTÓW OCHRONY KUKURYDZY PRZED AGROFAGAMI PIOTR FALGER 1, PAWEŁ K. BEREŚ 1, JAROSŁAW MARCINKOWSKI 2, LUCYNA GRUDZIEŃ-KOZACZKA
Bardziej szczegółowoRola entomopatogenicznych nicieni w ograniczeniu liczebności szrotówka kasztanowcowiaczka (Cameraria ohridella)
Rola entomopatogenicznych nicieni w ograniczeniu liczebności szrotówka kasztanowcowiaczka (Cameraria ohridella) Anna Kreft, Henryk Skrzypek, Waldemar Kazimierczak Katolicki Uniwersytet Lubelski Zakład
Bardziej szczegółowoZabieg T3 - ochroń kłos przez groźnymi chorobami!
https://www. Zabieg T3 - ochroń kłos przez groźnymi chorobami! Autor: Małgorzata Srebro Data: 21 maja 2018 Trudno uzyskać wysoką jakość ziarna bez prawidłowej ochrony fungicydowej. Zwalczanie chorób kłosa
Bardziej szczegółowoMamy sposób na zwalczanie omacnicy prosowianki w kukurydzy!
https://www. Mamy sposób na zwalczanie omacnicy prosowianki w kukurydzy! Autor: Redaktor Naczelny Data: 4 lipca 2016 Omacnica prosowianka to bardzo groźny szkodnik kukurydzy. Na polach pojawiły się już
Bardziej szczegółowoEffect of casing soil type on the infection of the white button mushroom culture with two isolates of Cladobotryum dendroides
PROGRESS IN PLANT PROTECTION/POSTĘPY W OCHRONIE ROŚLIN 52 (2) 2012 Effect of casing soil type on the infection of the white button mushroom culture with two isolates of Cladobotryum dendroides Wpływ typu
Bardziej szczegółowoOmacnica: mechaniczne zwalczanie szkodnika
.pl Omacnica: mechaniczne zwalczanie szkodnika Autor: Magdalena Kowalczyk Data: 6 czerwca 2016 Omacnica prosowianka: jej zwalczanie należy rozpocząć od starannego monitorowania uprawy. Skuteczną metodą
Bardziej szczegółowoSTRATEGIA PRZECIWDZIAŁANIA ODPORNOŚCI GRZYBÓW POWODUJĄCYCH ŁAMLIWOŚĆ ŹDŹBŁA ZBÓŻ I CHWOŚCIKA BURAKa NA FUNGICYDY
INSTYTUT OCHRONY ROŚLIN PAŃSTWOWY INSTYTUT BADAWCZY ul. Władysława Węgorka 20, 60-318 Poznań STRATEGIA PRZECIWDZIAŁANIA ODPORNOŚCI GRZYBÓW POWODUJĄCYCH ŁAMLIWOŚĆ ŹDŹBŁA ZBÓŻ I CHWOŚCIKA BURAKa NA FUNGICYDY
Bardziej szczegółowoAktualna sygnalizacja występowania chorób i szkodników wg komunikatu Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa na dzień r.
Aktualna sygnalizacja występowania chorób i szkodników wg komunikatu Państwowej Inspekcji Ochrony Roślin i Nasiennictwa na dzień 30.04.2014r. POWIAT bytowski chojnicki człuchowski gdański kwidzyński lęborski
Bardziej szczegółowoI. WSTĘP II. MATERIAŁ I METODY
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (3) 2008 WPŁYW TEMPERATURY I WILGOTNOŚCI POWIETRZA NA WYBRANE STADIA ROZWOJOWE ROLNICY ZBOŻÓWKI (AGROTIS SEGETUM DEN. ET SCHIFF.) DLA POTRZEB PROGNOZOWANIA
Bardziej szczegółowoA survey of the sanitary conditions and the occurrence of infectious diseases on Polish mushroom farms
PROGRESS IN PLANT PROTECTION/POSTĘPY W OCHRONIE ROŚLIN 52 (4) 2012 A survey of the sanitary conditions and the occurrence of infectious diseases on Polish mushroom farms Ocena występowania chorób i stanu
Bardziej szczegółowoANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN POLONIA. Określenie optymalnego terminu chemicznego zwalczania skrzypionek na zbożach
ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN POLONIA VOL. LXIII (1) SECTIO E 2008 Instytut Ochrony Roślin Państwowy Instytut Badawczy, ul. Władysława Węgorka 20, 60-318 Poznań, e-mail: F.Walczak@ior.poznan.pl
Bardziej szczegółowoProf. zw. Henryk Sandner
Prof. zw. Henryk Sandner 1915 1985 Od 1957r pracował nieprzerwanie w dziedzinie nematologii rozwijając w Polsce pionierskie badania nad nicieniami pasożytami owadów. W tym czasie kierował pracownią w Zakładzie
Bardziej szczegółowoAKTYWNOŚĆ BIOLOGICZNA I ROZRODCZOŚĆ NICIENI ENTOMOPATOGENNYCH WYBRANEJ AGROCENOZY
Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2012.6(2)104 2012;6(2) Joanna MATUSKA-ŁYŻWA 1 AKTYWNOŚĆ BIOLOGICZNA I ROZRODCZOŚĆ NICIENI ENTOMOPATOGENNYCH WYBRANEJ AGROCENOZY BIOLOGICAL ACTIVITY AND REPRODUCTIVITY
Bardziej szczegółowoSTATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 3. Populacje i próby danych
STATYSTYKA MATEMATYCZNA WYKŁAD 3 Populacje i próby danych POPULACJA I PRÓBA DANYCH POPULACJA population Obserwacje dla wszystkich osobników danego gatunku / rasy PRÓBA DANYCH sample Obserwacje dotyczące
Bardziej szczegółowoWYSTĘPOWANIE SZKODNIKÓW GLEBOWYCH W BURAKU CUKROWYM NA PLANTACJACH PRZEMYSŁOWYCH W LATACH
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin 48 (3) 2008 WYSTĘPOWANIE SZKODNIKÓW GLEBOWYCH W BURAKU CUKROWYM NA PLANTACJACH PRZEMYSŁOWYCH W LATACH 2005 2007 MAGDALENA JAKUBOWSKA Instytut Ochrony
Bardziej szczegółowoLubań, grudzień 2018 r.
Choroby i szkodniki występujące jesienią na plantacjach rzepaku i zbóż ozimych na podstawie monitoringu prowadzonego przez PODR w Lubaniu w 2018 r. w woj. pomorskim. Lubań, grudzień 2018 r. Stan fitosanitarny
Bardziej szczegółowoApoloniusz Berbeć IUNG-PIB Puławy Koguci ogon
Apoloniusz Berbeć IUNG-PIB Puławy Koguci ogon Jedną z chorób tytoniu, z którą niekiedy spotykają się plantatorzy tytoniu, a często nie potrafią powiązać obserwowanych objawów z konkretną przyczyną jest
Bardziej szczegółowoOdporność na zagrzybienie płyt z krzemianu wapnia
Gregersensvej DK-2630 Taastrup Tel. +45 72 20 20 00 Fax +45 72 20 20 19 info@teknologisk.dk www.teknologisk.dk Odporność na zagrzybienie płyt z krzemianu wapnia 22-10-2015 Sporządzono przez Trine Østergaard
Bardziej szczegółowoBIOLOGICZNE ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN. (Ekonem SF, Ekonem HB)
BIOLOGICZNE ŚRODKI OCHRONY ROŚLIN (Ekonem SF, Ekonem HB) www.ivplant.pl ivplant@ivplant.pl tel. 691-414-007 Oferta preparatów IVplant: a) EKONEM SF: opak. 50 mln - 65 pln opak. 250 mln - 200 pln opak.
Bardziej szczegółowoOKREŚLENIE PRĘDKOŚCI PORUSZANIA SIĘ SZKODNIKÓW Z WYKORZYSTANIEM KOMPUTEROWEJ ANALIZY OBRAZU
Inżynieria Rolnicza 2(90)/2007 OKREŚLENIE PRĘDKOŚCI PORUSZANIA SIĘ SZKODNIKÓW Z WYKORZYSTANIEM KOMPUTEROWEJ ANALIZY OBRAZU Joanna Rut, Katarzyna Szwedziak, Marek Tukiendorf Zakład Techniki Rolniczej i
Bardziej szczegółowoKOSZTY UŻYTKOWANIA MASZYN W STRUKTURZE KOSZTÓW PRODUKCJI ROŚLINNEJ W WYBRANYM PRZEDSIĘBIORSTWIE ROLNICZYM
Inżynieria Rolnicza 13/2006 Zenon Grześ, Ireneusz Kowalik Instytut Inżynierii Rolniczej Akademia Rolnicza w Poznaniu KOSZTY UŻYTKOWANIA MASZYN W STRUKTURZE KOSZTÓW PRODUKCJI ROŚLINNEJ W WYBRANYM PRZEDSIĘBIORSTWIE
Bardziej szczegółowoWystępowanie, szkodliwość i dynamika lotu miniarek (Agromyzidae) występujących w uprawie pszenicy ozimej na terenie Wielkopolski
PROGRESS IN PLANT PROTECTION/POSTĘPY W OCHRONIE ROŚLIN 53 (4) 2013 Occurrence, harmfulness and dynamic of cereal leaf miners (Agromyzidae) flight on winter wheat in Wielkopolska region Występowanie, szkodliwość
Bardziej szczegółowoWYPOSAŻENIE TERENOWE ODKRYWCY PRZYRODY
WYPOSAŻENIE TERENOWE ODKRYWCY PRZYRODY ODPOWIEDNIA ODZIEŻ - OBUWIE SPORTOWE - WYGODNE UBRANIE WIERZCHNIE, PRZYSTOSOWANE DO WARUNKÓW POGODOWYCH I TERENOWYCH. - OKRYCIE GŁOWY - WYGODNA TORBA Zabezpieczenie
Bardziej szczegółowoROZKŁAD POPRZECZNY BIOLOGICZNEGO ŚRODKA OCHRONY ROŚLIN
Problemy Inżynierii Rolniczej Nr 4/2006 Jerzy Chojnacki Politechnika Koszalińska Eugeniusz Jarmocik Uniwersytet Technologiczno-Przyrodniczy w Bydgoszczy ROZKŁAD POPRZECZNY BIOLOGICZNEGO ŚRODKA OCHRONY
Bardziej szczegółowoNauka Przyroda Technologie
Nauka Przyroda Technologie ISSN 1897-7820 http://www.npt.up-poznan.net Dział: Ogrodnictwo Copyright Wydawnictwo Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu 2012 Tom 6 Zeszyt 4 MARIAN GAPIŃSKI 1, RYSZARD GNUS
Bardziej szczegółowoWYKORZYSTANIE GRZYBA OWADOBÓJCZEGO Isaria fumosorosea DO ZWALCZANIA SZKODNIKÓW W UPRAWIE BOBIKU
Proceedings of ECOpole DOI: 10.2429/proc.2014.8(1)026 2014;8(1) Tomasz KUŹNIAR 1, Dariusz ROPEK 1 i Bogdan KULIG 2 WYKORZYSTANIE GRZYBA OWADOBÓJCZEGO Isaria fumosorosea DO ZWALCZANIA SZKODNIKÓW W UPRAWIE
Bardziej szczegółowoZagrożenia ze strony grzyba Rhizoctonia solani na plantacjach buraka cukrowego
Zagrożenia ze strony grzyba Rhizoctonia solani na plantacjach buraka cukrowego Paweł Skonieczek Mirosław Nowakowski Łukasz Matyka Marcin Żurek Zakład Technologii Produkcji Roślin Okopowych Instytut Hodowli
Bardziej szczegółowoAssessment of effectiveness of biological agents in the control of fungal diseases of the white button mushrooms
PROGRESS IN PLANT PROTECTION/POSTĘPY W OCHRONIE ROŚLIN 52 (4) 2012 Assessment of effectiveness of biological agents in the control of fungal diseases of the white button mushrooms Ocena skuteczności preparatów
Bardziej szczegółowoNajważniejsze choroby rzepaku ozimego (BBCH 30-33). Jak je zwalczać?
.pl Najważniejsze choroby rzepaku ozimego (BBCH 30-33). Jak je zwalczać? Autor: mgr inż. Agata Kaczmarek Data: 31 marca 2018 Wczesną wiosną, zaraz po ruszeniu wegetacji, liczne choroby rzepaku ozimego
Bardziej szczegółowoMETODY ANALIZY OBRAZU W BADANIU KRZYWEJ WZROSTU GRZYBA TRICHODERMA HARZIANUM
Progress in Plant Protection/Postępy w Ochronie Roślin, 49 (3) 2009 METODY ANALIZY OBRAZU W BADANIU KRZYWEJ WZROSTU GRZYBA TRICHODERMA HARZIANUM WYSTĘPUJĄCEGO W UPRAWIE PIECZARKI DWUZARODNIKOWEJ AGARICUS
Bardziej szczegółowoSPRAWOZDANIE Z BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH Nr 20005/11858/09
SPRAWOZDANIE MOŻE BYĆ POWIELANE TYLKO W CAŁOŚCI. INNA FORMA KOPIOWANIA WYMAGA PISEMNEJ ZGODY LABORATORIUM. SPRAWOZDANIE Z BADAŃ MIKROBIOLOGICZNYCH Nr 20005/11858/09 BADANIA WŁASNOŚCI PRZECIWDROBNOUSTROJOWYCH
Bardziej szczegółowogeograficzna pasożyta (nicień owadobójczy, Steinernema feltiae) jako czynniki wpływające na jego infekcyjność względem gospodarza (trojszyk gryzący,
Fluktuacje termiczne środowiska orazzmiennośćzmienność geograficzna pasożyta (nicień owadobójczy, Steinernema feltiae) jako czynniki wpływające na jego infekcyjność względem gospodarza (trojszyk gryzący,
Bardziej szczegółowoSYLABUS. Wydział Biologiczno-Rolniczy. Katedra Agroekologii. Architektura Krajobrazu I stopień ogólnoakademicki stacjonarne
SYLABUS 1. PODSTAWOWE INFORMACJE O PRZEDMIOCIE/MODULE 1.1. Cechy przedmiotu/modułu Nazwa przedmiotu/ modułu Ochrona roślin Kod przedmiotu/ modułu* Wydział (nazwa jednostki prowadzącej kierunek) Nazwa jednostki
Bardziej szczegółowoAneks do I N S T R U K C J I. dla służby ochrony roślin z zakresu prognoz, sygnalizacji i rejestracji
Aneks do I N S T R U K C J I dla służby ochrony roślin z zakresu prognoz, sygnalizacji i rejestracji część II, tom I i II wydana w 1993 r. pt. Metody sygnalizacji i prognozowania pojawu chorób i szkodników
Bardziej szczegółowoZ BADAŃ ODDZIAŁYWANIA WYBRANYCH MIKROORGANIZMÓW NA KOMPOZYTY PP Z BIOCYDEM SEANTEX
SPRAWOZDANIE Z BADAŃ ODDZIAŁYWANIA WYBRANYCH MIKROORGANIZMÓW NA KOMPOZYTY PP Z BIOCYDEM SEANTEX /zlecenie 514010/ wykonane w WOJSKOWYM INSTYTUCIE CHEMII I RADIOMETRII w Warszaawie 1. Materiały i metody
Bardziej szczegółowo