INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO MIASTA CHEŁM ZA 2013 ROK

Transkrypt

1 PAŃSTWOWY POWIATOWY INSPEKTOR SANITARNY W CHEŁMIE INFORMACJA O STANIE BEZPIECZEŃSTWA SANITARNEGO MIASTA CHEŁM ZA 2013 ROK Chełm, dnia 28 lutego 2014 r.

2 I N F O R M A C J A o stanie bezpieczeństwa sanitarnego miasta Chełm za 2013 rok Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Chełmie działając w oparciu o Ustawę z dnia 14 marca 1985 r. o Państwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2011 r. Nr 212, poz z późn. zm.) prowadził działalność kontrolną, badawczą, opiniodawczą i profilaktyczną w ramach szeroko pojętej promocji zdrowia oraz zadań określonych w Narodowym Programie Zdrowia. Realizując powyższe zadania inspekcja sanitarna powiatu chełmskiego przedstawia w niniejszej informacji ocenę: - sytuacji epidemiologicznej, - warunków zdrowotnych środowiska bytowania człowieka (komunalne, żywieniowe, środowiska pracy, nauczania i wychowania), - działalności opiniodawczej i kontrolnej nadzoru zapobiegawczego, - działalności w zakresie edukacji zdrowotnej społeczeństwa. 2

3 I. Ocena sytuacji epidemiologicznej Sytuację epidemiologiczną chorób zakaźnych miasta Chełma można ocenić jako korzystną. Nie było epidemicznego występowania chorób zakaźnych. W 2013 roku obserwowany wzrost zachorowań na niektóre choroby zakaźne miał - podobnie jak w latach ubiegłych charakter sezonowy lub był kontynuacją trendów wieloletnich. Zarejestrowano spadek zachorowań na: biegunki u dzieci do lat 2, bakteryjne i wirusowe zakażenia jelitowe, płonicę, ospę wietrzną, różę, gruźlicę, boreliozę. Wzrost zachorowań wystąpił na: salmonellozę, różyczkę, wzw typu C (def. z 2005r.). Więcej też było kontaktów ze zwierzętami podejrzanymi o wściekliznę. Na tym samym poziomie utrzymują się zachorowania na: nagminne zapalenie przyusznic (4p), wzw typu C - def. z 2009r.(11p.). Tabela 1. Liczba zachorowań oraz wskaźniki zapadalności. Lp. Nazwa jednostki chorobowej zach. zap. zach. zap. 1. Salmoneloza 33 50, ,3 2. Bakteryjne zakażenia jelitowe 7 10,7 9 13,6 3. Wirusowe zakażenia jelitowe 44 67, ,2 4. Biegunki ogółem 59 89, ,3 w tym u dzieci do lat , ,7 5. Róża 4 6, ,7 6. Płonica 20 30, ,6 7. Borelioza 11 16, ,7 8. Ospa wietrzna , ,7 9. Różyczka , ,0 10. Świnka 4 6,1 3 4,5 11. WZW typu B ,5 12. WZW typu C wg.def ,8 8 12,1 wg def , ,2 13. Gruźlica 9 13, ,3 14. Zapalenie opon m-r bakteryjne 1 1,5 1 1,5 wirusowe ,0 15. Krztusiec ,5 3

4 W 2013r. nie było zachorowań na wzw typu B. wzw typu B Zap.m.Chełm Zap. kraj Wykres 1. Sytuacja epidemiologiczna wzw typu B na terenie miasta Chełma w latach Wzw typu C jest w dalszym ciągu dużym problemem epidemiologicznym ze względu na wysoki wskaźnik zapadalności. Z uwagi na brak swoistych metod zapobiegania zakażeniom w działaniach inspekcji sanitarnej, kładzie się nacisk na kontrolę sterylizacji, dezynfekcji, procedur wykonywania zabiegów (medycznych i niemedycznych) naruszających ciągłość tkanek oraz utrzymanie wysokich standardów higieniczno sanitarnych wykonywania tych świadczeń. Wczesne rozpoznanie zakażenia daje wysoką szansę wyleczenia. To powinno skłaniać do podejmowania działań zapewniających dostępność do specjalistycznego poradnictwa, diagnostyki laboratoryjnej i leczenia zakażeń wirusami hepatotropowymi. 4

5 wzw typu C wg def. z 2005r Zap.m.Chełm Zap.kraj Wykres 2. Zapadalność na wzw typu C zgodnie z def. z 2005r. w latach wzw typu C wg def. z 2009r Zap.m.Chełm Zap.kraj Wykres 3. Zapadalność na wzw typu C zgodnie z def. z 2009r. w latach Od 2011r. zatrucia pokarmowe wywołane pałeczką Salmonella utrzymują się na wysokim poziomie. W 2013r. zarejestrowano 33 przypadki(zap.50,3). Zachorowało 19 mężczyzn i 14 kobiet. Wystąpiły 2 ogniska zatruć pokarmowych rodzinnych. Ogółem narażonych było 7 osób i wszystkie zachorowały, z tego 4 hospitalizowano. We wszystkich ogniskach czynnikiem etiologicznym była pałeczka Salmonella Enteritidis. Nośnikiem pałeczek były 5

6 prawdopodobnie jaja, z których sporządzono: jajecznicę, kotlety panierowane w jajku. Kontynuowano akcję oświatowo-zdrowotną w zakresie profilaktyki zatruć pokarmowych. salmonelozy Zap.m.Chełm Zap. kraj Wykres 4. Sytuacja epidemiologiczna salmonelozy na terenie miasta Chełma w latach r. W 2013r. występowały sporadyczne zachorowania na nagminne zapalenie przyusznic. nagminne zapalenie przyusznic Zap.m.Chełm Zap. kraj Wykres 5. Sytuacja epidemiologiczna nagminnego zapalenia przyusznic na terenie miasta Chełma w latach

7 Wzrost zachorowań na różyczkę wystąpił w 2012 i utrzymywał się w I połowie 2013r. Ogółem w 2013r zachorowało 147 osób, zap. 224,0. Zachorowania wystąpiły przede wszystkim w grupie wiekowej lat (86,5%) i dotyczyły głównie niezaszczepionych chłopców ( 91,7%). różyczka Zap.m.Chełm Zap. kraj Wykres 6. Sytuacja epidemiologiczna różyczki na terenie miasta Chełma w latach W 2013r. wystąpił spadek zachorowań na ospę wietrzną. ospa wietrzna Zap.m.Chełm Zap. kraj Wykres 7. Sytuacja epidemiologiczna ospy wietrznej na terenie miasta Chełma w latach

8 Nie występowały zachorowania na: krztusiec, wzw B, inwazyjną chorobę meningokokową, odrę, błonicę, poliomyelitis, czerwonkę, tężec, dur brzuszny i dury rzekome, wzw typu A, zatrucia grzybami, pestycydami. Tabela 2. Procent uodpornienia dzieci i młodzieży w 2013 roku w porównaniu z latami przedstawia się następująco: Lp. Uodpornienie przeciwko Krztuścowi 96,4 96,5 95,9 2 Błonicy i tężcowi 98, ,1 3 Poliomyelitis 96,4 96,5 95,9 4 Odrze 99,2 99,1 99,1 5 Gruźlicy (szczepienia noworodków) 98,8 99,1 99,5 6 Różyczce 99,9 99,9 99,9 7 Wzw typu B 97,4 96,2 99,3 8 Haemophilus influenzae typu B 94,3 93,4 92,4 W 2013 roku opracowano 123 ogniska chorób zakaźnych. Najwięcej dotyczyło zachorowań na: zatrucia pokarmowe wywołane pałeczką Salmonella 33 przypadki, wzw oraz nosicielstwo HBV i HCV 24 p, boreliozę 13, gruźlicę - 13, inne zachorowania 40. We wszystkich ogniskach przeprowadzono dochodzenie epidemiologiczne a osoby ze styczności objęto nadzorem. Na terenie powiatu grodzkiego znajduje się 240 obiektów służby zdrowia. Przeprowadzono w nich 207 kontroli. Usterki najczęściej dotyczyły złego stanu technicznego, malowania pomieszczeń. W celu usunięcia stwierdzonych uchybień wydano 4 decyzje. 8

9 II. Higiena środowiska i obiektów użyteczności publicznej. Zaopatrzenie ludności w wodę przeznaczoną do spożycia i na potrzeby gospodarcze. Wody podziemne na terenie miasta Chełma stanowią jedyne źródło zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi. Podstawowym źródłem zaopatrzenia ludności miasta w wodę do spożycia jest wodociąg zbiorowego zaopatrzenia eksploatowany przez Miejskie Przedsiębiorstwo Gospodarki Komunalnej Sp. z o.o. w Chełmie. Stan higieniczno - sanitarny ujęć wody i stacji wodociągowych wodociągu w roku 2013 był dobry. Na podstawie prowadzonego przez Powiatową Stację Sanitarno Epidemiologiczną w Chełmie monitoringu kontrolnego i przeglądowego jakości wody dostarczanej przez Wodociąg Zbiorowego Zaopatrzenia w Chełmie, należy stwierdzić, że mieszkańcy Chełma korzystali w 2013 r. z wody o dobrej jakości. Obiekt ten zaopatruje w wodę ok mieszkańców Chełma. W okresie sprawozdawczym odnotowywano jednostkowe interwencje w sprawie jakości wody od mieszkańców miasta, które po dokonaniu badań laboratoryjnych nie potwierdziły się. W 2013 r. Powiatowa Stacja Sanitarno - Epidemiologiczna nadzorem sanitarnym objęła również 2 wodociągi indywidualne zlokalizowane na terenie miasta. Ich ocenę przedłożono w poniższej tabeli 3. Tabela 3. Wodociągi lokalne Nazwa wodociągu lokalnego Liczba ludności korzystającej Gmina Miejscowość Ulica z wody Produkcja Ocena wody z wody złej dobrej (m 3 /d) dobra / zła jakości jakości m. Chełm SP WSzS Chełm Szpitalna dobra 2 - m. Chełm PKP Chełm Rejowiecka dobra 31 - Razem : 33 - Miejsca wyznaczone do kąpieli i baseny kąpielowe. W roku 2013 kontynuowano nadzór sanitarny nad miejscem wyznaczonym do kąpieli zlokalizowanym na terenie Glinianek Horodyskich. Zarządca obiektu w ramach kontroli wewnętrznej przeprowadził badania jakości wody w miejscu wyznaczonym do kąpieli przed 9

10 sezonem letnim i w trakcie trwania sezonu. Jakość wody odpowiadała wymaganiom sanitarnym, a teren przylegający do kąpieliska utrzymywany był w porządku i czystości. W roku 2013 nadzór sanitarny sprawowano tylko nad Krytą Pływalnią Zespołu Szkół Ogólnokształcących Nr 8. W ramach nadzoru sanitarnego nad Krytą Pływalnią ZSzO Nr 8 przeprowadzono 2 kontrole stanu sanitarno - higienicznego, pobrano 40 próbek wody do badań laboratoryjnych oraz wydano jedną decyzję administracyjną w sprawie doprowadzenia do należytego stanu sanitarno technicznego. W roku 2013 wydano 1 orzeczenie o braku przydatności wody do kąpieli w Krytej Pływalni ZSzO Nr 8 w Chełmie. Po przeprowadzeniu działań naprawczych wydano pozytywną opinię o jakości wody. Obiekty użyteczności publicznej. Pod nadzorem sanitarnym na terenie miasta znajdowały się następujące grupy obiektów użyteczności publicznej: Tabela 4. Obiekty użyteczności publicznej Lp. Nazwa grup obiektów Ilość obiektów Ilość Obiekty o złym w grupie przeprowadzonych stanie sanitarno - kontroli w 2013 r. technicznym. na koniec 2013 r. 1. Ustępy publiczne Zakłady fryzjerskie i kosmetyczne Gabinety odnowy SP Woj. Szpital Sp. w Chełmie Pralnie Hotele pracownicze Hotele Cmentarze Targowiska Izba wytrzeźwień Zakład karny Obiekty sportowe i kluby sportowe Obiekty kulturalne i widowiskowe Dworzec autobusowy Schroniska dla bezdomnych

11 17. Apteki i hurtownie farm Magle Dworce i przystanki PKP Inne Razem: Oceniając stan higieniczno - sanitarny obiektów i urządzeń użyteczności publicznej Chełma na koniec 2013 r., należy stwierdzić, że w porównaniu do roku 2012 nastąpiła dalsza poprawa. Na koniec roku 2013 do obiektów z uchybieniami sanitarnymi zakwalifikowano tylko Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Specjalistyczny w Chełmie z uwagi na uchybienia sanitarno higieniczne dotyczące: - składowania i transportu bielizny - złego stanu ścian, sufitów, podłóg - niskiej temperatury w salach chorych W roku 2013 w stosunku do następujących obiektów użyteczności publicznej zlokalizowanych na terenie Chełma: Hotel Pracowniczy SP WSzS ul. Ceramiczna, Pralnia Chemiczna ul. Mickiewicza 41, wdrożono postępowania administracyjne mające na celu doprowadzenie w/w obiektów do dobrego stanu sanitarno - higienicznego. Do najczęściej stwierdzanych uchybień w tej grupie obiektów należały: zły stan sanitarno - higienicznego ścian i sufitów w pomieszczeniach (hotel pracowniczy, pralnia). Niewłaściwie prowadzone procesy mycia i dezynfekcji narzędzi fryzjerskich niezgodne z opracowanymi procedurami za to uchybienie nałożono mandat karny w wys. 100 zł. Wszystkie zalecenia zawarte w decyzjach na w/w obiekty zostały wykonane do końca roku W roku 2013 w zakresie nadzoru nad stanem sanitarnym obiektów zaopatrujących ludność w wodę do spożycia, basenów oraz obiektów użyteczności publicznej przeprowadzono 436 kontroli sanitarnych. Na ich podstawie wydano 7 decyzji nakazujących poprawę stanu sanitarnego nadzorowanych obiektów, nałożono 1 mandat karny na kwotę 100 zł. III. Higiena Żywności, Żywienia i Przedmiotów Użytku Głównym zadaniem Państwowej Inspekcji Sanitarnej w zakresie nadzoru nad warunkami zdrowotnymi żywności, żywienia oraz nad materiałami przeznaczonymi do kontaktu z żywnością jest sprawdzanie czy przedsiębiorcy sektora spożywczego 11

12 odpowiedzialni za bezpieczeństwo żywności spełniają wymagania obowiązujących przepisów, których celem jest ochrona i zapewnienie zdrowia i życia człowieka. Realizując swoje zadania, Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Chełmie, w 2013 roku nadzorował 658 obiektów żywieniowo-żywnościowych na terenie miasta Chełma oraz 1 zakład wyrobów z tworzyw sztucznych, 8 obiektów obrotu materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością i 12 miejsc obrotu kosmetykami, łącznie 679 zakładów, skontrolowano 519, przeprowadzając 809 kontroli. Rok obiektów 658 Obiekty żywieniowo - żywnościowe Miejsca obrotu kosmetykami Obiekty obrotu materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością 6 15 Wykres 8. Struktura obiektów w 2012r. Rok obiektów 658 Obiekty żywieniowo - żywnościowe Miejsca obrotu kosmetykami 8112 Zakład produkcji wyrobów z tworzyw sztucznych Obiekty obrotu materiałami i wyrobami do kontaktu z żywnością Wykres 9. Rok Struktura obiektów w 2013r. Najliczniejszą grupę obiektów na terenie miasta stanowiły sklepy spożywczoprzemysłowe (158), kioski spożywcze (105), zakłady małej gastronomii (79), magazyny hurtowe (29), zakłady żywienia zbiorowego otwartego (47) oraz zakłady typu zamkniętego (54). W zakładach produkujących żywność dominowały: automaty do lodów (13), ciastkarnie (11), piekarnie (8), zakłady garmażeryjne (4), wyrobów cukierniczych (2), młyny (2), 12

13 wytwórnia płatków śniadaniowych, zakład produkcji makaronu, zakład przetwórstwa owocowo - warzywnego, inne wytwórnie żywności. Nadzorowano też 12 miejsc obrotu kosmetykami i 8 miejsc obrotu materiałami do kontaktu z żywnością i 1 zakład produkcyjny wyrobów do kontaktu z żywnością. Strukturę nadzorowanych obiektów przedstawiono na niżej zamieszczonym diagramie Struktura obiektów w latach 2012 i 2013 r Piekarnie Zakłady małej gastronomii Ciastkarnie Zakłady garmażeryjne Wytwórnie płatków śniadaniowych Wytwórnie makaronu Wytwórnie wyrobów cukierniczych Magazyny hurtowe Kioski spożywcze Sklepy spożywcze Zakłady żywienia zbiorowego zamkniętego Zakłady żywienia zbiorowego otwartego Zakłady młynarskie Automaty do lodów Wykres 10. Struktura obiektów w latach 2012 i 2013 r. W porównaniu z rokiem ubiegłym nieznacznie wzrosła liczba kiosków spożywczych, zakładów żywienia zbiorowego zamkniętego i otwartego oraz automatów do produkcji lodów. Zmniejszyła się liczba zakładów małej gastronomii, magazynów hurtowych i sklepów a pozostałe grupy utrzymują się na podobnym poziomie jak w roku ubiegłym. Na podstawie kryteriów ujętych w ujednoliconych i obowiązujących w całym kraju arkuszach dokonano oceny stanu sanitarnego obiektów, z czego nie spełniających wymagań obowiązującego prawa było 13, co stanowi 1,90 %, w tym: na 158 sklepów spożywczych stwierdzono niezgodnych - 3 tj. 1,89 %; (w 2012r. 4,9%) na 105 kiosków spożywczo - przemysłowych, niezgodnych było 8, t.j. 7,61 %; (2012r. 3,1%) na 29 hurtowni, niezgodna była - 1, tj. 3,44 %; (w 2012r. 0,0%) 13

14 na 81 obiektów ruchomych i tymczasowych, niezgodny był 1, tj. 1,23 %; (w 2012r. 0,0%) Zakłady w pozostałych grupach obiektów oceniono jako zgodne z wymaganiami Liczba obiektów w latach 2012 i ,6 1,9 Obiektów wg ewidencji Obiektów skontrolowanych Liczba kontroli Obiektów złych % złych w stosunku do liczby obiektów. Wykres 11. Liczba obiektów skontrolowanych i ocenionych negatywnie w latach 2012 i W porównaniu z rokiem 2012 odsetek zakładów, które nie spełniały wymagań prawa żywnościowego nieznacznie wzrósł i wyniósł 1,90 % (2012r. 1,62 % złych). Zgodnie z art. 5 rozporządzenia (WE) nr 852/2004 Parlamentu Europejskiego i Rady z dn. 29 kwietnia 2004r. w sprawie higieny środków spożywczych (Dz. Urz. UE L 139 z 30 kwietnia 2004r., str. 1; Dz. Urz. UE Polskie wydanie specjalne, rozdz. 13, t. 34, str. 319) przedsiębiorstwa sektora spożywczego opracowują, wykonują i utrzymują stałą procedurę lub procedury na podstawie zasad HACCP, a według art.17 rozporządzenia (WE) nr 178/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 28 stycznia 2002r. ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego, powołującego Europejski Urząd do spraw bezpieczeństwa żywności oraz ustanawiającego procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. UEL nr 31 z 1 lutego 2002 r., str.1 24) podmioty działające na rynku spożywczym i pasz zapewniają na wszystkich etapach produkcji, przetwarzania i dystrybucji zgodność z wymogami prawa żywnościowego. Realizując powyższy obowiązek system 14

15 HACCP wdrożono w 78,6 % zakładach ( w 2012r. 48,6%), a GHP/GMP w 91,3 % (w 2012r.78,3%), W 2013 r. w ramach sprawowanego nadzoru przeprowadzono 809 kontroli i rekontroli (w tym 53 kontrole interwencyjne). Najczęściej stwierdzanymi uchybieniami higieniczno - sanitarnymi były: wprowadzanie do obrotu środków spożywczych po upływie terminu przydatności lub daty minimalnej trwałości niewłaściwe przechowywanie łatwo psujących się środków spożywczych; zły stan techniczny pomieszczeń; nieprzestrzeganie instrukcji GHP/GMP oraz brak utrzymania systemu jakości HACCP; nieprawidłowości w oznakowaniu produkowanych i wprowadzanych do obrotu wyrobów nieprawidłowa funkcjonalność pomieszczeń; Celem poprawy stanu sanitarnego stosowano wobec przedsiębiorców nie przestrzegających wymagań obowiązujących przepisów sankcje karne wynikające z uprawnień Państwowej Inspekcji Sanitarnej i tak w 2013 roku wydano: 137 decyzji administracyjnych, w tym: 2 decyzje unieruchomienia zakładu; 8 decyzji zakazu wprowadzania do obrotu artykułów spożywczych o niewłaściwej jakości zdrowotnej; nałożono 43 mandaty karne na sumę 8 850,00 zł oraz 2 grzywny na sumę 800,00 zł. Jakość zdrowotna środków spożywczych i przedmiotów użytku Ocenę bezpieczeństwa żywności i materiałów do kontaktu ze środkami spożywczymi przeprowadzały akredytowane laboratoria funkcjonujące w Zintegrowanym Systemie Badania Żywności dla województwa lubelskiego. Badania mikrobiologiczne przeprowadzało laboratorium PSSE w Chełmie, posiadające certyfikat akredytacyjny PCA. Pozostałe parametry, jak: wykrywanie organizmów genetycznie modyfikowanych, substancji dodatkowych, pestycydów, bakterii Campylobacter, histaminy i napromieniania żywności przeprowadzały laboratoria spoza województwa lubelskiego wytypowane przez Główny Inspektorat Sanitarny. 15

16 Do badań laboratoryjnych pobrano 214 próbek ogółem, w tym do badań mikrobiologicznych pobrano 114 próbek, 5 w mieszkaniach prywatnych w związku z wystąpieniem zatruć pokarmowych. Zdyskwalifikowano 9 próbek :4 próbki lodów z automatu ze względu na ponadnormatywną zawartość bakterii z rodziny Enterobacteriaceae, 2 próbki tłuszczów smażalniczych, z powodu wysokiej zawartości związków polarnych, 2 próbki kiełbasy Regionalnej zanieczyszczonej piórami oraz 1 próbkę jaj ze względu na obecność bakterii Salmonella. Kontrola graniczna importowanej żywności oraz materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością W 2013r. przeprowadzono 5 kontroli importowanych środków spożywczych, wydając 8 świadectw o spełnieniu wymagań zdrowotnych. Wszystkie partie spełniały wymagania prawa żywnościowego. System Wczesnego Ostrzeżenia o Niebezpiecznych Produktach Żywnościowych i Środkach Żywienia Zwierząt RASFF W 2013 r. w ramach systemu RASFF i RAPEX podejmowano działania w stosunku do 31 powiadomień alarmowych i 2 ostrzeżeń, dot. środków spożywczych, kosmetyków oraz materiałów i wyrobów do kontaktu z żywnością. Przeprowadzono 31 kontroli mających na celu wycofanie z obrotu 34 partii produktów, w tym 25 środków spożywczych, 1 suplementu, 1 środka spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego z powodu wykrycia napromieniania żywności, obecności chorobotwórczych bakteri Listeria monocytogenes, Salmonella Enteritidis, przekroczenia poziomu aflatoksyn i mikotoksyn oraz NDP środków ochrony roślin, pozostałości antybiotyków, przekroczenia poziomu cyny, obecności rtęci, zanieczyszczenia szkłem, obecność bakterii chorobotwórczych w kosmetyku i migracji metali ciężkich /ołów i kadm/ z naczyń szklanych i ceramicznych. Podczas przeprowadzonych kontroli nie stwierdzono w sprzedaży kwestionowanych partii produktów, gdyż podmioty odpowiedzialne za ich wprowadzenie same wycofały je z rynku a część z nich została sprzedana indywidualnym klientom przed uzyskaniem powiadomienia. Nadzór nad obiektami produkcji, konfekcjonowania i obrotu kosmetykami 16

17 W 2013 roku na obszarze działania Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Chełmie nie funkcjonowały zakłady produkujące kosmetyki. Przeprowadzono natomiast 12 kontroli w miejscach obrotu kosmetykami i dokonano oceny oznakowania 5 opakowań kosmetyków. Nieprawidłowości nie stwierdzono. Celem zapewnienia jak najlepszej ochrony zdrowia konsumentów, w dalszym ciągu będzie kontynuowany nadzór sanitarny w ramach urzędowej kontroli żywności w zakresie: poprawy stanu higieniczno sanitarnego i funkcjonalności pomieszczeń; zachowania ciągłości łańcucha chłodniczego środków spożywczych łatwo psujących; wdrażania i utrzymania systemów jakości HACCP; przestrzegania instrukcji GHP i GMP; prawidłowego znakowania produkowanych i wprowadzanych do obrotu wyrobów. IV. Higiena środowiska pracy W 2013 roku prowadzono nadzór nad warunkami zdrowotnymi środowiska pracy, polegający między innymi na identyfikacji zagrożeń występujących na stanowiskach pracy oraz podejmowano działania mające na celu ograniczenie wpływu czynników szkodliwych i uciążliwych na zdrowie pracujących. W ramach nadzoru nad warunkami środowiska pracy i warunkami higieniczno sanitarnymi skontrolowano 98 zakładów pracy, w których przeprowadzono 114 kontroli, w tym: - 70 kontroli w zakresie nadzoru nad substancjami chemicznymi i ich mieszaninami, - 3 kontrole w zakresie nadzoru nad prekursorami narkotyków kategorii 2 i 3, - 4 kontrole w zakresie nadzoru nad substancjami, mieszaninami lub procesami technologicznymi o działaniu rakotwórczym lub mutagennym, - 20 kontroli w zakresie nadzoru nad czynnikami biologicznymi w środowisku pracy, - 16 kontroli w zakresie nadzoru nad produktami biobójczymi. W wyniku przeprowadzonych kontroli warunków pracy i higieniczno sanitarnych wydano 11 decyzji administracyjnych. 17

18 5 liczba stwierdzonych uchybień uchybienia w zakresie substancji chemicznych i ich mieszanin uchybienia w zakresie stanu higieniczno - sanitarnego pomieszczeń uchybienia w zakresie oceny ryzyka zawodowego uchybienia w zakresie pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia uchybienia w zakresie czynników biologicznych 0 Wykres 12. Najczęściej stwierdzane uchybienia sanitarno higieniczne w nadzorowanych zakładach pracy. W pracowni sanitarnej kontroli środowiska pracy dokonano 183 badania czynników szkodliwych dla zdrowia. Przebadano 192 stanowiska pracy, w tym na 52 stwierdzono przekroczenia najwyższych dopuszczalnych stężeń lub najwyższych dopuszczalnych natężeń Tabela 5. Nadzór sanitarny środowiska pracy prowadzony przez Pracownię Sanitarnej Kontroli Środowiska Pracy Powiatowej Stacji Sanitarno Epidemiologicznej w Chełmie. Lp. Czynnik szkodliwy występujący na stanowiskach pracy Ilość wykonanych badań Ilość przebadanych stanowisk pracy Ilość przebadanych stanowisk pracy, na których występują przekroczenia NDS lub NDN 1. Związki toksyczne Pyły Hałas Mikroklimat

19 5. Oświetlenie Drgania mechaniczne Ogółem: % liczba stanowisk pracy z przekroczeniami NDN lub NDS (27%) 73% liczba stanowisk pracy bez przekroczeń NDN lub NDS (73%) Wykres 12. Procent przebadanych stanowisk pracy z przekroczeniami NDN i NDS. W wyniku przeprowadzonych pomiarów czynników szkodliwych na stanowiskach pracy wydano 1 decyzję nakazującą zlikwidowanie przekroczenia najwyższego dopuszczalnego stężenia pyłu w zakładzie pracy. Poprawę warunków sanitarno higienicznych uzyskano w 7 zakładach w wyniku: 1) ograniczenia narażenia pracowników na działanie pyłów lub szkodliwych dla zdrowia czynników fizycznych, 2) doprowadzenia do należytego stanu sanitarno technicznego pomieszczeń pracy oraz sanitarno higienicznych, 3) dokonania pomiarów czynników szkodliwych dla zdrowia na stanowiskach pracy, 4) opracowania lub dostosowania do obowiązujących przepisów prawnych ocen ryzyka zawodowego na stanowiskach pracy, 5) opracowania kart charakterystyki wprowadzanych do obrotu niebezpiecznych mieszanin chemicznych. W zakresie nadzoru nad przestrzeganiem przez pracodawców ustawy o substancjach chemicznych i ich mieszaninach, rozporządzenia REACH, rozporządzenia CLP skontrolowano warunki przechowywania substancji chemicznych i ich mieszanin, oznakowanie opakowań i zbiorników stosowanych w procesach technologicznych substancji chemicznych i ich mieszanin. Sprawdzono również, czy w zakładach pracy znajdują się prawidłowo sporządzone karty charakterystyki stosowanych środków chemicznych oraz czy pracownicy zostali zapoznani z ich treścią. Ponadto w ramach egzekwowania wymogów 19

20 prawa w zakresie wprowadzania do obrotu stwarzających zagrożenie substancji chemicznych i ich mieszanin poddano ocenie zgodność kart charakterystyki oraz oznakowania opakowań z obowiązującymi przepisami prawnymi. W 2 zakładach stwierdzono uchybienia, na które Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Chełmie wydał decyzje. Dla 2 produktów chemicznych zakwestionowano karty charakterystyki. Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Chełmie poinformował właściwych terenowo Państwowych Wojewódzkich Inspektorów Sanitarnych o stwierdzonych nieprawidłowościach. W 2013 roku w ramach egzekwowania wymogów prawa w zakresie wprowadzania do obrotu produktów biobójczych skontrolowano 16 podmiotów. W wyniku podjętych działań kontrolnych stwierdzono, że w obrocie znajdują się produkty biobójcze zawierające dozwolone substancje czynne, posiadające pozwolenia Ministra Zdrowia na obrót produktami biobójczym oraz prawidłowo oznakowane. W zakresie nadzoru nad szkodliwymi czynnikami rakotwórczymi w środowisku pracy przeprowadzono kontrole w 4 przedsiębiorstwach. Nadzorem objęto 174 osób narażonych na działanie czynników rakotwórczych. Kontrole nie wykazały uchybień we wskazanym zakresie. W 2013 roku w ramach nadzoru nad szkodliwymi czynnikami biologicznymi w środowisku pracy poddano kontroli 19 zakładów pracy. Nadzorem objęto 1390 osób eksponowanych na działanie szkodliwych czynników biologicznych. W wyniku przeprowadzonej kontroli w 1 zakładzie stwierdzono uchybienia, na które wydano decyzję administracyjną. W 2013 roku w ramach ustawy o przeciwdziałaniu narkomanii prowadzono nadzór nad wprowadzaniem do obrotu środków zastępczych. W wyniku 9 przeprowadzonych kontroli zabezpieczono 182 sztuki środków zastępczych. Pobrano 12 próbek do badań laboratoryjnych, które potwierdziły obecność substancji psychoaktywnych stwarzających zagrożenie dla życia i zdrowia ludzi. W związku z tym Państwowy Powiatowy Inspektor Sanitarny w Chełmie wydał decyzje nakazujące unieruchomienie sklepu i zakazujące wprowadzania do obrotu środków zastępczych o nazwie Cząstka Boga oraz nałożył 3 kary pieniężne w kwocie zł. 20

21 Praca w środowisku, w którym występują czynniki szkodliwe dla zdrowia może prowadzić do powstania choroby zawodowej. Od 2008r. w zakładach na terenie miasta sukcesywnie zmniejsza się liczba stwierdzonych przypadków chorób zawodowych (z 24 w roku 2008 do 7 w roku 2013). Szczegółowo ilustruje to wykresy 3 i liczba stwierdzonych chorób zawodowych r r r r r r. Wykres 13. Ilość stwierdzonych chorób zawodowych w latach r r r r r r. choroby obwodowego układu nerwowego niedosłuch astma oskrzelowa choroby skóry choroby zakaźne choroby narządu głosu nowotwory złośliwe Wykres 14. Rodzaje chorób zawodowych stwierdzonych w latach

22 V. Stan sanitarny zakładów nauczania i wychowania. Na terenie miasta Chełm nadzór sanitarny prowadzony był w odniesieniu do 50 zakładów nauczania i wychowania (5 żłobków, 15 przedszkoli, 8 szkół podstawowych, 3 gimnazjów, 5 zespołów szkół, 1 liceum ogólnokształcącego, 3 szkół policealnych, 1 internatu, 4 placówek z pobytem dziennym, 2 placówek pracy pozaszkolnej oraz 3 szkół wyższych). Wykres 15. Rodzaj i liczba nadzorowanych placówek. Przeprowadzono w nich 83 kontrole, w tym 13 sprawdzających, 4 interwencyjne i 5 tematycznych (w roku kontrole sanitarne, w tym 13 tematycznych, 14 sprawdzających i 1 interwencyjną). Nieprawidłowości dotyczące stanu sanitarno-technicznego odnotowano w 6 zakładach nauczania i wychowania (12% placówek) tj. 2 szkołach podstawowych (Szkoła Podstawowa Nr 10 i Nr 11), 3 zespołach szkół ogólnokształcących (Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 1, Nr 7 i Nr 8 z klasami sportowymi) oraz w 1 przedszkolu (Przedszkole Miejskie Nr 6). Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 1 z Oddziałami Integracyjnymi i Przedszkole Miejskie Nr 6 w Chełmie zalecenia z decyzji wykonały w terminie. Pozostałe placówki tj. Szkoła Podstawowa Nr 10 i Szkoła Podstawowa Nr 11 oraz Zespół Szkół Ogólnokształcących Nr 7 i Nr 8 z klasami sportowymi pomimo kilkakrotnie przesuwanych terminów, zaleceń z decyzji wydanych w latach nie wykonały. Zły 22

23 stan techniczny pomieszczeń szkolnych oraz urządzeń sanitarnych w Szkole Podstawowej Nr 10 i Nr 11, Zespole Szkół Ogólnokształcących Nr 7 i Zespole Szkół Ogólnokształcących Nr 8 utrudnia utrzymanie odpowiednich warunków higienicznych i zdrowotnych. Wykres 16. Placówki wykazujące nieprawidłowości. Brak jest infrastruktury (sal gimnastycznych i/lub boisk) do prowadzenia zajęć z wychowania fizycznego w 3 zakładach ( Szkole Podstawowej Nr 11, Gimnazjum Niepublicznym Nr 5 i Zakładzie Doskonalenia Zawodowego); uczniowie korzystają z innych obiektów sportowych, bądź sali ćwiczeń. Wykres 17. Placówki z niewystarczającą infrastrukturą do prowadzenia zajęć z w-f. 70% placówek (w roku %) wyposażonych jest w meble posiadające certyfikaty powyżej 50%. 23