Światowy Rynek Żywca, Mięsa, Drobiu i Jaj

Transkrypt

1 Zespół Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolnych Fundacji Programów Pomocy dla Rolnictwa Z Z Światowy Rynek Żywca, Mięsa, Drobiu i Jaj Opracowanie sygnalne wrzesień 2005 r. Opracowanie wydaje: Zespół Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolnych FAMMU Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa - FAPA ul. Wspólna 30, Warszawa, tel.: (-57) faks: fammu@fapa.com.pl Autorzy: Paweł Kostrzyński, Marta Leoniak Wykorzystane źródła: Komisja Europejska, Agra Europe, FAS/USDA, ZMP, MLA, FAO i inne W numerze m.in.:! Poprawa nastrojów na światowym rynku mięsa w 2005 roku! Rozwój sytuacji na poszczególnych rynkach mięsa! Omówienie sytuacji na najważniejszych rynkach wołowiny na świecie! Omówienie sytuacji na najważniejszych rynkach baraniny na świecie! Sytuacja na światowych rynkach wieprzowiny w 2005 roku Krótka charakterystyka światowych rynków mięsa W 2005 roku światowa produkcja mięsa może wzrosnąć o 2,8%, co w dużej mierze będzie rezultatem wzrostu cen mięsa oraz niższych cen pasz. W br. wzrośnie również handel mięsem, a na rynek światowy napłynie więcej towarów z krajów Ameryki Południowej. W 2005 roku zwiększy się o 3,1% światowa produkcja wołowiny, wzrośnie również handel tym gatunkiem mięsa. Większego popytu na wołowinę można oczekiwać w krajach UE, Meksyku, Korei Południowej i Stanach Zjednoczonych. Brak eksporterów wołowiny ze Stanów Zjednoczonych na czołowych rynkach zbytu wzmocni pozycję Australii, krajów południowoamerykańskich oraz mniejszych eksporterów, m.in. z Indii. W 2005 roku produkcja mięsa owczego i koziego na świecie może zwiększyć się o 3,3%. W bieżącym roku w światowym handlu znajdzie się o 4% więcej mięsa owczego i koziego niż przed rokiem. Większy popyt na ten gatunek mięsa będzie pochodził z Ameryki Północnej oraz Azji. Wzrost importu mięsa owczego do Stanów Zjednoczonych może maleć wraz ze słabnącym kursem dolara. Globalna produkcja mięsa wieprzowego w 2005 roku wzrośnie prawdopodobnie o 2,6% do ponad 103 mln ton, m.in. za sprawą ekspansji państw azjatyckich w tym sektorze. Handel na światowym rynku wieprzowiny zwiększy się w mniejszym stopniu (ok. 1%), wskutek spadku importu w Azji w porównaniu do ub. roku oraz wyższych cen mięsa na światowym rynku. Prognozy na 2005 roku mówią o wzroście produkcji w sektorze mięsa drobiowego o ok. 2,8% wobec poziomu z 2004 roku. Na handel na rynku drobiu niewątpliwie bardzo duży wpływ będzie miała epidemia ptasiej grypy, która od końca 2004 roku powoduje ogromne straty w państwach azjatyckich (a ostatnio również w Rosji), skutkując ograniczeniami handlowymi dotykającymi eksporterów drobiu.

2 SPIS TREŚCI Temat Strona Mięso czerwone 3 Poprawa nastrojów na światowym rynku mięsa w 2005 roku 3 Rozwój sytuacji na poszczególnych rynkach mięsa 4 Omówienie sytuacji na najważniejszych rynkach wołowiny na świecie 6 Australia 6 Brazylia 7 Argentyna 8 Kanada 9 Meksyk 10 Rosja 10 Japonia 11 Korea Południowa 12 Unia Europejska 13 Stany Zjednoczone 15 Omówienie sytuacji na najważniejszych rynkach baraniny na świecie 16 Unia Europejska 16 Australia 17 Nowa Zelandia 18 Podstawowe dane liczbowe z rynku wołowiny i baraniny 20 Sytuacja na światowych rynkach wieprzowiny w 2005 roku 23 Brazylia 23 Kanada 25 Rosja 26 Stany Zjednoczone 26 Unia Europejska Sytuacja na rynkach mięsa drobiowego 28 Brazylia 29 Stany Zjednoczone 31 Unia Europejska 33 Sytuacja na rynku jaj w państwach Unii Europejskiej 39 Dane statystyczne z sektora wieprzowiny i drobiu 40 2

3 MIĘSO CZERWONE POPRAWA NASTROJÓW NA ŚWIATOWYM RYNKU MIĘSA W 2005 ROKU W 2004 roku światowy rynek mięsa charakteryzowała duża niestabilność wynikająca z szeregu działań, jakie podjęło wiele krajów w związku z epidemiami chorób zwierzęcych. Rządy krajów zagrożonych epidemiami zdecydowały się na ochronę swoich rynków poprzez wprowadzenie zakazów importu, zaostrzonych kontroli na granicach oraz restrykcyjnych przepisów regulujących rynek wewnętrzny. W 2004 roku światowa produkcja mięsa wzrosła o 2%, jednakże zamknięcie wielu rynków wpłynęło na 1% spadek handlu towarami mięsnymi i to po raz pierwszy od połowy lat 80-tych. mln ton Produkcja mięsa na świecie mięso ogółem drób mięso owcze i kozie wieprzowina wołowina a a - prognoza FAO Epidemie chorób zwierzęcych oraz zmiany kursów walutowych przyniosły wzrost handlu mięsem pochodzącym z krajów Ameryki Południowej. Kraje borykające się z epidemią ptasiej grypy zwiększyły handel produktami gotowanymi, unikając w ten sposób zakazu eksportu świeżego i chłodzonego mięsa. W 2005 roku można oczekiwać zwiększenia spożycia mięsa na rynku światowym, za czym przemawia stopniowe znoszenie przez kraje barier w handlu oraz wzrost podaży niektórych gatunków mięsa prowadzący do obniżki ich cen. W br. należy się jednak liczyć z dalszym silnym wpływem na rynek mięsa wybuchu nowych źródeł epidemii chorób zwierzęcych, takich jak: ptasia grypa, pryszczyca czy też BSE. Każda nowa wiadomość o zagrożeniu epidemią odbija się na produkcji, kursie walutowym oraz polityce handlowej. W 2005 roku perspektywy handlu mięsem w dużej mierze zależeć będą również od mln ton mięso owcze i kozie wołowina Światowy handel mięsem drób wieprzowina a a - prognoza FAO rozwiązania części problemów związanych z ryzykiem BSE w handlu wołowina i bydłem między USA, Kanadą i Japonią. Produkcja mięsa na świecie, mln ton a mięso ogółem 253,3 257,6 264,7 wieprzowina 98,5 100,8 103,4 drób 76,2 77,8 80,0 wołowina 61,5 61,5 63,5 mięso owcze i kozie 12,2 12,4 12,8 inne gatunki mięsa 5,0 5,1 5,1 a - prognoza FAO 3

4 Według kwietniowego raportu FAO, w 2005 roku światowa produkcja mięsa może wzrosnąć o 2,8% do 264,7 mln ton, co w dużej mierze będzie rezultatem wzrostu cen mięsa oraz niższych cen pasz, które w br. obniżyły się o 20% w stosunku od zeszłorocznego poziomu. Wzrost podaży oczekiwany jest zarówno w rozwiniętych, jak i rozwijających się krajach. Blisko 80% tego wzrostu przypadnie na kraje rozwijające się, głównie w Azji, gdzie skoncentrowane jest 40% łącznej produkcji mięsa na świecie. Udział krajów rozwijających się w światowej produkcji mięsa wzrośnie do 58% z 43% odnotowanych na początku lat 90-tych. W 2005 roku w światowym handlu znajdzie się 20,1 mln ton mięsa, tj. o 4,1% więcej niż w 2004 roku, kiedy to eksport obniżył się o 1%. Na światowym rynku zwiększy się obecność mięsa pochodzącego z Ameryki Południowej, ze względu na brak wołowiny z Ameryki Północnej (wpływ BSE) oraz drobiu z Azji (wpływ ptasiej grypy). Udział krajów południowoamerykańskich w światowym handlu mięsem zwiększy się w br. o kolejnych kilka punktów procentowych. W 2004 roku wynosił on 29% (37% dla wołowiny i 35% dla drobiu). W minionym roku udział Brazylii w światowym handlu mięsem kształtował się na poziomie 24%, i wszystko wskazuje na to, że w 2005 roku udział ten jeszcze wzrośnie. Brazylijczycy stali się światowym liderem w eksporcie wołowiny i walczą o prymat światowego eksportera drobiu ze Stanami Zjednoczonymi. Po dwuletnim okresie umiarkowanego wzrostu, w 2005 roku łączna konsumpcja mięsa przypadająca na jedną osobę na świecie osiągnie poziom 41,7 kg. Wzrost ten będzie odbiciem relatywnie lepszych nastrojów ekonomicznych oraz odbudowy zaufania konsumentów do mięsa, w szczególności w krajach rozwijających się. Konsumenci w krajach azjatyckich nadal będą wykazywać większe zaniepokojenie bezpieczeństwem żywności, tym bardziej że w Japonii stwierdzono już pierwszy przypadek zachorowania człowieka na tzw. chorobę Creutzfeldta-Jakoba, będącą wariantem choroby szalonych krów (BSE) występującej u bydła. ROZWÓJ SYTUACJI NA POSZCZEGÓLNYCH RYNKACH MIĘSA Według prognoz FAO, w 2005 roku wzrośnie o 3,1% do 63,5 mln ton światowa produkcja wołowiny. Wzrost ten jest oczekiwany pomimo rekordowo niskiego stanu pogłowia bydła w krajach rozwiniętych. W krajach UE produkcja wołowiny obniży się ze względu na wpływ reformy Wspólnej Polityki Rolnej, która ograniczyła wypłaty płatności bezpośrednich dla farmerów. Niewielki wzrost produkcji w tych krajach nastąpi w 2006 roku, co będzie wynikało z zawieszenia działania tzw. programu OTMS (usuwanie z łańcucha żywnościowego mięsa od zwierząt w wieku powyżej 30 miesięcy życia) w Wielkiej Brytanii, gdzie produkcja może wzrosnąć o około 190 tys. ton. W krajach Ameryki Północnej oraz Australii odbudowa pogłowia bydła postępuje z trudem, jednakże oczekiwany wzrost cen wpłynie zapewne na zwiększenie liczby ubojów i produkcji. Pomimo ograniczonej podaży w krajach rozwiniętych oraz kontynuacji zakazu importu wołowiny z USA przez Japonię, w 2005 roku w światowym handlu znajdzie się 6,3 mln ton mięsa wołowego, tj. o 5% więcej niż w 2004 roku. Większego popytu na wołowinę można oczekiwać w krajach UE, Meksyku, Korei Południowej i Stanach Zjednoczonych. Stany Zjednoczone są największym i najbardziej dynamicznie rozwijającym się światowym importerem wołowiny na świecie. Ich udział w światowym imporcie wołowiny kształtuje się na poziomie 25%. Stany Zjednoczone znajdują się również w czołówce eksporterów tego gatunku mięsa na świecie, jednakże w 2005 roku eksport ten będzie rekordowo niski, ze względu na brak wznowienia handlu wołowiną z Japonią. Kontynuacja absencji konkurencji eksporterów z USA na czołowych rynkach zbytu na wołowinę w 2005 roku, wzmocni pozycję Australii, krajów południowoamerykańskich oraz mniejszych eksporterów, m.in. z Indii, czy też Nikaragui. Wysokie ceny wołowiny w krajach UE oraz silne Euro, a także ograniczenia w handlu z Rosją poprzez kontyngenty (największego partnera handlowego wołowiną dla Wspólnoty), obniżą eksport tego gatunku z UE i wpłyną na zwiększenie importu z krajów trzecich. 4

5 Udział krajów rozwijających się w światowym eksporcie wołowiny zwiększy się do poziomu 48% w 2005 roku, tj. będzie blisko o połowę większy w stosunku do poziomu z 2000 roku. Tym niemniej oczekiwany 8% wzrost w eksporcie z tych krajów w 2005 roku będzie się kształtował znacząco poniżej średniego wzrostu z ostatnich trzech lat. Według prognoz FAO, w 2005 roku produkcja wieprzowiny na świecie wzrośnie o 2,6% do 103,4 mln ton. Światowa produkcja będzie rosła dzięki lepszym wynikom ekonomicznym w krajach azjatyckich. FAO oczekuje, że w br. produkcja tego gatunku mięsa zwiększy się łącznie o około 3-4% w Chinach, Japonii, Filipinach i Wietnamie. W krajach rozwiniętych produkcja wieprzowiny pozostanie raczej na stabilnym poziomie, wzrośnie jedynie w Ameryce Północnej. W 2005 roku światowy handel wieprzowiną zwiększy się w stosunku do 2004 roku dość nieznacznie, bo poniżej 1%, osiągając poziom 4,5 mln ton. Po 13% wzroście popytu importowego w Azji w 2004 roku w bieżącym roku import ten z pewnością się obniży, ze względu na lepsze prognozy produkcji w regionie. Eksport wieprzowiny z Ameryki Północnej wzrośnie raczej dość skromnie, podobnie jak w przypadku innych uczestników rynku, na co wpłyną niskie kontyngenty taryfowe na mięso w Rosji oraz rosnące ceny wieprzowiny. Eksperci FAO oczekują, że w 2005 roku produkcja mięsa drobiowego na świecie wzrośnie o 2,8% i wyniesie 8,2 mln ton. Tak duża dynamika wzrostu produkcji może być jednak trudna do osiągnięcia ze względu na nadal szalejącą ptasią grypę w Azji. W 2004 roku spożycie drobiu w Azji spadło do poziomu 27,2 mln ton, ale według ekspertów FAO jest szansa, że w 2005 roku konsumpcja drobiu w tym regonie wróci do poziomu sprzed epidemii ptasiej grypy i wyniesie 7,4 kg na osobę. Tym niemniej wirus ptasiej grypy N5N1, rozwijający się szybciej przy chłodniejszej pogodzie, nadal zagraża 8 krajom azjatyckim. Od 2004 roku ponad 140 mln ptaków padło lub zostało ubitych z powodu ptasiej grypy w Azji, co spowodowało 3% spadek produkcji mięsa drobiowego w tym regionie świata. W Tajlandii i Wietnamie ptasia grypa spustoszyła około jednej czwartej populacji ptaków. Wirus ptasiej grypy spowodował również śmierć przynajmniej 47 ludzi w krajach azjatyckich. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO) ostrzega przed pandemią tej choroby i szacuje, że może ona zabić nawet 50 milionów ludzi. Po 4% spadku handlu mięsem drobiowym w 2004 roku, w 2005 roku w światowym handlu znajdzie się 8,2 mln ton, tj. o 5% więcej niż przed rokiem. W eksporcie dominującą rolę będą odgrywać Stany Zjednoczone i Brazylia, które zwiększyły produkcję w odpowiedzi na wzrost popytu wewnętrznego oraz wyższe ceny na rynku światowym. Na rynek azjatycki, do Japonii, Korei Południowej i Singapuru będzie napływać drób od mniej tradycyjnych dostawców, tj. z Chile, Malezji i Filipin. Trzeba podkreślić, że kraje, takie jak Japonia czy Korea Południowa nie importują świeżego lub chłodzonego drobiu od dotychczasowych dużych dostawców, tj. Tajlandii i Chin. Tym niemniej po 17% spadku importu drobiu do Azji w 2004 roku, w bieżącym roku wzrośnie on prawdopodobnie do 3,3 mln ton, co jednak będzie mniej niż przed wybuchem epidemii ptasiej grypy w 2003 roku. Rosnącego popytu importowego na drób można się również spodziewać z krajów Ameryki Środkowej oraz Karaibów, w szczególności ze strony Meksyku i być może z Kuby. Według prognoz FAO, w 2005 roku produkcja mięsa owczego i koziego na świecie zwiększy się o 3,3% i wyniesie 12,8 mln ton. Na wzrost ten złoży się zwiększenie zysków z tego rodzaju produkcji uzyskiwanych w krajach rozwijających się, z których pochodzi trzy czwarte podaży mięsa owczego i koziego na rynku światowym. W 2005 roku w światowym handlu znajdzie się około 750 tys. ton mięsa owczego i koziego, co oznacza 4% wzrost w stosunku do poziomu z 2004 roku. Większy popytu na ten gatunek mięsa w Ameryce Północnej oraz Azji można połączyć z rosnącą podażą w Oceanii, gdzie zwiększyło się pogłowie jagniąt oraz ich waga. Rosnący import mięsa owczego do Stanów Zjednoczonych napotyka jednak na barierę związaną ze słabnącym kursem dolara. 5

6 OMÓWIENIE SYTUACJI NA NAJWAŻNIEJSZYCH RYNKACH WOŁOWINY NA ŚWIECIE Australia Jak prognozuje USDA, w 2005 roku produkcja wołowiny w Australii może wynieść prawie 2,2 mln ton, czyli będzie o 3,3% większa niż w 2004 roku. Rosnący popyt na wołowinę z Australii na rynku światowym przyczyni się do wzrostu liczby ubojów bydła bardziej niż do zwiększenia jego eksportu, wpływając zarazem na wzrost produkcji mięsa wołowego w tym kraju. Wzrośnie ponadto waga ubijanych zwierząt dzięki poprawie warunków pogodowych, które zaczęły się polepszać już w drugiej połowie 2004 roku. Według Australijskiej Rady ds. Mięsa i Żywca (MLA), tylko w czerwcu br. produkcja wołowiny i cielęciny w Australii wyniosła 186 tys. ton, tj. była o 1% większa niż w czerwcu 2004 roku i równocześnie była najwyższa od czerwca 1978 roku. W I półroczu br. Australijczycy wyprodukowali łącznie 1,07 mln ton wołowiny, tj. o 5% więcej niż w I półroczu 2004 roku. Australia jest obok Nowej Zelandii tradycyjnym producentem wołowiny pochodzącej od zwierząt karmionych paszami objętościowymi, rozwija jednak w dalszym ciągu produkcję wołowiny produkowanej na bazie pasz treściwych. Wołowina ta jest coraz chętniej kupowana w Japonii. W 2004 roku udział wołowiny wyprodukowanej na bazie pasz treściwych wyeksportowanej do Japonii wzrósł do 44%. W ciągu pierwszych siedmiu miesięcy 2005 roku Australijczycy wyeksportowali do Japonii rekordową ilość 113,6 tys. ton wołowiny wyprodukowanej na bazie pasz treściwych, co oznacza wzrost o 22% w stosunku do analogicznego okresu 2004 roku. Australia, sytuacja na rynku wołowiny * produkcja (mln ton) 1,736 1,942 1,989 1,956 1,988 2,049 2,089 2,073 2,100 2,170 eksport (mln ton) 1,026 1,184 1,268 1,270 1,338 1,399 1,366 1,264 1,395 1,400 spożycie (tys. ton) *) prognoza Australia, będąca jeszcze niedawno największym eksporterem wołowiny na Produkcja i eksport australijskiej wołowiny % mln ton świecie, wyeksportuje w 2005 roku 2,5 70 około 1,4 mln ton mięsa wołowego. Wzrost ten będzie wynikał z dalszej 68 2,0 nieobecności eksporterów wołowiny ze 66 Stanów Zjednoczonych na rynku azjatyckim, głównie japońskim. W 2004 roku australijski eksport wołowiny do 1, Japonii wzrósł o 44% w stosunku do 1,0 produkcja 60 poziomu z 2003 roku. Udział Australii w eksport (% produkcji) 58 eksporcie tego gatunku mięsa do 0,5 Japonii zwiększył się z 56 dotychczasowych 49% do blisko 90%. 0,0 54 Trend ten będzie się utrzymywać dopóty dopóki japoński rynek będzie zamknięty przed handlowcami ze Stanów Zjednoczonych. W ciągu pierwszych siedmiu miesięcy 2005 roku Australijczycy wyeksportowali do Japonii łącznie 248,1 tys. ton wołowiny, tj. o 9% więcej niż w analogicznym okresie 2004 roku. Dotychczasowe 6

7 wyniki pozwalają przypuszczać, że do końca bieżącego roku wielkość tego eksportu może wzrosnąć do około 430 tys. ton. Według prognoz Australijskiego Instytutu Ekonomiki Rolnictwa (ABARE), w sezonie 2005/2006 obniży się eksport wołowiny z Australii, wzrośnie za to handel bydłem. W sezonie tym Australijczycy wyeksportują 935 tys. ton wołowiny, tj. o 1,6% mniej niż w sezonie 2004/2005. Wartość eksportowanej wołowiny zmniejszy się o 10,6%. Prognoza ta została opracowana przy założeniu powrotu amerykańskiej wołowiny na rynek Japonii i Korei Południowej w styczniu 2006 roku. Spadek eksportu będzie również wynikiem słabszych wyników produkcji we wschodniej i południowej części Australii. W sezonie 2005/2006 Australijczycy dostarczą do Japonii około 400 tys. ton wołowiny, podczas gdy w sezonie 2004/2005 eksport ten wyniósł prawdopodobnie 422 tys. ton. W tym samym okresie australijski eksport wołowiny do Korei Południowej obniży się do 80 tys. ton, natomiast do Stanów Zjednoczonych zwiększy się do 371 tys. ton. ABARE prognozuje, że w sezonie 2005/2006 Australia wyeksportuje około 600 tys. sztuk bydła, w porównaniu z eksportem z sezonu 2004/2005 na poziomie 550 tys. sztuk. Prognoza ta bierze pod uwagę wznowienie handlu żywcem z Arabią Saudyjską oraz rosnący popyt na żywiec ze strony Indonezji. 2,6 2,4 2,2 Australia - ceny eksportowe USD/kg 3,0 2,8 2,6 Australia - ceny eksportowe mięso z krów 85% cif USA 2,0 2,4 1,8 1,6 1,4 1, mięso drobne 75% cif USA I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2,2 2,0 1,8 1,6 USD/kg I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 4,0 3,5 3,0 2,5 Australia - ceny eksportowe ,7 5,2 4,7 4,2 3,7 3,2 2,7 Australia - ceny eksportowe USD/kg ,0 1,5 USD/kg łopatka mrożona cif Japonia I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII 2,2 1,7 1,2 mostek mrożony cif Japonia I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII Brazylia Według prognoz USDA, w 2005 roku produkcja wołowiny w Brazylii wzrośnie o 6% do blisko 8,5 mln ton. Tak duży wzrost produkcji to wynik rosnącego eksportu oraz większego spożycia wołowiny na rynku wewnętrznym. Korzystne warunki ekonomiczne, tj. spadek inflacji oraz stopy bezrobocia w Brazylii będą sprzyjały umacnianiu siły nabywczej konsumentów, wpływając na wzrost popytu na wołowinę. W 2005 roku zwiększy się również waga ubijanych zwierząt w Brazylii, głównie dzięki poprawie genetycznej bydła, lepszemu żywieniu zwierząt oraz korzystniejszym warunkom pastwiskowym, wynikającym z obfitszych opadów deszczu. 7

8 Brazylia, sytuacja na rynku wołowiny * produkcja (mln ton) 6,150 6,050 6,140 6,270 6,520 6,895 7,240 7,385 7,975 8,455 eksport (mln ton) 0,224 0,232 0,306 0,464 0,492 0,748 0,881 1,175 1,628 1,850 spożycie (mln ton) 6,147 5,973 5,945 5,863 6,102 6,191 6,437 6,273 6,400 6,655 *) prognoza Jak prognozuje USDA w 2005 roku Brazylia wyeksportuje prawdopodobnie 1,9 mln ton wołowiny, utrzymując tym samym pozycję światowego lidera w handlu tym gatunkiem mięsa. Prognozowany 14% wzrost eksportu w 2005 roku będzie jednak o wiele mniejszy niż w 2004 roku, kiedy to wyniósł 39%. Spadek dynamiki eksportu to wynik niekorzystnych zmian w kursie walutowym, ograniczającym sprzedaż. W 2004 roku Brazylijczycy zwiększyli eksport wołowiny na takie duże rynki zbytu jak, Egipt, kraje UE, Rosja i Stany Zjednoczone, jak również mln ton % 9 Brazylia - produkcja i eksport wołowiny produkcja (mln ton) eksport jako udział % produkcji rozwinęli sprzedaż do Algierii, Bułgarii, Iranu i Filipin. Struktura brazylijskiego eksportu wołowiny zmienia się od pewnego czasu. W 1998 roku, 48% eksportowanej wołowiny stanowiło mięso przetworzone, podczas gdy w 2004 roku było to już tylko 15%. W 2005 roku dynamika wzrostu eksportu wołowiny będzie jednak maleć, ze względu na niekorzystny kurs walutowy, jednakże wspierać ją będzie dość agresywny marketing w krajach UE i innych rynkach. W 2000 roku Brazylijczycy eksportowali poniżej 8% łącznej produkcji wołowiny, w 2005 roku udział ten wzrośnie do 22%. Według Brazylijskiej Federacji Rolnictwa (CNA), w I półroczu br. Brazylijczycy wyeksportowali wołowinę za ponad 1,4 mld USD, co oznacza wzrost o 31% w porównaniu z analogicznym okresem 2004 roku. W ujęciu ilościowym eksport ten ukształtował się na poziomie blisko 1,1 mln ton wobec 800 tys. ton przed rokiem. Średnia cena eksportowanej wołowiny z Bazylii wynosiła w czerwcu br USD za tonę w porównaniu z 2221 USD za tonę w czerwcu 2004 roku. Według (CNA), w 2005 roku wartość eksportu wołowiny z Brazylii może wzrosnąć do około 3 mld USD Argentyna Jak prognozuje USDA, w 2005 roku eksport wołowiny z Argentyny osiągnie poziom nie notowany w ostatnich 25 latach. Silny popyt na wołowinę na rynku światowym oraz otwarcie wielu rynków przed eksportem z Argentyny w 2004 roku będą sprzyjały dalszemu rozwijaniu handlu. Światowa Organizacja ds. Zdrowia Zwierząt (OIE) zaklasyfikowała Argentynę do obszarów wolnych od pryszczycy bez szczepień, co spowodowało, że wiele krajów zniosło zakaz eksportu świeżej wołowiny pochodzącej z Argentyny w 2004 roku. Oczekuje się, że w 2005 roku produkcja wołowiny w Argentynie obniży się o 4%, jednakże i tak będzie o 5% wyższa niż w 2003 roku. W 2004 roku wzrost produkcji wołowiny w tym kraju wynikał ze wzrostu ubojów bydła ze względu na niesprzyjające warunki atmosferyczne. W tych warunkach wielu argentyńskich ranczerów wykorzystywało kukurydzę, aby pokonać problemy związane z niedostatkiem pasz. Również w 2005 roku kukurydza będzie stosowana, jako uzupełnienie w paszach do produkcji bydła. 8

9 Silny światowy popyt na wołowinę oraz korzystne ceny uzyskiwane na rynku światowym, sprawią że argentyńska wołowina będzie trafiać w mniejszym stopniu na rynek wewnętrzny, co z kolei wpłynie na 9% spadek spożycia tego gatunku mięsa w Argentynie w 2005 roku. Argentyna, sytuacja na rynku wołowiny * produkcja (mln ton) 2,975 2,600 2,840 2,880 2,640 2,700 2,800 3,080 2,950 eksport (tys. ton) spożycie (mln ton) 2,535 2,330 2,501 2,543 2,514 2,362 2,426 2,468 2,252 *) prognoza Według argentyńskich statystyk, w pierwszych siedmiu miesiącach 2005 roku Argentyna wyeksportowała blisko 242 tys. ton wołowiny, tj. o 56% więcej niż w analogicznym okresie 2004 roku. W ujęciu wartościowym eksport ten wart był 623 mln USD. W ramach dostępu do rynku UE (tzw. kwota hiltońska), Argentyńczycy wyeksportowali prawie 14 tys. ton wołowiny, tj. o 22% mniej niż w pierwszych siedmiu miesiącach 2004 roku. W omawianym okresie Rosja była największym odbiorcą wołowiny z Argentyny (blisko 50% udział w eksporcie). Większe ilości wołowiny z Argentyny sprowadzały również kraje UE, Chile, Izrael oraz Algieria. W pierwszych siedmiu miesiącach 2005 roku Argentyna wyeksportowała również blisko 60 tys. ton podrobów wołowych, tj. o 11% więcej niż przed rokiem. Głównym odbiorcą tych towarów był Hong Kong (31% udział w eksporcie), Peru (10% udział) oraz Kongo (9% udział). W 2005 roku argentyński eksport wołowiny może osiągnąć poziom 700 tys. ton, plasując tym samym Argentynę na trzecim miejscu wśród największych eksporterów tego gatunku mięsa na świecie, po Australii i Brazylii. Kanada Na początku 2005 roku kanadyjskie stado bydła osiągnęło historyczny poziom 15,1 mln sztuk zwierząt, co oznacza wzrost o 3% w stosunku do liczebności stada z początku 2004 roku. Populacja bydła w Kanadzie zaczęła rosnąć od czasu wprowadzenia przez Stany Zjednoczone embarga na kanadyjski żywiec w maju 2003 roku, czego powodem było wykrycie BSE w Kanadzie. Wzrost pogłowia bydła oraz przedłużający się zakaz jego importu przez USA sprawił, że Kanadyjczycy zaczęli zwiększać eksport wołowiny tys. ton 0 *) prognoza Kanadyjski eksport wołowiny * W 2005 roku liczba ubojów bydła w Kanadzie zwiększy się o 6% w porównaniu z 2004 rokiem, będzie równocześnie o 13% wyższa niż w 1999 roku, kiedy to odnotowano ostatni raz jej szczyt. Można się spodziewać, że w 2005 roku pogłowie bydła w Kanadzie zacznie się zmniejszać ze względu na wzrost liczby ubojów zwierząt oraz otwarcie amerykańskiego rynku na kanadyjski żywiec (w wieku poniżej 30 miesięcy życia). Pod koniec 2005 roku kanadyjskie stado bydła może być o 3% mniejsze niż pod koniec 2004 roku. 9

10 Według USDA, w 2005 roku Kanadyjczycy mogą wyeksportować rekordową ilość 625 tys. ton wołowiny, co w dużej mierze będzie wynikać z utrzymywania restrykcji na Kanadyjski żywiec. W 2004 roku, około 98% kanadyjskiego eksportu wołowiny trafiało do Stanów Zjednoczonych i Meksyku. Wołowina zastępowała eksport bydła, który nadal nie mógł być dostarczany na rynek amerykański. Od końca lipca br. Kanadyjczycy znów mogą eksportować żywiec wołowy do Stanów Zjednoczonych, co prawdopodobnie wpłynie na korektę prognoz USDA dotyczącą eksportu wołowiny. Kanada, sytuacja na rynku wołowiny * produkcja (mln ton) 0,998 1,075 1,150 1,238 1,246 1,250 1,294 1,190 1,460 1,570 eksport (tys. ton) import (tys. ton) spożycie (mln ton) 0,909 0,937 0,951 0,994 0,992 0,969 0,990 1,066 1,020 1,040 *) prognoza Meksyk Jak prognozuje USDA, w 2005 roku Meksyk sprowadzi 320 tys. ton wołowiny, tj. o 11% więcej niż w 2004 roku, jednakże mniej niż przed wykryciem pierwszych przypadków BSE na kontynencie północnoamerykańskim. Meksykanie wznowili już import wołowiny bez kości ze Stanów Zjednoczonych i Kanady. W 2004 roku Meksyk sprowadził o 27% więcej wołowiny z Kanady, ale o 59% mniej ze Stanów Zjednoczonych w porównaniu z 2002 rokiem, czyli okresem przed wykryciem BSE w Północnej Ameryce. Kanadyjska wołowina jest bardziej konkurencyjna cenowo na rynku meksykańskim w porównaniu z amerykańską, ze względu na zwiększoną podaż bydła w Kanadzie, która dotychczas nie mogła eksportować bydła do Stanów Zjednoczonych. Meksyk, sytuacja na rynku wołowiny * produkcja (mln ton) 1,800 1,795 1,800 1,900 1,900 1,925 1,930 1,950 2,150 2,070 import (tys. ton) spożycie (mln ton) 1,898 1,992 2,101 2,250 2,309 2,341 2,409 2,308 2,419 2,365 *) prognoza W 2005 roku spożycie wołowiny w Meksyku obniży się prawdopodobnie o 2%, ze względu na rosnącą konkurencję innych gatunków mięsa, wieprzowiny i drobiu. Biorcą jednak pod uwagę rosnące dochody ludności, można oczekiwać że w 2005 roku wzrośnie w Meksyku łączne spożycie mięsa przypadające na jednego mieszkańca. Rosja Według prognoz USDA, w 2005 roku import wołowiny do Rosji wzrośnie o blisko 3% do 750 tys. ton. Na utrzymywanie się wzrostowej tendencji w imporcie wołowiny do Rosji wpływa malejąca produkcja oraz rosnące spożycie tego gatunku mięsa. Pogłowie bydła w Rosji maleje sukcesywnie od 10 lat i wszystko wskazuje, że i w 2005 roku po raz kolejny się obniży. Według danych rosyjskich organów statystycznych, w 2004 roku pogłowie bydła zmniejszyło się o 6,7%, czyli o 1,7 mln sztuk do rekordowo niskiego poziomu 23,1 mln sztuk, w tym pogłowie krów wyniosło 10,3 mln sztuk. W I kwartale 2005 roku pogłowie bydła w Rosji zmniejszyło się w porównaniu z I kwartałem 2004 roku o 7,6% do 23,8 mln sztuk. Pierwszego lipca 2005 roku 10

11 rosyjskie stado bydła liczyło 24,2 mln sztuk zwierząt, tj. było o 7,3% mniejsze niż przed rokiem. Pogłowie krów zmniejszyło się o 7% do 10,2 mln sztuk. Głównymi przyczynami tego procesu są wysokie ceny pasz, niekorzystne warunki hodowli zwierząt oraz duży popyt na bydło rzeźne. Wysokie ceny wołowiny zachęcają do szybszego ubijania bydła o niższej wadze, co równocześnie wpływa na redukcję produkcji. W 2004 roku ceny wołowiny pochodzącej z importu wzrosły o 48%, natomiast mięsa pochodzącego z rodzimej produkcji zwiększyły się o 39%. Wzrost cen ogranicza zainteresowanie konsumentów rosyjskich zakupem wołowiny, co sprawi, że w 2005 roku spożycie tego gatunku mięsa w Rosji raczej się nie zwiększy. Rosja, sytuacja na rynku wołowiny produkcja (mln ton) 2,570 2,326 2,090 1,900 1,840 1,760 1,740 1,670 1,590 1,550 import (mln ton) 0,876 1,062 0,684 0,838 0,415 0,648 0,719 0,720 0,730 0,750 spożycie (mln ton) 3,464 3,486 2,845 2,734 2,246 2,400 2,450 2,378 2,315 2,295 *) prognoza W 2005 roku Rosja ustaliła kontyngenty importowe na mięso w następujących wielkościach: dla mrożonej wołowiny wzrósł z 420 tys. ton w 2004 roku do 430 tys. ton, natomiast nie zmieniła się kwota importowa na chłodzoną wołowinę pozostając na poziomie 27,5 tys. ton, tj. ubiegłorocznym. Import wołowiny w ramach kontyngentu obłożony jest 15% stawką celną, ale nie mniejszą niż 0,20 euro za kg. Kontyngent na mrożoną wołowinę rozdzielono w następujący sposób: 17,7 tys. ton dla Stanów Zjednoczonych, 339,7 tys. ton dla Unii Europejskiej, 3 tys. ton dla Paragwaju oraz 69,6 tys. ton dla pozostałych krajów. W 2005 roku kontyngent taryfowy na import do Rosji mięsa drobiowego wyniesie 1,05 mln ton, czyli będzie taki sam, jak w 2004 roku. Kwota dotycząca importu mięsa wieprzowego zwiększyła się z 450 tys. ton w 2004 roku do 467 tys. ton w roku bieżącym. Kontyngent na mięso wieprzowe rozdzielono w następujący sposób: 53,8 tys. ton dla Stanów Zjednoczonych, 236 tys. ton dla Unii Europejskiej, 1 tys. ton dla Paragwaju oraz 176,6 tys. ton dla pozostałych krajów. Pomimo wielkich oczekiwań, Brazylia, ważny dostawca wołowiny, wieprzowiny i drobiu do Rosji, nie otrzymała prawa do oddzielnego kontyngentu taryfowego. Kontynuacja regulowania importu mięsa przez Rosjan poprzez kontyngenty oraz utrzymywanie wysokich ceł na import poza kwotami dostępu spowodował zmianę w asortymencie, jaki dostarczają handlowcy na ten rynek. Obecnie importerzy wolą dostarczać w ramach kontyngentu drogie elementy wołowe bez kości, aby uzyskać jak największe korzyści. W 2000 roku wołowina z kością stanowiła 63% łącznego importu mięsa z kością i bez kości, gdy tymczasem w 2004 roku już tylko 21%. Import wołowiny do Rosji poza kontyngentem obniżony został w maju 2005 roku z 60% do 40% stawki celnej, co oznacza, że minimalny poziom cła poza kontyngentem wynosi 0,40 euro za kg dla mrożonej wołowiny oraz 0,53 euro za kg dla świeżego lub chłodzonego mięsa wołowego. Japonia Według prognoz USDA, w 2005 roku Japonia zaimportuje 625 tys. ton wołowiny, tj. o 1% więcej niż przed rokiem, jednakże o 23% mniej niż w 2003 roku. Japończycy nadal utrzymują embargo na amerykańską wołowinę, co wpływa na niską podaż tego gatunku mięsa na rynku japońskim i wzrost jego cen. Co prawda wzrósł import wołowiny do Japonii z Australii, jednakże ze względu na istniejące różnice między wołowiną amerykańską i australijską, nie zwiększy się on do poziomu sprzed nałożenia embarga na mięso wołowe pochodzące ze Stanów Zjednoczonych. Przed 11

12 wprowadzeniem embarga około jedna trzecia wołowiny spożywana w Japonii pochodziła ze Stanów Zjednoczonych. Japonia, sytuacja na rynku wołowiny * import (tys. ton) 0,899 0,909 0,943 0,959 1,067 1,002 0,712 0,810 0,617 0,625 spożycie (mln ton) 1,438 1,452 1,479 1,475 1,585 1,419 1,319 1,325 1,150 1,131 *) prognoza Ze względu na embargo, japońskie firmy handlowe oraz zajmujące się konfekcjonowaniem żywności desperacko szukały alternatywnych źródeł mięsa zwiększając kontakty z Australijczykami. Na skutek embarga ucierpiało wielu japońskich restauratorów, którzy musieli zaprzestać dalszej działalności. Rząd japoński w trosce o zdrowie konsumentów wprowadził z dniem 1 grudnia 2004 roku program służący podwyższeniu bezpieczeństwa rodzimej wołowiny. Wołowina produkowana w Japonii jest teraz śledzona od farmy aż do jej sprzedaży, a dokładne informacje gdzie została wyprodukowana, i od jakiego zwierzęcia pochodzi można znaleźć nawet na stronach internetowych. Wiadomo już, że rząd japoński nie podwyższy ceł na importowaną wołowinę, pomimo gwałtownego wzrostu jej importu w stosunku do ubiegłego roku. Zgodnie z ustaleniami WTO (Światowa Organizacja Handlu), Japonia ma prawo wprowadzić podwyższone cła na wołowinę, jeśli kwartalny import tego gatunku mięsa przekroczy poziom z porównywalnego kwartału sprzed roku przynajmniej o 17%. W kwietniu i maju br. import chłodzonej wołowiny do Japonii wzrósł o 31%, natomiast mrożonej zwiększył się o 34%, co zapowiadało możliwość podwyższenia ceł. W czerwcu br. import chłodzonej wołowiny do Japonii wyniósł około ton, tj. był mniejszy od poziomu ton, których przekroczenie oznaczałoby wprowadzenie wyższych ceł. W tym samym okresie import mrożonej wołowiny wyniósł ton, również mniej od newralgicznego poziomu ton, oznaczających możliwość podwyższenia ceł. Ostatni raz Japonia podwyższyła cła na importowaną wołowinę w 2003 roku. Australia, będąca obecnie największym dostawcą wołowiny na rynek japoński (90% udział w rynku), sygnalizowała, że podwyższenie ceł przez Japończyków z 38,5% do 50% oznaczałoby uderzenie w australijski eksport mięsa warty miliardy dolarów. Korea Południowa W 2005 roku import wołowiny do Korei Południowej wzrośnie o 6% do 230 tys. ton, pozostając jednak o 52% poniżej poziomu z sprzed 2003 roku, i to pomimo dużych starań Australii i Nowej Zelandii, które zajęły miejsce handlowców ze Stanów Zjednoczonych na tym rynku. W 2004 roku Korea Południowa zaimportowała odpowiednio o 29% i 72% więcej mięsa wołowego z Australii oraz Nowej Zelandii. Przed wprowadzeniem przez Koreę Południową embarga na amerykańską wołowinę, blisko połowa spożywanego mięsa wołowego w tym tys. ton *) prognoza 1997 Import wołowiny do Korei Południowej * 12

13 kraju pochodziła właśnie ze Stanów Zjednoczonych. W 2005 roku utrzymywanie koreańskiego embarga na amerykańską wołowinę przyczyni się do redukcji popytu na ten gatunek mięsa, doprowadzając do 8% spadku w konsumpcji. Wołowina produkowana na lokalnym rynku jest znacznie droższa od sprowadzanej z Australii, co sprawia, że konsumenci koreańscy coraz częściej sięgają po inne gatunki mięsa, jak wieprzowinę oraz ryby. Unia Europejska Według opublikowanego w lipcu 2005 roku raportu Komisji Europejskiej, produkcja wołowiny w krajach UE (25) w 2004 roku wzrosła do 8,1 mln ton. Wzrost ten był wynikiem zwiększonych ubojów bydła pod koniec ubiegłego roku, w tych krajach UE, które wprowadziły od 1 stycznia 2005 roku płatności bezpośrednie niezwiązane z wielkością produkcji. W grudniu 2004 roku ubój bydła w UE był średnio o 10% większy w porównaniu z ubojem z analogicznych miesięcy w minionych latach. Wprowadzenie tzw. płatności indywidualnej w starych krajach UE odbije się znacząco na sektorze wołowiny całej Wspólnoty, redukując produkcję mięsa pochodzącą od farmerów nie prowadzących dochodowej działalności, co tym samym wpłynie na obniżenie łącznej produkcji tego gatunku mięsa w całej Wspólnocie. Komisja Europejska prognozuje, że w średnim terminie, tj. do 2012 roku produkcja wołowiny w krajach UE (25) spadnie do 7,6 mln ton, po szczytowym jej wzroście w 2006 roku. Spożycie wołowiny w krajach UE szybko powróciło do poziomu sprzed kryzysu związanego z chorobą szalonych krów (BSE) i już w 2003 roku przewyższyło produkcję. Rozszerzenie UE w maju 2004 roku nie spowodowało znaczących zmian na rynku wołowiny we Wspólnocie. Zwiększenie wymiany handlowej między nowymi a starymi członkami UE wpłynęło na wzrost cen wołowiny w nowych krajach UE. Przyłączenie nowych krajów do Wspólnoty nie wpłynęło również znacząco na zmiany prognoz dotyczących rynku wołowiny w całej UE (25), gdyż udział tych krajów w produkcji i spożyciu wołowiny w poszerzonej Unii kształtuje się odpowiednio na poziomie 8% i 6%. Produkcja wołowiny w nowych krajach UE pochodzi prawie całkowicie ze stad krów mlecznych. Komisja Europejska ocenia, że do 2012 roku udział pogłowia krów mięsnych w nowych krajach UE w całkowitym stadzie tych zwierząt we Wspólnocie będzie kształtował się na poziomie poniżej 5%. Rynek wołowiny i cielęciny w krajach UE-25 w latach , w mln ton produkcja (brutto) 8,060 8,132 8,020 8,153 8,101 8,033 7,942 7,843 7,763 7,716 import żywca wołowego 0,070 0,090 0,030 0,030 0,030 0,030 0,030 0,030 0,030 0,030 eksport żywca wołowego 0,093 0,106 0,095 0,112 0,112 0,112 0,112 0,112 0,112 0,112 produkcja (netto) 7,983 8,035 7,928 8,044 7,992 7,924 7,833 7,734 7,654 7,607 UE-15 7,359 7,440 7,414 7,473 7,429 7,352 7,260 7,158 7,075 7,027 nowi członkowie UE 0,625 0,595 0,514 0,571 0,563 0,572 0,574 0,576 0,578 0,581 spożycie 8,265 8,244 8,210 8,267 8,260 8,238 8,195 8,165 8,151 8,134 import (mięso) 0,440 0,509 0,549 0,560 0,566 0,577 0,588 0,600 0,614 0,628 eksport (mięso) 0,390 0,333 0,266 0,337 0,298 0,264 0,226 0,169 0,116 0,101 zapasy interwencyjne 0,034 0,000 0,000 0,000 0,000 0,000 0,000 0,000 0,000 0,000 spożycie w kg/osobę 18,1 18,0 17,9 17,9 17,9 17,8 17,7 17,6 17,5 17,5 UE-15 20,1 20,1 20,0 20,1 20,0 19,9 19,7 19,6 19,5 19,5 nowi członkowie UE 7,7 7,1 6,7 6,7 6,7 6,7 6,7 6,7 6,7 6,7 Źródło: Komisja Europejska 13

14 W prognozowanym okresie ograniczona podaż i stały popyt na wołowinę w krajach UE (25) utrzymają ceny tego gatunku mięsa na relatywnie wysokim poziomie, czyniąc import bardziej atrakcyjnym, nawet przy pełnej stawce celnej, w szczególności wysokiej jakości elementów wołowych z Ameryki Południowej. Import ten może wzrosnąć nawet do 600 tys. ton do 2012 roku. Eksport unijnej wołowiny do krajów trzecich będzie stopniowo topniał ze względu na mniejszą podaż oraz słabą konkurencyjność, i po niewielkim wzroście w 2006 roku, spadnie do 2012 roku do poziomu 100 tys. ton. Jak prognozują eksperci z USDA, w 2005 roku kraje Unii Europejskiej utrzymają pozycję importera netto wołowiny. W 2005 roku import wołowiny do UE wzrośnie o 13% do 550 tys. ton, natomiast eksport zmniejszy się o 14% do 300 tys. ton. Mniejszy eksport będzie wynikiem obniżenia produkcji oraz zmniejszonej sprzedaży do Rosji, tradycyjnego odbiorcy tego gatunku mięsa z krajów Wspólnoty. Eksporterzy z UE muszą konkurować na rynku rosyjskim z handlowcami z Brazylii oraz Argentyny. USDA oczekuje, że w 2005 roku w większości krajów UE produkcja wołowiny będzie na zbliżonym poziomie do zeszłorocznego, za wyjątkiem Włoch, Portugalii i Hiszpanii, gdzie produkcja się obniży. W 2005 roku łączna produkcja wołowiny w krajach UE obniży się o 2% do poziomu nieco poniżej 8 mln ton. Wraz ze spadkiem produkcji wzrośnie import, w szczególności z krajów należących do bloku Mercosur (Brazylia, Argentyna, Urugwaj i Paragwaj). Pogłowie i produkcja bydła w krajach UE, w mln sztuk pogłowie bydła produkcja bydła zmiana % zmiana % Belgia 2,7 2,7-1,0 0,93 0,93-0,3 Czechy 1,4 1,4-4,2 0,42 0,43 1,6 Dania 1,7 1,6-3,9 0,62 0,58-6,5 Niemcy 13,4 13,0-2,7 4,89 4,61-5,8 Estonia 0,3 0,2-3,2 0,08 0,08-4,9 Grecja 0,7 0,6-1,7 0,24 0,25 0,4 Hiszpania 6,5 6,4-2,1 2,23 2,08-6,8 Francja 19,2 18,9-1,2 6,80 6,78-0,3 Irlandia 6,2 6,2-0,2 1,93 1,87-3,2 Włochy 6,7 6,5-3,2 2,90 2,90-0,1 Cypr 0,1 0,1 2,8 0,02 0,02 9,1 Łotwa 0,4 0,4-2,0 0,13 0,13 1,7 Litwa 0,8 0,8-2,5 0,35 0,35-1,1 Luksemburg 0,2 0,2-0,3 0,06 0,07 4,9 Węgry 0,7 0,7-2,2 0,22 0,20-8,2 Malta 0,0 0,0 8,2 0,00 0,00 0,0 Holandia 3,7 3,8 0,7 1,44 1,48 2,9 Austria 2,1 2,1-0,1 0,74 0,75 0,2 Polska 5,3 5,2-1,5 2,21 2,06-6,7 Portugalia 1,4 1,4 3,9 0,47 0,46-0,9 Słowenia 0,5 0,5 0,3 0,18 0,18-0,6 Słowacja 0,6 0,5-8,9 0,20 0,19-7,5 Finlandia 1,0 1,0-2,6 0,33 0,31-3,5 Szwecja 1,6 1,6-0,1 0,49 0,49-0,9 Wielka Brytania 10,5 10,4-0,9 2,28 2,43 6,6 UE-15 77,5 76,4-1,4 26,35 25,97-1,5 UE-25 87,5 86,2-1,5 30,16 29,60-1,9 Źródło: Komisja Europejska Jak podkreśla Eurostat, nadal zmniejsza się pogłowie bydła w krajach UE. Grudniowy spis bydła wykazał 1,4% spadek liczebności stada bydła w starych krajach Wspólnoty, które wyniosło 14

15 76,39 mln sztuk. W omawianym okresie spadek pogłowia bydła dotyczący całej rozszerzonej UE (25) wyniósł 1,5% do poziomu 86,17 mln sztuk zwierząt. W okresie 12 miesięcy spadek liczebności pogłowia bydła odnotowano w większości krajów Wspólnoty. Wzrost pogłowia dotyczył stad bydła na Cyprze, Malcie, w Holandii, Portugalii i Słowenii. W omawianym okresie odnotowano 2,7% spadek liczebności stada bydła w Niemczech, które ukształtowało się na poziomie 13,03 mln sztuk. Spadki dotyczyły również stanu pogłowia bydła w Hiszpanii (o 2,1% do 6,41 mln sztuk), Wielkiej Brytanii (o 0,9% do 10,42 mln sztuk), Francji (o 1,2% do 18,95 mln sztuk) oraz Włoch (o 3,2% do 6,51 mln sztuk). Redukcję pogłowia bydła odnotowano w większości nowych krajach UE. Pogłowie bydła w Polsce obniżyło się o 1,5% do 5,2 mln sztuk, a w Czechach spadło o 4,2% do 1,37 mln sztuk. Na Węgrzech i Słowacji spadki wynosiły odpowiednio 2,2% do 723 tys. sztuk oraz 8,9% do 540 tys. sztuk. Według Eurostatu, w 2005 roku liczba ubojów bydła w krajach UE (25) wyniesie 29,59 mln sztuk, co oznacza spadek o 1,9% lub 561 tys. sztuk w stosunku do 2004 roku. W I półroczu br. produkcja zmniejszy się o 2,5%, natomiast w II półroczu obniży się o 1,3% w stosunku do analogicznych okresów 2004 roku. W starych krajach UE liczba ubojów bydła w 2005 roku zmniejszy się o 1,5%, kształtując się na poziomie 25,97 mln sztuk. W I półroczu br. spadek ten wyniesie 2%, natomiast w II półroczu br. 0,9%, w stosunku do analogicznych okresów 2004 roku. Stany Zjednoczone W 2005 roku produkcja wołowiny w Stanach Zjednoczonych wzrośnie o 4% i wyniesie 11,7 mln ton, jednakże pozostanie na poziomie prawie 3% niższym niż w 2003 roku. Stany Zjednoczone, sytuacja na rynku wołowiny * produkcja (mln ton) 11,804 12,124 12,298 11,983 12,427 12,039 11,261 11,740 eksport (mln ton) 0,985 1,094 1,120 1,029 1,110 1,143 0,209 0,290 import (mln ton) 1,199 1,303 1,375 1,435 1,460 1,363 1,669 1,696 spożycie (mln ton) 12,052 12,325 12,502 12,351 12,738 12,339 12,667 13,174 *) prognoza W bieżącym roku Amerykanie utrzymają pozycję największego importera wołowiny na rynku światowym. W 2004 roku import tego gatunku mięsa do USA wzrósł o 22% do poziomu blisko 1,7 mln ton. Zwiększony import pochodził głównie z Kanady i Urugwaju. Udział wołowiny pochodzącej z Urugwaju w amerykańskim rynku zwiększył się z 1% w 2002 roku do 11% w 2004 roku, co w dużej mierze wynikało ze zniesienia restrykcji przez USA na świeżą urugwajską wołowinę. 3,9 3,7 3,5 3,3 3,1 2,9 2,7 2,5 2,3 2,1 Średnie ceny wołowiny w USA US D/kg I II III IV V VI VII VIII IX X XI XII mln ton 3,5 3,0 2,5 2,0 1,5 1,0 0,5 0,0 Produkcja wołowiny w USA I II III IV 15

16 W 2005 roku import wołowiny do Ameryki wzrośnie o dalsze 2%, głównie ze względu na mniejszą liczbę ubijanych zwierząt. Po wznowieniu importu bydła z Kanady część zwierząt, które zostałyby skierowane do uboju z rynku amerykańskiego będzie zastępowana bydłem sprowadzonym z Kanady. Prawdopodobnie w 2005 roku Amerykanie sprowadzą około 2,7 mln sztuk bydła, w tym także pochodzącego z Kanady. OMÓWIENIE SYTUACJI NA NAJWAŻNIEJSZYCH RYNKACH BARANINY NA ŚWIECIE Unia Europejska Według prognoz Komisji Europejskiej, w 2005 roku należy się spodziewać kontynuacji spadkowego trendu w produkcji owiec w krajach Wspólnoty (25). W bieżącym roku liczba ubojów owiec zmniejszy się o 2,6% do 63,09 mln sztuk i będzie odbiciem obniżenia produkcji u największych producentów owiec, tj. w Hiszpanii, Wielkiej Brytanii i Francji. Według Komisji Europejskiej w grudniu 2004 roku stado owiec w krajach UE (25) liczyło 89,33 mln sztuk i było o 0,4% mniejsze niż przed rokiem. Spadek pogłowia był najbardziej wyraźny w Danii (-16,2%), największy wzrost natomiast dotyczył pogłowia tych zwierząt w Czechach (49%). Hiszpania i Wielka Brytania posiadają największe stada owiec w krajach UE, jednakże spadek pogłowia z końca 2004 roku dotyczył Hiszpanii (-2,4%), natomiast w Wielkiej Brytanii zanotowano wzrost liczebności stada tych zwierząt (o 0,5%). Pogłowie i produkcja owiec w krajach UE, w mln sztuk pogłowie owiec produkcja owiec zmiana % zmiana % Belgia Czechy 0,1 0,2 49,0 0,07 0,08 9,3 Dania 0,1 0,1-16,2 0,09 0,09-4,3 Niemcy 2,1 2,1 0,6 2,22 2,14-3,5 Estonia 0,0 0,0p 34,7 0,01 0,02 14,3 Grecja 9,3 9,2p -0,9 6,58 6,29-4,3 Hiszpania 23,5 22,9p -2,4 20,43 19,53-4,4 Francja 8,9 8,9-0,5 6,84 6,74-1,4 Irlandia 4,9 4,6-6,0 3,31 2,87-13,4 Włochy 8,0 8,1 1,9 4,91 4,99 1,7 Cypr 0,3 0,3-1,5 0,11 0,11-4,5 Łotwa 0,0 0,0-1,5 0,01 0,01-1,7 Litwa 0,0 0,0 24,3 0,09 0,10 15,3 Luksemburg 0,0 0,0-12,2 0,01 0,01 3,4 Węgry 1,3 1,4 7,8 0,73 0,83 14,2 Malta 0,0 0,0-4,9 0,07 0,07-4,4 Holandia 1,5p 1,5-1,8 1,06 1,05-0,9 Austria 0,3p 0,3 0,5 0,30 0,32 6,7 Polska 0,3 0,3-6,2 0,19 0,18-4,7 Portugalia 3,4 3,5p 5,5 2,12 2,08-1,8 Słowenia 0,1 0,1p 12,9 0,00 0,00 -- Słowacja 0,3 0,3-1,3 0,16 0,17 1,7 Finlandia 0,1 0,7 6,8 0,03 0,03-1,2 Szwecja 0,5 0,5 1,1 0,19 0,19 0,0 Wielka Brytania 24,6 24,7 0,5 15,20 15,15-0,3 UE UE-25 89,72e 89,33e -0,4e 64,78e 63,08e -2,6e Źródło: Komisja Europejska, e - szacunek, p - wstępne dane 16

17 Według prognozy Komisji Europejskiej z lipca 2005 roku, dotyczącej rynku mięsa owczego w krajach UE (25) do roku 2012, kontynuowany będzie spadkowy trend zarówno dotyczący produkcji, jak i spożycia przypadającego na jednego mieszkańca Wspólnoty, na co wpłynie zniesienie dopłat powiązanych z produkcją u największych unijnych producentów baraniny (Wielkiej Brytanii i Irlandii całkowite oddzielenie dopłat od produkcji). Produkcja i spożycie mięsa baraniego oraz koziego w nowych krajach UE są bardzo niskie i, jak przewiduje Komisja nie zwiększą się w prognozowanym okresie. Do 2012 roku łączna produkcja mięsa owczego i koziego w krajach Wspólnoty (25) zmniejszy się o 0,4%, natomiast konsumpcja przypadająca na jednego mieszkańca pozostanie na poziomie 2,8 kg/osobę. Rynek baraniny i mięsa koziego w krajach UE-25 w latach , w mln ton produkcja (netto) 1,048 1,058 1,047 1,048 1,049 1,049 1,047 1,043 1,041 1,037 UE-15 1,024 1,046 1,024 1,024 1,025 1,025 1,023 1,019 1,016 1,012 nowi członkowie UE-10 0,024 0,012 0,023 0,024 0,024 0,024 0,024 0,024 0,025 0,025 import (mięso) 0,256 0,247 0,251 0,252 0,252 0,252 0,252 0,253 0,254 0,255 eksport (mięso) 0,004 0,004 0,004 0,004 0,004 0,004 0,004 0,004 0,004 0,004 spożycie 1,301 1,301 1,294 1,296 1,297 1,297 1,295 1,292 1,290 1,288 spożycie w kg/osobę 2,9 2,8 2,8 2,8 2,8 2,8 2,8 2,8 2,8 2,8 UE-15 3,3 3,4 3,3 3,3 3,3 3,3 3,2 3,2 3,2 3,2 nowi członkowie UE-10 0,3 0,2 0,3 0,3 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 0,4 Australia Według Australijskiego Głównego Urzędu Statystycznego (ABS), w 2004 roku liczba ubojów owiec w Australii wzrosła o 6% do 11,1 mln sztuk. Był to tym samym pierwszy wzrost ubojów owiec zanotowany od 2000 roku. Pomimo wzrostu liczby ubojów w stosunku do 2003 roku, poziom ten był jednak historycznie niski, ze względu na niższą podaż owiec spowodowaną kilkuletnią suszą. Poziom ubojów z 2004 roku, za wyjątkiem tego z 2003 roku, był najniższy w ostatnich 20 latach. Wzrost ubojów owiec w 2004 roku w dużej mierze wynikał ze spadku eksportu żywca. W 2004 roku australijski eksport owiec zmniejszył się za sprawą wyższych cen tych zwierząt na rynku wewnętrznym, rosnącej wartości dolara australijskiego oraz zawieszeniu handlu z Arabią Saudyjską. Zwiększenie ubojów owiec wpłynęło na 9% wzrost produkcji baraniny w Australii w 2004 roku, która wyniosła 233 tys. ton. W 2004 roku Australijczycy wyeksportowali łącznie 129 tys. ton baraniny, tj. o 11% więcej niż w 2003 roku. Był to jednak drugi najniższy rezultat w handlu tym gatunkiem mięsa zanotowany od 1990 roku. Australijczycy zwiększyli dostawy baraniny do Azji i Południowej Afryki, zmniejszyli natomiast na Bliski Wschód. Eksport do Azji wzrósł łącznie o 22% do 35,5 tys. ton, w tym do Japonii o 37% do 8,7 tys. ton, Tajwanu o 28% do 12,7 tys. ton oraz Malezji o 26% do 6,6 tys. ton. Dostawy australijskiej baraniny do Południowej Afryki wzrosły łącznie o 40% do 11,2 tys. ton. Kraje Bliskiego Wschodu pozostają nadal dla Australii największym rynkiem zbytu na baraninę. W 2004 roku Australijczycy wyeksportowali w tym kierunku 29,1 tys. ton baraniny, ale było to o 9% mniej niż w 2003 roku. Wśród krajów Bliskiego Wschodu, najwięcej baraniny z Australii sprowadza Arabia Saudyjska, jednakże w 2004 roku dostawy australijskiej baraniny do tego kraju obniżyły się o 11% do 19 tys. ton. Stało się tak ze względu na rosnącą konkurencję na tym rynku ze strony innych gatunków mięsa. 17

18 Według ABS w 2004 roku ubito w Australii 16,7 mln sztuk jagniąt, tj. o 2% więcej niż w 2003 roku. Był to pierwszy wzrost ubojów tych zwierząt zanotowany od 2000 roku. Wzrost ten to częściowo efekt poprawy warunków pogodowych w niektórych ważnych regionach produkcyjnych Australii. Zwiększenie liczby ubojów jagniąt zaowocowało wzrostem produkcji mięsa jagnięcego, o 3% do 340 tys. ton. W 2004 roku Australijczycy wyeksportowali 111,6 tys. ton jagnięciny, tj. o 6% więcej niż w 2003 roku. Wielkość tego eksportu była zaledwie o 340 ton mniejsza od rekordowego poziomu z 2000 roku. W 2004 roku Australijczycy dostarczyli więcej jagnięciny do USA, Chin i krajów Bliskiego Wschodu. Dostawy do Japonii wzrosły aż o 30% do 7,2 tys. ton, natomiast do Stanów Zjednoczonych, będących największym odbiorcą jagnieciny z Australii, wzrosły o 1% do 32 tys. ton. Udział USA w australijskim eksporcie jagnięciny kształtuje się na poziomie 29%. W 2004 roku zwiększył się również eksport australijskiej jagnięciny do Chin, o 44% do 9,4 tys. ton. W 2004 roku wysłali na Bliski Wschód rekordową ilość 10,3 tys. ton jagnięciny, głównie za sprawą 84% wzrostu eksportu do Arabii Saudyjskiej (3,6 tys. ton). W minionym roku osłabił się australijski eksport jagnięciny do krajów UE, który zmniejszył się o 15% do 11,9 tys. ton. Na spadek ten złożył się niższy eksport jagnięciny do Wielkiej Brytanii (spadek o 21% do 8,3 tys. ton). Wyższe ceny australijskiej jagnięciny spowodowały, że na rynek ten eksportowano więcej baraniny w ramach kontyngentu wynoszącego ton. Australijski Instytut Ekonomiki Rolnictwa (ABARE) prognozuje, że w sezonie 2005/2006 pogłowie owiec w Australii zmniejszy się o około 2 mln sztuk albo 1,9% i będzie liczyło 102 mln sztuk zwierząt. Spadku pogłowia owiec można oczekiwać w szczególności we wschodniej i południowej Australii ze względu na kontynuację suszy. W prognozowanym okresie zwiększy się o 3% do 11,9 mln sztuk ubój owiec, spadnie natomiast liczba ubojów jagniąt o 2,2% do 16,5 mln sztuk. Produkcja baraniny zwiększy się o 2,1% do 243 tys. ton, a jagnięciny obniży się o 2,6% do 335 tys. ton. Australia, sytuacja w sektorze mięsa owczego sezon 2003/ /2005* 2005/2006** zmiana (%) uboje (mln sztuk) owiec 10,421 11,542 11,885 3,0 jagniąt 16,562 16,853 16,485-2,2 produkcja (tys. ton) baraniny ,1 jagnięciny ,6 eksport (tys. ton) baraniny ,0 jagnięciny ,2 żywca owczego (mln sztuk) 3,843 3,461 4,301 24,3 Nowa Zelandia Według nowozelandzkich źródeł statystycznych, 30 czerwca 2004 roku stado owiec w tym kraju liczyło 39,3 mln sztuk, tj. było o 1% niższe niż w analogicznym okresie 2003 roku. Spadek pogłowia owiec był wynikiem suszy na początku 2004 roku. Jak prognozują nowozelandzcy eksperci, w 2005 roku pogłowie tych zwierząt może być na zbliżonym poziomie do zeszłorocznego. Nowozelandzkie Ministerstwo Rolnictwa i Leśnictwa (SONAF) prognozuje, że produkcja jagnięciny w sezonie kończącym się we wrześniu 2005 roku wzrośnie o 3% do 424 tys. ton. Wzrost produkcji 18