OPIS PATENTOWY. Patent dodatkowy do patentunr. Zgłoszono: (P ) Zgłoszenie ogłoszono: Opis patentowy opublikowano:

Transkrypt

1 POLSKA RZECZPOSPOLITA LUDOWA OPIS PATENTOWY Patent dodatkowy do patentunr Zgłoszono: (P ) Im. Cl.3 E06B 1/12 Int. Cl.4 E06B 1/12 URZĄD PATENTOWY PRL Pierwszeństwo Zgłoszenie ogłoszono: Opis patentowy opublikowano: Twórcawynalazku Uprawniony z patentu: Stavebni strojirenstvi a lenka prefabrikace, generalni feditelstvi, Praga (Czechosłowacja) Metalowa ościeżnica drzwiowa i sposób wykonywania metalowej ościeżnicy drzwiowej Przedmiotem wynalazku jest metalowa ościeżnica drzwiowa wykonana z otwartego na _ zewnątrz profilu ceowego i profili pochodnych, składająca się ze stojaków, nadproża drzwiowego i progu. Przedmiotem wynalazku jest także sposób wytwarzania metalowej ościeżnicy drzwiowej. Znane metalowe ościeżnice drzwiowe składają się z dwóch stojaków, nadproża drzwiowego i progu o pionowych lub ukośnych złączach narożnych. Części te są wzajemnie łączone przez spawanie, przy czym powstają wówczas zadziory, które następnie muszą być, ze w zględów estetycz nych usunięte. Spawanie części metalowych ościeżnic drzwiowych oraz usuwanie zadziorów jest praco- i energochłonne. Inne znane metalowe ościeżnice drzwiowe składają się z podobnych części, które w miejscach łączenia zachodzą na siebie i są celowo wzajemnie łączone np. przez zgrzewanie punktowe. W po równaniu do poprzednio omówionych te ościeżnice drzwiowe są bardziej kosztowne zarówno z punktu widzenia zużycia materiałów jak i nakładu pracy. Jeszcze inne znane ościeżnice drzwiowe składają się również z takich samych części jak poprzednie ale łączonych przez złącza narożne. Wadą tych ościeżnic jest jeszcze większy nakład pracy i materiałów niż w poprzednich przykładach. Celem wynalazku jest opracowanie ościeżnicy, która będzie łatwa i prosta w wykonaniu i która nie będzie posiadała wad tego rodzaju znanych ościeżnic. Zgodnie z wynalazkiem cel ten osiągnięto dzięki temu, że obydwa stojaki oraz nadproże drzwiowe są wykonane z jednego pojedynczego odcinka profilu wygiętego w kształt litery n. Profil znajdujący się w stanie jeszcze niezagiętym, w miejscach przewidzianych na naroża, na ścianach prostopadłych do płaszczyzny profilu, którymi w tym przypadku są ściany posiadające krawędź najbardziej oddaloną od płaszczyzny profilu i które tworzą wewnętrzną stronę ościeżnicy drzwio wej posiada wycięcie w kształcie trójkąta prostokątnego, którego przeciwprostokątna przebiega wzdłuż bliższej płaszczyźnie profilu krawędzi boku tworzącego wewnętrzną stronę ościeżnicy drzwiowej natomiast wierzchołek kąta prostokątnego leży na bardziej oddalonej od płaszczyzny

2 profilu ścianie bocznej tworzącej wewnętrzną stronę ościeżnicy i znajduje się w miejscu określają cym zewnętrzny punkt naroża. Na ścianach prostopadłych do płaszczyzny profilu tworzących wew nętrzną stronę ościeżnicy drzwiowej i posiadających oddaloną od płaszczyzny profilu krawędź two rzącą wewnętrzną stronę ościeżnicy drzwiowej bliższą tejże płaszczyzny niż najbardziej oddalona krawędź innej ściany prostopadłej do płaszczyzny profilu i stanowiącej wewnętrzną stronę oście żnicy drzwiowej, profil posiada wycięcie w postaci trapezu równoramiennego, którego podstawa leży na tej bliższej płaszczyźnie profilu krawędzi ściany tworzącej wewnętrzną stronę ościeżnicy drzwiowej, natomiast ramiona trapezu z krawędzią bliższej płaszczyźnie profilu ściany tworzącej wewnętrzną stronę ościeżnicy drzwiowej tworzą kąt 45, przy czym punkt przecięcia ramion znajduje się w takiej samej odległości od tworzącej wewnętrzną stronę ościeżnicy drzwiowej płaszczyzny profilu co i najbardziej oddalona krawędź ściany, która tworzy wewnętrzną stronę ościeżnicy drzwiowej, w miejscu rzutu zewnętrznego punktu naroża ościeżnicy na płaszczyznę tej ościeżnicy. Korzystnie te fragmenty powierzchni profilu, które przy profilu niezagiętym, w miejscach przewidzianych na naroża ościeżnicy drzwiowej, leżą w płaszczyźnie profilu i są tym samym równoległe do tejże płaszczyzny oraz które są ograniczone długością przeciwprostokątnej wycięć w kształcie trójkąta prostokątnego jak też podstawą wycięć w postaci równoramiennego trapezu, tworzą w narożu ościeżnicy drzwiowej języki, które z sąsiednim stojakiem i z nadprożem drzwio wym obejmują kąt 135. Również korzystnym jest umieszczenie znajdujących się w narożach ościeżnicy drzwiowej języków w płaszczyźnie nadproża drzwiowego tak by stanowiły one jego przedłużenie. W innym korzystnym rozwiązaniu języki w narożach ościeżnicy drzwiowej są naprzemiennie dogięte do sąsiadujących stojaków i do nadproża drzwiowego. W jeszcze innym korzystnym rozwiązaniu co najmniej jeden język stanowi przedłużenie nadproża drzwiowego natomiast pozostałe języki są naprzemiennie ściągnięte do sąsiadujących środników i do nadproża drzwiowego. Korzystnie metalowa ościeżnica drzwiowa z otwartego na zewnątrz profilu jest wykonywana w taki sposób, że na początku profil ukształtowany przez walcowanie taśmy ciągłej jest przycinany na długość dwóch stojaków i jednego nadproża drzwiowego, mierzonych po zewnętrznej stronie profilu. W miejscach przeznaczonych na zaginanie naroży zostają wykonane wycięcia w postaci trójkąta oraz trapezu. Następnie przy pomocy narzędzia, którego ostrze jest dopasowane do profilu i prostopadle do tworzącej wewnętrzną stronę ościeżnicy drzwiowej płaszczyzny profilu, te fragmenty powierzchni profilu, które są ograniczone długością przeciwprostokątnej wycięć w postaci trójkąta prostokątnego oraz podstawą wycięć w postaci równoramiennego trapezu, a które leżą w płaszczyźnie profilu i płaszczyznach do tejże równoległych zostają lekko wygięte w kierunku przeciwnym do przewidywanego później kierunku naginania profilu w ościeżnicę drzwiową, po czym profil zostaje w miejscach naroży zagięty tworząc literę n. Lekko wygięte poprzednio fragmenty powierzchni profilu zostają przy tym skierowane przeciwnie do kierunków głównych zagięć ościeżnicy drzwiowej i tworzą ostry występ, który po ściśnięciu jego boków tworzy języki, które z płaszczyzną stojaka i z płaszczyzną nadproża drzwiowego obejmują kąt 135. Korzystnym jest również zagięcie języków w płaszczyznę nadproża drzwiowego by stanowiły one jego przedłużenie albo dogięcie języków naprzemiennie do sąsiedniego stojaka i do nadproża drzwiowego. Korzystnym jest także zagięcie co najmniej jednego języka w płaszczyznę nadproża drzwio wego tak by stanowił on jego przedłużenie i dogięcie pozostałych języków naprzemiennie do sąsiedniego stojaka i do nadproża drzwiowego. Zaletą metalowej ościeżnicy drzwiowej z otwartego na zewnątrz profilu jest to, że obydwa stojaki i nadproża drzwiowe są wytwarzane z jednego nie dzielonego materiału przez gięcie, a nie jak dotychczas w postaci trzech oddzielnych części to znaczy dwóch stojaków i nadproża, łączo nych później w jedną całość. W stosunku do znanych spawanych metalowych ościeżnic drzwio wych uzyskuje się oszczędności energii elektrycznej lub materiałów łączeniowych i/lub naroży. Przy wytwarzaniu metalowej ościeżnicy drzwiowej z otwartego na zewnątrz profilu ulega również zmniejszeniu pracochłonność takich czynności jak przycinanie odcinków na długość, ich łączenie i usuwanie zadziorów.

3 Przedmiot wynalazku zostanie wyjaśniony w przykładach wykonania na rysunku, na którym fig. 1 przedstawia metalową ościeżnicę drzwiową widzianą z przodu, fig. 2 widok aksonometry czny naroża metalowej ościeżnicy drzwiowej przed jego zagięciem, fig. 3 widok aksonometry czny naroża po jego zagięciu, z językami powstałymi normalnie w wyniku gięcia, fig. 4 widok aksonometryczny naroża po jego zagięciu, z językami zagiętymi w płaszczyznę nadproża drzwio wego, a fig. 5. widok aksonometryczny naroża, po jego zagięciu, z językami zagiętymi naprze miennie w płaszczyźnie nadproża drzwiowego i w płaszczyznę stojaka. Metalowa ościeżnica drzwiowa według wynalazku jest wykonana z otwartego na zewnątrz profilu i składa się z dwóch stojaków 1, nadproża drzwiowego 2 i progu 3 wzajemnie połączonych w prostokąt. Stojaki 1 i nadproże 2 są utworzone zjednego pojedynczego odcinka profilu 4 posiadają cego złożony przekrój ceowy i tak wygiętego w kształt litery w, że otwór profilu jest otwarty ku stronie zewnętrznej. W miejscach naroży 5 metalowej ościeżnicy drzwiowej, profil 4 w stanie niezagiętym. na ścianach prostopadłych do płaszczyzny profilu 4 tworzącej wewnętrzną stronę 6 ościeżnicy, posiada wycięcia 7 w postaci trójkątów prostokątnych i wycięcia 8 w postaci trapezów równoramiennych. Pierwsza pionowa ściana 13 profilu 4, której krawędź jest krawędzią najbardziej oddaloną od płaszczyzny profilu 4 tworzącej wewnętrzną stronę 6 ościeżnicy drzwiowej posiada wycięcia 7. które mają postać trójkąta prostokątnego. Przeciwprostokątna tego trójkąta przebiega wzdłuż bliższej krawędzi pierwszej ściany 13 prostopadłej do płaszczyzny profilu 4 tworzącej wewnętrzną stronę ościeżnicy. Kąt prosty tego trójkąta znajduje się na tej krawędzi pierwszej ściany pionowej 13, która jest najbardziej oddaloną od płaszczyzny profilu 4 tworzącej wewnętrzną stronę 6 ościeżnicy drzwiowej i jest umiejscowiony w zewnętrznym punkcie narożnym 12 naroża 5 oście żnicy. Druga ściana pionowa 14 i trzecia ściana pionowa 15 posiadają wycięcia 8 w postaci trapezu równoramiennego. Podstawa tego trapezu znajduje się na bliższej krawędzi drugiej ściany piono wej 14, względnie trzeciej ściany pionowej 15, prostopadłej do płaszczyzny profilu 4 tworzącej wewnętrzną stronę 8 ościeżnicy drzwiowej. Ramiona 9 trapezu równoramiennego tworzą z krawę dzią drugiej ściany pionowej 14 względnie trzeciej ściany pionowej 15 kąt 45. Punkt przecięcia ramion 9 znajduje się w takiej samej odległości od tworzącej wewnętrzną stronę 6 ościeżnicy drzwiowej płaszczyzny profilu 4 co i wierzchołek kąta prostego równoramien nego trójkąta w pierwszej ścianie pionowej 13 i jest umiejscowiony w rzucie zewnętrznego punktu narożnego 12 naroża 5 ościeżnicy drzwiowej. Przy rozwiniętym profilu 4 fragmenty powierzchni 10 w narożu 5 ościeżnicy drzwiowej leżą w płaszczyźnie profilu 4, która podobnie jak inne płaszczyzny równoległe do płaszczyzny profilu 4 tworzą wewnętrzną stronę 6 ościeżnicy drzwiowej i są ograniczone długością przeciwprostokątnej wycięcia 7 w kształcie trójkąta prostokątnego oraz podstawą wycięcia 8 w postaci trapezu równora miennego. Przy zagiętym narożu 5 ościeżnicy drzwiowej, powierzchnie 10 tworzą języki 11, które z przyległymi stojakami 1 i nadprożem drzwiowym 2 obejmują kąt 135 (fig. 3). W innym rozwiązaniu wynalazczej metalowej ościeżnicy drzwiowej wykonanej z profilu otwartego na zewnątrz, języki 11 leżą w płaszczyźnie nadproża drzwiowego 2 i tworzą jego przedłużenie (fig. 4). W dalszym rozwiązaniu wynalazczej metalowej ościeżnicy drzwiowej wykonanej z profilu otwartego na zewnątrz, języki 11 przylegają naprzemiennie do sąsiedniego stojaka 1 i do nadproża drzwiowego 2. W czwartym rozwiązaniu wynalazczej metalowej ościeżnicy drzwiowej wykonanej z profilu otwartego na zewnątrz, jeden język 11 leży w płaszczyźnie nadproża drzwiowego 2 i tworzy jego przedłużenie, natomiast dwa dalsze języki 11 przylegają naprzemiennie do sąsiedniego stojaka 1 i do nadproża drzwiowego 2. Sposób wytwarzania metalowej ościeżnicy drzwiowej z profilu otwartego na zewnątrz rozpo czyna się od wywalcowania ciągłej taśmy w postaci profilu 4. Profil 4 zostaje przycięty na długość odpowiadającą dwom stojakom 1 i jednemu nadprożu drzwiowemu 2, przy czym długość tę mierzy się na zewnętrznej stronie profilu 4 gotowej ościeżnicy drzwiowej. W miejscach zagięcia naroży 5 ościeżnicy drzwiowej, w jeszcze niezagiętym profilu 4 nacina się w pierwszej pionowej ścianie 13 wycięcia 7 mające kształt równoramiennego trójkąta prostokątnego, a w drugiej pionowej ścianie

4 i trzeciej pionowej ścianie 15 wycięcia 8 mające kształt równoramiennego trapezu. Następnie, przy pomocy narzędzia o ostrzu dopasowanym do kształtu profilu 4 a prostopadłym do tworzącej wewnętrzną stronę 6 ościeżnicy drzwiowej płaszczyzny profilu 4, nagina się lekko w kierunku przeciwnym do następującego później zaginania profilu 4 w ościeżnicę drzwiową te fragmenty powierzchni 10, które znajdują się w tworzącej wewnętrzną stronę 6 ościeżnicy drzwiowej płaszczy źnie profilu i płaszczyznach równoległych do wyżej wymienionej płaszczyzny. Tak wstępnie podgięty profil 4 zostaje następnie w miejscach naroży 5 ościeżnicy drzwiowej zagięty w kształt litery n. Lekko nagięte fragmenty powierzchni 10 profilu 4 zostają przy tym skierowane przeciwnie do kierunku głównych zagięć ościeżnicy drzwiowej i tworzą ostre krawędzie. Przez ściśnięcie boków tych krawędzi uzyskuje się języki 11, które zarówno z płaszczyzną stojaka 1 jak i z płaszczyzną nadproża drzwiowego 2 obejmują kąt 135. Do tak wykonanej głównej części ościeżni cy drzwiowej zostaje w znany sposób przytwierdzony próg 3. Inny sposób wytwarzania metalowej ościeżnicy drzwiowej wykonanej z otwartego na zewnątrz profilu różni się od poprzedniego tym, że powstające w narożach 5 ościeżnicy drzwiowej języki 11 zostają odgięte w płaszczyznę nadproża drzwiowego 2 tworząc jego przedłużenie. Jeszcze inny sposób wytwarzania metalowej ościeżnicy drzwiowej wykonanej z otwartego na zewnątrz profilu różni się od wyżej opisanych tym, że powstające w narożach 5 ościeżnicy drzwiowej języki 11 zostają odgięte naprzemiennie do styku z sąsiednim stojakiem 1 i z nadprożem drzwiowym 2. Czwarty sposób wytwarzania metalowej ościeżnicy drzwiowej wykonanej z otwartego na zewnątrz profilu różni się od poprzednio opisanych tym, że języki 11 powstały z powierzchni 10 znajdującej się w tworzącej stronę 6 ościeżnicy drzwiowej płaszczyźnie profilu 4 zostaje odgięty w płaszczyznę nadproża drzwiowego 2 tworząc jego przedłużenie. Dalsze dwa języki 11 zostają naprzemiennie zagięte do styku z sąsiednim stojakiem 1 i z nadprożem drzwiowym 2. Przez zagięcie języków 11 tak jak opisano w drugim, trzecim i czwartym sposobie wytwarzania uzyskuje się wzmocnienie naroża 5 ościeżnicy drzwiowej. Języki 11 wystające z ościeżnicy drzwiowej w płaszczyźnie nadproża drzwiowego spełniają rolę skutecznie działających kotw przy osadzaniu ościeżnicy w murze. Wynalazek znajduje zastosowanie również przy wytwarzaniu innych obudów otworów w budownictwie, przy wytwarzaniu różnych ram filtrów, fundamentów maszyn itp. Zastrzeżenia patentowe 1. Metalowa ościeżnica drzwiowa wykonana z otwartego na zewnątrz profilu, składająca się z środników, nadproża drzwiowego i progu, znamienna tym, że obydwa stojaki (1) i nadproże drzwiowe (2) są wykonane z jednego pojedynczego odcinka profilu (4) wygiętego w kształt litery 7r, przy czym profil (4) w stanie rozwiniętym, w miejscach przewidzianych na naroża (5) ościeżnicy drzwiowej, na ścianach prostopadłych do płaszczyzny profilu (4) tworzącej wewnętrzną stronę (6) ościeżnicy drzwiowej a posiadający najbardziej oddaloną od płaszczyzny profilu (4) krawędź zewnętrzną posiada wycięcie (7) w postaci trójkąta prostokątnego którego przeciwprostokątna leży na krawędzi bocznej bliższej płaszczyźnie profilu (4) stanowiącej wewnętrzną stronę (6) ościeżnicy drzwiowej a wierzchołek prostokątny leży na tej ścianie bocznej, która jest bardziej odległą od stanowiącej wewnętrzną stronę (6) ościeżnicy drzwiowej płaszczyzny profilu (4) w miejscu, w którym znajduje się zewnętrzny punkt naroża (12), natomiast na ścianach prostopadłych do stanowiącej wewnętrzną stronę (6) ościeżnicy drzwiowej płaszczyzny profilu (4) posiadającej krawędź oddaloną od płaszczyzny profilu (4) tworzącej wewnętrzną stronę (6) ościeżnicy drzwio wej bliższą tejże płaszczyzny niż najbardziej oddalona krawędź innej ściany prostopadłej do płaszczyzny profilu (4) i stanowiącej wewnętrzną stronę (6) ościeżnicy drzwiowej, posiada wycięcie w postaci równoramiennego trapezu (8), którego podstawa leży na tej bliższej płaszczyźnie profilu (4) krawędzi ściany, która tworzy wewnętrzną stronę (6) ościeżnicy drzwiowej a ramiona (9) z krawędzią bliższej płaszczyźnie profilu (4) ściany, która stanowi wewnętrzną stronę (6) ościeżnicy drzwiowej, tworzą kąt 45, przy czym przecięcia ramion (9) znajduje się w takiej samej odległości od tworzącej wewnętrzną stronę (6) ościeżnicy drzwiowej płaszczyzny profilu (4) co i najbardziej odległa krawędź ściany, która tworzy wewnętrzną stronę (6) ościeżnicy drzwiowej, w miejscu rzutu zewnętrznego punktu naroża (12) ościeżnicy na płaszczyznę tej ościeżnicy.

5 s I Metalowa ościeżnica drzwiowa według zastrz. 1, znamienna tym, że powierzchnie (10) profilu (4), które w niezagiętym stanie profilu (4) na narożach (5) ościeżnicy drzwiowej leżą w płaszczyźnie profilu (4) i są tym samym równoległe do tejże płaszczyzny oraz które są ograniczone długością przeciwprostokątnej wycięć (7) w postaci trójkąta prostokątnego jak też podstawą wycięć (8) w postaci trapezu równoramiennego, tworzą w narożu (5) ościeżnicy drzwiowej języki (11), które z sąsiednim stojakiem (1) i z nadprożem drzwiowym (2) obejmują kąt Metalowa ościeżnica drzwiowa według zastrz. 1, albo 2, znamienna tym, żejęzyki (11) leżą w płaszczyźnie nadproża drzwiowego (2) i stanowią jego przedłużenie. 4. Metalowa ościeżnica drzwiowa według zastrz. 1, albo 2, znamienna tym, że języki (11) przylegają naprzemiennie do sąsiedniego stojaka (1) i do nadproża drzwiowego (2). 5. Metalowa ościeżnica drzwiowa według zastrz. 1 albo 2, znamienna tym, że co najmniejjeden język (11) leży w płaszczyźnie nadproża drzwiowego (2) i stanowi jego przedłużenie a inne języki (11) przylegają do sąsiedniego stojaka (1) i do nadproża drzwiowego (2). 6. Sposób wytwarzania metalowej ościeżnicy drzwiowej z otwartego na zewnątrz profilu uzyskanego przez walcowanie taśmy ciągłej, przy czym profil walcowany przycina się na długość równą długości gotowej ościeżnicy drzwiowej, mierzonej po zewnętrznej jej stronie, znamienny tym, że w miejscach zaginania naroży, ale w stanie niezagiętym, wykonuje się w profilu nacięcia w postaci trójkątów i trapezów, a następnie za pomocą narzędzia, którego ostrze odpowiada kształ towi profilu i jest prostopadłe względem płaszczyzny profilu tworzącej wewnętrzną stronę oście żnicy drzwiowej, te fragmenty powierzchni profilu, które są ograniczone długością przeciwprostokątnej wycięć w postaci trójkąta prostokątnego oraz podstawą w\cięć w postaci trapezu równoramiennego, a które leżą w płaszczyźnie profilu i płaszczyznach do tejże płaszczyzny równoległych, lekko się wygina w kierunku przeciwnym do kierunku następującego później zaginania profilu w ościeżnicę drzwiową, po czym profil w miejscach naroży ościeżnic) zagina się tworząc literę 7r, wreszcie poprzednio lekko wygięte fragmenty powierzchni profilu ukierunkowuje się w kierunku przeciwnym do kierunków głównych nagięć ościeżnicy drzwiowej i tworzy się w; ten sposób ostre krawędzie, z których po ściśnięciu ich boków powstająjęzyki obejmujące z płaszczyz ną stosjaka i z płaszyczną nadproża drzwiowego kąt Sposób według zastrz. 6, znamienny tym, że powstające w narożach ościeżnicy drzwiowej języki zagina się w płaszczyznę nadproża drzwiowego. 8. Sposób według zastrz. 6, znamienny tym, że powstające w narożach ościeżnicy drzwiowej języki zagina się naprzemiennie do styku z sąsiednim stojakiem i z nadprożem drzwiowym. 9. Sposób według zastrz. 6, znamienny tym, że jeden lub kilka języków powstających w narożach ościeżnicy drzwiowej zagina się w płaszczyznę nadproża drzwiowego a pozostałe języki zagina się naprzemiennie do styku z sąsiednim stojakiem i z nadprożem drzwiowym.

6 FIG.1 FIG. 2

7 FIG.3 FIG.4

8 FIG. 5 Pracownia Poligraficzna U? PRL. Nakład 100 egz Cena 220 zł