Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Wydział Nauk o Zdrowiu w Katowicach

Transkrypt

1 Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach Wydział Nauk o Zdrowiu w Katowicach POŁOŻNICTWO, STUDIA II STOPNIA PRAKTYKA ZAWODOWA ROZKŁAD MATERIAŁU PRAKTYK ZAWODOWYCH DO PRZEDMIOTU OPIEKA SPECJALISTYCZNA W POŁOŻNICTWIE, NEONATOLOGII I GINEKOLOGII PROGRAM ZAWIERA 1. Wykaz osób nadzorujących przebieg praktyk zawodowych oraz wymiar godzinowy praktyki 2. Wykaz efektów kształcenia dla modułu kształcenia 3. Proponowane metody dydaktyczne 4. Metody sprawdzania i kryteria oceny efektów kształcenia uzyskanych przez studentów 5. Forma i warunki zaliczenia modułu 6. Treści modułu kształcenia 7. Wyciąg z regulaminu kształcenia praktycznego dla studentów studiów magisterskich na kierunku Położnictwo, studia II stopnia (dotyczący praktyk zawodowych) 8. Wykaz literatury przedmiotu Opracowanie: mgr A. Kobiołka, mgr B. Kotlarz Strona 1 z 15

2 1. Osoby nadzorujące przebieg praktyk zawodowych oraz wymiar godzinowy praktyki A. W ramach Uczelni Mgr Barbara Kotlarz Kierownik Studenckich Praktyk Zawodowych na Kierunku Położnictwo Dr n. o zdr. Ewa Urbańska opiekun praktyk zawodowych na kierunku Położnictwo, studia II stopnia B. W ramach placówek medycznych, z którymi Uczelnia zawarła umowę na prowadzenie praktyk zawodowych Pracownicy merytoryczni placówki położne zatrudnione w oddziałach pionu ginekologiczno położniczego Jednostka uczelniana odpowiedzialna za prowadzenie przedmiotu: Zakład Profilaktyki Chorób Kobiecych Wymiar godzinowy: 160 h (jednostek dydaktycznych) realizowane w cyklach Semestralnych ROK I (rok rozpoczęcia nauki 2016/2017) ROK II 2017/2018 (rok rozpoczęcia nauki 2016/2017) SEMESTR I SEMESTR II SEMESTR III SEMESTR IV 40 h 40h 40h 40h Łącznie: 160h 2. Efekty kształcenia Student po zrealizowaniu zajęć: A. W zakresie wiedzy: EK_W1 EK_W2 EK_W3 EK_W4 EK_W5 EK_W6 Charakteryzuje aktualne standardy i zasady postępowania leczniczego w opiece nad ciężarną, rodzącą i położnicą z chorobami układowymi, z zaburzeniami metabolicznymi i endokrynologicznymi, z zaburzeniami psychicznymi. Zróżnicuje postępowanie profilaktyczne i pielęgnacyjne w odniesieniu do kobiety ciężarnej, rodzącej i położnicy z chorobami jamy ustnej, z chorobami układowymi, z zaburzeniami metabolicznymi i endokrynologicznymi, z zaburzeniami psychicznymi. Identyfikuje problemy psychologiczno-psychiatryczne w przebiegu ciąży, porodu i połogu (depresja, nerwica i zaburzenia nerwicowe, psychozy, zaburzenia osobowości). Omawia zasady i standardy opieki nad ciężarną w środowisku domowym oraz rodzącą w warunkach domowych. Omawia zasady i standardy opieki nad noworodkiem urodzonym w warunkach domowych. Rozumie psychologiczne aspekty komplikacji ciążowo-położniczych. Opracowanie: mgr A. Kobiołka, mgr B. Kotlarz Strona 2 z 15

3 EK_W7 EK_W8 EK_W9 EK_W10 Rozpoznaje problemy psychoseksualne u kobiet po porodzie. Formułuje zalecenia dietetyczne dla kobiet z patologicznym przebiegiem ciąży oraz z nieprawidłowymi nawykami żywieniowymi. Prezentuje aktualne standardy i procedury postępowania w onkologii ginekologicznej oraz standardy postępowania z ciężarną chorą onkologicznie. Omawia proces pielęgnowania kobiety, w tym ciężarnej, rodzącej i położnicy, z chorobą nowotworową narządu rodnego w zależności od jej potrzeb i stanu klinicznego. EK_W11 EK_W12 EK_W13 EK_W14 EK_W15 EK_W16 EK_W17 EK_W18 EK_W19 EK_W20 EK_W21 EK_W22 EK_W23 EK_W24 EK_W25 EK_W26 EK_W27 EK_W28 Wskazuje różne metody wsparcia ciężarnej, rodzącej, położnicy, jej rodziny i bliskich w sytuacji choroby przewlekłej, niepełnosprawności, choroby o złym rokowaniu lub śmierci dziecka oraz zna grupy wsparcia dla rodziców po urodzeniu dziecka z niepełnosprawności, po śmierci dziecka. Opisuje cele, wskazania, zadania i etapy diagnostyki prenatalnej, leczenia chorób genetycznych oraz organizację opieki genetycznej w Polsce i na świecie. Wskazuje działania medyczno-prawne (dokumentacja urazów, dokumentacja stosunku płciowego, pobieranie i zabezpieczanie innych materiałów, powiadomienie organów ścigania) w przypadku przemocy wobec kobiet. Wskazuje wpływ przemocy wobec kobiet na przebieg ciąży oraz rozumie społeczny aspekt przemocy wobec kobiet. Wymienia prawne aspekty interwencji położniczych i ginekologicznych. Różnicuje i opisuje badania wykonywane w celu ustalenia biologicznego ojcostwa, macierzyństwa oraz pokrewieństwa dalszego stopnia. Rozumie konieczność stosowania niefarmakologicznych metod wspomagania oddychania oraz niefarmakologicznych metod leczenia bólu. Opisuje najnowsze osiągnięcia w zakresie psychoprofilaktyki położniczej, analgezji porodowej. Rozpoznaje przyczyny, rodzaje zaburzeń komunikacji z pacjentką niepełnosprawną fizycznie (ruchowo i sensorycznie) i intelektualnie w opiece położniczo-ginekologicznej. Posiada pogłębioną wiedzę na temat sposobów kształtowania więzi rodzice-dziecko. Posiada rozszerzoną wiedzę w zakresie rozwoju psychofizycznego dziecka przed urodzeniem oraz różne formy komunikacji prenatalnej. Wskazuje i dobiera programy zapobiegania porodom przedwczesnym, hipotrofii i umieralności okołoporodowej noworodków. Zróżnicuje etapy w przygotowaniu i przeprowadzaniu badania klinicznego podmiotowego i przedmiotowego w położnictwie i ginekologii Scharakteryzuje inwazyjne metody diagnostyczne stosowane w położnictwie i ginekologii Objaśni zasady monitorowania dobrostanu płodu według przyjętych standardów w ciąży powikłanej Posiada rozszerzoną wiedzę dotyczącą przygotowania rodziny do opieki nad dzieckiem oraz wykazuje znajomość zróżnicowanych sposobów rozwiązywania problemów we wczesnym okresie poporodowym. Rozumie rolę położnej w opiece nad matką i jej rodziną w sytuacji choroby przewlekłej, niepełnosprawności, choroby o złym rokowaniu oraz śmierci dziecka. Zna specyfikę procesu pielęgnowania w środowisku zamieszkania kobiety i jej rodziny. EK_W29 Objaśnia systemy społecznego wsparcia i ich zastosowanie w pielęgniarstwie rodzinnym. EK_W30 Interpretuje czynniki warunkujące zdrowie uczniów i ich rodzin, zachowania zdrowotne dzieci i młodzieży oraz wykazuje znajomość modelu opieki nad zdrowiem ucznia w szkole i programów edukacyjnych skierowanych do dzieci i młodzieży. Opracowanie: mgr A. Kobiołka, mgr B. Kotlarz Strona 3 z 15

4 EK_W31 EK_W32 EK_W33 EK_W34 EK_W35 EK_W36 EK_W37 EK_W38 EK_W39 EK_W40 EK_W41 EK_W42 EK_W43 EK_W44 EK_W45 EK_W46 EK_W47 EK_W48 EK_W49 EK_W50 EK_W51 EK_W52 EK_W53 EK_W54 EK_W55 EK_W56 EK_W57 EK_W58 Przedstawia niebezpieczeństwa i zaburzenia wynikające z wczesnej inicjacji seksualnej. Charakteryzuje infekcje przenoszone drogą płciową wśród dzieci i młodzieży, omawia zalety antykoncepcji młodocianych z uwzględnieniem sytuacji socjoekonomicznej młodzieży. Wykazuje pogłębioną wiedzę na temat problemów żywieniowych wśród młodzieży anoreksja i bulimia. Rozumie problem narkomanii i patologii społecznej wśród młodzieży oraz posiada wiedzę na temat wpływu formalnych i nieformalnych grup na postawy młodzieży i wykazuje znajomość grup wsparcia i samopomocy dla młodzieży zagrożonej patologią. Identyfikuje problemy kobiet i ich dzieci z rodzin patologicznych i wskazuje możliwości ich rozwiązywania. Różnicuje przemoc seksualną pod kątem rodzajów, objawów i wynikającej z niej konsekwencji, Opisuje procedury postępowania w przypadku zaistniałej przemocy seksualnej w celu zapobiegania dalszym sytuacjom patologicznym. Różnicuje zaburzenia rozrodczości oraz wskazuje klasyfikacje niepłodności oraz metody diagnozowania i leczenia niepłodności, a także posiada poszerzoną wiedzę dotyczącą zapłodnienia pozaustrojowego. Definiuje zdrowie seksualne, reakcję seksualną kobiety i mężczyzny oraz różnicuje zaburzenia i patologie seksualne. Interpretuje prawa seksualne człowieka. Omówi specyficzne problemy seksualne u kobiet w różnych okresach życia i stanach zdrowia oraz zaproponuje proces dalszej opieki. Charakteryzuje zasady organizacji paliatywno-hospicyjnej w Polsce oraz problemy psychologiczne w opiece paliatywnej. Zaproponuje postępowanie opiekuńczo-pielęgnacyjne w terminalnej fazie choroby nowotworowej. Formułuje priorytety w opiece paliatywnej, wskazując na zaspokojenie potrzeb biologicznych w tym walki z bólem. Omówi fazy reakcji psychicznej pacjentek po zabiegu okaleczających np. mastektomii oraz wskaże metody psychoterapii. Charakteryzuje specyfikę okresu dojrzewania i wpływ tego okresu na funkcjonowanie rodziny Różnicuje i charakteryzuje zaburzenia okresu dojrzewania Scharakteryzuje i zaplanuje przygotowanie pacjentki młodocianej do pierwszej wizyty u ginekologa Opisuje zasady opieki nad dzieckiem/ nastolatką/kobietą leczoną z powodu schorzeń ginekologicznych. Scharakteryzuje proces pielęgnowania dziewczynki z zaburzeniami ginekologicznymi Identyfikuje problemy zdrowia ginekologicznego, hormonalnego i psychologicznego w różnych okresach życia kobiety. Różnicuje zaburzenia hormonalne w poszczególnych okresach życia kobiety, ze wskazaniem ich ewentualnej przyczyny. Opisuje zadania położnej w profilaktyce zaburzeń miesiączkowania u kobiety w różnych okresach życia. Rozpoznaje stany zapalne w obrębie miednicy mniejszej na podstawie badania przedmiotowego i planuje proces pielęgnowania. Scharakteryzuje nowoczesne metody diagnostyki zaburzeń uroginekologicznych Proponuje postępowanie opiekuńczo-pielęgnacyjne zgodnie z nowymi trendami w leczeniu, również zabiegowym, schorzeń ginekologicznych u kobiety. Scharakteryzuje zaburzenia okresu przekwitania oraz metody ich różnicowania Wskazuje związek między problemami zdrowotnymi kobiety i mężczyzny a prokreacją. Opracowanie: mgr A. Kobiołka, mgr B. Kotlarz Strona 4 z 15

5 EK_W59 EK_W60 EK_W61 EK_W62 EK_W63 EK_W64 EK_W65 EK_W66 EK_W67 EK_W68 EK_W69 EK_W70 EK_W71 EK_W72 EK_W73 EK_W74 EK_W75 EK_W76 EK_W77 EK_W78 EK_W79 EK_W80 EK_W81 EK_W82 EK_W83 EK_W84 Wskazuje problemy psychologiczne pary uczestniczącej w procesie diagnostyczno-terapeutycznym w niepłodności. Identyfikuje problemy etyczno-moralne wynikające z chęci posiadania potomstwa oraz omówić etyczno moralne aspekty zapłodnienia in vitro. Opisze standardy postępowania w diagnostyce niepłodności Opisze procedury postępowania w odniesieniu do inwazyjnych zabiegów diagnostycznych stosowanych w ginekologii Rozróżni sposoby i metody diagnostyki chorób nowotworowych narządu płciowego kobiety Omówi metody diagnostyczne zmian guzowatych gruczołów piersiowych Wskaże metody motywowania kobiet do systematycznego korzystania z profilaktycznych badań ginekologicznych Objaśni zasady przygotowania pacjentek do badan inwazyjnych Posiada rozszerzoną wiedzę w zakresie rozwoju pielęgniarstwa neonatologicznego oraz organizacji opieki nad noworodkiem. Posiada rozszerzoną wiedzę w zakresie postępowania profilaktycznego i pielęgnacyjnego w odniesieniu do noworodka donoszonego, wcześniaka, noworodka chorego. Wykazuje pogłębioną wiedzę w zakresie zasad opieki nad dzieckiem z chorobami układowymi, zaburzeniami metabolitycznymi i endokrynologicznymi Posiada rozszerzoną widzę na temat pielęgnacji noworodka chorego z zaburzeniami układowymi, w przebiegu zakażenia wewnątrzszpitalnego, infekcji, zakażenia matki wirusem HIV, posocznicy noworodków. Charakteryzuje aktualne standardy opieki nad noworodkiem w różnych stanach, omawia źródła bólu u noworodka i działanie p/bólowe. Wskazuje i opisuje różne metody wsparcia rodziców dziecka przebywającego na OITN, w sytuacji choroby przewlekłej, choroby o złym rokowaniu lub śmierci dziecka. Posiada rozszerzoną wiedzę na temat przebiegu okresu prenatalnego na rozwój i zdrowie noworodka. Objaśnia technikę badania podmiotowego, przedmiotowego i fizykalnego noworodka przedwcześnie urodzonego lub z zahamowanym wzrostem wewnątrzmacicznym. Wykazuje umiejętność przewidywania rozwoju dziecka z wewnątrzmacicznym zahamowaniem wzrostu i przedwcześnie urodzonego. Rozumie konieczność zastosowania programów wczesnej rehabilitacji i wspierania rozwoju noworodka. Opisuje zasady pielęgnacji, profilaktyki i wczesnego leczenia wad związanych z zagadnieniami z ortopedii dziecięcej, wad związanych z zespołem przykurczów i innych Posiada rozszerzoną widzę na temat wybranych aspektów oceny i wspomagania rozwoju noworodka. Posiada rozszerzoną widzę na temat przyczyn powstawania wad wrodzonych i urazów okołoporodowych Identyfikuje zaburzenia zdrowia dziecka we wczesnym okresie okołoporodowym. Potrafi zorganizować stanowisko do pracy dla siebie i innych członków zespołu interdyscyplinarnego w oddziale intensywnej opieki neonatologicznej oraz koordynować opiekę nad podopiecznym w sytuacji zagrożenia życia. Posiada poszerzoną widzę z zakresu funkcjonowania sprzętu (aparatury medycznej) w intensywnym nadzorze noworodka i wcześniaka. Wskazuje zasady żywienia dojelitowego i pozajelitowego u noworodków w stanach zagrożenia życia. Wskazuje zasady postępowania i problemy noworodka matki uzależnionej od narkotyków, alkoholu, nikotyny Opracowanie: mgr A. Kobiołka, mgr B. Kotlarz Strona 5 z 15

6 EK_W85 Posiada zaawansowaną wiedzę na temat stanów zagrożenia życia ich objawów, rozpoznania, postępowania, wykonywania badań specjalistycznych oraz ich interpretacji. B. W zakresie umiejętności: EK_U1 EK_U2 EK_U3 EK_U4 EK_U5 EK_U6 EK_U7 EK_U8 EK_U9 EK_U10 EK_U11 EK_U12 EK_U13 EK_U14 EK_U15 EK_U16 EK_U17 EK_U18 EK_U19 EK_U20 EK_U21 EK_U22 Przeprowadzi i zinterpretuje badanie położnicze zewnętrzne i wewnętrzne u kobiety ciężarnej i rodzącej. Zorganizuje stanowisko pracy do monitorowania dobrostanu kobiety ciężarnej, rodzącej i położnicy Poprowadzi nadzór i ocenę dobrostanu płodu przy pomocy KTG i pulsoksymetrii płodowej oraz rozpozna zagrożenia dla płodu Modyfikuje plan opieki pielęgniarsko-położniczej uwzględniając aktualną sytuację położniczą oraz analizuje i krytycznie ocenia zrealizowane działania. Współpracuje w zespole terapeutycznym podejmującym opiekę nad ciężarną, rodzącą i położnicy z chorobami układowymi, z zaburzeniami metabolicznymi i endokrynologicznymi, z zaburzeniami psychicznymi. Udziela porady ciężarnej, rodzącej i położnicy z chorobami układowymi, z zaburzeniami metabolicznymi i endokrynologicznymi, z zaburzeniami psychicznymi w zakresie trybu życia, diety i postępowania profilaktycznego i leczniczego. Przygotowuje pacjentkę z chorobami układowymi, z zaburzeniami metabolicznymi i endokrynologicznymi, z zaburzeniami psychicznymi do samoopieki i samoobserwacji. Doskonali umiejętności pełnienia opieki z zakresu położnictwa oraz opieki neonatologicznej w odniesieniu do ciężarnej, rodzącej, położnicy i noworodka poprzez tworzenie planu opieki w oparciu o diagnozę pielęgniarsko-położniczą. Monitoruje przebieg ciąży, porodu i połogu przy współistnieniu chorób położniczych i niepołożniczych za pomocą specjalistycznego sprzętu medycznego i analizuje wyniki uzyskanych badań. Buduje program szkoły rodzenia, potrafi zorganizować i prowadzić szkołę dla rodziców. Organizuje i podejmuje współpracę z kobietami w okresie przedkoncepcyjnym i w ciąży w celu edukacji zdrowotnej i zadań profilaktycznych. Przestrzega prawnych aspektów interwencji położniczych i ginekologicznych Rozpoznaje problemy psychoseksualne kobiet po porodzie; kieruje pacjentkę z rozpoznanym problemem do specjalisty (psychologa, seksuologa). Uzasadnia związek pomiędzy zdrowiem jamy ustnej z ogólnym zdrowiem ciężarnej oraz motywuje kobiety do systematycznej kontroli stanu jamy ustnej. Określa wpływ przemocy wobec kobiet na przebieg ciąży, porodu i połogu. Rozwiązuje problemy wynikające z zaburzeń emocjonalnych okresu okołoporodowego. Tworzy i realizuje plan opieki nad pacjentką po znieczuleniu przewodowym i ogólnym do porodu. Analizuje, syntetyzuje, interpretuje zgromadzone informacje i stawia diagnozę pielęgniarsko-położniczą. Integruje wiedzę i umiejętności z poszczególnych dyscyplin naukowych. Rozpoznaje sytuację społeczną kobiety, rodziny w związku z chorobą i udziela potrzebnego wsparcia. Stosuje różne metody wsparcia ciężarnej, rodzącej, położnicy, jej rodziny i bliskich w sytuacji choroby przewlekłej, niepełnosprawności, choroby o złym rokowaniu lub śmierci dziecka. Proponuje wykonanie określonych metod badań w kierunku ustalenia biologicznego ojcostwa, macierzyństwa oraz pokrewieństwa dalszego stopnia. Opracowanie: mgr A. Kobiołka, mgr B. Kotlarz Strona 6 z 15

7 EK_U23 EK_U24 EK_U25 EK_U26 EK_U27 EK_U28 EK_U29 EK_U30 EK_U31 EK_U32 EK_U33 EK_U34 EK_U35 EK_U36 EK_U37 EK_U38 EK_U39 EK_U40 EK_U41 EK_U42 EK_U43 EK_U44 Systematycznie ocenia wyniki swoich działań i zmiany zachodzące w stanie zdrowia, zachowaniu i postawie kobiety i jej rodziny w odniesieniu do zakładanych celów oraz wykorzystuje wyniki oceny do doskonalenia jakości sprawowanej opieki. Dobiera odpowiednie metody komunikacji z pacjentką z uszkodzonym słuchem, niepełnosprawną fizycznie i intelektualnie. Udziela wsparcia rodzinie noworodka przebywającego na OITN, chorego oraz po stracie dziecka. Organizuje i podejmuje współpracę z członkami zespołu interdyscyplinarnego w zakresie opieki nad matką i jej rodziną w sytuacji choroby przewlekłej, niepełnosprawności, choroby o złym rokowaniu. Współuczestniczy w realizacji opieki nad dzieckiem z zaburzeniami zdrowia we wczesnym okresie okołoporodowym. Sprawuje opiekę nad dzieckiem z wadami wrodzonymi i urazami okołoporodowymi i przeprowadza wstępne badania diagnostyczne oraz kieruje na wczesną rehabilitację dziecka z wadą wrodzoną. Rozpoznaje stan zagrożenia życia u noworodka i w razie konieczności realizuje zabiegi resuscytacyjne i reanimacyjne u noworodka. Ocenia nasilenie bólu u noworodka oraz wprowadza postępowanie przeciwbólowe i sedacyjne w OITN. Monitoruje rozwój dziecka z wewnątrzmacicznym zahamowaniem wzrostu i przedwcześnie urodzonego. Umiejętnie dobiera, stosuje i dokonuje oceny realizacji programów wczesnej stymulacji i opieki rozwojowej Interpretuje wyniki badań diagnostycznych u wcześniaka, hipotrofika i noworodka urodzonego o czasie. Organizuje współpracę z rodziną uzależnioną od środków psychotropowych i odurzających oraz opiekuje się kobietą i noworodkiem uzależnionymi od środków odurzających i psychotropowych w środowisku domowym. Rozpoznaje problem alkoholowy w rodzinie, udziela potrzebnego wsparcia i wykazuje gotowość współpracy z organizacjami pozarządowymi i grupami wsparcia. Realizuje zadania pielęgnacyjne wobec kobiet i noworodków z wirusem HIV w środowisku domowym. Wdraża w planie opieki międzynarodowe standardy minimalizujące ryzyko transmisji wertykalnej wirusa HIV od matki do płodu. Sprawuje opiekę nad ciężarną w ciąży wysokiego ryzyka w środowisku domowym, uwzględniając czynniki ryzyka i ustalenie stopnia ryzyka oraz ocenia stan zdrowia ciężarnej na podstawie badania przedmiotowego i podmiotowego. Sprawuje zgodnie z zasadami opiekę nad ciężarną i rodzącą w ciąży o przebiegu fizjologicznym w środowisku domowym oraz organizuje opiekę i nadzoruje przebieg ciąży w warunkach domowych. Prowadzi edukację zdrowotną skierowaną do ciężarnej i jej rodziny w zakresie przygotowania do porodu w warunkach domowych i szpitalnych i samoopieki po porodzie. Prowadzi poród w warunkach domowych, dokonuje kwalifikacji kobiet do porodu domowego, zabezpiecza sprzęt i niezbędne środki, rozpoznaje sytuacje nagłe i nieprzewidzialne, stosuje naturalne sposoby łagodzenia bólu porodowego i przeprowadza pierwsze badanie noworodka oraz prowadzi wczesny okres poporodowy. Sprawuje opiekę nad położnicą i noworodkiem w środowisku domowym, prowadzi obserwację i pielęgnację położnicy w połogu fizjologicznym i edukuje w zakresie powrotu płodności po porodzie. Sprawuje opiekę nad położnicą w środowisku domowym w połogu powikłanym. Prowadzi i dokumentuje zindywidualizowany proces pielęgnowania ciężarnej/rodzącej/położnicy, kobiety chorej ginekologicznie i internistycznie w warunkach szpitalnych i środowisku domowym Opracowanie: mgr A. Kobiołka, mgr B. Kotlarz Strona 7 z 15

8 EK_U45 EK_U46 EK_U47 EK_U48 EK_U49 EK_U50 EK_U51 EK_U52 EK_U53 EK_U54 EK_U55 EK_U56 EK_U57 EK_U58 EK_U59 EK_U60 EK_U61 EK_U62 EK_U63 EK_U64 EK_U65 EK_U66 EK_U67 EK_U68 EK_U69 EK_U70 Tworzy programy edukacyjne w zakresie zdrowia ginekologicznego, seksualnego dla uczniów i ich rodziców. Rozpoznaje problemy wynikające z wczesnej inicjacji seksualnej i określa wpływ na psychikę dzieci i młodzieży zagadnień obyczajowych w świetle prawa w Polsce. Kształtuje postawy odpowiedzialności wśród młodzieży za siebie, sprawuje opiekę przedkoncepcyjną, określając elementy promocji zdrowia i profilaktyki oraz wskazując zagrożenia płodności wynikające ze stylu życia. Postępuje zgodnie z obowiązującymi procedurami w odniesieniu do osoby małoletniej molestowanej seksualnie oraz kobiety zgwałconej. Przeprowadzi i zinterpretuje badanie ginekologiczne Wykona badanie kliniczne gruczołu piersiowego i zinterpretuje jego wynik Przygotuje parę do badań diagnostycznych w niepłodności oraz wykona wybrane testy diagnostyczne Stworzy plan edukacji małżeństw bezdzietnych w zakresie zdrowego stylu życia, przyczyn niepłodności, sposobów rozwiązania problemu niepłodności oraz zaplanuje metody wsparcia pary starającej się o dziecko. Wykona badania urodynamiczne i zinterpretuje jego wyniki, wdroży proces pielęgnacyjno-leczniczy adekwatnie do potrzeb i stanu pacjentki. Rozpoznaje problemy psychologiczne w opiece paliatywnej oraz określa problemy psychologiczne kobiet w okresie terminalnym. Tworzy proces pielęgnowania w zakresie opieki paliatywnej nad kobietą z zaawansowanym procesem nowotworowym narządów rodnych i gruczołu piersiowego w warunkach domowych. Podejmuje działania profilaktyczne chorób nowotworowych narządu rodnego i gruczołu piersiowego i realizuje plan opieki nad chorą z zaawansowanym procesem nowotworowym. Rozpoznaje problemy psychologiczne kobiet po usunięciu piersi i narządów rodnych oraz podejmuje działania rehabilitacyjne kobiet po operacjach ginekologicznych i mastektomii. Udziela wsparcia rodzinie pacjentki chorej na nowotwór piesi lub narządu rodnego. Prowadzi edukację dotyczącą samoobserwacji cyklu miesiączkowego u dziewcząt i edukuje dziewczęta w zakresie zaburzeń cyklu miesiączkowego, bierze czynny udział w diagnostyce i terapii tych zaburzeń oraz określa wpływ stylu życia na przebieg cyklu miesiączkowego. Przygotowuje dziecko/nastolatkę do badań diagnostycznych oraz bierze udział w badaniach diagnostycznych stosowanych w ginekologii wieku rozwojowego. Sprawuje opiekę nad dziewczynką /kobietą po operacji z powodu wady wrodzonej w obrębie narządu rodnego. Sprawuje opiekę nad dzieckiem/ nastolatką/kobietą leczoną z powodu schorzeń ginekologicznych. Rozpoznaje stany zapalne narządów płciowych i choroby przenoszone drogą płciową i bierze udział w postępowaniu diagnostycznym i terapeutycznym dotyczących stanów zapalnych narządów rodnych. Planuje zadania w opiece środowiskowej nad kobietą leczoną z powodu schorzeń ginekologicznych. Tworzy programy edukacyjne z zakresu zdrowia rodziny i określa działania związane z profilaktyką i promocją zdrowia w pracy położnej środowiskowej. Organizuje i prowadzi edukację w zakresie środków i metod planowania rodziny. Podejmuje działania edukacyjne nad kobietą w różnych okresach życia i stanach zdrowia. Rozpoznaje problemy i dolegliwości związane z okresem przekwitania i proponuje działania łagodzące objawy tego okresu. Prowadzi edukację zdrowotną w odniesieniu do kobiety z zaburzeniami uroginekologicznymi. Stosuje w praktyce aktualne standardy i procedury postępowania w onkologii ginekologicznej. Opracowanie: mgr A. Kobiołka, mgr B. Kotlarz Strona 8 z 15

9 EK_U71 EK_U72 EK_U73 Monitoruje ból u pacjentki w trakcie ciąży i porodu i po zabiegu operacyjnym oraz stosuje dostępne metody jego łagodzenia. Pobiera materiał do badania cytologicznego i interpretuje jego wyniki: test Bethesda. Przygotowuje pacjentkę do badań endokrynologicznych, biochemicznych, radiologicznych, USG, endoskopii i sprawuje opiekę po ich wykonaniu. C. W zakresie kompetencji społecznych: EK_K1 EK_K2 EK_K3 EK_K4 EK_K5 EK_K6 EK_K7 EK_K8 EK_K9 EK_K10 EK_K11 EK_K12 EK_K13 EK_K14 EK_K15 EK_K16 EK_K17 EK_K18 EK_K19 EK_K20 EK_K21 EK_K22 Wykazuje postawę empatii, zrozumienia wobec ciężarnej, rodzącej, położnicy, jej rodziny i bliskich w sytuacji choroby przewlekłej, niepełnosprawności, choroby o złym rokowaniu lub śmierci dziecka. Komunikuje się z rodzicami i udziela wsparcia emocjonalnego w sytuacjach trudnych. Analizuje i krytycznie ocenia podjęte działania pielęgnacyjne wobec podopiecznych. Posiada świadomość poziomu swojej wiedzy i umiejętności, rozumie potrzebę ciągłego dokształcania się i rozwoju zawodowego w dziedzinie położnictwa, ginekologii i neonatologii oraz nauk pokrewnych. Potrafi krytycznie oceniać własne działania, dokonać samooceny i doskonalić proponowane rozwiązania. Okazuje szacunek wobec pacjenta i jego rodziny oraz zrozumienie dla różnic światopoglądowych oraz kulturowych. Wykazuje odpowiedzialność za podjęte działania lecznicze i opiekuńczo-pielęgnacyjne. cechuje się opiekuńczością, potrzebą wsparcia i organizowania grupy wsparcia matkom dzieci przebywających w oddziałach OITN i patologii noworodka oraz kobietom po zabiegach ginekologicznych. Poczuwa się do odpowiedzialności za bezpieczeństwo noworodka przedwcześnie urodzonego podczas transportu i pobytu dziecka na OITN. Dokonuje właściwych wyborów etyczno-deontologicznych w podejmowanych działaniach w intensywnej opiece neonatologicznej. Kształtuje pozytywne postawy wobec zdrowia jego promocji i profilaktyki. Wykazuje postawę odpowiedzialności za samodzielnie i profesjonalne doradztwo i konsultacje w zakresie poradnictwa rodzinnego i prokreacyjnego. Wskazuje na konieczność wsparcia emocjonalnego kobiety i jej partnera w przypadku problemów z prokreacją. Wykazuje postawę ochrony macierzyństwa w aspekcie prawa reprodukcyjnego człowieka. Wykazuje postawę tolerancji wobec praw seksualnych człowieka Stale pogłębia wiedzę teoretyczną i praktyczną w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych jednostkom i grupom, w szczególności kobietom i ich noworodkom w ramach opieki pozaszpitalnej. Poczuwa się do odpowiedzialności za bezpieczeństwo pacjentki i jej dziecka w trakcie wykonywania badań diagnostycznych, leczniczych i pielęgnacyjnych. Wykazuje postawę potrzeby poszerzania wiedzy i doskonalenia umiejętności w zakresie monitorowania rozwoju płodu w poszczególnych trymestrach ciąży i podczas porodu Motywuje kobiety do systematycznego korzystania z opieki zdrowotnej w zakresie: profilaktycznych badań ginekologicznych, opieki w czasie ciąży, opieki w chorobach ginekologicznych. Kreuje postawę odpowiedzialności za podejmowane działania profilaktyczne, diagnostyczne, lecznicze i pielęgnacyjne w zakresie posiadanych uprawnień i kompetencji Dostrzega i formułuje problemy etyczne związane z własną pracą, odpowiedzialnością przed współpracownikami i innymi członkami społeczeństwa oraz wykazuje aktywność w ich rozwiązywaniu. Dąży do propagowania zasad zdrowego stylu życia kobiet w różnych okresach życia i stanach zdrowia. Opracowanie: mgr A. Kobiołka, mgr B. Kotlarz Strona 9 z 15

10 EK_K23 EK_K24 EK_K25 EK_K26 EK_K27 Wzbogaca formy i metody pracy z rodziną i środowiskiem lokalnym, jest przygotowana do współpracy z instytucjami, organizacjami działającymi na rzecz kobiet dzieci i rodzin. Wykazuje chęć współpracy z zespołem terapeutycznym w realizacji zadań zmierzających do podnoszenia jakości świadczonych usług. Potrafi udzielać wsparcia emocjonalnego w przypadku zaistniałej przemocy seksualnej. Wykazuje postawę reagowania w przypadku problemu przemocy w rodzinie, wykorzystania seksualnego i innych patologii rodzinnych Przestrzega zasad etycznych i zasad bezpieczeństwa obowiązujących w badaniach diagnostycznych. 3. Proponowane metody dydaktyczne pokaz, instruktaż, metoda sytuacyjna, metoda problemowa, analiza przypadku wraz z procesem pielęgnowania samokształcenie 4. Metody sprawdzania i kryteria oceny efektów kształcenia uzyskanych przez studentów bezpośrednia obserwacja studenta, ocena 360 0, samoocena studenta. Nota Element oceny Bardzo dobry (5,0) Ponad dobry (4,5) Dobry (4,0) Domena poznawcza (wiedza) Student wykazuje się poziomem wiedzy umożliwiającym zrozumienie, zastosowanie, syntezę, analizę i ocenę wiadomości; Student wykazuje się poziomem wiedzy umożliwiającym zrozumienie, zastosowanie, syntezę oraz analizę wiadomości; Student wykazuje się poziomem wiedzy umożliwiającym zrozumienie i zastosowanie oraz syntezę wiadomości; KRYTERIA OCENIANIA (wg taksonomii Blooma) Domena psychomotoryczna (umiejętności) Student wykazuje się poziomem umiejętności umożliwiającym postrzeganie, gotowość do działania, odtwarzania, wykonywania, reagowania w sytuacjach wyuczonych, adaptację oraz organizację działania; Student wykazuje się poziomem umiejętności umożliwiającym postrzeganie, gotowość do działania, odtwarzania, wykonywania, reagowania w sytuacjach wyuczonych oraz adaptację działania; Student wykazuje się poziomem umiejętności umożliwiającym postrzeganie, gotowość do działania, odtwarzania, wykonywania oraz reagowania w sytuacjach wyuczonych; Domena afektywna (kompetencje społeczne) Student wykazuje gotowość do otrzymywania, odpowiadania, wartościowania, organizowania oraz charakteryzowania uczuć i postaw; Student wykazuje gotowość do otrzymywania, odpowiadania, wartościowania oraz organizowania uczuć i postaw; Student wykazuje gotowość do otrzymywania, odpowiadania oraz wartościowania uczuć i postaw; Opracowanie: mgr A. Kobiołka, mgr B. Kotlarz Strona 10 z 15

11 Dość dobry (3,5) Dostateczny (3,0) Niedostateczny (2,0) Student wykazuje się poziomem wiedzy umożliwiającym zrozumienie oraz zastosowanie wiadomości; Student wykazuje się poziomem wiedzy umożliwiającym zrozumienie, wiadomości; Student wykazuje się poziomem wiedzy uniemożliwiającym zrozumienie, zastosowanie, syntezę, analizę i ocenę wiadomości; Student wykazuje się poziomem umiejętności umożliwiającym postrzeganie, gotowość do działania, odtwarzania oraz wykonywania działania; Student wykazuje się poziomem umiejętności umożliwiającym postrzeganie, gotowość do działania oraz odtwarzania działania; Student wykazuje się poziomem umiejętności uniemożliwiającym postrzeganie, gotowość do działania, odtwarzania, wykonywania, reagowania w sytuacjach wyuczonych, adaptację oraz organizację działania; Student wykazuje gotowość do otrzymywania oraz odpowiadania uczuciowego i w zakresie postawy; Student wykazuje gotowość do otrzymywania uczuć wzorów postawy; Student nie wykazuje gotowości do otrzymywania, odpowiadania, wartościowania, organizowania oraz charakteryzowania uczuć i postaw; 5. Forma i warunki zaliczenia modułu zaliczenie na ocenę 100% obecności na zajęciach pozytywna ocena z każdego efektu kształcenia przedstawienie pełnej dokumentacji z realizacji praktyk zawodowych opiekunowi z ramienia uczelni w przypadku usprawiedliwionej nieobecności zajęcia muszą być zrealizowane w innym terminie ustalonym z opiekunem z ramienia uczelni oraz placówki. 6. Treści modułu kształcenia Pogłębienie i kształtowanie umiejętności i kompetencji społecznych w zakresie: 1. Znajomości metod, sposobów, zasad, technik oraz procedur stosowanych w położnictwie i neonatologii; 2. Wykonywania / asysty podczas podstawowych zabiegów diagnostycznych w położnictwie i neonatologii; 3. Wykonywania / asysty podczas podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych w położnictwie i neonatologii; 4. Wykonywania / asysty podczas podstawowych zabiegów leczniczych w położnictwie i neonatologii; 5. Wykonywania / asysty podczas podstawowych zabiegów usprawniających w położnictwie i neonatologii; 6. Znajomości metod, sposobów, zasad, technik oraz procedur stosowanych w opiece nad kobietą chorą ginekologicznie; 7. Wykonywania / asysty podczas podstawowych zabiegów diagnostycznych w opiece nad kobietą chorą ginekologicznie; 8. Wykonywania / asysty podczas podstawowych zabiegów pielęgnacyjnych w opiece nad kobietą chorą ginekologicznie; 9. Wykonywania / asysty podczas podstawowych zabiegów leczniczych w opiece nad kobietą chorą ginekologicznie; 10. Wykonywania / asysty podczas podstawowych zabiegów usprawniających w opiece nad Opracowanie: mgr A. Kobiołka, mgr B. Kotlarz Strona 11 z 15

12 kobietą chorą ginekologicznie. 11. Przygotowania pacjentki do samoopieki i samopielęgnacji w warunkach domowych. 12. Udokumentowania i oceny efektów podjętych działań. 13. Samooceny i oceny pracy studenta/ki. 7. Wyciąg z Regulaminu Kształcenia Praktycznego dla studentów studiów magisterskich na kierunku Położnictwo, studia II stopnia (w zakresie realizacji praktyk zawodowych) I. Organizacja kształcenia praktycznego: 1. Studia II stopnia (magisterskie) na kierunku Położnictwo trwają 4 semestry. Liczba godzin przeznaczonych na kształcenie praktyczne wynosi 342 godzin (w tym: 182 godzin zajęć praktycznych i 160 godzin praktyk zawodowych). 2. Zajęcia praktyczne i praktyki zawodowe obejmują doskonalenie umiejętności zawodowych w toku realizacji efektów kształcenia dla poszczególnych modułów, zawarte w grupach A wybrane zagdnienia z nauk społecznych) i B (nauki w zakresie opieki specjalistycznej) szczegółowych efektów kształcenia. 3. Kształcenie praktyczne może być realizowane w specjalistycznych przedsiębiorstwach podmiotu leczniczego oraz placówkach oświatowo-wychowawczych. 4. Praktyki zawodowe realizowane są na podstawie odrębnej umowy pomiędzy SUM a wybraną przez studenta placówką i zgodnie z załączonym programem oraz schematem praktyk. II. Prawa i obowiązki studenta 1. Student ma prawo do: a. poszanowania godności osobistej oraz podmiotowego traktowania w procesie nauczania i wychowania; b. stwarzania atmosfery życzliwości, partnerstwa i kształtowania umiejętności pracy w zespole; c. poznania programu szkolenia praktycznego w placówce, w której realizowane są zajęcia; d. poznania warunków zaliczenia zajęć praktycznych i praktyk zawodowych (obecność na zajęciach, zaliczenie wszystkich umiejętności przeznaczonych do realizacji w danym semestrze i danej placówce, pozytywna opinia osoby nadzorującej praktyki), a w przypadku ich spełnienia do zaliczenia zajęć; e. poznania opinii o przebiegu pracy po zakończeniu zajęć; f. poznania drogi zgłaszania skarg i próśb o pomoc w przypadku problemów związanych z realizacją zajęć; g. przerwy 30 min. na spożycie posiłku (pokój socjalny, stołówka lub inne wyznaczone miejsce), w przypadku dyżuru 12 godzinnego do dwóch takich przerw; h. zapewnienia bezpiecznego i higienicznego stanowiska pracy z możliwością korzystania ze sprzętu ochronnego i dostępu do informacji w zakresie koniecznym. O sytuacjach mogących mieć wpływ na realizację zajęć i praktyk zgodnie z art. 176 Kodeksu pracy i Rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 10 września 1996r w sprawie wykazu prac szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla zdrowia kobiet ze zm. (Dz. U nr 127 poz należy niezwłocznie poinformować nauczyciela/opiekuna; i. możliwości odpracowania zajęć w przypadku usprawiedliwionej nieobecności po wcześniejszym uzgodnieniu terminu i formy odpracowania z nauczycielem prowadzącym zajęcia lub opiekunem praktyki; j. uczestniczenia w pracy zespołu terapeutycznego w zakresie obowiązków przewidzianych do realizacji podczas zajęć i praktyk zawodowych. 2. Student ma obowiązek: a. godnego reprezentowania SUM; b. okazywania szacunku pracownikom i studentom SUM oraz pracownikom i pacjentom przebywającym w placówkach medycznych; Opracowanie: mgr A. Kobiołka, mgr B. Kotlarz Strona 12 z 15

13 c. uczestnictwa we wszystkich rodzajach zajęć kształcenia praktycznego, a w razie nieobecności przedstawienia zwolnienia lekarskiego lub innego dokumentu urzędowego wyjaśniającego nieobecność; d. terminowego zaliczania zajęć oraz uzyskania potwierdzenia zdobytych umiejętności w Dzienniku Kształcenia Praktycznego; e. należytego przygotowywania się do zajęć, w tym dbałości o zdrowie, wygląd oraz ubiór zmienny w czasie zajęć w pracowni i w placówce medycznej. f. noszenia identyfikatora zawierającego dane osobowe studenta oraz nazwę wydziału i kierunek studiów; g. przestrzegania regulaminu bezpieczeństwa i higieny pracy oraz regulaminów SUM i przepisów wewnętrznych; h. znajomości zasad etyki zawodowej i postępowania zgodnie z wytycznymi Kodeksu Etyki; i. natychmiastowego zgłoszenia opiekunowi/osobie nadzorującej praktyki wszelkich popełnionych lub zauważonych niedociągnięć lub pomyłek; j. systematycznego i samodzielnego wzbogacania swojej wiedzy i doskonalenia umiejętności; III. Zasady szczegółowe realizacji praktyk zawodowych 1. Warunkiem rozpoczęcia praktyki jest uzyskanie zgody na realizację praktyki w postaci: a. podpisanej przez dyrekcję placówki i Dziekana Wydziału umowy o realizację praktyk zawodowych wraz z programem praktyk; b. skierowania studenta na praktykę; c. zaakceptowania harmonogramu pracy (grafiku dyżurów). 2. Grafik dyżurów ustalany jest z opiekunem z ramienia uczelni i zatwierdzany przez Kierownika Zakładu Propedeutyki Położnictwa. Dopuszcza się pracę na dyżurach dziennych i nocnych (do maks. 12 godzin zegarowych). Podczas ustalania częstotliwości dyżurów należy zachować zasady tzw. doby pracowniczej zapewniającej co najmniej 11-godzinny, nieprzerwany wypoczyek pomiędzy poszczególnymi dyżurami. 3. Dokonanie zmian w harmonogramie pracy wymaga uzyskania zgody opiekuna oraz poinformowania o zmianie osoby sprawującej nadzór w placówce medycznej. 4. Student niezwłocznie powiadamia nauczyciela/opiekuna praktyk o wszelkich sytuacjach problemowych lub przypadku ekspozycji zawodowej na czynnik biologiczny, chemiczny lub fizyczny (m. In. Krew i inny materiał potencjalnie infekcyjny) w czasie wykonywania czynności zawodowych. Z zaistniałej sytuacji sporządza się dokumentację zgodnie z wytycznymi placówki i wypełnia Kartę Ekspozycji Zawodowej. 5. Zajęcia rozpoczynają sie i kończą zgodnie z godzinami ustalonymi w harmonogramie. W przypadku rozpoczęcia wykonywania czynności tuż przed zakończeniem dyżuru, należy czynność zakończyć lub przekazać jej kontynuację personelowi. 6. Nieobecność na zajęciach wymaga poinformowania nauczyciela/opiekuna o tym fakcie w tym samym dniu. Nie przewiduje się zwolnień z realizacji zajęć praktycznych. Liczba godzin praktyk zawodowych wymaga ich realizacji w pełnym wymiarze. 7. Wykonywanie obowiązków zawodowych wymaga ochrony danych osobowych, przestrzegania tajemnicy zawodowej oraz praw autorskich pacjentów, personelu i placówki. W dokumentacji dydaktycznej student zobowiązany jest do posługiwania się inicjałami, w celu uniemożliwienia identyfikacji pacjentki osobom nieupoważnionym. 8. Studenci przebierają się w miejscu na ten cel przeznaczonym w odzież i obuwie zmienne, pozostawiając rzeczy w szatni lub w szafkach ubraniowych (w zależności od warunków organizacyjnych), zamykając je na własną kłódkę. Uczelnia nie ponosi odpowiedzialności za rzeczy pozostawione lub zgubione. IV. Przepisy bhp obowiązujące w czasie zajęć praktycznych i praktyk zawodowych 1. W placówkach medycznych obowiązuje pełne umundurowanie zmienne w zakresie odzieży ochronnej, którą stanowią: a. fartuch z krótkim rękawem, garsonka lub spodnium przeznaczone do pracy w placówkach medycznych, b. obuwie medyczne trzymające piętę. Opracowanie: mgr A. Kobiołka, mgr B. Kotlarz Strona 13 z 15

14 2. Warunkiem rozpoczęcia pracy jest: a. posiadanie aktualnych badań o zdolności do pracy, potwierdzonych wpisem do książeczki dla celów sanitarno epidemiologicznej, b. posiadanie przez studenta czystego i wyprasowanego ubrania zmiennego oraz wyglądu umożliwiającego bezpieczną pracę: estetyczne uczesanie włosów, a w przypadku włosów długich konieczne jest ich związanie, zdjęcie biżuterii i dbałość o higienę osobistą, szczególnie w zakresie higieny rąk (paznokcie naturalne, czyste (bez lakieru, makijażu hybrydowego, tipsów, dodatków żelowych, akrylowych itp), krótko obcięte, ale pokrywające opuszkę palca. 3. Przed rozpoczęciem czynności student zobowiązany jest do przygotowania stanowiska pracy i potrzebnego zestawu, a po zakończeniu czynności do uporządkowania stanowiska pracy. 4. Mając na uwadze aktualne przepisy prawne, ochronę przeciwpożarową i bezpieczne posługiwanie się urządzeniami elektrycznymi, należy zastosować się do poniższych zaleceń: zabrania się palenia papierosów uczelnia i placówki medyczne są strefami bezdymnymi, należy zapoznać się z zasadami obsługi sprzętu elektrycznego znajdującego się w placówkach medycznych i użytkować go zgodnie z przeznaczeniem, należy używać tylko sprzętu sprawnego technicznie i dbać o jego sprawność podczas użytkowania; uszkodzenia należy zgłaszać nauczycielowi, opiekunowi lub personelowi medycznemu, należy zachować szczególną ostrożność w razie konieczności używania otwartego ognia (np. przy stawianiu baniek), należy znać miejsce przechowywania gaśnicy i umieć się nią posługiwać. 5. Zapobieganie zakażeniom: przed - i po każdym zabiegu należy obowiązkowo umyć ręce, należy pracować zgodnie z zasadami aseptyki i antyseptyki, należy używać do dezynfekcji roztworów zgodnych ze standardem obowiązującym w placówce medycznej, należy przestrzegać wzorowej czystości oraz dbać o porządek na stanowisku pracy. 8. Wykaz literatury Obowiązkowa: 1. Bręborowicz G. H., Ciąża wysokiego ryzyka. Poznań, Ośrodek Wydawnictw Naukowych 2. Bręborowicz G.H. (red.): Położnictwo i ginekologia. Tom I, II. PZWL, Warszawa 2010r. 3. Cekański A. (red.): Wykłady z położnictwa. Alfa Medica Press, Bielsko Biała Chazan B, Leibschang J: Postępowanie w nagłych stanach w położnictwie i ginekologii. PZWL. Warszawa Gadzinowski J, Bręborowicz GH. Program Poprawy Opieki Perinatalnej w Polsce. Ośrodek Wydawnictw Naukowych, Poznań Łozińska D, Twarowska I. (red.) Neonatologia. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa Mazurkiewicz B, Dmoch Gajzlerska E: Opieka położnicza nad pacjentkami niepełnosprawnymi. PZWL Warszawa, Naworska B, Kotlarz B: Poród. Przebieg, zasady prowadzenia, kompetencje położnicze. Podręcznik dla studentów kierunków medycznych. SUM, Katowice Nehring Gugulska M, Żukowska Rubik M, Pietkiewicz A. (red.). Karmienie piersią w teorii i praktyce. Podręcznik dla doradców i konsultantów laktacyjnych oraz położnych, pielęgniarek i lekarzy. Medycyna Praktyczna, Kraków Pisarski T: Położnictwo i Ginekologia. PZWL, Warszawa Rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie rodzaju i zakresu świadczeń zapobiegawczych, diagnostycznych, leczniczych i rehabilitacyjnych udzielanych przez pielęgniarkę albo położną samodzielnie bez zlecenia lekarskiego z dnia 7 listopada 2007r. (Dz.U.2007 nr 210 poz.1540) 12. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 września 2012 r. W sprawie standardów postępowania Opracowanie: mgr A. Kobiołka, mgr B. Kotlarz Strona 14 z 15

15 medycznego przy udzielaniu świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki okołoporodowej sprawowanej nad kobietą w okresie fizjologicznej ciąży, fizjologicznego porodu, połogu oraz opieki nad noworodkiem. DzU Nr poz Sikorski M. Depresja poporodowa. W: Chazan B., Leibschang J. Postępowanie w nagłych stanach w położnictwie i ginekologii. PZWL. Warszawa Sipiński A (red.): Opieka w położnictwie. Śląsk Wydawnictwo Naukowe, Katowice Skrzypulec-Plinta V (red.) Kobieta niepełnosprawna w praktyce ginekologicznej. Wydawnictwo SUM Katowice Skrzypulec-Plinta V, Radowicki S (red.). Wybrane zagadnienia z ginekologii dziecięcej i dziewczęcej. Medical Project Poland Sp. z o.o, Bielsko-Biała Ustawa z dnia 15 lipca 2011 r. o zawodach pielęgniarki i położnej (Dz. U. nr 174, poz.1039). Uzupełniająca: 1. Bałanda A. (red.): Opieka nad noworodkiem. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa Bręborowicz GH Standardy postępowania i podejmowania decyzji w ginekologii i położnictwie. Publishing Co., Szczecin Cooper G. Położnictwo dla anestezjologów. PZWL Dmoch-Gajzlerska E. Kardiotokografia dla położnych. W: Błońska-Fajfrowska (red) Przegląd metod diagnostycznych w medycynie perinatalnej. ŚAM Katowice 1999; Dmoch-Gajzlerska E. Kardiotokografia kliniczna. PZWL Warszawa Helwich E (red.).wcześniak. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa Hickey J, Goldberg F. Diagnostyka USG w położnictwie i ginekologii Wyd. Med. MEK MA Gdańsk Klimek (red.) Śródporodowe monitorowanie płodu W: Położnictwo. Wydanie II Kraków 2008, Kotarski J, Dobrogowski J, Poręba R, Skręt A, Spaczyński M, Wordliczek J, Woroń J, Tomaszewski J. Rekomendacje dotyczące postępowania przeciwbólowego w ginekologii i położnictwie. Ginekol. Dypl. 2008; 10(5), , 122, ,128, 130, Kowalski J. Zewnątrzoponowe znieczulenie porodu. Ogólnopol. Prz. Mad. 2005(12); Kuczkowski M. Anestezjologia w położnictwie i medycynie perinatalnej: zasady i praktyka. Med.-Media Łepecka - Klusek C (red.). Pielęgniarstwo we współczesnym położnictwie i ginekologii. Podręcznik dla studentów pielęgniarskich studiów licencjackich. Wydawnictwo Czelej, Lublin Niemiec T, Kowalska A, Drews K i wsp.: Profilaktyka zakażeń HIV u kobiet. W: Profilaktyka w położnictwie, ginekologii i neonatologii. Słomko Z, Drews K, Niemiec T (red.) Poznańskie Zakłady Graficzne, Poznań Niemiec T, Majewski S. Wybrane aspekty zakażenia HIV i AIDS u kobiet i dzieci Pączek L, Mucha K, Foroncewicz B. Choroby wewnętrzne. Podręcznik dla studentów pielęgniarstwa i położnictwa. Warszawa, PZWL 16. Pertyński (red.) Menopauza. Adi Łódź Pilewska Kozak A (red.). Opieka nad wcześniakiem. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa Pschyrembel W (red.) Praktyczne położnictwo z operacjami położniczymi. PZWL, Warszawa Pinkerton J. Woodson. Sue A. Okres okołomeopauzalny. Ginekologia po Dyplomie. 2002; t 2, nr 2(6). 20. Radwan J. Nowe trendy w leczeniu niepłodności. Ginekologia po Dyplomie Rekomendacje Zespołu Ekspertów PTG Ginekologia Polska. 2009, 80, Słomko Z (red) Medycyna Perinatalna. t. I, II, supl., PZWL, Warszawa 23. Słomko Z, Drews K, Malewski Z. Kardiotokografia kliniczna. PZWL Warszawa Stanowisko dotyczące technik wspomaganego rozrodu w leczeniu niepłodności Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Ginekologia po Dyplomie. Wydanie specjalne. Wrzesień 2006: Szczapa J. (red.): Podstawy neonatologii. Wydawnictwo Lekarskie PZWL, Warszawa 2009 Kierownik Studenckich Praktyk Zawodowych dla kierunku Położnictwo mgr Barbara Kotlarz Opracowanie: mgr A. Kobiołka, mgr B. Kotlarz Strona 15 z 15