Czym jest genetycznie modyfikowana żywność? By James A.Riddle. Tłumaczenie: Karolina Abramowicz i Aleksander Kwiatkowski

Transkrypt

1 Czym jest genetycznie modyfikowana żywność? By James A.Riddle Tłumaczenie: Karolina Abramowicz i Aleksander Kwiatkowski Genetycznie modyfikowana żywność to żywność, która jest wytworzona z genetycznie przetworzonych roślin uprawnych albo zwierząt hodowlanych. Inżynieria genetyczna jest procesem, za pomocą którego geny jednego organizmu zostają wstawione do DNA innego organizmu, tworząc nowy organizm, którego nie można stworzyć za pomocą tradycyjnej metody rozmnażania. Geny pochodzące od innych gatunków należących nawet do innych królestw wprowadzane są do organizmu żywiciela aby stworzyć cechy, których ten organizm nie posiada, takie jak: tolerancja na herbicydy (środki chwastobójcze) lub odporność na insekty. Genetycznie przetworzona żywność nie jest oznakowana. Ten artykuł ukazuje wpływ genetycznie modyfikowanych upraw oraz podkreśla środowiskowe, ekonomiczne i społeczne aspekty genetycznie zmodyfikowanej żywności. 1 / 9

2 Obecnie nauka pokazuje, że genetycznie modyfikowane uprawy mają wręcz nieprzewidywalne działanie: - Badania na uniwersytetach w Cornell i na Uniwersytecie Stanowym Iowa potwierdziły, że pyłek kukurydzy z genem Bt zabija motyle z gatunku monarcha (Danaus plexippus) oraz inne gatunki motyli. Zupełnie nie przewidziano tego wpływu na gatunki pożyteczne przed wprowadzeniem kukurydzy z genem Bt. Każda komórka tak genetycznie zmodyfikowanej kukurydzy zawiera truciznę Bt,a więc całą roślinę uważa się za pestycyd. - Badania w Europie pokazują, że genetycznie modyfikowane rośliny uprawne szkodzą pożytecznym owadom, wliczając w to owady siatkoskrzydłe i biedronki. Pożyteczne owady, które żywią się mszycami, a wraz z nimi zjadły też truciznę Bt, mają mniejsze szanse przetrwania i niższy wskaźnik rozmnażania niż te, które żywią się zdrowymi mszycami. A ten wpływ nie był wcześniej zbadany ani przewidywany. - Toksyny z genetycznie modyfikowanych roślin uprawnych Bt gromadzą się w glebie, zabijając organizmy żywe i zmieniając ekologię gleby, stwierdzono to na podstawie badań przeprowadzonych na uniwersytecie w Nowym Jorku. Stwierdzono, że toksyny Bt wydzielane są do gleby z korzeni kukurydzy Bt. Po upływie 234 dni, toksyny nie uległy biodegradacji. Z powyższych badań wysunięto następujące wnioski::? Może istnieć ryzyko, że owady pożyteczne i organizmy na wyższych poziomach troficznych mogą być narażone na szkodliwe działanie Bt toksyn wpływowi toksyn?. To jest ogromny problem, którego wcześniej nie wzięto pod uwagę. - Toksyny Bt wytworzone za pomocą inżynierii genetycznej różnią się znacznie od aktualnie stosowanych oprysków Bt, które były stosowane przez organicznych plantatorów od 50lat.Powierzchniowo rozpylony pestycyd Bt musi być przyswojony przez owada oraz wejść w reakcje z enzymami i kwasami trawiennymi aby stał się toksyczny. Pozostawiony na roślinach, degraduje pod wpływem światła UV w ciągu kilku dni. Natomiast toksyna Bt z genetycznie modyfikowanych roślin(gm Bt) jest aktywną trucizną znajdującą się w każdej komórce zmodyfikowanej rośliny. Jej toksyczność nie zależy już od enzymów i kwasów trawiennych, jest wchłaniana wraz z sokiem roślinnym oraz nie ulega degradacji w promieniowanie UV. - Poprzez sadzenie upraw genetycznie modyfikowanych, chronionych środkiem owadobójczym, takich jak kukurydza Bt, bawełna czy ziemniaki, nie da się uniknąć jednej rzeczy, t.j powstawania odpornych na pestycydy szkodników, ponieważ toksyny GM są obecne w każdej komórce takich roślin przez cały czas. Każdy biolog czy entomolog wie, że to jest przepis na odporność. Ponieważ owady rozwijają swoją odporność, konwencjonalni plantatorzy będą musieli zastosować więcej i silniejsze środki owadobójcze, a plantatorzy roślin organicznych prawdopodobnie stracą dostęp do pestycydów, które wcześniej były skuteczne, wybiórcze, najmniej toksyczne i naturalne. - Badania w Kanadzie wykazują, że odporny na środki chwastobójcze rzepak po 2 / 9

3 zapyleniu krzyżowym z dzikimi i udomowionymi odmianami, tworzy?superchwasty?, które są odporne na herbicydy. - Efekt wprowadzenia obcego genu w genomie roślin macierzystych oraz do ekosystemu, do którego ten organizm jest wprowadzony do uprawy, nie jest znany. - Pomimo zapewnień ze strony przemysłu biotechnologicznego, rolnicy wydają teraz na pestycydy znacznie więcej niż kiedyś. Inżynieria genetyczna nie spowodowała zmniejszenia ilości używanych pestycydów. Genetycznie modyfikowane rośliny uprawne są szkodliwe dla ekonomii Stanów Zjednoczonych:? Eksport kukurydzy ze Stanów Zjednoczonych spadł o 96% w 1999 roku, ponieważ nie mógł zapewnić potencjalnym nabywcom kukurydzy niezmodyfikowanej genetycznie.? Sprzedaż soji w Stanach Zjednoczonych do Europy spadła z $2.1 biliona w 1996 roku do $1.1 biliona w roku 1999.? Inżynieria genetyczna jest częścią poroninej polityki rolnej, która wypędza rolników z ich gruntów. USDA (odpowiednik Ministerstwa Rolnictwa) przewidywał, że ceny kukurydzy wynosić będą poniżej $2 za buszel (ok. 36l) w roku 2001,a ceny soji poniżej $5 za buszel w roku 2004.? Główni nabywcy : kraje w Europie, Japonia, Kanada i Meksyk nie chcą genetycznie modyfikowanych upraw. 3 / 9

4 ? Krajowi kupcy, wliczając w to Frito-Lay, Gerber, Heinz, Seagrams, Whole Foods, Wild Oats, największy północno-amerykański przetwórca ziemniaków oraz cały przemysł cukrowniczy również nie chcą genetycznie modyfikowanych roślin uprawnych. Genetycznie modyfikowane rośliny uprawne maja negatywny wpływ na rodzinnych rolników: // - Genetycznie modyfikowane nasiona są droższe, chociaż mogą być mniej wydajne. 40 poletek doświadczalnych założonych w roku 1999 wykazało, że soja odporna na herbicyd Roundup(soja Roundup Ready) była o 4% mniej wydajna od odmian nie modyfikowanych genetycznie. - 1 listopada 1999 roku,wydanie Chemical and Engineering News zawiadomilo, że korporacje DuPont i Monsanto posiadają razem 73% firm zajmujących się nasionami kukurydzy w Stanach Zjednoczonych. Natomiast Novartis, Dow i Cargill posiadają większość firm z pozostałych 27%. W obliczu takiej sytuacji, rolnicy maja niewiele miejsc do wyboru w celu posiania i sadzenia roślin wolnych od GMO. - Dla rolników uprawiających kukurydzę, część dochodu brutto wydanego na nasiona i środki chemiczne wzrosła od 9.5% w 1975 roku do 16.9% w roku Dla rolników uprawiających soję nakłady te wzrosły od 10.8% do 16.3%. Ponad 30 patentów zostało wydanych dla technologii typu Terminator and Triator, która zaprojektowana została tak aby produkować rośliny uprawne, które wytwarzają niepłodne nasiona, powodując tym samym pełne uzależnienie rolników od korporacji biotechnologicznych i chemicznych oraz powstrzymując ich od zachowywania własnych nasion siewnych. Technologia inżynierii genetycznej jest najbardziej zachłanną i szkodliwą dla środowiska. - Rolnicy, którzy sadzą rośliny uprawne modyfikowane genetycznie muszą podpisywać zgodę pozwalającą korporacjom biotechnologicznym na całkowity wgląd w gospodarstwa rolne.rolnicy nie zakupują zbóż- oni tylko dzierżawią prawo do ich uprawiania. - Natomiast rolnicy, którzy zachowali własne zboża, stają się przedmiotem procesów sądowych i szykan ze strony korporacji biotechnologicznych. Rolnicy nakłaniani są do szpiegowania i donoszenia na swych sąsiadów jeśli podejrzewają ich o zachowywanie własnych nasion. - Rolnicy, których rośliny uprawne zostały przypadkowo zanieczyszczone poprzez zapylenie pyłkiem z roślin genetycznie zmodyfikowanych, byli nawet podejrzewani 4 / 9

5 i oskarżeni o przechowywanie nasion GE bez wcześniejszego podpisania zgody. - Rolnicy są narażani na bezprecedensowe ekonomiczne i ekologiczne ryzyko bez jakiegokolwiek zabezpieczenia ze strony spółek biotechnologicznych. Rolnicy, którzy sadzą rośliny GE mogą być odpowiedzialni za zanieczyszczenie sąsiednich organicznych upraw i innych niezmodyfikowanych genetycznie upraw poprzez przenoszony wiatrem pyłek kwiatowy. Spółki biotechnologiczne nie zapewniają żadnego ubezpieczenie na pokrycie tych szkód. Firmy ubezpieczeniowe odmawiają ubezpieczeń stwierdzając że inżynieria genetyczna jest?nieprzewidzianym ryzykiem? - Genetyczne zanieczyszczenie jest kolejną nieoczekiwaną konsekwencją technologii inżynierii genetycznej, szczególnie dla wiatropylnych i owadopylnych roślin takich jak kukurydza, rzepak canola, ziemniaki i dynia. Przenoszony z wiatrem pyłek jest ogromnym problemem dla organicznych sadowników, ponieważ inżynieria genetyczna jest zakazana przez wszystkie organiczne standardy na całym świecie, a konsumenci oczekują, że żywność organiczna pozbawiona jest zmodyfikowanych genetycznie składników. - Rozwój etykietek żywności wolnej od genetycznej modyfikacji nie jest rozwiązaniem na to aby uchronić konsumentów. Cały ciężar spoczywa raczej na rolnikach i konsumentach, którzy chcą uniknąć inżynierii genetycznej niż na korporacjach biotechnologicznych czerpiących zyski z tej technologii. Korporacje i producenci, którzy czerpią z niej zyski musza ponosić odpowiedzialność za segregowanie o etykietowanie produktów GE. - Dopóki produkty GE nie są rozpoznane i oznaczone, społeczne moratorium musi się odbyć. Moratorium na sadzenie roślin GE mogłoby okazać się ogromna szansą ekonomiczną dla rolników i wytwórców żywności wolnej od GMO, ponieważ cały świat domaga się produktów niemodyfikowanych. Genetycznie modyfikowana żywność jest odrzucana przez konsumentów: - Brytyjskie i Portugalskie Stowarzyszenie Medyczne domagają się ogólnoświatowego moratorium na uprawę roślin GE. - Badania w Wielkiej Brytanii wykazały, że szczurów stwierdzono narośla w jelitach powstałych w wyniku karmienia ziemniakami GE. 5 / 9

6 - Badania w Wielkiej Brytanii pokazały również, że ilość przypadków alergii na soje wzrosła odpowiednio wraz ze sprzedażą soji odpornej na herbicyd Roundup( soja Roundup Ready). - Rośliny uprawne GE zawierają geny markerowe(znacznikowe) odporne na antybiotyki, geny bakteryjne i wirusowe. Żadna z tych genetycznie modyfikowanych substancji nie była nigdy częścią ekosystemu czy ludzkiej diety. - W Niemczech zakazano sadzenia, uprawy i sprzedaży roślin GE produkowanych przez Novartis, na podstawie badań opublikowanych w Freiburg (Niemcy), które pokazały, że kukurydza GE może zredukować efekt leczenia chorób antybiotykami, ponieważ kukurydza została zmodyfikowana aby była odporna na niektóre antybiotyki. - Uprawy GMO zostały przedwcześnie wypuszczone na rynek bez odpowiedniego zbadania i bez etykiety. Procedura odnośnie kontroli odbyła się w tajemnicy czyli w sprzeczności z interesem ogólnym. The Food and Drug Administration (Ministerstwo Żywności i Leków) orzekło w 1992, że plony GE są? zwykłym odpowiednikiem? dotychczasowych odmian uprawnych oraz żywności i nie jest wymagane sprawdzanie ich bezpieczeństwa ani nie ma potrzeby ich etykietowania, mimo że zawierają nowe, niespotykane geny oraz,że mogą być opatentowane. - Niezależni badacze Ministerstwa Żywności i Leków odkryli, że inżynieria genetyczna może mieć nieprzewidywalne konsekwencje i nalegali na ostrożność, jednakże ich zarzuty zostały odrzucone. Do dnia dzisiejszego, nie ma badań, które udowodniłyby, że roślinność GE jest bezpieczna dla środowiska i ludzkiego zdrowia. 81% badanych chce aby genetycznie modyfikowana żywność była oznakowana. Rezultaty badań Opinii Publicznej MSNBC w styczniu roku 2000 potwierdziło obawy przed GMO. - Meksykański Senat jednogłośnie uchwalił ustawodawstwo obowiązkowego etykietowania produktów GMO. - Unia Europejska, Australia, Nowa Zelandia i Japonia już wprowadziły obowiązek etykietowania genetycznie modyfikowanej żywności, a prawo to zostało ostatnio potwierdzone przez United Nations BioSafety Protocol. Inżyniera genetyczna pozostawia mnóstwo pytań bez odpowiedzi: 6 / 9

7 - Jaki wpływ ma wzrost toksyn Bt na ekologię gleby? - Jak genetycznie stworzone toksyny mogą być usunięte ze środowiska po tym jak się już do niego dostały? - Jaki jest wpływ wstawiania nowych obcych genów do genomu niespokrewnionych, wybranych gatunków Jaki jest wpływ na ekosystem, do którego wprowadzany jest transgeniczny organizm? - Jaki jest wpływ na zwierzęta hodowlane, które spożywają proteiny GE? Dlaczego krowom kiedy dano wybór pomiędzy paszą GMO a pasza wolną od GMO, nieustannie wybierają tę drugą? - Dlaczego rolnicy skarżą się na problemy z płucami po oddychaniu pyłem z kukurydzy Bt? - Czy istnieje związek pomiędzy roślinami uprawnymi GE a mutacjami występującymi u żab? - Rolnictwo organiczne, które dba o Ziemię jest najszybciej rozrastającym się działem agrokultury z ogromnym zapotrzebowaniem konsumentów rodzimych i międzynarodowych na produkty organiczne. Jak dużo publicznych pieniędzy zostało wydanych na badania organiczne w porównaniu do badań z dziedziny inżynierii genetycznej oraz na promocję? - Czy naukowcy z uniwersytetów oraz doradcy rządowi namawiani są do poprowadzenia badań?interesu publicznego? czy są dofinansowani przez korporacje aby przeprowadzać badania na korzyść tego rodzaju firm? - Czy tuszuje się badania w przypadku uzyskania niekorzystnych wyników oraz jeśli rezultat zaprzecza stwierdzeniom i programom spółek biotechnologicznych? - Czy tylko dlatego, że coś można zrobić, musi to być zrobione? Możemy zabijać insekty za pomocą DDT i rośliny za pomocą dioksyn, ale czy to oznacza, że jest to rozsądne? - Czy rozsądna nauka nie powinna być wykorzystana do ustalenia bezpieczeństwa danego produktu zanim przedostanie się on do środowiska czy zostanie ustawiony na pólkach sklepowych? W celu otrzymania dalszych informacji o inżynierii genetycznej, skontaktuj się z : Fizycy i Naukowcy na rzecz Odpowiedzialnego Zastosowania Nauki i 7 / 9

8 Technologii- Stowarzyszenie Organicznych Konsumentów - Food First- Instytut Polityki Rolnictwa i Handlu- Union of Concerned Scientists? Ogólne informacje- oraz Opracował: James A.Riddle Organic Independents/Organicworks! Rt.3 Box 162-C Winona,Minnesota,USA, Ph/Fax: jriddle@luminet.net James Riddle jest organicznym ogrodnikiem, inspektorem i specjalista ds. polityki rolnej 8 / 9

9 z Winona, MN. Inspektorem organicznym jest od 14 lat został uznany fundatorem the Independent Organic Inspectors Association. Wyszkolił setki organicznych kontrolerów na całym świecie. Riddle jest współautorem kilkunastu opracowań o tematyce organicznej, wliczając w to Handlowe Standardy Organiczne. Przez 4 lata był członkiem delegacji ze strony USA w Komisji ds. etykietowania żywności (the Codex Commission on Food Labeling) oraz przewodniczącym Stanowej Organizacji Doradctwa Organicznego Rolnictwa w Minesocie (the Minnesota Department of Agriculture?s Organic Advisory Task Force) Riddle uzyskał stopień naukowy z biologii w Grinnel College. // 9 / 9