Aktualny stan energetyki odnawialnej w Polsce. Konferencja Podsumowująca projekt Energetyczny Portal Innowacyjny Cz-Pl (EPI)

Transkrypt

1 Aktualny stan energetyki odnawialnej w Polsce Konferencja Podsumowująca projekt Energetyczny Portal Innowacyjny Cz-Pl (EPI) 21 października 2014

2 Aktualny stan energetyki odnawialnej w Polsce plan prezentacji: 1. Przypomnienie wymagań dla PL 2. Aktualny stan prawny 3. Moc zainstalowana w OZE 4. Aktualna sytuacja rynku EO: - Wiatr - Woda - Słońce 5. Podsumowanie

3 OZE Wymagania stawiane Polsce

4 OZE Wymagania stawiane Polsce

5 OZE Wymagania stawiane Polsce

6 Aktualny stan prawny Trójpaki Mały Trójpak - wszedł w życie 11 września 2013 r. Prawo energetyczne transpozycja unijnych przepisów w sprawie promowania stosowania energii odnawialnej. Duży Trójpak to pakiet ustaw energetycznych przygotowany przez Ministerstwo Gospodarki: ustawa Prawo energetyczne ustawa Prawo gazowe ustawa o odnawialnych źródłach energii.

7 Aktualny stan prawny trójpaki Mały Trójpak - 11 września 2013 r Większa niezależność Prezesa URE, Gazowe obligo giełdowe w wysokości 55%, Ochrona odbiorców w gospodarstwach domowych, w tym wrażliwych, zwolnienia z zakupu kolorowych certyfikatów dla przemysłu energochłonnego, Nowe technologie w definicji OZE ( en. aerotermalna i hydrotermalna) Mikroinstalacje i małe instalacje OZE (korzystne definicje) Mikroinstalacje - mniej formalności i niższa cena gwarantowana Bez pozwolenia na budowę mikroinstalacje i kolektory

8 Mały Trójpak - zmiany w Prawie Energetycznym mikroinstalacja odnawialne źródło energii, o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej nie większej niż 40 kw, przyłączone do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kv lub o łącznej mocy zainstalowanej cieplnej nie większej niż 120 kw mała instalacja odnawialne źródło energii, o łącznej mocy zainstalowanej elektrycznej większej niż 40 kw i nie większej niż 200 kw przyłączone do sieci elektroenergetycznej o napięciu znamionowym niższym niż 110 kv lub o łącznej mocy zainstalowanej cieplnej większej niż 120 kw i nie większej niż 600 kw;

9 Mały Trójpak - zmiany w Prawie Energetycznym Gwarancja pochodzenia energii elektrycznej wytwarzanej w odnawialnym źródle energii, zwana dalej gwarancją pochodzenia, jest dokumentem stanowiącym potwierdzenie odbiorcy końcowemu, że określona w tym dokumencie ilość wprowadzonej do sieci dystrybucyjnej lub sieci przesyłowej energii elektrycznej została wytworzona w odnawialnych źródłach energii. Gwarancję pochodzenia wydaje się za wytworzoną energię elektryczną z dokładnością do 1 MWh.

10 Mały Trójpak Zmiany w Prawie Energetycznym za przyłączenie źródeł współpracujących z siecią oraz sieci przedsiębiorstw energetycznych zajmujących się przesyłaniem lub dystrybucją paliw gazowych lub energii pobiera się opłatę ustaloną na podstawie rzeczywistych nakładów poniesionych na realizację przyłączenia Z wyłączeniem odnawialnych źródeł energii o mocy elektrycznej zainstalowanej nie wyższej niż 5 MW oraz jednostek kogeneracji o mocy elektrycznej zainstalowanej poniżej 1 MW, za których przyłączenie pobiera się połowę opłaty ustalonej na podstawie rzeczywistych nakładów poniesionych na realizację przyłączenia mikroinstalacji, za której przyłączenie do sieci dystrybucyjnej elektroenergetycznej nie pobiera się opłaty Wytwórcę energii elektrycznej wytworzonej w odnawialnych źródłach energii o łącznej mocy elektrycznej nieprzekraczającej 5 MW zwalnia się z wybranych opłat Koszt instalacji układu zabezpieczającego i układu pomiarowo- rozliczeniowego ponosi operator systemu dystrybucyjnego elektroenergetycznego.

11 Wnioski z Ustawy Mały Trójpak Rozwój mikroźródeł Zwolnienie z akcyzy energii elektrycznej wytworzonej w mikro instalacji Wprowadzenie cen gwarantowanych 80% ceny URE Zwolnienie z prowadzenia działalności gospodarczej Wprowadzenie uproszczonej procedury przyłączania mikro instlacji do sieci

12 Wnioski z Ustawy Mały Trójpak Efektywne wykorzystanie biomasy Preferencje na zakup biomasy dla małych kotłów biomasowych Ograniczenie współspalania biomasy Większe wsparcie dla jednostek CHP na biomasę Preferencje na zakup małych kotłów biomasowych

13 Ustawa o OZE otworzy szereg nowych perspektyw -? Czy rozwój energetyki odnawialnej jest dla Polski przymusem, wynikającym ze zobowiązań międzynarodowych?? Czy prowadzimy samodzielną i przemyślaną politykę, bowiem jest to korzystne dla naszej gospodarki i jej mieszkańców, jak w przypadku energetyki rozproszonej, prosumenckiej??

14 Czy rozwój OZE to nasz interes? -Energetyka odnawialna nie jest priorytetem w polskiej polityce, -Politycy interesowali się nią wtedy, gdy można była na jej rozwój uzyskać środki unijne, - W dyskusji o OZE zagłębiamy się w szczegóły, mówimy o sprawach drugorzędnych, -nie budujemy EO jako czegoś, co nie jest obowiązkiem uzyskania 20 % w miksie energetycznym, ale szansą dla energetyki, aby ją zmienić na lepszą i bezpieczniejszą, wkrótce także tańszą.

15 Czy rozwój OZE to nasz interes? -Brak dobrego systemu wsparcia. Te kraje, które go wprowadziły mają sytuację, że koszt energii ze źródeł odnawialnych spadł o 60 % w przypadku energetyki wiatrowej i o 80 % z instalacji fotowoltaicznych.

16 Czy rozwój OZE to nasz interes? W projekcie ustawy o OZE jest błąd w założeniu. Proponuje się system aukcyjny, w miejsce systemu opartego na zielonych certyfikatach, ale bez koszyków technologicznych i okresie, kiedy w Polsce nie ma prawdziwego rynku EO

17 Ustawa OZE Ustawa prawdopodobnie zacznie obowiązywać od 1 stycznia 2016 r.? Groźba luki inwestycyjnej, co najmniej do połowy 2017 Zagrożenie osiągnięcia przez Polskę celu, który został uzgodniony z UE, aby w 2020 roku udziału energii ze źródeł odnawialnych wyniósł 20 %.

18 Ustawa OZE Na co może liczyć energetyka rozproszona? Rozwój energetyki prosumenckiej. czy ustawa o OZE uprości i doda nowe elementy wsparcia dla mikroinstalacji? Dotychczasowy system wsparcia rozwoju różnych instalacji EO był owocny, ale kosztowny i nie zawsze racjonalny!?

19 Wsparcie OZE program wsparcia dla instalacji kolektorów słonecznych (45%), z pierwotnym budżetem w mln zł, +150 mln zł zakończony w 2014 dofinansowanie ze środków regionalnych programów operacyjnych (RPO) lub z tzw. pomocy szwajcarskiej, łącznie nawet do 85 %

20 Moc zainstalowana w źródłach odnawialnych: : Typ instalacji Ilość instalacji Moc Zainstalowana [MW] 1 elektrownie biogazowe elektrownie biomasowe wytwarzające en. elektryczną z promieniowania słonecznego 4 elektrownie wiatrowe elektrownie wodne elektrownie technologia współspalania RAZEM Źródło URE, data aktualizacji danych:

21 Wiatr Według danych URE na 30 czerwca 2014 moc zainstalowana energetyki wiatrowej w Polsce wyniosła około MW: - siłownie duże 2,0 MW i większe: 2900 MW = ok turbin (ok. 140 parków wiatrowych); - siłownie średnie 1,0-1,9 MW: 500 MW = ok. 300 turbin (ok. 30 parków wiatrowych); - siłownie małe 0,1-0,9 MW: 300 MW = ok. 600 turbin. -siłownie poniżej 0,1 MW = trudne do oszacowania. Wszystko wskazuje na to, że w połowie 2014 mamy w Polsce ok turbin wiatrowych o łącznej mocy nieco ponad MW.

22 Wiatr Farmy Wiatrowe Wybudowane i w Realizacji Lp Nazwa Gminy Lp Nazwa Gminy 1 Bierutów 21 Modlikowice 2 Bogatynia 22 Mściwojów 3 Bolków 23 Nowogrodziec 4 Borów 24 Oleśnica 5 Brzeg Dolny 25 Pielgrzymka 6 Chojnów 26 Platerówka 7 Chwałowice 27 Przeworno 8 Ciepłowody 28 Ruja 9 Domaniów 29 Siekierczyn 10 Gaworzyce 30 Sulików 11 Góra 31 Wądroże Wielkie 12 Jędrzychowice 32 Wińsko 13 Kobierzyce 33 Witków 14 Komorowo 34 Zagrodno 15 Kostomłoty 35 Zawonia 16 Koźmin 36 Ząbkowice Śląskie 17 Legnickie Pole 37 Zgorzelec 18 Łukaszów 38 Ziębice 19 Mietków 39 Złotoryja 20 Milikowice 40 Żukowice

23 Woda

24 Woda W Polsce zasoby hydroenergetyczne -13,7 TW*h rocznie: 45,3 % przypada na Wisłę, 43,6 % na dorzecza Wisły i Odry, 9,8 % na Odrę 1,8% na rzeki Pomorza. Zasoby te wykorzystywane są zaledwie w 12 %. Zawodowe elektrownie wodne w Polsce mają moc 2042 MW. Na elektrownie szczytowo-pompowe przypada 1366 MW. Według krajowego systemu elektroenergetycznego (KSE) stanowi to 7,3 % mocy w nim zainstalowanej. Najbardziej przyszłościowe rejony dla rozwoju hydroenergetyki: Mazury, Pomorze, Sudety i Karpaty.

25 Woda W Polsce hydroelektrowni o mocy większej niż 5 MW jest 18. Największe polskie hydroelektrownie to: Elektrownia Żarnowiec (716 MW) -1983, Elektrownia Porąbka Żar (500 MW) -1979, Elektrownia w Solinie (200 MW) -1968, Elektrownia Włocławek (162 MW) -1969, Elektrownia Żydowo (150 MW) -1971,

26 Woda - Małe elektrownie wodne w Polsce: 1898 r. - 2 pierwsze MEW: Struga na rzece Słupi i Kamienna na Drawie. W okresie międzywojennym istniało ok obiektów 1953 r czynnych i 800 zdewastowanych MEW (bardzo zły stan techniczny) łączna moc wynosiła ok. 100 MW. Ustalono 863 lokalizacje, które byłyby korzystne do rozbudowy nowych siłowni wodnych.

27 Woda - Małe elektrownie wodne w Polsce Obecnie pracuje ponad 550 MEW o łącznej mocy ponad 35 MW. Najwięcej Mew pracuje w województwach północnych rejon Zakładu Energetycznego Olsztyn rejonie Zakładu Energetycznego Gdańsk - 90 Jeleniogórskie Podkarpacie

28 Woda Gdyby można było wykorzystać całkowicie potencjał hydroenergetyczny Polski możliwe byłoby osiągnięcie ok. 11 GW mocy w elektrowniach zawodowych, ok. 1,2 GW mocy w elektrowniach wodnych

29 Kolektory słoneczne Stan na r. Dane wg NFOŚiGW

30 Kolektory słoneczne w Polsce

31 Kolektory słoneczne w Polsce

32 Kolektory słoneczne w Polsce

33 Kolektory słoneczne w Polsce Źródło: IEO

34 Kolektory słoneczne w Polsce Wnioski z ankiet statystycznych W ciągu ostatnich 5 lat rozwijał się bardzo dynamicznie i zanotował wzrost o ok. 75%. Pod względem rocznie instalowanych systemów należy do jednych z największych w Europie. Pod względem mocy zainstalowanej kolektory słoneczne (1 GW) stanowią drugą, po energetyce wiatrowej (3,6 GW) technologię OZE w Polsce Wzrost znaczenia dotacji NFOŚiGW - 55% instalacji KS zamontowanych w 2013r. dotowanych ze środków NFOŚiGW ( rok temu - 45% instalacji )

35 Kolektory słoneczne w Polsce Wnioski z ankiet statystycznych: Rynek nie rozwija się zgodnie z KPD, wg KPD powinno być 3,1 mln m 2 pow. skumulowanej a jest ok. 1,5 mln m 2 Spadek sprzedaży w 2013 o ok. 9% Małe firmy zmieniają branżę. Więksi gracze dywersyfikują działalność poprzez wprowadzenie produktów z innych sektorów OZE: np. PC, lub PV, Obecnie liderzy (10) stanowią 94% rynku, rok temu ok. 90% Deklarowane zatrudnienie (jak w 2013) ok. 3 tys. osób Stosunek ilości KS płaskie/próżniowe : 73%/27% (w porównaniu do roku ub. nieznacznie wzrósł udział KS płaskich) Jak sektor będzie rozwijał się na zasadach rynkowych?

36 Fotowoltaika w Polsce Źródło: IEO

37 Fotowoltaika w Polsce Źródło: IEO

38 Fotowoltaika w Polsce ROK 2013 i I KWARTAŁ 2014 DLA PV W POLSCE Rok 2013 słabym rokiem dla PV w Polsce Mały przyrost mocy zainstalowanej ON-GRID (+ 0,4 MWp). Wciąż więcej OFF-GRID niż ON-GRID System wsparcia (Świadectwa pochodzenia) nie zachęca do inwestowania a wręcz odstrasza małych inwestorów: - problemy z przyłączeniem do OSD warunki przyłączeniowe - problemy formalno prawne; pozwolenie czy zgłoszenie?

39 Fotowoltaika w Polsce Zaprzestanie prac nad Ustawą o OZE v 2.0, całkowicie nowa v 4.0 ( ), skończywszy na v 6.3 ( ) Mały ukłon w Prawie energetycznych (2013) w kierunku prosumentów : ułatwienia formalno-prawne dla PV 40 kwp. ALE MIMO TO RYNEK PV W 1 KWARTALE 2014 ROKU ZACZĄŁ NABIERAĆ ROZPĘDU Tylko w 1 kwartale 2014 roku: PRZYROST ON-GRID o 2 MWp PRZYROST OFF-GRID o 0,4 MWp ŁĄCZNIE: 6,6 MWp

40 Fotowoltaika w Polsce Import / Eksport paneli PV 2013 SPRZEDANO: 5,1 MWp paneli fotowoltaicznych. 1 MWp panele wyprodukowane w Polsce (20%) 1,6 MWp panele importowane, markowe (31%) 2,5 MWp panele importowane, OEM (49%) PRODUKCJA PANELI FOTOWOLTAICZNYCH Produkcja: 25 MWp (5 x rynek krajowy) Eksport: 24 MWp (96%) Produkty Niemieckie wypierają chińskie panele z rynku. Rosnący udział polskich paneli. Około 9% paneli PV na polskim rynku nie jest certyfikowanych.

41 Fotowoltaika w Polsce Rosnący udział osób fizycznych wśród inwestorów systemów PV. Fotowoltaika (na koniec 2013 roku) najpopularniejsza wśród instalacji prosumenckich. Całkowita produkcja energii elektrycznej: 7,9 MWh (II połowa 2013) Energia oddana do sieci: 5,5 MWh (II połowa 2013) TYLKO 30% całkowitej wyprodukowanej energii zużyte na potrzeby własne w instalacjach prosumenckich!

42 Fotowoltaika w Polsce FIRMY OFERUJĄCE USŁUGI NA RYNKU PV W POLSCE ponad 200 firm na rynku PV. 14 producentów paneli PV ok. 160 firm instalatorskich.

43 Fotowoltaika w Polsce FIRMY OFERUJĄCE USŁUGI NA RYNKU PV W POLSCE Duży przyrost nowych firm w ciągu ostatnich 4 lat spowodowany spodziewanym wdrożeniem projektu nowej ustawy o OZE Z powodu małych obrotów na rynku zamknięcie około 15% firm, ale na ich miejsce powstają nowe. Szacuje się, że w sektorze związanym z fotowoltaiką zatrudnionych jest ponad 600 osób z czego około 200 to instalatorzy Najwięcej na rynku jest małych i średnich firm zatrudniających <20 pracowników

44 Fotowoltaika w Polsce FIRMY OFERUJĄCE USŁUGI NA RYNKU PV W POLSCE Około 57% firm posiada własną kadrę instalatorską. Pozostałe firmy zewnętrzne. Ponad 40% firm zgłasza problem z dostępem do wykwalifikowanej kadry instalatorskiej. Około 75% firm realizuje cykliczne szkolenia z zakresu instalacji PV. Szacuje się, że rocznie w Polsce odbywa się nawet 400 szkoleń. Większość stanowią firmy młode.

45 Fotowoltaika w Polsce ŚREDNIE CENY KOMPLETNYCH SYSTEMÓW PV MAJ 2014 MOC CENA [ /Wp] CENA [PLN netto/kw] 1 5 kwp 1,80 [ /Wp] [PLN/kWp] 5 12 kwp 1,45 [ /Wp] [PLN/kWp] kwp 1,40 [ /Wp] [PLN/kWp] Montaż 10% - 3% Akcesoria elektryczne 8% - 5% Akcesoria montażowe 10% - 18% Inwerter 26% - 13% Moduły PV 36% - 56% Przygotowanie inwestycji 10% - 4%

46 Fotowoltaika w Polsce Prognoza rozwoju rynku PV Moc zainstalowana na koniec roku 2014: - Obecnie 6,6 MW - Z trwającymi inwestycjami: 14 MWp KPD, scenariusz C : - Powinno być 400 MW (ok. 30 razy więcej) Polska nie wypełni KPD bez sprawnie działającego systemu wsparcia.

47 Podsumowanie Mimo braku dostatecznego wsparcia branża EO rozwija się. Wiele gotowych projektów i planowanych inwestycji. Inwestorzy oraz firmy wykazują znaczną odporność na niesprzyjające warunki. Powstają nawet inwestycje nieuzasadnione ekonomicznie. Wykorzystywane są wszelkie możliwości dostępnego wsparcia. Oddolne ciśnienie na korzystną zmianę otoczenia legislacyjnego. Młoda i dynamiczna gałąź gospodarki. Wysoka innowacyjność. Szkolenia i kształcenie kadry. Samoorganizacja i zrzeszanie podmiotów (klastry, stowarzyszenia producentów. Coraz bardziej odczuwalne zmęczenie i zniechęcenie.

48 Dolnośląski Klaster Energii Odnawialnej Świdnica ul. Rynek 1A Mirosław Socha tel