PROBLEMY ROLNICTWA ŚWIATOWEGO
|
|
- Arkadiusz Kaczmarczyk
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie PROBLEMY ROLNICTWA ŚWIATOWEGO Tom 13 (XXVIII) Zeszyt 1 Wydawnictwo SGGW Warszawa 2013
2 Arkadiusz Zalewski 1 Zakład Badań Rynkowych Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy Warszawa Zmiany na rynku nawozów mineralnych w Chinach i Indiach Changes in the market of mineral fertilizers in China and India Synopsis. W Chinach i Indiach wzrost zapotrzebowania na surowce rolne w ostatniej dekadzie spowodował istotne zwiększenie popytu na nawozy mineralne. W artykule przeanalizowano zmiany, jakie zaszły na rynku nawozów mineralnych w tych krajach. Opisano zmiany produkcji, handlu zagranicznego oraz zużycia nawozów mineralnych. Określono udział tych krajów w rynku światowym. Wykorzystano dane International Fertilizer Industry Association (IFA) oraz United States Geological Service (USGS), które posłużyły do obliczenia podstawowych wskaźników bilansu rynkowego. Przeprowadzone badania wykazały, że w Chinach rosnący popyt na nawozy mineralne spowodował wzrost produkcji do poziomu, który pozwolił na całkowitą rezygnację z importu i przeznaczanie nadwyżek podaży na eksport. W Indiach, przy podobnej dynamice wzrostu popytu na nawozy mineralne, produkcja wzrosła nieznacznie, a import musiał być zwiększony kilkukrotnie. Doprowadziło to do istotnego zwiększenia presji na światową podaż nawozów mineralnych i przyczyniło się do drastycznych podwyżek cen w latach Słowa kluczowe: nawozy mineralne, rynek, produkcja, handel zagraniczny, zużycie, Chiny, Indie. Abstract. In China and India, the increasing demand for agricultural commodities in the last decade resulted in a significant increase in demand for mineral fertilizers. The article analyzed the changes that have occurred in the market of mineral fertilizers in these countries. It describes the evolution of production, foreign trade and consumption of mineral fertilizers and the share of these countries in the global market. The article uses data from the International Fertilizer Industry Association (IFA) and the United States Geological Survey (USGS), which were used to calculate the basic indicators of market balance. The study showed that the growing demand for mineral fertilizers in China has caused an increase in production to a level that allowed for a complete cancellation of imports and for an allocation of surpluses for exports. In India, a similar growth rate in demand for mineral fertilizers has caused a slight increase in production, while imports had to be increased several times. This has led to a significant pressure on the global supply of mineral fertilizers and contributed to drastic price increases in Key words: mineral fertilizers, market, production, foreign trade, use, China, India. Wstęp Chiny i Indie to kraje, które zajmują łącznie blisko 10% powierzchni lądów, a ich ludność stanowi ponad 36% światowej populacji. Ostatnie kilkanaście lat to okres dynamicznego rozwoju gospodarczego tych krajów (roczny wzrost PKB niejednokrotnie przekraczał 10%), które wytwarzają łącznie ponad 20% globalnego PKB. Szacuje się, że te 1 Mgr inż., azalewski@ierigz.waw.pl. 174
3 dwa kraje odpowiadały za 50% wzrostu światowego PKB w ostatnich latach. [Mierzwa 2007; Rocznik 2011] Szybki przyrost demograficzny w tych krajach, a także stopniowe bogacenie się lokalnej ludności wpłynęło na gwałtowny wzrost popytu na żywność i surowce rolne. Azjaci, którzy dotychczas konsumowali głównie produkty roślinne, stopniowo bogacąc się zaczęli zwiększać spożycie żywności wysokobiałkowej (opartej głównie na mięsie). Przykładowo w Chinach konsumpcja mięsa w ciągu 30 lat wzrosła ponad 5-krotnie. Tymczasem do wyprodukowania 1 kg mięsa potrzebne jest kilka kilogramów paszy pochodzącej przede wszystkim z przetwórstwa zbóż. Poza tym, presja na wzrost produkcji rolniczej wynika również z rosnącego zużycia surowców rolnych na cele alternatywne (np. do produkcji biopaliw i biokomponentów) oraz z nasilenia się w ostatnich latach katastrof klimatycznych powodujących znaczne straty w plonach roślin uprawnych. W rezultacie zapotrzebowanie na surowce rolne zaczęło się stosunkowo szybko zwiększać. Wzrost produkcji był możliwy m.in. dzięki zwiększaniu poziomu nawożenia mineralnego. Przyczyniło się to do rozwoju przemysłu nawozowego w tych krajach, a w okresach niedoboru lub nadwyżek nawozów wpłynęło na istotne zmiany w globalnym handlu zagranicznym [Kwasek 2009; Globalne 2008; Zalewski 2011]. Celem artykułu było ukazanie najważniejszych zmian, jakie zaszły na rynku nawozów mineralnych w Chinach i Indiach w ostatniej dekadzie, oraz próba określenia znaczenia tych krajów w kształtowaniu się sytuacji podażowo-popytowej na światowym rynku nawozów mineralnych. Analizowano dynamikę produkcji, poziom zużycia oraz wolumen handlu zagranicznego nawozów mineralnych. Ponadto określono udział Chin i Indii w światowej produkcji nawozów, ich zużyciu i handlu zagranicznym. Materiał i metodyka badań Materiałem stanowiącym podstawę opracowania były przede wszystkim dane International Fertilizer Industry Association (IFA), dotyczące produkcji, zużycia i handlu zagranicznego nawozami mineralnymi, oraz dane United States Geological Survey (USGS), dotyczące rezerw i wydobycia surowców wykorzystywanych do produkcji nawozów mineralnych, a także literatura przedmiotu. Porównano ze sobą 4-letnie okresy: , oraz Pierwszy okres charakteryzował się zrównoważoną sytuacją podażowo-popytową oraz stabilizacją cen światowych. W kolejnym okresie nastąpiło zwiększenie dynamiki wzrostu popytu, w warunkach nieco wolniej rosnącej podaży, co przyczyniło się do umiarkowanych wzrostów cen. Trzeci okres cechował się bardzo dynamicznym wzrostem popytu na nawozy mineralne przy wolniej rosnącej podaży, co doprowadziło do drastycznych wzrostów cen nawozów mineralnych w 2007 r. i 2008 r. oraz do wyraźnych obniżek w 2009 r. Do oceny bilansu rynkowego wykorzystano wskaźnik samowystarczalności produkcji, specjalizacji eksportowej oraz penetracji importowej. Samowystarczalność jest relacją produkcji do zużycia. Wartość indeksu większa od 100% informuje, że na rynku występuje nadwyżka podaży, która może być przeznaczona na eksport. Wskaźnik specjalizacji eksportowej obrazuje, jaka część produkcji jest kierowana na eksport, natomiast wskaźnik penetracji importowej umożliwia analizę uzależnienia podaży rynkowej od importu [Misala 2000]. 175
4 . SR i = P i 100 / (P i X i + M i ). EO i = X i 100 / P i. MP i = M i 100 / (P i X i + M i ) gdzie: SR i wskaźnik samowystarczalności, %, EO i wskaźnik specjalizacji eksportowej, %, MP i wskaźnik penetracji importowej, %, P i średnioroczna produkcja w okresie i, X i średnioroczny eksport w okresie i, M i średnioroczny import w okresie i. Wyniki badań Zmiany podaży Światowa produkcja nawozów mineralnych w latach była o 17,2% wyższa w porównaniu ze średnią produkcją z lat i wyniosła 171 mln ton NPK. Za wzrost produkcji w badanym okresie w dużym stopniu odpowiadała zwiększona o 69,3% produkcja w Chinach, która wynikała przede wszystkim z szybko i stale rosnącego zapotrzebowania chińskiego rolnictwa na nawozy mineralne. Udział Chin w globalnej produkcji nawozów mineralnych wzrósł z 20,0% średnio w latach do 28,8% w latach Chiny jako jeden z nielicznych krajów mają dostęp do wszystkich typów surowców wykorzystywanych do produkcji nawozów mineralnych. Na ich terytorium usytuowane są bogate złoża węgla kamiennego, gazu ziemnego, fosforytów oraz soli potasowej. W badanym okresie zmieniła się struktura asortymentowa produkowanych nawozów. Udział nawozów azotowych w całkowitej krajowej produkcji zmalał z 75,8% średnio w latach do 68,9% w latach , fosforowych wzrósł z 23,3% do 26,8%, a potasowych z 1,2% do 6,3%. Zmiany w produkcji są efektem dążenia do samowystarczalności w produkcji poszczególnych grup nawozów i do uniezależnienia od importu, szczególnie w grupie nawozów fosforowych i potasowych. W zużyciu nawozów mineralnych azot stanowi bowiem 66%, fosfor 23%, a potas 11%. Chiny, w odróżnieniu od pozostałych producentów nawozów azotowych, do ich produkcji wykorzystują głównie węgiel kamienny, z którego wytwarzane jest obecnie około 80% nawozów. Pozostałe 20% wytwarza się z gazu ziemnego. Produkcję nawozów azotowych zwiększono o 53,8%, do 34 mln ton N. W rezultacie udział Chin w globalnej produkcji nawozów azotowych zwiększył się z 25,4% średnio w latach do 32,8% w latach Chiny są niekwestionowanym liderem w produkcji tej grupy nawozów. Wzrost potencjału produkcyjnego w sektorze nawozów azotowych spowodował, że Chiny dość radykalnie ograniczyły import, a nadwyżkę podaży mogły z powodzeniem przeznaczać na eksport. Import zmniejszono aż o 71,0%, a eksport zwiększono prawie 7- krotnie. Chiny stały się w ostatnich latach jednym z największych eksporterów nawozów azotowych, obok takich krajów jak Rosja, Egipt, Ukraina, USA i Arabia Saudyjska. 176
5 Rezerwy 2 fosforytów, czyli surowców wykorzystywanych w procesie produkcji nawozów fosforowych szacuje się w Chinach na 3,7 mld ton, czyli ponad 5% rezerw światowych. Ocenia się, że przy obecnym poziomie wydobycia Chiny będą eksploatowały lokalne złoża jeszcze przez 50 lat. Natomiast światowe rezerwy fosforytów przy obecnym poziomie globalnego wydobycia mogą wystarczyć na blisko 400 lat. Wydobycie fosforytów w Chinach wzrosło z 21,4 mln ton w latach do poziomu 48,7 mln ton w latach W rezultacie udział Chin w globalnym wydobyciu tego surowca wzrósł w badanym okresie z 15,9% do 30,6%. Zmiany w wydobyciu fosforytów w Chinach pociągnęły za sobą podobne trendy w zakresie produkcji nawozów fosforowych. Produkcję zwiększono z 6,8 mln ton P 2 O 5 średnio w latach do 13,2 mln ton P 2 O 5 w latach Udział Chin w produkcji gotowych nawozów fosforowych wzrósł w badanym okresie z 20,4 do 34,8%, tym samym Chiny stały się światowym liderem w produkcji omawianej grupy nawozów. Rezultatem ponad dwukrotnie zwiększonej produkcji nawozów fosforowych w Chinach były wyraźne zmiany w handlu zagranicznym. Import zmniejszono prawie 5-krotnie do poziomu zaledwie 490 tys. ton P 2 O 5. Nadwyżkę produkcji zaczęto natomiast stopniowo przeznaczać na eksport. Eksport wzrósł w omawianym okresie prawie 7-krotnie do poziomu 1,7 mln ton P 2 O 5. Chiny, obok Rosji i USA, stały się jednym z największych eksporterów nawozów fosforowych. Rezerwy soli potasowej ocenia się w Chinach na nieco ponad 200 mln ton, co stanowi tylko 2% światowych rezerw. Przy obecnym poziomie eksploatacji złóż soli potasowej w Chinach wyczerpią się one już za 70 lat. Tymczasem światowe złoża soli potasowej przy obecnym globalnym wydobyciu mogą wystarczyć nawet na 300 lat. Wydobycie soli potasowej w Chinach wzrosło w badanym okresie ze 290 tys. ton K 2 O średnio w latach do 2,7 mln ton K 2 O w latach Ponad 9-krotny wzrost wydobycia soli potasowej spowodował analogiczny wzrost produkcji gotowych nawozów potasowych. Ich produkcja zwiększyła się 8-krotnie. Tym samym udział Chin w globalnej produkcji gotowych nawozów potasowych wzrósł z zaledwie 1,1% średnio w latach do 7,3% w latach Szybko rosnący popyt na nawozy potasowe w Chinach spowodował drastyczne zwiększenie produkcji, co jednak nie przyczyniło się do ograniczenia importu. Import pozostał na względnie stabilnym poziomie 3,5-3,7 mln ton K 2 O. Chiny pozostały w grupie jednych z największych importerów nawozów potasowych, z 15% udziałem w globalnym imporcie. Istotnie, bo prawie 5-krotnie zmniejszył się natomiast eksport nawozów potasowych z Chin do poziomu niespełna 80 tys. ton K 2 O rocznie. Udział Chin w globalnym eksporcie nawozów potasowych jest wiec znikomy. Indie są znaczącym producentem nawozów mineralnych. Ich udział w globalnej produkcji w latach wyniósł 8,9%, było to jednak 0,9 pkt. procentowego mniej niż w latach Produkcja wzrosła wprawdzie o 7,2%, jednak tempo wzrostu produkcji globalnej było dużo wyższe (17,2%). Niewielki wzrost produkcji wynika przede wszystkim z braku dostępu do surowców kopalnych wykorzystywanych do produkcji nawozów mineralnych, ale także ze słabo rozwiniętego przemysłu nawozowego. Dynamicznie rosnący popyt na nawozy mineralne w ostatnim dziesięcioleciu spowodował wyraźny 2,5-krotny wzrost wolumenu importu, co spowodowało, że Indie stały się 2 Rezerwy to część zasobów nadających się do eksploatacji w obecnych warunkach technicznych i ekonomicznych. Zasoby to całkowita ilość danych surowców kopalnych w skorupie ziemskiej oceniana jako możliwa do pozyskania. 177
6 największym na świecie odbiorcą nawozów mineralnych z importu. Cała produkcja nawozów mineralnych w Indiach jest przeznaczana na potrzeby rynku wewnętrznego, eksport jest więc marginalny. W strukturze produkcji nawozów mineralnych w Indiach dominują nawozy azotowe, które są produkowane głównie w oparciu o metodę spalania produktów ropopochodnych i mają 3/4 udziału w produkcji. Pozostałą część produkcji stanowią nawozy fosforowe, które produkuje się głównie z importowanych fosforytów. Lokalne złoża fosforytów są bowiem niewystarczające do zaspokojenia potrzeb sektora nawozowego. Nawozy potasowe z powodu braku dostępności do złóż soli potasowej są w całości importowane, głównie z Rosji. Tabela 1. Produkcja, handel zagraniczny i zużycie nawozów mineralnych w Chinach i Indiach Table 1. Production, foreign trade and mineral fertilizers consumption in China and India Kraj Lata produkcja NPK, mln ton udział w światowej produkcji, % Chiny 29,2 37,5 49,4 20,0 23,8 28,8 Indie 14,3 14,8 15,3 9,8 9,4 8,9 Razem 43,5 52,3 64,7 29,8 33,2 37,7 eksport NPK, tys. ton udział w światowym eksporcie, % Chiny 963,8 2011,9 4191,1 1,6 3,1 6,4 Indie 11,3 22,9 20,0 0,02 0,03 0,03 Razem 975,1 2034,8 4211,1 1,7 3,1 6,4 import NPK, mln ton udział w światowym imporcie, % Chiny 7,1 7,3 4,6 12,4 11,4 7,0 Indie 3,0 3,0 8,4 5,2 4,7 12,9 Razem 10,1 10,3 13,0 17,6 16,1 19,9 zużycie NPK, mln ton udział w światowym zużyciu, % Chiny 35,4 42,8 49,7 24,3 27,3 29,2 Indie 17,3 17,8 23,7 11,9 11,3 13,9 Razem 52,7 60,6 73,4 36,2 38,6 43,1 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych International Fertilizer Industry Association. Produkcja nawozów azotowych w Indiach wzrosła w omawianym okresie zaledwie o 5,3%, do 11,3 mln ton N, co przy dynamicznie rosnącym popycie spowodowało wzrost znaczenia importu w kształtowaniu rynku wewnętrznego. Wolumen importu wzrósł blisko 7-krotnie do 3,4 mln ton N, a udział Indii w globalnym imporcie nawozów azotowych zwiększył się z 2,2% do 11,9%. W rezultacie Indie, obok USA, stały się największym na świecie importerem nawozów azotowych. Produkcję nawozów fosforowych zwiększono w omawianym okresie o 12,3% do 4,0 mln ton P 2 O 5. Popyt na tę grupę nawozów rósł jednak dużo szybciej, czego efektem było 2,5-krotne zwiększenie importu do 2,2 mln ton P 2 O 5. W rezultacie Indie stały się największym na świecie importerem nawozów fosforowych. 178
7 Indyjski sektor nawozowy w ogóle nie wytwarza nawozów potasowych. Są one w całości importowane, głównie z Rosji. W omawianym okresie import wzrósł prawie 2- krotnie do 2,8 mln K 2 O, a udział Indii w globalnym imporcie zwiększył się z 7,3% do 11,7%. W latach Indie były drugim po USA importerem nawozów potasowych, jednak należy przypuszczać, że w kolejnych latach Indie staną się liderem w imporcie nawozów potasowych. Zmiany popytu Indie i Chiny to kraje, w których wzrost zużycia nawozów mineralnych w okresie ostatnich kilkunastu lat był jednym z najwyższych na świecie. Dynamicznie rosnący popyt na nawozy mineralne w tych krajach wynikał z konieczności intensyfikacji produkcji rolnej spowodowanej szybko rosnącym zapotrzebowaniem na surowce rolne. Dynamicznie rosnący popyt na żywność i surowce rolne w Chinach i Indiach stymulowany była przede wszystkim szybko rosnącą liczbą ludności. Ponadto wysoki wzrost PKB w tych krajach w ostatniej dekadzie wpływał na zwiększenie dochodów ludności co skutkowało zmianami nawyków żywieniowych. Mieszkańcy tych krajów zaczęli masowo przechodzić na dietę wysokobiałkową, opartą głównie na spożyciu mięsa, ograniczając w ten sposób spożycie produktów roślinnych. W Chinach w ciągu 30 lat spożycie mięsa wzrosło z 9 kg do 50 kg na mieszkańca rocznie. Tymczasem do wyprodukowania 1 kg mięsa potrzebne jest kilka kilogramów paszy 3, produkowanej głównie ze zbóż. Szybko rosnący popyt na surowce rolne wynika również ze zwiększonego ich wykorzystania do produkcji biopaliw. Zużycie nawozów w Chinach i Indiach w latach było o blisko 40% wyższe od tego w latach Wzrost popytu na nawozy mineralne w tych krajach w dużym stopniu odpowiadał za globalny wzrost ich zużycia, który wyniósł w omawianym okresie 17,4%. Chiny i Indie miały bowiem w latach łącznie 43% udziału w globalnym zużyciu. Podobne trendy wystąpiły w jednostkowym zużyciu nawozów mineralnych. Zużycie w Chinach w latach było średnio o 42,5% wyższe w porównaniu z latami i wyniosło 94,9 kg NPK/ha UR, natomiast w Indiach jednostkowe zużycie zwiększyło się w omawianym okresie o 45,9% do 137,2 kg NPK/ha UR. Bilans nawozów mineralnych Zarówno Chiny jak i Indie cechowała podobna, bardzo wysoka dynamika wzrostu zużycia nawozów mineralnych w badanym okresie. W Chinach jednak rosnącemu popytowi towarzyszyło dynamiczne zwiększanie potencjału produkcyjnego i w konsekwencji dążenie do samowystarczalności. Dynamiczny wzrost produkcji był możliwy do osiągnięcia dzięki dostępowi do surowców kopalnych wykorzystywanych do produkcji nawozów mineralnych oraz ogromnym inwestycjom w sektorze, skutkującym wzrostem mocy wytwórczych. Wskaźnik samowystarczalności wzrósł w Chinach z 82,5% do 99,4%. Chiny w latach były jednym z największych na świecie importerów nawozów mineralnych, ich udział w globalnym imporcie wynosił 12,4%, a import zaopatrywał 20,1% 3 Przyjmuje się, że zużycie pasz treściwych na wyprodukowanie 1 kg żywca drobiowego wynosi 2 kg, wieprzowego 4 kg, a wołowego 7-8 kg. 179
8 rynku. W ciągu badanego okresu rosnąca produkcja spowodowała zmniejszenie roli importu w kształtowaniu rynku wewnętrznego oraz zmniejszenie roli Chin jako globalnego importera. Udział w światowym imporcie zmalał do 7,0% średnio w latach , a wskaźnik penetracji importowej do 9,3%. Odwrotne trendy wystąpiły w eksporcie. Udział Chin w światowym eksporcie wzrósł z 1,6% do 6,4%, a wskaźnik specjalizacji eksportowej oznaczający odsetek nawozów produkowanych na eksport i faktycznie wyeksportowanych zwiększył się z 3,3% do 8,5%. Efektem tych zmian było istotne zmniejszenie ujemnego salda wymiany handlowej z 6,2 mln ton do 0,4 mln ton NPK. W Indiach dynamicznie rosnącemu popytowi na nawozy mineralne towarzyszył bardzo powolny wzrost produkcji, wynikający z silnego uzależnienia sektora nawozowego od importowanych surowców oraz niewielkiego wzrostu istniejących mocy wytwórczych. Wskaźnik samowystarczalności zmalał w omawianym okresie z 82,7% do 64,6%, zwiększała się bowiem rola importu w kształtowaniu rynku wewnętrznego. Wskaźnik penetracji importowej wzrósł w badanym okresie z 17,3% do 35,4%, a udział w imporcie globalnym zwiększył się z 5,2% do 12,9%. Eksport nawozów z Indii nie odgrywa praktycznie żadnego znaczenia. Istotnie powiększyło się ujemne saldo wymiany handlowej z 3,0 mln ton do 8,4 mln ton NPK. Tabela 2. Wskaźniki charakteryzujące sytuację podażowo-popytową sektora nawozowego Chin i Indii Table 2. Indicators characterizing the supply and demand in the fertilizer sector in China and India Wskaźnik Kraj Lata Samowystarczalności, % Specjalizacji eksportowej, % Penetracji importowej, % Saldo handlu zagranicznego, mln ton NPK Chiny 82,5 87,6 99,4 Indie 82,7 83,1 64,6 Chiny 3,3 5,4 8,5 Indie 0,1 0,2 0,1 Chiny 20,1 17,1 9,3 Indie 17,3 16,9 35,4 Chiny -6,2-5,3-0,4 Indie -3,0-3,0-8,4 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych International Fertilizer Industry Association. Podsumowanie Chiny i Indie to kraje, w których w ciągu ostatnich kilkunastu lat nastąpił ogromny wzrost zużycia nawozów mineralnych. Reakcją na szybko rosnący popyt na nawozy mineralne w Chinach było istotne zwiększenie potencjału produkcyjnego sektora nawozowego. Produkcja rosła szybciej niż zapotrzebowanie chińskiego rolnictwa, co pozwoliło na zmniejszenie uzależnienia od importu i na przeznaczanie nadwyżek podaży na eksport. Chiny stały się praktycznie samowystarczalne w produkcji nawozów mineralnych. Jej zwiększenie było w dużym stopniu możliwe dzięki dostępowi do surowców wykorzystywanych do wytwarzania wszystkich typów nawozów. W rezultacie Chiny stały się jednym z największych eksporterem nawozów mineralnych. 180
9 Indie z powodu braku dostępu do większości surowców wykorzystywanych do produkcji nawozów oraz konieczności ich importowania zwiększyły produkcję tylko w niewielkim stopniu. Popyt zaczął znacząco przewyższać krajową produkcją nawozów mineralnych, co spowodowało istotne zwiększenia znaczenia importu w kształtowaniu się rynku wewnętrznego i w konsekwencji zmniejszenie poziomu samowystarczalności w produkcji nawozów mineralnych. Indie wyprzedziły USA, Brazylię oraz Francję i stały się największym importerem nawozów mineralnych na świecie. Rosnący w szybkim tempie import w Indiach, ale także w wielu innych krajach rozwijających się, w warunkach umiarkowanie rosnącej globalnej podaży nawozów mineralnych był jednym z głównych powodów drastycznych wzrostów światowych cen nawozów mineralnych w latach Dzięki zwiększeniu produkcji nawozów mineralnych w Chinach, ograniczeniu importu przy jednoczesnym wzroście eksportu, globalna podaż została zwiększona, a ceny zaczęły spadać. W kolejnych latach należy się spodziewać dalszego wzrostu globalnego zużycia nawozów mineralnych. Zwiększony popyt na nawozy będzie dotyczył przede wszystkim krajów rozwijających się, w tym Chin i Indii. Przy planowanym dalszym wzroście potencjału produkcyjnego w Chinach (sprzyja temu dostęp do wszystkich surowców wykorzystywanych do produkcji nawozów) oraz zwiększaniu eksportu przez ten kraj nie należy się spodziewać napiętej sytuacji popytowo-podażowej na świecie, a ceny nawozów na światowych rynkach będą coraz bardziej determinowane przez ceny surowców rolnych. Produkcja nawozów mineralnych będzie nadal przenoszona w pobliże największych i najbardziej rozwojowych rynków. Jest to związane z masowym charakterem zużycia nawozów i stosunkowo niewielką opłacalnością transportu nawozów mineralnych na duże odległości, co w pewnym stopniu ogranicza wymianę międzykontynentalną tych wyrobów. Stale rosnący eksport nawozów z Chin będzie powodował wzrost konkurencyjności na światowym rynku nawozów mineralnych oraz stabilizację cen również na rynkach lokalnych, w tym również na rynku polskim. Coraz większe wyzwania czekać będą jednak producentów nawozów na rynkach o mniejszym potencjale wzrostu, głównie w krajach starej Unii, ważniejsze niż kiedykolwiek staną się bowiem elementarne przewagi kosztowe w postaci taniego surowca, odpowiedniej skali działalności oraz niskich kosztów logistyki. Chiny i Indie odgrywają coraz większą rolę w kształtowaniu sytuacji popytowopodażowej na światowym rynku nawozów mineralnych. Ceny nawozów oraz surowców do ich wytwarzania negocjowane przez Chiny i Indie w handlu zagranicznym mają duży wpływ na ustalanie światowych cen nawozów mineralnych, ponieważ wolumen pojedynczych transakcji jest z reguły bardzo duży. Światowe ceny nawozów mineralnych i surowców z opóźnieniem przekładają się na ceny na rynkach lokalnych. Polski rynek nawozów mineralnych podlega w dużym stopniu tendencjom światowym, ponieważ polski przemysł nawozowy jest silnie uzależniony od importu surowców wykorzystywanych w procesie produkcji nawozów mineralnych, a ceny gotowych nawozów w handlu zagranicznym są mocno powiązane z cenami nawozów dla polskiego rolnictwa. Literatura Globalne ocieplenie i kryzys żywnościowy. [2008]. W. Wilk (red.). Fundacja Polskie Centrum Pomocy Międzynarodowej, Warszawa. 181
10 Kwasek M. [2009]: Tendencje w spożyciu żywności w krajach rozwijających się na tle rozwoju społecznogospodarczego. IERiGŻ-PIB, Warszawa. Mierzwa M. [2007]: Chiny i Indie w procesie globalizacji. Potencjalne konsekwencja dla Polski. Ministerstwo Gospodarki, Warszawa. Misala J. [2000]: Istota i mierniki międzynarodowej konkurencyjności gospodarki w świetle teorii wymiany. [W:] Konkurencyjność gospodarki Polski w dobie integracji z UE i globalizacji. SGH, Warszawa. Rocznik Statystyczny Rzeczpospolitej Polskiej. [2011]. GUS, Warszawa. Statistics. International Fertilizer Industry Association (IFA). [2012]. [Tryb dostępu:] [Data odczytu: ] United States Geological Survey. (USGS). Mineral Commodity Summaries. [2012]. [Tryb dostępu:] [Data odczytu: ]. Zalewski A. [2011]: Światowy rynek nawozów mineralnych z uwzględnieniem zmian cen bezpośrednich nośników energii oraz surowców. IERiGŻ-PIB, Warszawa. 182
Ceny nawozów mineralnych - czy w 2017 roku będą stabilne?
.pl https://www..pl Ceny nawozów mineralnych - czy w 2017 roku będą stabilne? Autor: Ewa Ploplis Data: 24 czerwca 2017 Zwiększa się zapotrzebowanie na nawozy mineralne na krajowym rynku. Jednocześnie występuje
Środki produkcji rolnej jak kształtują się ceny?
.pl Środki produkcji rolnej jak kształtują się ceny? Autor: Ewa Ploplis Data: 23 kwietnia 2018 Prace polowe trwają. Jakie są i jakie mogą być ceny na środki produkcji rolnej na krajowym rynku w 2018 r.?
POLSKI HANDEL ZAGRANICZNY NAWOZAMI MINERALNYMI W LATACH POLISH FOREIGN TRADE OF MINERAL FERTILIZERS IN THE YEARS
468 Arkadiusz Zalewski STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU Roczniki Naukowe tom XIII zeszyt 1 Arkadiusz Zalewski Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut
RYNEK WYBRANYCH NARZĘDZI I MASZYN ROLNICZYCH DO PRODUKCJI ROŚLINNEJ W POLSCE W LATACH
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 1/2009 Czesław Waszkiewicz Katedra Maszyn Rolniczych i Leśnych Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie RYNEK WYBRANYCH NARZĘDZI I MASZYN ROLNICZYCH DO PRODUKCJI
dr Piotr SZAJNER IERiGŻ-PIB ul. Świętokrzyska Warszawa Rynek serów i twarogów w Polsce i UE
dr Piotr SZAJNER IERiGŻ-PIB ul. Świętokrzyska 20 00-002 Warszawa E-mail: szajner@ierigz.waw.pl Rynek serów i twarogów w Polsce i UE Produkcja serów w Polsce [1.] tys. ton 800 600 400 200 0 2000 2004 2008
Tendencje na rynku mięsa drobiowego na świecie i w Polsce w latach Poultry Market Trends in the World and in Poland in
Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie Problemy Rolnictwa Światowego tom 17 (XXXII), zeszyt 3, 2017: 268-278 DOI: 10.22630/PRS.2017.17.3.72 Stanisław Stańko 1, Aneta Mikuła
Zróżnicowanie strategii rozwoju rolnictwa kraje OECD, BRICS i Ukraina
Renata Grochowska Janusz Rowiński Zróżnicowanie strategii rozwoju rolnictwa kraje OECD, BRICS i Ukraina Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy Warszawa, 28 października
RYNEK CIĄGNIKÓW I PRZYCZEP ROLNICZYCH W POLSCE W LATACH
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 4/2008 Czesław Waszkiewicz Katedra Maszyn Rolniczych i Leśnych Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie RYNEK CIĄGNIKÓW I PRZYCZEP ROLNICZYCH W POLSCE W LATACH
POLSKI HANDEL ZAGRANICZNY NAWOZAMI MINERALNYMI I ŚRODKAMI OCHRONY ROŚLIN W LATACH
Stowarzyszenie Polski handel zagraniczny Ekonomistów nawozami mineralnymi Rolnictwa i środkami i Agrobiznesu ochrony roślin... Roczniki Naukowe tom XV zeszyt 3 267 Arkadiusz Piwowar Uniwersytet Ekonomiczny
KONKURENCYJNOŚĆ PRODUKCJI SEKTORA ROLNEGO UKRAINY. Profesor dr hab. Tatjana Mostenska Państwowy Uniwersytet Przetwórstwa Żywności Ukrainy
KONKURENCYJNOŚĆ PRODUKCJI SEKTORA ROLNEGO UKRAINY Profesor dr hab. Tatjana Mostenska Państwowy Uniwersytet Przetwórstwa Żywności Ukrainy Konkurencyjność produkcji wyznaczają wskaźniki: jakości, właściwości
PROBLEMY ROLNICTWA ŚWIATOWEGO
Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie PROBLEMY ROLNICTWA ŚWIATOWEGO Tom 12 (XXVII) Zeszyt 4 Wydawnictwo SGGW Warszawa 2012 Marcin Krzemiński 1 Zakład Badań Rynkowych Instytut
Polski sektor żywnościowy 5 lat po akcesji
Polski sektor żywnościowy 5 lat po akcesji Andrzej Kowalski Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej PIB Katedra Rozwoju Obszarów Wiejskich Szkoła Główna Handlowa Warszawa kwiecień 2009 Wzajemne
Handel produktami rolnymi - dobre perspektywy
.pl https://www..pl Handel produktami rolnymi - dobre perspektywy Autor: Ewa Ploplis Data: 23 października 2017 Nadwyżka w handlu produktami rolnymi zwiększyła się w bieżącym roku. Eksport produktów rolno-spożywczych
Jakie będą ceny środków produkcji dla rolnictwa?
https://www. Jakie będą ceny środków produkcji dla rolnictwa? Autor: Ewa Ploplis Data: 5 czerwca 2017 Podwyższone ceny środków produkcji dla rolnictwa są wynikiem obserwowanego sezonowego wzrostu popytu
Handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi szansą rozwoju obszarów wiejskich
Iwona Szczepaniak Handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi szansą rozwoju obszarów wiejskich Konferencja nt. Rozwój obszarów wiejskich stan obecny i perspektywy IUNG-PIB, UP w Lublinie, Lublin,
Rynek nawozów mineralnych w Polsce
KANCELARIA SENATU BIURO ANALIZ I DOKUMENTACJI Dział Analiz i Opracowań Tematycznych Rynek nawozów mineralnych w Polsce OPINIE I EKSPERTYZY OE-133 KWIECIEŃ 2010 Materiał przygotowany przez Dział Analiz
Journal of Agribusiness and Rural Development
pissn 1899-5241 eissn 1899-5772 Journal of Agribusiness and Rural Development www.jard.edu.pl 4(30) 2013, 257-267 ZMIANY NA RYNKU NAWOZÓW AZOTOWYCH W POLSCE W LATACH 2000-2010 Arkadiusz Zalewski Instytut
Jakie będą ceny pasz i sytuacja na rynku w 2017?
https://www. Jakie będą ceny pasz i sytuacja na rynku w 2017? Autor: Ewa Ploplis Data: 22 marca 2017 Spodziewane jest wysokie tempo wzrostu produkcji pasz w Polsce w 2017. Wzrośnie także zapotrzebowanie
Rynek drobiu w 2013 roku cz. II
Rynek drobiu w 2013 roku cz. II Handel zagraniczny W 2013 roku eksport drobiu rósł wolniej niż w roku poprzednim, lecz nadal stanowił ponad jedną trzecią krajowej produkcji mięsa drobiowego i był głównym
Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu. Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego
Energetyka odnawialna w procesie inwestycyjnym budowy zakładu Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Znaczenie energii odnawialnej dla bilansu energetycznego Wzrost zapotrzebowania na
STAN I PESPEKTYWY ROZWOJU RYNKU MIĘSA. Warszawa, r.
STAN I PESPEKTYWY ROZWOJU RYNKU MIĘSA Warszawa, 13.04.2016 r. Rynek surowca CENY SUROWCA, ULEGAJĄCE SILNYM WAHANIOM, MAJĄ ISTOTNY WPŁYW NA POZIOM KOSZTÓW PRZETWÓRCÓW Produkcja mięsa w Polsce Energia oraz
ANALIZA POLSKIEGO RYNKU CIĄGNIKÓW ROLNICZYCH I KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH W LATACH 2004-2010
STOWARZYSZENIE EKONOMISTÓW ROLNICTWA I AGROBIZNESU Roczniki Naukowe tom XIII zeszyt 1 463 Stanisław Zając *, Waldemar Izdebski **, Jacek Skudlarski *** * Państwowa Wyższa Szkoła Zawodowa w Krośnie, **
Globalny rynek żywnościowy Nowe uwarunkowania dla sektorów narodowych
Globalny rynek żywnościowy Nowe uwarunkowania dla sektorów narodowych dr Grzegorz Dybowski Instytut Ekonomik Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy Zakład Badań Rynkowych Email:
Jakie mogą być ceny mleka w 2018 r.?
.pl https://www..pl Jakie mogą być ceny mleka w 2018 r.? Autor: Ewa Ploplis Data: 21 lutego 2018 Jakie mogą być ceny mleka w 2018 r. w skupie i w detalu? Jak kształtują się ceny mleka w Polsce, w krajach
Rynek drobiu: prognozy cen, spożycia i eksportu
.pl https://www..pl Rynek drobiu: prognozy cen, spożycia i eksportu Autor: Elżbieta Sulima Data: 27 września 2016 Produkcja drobiu w Unii Europejskiej stale rośnie, konsumenci wciąż bowiem chętnie spożywają
Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn /448
Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn. 01.12.2016/448 2016 1.1. Polski rynek tworzyw sztucznych w liczbach Przemysł tworzyw sztucznych w Polsce (dostawcy surowców i producenci) notuje roczne obroty
Cena wieprzowiny - jakiej można się spodziewać w 2018 r.?
.pl https://www..pl Cena wieprzowiny - jakiej można się spodziewać w 2018 r.? Autor: Ewa Ploplis Data: 4 stycznia 2018 Jak może kształtować się cena wieprzowiny w 2018 r.? Jakie są tendencje? Jakie mogą
Jakie są wyzwania dla rynku ziemniaka?
.pl https://www..pl Jakie są wyzwania dla rynku ziemniaka? Autor: Ewa Ploplis Data: 8 grudnia 2016 O wyzwaniach dla rynku ziemniaka w Polsce z Grzegorzem Rykaczewskim, analitykiem z Baku Zachodniego WBK,
Rynek buraków cukrowych 2017: ile da producentom eksport cukru?
.pl https://www..pl Rynek buraków cukrowych 2017: ile da producentom eksport cukru? Autor: Ewa Ploplis Data: 31 stycznia 2017 Produkcja cukru w Polsce w sezonie 2016/2017 może przekroczyć 2 mln t. W bieżącym
Światowy rynek nawozów mineralnych i jego wpływ na krajowy sektor nawozowy
Światowy rynek nawozów mineralnych i jego wpływ na krajowy sektor nawozowy mgr inż. Arkadiusz Zalewski Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej PIB Zakład Badań Rynkowych e-mail: arkadiusz.zalewski@ierigz.waw.pl
Ceny rolnicze rok korzystny dla rolników pod względem cenowym!
.pl https://www..pl Ceny rolnicze - 2017 rok korzystny dla rolników pod względem cenowym! Autor: Ewa Ploplis Data: 2 lutego 2018 Jak kształtowały się ceny rolnicze w 2017 r.? Jakie były ceny skupu podstawowych
Sytuacja ekonomiczno-finansowa sektora cukrowniczego
Sytuacja ekonomiczno-finansowa sektora cukrowniczego dr Piotr Szajner IERiGZ-PIB ul. Świętokrzyska 20 PL 00-002 Warszawa E-mail: szajner@ierigz.waw.pl Plan prezentacji Wyniki finansowe przemysłu cukrowniczego;
Wyroby długie - kluczowy segment stalowego rynku. Bieżąca sytuacja i perspektywy rozwoju.
Wyroby długie - kluczowy segment stalowego rynku. Bieżąca sytuacja i perspektywy rozwoju. Jerzy Bernhard, Prezes Zarządu Stalprofil S.A. 7 listopad 2012 1 sty 02 maj 02 wrz 02 sty 03 maj 03 wrz 03 sty
Analiza tendencji w handlu międzynarodowym wieprzowiną latach , część 1- eksport
Benedykt Pepliński 1 Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu w Analiza tendencji w handlu międzynarodowym wieprzowiną latach -29, część 1- eksport Wprowadzenie Produkcja wieprzowiny w latach -29 wzrosła o
Rolnictwo i Obszary Wiejskie 5 lat po akcesji Polski do Unii Europejskiej- najważniejsze wnioski z pierwszego dnia konferencji
Rolnictwo i Obszary Wiejskie 5 lat po akcesji Polski do Unii Europejskiej- najważniejsze wnioski z pierwszego dnia konferencji Andrzej Kowalski Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej -PIB
RYNEK DROBIU W 2012 ROKU CZ. II
RYNEK DROBIU W 2012 ROKU CZ. II Tabela. 6. Handel zagraniczny drobiem (w tys. ton wagi produktu) Wykres 6. Średnie miesięczne ceny sprzedaży mięsa z kurczaka (tuszka kurczaka 65%, w euro za 100 kg) Handel
Handel zagraniczny towarami rolno-spoŝywczymi Polski z USA w latach 2009 2013 i w okresie I VII 2014 r.
BIURO ANALIZ I PROGRAMOWANIA Warszawa, 14-9-6 Handel zagraniczny towarami rolno-spoŝywczymi Polski z USA w latach 9 13 i w okresie I VII 14 r. Stany Zjednoczone utrzymują pozycję największej i najbardziej
Międzynarodowe Targi Górnictwa, Przemysłu Energetycznego i Hutniczego KATOWICE 2015. Konferencja: WĘGIEL TANIA ENERGIA I MIEJSCA PRACY.
Międzynarodowe Targi Górnictwa, Przemysłu Energetycznego i Hutniczego KATOWICE 2015 Konferencja: WĘGIEL TANIA ENERGIA I MIEJSCA PRACY Wprowadzenie Janusz Olszowski Górnicza Izba Przemysłowo-Handlowa Produkcja
STALPROFIL S.A. i jego Grupa Kapitałowa w 2015 roku. 6 maj
STALPROFIL S.A. i jego Grupa Kapitałowa w 2015 roku 6 maj 2016 1 Kryzys na światowym rynku stali dotknął prawie wszystkie regiony EU-28 Turkey Russia USA South-America China India Japan South-Korea World
Handel zbożem na świecie - jakich cen można się spodziewać?
.pl Handel zbożem na świecie - jakich cen można się spodziewać? Autor: Ewa Ploplis Data: 28 listopada 2017 Jak przedstawia się handel zbożem na świecie? Jaka jest światowa podaż zbóż w tym sezonie? Gdzie
PODAŻ CIĄGNIKÓW I KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH W POLSCE W LATACH 2003 2010
Problemy Inżynierii Rolniczej nr 3/2011 Jan Pawlak Instytut Technologiczno-Przyrodniczy w Falentach Oddział w Warszawie PODAŻ CIĄGNIKÓW I KOMBAJNÓW ZBOŻOWYCH W POLSCE W LATACH 2003 2010 Streszczenie W
Cel prezentacji: Przedstawienie Unii Europejskiej jako instytucji i jej wpływu na gospodarki wewnątrz sojuszu oraz relacji z krajami spoza UE.
Cel prezentacji: Przedstawienie Unii Europejskiej jako instytucji i jej wpływu na gospodarki wewnątrz sojuszu oraz relacji z krajami spoza UE. Plan prezentacji: 1. Ogólne informacje na temat UE i jej gospodarki
Krajowa produkcja pasz oraz sytuacja w handlu zagranicznym
Krajowa produkcja pasz oraz sytuacja w handlu zagranicznym Warszawa, 17 czerwca 2015 r. Michał Koleśnikow Kierownik Zespołu Analiz Sektorowych i Rynków Rolnych Kontekst międzynarodowy Światowe ceny surowców
PROF. DR HAB. INŻ. ANTONI TAJDUŚ
PROF. DR HAB. INŻ. ANTONI TAJDUŚ Kraje dynamicznie rozwijające produkcję kraje Azji Południowo-wschodniej : Chiny, Indonezja, Indie, Wietnam,. Kraje o niewielkim wzroście i o stabilnej produkcji USA, RPA,
Stan i prognoza koniunktury gospodarczej
222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty piąty kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (IV kwartał 2014 r.) oraz prognozy na lata 2015 2016 KWARTALNE
Rynek drobiu: dobra koniunktura w branży
.pl https://www..pl Rynek drobiu: dobra koniunktura w branży Autor: Ewa Ploplis Data: 15 grudnia 2016 Rośnie produkcja drobiu w Polsce. W bieżącym roku może być wyższa o 15%, a nawet 17%. Czynnikiem pobudzającym
Stan i prognoza koniunktury gospodarczej
222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty siódmy kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce ( kwartał 2015 r.) oraz prognozy na lata 2015 2016 KWARTALNE
Rynek drobiu: dobra koniunktura w branży
.pl Rynek drobiu: dobra koniunktura w branży Autor: Ewa Ploplis Data: 15 grudnia 2016 1 / 15 .pl Rośnie produkcja drobiu w Polsce. W bieżącym roku może być wyższa o 15%, a nawet 17%. Czynnikiem pobudzającym
Sektor rolny i handel zagraniczny we Francji 2013-02-11 10:08:01
Sektor rolny i handel zagraniczny we Francji 2013-02-11 10:08:01 2 Francuski sektor rolniczy jest jednym z najważniejszych sektorów gospodarki tego kraju i zajmuje kluczowe miejsce w handlu zagranicznym
ZUŻYCIE ENERGII W ROLNICTWIE NA TLE INNYCH DZIAŁÓW GOSPODARKI W POLSCE I NA UKRAINIE
ZUŻYCIE ENERGII W ROLNICTWIE NA TLE INNYCH DZIAŁÓW GOSPODARKI W POLSCE I NA UKRAINIE, dr inż. Jacek Skudlarski Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie dr Oksana Makarchuk National University
Jaka będzie cena śruty sojowej?
.pl https://www..pl Jaka będzie cena śruty sojowej? Autor: Ewa Ploplis Data: 19 kwietnia 2017 Prawdopodobnie ceny śruty sojowej nie ulegną dużym zmianom. W pierwszej połowie 2017 r. powinny być relatywnie
Rynek zbóż i żywca: ceny w dół!
https://www. Rynek zbóż i żywca: ceny w dół! Autor: Elżbieta Sulima Data: 13 kwietnia 2016 Ceny zdecydowanie lecą w dół. Sytuacja ta dotyczy nie tylko zbóż, ale również wieprzowiny, brojlerów, cen skupu
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD
Warszawa, 9.. r. Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Instytut Ekonomiczny Plan prezentacji. Zmiany pomiędzy rundami prognostycznymi Zmiana założeń
Stan i prognoza koniunktury gospodarczej
222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty szósty kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (I kwartał 2015 r.) oraz prognozy na lata 2015 2016 KWARTALNE
Raport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP
Raport na temat działalności Raport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP Kierunki eksportu i importu oraz zachowania MSP w Europie Lipiec 2015 European SME Export
Ceny środków ochrony roślin - jakie będą w 2017 roku?
.pl https://www..pl Ceny środków ochrony roślin - jakie będą w 2017 roku? Autor: Ewa Ploplis Data: 3 lipca 2017 Umiarkowanie rosną ceny środków ochrony roślin w Polsce. Od początku roku obserwuje się systematyczny,
Polska Wieś 2014. Raport o stanie wsi. 26 czerwca 2014 r. Prof. dr hab. Walenty Poczta
Polska Wieś 2014. Raport o stanie wsi 26 czerwca 2014 r. Prof. dr hab. Walenty Poczta Wykorzystane rozdziały z Raportu prof. dr hab. Walenty Poczta, dr Agnieszka Baer-Nawrocka, Uniwersytet Przyrodniczy
Niższe ceny pieczarek w skupie i detalu
.pl Niższe ceny pieczarek w skupie i detalu Autor: Ewa Ploplis Data: 4 maja 2018 Polscy producenci są światowymi liderami w eksporcie świeżych pieczarek. Jednak od początku 2018 r. zmniejszają się ceny
Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski
Polityka energetyczna w UE a problemy klimatyczne Doświadczenia Polski Polityka energetyczna w Unii Europejskiej Zobowiązania ekologiczne UE Zobowiązania ekologiczne UE na rok 2020 redukcja emisji gazów
ŚIBŻ: jakie są cele tegorocznych badań?
https://www. ŚIBŻ: jakie są cele tegorocznych badań? Autor: materiały firmowe Data: 7 lutego 2016 Celem Światowego Indeksu Bezpieczeństwa Żywnościowego (ŚIBŻ) jest utrzymanie sukcesu inwestycyjnego z ostatnich
Jakie będą ceny mleka w 2018 r.?
https://www. Jakie będą ceny mleka w 2018 r.? Autor: Ewa Ploplis Data: 7 czerwca 2018 Czy pogorszenie koniunktury na światowym i krajowym rynku mleka znacząco wpłynie na ceny mleka w Polsce w 2018 r.?
Polska produkcja pieczarek - wielki sukces!
.pl https://www..pl Polska produkcja pieczarek - wielki sukces! Autor: Ewa Ploplis Data: 21 czerwca 2017 Krajowy rynek pieczarek należy do jednych z najbardziej prężnych i niepodlegających wahaniom koniunkturalnym
Rynek drobiu w 2013 roku cz. I
OID (272) 5/2014 Rynek drobiu w 2013 roku cz. I W 2013 roku rynek drobiarski w Polsce cechowało wolniejsze, w porównaniu z rokiem poprzednim, tempo wzrostu produkcji popytu krajowego i obrotów zagranicznych
Cena cukru spada. Autor: Ewa Ploplis. Data: 26 marca Cena detaliczna cukru w Polsce w 2017 r. fot. Ewa Ploplis
Cena cukru spada Autor: Ewa Ploplis Data: 26 marca 2018 https://www. Spada cena cukru na krajowym rynku. Na światowych rynkach ceny cukru utrzymują się także na niskim poziomie. Co jest tego przyczyną?
Jakie będą ceny ryb i ich przetworów w 2018 r.?
.pl Jakie będą ceny ryb i ich przetworów w 2018 r.? Autor: Ewa Ploplis Data: 18 czerwca 2018 Ceny ryb i produktów rybnych pozostają na stabilnym poziomie od początku 2018 r. Ich wzrost jest dużo mniejszy
Rynek wołowiny: koniec 2016 a początek 2017
https://www. Rynek wołowiny: koniec 2016 a początek 2017 Autor: Elżbieta Sulima Data: 29 grudnia 2016 W 2016 r. rosła liczbę ubojów krów. Ceny skupu wołowiny pod względem wahań był najbardziej stabilne
WYMIANA HANDLOWA POLSKI Z KRAJAMI BRICS W LATACH
Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISSN 2083-8611 Nr 272 2016 Ekonomia 5 Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach Wydział Ekonomii Katedra Międzynarodowych Stosunków
Energia chińskiego smoka. Próba zdefiniowania chińskiej polityki energetycznej. mgr Maciej M. Sokołowski WPiA UW
Energia chińskiego smoka. Próba zdefiniowania chińskiej polityki energetycznej. mgr Maciej M. Sokołowski WPiA UW Definiowanie polityki Polityka (z gr. poly mnogość, różnorodność; gr. polis państwo-miasto;
Notowania cen wieprzowiny, mleka i rzepaku
.pl https://www..pl Notowania cen wieprzowiny, mleka i rzepaku Autor: Elżbieta Sulima Data: 28 czerwca 2016 Rosną ceny wieprzowiny i rzepaku. Prognoza produkcji mięsa na światowym rynku jest wzrostowa.
4,6% wzrost gospodarczy w Polsce w 2017 r. - GUS podał wstępne szacunki
https://www. 4,6% wzrost gospodarczy w Polsce w 2017 r. - GUS podał wstępne szacunki Autor: Ewa Ploplis Data: 9 lutego 2018 Wzrost gospodarczy w Polsce, czyli wzrost Produktu Krajowego Brutto tzw. PKB
Globalny rynek artykułów rolnych miejsce Polski na nim
Janusz Rowiński Globalny rynek artykułów rolnych miejsce Polski na nim Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy Suchedniów, 10 12 czerwca 2013 roku 1 Globalny
Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD
Warszawa,.7. r. Projekcja inflacji i wzrostu gospodarczego Narodowego Banku Polskiego na podstawie modelu NECMOD Instytut Ekonomiczny Projekcja PKB lipiec % 9 8 9% % % proj.centralna 9 8 7 7-8q 9q q q
TENDENCJE W PRODUKCJI, KONSUMPCJI I HANDLU ZAGRANICZNYM NA RYNKU MLEKA I JEGO ARTYKUŁÓW W LATACH
Stanisław Stańko 1 Katedra Ekonomiki Rolnictwa i Międzynarodowych Stosunków Gospodarczych SGGW TENDENCJE W PRODUKCJI, KONSUMPCJI I HANDLU ZAGRANICZNYM NA RYNKU MLEKA I JEGO ARTYKUŁÓW W LATACH 1990-2005
Sektor Gospodarstw Domowych. Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk GOSPODARKA POLSKI PROGNOZY I OPINIE. Warszawa
Sektor Gospodarstw Domowych Instytut Nauk Ekonomicznych Polskiej Akademii Nauk GOSPODARKA POLSKI PROGNOZY I OPINIE Raport nr 12 maj 2008 Warszawa 1 Gospodarka Polski Prognozy i opinie Raport Gospodarka
Co kupić, a co sprzedać :25:37
Co kupić, a co sprzedać 2015-06-10 16:25:37 2 Francja od lat jest największym europejskim eksporterem kosmetyków; wartość francuskiego eksportu szacuje się na prawie 4,5 mld euro. W III kw. 2013 r. nastąpiło
PROBLEMY ROLNICTWA ŚWIATOWEGO
Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie PROBLEMY ROLNICTWA ŚWIATOWEGO Tom 14 (XXIX) Zeszyt 1 Wydawnictwo SGGW Warszawa 2014 Arkadiusz Zalewski 1 Zakład Badań Rynkowych, Instytut
Stan i prognoza koniunktury gospodarczej
222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia osiemdziesiąty dziewiąty kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (IV kwartał 2015 r.) oraz prognozy na lata 2016 2017
Makroekonomiczne prognozy produkcji wieprzowiny: bez nowych graczy na rynku
.pl https://www..pl Makroekonomiczne prognozy produkcji wieprzowiny: bez nowych graczy na rynku Autor: Ewa Ploplis Data: 5 października 2016 W br. produkcja wieprzowiny w Unii Europejskiej (UE) ma osiągnąć
Handel zagraniczny Polska-Japonia :48:49
Handel zagraniczny Polska-Japonia 2013-09-02 07:48:49 2 W 2012 r. w handlu pomiędzy Polską i Japonią odnotowano znaczny spadek obrotów do poziomu 2,7 mld USD (w porównaniu z 3,3 mld USD w 2011 r.). Wynik
WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU
WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU GOSPODARCZEGO NA POZYCJĘ KONKURENCYJNĄ UNII EUROPEJSKIEJ W HANDLU MIĘDZYNARODOWYM Tomasz Białowąs Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej, UMCS w Lublinie bialowas@hektor.umcs.lublin.pl
Fig. 1 Szacunkowa wielkość konsumpcji paliw ciekłych w kraju po 3 kwartałach 2018 roku w porównaniu do 3 kwartałów 2017 roku.
Konsumpcja paliw ciekłych po 3 kwartałach 2018 roku Wyniki konsumpcji paliw płynnych w Polsce w roku 2018, pomimo znacznego wzrostu cen tych paliw, są korzystne dla sektora naftowego w Polsce. Dobre wyniki
Pogłowie trzody chlewnej a ceny na rynku
.pl https://www..pl Pogłowie trzody chlewnej a ceny na rynku Autor: Elżbieta Sulima Data: 14 lutego 2017 Pogłowie trzody chlewnej wzrasta. Oprócz tego analizując sytuację na rynku trzody chlewnej w Polsce
Mirosław Gronicki MAKROEKONOMICZNE SKUTKI BUDOWY I EKSPLOATACJI ELEKTROWNI JĄDROWEJ W POLSCE W LATACH 2020-2035
Mirosław Gronicki MAKROEKONOMICZNE SKUTKI BUDOWY I EKSPLOATACJI ELEKTROWNI JĄDROWEJ W POLSCE W LATACH 2020-2035 Krynica - Warszawa - Gdynia 5 września 2013 r. Uwagi wstępne 1. W opracowaniu przeanalizowano
Gospodarki krajów wschodzących po kryzysie. 14/03/2011 Jakub Janus
Gospodarki krajów wschodzących po kryzysie 14/03/2011 Jakub Janus 1 Plan prezentacji 1. Wzrost gospodarczy po kryzysie w perspektywie globalnej 2. Sytuacja w głównych gospodarkach 1. Chiny 2. Indie 3.
Potencjał inwestycyjny w polskim sektorze budownictwa energetycznego sięga 30 mld euro
Kwiecień 2013 Katarzyna Bednarz Potencjał inwestycyjny w polskim sektorze budownictwa energetycznego sięga 30 mld euro Jedną z najważniejszych cech polskiego sektora energetycznego jest struktura produkcji
Otoczenie rynkowe. Otoczenie międzynarodowe. Grupa LOTOS w 2008 roku Otoczenie rynkowe
Otoczenie międzynarodowe Globalne wskaźniki ekonomiczne pokazują, że rok 2008 był kolejnym okresem wzrostu gospodarczego. Jednak charakter tego wzrostu nie był jednolity - już na początku roku wystąpiły
Zrównoważony rozwój rolnictwa w aspekcie nowych wyzwań dla przemysłu nawozowego w Polsce. Janusz Igras Instytut Nawozów Sztucznych, Puławy
Zrównoważony rozwój rolnictwa w aspekcie nowych wyzwań dla przemysłu nawozowego w Polsce Janusz Igras Instytut Nawozów Sztucznych, Puławy Strategia rozwoju UE Uwarunkowania WPR Środowiskowe aspekty nawożenia
Znaczenie wymiany handlowej produktami rolno-spożywczymi w handlu zagranicznym Polski ogółem
Znaczenie wymiany handlowej produktami rolno-spożywczymi w handlu zagranicznym Polski ogółem dr Iwona Szczepaniak Konferencja Przemysł spożywczy otoczenie rynkowe, inwestycje, ekspansja zagraniczna IERiGŻ-PIB,
Stan i prognoza koniunktury gospodarczej
222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia dziewięćdziesiąty drugi kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce ( kwartał 2016 r.) oraz prognozy na lata 2016 2017 KWARTALNE
Co kupić, a co sprzedać :58:22
Co kupić, a co sprzedać 2015-06-11 13:58:22 2 Głównym partnerem handlowym Hiszpanii jest strefa euro. Hiszpania przede wszystkim eksportuje żywność i samochody, importuje zaś surowce energetyczne i chemię.
Ceny mleka i przetworów mleczarskich w 2017 r. są wyraźnie wyższe niż rok wcześniej. Eksport produktów mleczarskich z Polski też wzrasta.
.pl https://www..pl Ceny mleka rosną Autor: Elżbieta Sulima Data: 29 maja 2017 Ceny mleka i przetworów mleczarskich w 2017 r. są wyraźnie wyższe niż rok wcześniej. Eksport produktów mleczarskich z Polski
Załącznik 1: Wybrane założenia liczbowe do obliczeń modelowych
RAPORT 2030 Wpływ proponowanych regulacji unijnych w zakresie wprowadzenia europejskiej strategii rozwoju energetyki wolnej od emisji CO2 na bezpieczeństwo energetyczne Polski, a w szczególności możliwości
Najnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów
POLSKA AGENCJA INFORMACJI I INWESTYCJI ZAGRANICZNYCH Najnowsze tendencje w stymulowaniu inwestycji i pozyskiwaniu inwestorów Lublin, 17 maja 2010 r. Sytuacja na globalnym rynku inwestycyjnym kończący się
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO ANALIZA ZBIEŻNOŚCI STRUKTUR ZATRUDNIENIA W WYBRANYCH KRAJACH WYSOKOROZWINIĘTYCH
ZESZYTY NAUKOWE UNIWERSYTETU SZCZECIŃSKIEGO NR 32 PRACE KATEDRY EKONOMETRII I STATYSTYKI NR 11 21 BARBARA BATÓG JACEK BATÓG Uniwersytet Szczeciński Katedra Ekonometrii i Statystyki ANALIZA ZBIEŻNOŚCI STRUKTUR
Charakter wymiany handlowej Polski z Niemcami, Rosj¹ i Chinami
International Business and Global Economy 2013, no. 32, pp. 84 96 Biznes miêdzynarodowy w gospodarce globalnej 2013, nr 32, s. 84 96 Edited by the Institute of International Business, University of Gdansk
Ceny jaj rosną - ile będzie trzeba za nie zapłacić pod koniec roku?
.pl https://www..pl Ceny jaj rosną - ile będzie trzeba za nie zapłacić pod koniec roku? Autor: Ewa Ploplis Data: 20 listopada 2017 W ostatnim czasie jest notowany dynamiczny wzrost ceny jaj. Czy ceny jaj
Rys. 1. Ceny zbóż w Polsce w zł/t (wg IERiGŻ)
Jerzy Grabiński Produkcja zbóż w Polsce-stan obecny i perspektywy Według szacunków GUS produkcja zbóż w Polsce w 29 roku wyniosła 29,8 mln ton i była o 7,8% wyższa niż w roku poprzednim. Taka produkcja
Stan i prognoza koniunktury gospodarczej
222 df Instytut Badań nad Gospodarką Rynkową przedstawia dziewięćdziesiąty trzeci kwartalny raport oceniający stan koniunktury gospodarczej w Polsce (IV kwartał 2016 r.) oraz prognozy na lata 2017 2018
TENDENCJE ZMIAN I DYNAMIKA HANDLU ROLNO- SPOŻYWCZEGO PO AKCESJI DO UNII EUROPEJSKIEJ
TENDENCJE ZMIAN I DYNAMIKA HANDLU ROLNO- SPOŻYWCZEGO PO AKCESJI DO UNII EUROPEJSKIEJ Fundacja Programów Pomocy dla Rolnictwa FAPA Mgr Andrzej Kalicki Zespół Monitoringu Zagranicznych Rynków Rolnych FAMMU
Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa.
Każde pytanie zawiera postawienie problemu/pytanie i cztery warianty odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. 1. Podstawowym używanym w Polsce pierwotnym nośnikiem energii jest: a) ropa naftowa