Powodzie w dorzeczu Wisły

Transkrypt

1 Powodzie w dorzeczu Wisły Ewa Bryndza

2 Wisła główna sprawczyni

3 Źródło: Barania Góra w Beskidzie Śląskim 1107 m n.p.m. Ujście: Zatoka Gdańska(Morze Bałtyckie) jako ujście przyjęto ujście Przekopu Wisły Długość: 1047 km Powierzchnia dorzecza: km² Średni przepływ: 1080 m³/s przy ujściu 83 m 3 /s w Krakowie 590 m 3 /s w Warszawie Maksymalna różnica stanów wody: 10 m

4 Dorzecze Wisły

5 Dopływy Wisły Sola Skawa Raba Dunajec Wisłoka San Wieprz Narew Skrwa Drwęca Osa Przemsza Szreniawa Nida Czarna Kamienna Iłżanka Radomka Pilica Bzura Brda Wda Wierzyca prawostronne lewostronne

6 Miasta nad Wisłą Oświęcim Kraków Tarnobrzeg Sandomierz Puławy Dęblin Warszawa Płock Włocławek Toruń Bydgoszcz Chełmno Świecie Grudziądz Kwidzyn Tczew Gdańsk

7 Bieg Wisły umownie dzieli się na 3 odcinki: górny od źródeł do Sandomierza, środkowy od Sandomierza do ujścia Narwi z Bugiem dolny od ujścia Narwi aż po własne ujście do Bałtyku

8 Sztuczne zbiorniki na Wiśle Jezioro Czerniańskie Jezioro Goczałkowickie Jezioro Włocławskie

9 Ustrój rzeczny Wisły w górnym biegu rzeki w lipcu, pod wpływem obfitych opadów w górach, w środkowym i dolnym biegu w marcu, pod wpływem roztopów wiosennych.

10 Stan wody w rzece to wzniesienie zwierciadła wody w danym profilu ponad przyjęty umownie poziom odniesienia; obserwacje prowadzi się na wodowskazach; poziom odniesienia jest poziomem zerowym podziałki na wodowskazie tzw. zero wodowskazu; stan wody w rzece informuje o napełnieniu koryta w danym profilu; nie informuje o natężeniu przepływu, a tym samym o dopływie rzecznym; napełnienie koryta rzeki zależy od natężenia przepływu.

11 Stany rzeczne WW - wysoka woda - najwyższy stan, SW - średnia woda - średni stan NW - niska woda - najniższy stan stany ekstremalne WWW - najwyższa wysoka woda NNW - najniższa niska woda

12

13 urządzenie służące do pomiarów stanów wody, najczęściej wykorzystywany typ wodowskaz łatowy, konieczny obserwator do wykonania odczytu stanu.

14 Wezbranie - wysoki stan wody w rzece, który prowadzi do wystąpienia rzeki z brzegów i zalania doliny rzecznej - wezbrania przynoszące szkody materialne i społeczne nazywa się powodziami -półrocza letniego występują w górach - półrocza zimowego - na nizinach

15 Typy wezbrań (powodzi) w Polsce opadowo-nawalne - na skutek krótkotrwałego, ulewnego opadu, mają charakter lokalny, opadowo-rozlewne - na skutek kilkudniowych, ulewnych opadów, zajmują większe obszary,

16 Z uwagi na intensywność i czas trwania deszczu wyróżnia się trzy ich typy: Okres największego nasilenia tego typu deszczy to miesiące lipiec i sierpień fale powodziowe o wysokich kulminacjach, przemieszczające się ze znacznymi prędkościami

17 - trwają od kilku minut do kilku godzin; są krótkotrwałe, ale o dużej intensywności i mają zasięg lokalny; - w drugiej połowie czerwca (deszcze świętojańskie), choć zdarzają się też we wrześniu; - powodzi odznaczają się krótkim czasem trwania, lecz bardzo gwałtownym przebiegiem.

18 dość równomiernym natężeniu, trwają po kilkanaście dni, zasięgiem swym ogarniają duże obszary, nazywane też słotą, nie powodują większych powodzi, ale wyrządzają duże szkody w rolnictwie i wywołują procesy erozyjne stoków górskich.

19 roztopowe - na skutek nagłego stopnienia grubej pokrywy śnieżnej, zatorowe - na skutek zatamowania odpływu wody przez lód bądź śryż, sztormowe - w czasie silnych wiatrów od strony morza wpychających wodę morską w doliny rzeczne.

20

21

22 Czynniki wpływające na przebieg i rozmiar powodzi naturalna retencja w dorzeczu parowanie wody do atmosfery bezpośrednio z gruntu, z pokrycia terenu w przypadku powierzchni pokrytych roślinnością retencja terenu jest znaczna

23 uwarunkowana jest: ukształtowaniem terenu, pokryciem terenu, warunkami hydrogeologicznymi, stopniem zagospodarowania zlewni.

24 Wpływ pokrycia terenu na ilość wody opadowej wsiąkającej w grunt, [MielcarzewiczE.W., Melioracje miejskie i przemysłowe, PWN, Warszawa 1970] LP. Rodzaj gruntu Ilość infiltrującej wody opadowej w [%] 1. piasek bez pokrycia 65 z trawą ziemia gliniasta bez pokrycia 33 pokryta trawą torf bez pokrycia 44 pokryty trawą 9

25 Lasy a retencja bardzo korzystne warunki dla retencjonowania opadów atmosferycznych, szczególnie o gęstym poszyciu, wpływ lasów jest zależny od składu gatunkowego i stopnia zwarcia koron las gromadzi śnieg i wydłuża czas jego topnienia, znacznie opóźnia spływ roztopowych wód.

26 Skutki regulacji Wisły - Tak ukształtowane warunki przepływu są przyczyną dużych różnic prędkości - Znaczna koncentracja koryta wód zaowocowała intensyfikacją procesów erozji wgłębnej

27 Wisła wystąpiła z brzegów w 2004 r.

28 Gmina Wilków pod wodą maj/czerwiec 2010 r.

29 Przyczyny powodzi w gminie Wilków w 2010 roku

30 Bibliografia Skuteczność działania zielonego dachu jako obiektu służącego retencji wód deszczowych na obszarach zurbanizowanych E. Drożdżal, Politechnika Krakowska, Kraków 2004 Wpływ budowy geologicznej na warunki zagospodarowania Wisły warszawskiej T. Falkowski, Katedra Geoinżynierii, Wydział Inżynierii i Kształtowania Środowiska,Szkoła Główna Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie ; wisla.pdf