Wypadki przy pracy i choroby zawodowe w transporcie - ich długotrwałe skutki w liczbach

Transkrypt

1 Wypadki przy pracy i choroby zawodowe w transporcie - ich długotrwałe skutki w liczbach Poznań, 09 kwietnia 2014 r.

2 Za wypadek przy pracy uważa się nagłe zdarzenie wywołane przyczyną zewnętrzną powodujące uraz lub śmierć, które nastąpiło w związku z pracą: 1) podczas lub w związku z wykonywaniem przez pracownika zwykłych czynności lub poleceń przełożonych oraz czynności na rzecz pracodawcy, nawet bez polecenia; 2) w czasie pozostawania pracownika w dyspozycji pracodawcy w drodze między siedzibą pracodawcy a miejscem wykonywania obowiązku wynikającego ze stosunku pracy. Na równi z wypadkiem przy pracy, traktuje się wypadek, któremu pracownik uległ: 1) w czasie podróży służbowej, 2) podczas szkolenia w zakresie powszechnej samoobrony, 3) przy wykonywaniu zadań zleconych przez działające u pracodawcy organizacje związkowe. Za chorobę zawodową uważa się chorobę określoną w art. 235¹ kodeksu pracy. Ustawa z dnia r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych (Dz.. U. z 2009r. nr 167, poz ze zm.

3 POSZKODOWANI W WYPADKACH PRZY PRACY WG WYBRANYCH ZAWODÓW (w 2011 roku): Kowale, ślusarze i pokrewni Sprzedawcy (uliczni, sklepowi, kasjerzy) Formierze odlewniczy, spawacze, blacharze Robotnicy budowlani robót stanu surowego Robotnicy w przetwórstwie spożywczym i pokrewni Kierowcy samochodów ciężarowych Robotnicy budowlani robót wykończeniowych Mechanicy maszyn i urządzeń Operatorzy maszyn i urządzeń górniczych Robotnicy obróbki drewna, stolarze meblowi Dane na podstawie opracowania: Analiza przyczyn i skutków wypadków przy pracy w latach Sierpień 2012

4 ZAWODY, KTÓRE CECHUJE SZCZEGÓLNIE DUŻA LICZBA WYPADKÓW ŚMIERTELNYCH: Kierowcy samochodów ciężarowych 54 ofiary śmiertelne wśród 3452 poszkodowanych, Robotnicy budowlani stanu surowego 49 ofiar śmiertelnych wśród 3790 poszkodowanych, Robotnicy pomocniczy w górnictwie i budownictwie 25 ofiar śmiertelnych wśród 1769 poszkodowanych. Dane na podstawie opracowania: Analiza przyczyn i skutków wypadków przy pracy w latach Sierpień 2012

5 ILOŚĆ WYSTĄPIENIA WYPADKÓW PRZY PRACY WG BRANŻY (W ROKU 2011) Przetwórstwo przemysłowe - 34,4% Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów - 12,0% Budownictwo - 9,5% Opieka zdrowotna i pomoc społeczna - 8,3% Transport - 7,0% Dane na podstawie opracowania: Analiza przyczyn i skutków wypadków przy pracy w latach Sierpień 2012

6 LICZBA OSÓB POSZKODOWANYCH W WYPADKACH PRZY PRACY DO OGÓLEJ LICZBY OSÓB PRACUJĄCYCH W DANEJ BRANŻY (w 2011r) NA 1000 PRACUJĄCYCH: Górnictwo i wydobywanie -16,07 Dostawa wody; gospodarowanie ściekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją -14,84 Przetwórstwo przemysłowe ( w tym produkcja metali, produkcja pozostałego sprzętu transportowego) -13,64 Dane na podstawie opracowania: Analiza przyczyn i skutków wypadków przy pracy w latach Sierpień 2012

7 NAJCZĘSTSZE WYDARZENIA POWODUJĄCE URAZ A CZYNNOŚCI WYKONYWANE PRZEZ OSOBĘ POSZKODOWANĄ W MOMENCIE WYPADKU CZYNNOŚĆ WYKONYWANA OGÓŁEM WYDARZENIE POWODUJĄCE URAZ Obsługiwanie maszyn 9457 Kontakt z przedmiotem ostrym, szorstkim, chropowatym (N-2962) Prace narzędziami ręcznymi Kierowanie/jazda środkami transp. /obsługa ruchomych maszyn i innych urządzeń Operowanie przedmiotami Kontakt z przedmiotem ostrym, szorstkim, chropowatym (N-5729) 6353 Uderzenie przez obiekt w ruchu (N-3395) Uderzenie w obiekt w ruchu (N-4973) Transport ręczny Uderzenie przez obiekt w ruchu (N-4111) Uderzenie przez obiekt w ruchu (N-2518) Uderzenie przez obiekt w ruchu (N-2786) Zderzenie z / uderzenie w nieruchomy obiekt (N-1452) Kontakt z przedmiotem ostrym, szorstkim, chropowatym (N-3573) Obciążenie fizyczne lub psychiczne (N=3641) Dane na podstawie opracowania: Analiza przyczyn i skutków wypadków przy pracy w latach Sierpień 2012 Uwięzienie, zmiażdżenie (N-1820) Zderzenie z /uderzenie w nieruchomy obiekt (N-1547) Uwiezienie, zmiażdżenie (N-417) Uderzenie przez spadający obiekt (N-3057) Uderzenie przez spadający obiekt (N=2494)

8 LICZBA DNI NIEZDOLNOŚCI DO PRACY SPOWODOWANA WYPADKAMI PRZY PRACY NA TLE WOJEWÓDZTW WOJEWÓDZTWO ŚREDNIA LICZBA DNI NIEZDOLNOŚCI DO PRACY Śląskie 48,6 Świętokrzyskie 49,7 Warmińsko-mazurskie 41,4 Zachodniopomorskie 37,4 Wielkopolskie 36,4 Dane na podstawie opracowania: Analiza przyczyn i skutków wypadków przy pracy w latach Sierpień 2012

9 SZACUNKOWE STRATY MATERIALNE SPOWODOWANE WYPADKAMI PRZY PRACY WG SEKCJI PKD W 2010 ROKU (w tys. zł) Transport i gospodarka magazynowa ,5 Przetwórstwo przemysłowe ,2 Handel hurtowy i detaliczny, naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle ,6 Dane na podstawie opracowania: Analiza przyczyn i skutków wypadków przy pracy w latach Sierpień 2012

10 SZACUNKOWE STRATY CZASU PRACY SPOWODOWANE WYPADKAMI PRZY PRACY WG SEKCJI PKD W 2010 ROKU (w roboczogodzinach) Przetwórstwo przemysłowe Budownictwo Górnictwo i wydobywanie Transport i gospodarka magazynowa Dane na podstawie opracowania: Analiza przyczyn i skutków wypadków przy pracy w latach Sierpień 2012

11 SZACUNKOWE STRATY MATERIALNE SPOWODOWANE WYPADKAMI PRZY PRACY WG WOJEWÓDZTW (w tys. zł) Dolnośląskie ,8 Wielkopolskie ,4 Śląskie ,5 Dane na podstawie opracowania: Analiza przyczyn i skutków wypadków przy pracy w latach Sierpień 2012

12 ZAPADALNOŚĆ NA CHOROBY ZAWODOWE WG WYBRANYCH ZAWODÓW W LATACH : Zawód Robotnicy obróbki metali i mechanicy maszyn i urządzeń Operatorzy i monterzy maszyn Kierowcy i operatorzy pojazdów Dane na podstawie opracowania: Analiza porównawcza dotycząca przyczyn chorób zawodowych mająca na celu określenie dynamiki zmian w tym zakresie wraz z określeniem rekomendacji dotyczących działań prewencyjnych. Wrzesień 2012

13 ZAPADALNOŚĆ NA OBUSTRONNY TRWAŁY UBYTEK SŁUCHU Liczba przypadków Sekcje /działy PKD o najwyższym poziomie zapadalności Górnictwo i wydobywanie, w tym szczególnie : wydobywanie węgla kamiennego i brunatnego (lignitu) Przetwórstwo przemysłowe, w tym szczególnie: produkcja metali, produkcja metalowych wyrobów gotowych z wyłączeniem maszyn i urządzeń gdzieindziej niesklasyfikowana, produkcja pozostałego sprzętu transportowego Budownictwo Transport i gospodarka magazynowa, w tym szczególnie: transport lądowy oraz transport rurociągowy Zróżnicowanie zapadalności ze względu na płeć Mężczyźni mają prawie wyłączny udział w grupie chorych na tę jednostkę chorobową 97,8% / 2,2% Dane na podstawie opracowania: Analiza porównawcza dotycząca przyczyn chorób zawodowych mająca na celu określenie dynamiki zmian w tym zakresie wraz z określeniem rekomendacji dotyczących działań prewencyjnych. Wrzesień 2012

14 Podsumowanie: Z uwagi na największe straty materialne wywołane wypadkami przy pracy w transporcie i gospodarce magazynowej, obszar ten wymaga podjęcia działań prewencyjnych. Działania te powinny być skierowane do osób zatrudnionych w transporcie w wieku lat, mężczyzn, pracujących jako kierowcy zarówno samochodów ciężarowych, jak i autobusów i tramwajów. W przypadku najczęściej występujących chorób zawodowych tj. obustronnego trwałego ubytku słuchu (prezentowanego), pylicy płuc i przewlekłej choroby narządu głosu, powstaniu danej jednostki chorobowej u pracownika sprzyja długi okres narażenia na czynnik szkodliwy. Zatem działania prewencyjne i informacyjne winny być adresowane do pracodawców, gdyż to w ich gestii pozostaje kwestia okresu narażenia pracowników na działanie czynników szkodliwych.

15 ZAKŁAD UBEZPIECZEŃ SPOŁECZNYCH oferuje PROGRAM DOFINANSOWANIA PRZEDSIEBIORSTW* W ramach programu obejmującego działania na rzecz poprawy bezpieczeństwa i zdrowia w miejscu pracy ZUS finansuje: I. Projekty o charakterze doradczym, zorientowane na poprawę zarządzania bezpieczeństwem i higieną pracy, w tym w szczególności realizację oceny ryzyka zawodowego, wprowadzenie procedur bezpiecznej pracy oraz planowanie i monitorowanie działań prewencyjnych w zakresie bhp. Przykładowe działania w projektach doradczych 1.Przeprowadzenie identyfikacji zagrożeń w miejscu pracy i ocena ryzyka zawodowego związanego z tymi zagrożeniami. 2. Wykonanie pomiarów stężeń i natężeń szkodliwych czynników, występujących w miejscu pracy, takich jak: czynniki fizyczne (hałas, drgania ogólne i miejscowe, pole i promieniowanie elektromagnetyczne, promieniowanie optyczne, mikroklimat itp.), czynniki chemiczne i pyły,

16 czynniki uciążliwe (oświetlenie, nadmierne obciążenie wysiłkiem fizycznym dynamicznym i/lub statycznym itp.), czynniki biologiczne. 3.Dokonanie doboru środków ochrony indywidualnej do zidentyfikowanych zagrożeń (bez uwzględniania kosztów zakupu tych środków). 4. Przeprowadzenie analizy i oceny ergonomiczności miejsc pracy. 5. Wykonanie oceny bezpieczeństwa maszyn i instalacji technicznych. 6. Opracowanie projektów technicznych środków ochrony zbiorowej lub instalacji innego sprzętu ochronnego na stanowiskach pracy. II. Projekty inwestycyjne, które odnoszą się przede wszystkim do bezpieczeństwa technicznego (rozwoju, modyfikacji i usprawnienia stanu technicznego maszyn, urządzeń oraz systemów i środków ochronnych). Przykładowe działania w projektach inwestycyjnych 1. Zakup i instalacja: osłon do niebezpiecznych stref maszyn i urządzeń, optoelektrycznych urządzeń ochronnych (kurtyn świetlnych, skanerów laserowych itp.), urządzeń ochronnych czułych na nacisk (mat, podłóg, obrzeży, krawędzi itp.),

17 elementów systemów sterowania realizujących funkcje bezpieczeństwa (oburęcznych urządzeń sterujących, urządzeń blokujących zezwalających, wyłączników krańcowych itp.), kabin i obudów dźwiękoizolacyjnych lub dźwiękochłonnoizolacyjnych, obudów, osłon i ekranów chroniących przed promieniowaniem optycznym, hałasem oraz polami elektromagnetycznymi, wyrobów i ustrojów przeciwdrganiowych (wibroizolatorów, amortyzatorów itp.), neutralizatorów elektryczności statycznej, urządzeń oczyszczających powietrze (np.: filtrów, filtropochłaniaczy itp.), urządzeń i elementów wentylacji, urządzeń służących poprawie bezpieczeństwa pracy na wysokości, urządzeń służących ograniczeniu obciążenia układu mięśniowo szkieletowego przy pracach ręcznych związanych z przemieszczaniem ciężkich ładunków, urządzeń służących poprawie bezpieczeństwa pracy w przypadku narażenia na szkodliwe czynniki biologiczne. 2. Zakup środków ochrony indywidualnej (wyłącznie dla przedsiębiorstw zatrudniających do 49 pracowników, pod warunkiem przedstawienia i pozytywnej oceny dokumentacji potwierdzającej prawidłowe przeprowadzenie oceny ryzyka zawodowego oraz dokonanie na jej podstawie właściwego doboru środków ochrony indywidualnej).

18 III. Projekty doradczo-inwestycyjne, łączące działania powyższych projektów (pkt I i II). PROGRAM JEST ADRESOWANY do wszystkich płatników składek, ze szczególnym uwzględnieniem sektora małych i średnich przedsiębiorstw.** Poziom dofinansowania został zróżnicowany ze względu na rodzaj przedsiębiorstwa, zgodnie z kryteriami przedstawionymi w poniższej tabeli. Rodzaj przedsiębiorstwa Liczba pracowników Procent budżetu projektu podlegający dofinansowaniu Maksymalna kwota dofinansowania dla projektów Doradczych (w PLN) Inwestycyjnych (w PLN) Doradczoinwestycyjnych (w PLN) Mikro % Małe % Średnie % duże 250 i więcej 20%

19 PRZEDSIĘBIORCY UBIEGAJĄCY SIĘ O PRZYZNANIE DOFINANSOWANIA powinni złożyć do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych wniosek płatnika składek o udzielenie dofinansowania projektu dotyczącego utrzymania zdolności pracowników do pracy przez cały okres aktywności zawodowej (etap I) - dostępny na stronie internetowej ZUS: Kolejny krok to ocena wniosku (etap II) przez eksperta z dziedziny, która ma być przedmiotem działań naprawczych i prewencyjnych (zadanie ZUS). Po pozytywnej ocenie wniosku podpisywana jest umowa (etap III) na realizację projektu. Przekazanie środków (etap IV) następuje po podpisaniu umowy w dwóch transzach: I transza - 14 dni od podpisania umowy, II transza - 30 dni po odbiorze projektu. Po zakończeniu realizacji przedsięwzięcia następuje odbiór projektu (etap V) przez eksperta z dziedziny, której dotyczyła realizacja projektu.

20 WNIOSKI NALEŻY PRZESYŁAĆ: Zakład Ubezpieczeń Społecznych Departament Prewencji i Rehabilitacji ul. Szamocka 3, 5, Warszawa Informacje są udzielane: SekretariatDpir@zus.pl tel.: fax: Informacje na temat programu można uzyskać na stronie: * Wsparcie oferowane przez ZUS w ramach Programu jest bezzwrotne. ** Przedsiębiorcy zatrudniający przynajmniej jednego pracownika, będący płatnikami składek na ubezpieczenie wypadkowe. Opracowanie z dnia 28 lutego 2014 r.

21 Dziękuje za uwagę IMIĘ I NAZWISKO AUTORA/AUTORÓW PREZENTACJI Dziękuję za uwagę Joanna Bień Główny Specjalista Wydziału Orzecznictwa Lekarskiego i Prewencji I Oddział ZUS w Poznaniu