Informatyczny system wymiany informacji w ramach nadzoru rynku (HERMES3) SPECYFIKACJA Załącznik A (modyfikacja istniejącego systemu HERMES2)

Transkrypt

1 Informatyczny system wymiany informacji w ramach nadzoru rynku (HERMES3) SPECYFIKACJA Załącznik A (modyfikacja istniejącego systemu HERMES2) Warszawa, maj 2008

2 SPIS TREŚCI: CEL DOKUMENTU: 3 I. INFORMACJE OGÓLNE O SYSTEMIE NADZORU RYNKU W POLSCE 3 1. PODSTAWA PRAWNA FUNKCJONOWANIA SYSTEMU 3 2. ZADANIA PREZESA UOKIK 3 3. ZADANIA ORGANÓW WYSPECJALIZOWANYCH (OW) 4 II. SYSTEM HERMES CEL ISTNIENIA SYSTEMU HERMES DANE TECHNICZNE SYSTEMU HERMES ZAWARTOŚĆ SYSTEMU HERMES FORMULARZE WPROWADZANE PRZEZ OW I OC 5 5. ORGANIZACJA OBIEGU DOKUMENTÓW PRZEKAZYWANYCH PRZEZ OW W SYSTEMIE HERMES FORMULARZE WPROWADZANE PRZEZ UOKIK - KRAJOWY SYSTEM INFORMACJI O PRODUKTACH NIEBEZPIECZNYCH I NOTYFIKACJE 8 7. SYSTEM HERMES2 WYSZUKIWANIE DOKUMENTÓW 9 2/9

3 Cel dokumentu: W niniejszym załączniku opisano system nadzoru rynku funkcjonujący obecnie w Polsce, ze szczególnym uwzględnieniem roli Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), przedstawiono obowiązujące akty prawne oraz scharakteryzowano istniejący system informatyczny (HERMES2) wykorzystywany przez uczestników systemu nadzoru rynku do wymiany informacji. I. INFORMACJE OGÓLNE O SYSTEMIE NADZORU RYNKU W POLSCE 1. Podstawa prawna funkcjonowania systemu W celu eliminowania zagrożeń dla życia lub zdrowia użytkowników i konsumentów stwarzanych przez wyroby, a także zagrożeń dla środowiska, został opracowany system oceny zgodności. Dodatkowo jego założeniem jest znoszenie barier technicznych w handlu, ułatwianie międzynarodowego obrotu towarowego, stworzenie warunków do rzetelnej oceny wyrobów i procesów ich wytwarzania przez kompetentne oraz niezależne podmioty. Podstawowym aktem prawnym regulującym jego działanie jest ustawa z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (tekst jednolity, Dz. U. z 2004 r., Nr 204, poz. 2087, z późn. zm.). Ustawa ta reguluje m.in. zasady funkcjonowania systemu oceny zgodności z zasadniczymi wymaganiami dotyczącymi wyrobów, zasady i tryb udzielania akredytacji oraz autoryzacji, sposób zgłaszania Komisji Europejskiej i państwom członkowskim Unii Europejskiej autoryzowanych jednostek oraz autoryzowanych laboratoriów, zadania Polskiego Centrum Akredytacji oraz zasady działania systemu kontroli wyrobów wprowadzonych do obrotu. Zgodnie z art. 38 tej ustawy system kontroli wyrobów tworzą Prezes UOKiK oraz organy wymienione w ust. 2 i 3 tego artykułu, tzw. organy wyspecjalizowane (OW). Prezes UOKiK pełni rolę organu monitorującego system. Funkcjonowanie informatycznego systemu wymiany informacji w ramach nadzoru rynku (HERMES) realizuje przepisy art. 38, 39, 39a oraz 39b ustawy o systemie oceny zgodności. Sposób przepływu informacji, dotyczących systemu kontroli wyrobów, między Prezesem UOKiK, OW i organami celnymi (OC) oraz wzory formularzy stosowanych przy gromadzeniu tych informacji reguluje rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobu przepływu informacji dotyczących systemu kontroli wyrobów (Dz.U. Nr 87, poz. 812 z późn. zm.). 2. Zadania Prezesa UOKiK Do zadań Prezesa Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK), organu monitorującego funkcjonowanie systemu kontroli wyrobów należą: 3/9

4 1) współpraca z organami wyspecjalizowanymi 1, 2) opiniowanie okresowych planów kontroli, 3) przekazywanie organom wyspecjalizowanym informacji wskazujących, że wyrób wprowadzony do obrotu lub oddany do użytku nie spełnia zasadniczych lub innych wymagań, 4) prowadzenie rejestru wyrobów niezgodnych z zasadniczymi lub innymi wymaganiami oraz gromadzenie informacji dotyczących kontroli wyrobów wprowadzonych do obrotu lub oddanych do użytku, 5) informowanie Komisji Europejskiej o decyzjach wydanych przez organy wyspecjalizowane na podstawie art. 41c ust. 3 pkt 1-3 oraz ust. 5 ustawy o systemie oceny zgodności. 3. Zadania organów wyspecjalizowanych (OW) Zgodnie z art. 39 ust. 3 ustawy o systemie oceny zgodności, do zadań OW należy: 1) niezwłoczne informowanie Prezesa UOKiK o wynikach przeprowadzanych kontroli spełniania przez wyroby zasadniczych lub innych wymagań, 2) przekazywanie Prezesowi UOKiK informacji o wszczęciu i zakończeniu postępowań w sprawie wprowadzonych do obrotu lub oddanych do użytku wyrobów niezgodnych z zasadniczymi lub innymi wymaganiami, 3) niezwłoczne przekazywanie Prezesowi UOKiK kopii wydanych decyzji, 4) przedstawianie Prezesowi UOKiK do zaopiniowania okresowych planów kontroli wyrobów wprowadzonych do obrotu, 5) sporządzanie i przekazywanie Prezesowi UOKiK rocznych sprawozdań z przeprowadzanych kontroli. II. SYSTEM HERMES2 1. Cel istnienia systemu HERMES2 Celem opracowania systemu informatycznego HERMES2 było: zapewnienie wymiany danych pomiędzy uczestniczącymi w nim jednostkami organizacyjnymi, gromadzenie informacji dotyczących nadzoru rynku w jednym, łatwo dostępnym dla jego uczestników miejscu. 1 W rozumieniu ustawy z dnia 30 sierpnia 2002 r. o systemie oceny zgodności (tekst jednolity, Dz.U. z 2004 r. Nr 204, poz ze zm.). Zgodnie z art. 38 ustawy, system kontroli wyrobów tworzą Prezes UOKiK, wojewódzcy inspektorzy Inspekcji Handlowej, inspektorzy pracy, Prezes Urzędu Komunikacji Elektronicznej, organy Inspekcji Ochrony Środowiska, Prezes Urzędu Transportu Kolejowego, organy nadzoru budowlanego, Prezes Wyższego Urzędu Górniczego, dyrektorzy urzędów morskich, wojewódzcy inspektorzy transportu drogowego. 4/9

5 Informatyczne systemy wewnętrzne OW, poza systemem istniejącym w Państwowej Inspekcji Pracy, nie korzystają obecnie z interfejsów (mechanizmów) automatycznego przesyłania danych do HERMESA2. 2. Dane techniczne systemu HERMES2 System HERMES2 jest systemem bazodanowym opartym na MS-SQL Serwer Aplikacja jest stworzona przy pomocy narzędzia dla środowiska Microsoft Visual Studio.NET 2003 (wersja środowiska: Microsoft.NET 1.1) - C#. Została wykonana w oparciu o WebEngine. WebEngine jest rdzeniem aplikacji WEB, który potrafi przekształcić plik XML, zawierający definicję wielopoziomowej hierarchii dokumentów, formularzy i pól, na hierarchię obiektów definicji aplikacji, które odpowiadają za dynamiczne tworzenia takich elementów aplikacji jak nawigacja, formularze (zakładki) i pola formularzy. Do edycji pliku definicji aplikacji wykorzystywana jest aplikacja WebEngine Designer. Zamawiający jest właścicielem kodów źródłowych aplikacji WebEngine Designer. Do wglądu w siedzibie Zamawiający udostępni dokumentacje systemu informatycznego HERMES2. Szczegółowo można zapoznać się z zastosowanymi rozwiązaniami technicznymi. 3. Zawartość systemu HERMES2 Podstawą prawną funkcjonowania systemu HERMES2 jest rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 14 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobu przepływu informacji dotyczących systemu kontroli wyrobów (Dz. U. Nr 87, poz. 812 z późn. zm.). Rozporządzanie to reguluje strukturę dokumentów, wyznacza role oraz terminy obowiązujące organy. Zakres informacji, który powinien znaleźć się w formularzach systemu, określają załączniki do rozporządzenia. 4. Formularze wprowadzane przez OW i OC System HERMES2 zawiera następujące formularze: 1) roczny plan kontroli ; 2) powiadomienie o wynikach kontroli, podczas której stwierdzono niezgodność wyrobu z zasadniczymi wymaganiami; 3) powiadomienie o wynikach kontroli, podczas której nie stwierdzono niezgodności wyrobu z zasadniczymi wymaganiami; 4) zestawienie zbiorcze z przeprowadzonych kontroli i zestawienia przeprowadzonych kontroli z uwzględnieniem podziału na dyrektywy nowego podejścia; 5) powiadomienie o wszczęciu postępowania; 6) powiadomienie o zakończeniu postępowania; 5/9

6 7) powiadomienie o wyniku kontroli dotyczącej sposobu prezentowania na targach, wystawach i pokazach wyrobów niezgodnych z zasadniczymi wymaganiami (art. 40m ustawy o systemie oceny zgodności); 8) powiadomienie o wyniku kontroli mającej na celu ustalenie, czy strona postępowania usunęła niezgodność wyrobu z zasadniczymi wymaganiami lub wycofała wyrób z obrotu (art. 41 b ust. 2 ustawy o systemie oceny zgodności); 9) powiadomienie o wyniku kontroli mającej na celu ustalenie, czy strona postępowania wykonała decyzję administracyjną (art. 41 c ust. 9 ustawy o systemie oceny zgodności). Natomiast zgodnie z 9.1. rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie sposobu przepływu informacji dotyczących systemu kontroli wyrobów, OC powinny przekazywać Prezesowi UOKiK (drogą elektroniczną lub pisemną) powiadomienie o działaniach podjętych w odniesieniu do zatrzymanego wyrobu w systemie HERMES2 stworzono odpowiedni formularz. 5. Organizacja obiegu dokumentów przekazywanych przez OW w systemie HERMES2 Każdy formularz po przejściu przez ścieżkę wewnętrzną danej inspekcji (m.in. dostępne są następujące statusy dokumentów: dokument wprowadzony zarys danych, dokument w edycji dokument z uzupełnionymi danymi, przesłany do podpisu przez przełożonego, przesłany i odebrany w UOKiK), podlega weryfikacji przez uprawnionego pracownika UOKiK (status: zweryfikowany w UOKiK). Pracownik UOKiK stwierdziwszy brak jakiejś informacji w powiadomieniu o zakończeniu postępowania, może zwrócić formularz do korekty. Dokument zwrócony do korekty może być ponownie przesłany do UOKiK. Obecnie dokument podlega tylko jednokrotnej weryfikacji, czyli nie jest możliwy zwrot do korekty przez pracownika UOKiK w momencie, gdy dokument został przesłany przez jednostkę podległą (OW) za pośrednictwem organu nadrzędnego (np. gdy wojewódzki oddział OW przesyła dokument do swojego organu nadrzędnego głównego urzędu, a ten dopiero do UOKiK). Poniższy schemat przedstawia opisany obieg dokumentów w systemie HERMES2. 6/9

7 Rysunek 1 Schemat obiegu dokumentów w systemie HERMES2 Jak przedstawiono na rysunku 1, w celu umożliwienia wprowadzania korekt w formularzach powiadomień, wprowadzono opcję ponownej edycji na kilku etapach przekazywania dokumentów. Dodatkowo biorąc pod uwagę potrzebę usuwania dokumentów, uprawnieni użytkownicy systemu HERMES2 mogą anulować poszczególne dokumenty (dokumenty są widoczne tylko dla autora, nie są wliczane do żadnych statystyk zbiorczych). Istniejące formularze zorganizowane są w formie zakładek, pomiędzy którymi można poruszać się swobodnie (ilość zakładek jest zróżnicowana w poszczególnych formularzach od 3 do 14). Każda akcja wykonywana na dokumencie jest rejestrowana przez system (rysunek 2). Rysunek 2 Rejestracja akcji użytkownika w systemie 7/9

8 6. Formularze wprowadzane przez UOKiK - Krajowy System Informacji o Produktach Niebezpiecznych i notyfikacje System HERMES2 to również Krajowy System Informacji o Produktach Niebezpiecznych. Zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 14 kwietnia 2004 r. w sprawie sposobu prowadzenia krajowego systemu informacji o produktach niebezpiecznych (Dz. U. Nr 87, poz. 815), Prezes UOKiK prowadzi system rejestrów z publicznie dostępnymi informacjami. Podstawowym wymogiem systemu jest zastosowanie technik elektronicznego przetwarzania danych w sposób zapewniający niezwłoczne odczytanie i wydrukowanie całości albo części zapisanych danych. Uczestnicy systemu (OW, OC oraz Ministerstwo Finansów) mają możliwość śledzenia publikowanych wpisów do poszczególnych rejestrów. W systemie znajdują się następujące rejestry: rejestr wyrobów niezgodnych z zasadniczymi lub innymi wymaganiami, rejestr produktów niebezpiecznych, rejestr produktów, które nie spełniają szczegółowych wymagań bezpieczeństwa, rejestr - inne produkty. Szczegółowe zasady umieszczania wpisów w systemie oraz ich usuwania, a także zakres informacji, które należy w nim umieścić, regulują ustawy: o ogólnym bezpieczeństwie produktów oraz o systemie oceny zgodności i rozporządzenia wydane na ich podstawie. Zgodnie z wymogiem publicznego dostępu do wpisów ww. rejestrów, został opracowany i stworzony bliźniaczy system HERMES2_PUBLIC, który jest dostępny na stronie UOKiK (ta część systemu będzie podlegać modyfikacji w zakresie kryteriów i pokazywania rezultatów wyszukiwania szczegóły zawiera zał. B do specyfikacji). W systemie tym znajdują się tylko karty o statusie opublikowany przez UOKiK. Do tej części systemu ma dostęp każdy internauta, aby sprawdzić jaki produkt lub wyrób nie powinien znajdować się w obrocie. Rysunek 3 przedstawia ścieżkę wprowadzania formularzy poszczególnych rejestrów przez pracowników UOKiK Rysunek 3 Rejestracja akcji użytkownika w przypadku dokumentów wprowadzanych przez UOKiK (tylko dokumenty w części rejestry) Ponadto, system HERMES2 zawiera formularze notyfikacji RAPEX (System Szybkiej Wymiany Informacji o Produktach Niebezpiecznych) oraz notyfikacji przekazywanych Komisji 8/9

9 Europejskiej w trybie klauzuli bezpieczeństwa (Safeguard clause). Moduł ten jest dostępny tylko dla użytkowników w UOKiK. 7. System HERMES2 wyszukiwanie dokumentów Wszystkie formularze (oprócz rejestrów) w systemie HERMES2 są wyszukiwanie według tych samych kryteriów (rysunek 4), a rezultaty są widoczne na ekranie jeszcze przed dokonaniem wyboru (często jest to kilkaset rekordów). Rysunek 4 Kryteria wyszukiwania dokumentów wprowadzonych przez OW i OC 9/9