mgr farm. Piotr Bohater

Transkrypt

1 Projekt P1 realizowany przez CSIOZ i zwi zany zany z nim system recept elektronicznych Prezes Dolno l skiej Izby Aptekarskiej mgr farm. Piotr Bohater

2 Projekt P1 Projekt P1 Elektroniczna Platforma Gromadzenia, Analizy i Udost pniania zasobów cyfrowych o Zdarzeniach Medycznych realizowany jest przez Centrum Systemów Informacyjnych Ochrony Zdrowia (CSIOZ). Cele projektu: podniesienie jako ci i dost pno ci informacji o stanie zdrowia pacjenta i jego danych medycznych usprawnienie obs ugi pacjenta poprzez umo liwienie realizacji us ug elektronicznych zwi zanych z udzielaniem wiadcze zdrowotnych. dzie to mo liwe po wdro eniu elektronicznej platformy us ug w zakresie ochrony zdrowia umo liwiaj cej gromadzenie, analiz i udost pnianie zasobów cyfrowych o zdarzeniach medycznych. W systemie P1 b gromadzone informacje o zdarzeniach medycznych wszystkich polskich pacjentów - niezale nie od p atnika.

3 Projekt P1 Projekt P1 jest realizowany w oparciu o ustaw z dnia 28 kwietnia 2011r. o systemie informacji w ochronie zdrowia. Jednak wiele za tego projektu wymaga nowelizacji tej ustawy. Nowelizacja ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz sposób realizacji projektu P1 b mia y kluczowe znaczenie dla wykonywania zawodu przez polskich farmaceutów w przysz ci oraz prac samorz du aptekarskiego nad ustaw o zawodzie aptekarza Wdra anie nowych rozwi za informatycznych w systemie ochrony zdrowia powinno by zwi zane podnoszeniem pozycji zawodowej farmaceutów. Poszczególne etapy wdra ania tych rozwi za powinny by wykonywane w odpowiedniej kolejno ci i okresach czasowych. Wdra anie Projektu P1 nie powinno by przyczyn walki konkurencyjnej mi dzy aptekami np. obecnie w projekcie systemu recept elektronicznych opracowanym przez CSIOZ pacjent b dzie wybiera aptek, do której b przesy ane wystawione recepty elektroniczne. Samorz d aptekarski powinien stanowczo przeciwstawi si tego typu rozwi zaniom.

4 Projekt P1 Obejmuje bardzo szeroki zakres wdro : tworzenie, gromadzenie, analizowanie i udost pnianie elektronicznej dokumentacji medycznej pacjentów, elektroniczn obs ug recept, elektroniczn obs ug skierowa oraz wsparcia rezerwacji na porady lekarskie, udost pnienie podmiotom nadzoruj cym i kontroluj cym system ochrony zdrowia w Polsce wiarygodnych i aktualnych informacji statystycznych, wymiana niezb dnych danych medycznych pomi dzy poszczególnymi krajami cz onkowskimi UE.

5 Projekt P1 Internetowe Konto Pacjenta (IKP) Karta Specjalisty Medycznego (KSM) Elektroniczna Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (ekuz) Recepty elektroniczne

6 Kompleksowe projekty w krajach UE Tak szeroki zakres rozwi za informatycznych nie zosta dotychczas wdro ony w adnym kraju cz onkowskim Unii Europejskiej o liczbie ludno ci porównywalnej z Polsk. Najbardziej zaawansowane pod tym wzgl dem s kraje skandynawskie, ale s to kraje o stosunkowo niewielkiej liczbie ludno ci w których apteki, zak ady opieki zdrowotnej i szpitale po czone s odr bn sieci wiat owodow (co znacznie zwi ksza bezpiecze stwo systemu w porównaniu z przesy aniem danych przez Internet) i wdra anie kolejnych rozwi za informatycznych realizowane by o w ci gu wielu lat. Obecnie jedynym du ym krajem cz onkowskim Unii Europejskiej, w którym wdra any jest kompleksowy projekt informatyczny w systemie ochrony zdrowia o zakresie analogicznym do Projektu P1 jest Wielka Brytania. Projekt ten o nazwie National Programme for IT in the National Health System realizowany jest od roku 2002 i dotychczas koszty wdro enia wynosz oko o 10 miliardów funtów. Pomimo tego w styczniu 2013r. ostateczny termin wdro enia tego systemu w Wielkiej Brytanii zosta przesuni ty na rok Oznacza to, e czas wdro enia kompleksowego systemu informatycznego w systemie ochrony zdrowia w Wielkiej Brytanii b dzie obejmowa ponad 15 lat.

7 Kompleksowe projekty w krajach UE Jedynie w kilku pozosta ych krajach cz onkowskich Unii Europejskiej prowadzone s - w ograniczonym zakresie - prace nad wdro eniem systemów informatycznych w systemie ochrony zdrowia: w Niemczech od stycznia 2014r. pacjenci b si pos ugiwa now elektroniczn kart ubezpieczenia zdrowotnego, jednak recepty b nadal wypisywane w formie papierowej, w Austrii elektroniczna karta ubezpieczenia zdrowotnego b dzie obowi zywa od roku 2016, recepty b nadal wypisywane w formie papierowej, elektroniczna karta ubezpieczenia zdrowotnego i system recept elektronicznych wdra ane stopniowo w Holandii, w Finlandii i oszech realizowane s programy pilota owe dotycz ce recept elektronicznych na ograniczonym obszarze, system recept elektronicznych funkcjonuje w regionie Andaluzji w Hiszpanii, system recept elektronicznych zosta wdro ony w aptekach w Czechach, ale dotychczas recepty elektroniczne nie s wypisywane przez lekarzy.

8 Internetowe Konto Pacjenta (IKP) Jest ównym elementem kompleksowego systemu informatycznego w systemie ochrony zdrowia, którego zadaniem jest gromadzenie, analiza i udost pnianie zasobów cyfrowych w literaturze angloj zycznej okre lane równie jako Electronic Health Record (EHR). Na indywidualnym koncie okre lonym dla ka dego pacjenta b zapisywane wszystkie dane medyczne zwi zane zarówno ze stanem zdrowia pacjenta, jak i przeprowadzanymi zabiegami i badaniami laboratoryjnymi. Nie oznacza to jednak, e dane przechowywane w jednej centralnej bazie danych. one przechowywane w poszczególnych bazach danych np. zak adów opieki zdrowotnej lub szpitali a system informatyczny Projektu P1 b dzie indeksowa poszczególne dane i umo liwia dost p do nich upowa nionym pracownikom fachowym systemu ochrony zdrowia.

9 Internetowe Konto Pacjenta (IKP) Dla aptekarzy kluczowe znaczenie dzie mia o umo liwienie dost pu do odpowiedniej cz ci danych zawartych w Internetowym Koncie Pacjenta - w celu zwi kszenia kompetencji farmaceutów w zakresie prowadzenia szeroko poj tej opieki farmaceutycznej. Taki dost p przewidziany jest np. w Wielkiej Brytanii, Holandii oraz Austrii. W Wielkiej Brytanii dane te b atwia farmaceutom równie wystawianie w okre lonych przypadkach refundowanych tzw. recept powtórnych (repeat prescription) dla pacjentów. ciwe zdefiniowanie praw dost pu farmaceutów do okre lonych danych zawartych w Internetowym Koncie Pacjenta b dzie mia o kluczowe znaczenie dla utrzymania wysokiej pozycji zawodowej farmaceutów w systemie ochrony zdrowia. Niestety zarówno w dost pnej dokumentacji dotycz cej Projektu P1, jak i w opublikowanym projekcie za projektu ustawy o zmianie ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia oraz niektórych innych ustaw z dnia 21 pa dziernika 2013r. nie ma adnych zapisów dotycz cych uprawnie farmaceutów w zakresie dost pu do okre lonych danych w Internetowym Koncie Pacjenta.

10 Karta Specjalisty Medycznego (KSM) Umo liwia dost p do danych zawartych w Internetowym Koncie Pacjenta Powinna by równocze nie stosowana do transmisji danych z wykorzystaniem podpisu cyfrowego. Wysoki poziom bezpiecze stwa dost pu, przechowywania i transmisji danych medycznych pacjentów powinien by jednym z najwa niejszych priorytetów przy wdra aniu Projektu P1. Przesy anie w sieci Internet danych pacjentów bez zastosowania zaawansowanych algorytmów szyfruj cych by oby wyj tkowo niebezpieczne. Dotychczas odpowiednio wysoki poziom bezpiecze stwa przy akceptowalnych kosztach zapewnia zastosowanie podpisu elektronicznego. Podpis elektroniczny zapewnia trzy bardzo wa ne elementy bezpiecze stwa: szyfrowanie danych, uniemo liwienie zmian (fa szowania) danych w trakcie transmisji, jednoznaczn identyfikacj nadawcy i odbiorcy. Ze wzgl du na wy ej wymienione cechy podpisu elektronicznego Karta Specjalisty Medycznego wydawana dla farmaceutów powinna pe ni równie bardzo wa rol w systemie recept elektronicznych.

11 Elektroniczna Karta Ubezpieczenia Zdrowotnego (ekuz) Powinna równie odgrywa kluczowe znaczenie w dost pie do Internetowego Konta Pacjenta, poniewa zgodnie z za eniami Projektu P1 oraz ustawy o systemie informacji w ochronie zdrowia tak e pacjenci b mieli dost p do swoich danych zawartych w Internetowym Koncie Pacjenta. Trudno sobie wyobrazi, aby dane przesy ane z IKN do pacjenta nie by y odpowiednio szyfrowane. Ponadto ekuz pacjenta b dzie równie wykorzystywana do potwierdzania poszczególnych zdarze medycznych (powinna by równie stosowana przy realizacji recept elektronicznych). W Niemczech wszyscy ubezpieczeni pacjenci (oko o 70 milionów) musz pos ugiwa si od 1 stycznia 2014r. jedynie nowymi kartami ubezpieczenia zdrowotnego, które zawieraj równie zdj cie osoby ubezpieczonej.

12 Recepty elektroniczne Wdra anie systemu recept elektronicznych powinno nast powa w dwóch etapach, dopiero po wcze niejszym wdro eniu KSM i ekuz: Etap 1 równoleg e funkcjonowanie recept papierowych i recept elektronicznych Etap 2 wystawianie i realizacja recept w postaci elektronicznej, przy jednoczesnej mo liwo ci drukowania papierowej kopii recepty zarówno przez lekarza jak i farmaceut w aptece Pacjent powinien mie mo liwo realizacji wystawionej recepty elektronicznej w dowolnej aptece. Samorz d aptekarski powinien zdecydowanie sprzeciwi si propozycji zawartej w Projekcie P1 zgodnie z któr pacjent b dzie dokonywa wyboru apteki, do której przesy ane wystawione recepty elektroniczne.

13 Recepty elektroniczne Etap 1 Równolegle b funkcjonowa y recepty papierowe oraz recepty elektroniczne. Lekarz po wprowadzeniu recepty do komputera przesy a j do modu u zlece Systemu Informacji Medycznej oraz drukuje recept papierow, na której drukuje dodatkowo specjalny identyfikator w postaci kodu kreskowego. Drukowanie przez lekarza recepty na druku bardzo zbli onym do aktualnie wykorzystywanych druków recept papierowych z jednym kodem kreskowym dzie u atwia o wdro enie tego etapu zarówno dla aptek jak i dla pacjentów. W trakcie realizacji recepty w aptece farmaceuta skanuje kod kreskowy identyfikatora w wyniku czego zawarto recepty jest przesy ana do apteki z modu u zlece Systemu Informacji Medycznej.

14 Recepty elektroniczne Etap 1 Aptekarz porównuje zawarto elektronicznie wczytanej recepty z danymi zawartymi na recepcie papierowej. Po wydaniu przepisanych leków odpowiednie dane i adnotacje s przesy ane z apteki do modu u zlece Systemu Informacji Medycznej. W przypadku np. awarii modu u zlece Systemu Informacji Medycznej lub innych dów uniemo liwiaj cych pobranie z tego modu u zawarto ci recepty apteka realizuje tak recept jak zwyk recept papierow.

15 Recepty elektroniczne Etap 2 Recepty s przepisywane jedynie w postaci elektronicznej. Wydaje si by jednak zasadnym, aby w zale no ci od decyzji kierownika apteki, w aptece mog y by drukowane równie papierowe kopie recept, co w wielu przypadkach u atwi ich retaksacj i ewentualne inne procedury kontrolne poprawno ci realizacji. Etap 2 powinien by wdra any w ycie dopiero wówczas, kiedy zdecydowana wi kszo aptek i podmiotów uprawnionych do wystawiania recept b dzie ju bez problemów funkcjonowa na poziomie Etapu 1. Bezawaryjne funkcjonowanie systemu recept elektronicznych na poziomie Etapu 1 wyka e, e wszystkie bazy danych i modu y transmisji funkcjonuj ciwie oraz zarówno podmioty uprawnione do wystawiania recept jak i apteki nie maj problemów z funkcjonowaniem w tym systemie. Nale y te podkre li, e w Wielkiej Brytanii nawet po wdro eniu drugiego etapu systemu recept elektronicznych, zarówno lekarze, jak i farmaceuci b mieli mo liwo drukowania kopii recepty w wersji papierowej nazywanej tokenem.

16 Recepty elektroniczne termin wdro enia Wdra anie Etapu 1 systemu recept elektronicznych w Wielkiej Brytanii rozpocz te zosta o w roku 2005 i dopiero od niedawna rozpocz te zosta o wdra anie Etapu 2 - kiedy w realizacji recept elektronicznych na zasadach Etapu 1 uczestniczy ju ponad 90% uprawnionych podmiotów. Na pocz tku 2013r. termin zako czenia wdra ania Etapu 2 w Wielkiej Brytanii zosta przesuni ty na rok Oznacza to, e pe ne wdro enie Etapu 2 w Wielkiej Brytanii dzie trwa o 5 lat, a obydwa etapy b wdra ane w sumie ponad 10 lat. Nale y powa nie rozwa, czy proponowany termin 1 sierpnia 2016r. wystawiania w Polsce recept jedynie w postaci elektronicznej jest realny. Równoleg e wdra anie w krótkim czasie wielu baz danych i modu ów systemu platformy P1 obejmuj cych równie ekuz i KSM mo e powodowa wiele powa nych problemów i faktycznych opó nie we wdra aniu systemu. Przewidziany w projekcie za zaledwie 6-miesi czny odst p od zako czenia wydawania KSM i uruchomienie wydawania kart ekuz zaledwie 8 miesi cy przed obowi zkiem wystawiania recept jedynie w formie elektronicznej wydaje si by okresem zbyt krótkim.

17 Dzi kuj za uwag Prezes Dolno skiej Izby Aptekarskiej mgr farm. Piotr Bohater