INFORMACJE Z ZAKRESU PROFILU RYZYKA I POZIOMU KAPITAŁU SPÓŁDZIELCZEGO BANKU ROZWOJU WEDŁUG STANU NA DZIEŃ 31 GRUDNIA 2013 ROKU

Transkrypt

1 INFORMACJE Z ZAKRESU PROFILU RYZYKA I POZIOMU KAPITAŁU SPÓŁDZIELCZEGO BANKU ROZWOJU WEDŁUG STANU NA DZIEŃ 31 GRUDNIA ROKU 1

2 I. INFORMACJE OGÓLNE 1. Spółdzielczy Bank Rozwoju z siedzibą w Szepietowie przy ul. Kardynała Stefana Wyszyńskiego 3, zwany dalej Bankiem, przedstawia informacje o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczące adekwatności kapitałowej wg stanu na dzień r. 2. Informacja została opracowana z uwzględnieniem wymogów określonych w Uchwale nr 385/28 Komisji Nadzoru Finansowego z dnia 17 grudnia 28 roku w sprawie szczegółowych zasad i sposobu ogłaszania przez banki informacji o charakterze jakościowym i ilościowym dotyczących adekwatności kapitałowej oraz zakresu informacji podlegających ogłaszaniu oraz zgodnie z zasadami Polityki informacyjnej Spółdzielczego Banku Rozwoju. 3. Dane liczbowe prezentowane są w pełnych złotych, a ewentualne różnice w sumach i udziałach mogą wynikać z zaokrągleń kwot do pełnych złotych oraz zaokrągleń udziałów procentowych do dwóch miejsc dziesiętnych. 4. Wszystkie regulacje dotyczące monitorowania poziomu ryzyka oraz kapitału, są dostępne w siedzibie Centrali Banku pod adresem: Spółdzielczy Bank Rozwoju ul. Kardynała Stefana Wyszyńskiego Szepietowo. 5. W Bank prowadził działalność w ramach struktury organizacyjnej: 1) w Oddziałach Banku: Oddział w Szepietowie Oddział w Nowych Piekutach Oddział w Białymstoku Oddział w Łomży Oddział w Warszawie II Oddział w Warszawie Oddział w Suwałkach Oddział w Grajewie Oddział w Płaskiej 2) w Punktach Obsługi Klienta: Punkt Obsługi Klienta; Jabłoń Kościelna, ul. Kolejowa 2A Punkt Obsługi Klienta; Białystok, ul. Lipowa 24 Punkt Obsługi Klienta; Białystok, ul. Pietkiewicza 2C Punkt Obsługi Klienta; Białystok, ul. Wiewiórcza 64 2

3 Punkt Obsługi Klienta; Białystok, ul. Kawaleryjska 19/23 Punkt Obsługi Klienta; Białystok, ul. Andersa 4/13 Punkt Obsługi Klienta : Białystok ul. Armii Krajowej 7 Punkt Obsługi Klienta: Białystok ul. Legionowa 28 lok.4 Punkt Obsługi Klienta; Białystok ul. Broniewskiego 4 lok. A 14 Punkt Obsługi Klienta; 18-4 Łomża, ul. Zjazd Bank na dzień r. nie posiadał udziałów w podmiotach zależnych. II. FUNDUSZE WŁASNE Sposób ustalania funduszy własnych Banku określa art. 127 Prawa bankowego oraz Uchwała nr 325/211 KNF z dnia r. w sprawie innych pomniejszeń funduszy podstawowych, ich wysokości, zakresu i warunków pomniejszania o nie funduszy podstawowych banku, innych pozycji bilansu banku zaliczanych do funduszy uzupełniających, ich wysokości, zakresu i warunków ich zaliczania do funduszy uzupełniających banku, pomniejszeń funduszy uzupełniających, ich wysokości, zakresu i warunków pomniejszania o nie funduszy uzupełniających banku. W skład funduszy własnych Banku wchodzą: 1. Fundusze podstawowe: 1) Fundusze zasadnicze (wpłacony fundusz udziałowy, fundusz zasobowy oraz fundusz rezerwowy). 2) Dodatkowe fundusze podstawowe: a) fundusz ogólnego ryzyka, na niezidentyfikowane ryzyko działalności bankowej, b) niepodzielony zysk z lat ubiegłych, c) zysk w trakcie zatwierdzania oraz zysk netto bieżącego okresu sprawozdawczego, obliczone zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości, pomniejszone o wszelkie przewidywane obciążenia i dywidendy, w kwotach nie większych niż kwoty zysku zweryfikowane przez biegłych rewidentów, d) inne pozycje bilansu Banku, określone przez Komisję Nadzoru Finansowego. 3) Pozycje pomniejszające fundusze podstawowe, które stanowią: a) wartości niematerialne i prawne wycenione według wartości bilansowej, b) straty z lat ubiegłych, c) strata w trakcie zatwierdzania, d) strata netto bieżącego okresu, 3

4 e) inne pomniejszenia funduszy podstawowych Banku, określone przez Komisję Nadzoru Finansowego, są to: z tytułu przekroczenia koncentracji kapitałowej w instytucje finansowe, instytucje kredytowe, banki krajowe, banki zagraniczne, zakłady ubezpieczeń i zakłady reasekuracji, brakująca kwota rezerw na ryzyko związane z działalnością Banku, rozumiana jako różnica pomiędzy wymaganym odrębnymi przepisami a faktycznym poziomem rezerw celowych Banku; Pozycje, o których mowa powyżej ujmuje się w pomniejszeniach funduszy podstawowych w kwocie równej 5% ich wartości i w pomniejszeniach funduszy uzupełniających w kwocie równej 5% ich wartości. niezrealizowane straty na instrumentach dłużnych zaklasyfikowanych jako dostępne do sprzedaży; niezrealizowane straty na instrumentach kapitałowych zaklasyfikowanych jako dostępne do sprzedaży; niezrealizowane straty na pozostałych należnościach zaklasyfikowanych jako dostępne do sprzedaży. 2. Fundusze uzupełniające: 1) Kapitał (fundusz) z aktualizacji wyceny rzeczowych aktywów trwałych - utworzony na podstawie odrębnych przepisów. 2) Zobowiązania podporządkowane na zasadach określonych w decyzji KNF. zobowiązania podporządkowane, rozumiane jako zobowiązania z tytułu przyjęcia przez Bank - w kwocie i na zasadach ustalonych w decyzji Komisji Nadzoru Finansowego, wydanej na wniosek Banku, pomniejszanej na koniec każdego roku w ciągu ostatnich 5 lat trwania umowy o 2% tej kwoty, z tym że suma tej kwoty i dodatkowej kwoty odpowiedzialności członków, nie może przewyższać połowy funduszy podstawowych Banku. 3) Inne pozycje określone przez Komisję Nadzoru Finansowego w celu bezpiecznego prowadzenia działalności bankowej i prawidłowego zarządzania ryzykiem w Banku: a) niezrealizowane zyski na instrumentach dłużnych zaklasyfikowanych jako dostępne do sprzedaży; b) niezrealizowane zyski na instrumentach kapitałowych zaklasyfikowanych jako dostępne do sprzedaży; c) niezrealizowane zyski z tytułu wyceny nieruchomości stanowiących inwestycje. 4

5 Pozycje, o których mowa w ppkt a, b, c ujmuje się w wysokości równej 8% ich kwoty przed opodatkowaniem podatkiem dochodowym. 3. Pomniejszenia funduszy uzupełniających, określone przez Komisję Nadzoru Finansowego opisane wyżej. Zestawienie poszczególnych pozycji funduszy własnych Banku według stanu na dzień r. I. Fundusze podstawowe Banku Fundusze zasadnicze a) wpłacony fundusz udziałowy b) fundusz zasobowy c) fundusz rezerwowy 2. Pozycja dodatkowych funduszy podstawowych a) fundusz ogólnego ryzyka na niezidentyfikowane ryzyko działalności bankowej b) niepodzielony zysk z lat ubiegłych 3. Pozycje pomniejszające fundusze podstawowe a) wartości niematerialne i prawne b) niepokryta strata z lat ubiegłych c) strata w trakcie zatwierdzenia d) aktualizacja wyceny instrumentów kapitałowych Inne fundusze własne podstawowe (za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego) 7.. II. Fundusze uzupełniające Banku Kapitał z aktualizacji wyceny majątku trwałego Za zgodą Komisji Nadzoru Finansowego a) dodatkowa kwota odpowiedzialności członków Banku b) zobowiązania podporządkowane c) inne pozycje fundusze własne tworzone ze środków własnych lub obcych zobowiązania z tytułu papierów wartościowych o nieokreślonym terminie wymagalności oraz inne instrumenty III. Fundusze pomniejszające fundusze własne Banku 1. Brakująca kwota rezerw na ryzyko związane z działalnością Banku 2. Inne pomniejszenia: zaangażowanie kapitałowe Banku w instytucje finansowe i banki IV. Fundusze własne Banku na dzień r

6 III. WYMOGI KAPITAŁOWE I ADEKWATNOŚĆ KAPITAŁOWA 1. Minimalne wymogi kapitałowe na ryzyka ujęte w Filarze I w Banku obejmują: 1) łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego - obliczany zgodnie z Załącznikiem nr 4 do Uchwały KNF w sprawie adekwatności kapitałowej, 2) łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka rynkowego, rozumianego jako ryzyko walutowe obliczany zgodnie z Załącznikiem nr 6 do Uchwały KNF w sprawie adekwatności kapitałowej, 3) łączny wymóg kapitałowy z tytułu przekroczenia limitu koncentracji zaangażowań - obliczany zgodnie z Załącznikiem nr 12 do Uchwały KNF w sprawie adekwatności kapitałowej, 4) łączny wymóg kapitałowy z tytułu przekroczenia progu koncentracji kapitałowej - obliczany zgodnie z Załącznikiem nr 13 do Uchwały KNF w sprawie adekwatności kapitałowej, 5) łączny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego - obliczany zgodnie z załącznikiem nr 14 do Uchwały KNF w sprawie adekwatności kapitałowej. Informacje o strukturze minimalnych wymogów kapitałowych (Filar I NUK) przedstawia poniższa tabela. Lp. Wyszczególnienie Kwota 1. Ryzyko kredytowe Ryzyko walutowe 3. Ryzyko operacyjne Inne ryzyka* Razem *Obejmuje wymogi kapitałowe z tytułu przekroczenia limitu koncentracji zaangażowań oraz przekroczenia progu koncentracji kapitałowej. Na dzień r. największą część łącznego wymogu kapitałowego (Filar I) stanowił wymóg z tytułu ryzyka kredytowego (93,84%). 6

7 2. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kredytowego na dzień r. został wyznaczony metodą standardową, zgodnie z Załącznikiem nr 4 do Uchwały 76/21 KNF. Wartość tego wymogu w podziale na poszczególne klasy ekspozycji przedstawia poniższa tabela, w której przedstawiono kwoty stanowiące 8% ekspozycji ważonej ryzykiem dla każdej z klas ekspozycji: Lp. Wyszczególnienie Kwota 1. Rządy i banki centralne 2. Samorządy terytorialne i władze lokalne Organy administracji i podmioty nieprowadzące działalności gospodarczej Banki wielostronnego rozwoju 5. Organizacje międzynarodowe 6. Instytucje Przedsiębiorcy Detaliczne Zabezpieczone na nieruchomościach Przeterminowane Ekspozycje należące do nadzorczych kategorii wysokiego ryzyka 12. Obligacje zabezpieczone 13. Pozycje sekurytyzacyjne 14. Ekspozycje krótkoterminowe wobec instytucji i przedsiębiorców 15. Z tytułu uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania Inne Razem Bank wylicza wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego według metody podstawowego wskaźnika (BIA). Wskaźnik stanowi średnią za okres trzech lat obrotowych, wyników wyliczanych jako sumę następujących pozycji rachunku zysków i strat Banku: 1) przychody z tytułu odsetek, 2) koszty z tytułu odsetek, 3) przychody z tytułu prowizji, 4) koszty z tytułu prowizji, 5) przychody z udziałów lub akcji, pozostałych papierów wartościowych i innych instrumentów finansowych o zmiennej kwocie dochodu, 6) wynik operacji finansowych, 7) wynik z pozycji wymiany, 8) pozostałe przychody operacyjne. 7

8 W wyniku wyliczonym jak wyżej nie uwzględnia się: 1) salda utworzonych rezerw celowych 2) kosztów operacyjnych, w tym kosztów z tytułu opłat za usługi na rzecz Banku, 3) zrealizowanych zysków i strat ze sprzedaży pozycji z portfela bankowego, 4) przychodów z tytułu zdarzeń nadzwyczajnych lub występujących nieregularnie, 5) przychodów z tytułu odszkodowań uzyskanych z tytułu ubezpieczenia. Wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka operacyjnego stanowi 15% wskaźnika. Zgodnie z powyższym, na dzień r. wyznaczono wymóg kapitałowy na ryzyko operacyjne w wysokości zł. 4. Wewnętrzne wymogi kapitałowe w Banku obejmują ryzyka istotne dla Banku, wymienione w Uchwale nr 258/211 KNF, nie ujęte w Filarze I, tj.: 1) wewnętrzny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka płynności, 2) wewnętrzny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka stopy procentowej w księdze bankowej w tym: a) ryzyka przeszacowania, b) ryzyka bazowego, 3) wewnętrzny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka koncentracji kredytów, 4) wewnętrzny wymóg kapitałowy z tytułu ryzyka kapitałowego, Na podstawie przeprowadzonego badania adekwatności kapitału wewnętrznego stwierdzono, że minimalny wymóg kapitałowy w pełni zabezpiecza ryzyka ujęte w ramach Filaru I NUK. Stwierdzono również, że poziom pozostałych ryzyk nie wymaga tworzenia dodatkowych wewnętrznych wymogów na pozostałe istotne ryzyka występujące w Banku. Na r. wewnętrzny wymóg kapitałowy był równy minimalnym wymogom kapitałowym i wynosił zł, a wewnętrzny współczynnik wypłacalności równy nadzorczemu ukształtował się na poziomie: 9,74%. Oszacowana wartość kapitału wewnętrznego, zgodnie z art. 128 ust. 1 pkt 2 Prawa bankowego, nie przekraczała wartości posiadanych funduszy własnych. Na podstawie przeprowadzonych testów warunków skrajnych ustalono, że Bank posiada odpowiednie bufory kapitałowe na wypadek wystąpienia sytuacji kryzysowej (skrajnej). IV. EKSPOZYCJE KAPITAŁOWE NIEUWZGLĘDNIONE W PORTFELU HANDLOWYM 1. Podział ekspozycji ze względu na cel nabycia (zyski kapitałowe, przyczyny strategiczne) według stanu na dzień roku przedstawia poniższe zestawienie. 8

9 Lp. Rodzaj ekspozycji Kwota ekspozycji zakupionych ze względu na zyski kapitałowe Kwota ekspozycji zakupionych ze względu na przyjętą strategię 1. Akcje 1) Bank Polskiej Spółdzielczości S.A ) IT Card Centrum Technologii Płatniczych S.A ) Dom Maklerski Banku BPS S.A. 1. 4) SBR Faktor S.A Udziały 1) Bank Spółdzielczy w Sokołach 71. 2) Bank Spółdzielczy w Łomży 3. 3) Bank Spółdzielczy w Wysokiem Mazowieckiem ) TUW Wielkopolska 1. 5) Udziały SBR Finanse Sp. z o.o Na dzień bilansowy w/w ekspozycje kapitałowe zostały wycenione według wartości nominalnej. Lp. 2. Zestawienie papierów wartościowych według stanu na dzień r. przedstawia poniższe zestawienie. Wyszczególnienie 1. Obligacje IT Card Centrum Technologii Płatniczych S.A. Wartość bilansowa Wartość rynkowa Wartość godziwa Obligacje komercyjne Spółdzielczy Bank Rzemiosła w Wołominie. 3. Obligacje komercyjne Urząd Gminy Zagnańsk Obligacje komercyjne WOKAS Obligacje komercyjne MINOX Obligacje Marka S.A Obligacje MTC Inwestycje Obligacje EVEREST TRADE Certyfikaty inwestycyjne FIZ AGRO ZIEMSKI Certyfikaty inwestycyjne BPS 1NS FIZ Bony pieniężne NBP Jednostki uczestnictwa SFIO AGRO KAPITAŁ NA ROZWÓJ 13. Jednostki uczestnictwa BPS TFI Pieniężny Jednostki uczestnictwa AGIO KAPITAŁ PLUS FIO

10 15. Jednostki uczestnictwa NWAI Obligacji SFIO RAZEM V. CELE I ZASADY POLITYKI ZARZĄDZANIA POSZCZEGÓLNYMI RYZYKAMI 1. Zarząd Banku sprawuje całościową kontrolę nad procesem zarządzania ryzykiem i kapitałem w Banku, w szczególności poprzez określanie Strategii i Planu ekonomiczno finansowego Banku, które są konstruowane w oparciu o wielkość dostępnego kapitału, uwarunkowania rynkowe, konkurencję oraz akceptowalny poziom apetytu na ryzyko. 2. W obszarze poszczególnych ryzyk identyfikowanych w Banku, istnieją odrębne procesy oraz zasady pozwalające na skuteczne ograniczanie i zarządzanie ryzykiem. 3. Do podstawowych ryzyk, które podlegają szczególnemu nadzorowi, zalicza się: 1) ryzyko kredytowe, w tym ryzyko koncentracji, 2) ryzyko płynności, 3) ryzyko stopy procentowej, 4) ryzyko walutowe, 5) ryzyko operacyjne, 6) ryzyko braku zgodności. 4. W strukturze organizacyjnej Banku funkcjonuje komórka organizacyjna (Zespół Sprawozdawczości, Analiz i Ryzyk), która na dzień r. obejmowała swoim zakresem monitorowanie adekwatności kapitałowej oraz niżej wymienionych rodzajów ryzyk: 1) ryzyko kredytowe, w tym ryzyko koncentracji, 2) ryzyko płynności, 3) ryzyko stopy procentowej, 4) ryzyko walutowe, 5) ryzyko operacyjne, 6) ryzyko braku zgodności, 7) ryzyko kapitałowe, 8) ryzyko biznesowe, 9) pozostałe rodzaje ryzyka. 5. Bank stosuje następujące metody wyliczania wymogów kapitałowych: 1) metodę standardową w zakresie ryzyka kredytowego, 2) metodę podstawowego wskaźnika (BIA) w zakresie ryzyka operacyjnego. 1

11 6. W stosunku do ryzyk objętych szczególnym nadzorem opracowane zostały metody ich pomiaru oraz opracowany system raportowania. Zakres i rodzaj systemów pomiaru i raportowania znajduje się w regulacjach dotyczących poszczególnych rodzajów ryzyk. V. 1 RYZYKO KREDYTOWE, RYZYKO ROZMYCIA I RYZYKO KREDYTOWE KONTRAHENTA ORAZ RYZYKO KREDYTOWE DO WYLICZANIA KWOTY EKSPOZYCJI WAŻONYCH RYZYKIEM. 1. Według stanu na dzień r. Bank stosował definicje należności przeterminowanych, zagrożonych oraz metody ustalania korekt wartości i rezerw w oparciu o zapisy Rozporządzenia Ministra Finansów w sprawie klasyfikacji ekspozycji kredytowych oraz tworzenia rezerw na ryzyko kredytowe. 2. Bank w swoich analizach nie uwzględnia ryzyka geograficznego, ponieważ Bank funkcjonuje na terenie jednego obszaru geograficznego, określonego w Statucie Banku, zatwierdzonego przez Komisję Nadzoru Finansowego. 3. Ekspozycje kredytowe według wyceny bilansowej na dzień r. bez uwzględnienia skutków ograniczania ryzyka kredytowego oraz średnią kwotę ekspozycji w okresie od r. do r., w podziale na klasy przedstawia poniższe zestawienie. Lp Wyszczególnienie Ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec rządów i banków centralnych Ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec samorządów terytorialnych i władz lokalnych Ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec organów administracji i podmiotów nieprowadzących działalności gospodarczej Ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec banków wielostronnego rozwoju Ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec organizacji międzynarodowych Ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec instytucji Ekspozycje lub ekspozycje warunkowe wobec przedsiębiorców Ekspozycje detaliczne lub warunkowe ekspozycje detaliczne Ekspozycje lub ekspozycje warunkowe zabezpieczone na nieruchomościach Stan na dzień r. Średnia kwota w okresie od r. do r

12 1. Ekspozycje przeterminowane Ekspozycje należące do nadzorczych kategorii wysokiego ryzyka 12. Ekspozycje z tytułu obligacji zabezpieczonych 13. Pozycje sekurytyzacyjne Ekspozycje krótkoterminowe wobec instytucji i przedsiębiorców Ekspozycje z tytułu jednostek uczestnictwa w instytucjach zbiorowego inwestowania Inne ekspozycje Razem Struktura zaangażowania Banku wobec poszczególnych sektorów lub według typu kontrahenta, w rozbiciu na klasy ekspozycji. 1) Struktura zaangażowania Banku wobec sektora finansowego według typu kontrahenta, według stanu na dzień r. przedstawia poniższa tabela. Lp. Typ kontrahenta Wartość 1. Banki Należności normalne Pozostałe instytucje pośrednictwa finansowego Należności normalne Pomocnicze instytucje finansowe Należności normalne 4. Instytucje ubezpieczeniowe Należności normalne Razem zaangażowanie w sektorze finansowym

13 2) Struktura zaangażowania Banku wobec sektora niefinansowego w podziale na typ kontrahenta oraz w podziale na branże, według stanu na dzień r. przedstawia poniższa tabela. Lp. Typ kontrahenta Wartość 1. Przedsiębiorstwa i spółki państwowe Należności normalne 2. Przedsiębiorstwa i spółki prywatne oraz spółdzielnie Należności normalne 3. Przedsiębiorcy indywidualni Należności normalne 4. Osoby prywatne Należności normalne 5. Rolnicy indywidualni Należności normalne 6. Instytucje niekomercyjne działające na rzecz gospodarstw domowych Należności normalne Razem zaangażowanie w sektorze niefinansowym ) Struktura zaangażowania Banku wobec sektora budżetowego w rozbiciu na kategorie należności, według stanu na dzień r. przedstawia poniższa tabela. Wyszczególnienie Należności normalne Wartość Razem zaangażowanie w sektorze budżetowym

14 4) Struktura zaangażowania Banku w poszczególnych branżach w rozbiciu na kategorie należności, według stanu na dzień r. przedstawia poniższa tabela. Lp. Branże Wartość 1. Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo Należności normalne i pod obserwacją Zobowiązania pozabilansowe Przetwórstwo przemysłowe Należności normalne i pod obserwacją Zobowiązania pozabilansowe Budownictwo Należności normalne i pod obserwacją Zobowiązania pozabilansowe Handel Należności normalne i pod obserwacją Zobowiązania pozabilansowe Pozostałe łącznie Należności normalne i pod obserwacją Zobowiązania pozabilansowe Razem zaangażowanie w sektorze niefinansowym (bez osób prywatnych) ) Struktura należności w rozbiciu na istotne klasy ekspozycji kredytowych, stanowiących minimum 2% udziału w obligu kredytowym, według stanu na dzień r. przedstawiają poniższe tabele. Lp. Ekspozycje detaliczne lub warunkowe ekspozycje detaliczne Wartość 1. Należności normalne Kredyty w rachunku bieżącym Pozostałe kredyty i inne Rezerwy celowe Korekta wartości Odsetki Kredyty pod obserwacją Rezerwy celowe

15 Korekta wartości Odsetki Kredyty zagrożone Rezerwy celowe Korekta wartości Razem Lp. Ekspozycje lub ekspozycje warunkowe zabezpieczone na nieruchomościach Wartość 1. Należności normalne Kredyty w rachunku bieżącym Pozostałe kredyty i inne Rezerwy celowe Korekta wartości Odsetki Kredyty pod obserwacją Rezerwy celowe Korekta wartości Odsetki Kredyty zagrożone Rezerwy celowe Korekta wartości Razem Lp. Ekspozycje krótkoterminowe wobec instytucji i przedsiębiorców Wartość 1. Należności normalne Kredyty w rachunku bieżącym Pozostałe kredyty i inne Rezerwy celowe Korekta wartości Odsetki Kredyty pod obserwacją Rezerwy celowe

16 Korekta wartości Odsetki Kredyty zagrożone Rezerwy celowe Korekta wartości Razem ) Zmiany stanów rezerw z tytułu ekspozycji z rozpoznaną utratą wartości: Opis korekt Saldo początkowe Zwiększenie Rozwiązanie Wykorzystanie lub przeniesienie z innej kategorii Saldo końcowe 1. Rezerwy celowe od należności sektora niefinansowego, w tym w sytuacji: Normalnej Poniżej standardu Wątpliwej Straconej Rezerwy celowe od należności sektora budżetowego V. 2 RYZYKO PŁYNNOŚCI 1. Zasady zarządzania ryzykiem płynności opisane są w Instrukcji monitorowania, pomiaru i kontroli ryzyka płynności. 2. Bank dokonuje pomiaru ryzyka płynności z miesięczną częstotliwością. Wyniki pomiaru wraz ze stosownym opisem oraz komentarzem w formie analizy przekazywane są miesięcznie Zarządowi i kwartalnie Radzie Nadzorczej Banku. 3. Z przeprowadzonego testu zakładającego spadek poziomu zobowiązań bieżących i terminowych od podmiotów niefinansowych oraz podmiotów sektora budżetowego o 2%, tj. o tys. zł, a także po uwzględnieniu limitu zaangażowania w Banku przez Bank Zrzeszający w wysokości 53.8 tys. zł na dzień r., współczynnik płynności krótkoterminowej (M2) wyniósł 1,29 i znajdował się powyżej limitu nadzorczego. Współczynnik pokrycia aktywów niepłynnych i aktywów o ograniczonej płynności funduszami własnymi i środkami obcymi stabilnymi (M4) ukształtował się na poziomie 1,5 i nie przekroczył limitu nadzorczego. Ukształtowane się współczynnika M2 powyżej limitu nadzorczego nie spowodowało konieczności utworzenia wewnętrznego wymogu kapitałowego na pokrycia ryzyka płynności. 16

17 V. 3 RYZYKO STOPY PROCENTOWEJ DLA POZYCJI ZAKWALIFIKOWANYCH DO PORTFELA BANKOWEGO 1. Zasady zarządzania ryzykiem stopy procentowej są opisane w Instrukcji pomiaru, limitowania, raportowania i kontroli ryzyka stopy procentowej. 2. Bank dokonuje pomiaru ryzyka walutowego z miesięczną częstotliwością. Wyniki pomiaru wraz ze stosownym opisem oraz komentarzem w formie analizy przekazywane są miesięcznie Zarządowi i kwartalnie Radzie Nadzorczej Banku. 3. Wpływ szokowej zmiany rynkowych stóp procentowych o 2 punktów bazowych według stanu na dzień r. wskazuje na możliwą zmianę wyniku odsetkowego w skali roku na poziomie: przy wzroście stóp procentowych - plus 1.962,9 tys. zł, przy spadku stóp procentowych - minus 3.57,5 tys. zł. Relacja szacowanej niekorzystnej zmiany wyniku odsetkowego (stress test) do wyliczonych na r. funduszy własnych w kwocie tys. zł, ukształtowała się na poziomie 6,49%. V. 4 RYZYKO WALUTOWE 1. Zasady zarządzania ryzykiem walutowym opisane są w Instrukcji zarządzania ryzykiem walutowym. 2. Bank dokonuje pomiaru ryzyka walutowego z miesięczną częstotliwością. Wyniki pomiaru wraz ze stosownym opisem oraz komentarzem w formie analizy przekazywane są miesięcznie Zarządowi i kwartalnie Radzie Nadzorczej Banku. 3. Według stanu na r. ekspozycja Banku na ryzyko walutowe wynikała z utrzymywania długich pozycji otwartych w euro, dolarze, franku szwajcarskim oraz funcie szterlingu. Wymienione pozycje walutowe tworzyły całkowitą pozycje walutową o wartości zł, co stanowiło 2,8% jego wartości granicznej. Taki poziom ekspozycji nie powodował konieczności obciążania kapitałów wymogiem z tytułu ryzyka walutowego. V. 5 RYZYKO OPERACYJNE 1. Zasady zarządzania ryzykiem operacyjnym opisane są w Instrukcji, Polityce oraz Strategii zarządzania ryzykiem operacyjnym w Spółdzielczym Banku Rozwoju. 17

18 2. Bank dokonuje pomiaru ryzyka operacyjnego z kwartalną częstotliwością. Wyniki pomiaru wraz ze stosownym opisem oraz komentarzem w formie analizy przekazywane są kwartalnie Zarządowi i Radzie Nadzorczej Banku. 3. Z uwagi na przyjętą metodę wyliczania wymogów kapitałowych z tytułu ryzyka operacyjnego (metoda bazowego wskaźnika indeksowego (BIA)), Zarząd nie wyodrębnia linii biznesowych. 4. Łączną wysokość strat (brutto) spowodowaną zdarzeniami ryzyka operacyjnego w roku przedstawia poniższa tabela: Rodzaje zdarzeń ryzyka operacyjnego 1. Oszustwa wewnętrzne Kradzież i oszustwo 2. Oszustwa zewnętrzne 3. Zasady dotyczące zatrudnienia oraz bezpieczeństwo w miejscu pracy 4. Klienci, produkty i praktyki operacyjne 5. Szkody związane z aktywami rzeczowymi 6. Zakłócenia działalności Banku i awarie systemów Kategorie zdarzeń ryzyka operacyjnego 1. Kradzież i oszustwo 2. Bezpieczeństwo systemów 1. Stosunki pracownicze 2. Bezpieczeństwo środowiska pracy 3. Podziały i dyskryminacja Obsługa klientów, ujawnianie informacji o klientach, zobowiązania względem klientów Klęski żywiołowe i inne zdarzenia. Systemy i bankomaty 7. Wykonanie transakcji, dostawa i zarządzanie procesami operacyjnymi Straty brutto Razem Udział strat (brutto) spowodowanych zdarzeniami ryzyka operacyjnego w roku w wymogu kapitałowym z tytułu ryzyka operacyjnego przedstawia poniższa tabela: Straty brutto Wymóg kapitałowy na ryzyko operacyjne Udział strat brutto w wymogu kapitałowym na ryzyko operacyjne ,4% 6. Bank podejmuje działania przeciwdziałające ryzyku odpowiednio do wyników oceny tego ryzyka. Działania zabezpieczające obejmują: 1) wdrożenie i systematyczna weryfikacja procesów zapobiegania występowaniu oraz zmniejszania skutków ryzyka, odpowiednio do rodzaju ryzyka i jego możliwego wpływu na wynik Banku, 2) zapobieganie powstawaniu zagrożeń o charakterze katastroficznym lub zagrażającym utratą ciągłości działania Banku, 18

19 3) zapewnienie opłacalności stosowania wybranych metod ograniczania ryzyka, odpowiednio do skali działania Banku i wielkości ryzyka, 4) działania prewencyjne, związane z identyfikacją i monitoringiem ryzyka prowadzenia operacji, rozpoznawaniem i zapobieganiem powstawaniu zdarzeń ryzyka operacyjnego w trakcie codziennej działalności, a także zapewnienie identyfikacji i oceny ryzyka przed podjęciem istotnych decyzji związanych z wdrożeniem nowych produktów, procesów, systemów, 5) osłabianie i niwelowanie skutków powstałych zdarzeń poprzez przygotowanie odpowiednich procedur i sposobów reagowania pracowników Banku na wypadek zajścia zdarzenia ryzyka operacyjnego, a także poprzez dokonanie przeniesienia ryzyka na inne podmioty w przypadku opłacalności i dostępności takiej metody dla danego rodzaju ryzyka, 6) stosowanie ubezpieczeń, 7) tworzenie planów awaryjnych zachowania ciągłości działania, 8) okresową weryfikację procedur obowiązujących w Banku. V. 6 RYZYKO BRAKU ZGODNOŚCI 1. Zasady zarządzania ryzykiem braku zgodności opisane są w Instrukcji zarządzania ryzykiem braku zgodności. 2. Ryzyko braku zgodności rozumiane jest jako ryzyko mogące skutkować sankcją prawną bądź regulaminową, stratą finansową oraz utratą dobrej reputacji, na jakie jest narażony Bank w wyniku nie stosowania się do obowiązujących przepisów prawa w tym ustaw, rozporządzeń bądź przyjętych przez Bank standardów i zasad postępowania w tym norm etycznych. 3. Celem strategicznym w zakresie zarządzania ryzykiem braku zgodności jest przeciwdziałanie wystąpieniu ryzyka naruszenia dobrego imienia Banku lub któregokolwiek z podmiotów z Bankiem związanych, w tym klientów, członków, Banku Zrzeszającego, a także wystąpieniu innych zagrożeń, które mogą powstać w związku z naruszaniem przez pracowników norm prawnych lub etycznych. 4. Bank dokonuje pomiaru zdarzeń związanych z ryzykiem braku zgodności w ramach identyfikacji i pomiaru skutków zdarzeń ryzyka operacyjnego. Wszystkie zdarzenia ryzyka braku zgodności są rejestrowane w Rejestrze zdarzeń ryzyka operacyjnego. 5. Wyniki pomiaru wraz ze stosownym opisem oraz komentarzem w formie analizy przekazywane są rocznie Zarządowi i Radzie Nadzorczej Banku. 19

20