Działalność Muzeum Historycznego Miasta Gdańska na rzecz osób niepełnosprawnych w latach

Transkrypt

1 Działalność Muzeum Historycznego Miasta Gdańska na rzecz osób niepełnosprawnych w latach Znajdź nas na Znajdź nas na Zobacz MHMG.TV Muzeum Historyczne Miasta Gdańska ul. Długa 46/ Gdańsk Tel Fax kancelaria@mhmg.pl

2 Analiza działań w latach Muzeum Historyczne Miasta Gdańska podejmuje szereg działań na rzecz osób niepełnosprawnych. Nasze inicjatywy nawiązują do Standardowych Zasad Wyrównywania Szans Osób Niepełnosprawnych ONZ i Konwencji Praw Osób Niepełnosprawnych ONZ i ukierunkowane są na: podniesienie świadomości społecznej o osobach niepełnosprawnych, budowanie ich pozytywnego wizerunku, zapewnienie możliwości osobom niepełnosprawnym pełnego udziału w naszej działalności kulturalnej, zarówno jako odbiorcom jak i twórcom, likwidację barier mentalnych i komunikacyjnych, które napotykają osoby niepełnosprawne, niwelowanie, w miarę możliwości, barier architektonicznych w Oddziałach Muzeum Historycznego Miasta Gdańska. Powyższe kierunki działań zostały określone przez Dyrekcję Muzeum Historycznego Miasta Gdańska w latach W 2005 roku Zarząd Instytucji postanowił wpisać w zakres kompetencji Działu Edukacji, Promocji i PR-u (wcześniej Dział Edukacji i Kontaktów z Publicznością) prowadzenie działalności edukacyjnej skierowanej do osób niepełnosprawnych. Dotyczy to nie tylko grup przedszkolnych, szkolnych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych, ale także osób dorosłych z różnym stopniem i zakresem niepełnosprawności. Dział Edukacji, Promocji i PR-u zatrudnia osoby, które dzięki swojemu wykształceniu oraz nabytemu doświadczeniem są przygotowane do realizacji rożnych programów na rzecz osób niepełnosprawnych. Pracownicy na bieżącą dokształcają się oraz starają się podejmować nowe inicjatywy, dzięki którym integrujemy środowisko pełnosprawnych i niepełnosprawnych użytkowników oferty kulturalnej Muzeum W latach realizowane zostały następujące przedsięwzięcia na rzecz osób niepełnosprawnych: lekcje muzealne, projekty dla osób niesłyszących i niedosłyszących, projekt Usłyszeć Muzeum skierowany do osób niewidzących i niedowidzących, happeningi i jednorazowe przedsięwzięcia. Lekcje muzealne Lekcje muzealne to najbardziej popularny punkt w całej ofercie edukacyjnej, którą realizuje Muzeum Historyczne Miasta Gdańska. Wysokość opłaty wynosi tylko 8 zł od dziecka i w skład niej wchodzi nie tylko zwiedzanie Oddziału Muzeum Historycznego Miasta Gdańska, ale przede wszystkim opieka merytoryczna animatora przeszkolonego

3 w pracy z dziećmi, młodzieżą i dorosłymi niepełnosprawnymi. Dzieci, które przychodzą na nasze zajęcia otrzymują wiedzę podaną prosto, jasno i zrozumiale przez animatora, który zawsze wciela się w rolę historycznego bohatera. W zależności od prowadzonego tematu może nim być rycerz, drwal, Panienka z okienka, Dyl Sowizdrzał itp. Uczestnicy zajęć nie tylko zdobywają wiedzę ale przede wszystkich zapoznają się z historią poprzez zabawę. Lekcje przeznaczone dla grup/klas, w których znajdują się osoby niepełnosprawne przygotowywane są ze szczególną dbałością. Podczas zapisywania lekcji animatorzy wypytują o ewentualny stopień i zakres niepełnosprawności, by na podstawie zebranych informacji zbudować scenariusz dostosowany do potrzeb przybyłej grupy. To pozwala uniknąć sytuacji, w której dzieci i młodzież niepełnosprawna zostaje wykluczona i odsunięta od pozostałych rówieśników. Pragniemy, aby każda lekcja muzealna nie tylko uczyła historii, ale przede wszystkich integrowała grupę i pokazywała, na czym polega koleżeńskość i równouprawnienie. Najczęściej uczestnikami naszych lekcji muzealnych są uczniowie z zaburzeniami motorycznymi, intelektualnymi i neurotycznymi (dzieci na wózkach inwalidzkich, z Zespołem Downa, z autyzmem dziecięcym, z Mózgowym Porażeniem Dziecięcym). Ilość przeprowadzonych lekcji muzealnych przez pracowników Działu Edukacji, Promocji i PR-u w latach była następująca: Rok lekcji muzealnych, w których wzięło udział 3990 osób ((ilość dzieci i młodzieży wraz opiekunami). Przeprowadziliśmy 13 lekcji, w których uczestniczyły Rok lekcji muzealnych, w których wzięło udział 3990 osób (ilość dzieci i młodzieży wraz opiekunami). Przeprowadziliśmy 19 lekcji, w których uczestniczyły Rok lekcji muzealnych, w których wzięło udział 3287 osób (ilość dzieci i młodzieży wraz opiekunami). Przeprowadziliśmy 15 lekcji w których uczestniczyły Rok lekcji muzealnych, w których wzięło udział 3876 osób (ilość dzieci i młodzieży wraz opiekunami). Przeprowadziliśmy 18 lekcji, w których uczestniczyły Rok lekcji muzealnych, w których wzięło udział 4731 osób (ilość dzieci i młodzieży wraz opiekunami). Przeprowadziliśmy 22 lekcje, w których uczestniczyły Rok lekcji muzealnych, w których wzięło udział 5035 osób (ilość dzieci i młodzieży wraz opiekunami). Przeprowadziliśmy 24 lekcje, w których uczestniczyły Rok lekcji muzealnych, w których wzięło udział 6479 osób (ilość dzieci i młodzieży wraz opiekunami). Przeprowadziliśmy 31 lekcji, w których uczestniczyły

4 Rok lekcji muzealnych, w których wzięło udział 7353 osoby (ilość dzieci i młodzieży wraz opiekunami). Przeprowadziliśmy 35 lekcji, w których uczestniczyły Rok lekcji muzealnych, w których wzięło udział 7144 osoby (ilość dzieci i młodzieży wraz z opiekunami). Przeprowadziliśmy 41 lekcji, w których uczestniczyły Rok 2013 roku 331 lekcji muzealnych, w których wzięło udział 6289 osób (ilość dzieci i młodzieży wraz z opiekunami). Przeprowadziliśmy 38 lekcji w których uczestniczyły 1 stycznia- 31 maja 2014 roku 194 lekcji muzealnych, w których wzięło udział 3686 osób (ilość dzieci i młodzieży wraz z opiekunami). Przeprowadziliśmy 15 lekcji, w których uczestniczyły Poza klasami i grupami tzw. integracyjnymi z przedszkoli i szkół prowadziliśmy zajęcia m.in. dla takich instytucji jak: Ośrodek Rehabilitacyjno-Edukacyjno-Wychowawczy PSOUU koło w Gdańsku przy ul. Jagiellońskiej, Środowiskowy Dom Samopomocy PSOUU koło w Gdańsku przy ul. Jagiellońskiejm, Warsztat Terapii Zajęciowej TRATWA, Warsztat Terapii Zajęciowej przy ul. Kołobrzeskiej w Gdańsku, Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy Nr 2 w Gdańsku, Stowarzyszenie Wspólnota Serc w Gdańsku, Fundacja Oparcia Społecznego Aleksandry FOSA, Środowiskowy Dom Samopomocy PSOUU koło w Pruszczu Gdańskim, Środowiskowy Dom Samopomocy w Kartuzach, Środowiskowy Dom Samopomocy Jesteśmy dla Ciebie w Kościerzynie, Zespół Szkół Specjalnych Nr 2 w Gdańsku. Z tym ostatnim podmiotem Muzeum Historyczne Miasta Gdańska współpracuje od 2004 roku na podstawie stosownych umów. Uczniowie szkoły wykonują dla naszych animatorów drobne pomoce edukacyjne oraz szyją stroje historyczne. Pracownicy Działu Edukacji, Promocji i PR-u starają się w miarę możliwości uczestniczyć i wspomagać życie kulturalne uczniów ZSS nr 2. Projekty dla osób niesłyszących i niedosłyszących W 2009 roku pracownicy Działu Edukacji, Promocji i PR-u postanowili rozszerzyć ofertę edukacyjną dla dzieci i młodzieży niesłyszącej i niedosłyszącej. W tym celu odbyliśmy kurs języka miganego w zakresie podstawowej komunikacji z osobami niesłyszącymi prowadzony przez nauczyciela-logopedę Panią Marzenę Kitłowska-Kurpiel z Zespołu Szkół Nr 6 w Gdyni. Udało nam się także samodzielnie opracować i przeprowadzić w 2010 roku dwa tematy zajęć dla dzieci niesłyszących i niedosłyszących: Wizyta Królewska i Gdańsk oczyma Dyla Sowizdrzała. Opracowaliśmy także lekcję Bywalcy Dworu Artusa.

5 Projekt Usłyszeć Muzeum skierowany do osób niewidzących i niedowidzących Usłyszeć Muzeum to projekt skierowany do wszystkich ośrodków i instytucji pracujących lub współpracujących z osobami niewidomymi i słabowidzącymi. Jego celem jest otwarcie nowych przestrzeni i możliwości dla ludzi, którzy świat poznają głównie dotykiem. Dlatego też umożliwiamy im poznawanie naszego dziedzictwa kulturowego w sposób dosłownie namacalny. Do ich dyspozycji oddane zostały eksponaty, które zazwyczaj znajdują się pod szkłem gablot lub są odgrodzone barierką od zwiedzających. Również zabytkowe boazerie, rzeźby i płaskorzeźby czekają na to, by móc je zobaczyć. Do prowadzenia zajęć wykorzystujemy również dźwięk, który spełnia ogromną rolę w wizualizacji przestrzeni. Prosimy dotykać eksponatów to tytuł wystawy, którą od 20 grudnia 2013 roku mogą zwiedzać wszyscy niewidomi turyści. Wchodząc do Dworu Artusa niewidomy uzyskuje podstawowe informacje dotyczące obiektu. Dzięki wypukłemu planowi poznaje trasę turystyczną oraz topografię pomieszczeń muzealnych. Jeśli przychodzi do muzeum samotnie, może uzyskać wsparcie od muzealników, którzy zostali poinstruowani przez pracowników Fundacji Szansa dla Niewidomych, w jaki sposób należy pomagać zwiedzającym z niepełnosprawnością wzroku. Oglądanie wystawy odbywa się za pośrednictwem zmysłów dotyku oraz słuchu. W Wielkiej Hali Dworu Artusa udostępniono trzy tyflografiki: obrazów Orfeusz wśród zwierząt i Sąd Ostateczny oraz grupy rzeźbiarsko-malarskiej Diana w kąpieli z metamorfozą Akteona. Słowo tyflografika (grafika dotykowa) oznacza graficzne odwzorowanie obrazu lub rysunku w sposób wypukły, przy zastosowaniu proporcji i skali, co pozwala poznać i zrozumieć płaskie formy. Zwiedzającym udostępniono także do dotykania postument Saturna, elementy zbroi rycerskiej, kopie kafli Wielkiego Pieca oraz całą ekspozycję znajdującą się w Sali Rycerskiej, miejscu stanowiącym przestrzeń do działań edukacyjnych podejmowanych przez Muzeum. Opowieści towarzyszą opisy w piśmie Braille'a, wyjaśniające rolę i znaczenie Dworu Artusa. Do odsłuchania przygotowano sześć audiodeskrypcji, czyli szczegółowych opisów, które pozwalają niewidomemu wyobrazić sobie to, czego nie może zobaczyć. Opowiadają one o fasadzie Dworu Artusa, rzeźbach św. Jakub, św. Krzysztof, św. Rajnold, św. Jerzy walczący ze smokiem oraz Wielkim Piecu zwanym królem wszystkich pieców. Przy tworzeniu dźwiękowych opisów Muzeum skorzystało z życzliwości Krzysztofa Skiby, Romualda Wiczy-Pokojskiego i Dariusza Wójcika, którzy użyczyli swoich głosów. Audiodeskrypcje są dostępne nie tylko w Dworze Artusa, można je także pobrać ze strony internetowej i odsłuchać w każdym miejscu. Dodatkowo przy okazji wystawy wydano osiemdziesięcio stronicowy przewodnik pt: Dwór Artusa Bez Barier zawierający szczegółowe opisy w piśmie Braille'a wraz z wielkodrukiem. Przedstawia on elementy wystroju, które nie zostały omówione

6 na ekspozycji, a także sanowi kompendium wiedzy o tym Oddziale Muzeum. Zawiera także dodatkowo jedenaście tyflografik wybranych eksponatów oraz rzutów ścian Wielkiej Hali Dworu Artusa. Publikacja jest bezpłatnie wypożyczana każdemu niewidomemu turyście. Dwór Artusa Bez Barier był współfinansowany z przekazanych przez Miasto Gdańsk środków Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych. W Dworze Artusa znajduje się także pomieszczenie edukacyjne tzw. Sala Rycerska, w której znajdują eksponaty wykorzystywane w pracy z osobami z dysfunkcją wzroku. Dzięki posiadanym replikom uzbrojenia i odzieży rycerskiej możemy namacalnie pokazać jak wyglądało życie ludzi w średniowieczu. 24 maja 2014 roku Muzeum Historyczne Miasta Gdańska wraz z klubem Rotary Gdańsk Sopot Gdynia i klube Lions Club Gedania Gdańsk osłonili makietę Ratusza Głównego Miasta w ramach akcji Poznaj świat przez dotyk. Makieta została zrobiona w skali 1:70, bardzo precyzyjnie i z zachowaniem wszystkich detali. Choć jeden z nich, królewski, został nieco zmniejszony ponieważ oglądany z poziomu ziemi byłby nieproporcjonalny. Makiety są nie tylko dla niewidomych i niedowidzących. To świetne narzędzia pomocnicze dla przewodników. Zaspokajają dziecięcą potrzebę badania świata również dotykiem i pragnienie turystów fotografowania się z atrakcjami. Happeningi i jednorazowe przedsięwzięcia Muzeum Historyczne Miasta Gdańska organizuje również jednorazowe happeningi skierowane do osób niepełnosprawnych. Wśród nich należy wymienić: W 2005 roku zorganizowaliśmy Dzień Dziecka z Panienką z okienka. Podczas imprezy zaprezentowany został repertuar Zespołu Tanecznego Mix ze Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego Nr 2 w Nowym Porcie. Do Dworu Artusa przybyły dzieci uczęszczające do zaprzyjaźnionych szkół. Na miejscu pojawili się również podopieczni gdańskiego Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w towarzystwie urzędników Urzędu Miejskiego. Dzieci obejrzały inscenizację w wykonaniu Działu Edukacji a opartą na motywie z książki Deotymy, wzięły udział we wspólnej nauce menueta oraz spotkały się z Panienką z okienka. Wszystkie otrzymały słodkie podarunki. Lata udział pracowników Muzeum Historycznego Miasta Gdańska w festynach organizowanych przez gdański Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej. W historycznych strojach opowiadaliśmy m.in. niepełnosprawnym dzieciom o najciekawszych wątkach związanych z historią i legendami gdańskimi Wystawa W poszukiwaniu pierwszej gwiazdki, podczas której ukazane zostały prace plastyczne dzieci grup i klas przedszkolnych/szkolnych oraz eksponaty wypożyczone z Muzeum Misyjno-Etnograficznego Księży Werbistów w Pieniężnie. Część ekspozycji powstała dzięki pracom dzieci niepełnosprawnych.

7 W roku szkolnym 2012/2013 wprowadziliśmy do oferty edukacyjnej lekcję muzealną pt Niewidzialne Muzeum, przeznaczoną dla dzieci pełnosprawnych. Poprzez nią chcemy opowiedzieć najmłodszym gościom naszego Muzeum, w jaki sposób wygląda świat osób niepełnosprawnych, z jakimi problemami i wyzwaniami muszą się oni zmagać. Lekcja ta uczy nie tylko postrzegania otoczenia różnymi zmysłami ale przede wszystkim opowiada o tolerancji i równouprawnieniu. Współorganizowanie przez Muzeum Historyczne Miasta Gdańska wystawy pt: Młode życie wielka pasja poświęconej Dawidowi Zapisek, niepełnosprawnemu kibicowi piłkarskiego, który przez całe życie zbierał pamiątki piłkarskie. Wystawa odbyła się na PGE ARENA w Gdańsku w terminie od roku do roku. Pracownicy Muzeum pomagali w aranżacji wystawy oraz w jej dostosowaniu do potrzeb osób z niepełnosprawnością motoryczną. Od 2004 roku wprowadziliśmy następujące udogodnienia architektoniczne dla osób niepełnosprawnych: przystosowanie łazienek Dworu Artusa do potrzeb osób niepełnosprawnych, w tym osób na wózkach inwalidzkich, instalacja podjazdu dla osób na wózkach inwalidzkich w Dworze Artusa. Nasza praca na rzecz osób niepełnosprawnych została doceniona poprzez przyznanie głównej nagrody Dworowi Artusa w V Edycji Konkursu Miejsce Przyjazne Osobom Niepełnosprawnym. Komisja konkursowa doceniła przede wszystkich działania edukacyjne na rzecz osób niepełnosprawnych, które realizują pracownicy Działu Edukacji, Promocji i PR-u MHMG. Wnioski dotyczące działań na przestrzeni lat Oferta, która realizuje Muzeum Historyczne Miasta Gdańska, cieszy się sporą popularnością wśród osób niepełnosprawnych. Wynika to z tego, że osoby niepełnosprawne w naszej ocenie: chcą czynnie uczestniczyć w życiu kulturalnym miasta Gdańska, chcą odwiedzać polskie muzea, stale podnoszą własną wiedzę historyczną o dziejach Gdańska nasze Muzeum kompleksowo ją przedstawia, integrują się ze środowiskiem osób pełnosprawnych. Nasze działania przede wszystkim skupiały się na dzieciach i młodzieży niepełnosprawnej. Wynikało to z faktu, iż dla tych grup wiekowych istnieje większa ilość programów niż dla osób dorosłych. Również pod względem organizacyjnym łatwiej jest przeprowadzić zajęcia dla młodszej grupy wiekowej ze względu na to, że pozostaje ona pod opieką osób dorosłych pełnosprawnych, które pomagają w przezwyciężaniu barier

8 architektonicznych. Osoby dorosłe niepełnosprawne również uczestniczyły w ofercie Muzeum Historycznego Miasta Gdańska lecz z reguły były to zorganizowane grupy po szyldem instytucji np. ŚDS, DPS itp., które starają się aktywizować wykluczone środowiska. Zdecydowanie mniejszą liczbę stanowili turyści indywidualni niepełnosprawni, którzy samodzielnie zwiedzali nasze Oddziały. Mimo, że oferta biletowa upoważnia ich do zakupu biletu ulgowego (koszt ok. 5 zł) to nie uczestniczą oni tak licznie jak grupy. W naszej ocenie sposób prezentacji oferty, zasób przekazywanej wiedzy, sposób prezentacji eksponatów jest dostosowany do różnego poziomu niepełnosprawności intelektualnej. Podczas zwiedzania pokazujemy muzeum w bardziej i mniej skomplikowany sposób, tak aby zainteresować nim wszystkie grupy. W Twierdzy Wisłoujście, w Domu Uphagena, w Muzeum Bursztynu grupy mogą skorzystać z przewodników muzealnych, a w przypadku Dworu Artusa, Ratusza Głównego Miasta, czy Muzeum Poczty Polskiej w Gdańsku z pomocy wykwalifikowanych animatorów. Duża część działań realizowanych przez Muzeum Historyczne Miasta Gdańska jest niedostępna dla turystów niepełnosprawnych ruchowo, zwłaszcza na wózkach inwalidzkich. Wynika to z barier architektonicznych, które występują w historycznych budynkach, Oddziałach naszej Placówki. Niestety Muzeum realizując ustawę o ochronie zabytków, ustawę o muzeach, wykonując zalecenia konserwatorskie Miejskiego i Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków nie może zlikwidować tych barier, czy też zainstalować system wspomagający niepełnosprawnych ruchowo. Wynika to z zasad, że nie wolno: ingerować w historyczną strukturę budynków dokonywać ich przebudowy, instalować niehistorycznych, współczesnych wytworów działalności ludzkiej zwłaszcza technicznych. Na pewno zmiana niektórych konserwatorskich restrykcji pozwoliłaby na dokonanie drobnych prac o charakterze remontowych, które umożliwiłyby udział środowiska osób niepełnosprawnych ruchowo w ofercie kulturalnej realizowanej przez polskie muzea. Materiał przygotował: Dział Edukacji, Promocji i PR-u Muzeum Historyczne Miasta Gdańska ul. Długa 46/ Gdańsk Tel , , Fax edukacja@mhmg.pl promocja@mhmg.pl sowa@mhmg.pl

9 Wernisaż wystawy Prosimy dotykać eksponatów r. (foto. MHMG)

10 Targi sprzętu rehabilitacyjnego i specjalistycznego dla osób niewidomych i słabowidzących, które odbyły się podczas wernisażu wystawy Prosimy dotykać eksponatów r.(foto. MHMG)

11 Lekcja rycerska z uczestnikami Środowiskowego Domu Samopomocy PSOUU koło w Pruszczu Gdańskim - Dwór Artusa r. (foto. ŚDS PSOUU koło w Pruszczu Gdańskim)

12 Muzeum Historyczne Miasta Gdańska współorganizator wystawy Młode życie wielka pasja. Pracownicy Muzeum pomagali w aranżacji wystawy oraz w jej dostosowaniu do potrzeb osób z niepełnosprawnością motoryczną. Wystawa trwała w terminie (materiał PGE ARENA GDAŃSK)

13 Lekcja muzealna z uczniami Zespołu Szkół Specjalnych Nr 2 w Gdańsku-Oliwie r.(foto. ZSS Nr 2 w Gdańsku) Powered by TCPDF (