SPECYFIKACJA TECHNICZNA INSTALACJA WENTYLACJI MECHANICZNEJ

Transkrypt

1 SPECYFIKACJA TECHNICZNA INSTALACJA WENTYLACJI MECHANICZNEJ KOD CPV Nazwa i adres obiektu: Inwestor: SALA GIMNASTYCZNA WRAZ ZE STOŁÓWKĄ PRZY ZESPOLE SZKÓŁ OGÓLNOKSZTAŁCĄCYCH W BRZÓZIE DZ. NR 5/1 GMINA GŁOWACZÓW Gmina Głowaczów ul. Rynek Głowaczów Opracowanie: mgr inŝ. Teresa Świątkowska Radom, październik 2012r. 1

2 1.WSTĘP 1.1. Przedmiot Specyfikacji Przedmiotem niniejszej Specyfikacji Technicznej są wymagania dotyczące wykonania instalacji wentylacji mechanicznej w budynku sali gimnastycznej wraz ze stołówką przy Zespole Szkół Ogólnokształcących w Brzózie dz. nr 5/1, gmina Głowaczów Zakres stosowania Specyfikacji Specyfikacja Techniczna jest stosowana jako dokument przetargowy i kontraktowy przy zlecaniu i realizacji robót wymienionych w punkcie Zakres robót objętych Specyfikacją Ustalenia zawarte w niniejszej Specyfikacji dotyczą prowadzenia prac związanych z montaŝem instalacji wentylacji mechanicznej Określenia podstawowe Określenia podane w niniejszej specyfikacji są zgodne z obowiązującymi odpowiednimi Normami Technicznymi (PN i PN-EN), Warunkami technicznymi projektowania, wykonania, odbioru COBRTI Instal Ogólne wymagania dotyczące robót Wykonawca robót jest odpowiedzialny za jakość ich wykonania oraz za zgodność z postanowieniami Kontraktu. Wykonawca jest odpowiedzialny za realizację robót zgodnie z: - dokumentacją projektową - specyfikacją techniczną ogólną - poleceniami nadzoru inwestorskiego i autorskiego - z art. 5,22,23,28 ustawy Prawo budowlane - Warunkami technicznymi wykonania i odbioru COBRTI Instal - Warunkami technicznymi wykonania i odbioru robót budowlano montaŝowych Odstępstwa od projektu mogą dotyczyć dostosowania instalacji do wprowadzonych zmian konstrukcyjno budowlanych lub zastąpienia 2

3 zaprojektowanych materiałów w przypadku niemoŝliwości ich uzyskania przez inne materiały lub elementy o zbliŝonych charakterystykach i trwałości. Wszelkie zmiany i odstępstwa od zatwierdzonej dokumentacji technicznej nie mogą powodować obniŝenia wartości funkcjonalnych i uŝytkowych instalacji, a jeŝeli dotyczą zamiany materiałów i elementów określonych w dokumentacji technicznej na inne, nie mogą powodować zmniejszenia trwałości eksploatacyjnej. 2. MATERIAŁY 2.1. Materiały podstawowe Do wykonania instalacji mogą być stosowane wyroby producentów krajowych i zagranicznych. Materiałami stosowanymi przy wykonaniu robót będących przedmiotem niniejszej ST są: czerpnia powietrza ścienna prostokątna czerpnia dachowa prostokątna przepustnice jedno i wielopłaszczyznowe prostokątne i okrągłe centrale wentylacyjne nawiewno wywiewne z odzyskiem ciepła, umieszczone na zewnątrz (na dachu) centrale wentylacyjne nawiewne podwieszane tłumiki szumu prostokątne wg wg BN-73/ kanały i kształtki prostokątne stalowe typu A1 kształtki okrągłe stalowe typu B1 przewody typu spiro kształtki wentylacyjne typu B1 S. anemostaty nawiewne i wywiewne kratki wywiewne kratki kompensacyjne wyrzutnie i czerpnie powietrza maty izolacyjne wentylatory dachowe okap kuchenny Uwaga!! Dopuszcza się zastosowanie urządzeń innych producentów, niŝ te ujęte w projekcie (których dane zostały przyjęte do obliczeń), ale o tych samych parametrach technicznych i standardzie nie gorszym niŝ podano powyŝej. 3

4 2.2. Dokumentacja Zabudowane urządzenia winny posiadać aktualną aprobatę techniczną, deklarację zgodności z aprobatą lub odpowiadać Polskim Normom. Armatura winna posiadać DTR, kartę gwarancyjną, instrukcję obsługi. Wykonawca uzyska przed zastosowaniem wyrobu akceptację Inspektora nadzoru. Odbiór techniczny materiałów powinien być dokonany według wymagań i w sposób określony aktualnymi normami Składowanie Za rozładunek materiałów odpowiada Wykonawca. Materiały naleŝy składować w wydzielonych pomieszczeniach. Materiały składowane w wydzielonych pomieszczeniach. Kanały i kształtki wentylacyjne zabezpieczone przed zarysowaniami, zagięciami, wgnieceniami. Wentylatory i okap dostarczane w kartonach. Do rozładunku naleŝy uŝywać dźwigu i taśm parcianych o szerokości l00 mm Źródło pochodzenia Do wykonania instalacji mogą być stosowane wyroby producentów krajowych i zagranicznych. Wszystkie materiały i urządzenia przewidywane do wbudowania będą zgodne z postanowieniami Kontraktu. W oznaczonym czasie przed wbudowaniem Wykonawca przedstawi szczegółowe informacje dotyczące źródła wytwarzania materiałów oraz odpowiednie świadectwa badań, dokumenty dopuszczenia do obrotu i stosowania w budownictwie Odpowiedzialność Wykonawca ponosi odpowiedzialność za spełnienie wymagań ilościowych i jakościowych materiałów dostarczanych na plac budowy oraz za ich właściwe składowanie i wbudowanie. Zabranie się wbudowywania materiałów posiadających widoczne uszkodzenia, pęknięcia lub zarysowania. 4

5 3. SPRZĘT 3.1. Do wykonania robót będących przedmiotem niniejszej ST naleŝy stosować sprawny technicznie sprzęt Wykonawca jest zobowiązany do uŝywania jedynie takiego sprzętu, który nie spowoduje niekorzystnego wpływu na jakość wykonywanych robót, zarówno w miejscu tych robót, jak teŝ przy wykonywaniu czynności pomocniczych oraz w czasie transportu, załadunku i wyładunku materiałów. Wykonawca dostarczy przedstawicielowi Zamawiającego kopie dokumentów potwierdzających dopuszczenie sprzętu do uŝytkowania zgodnie z jego przeznaczeniem. 4. TRANSPORT 4.1. Do transportu materiałów, sprzętu budowlanego i urządzeń stosować następujące, sprawne technicznie środki transportu: wyciąg jednomasztowy z nap. elektr. 0,5t, ciągnik kołowy kw, samochód dostawczy do 0,9 t, samochód skrzyniowy do 5 t i pow t, przyczepa skrzyniowa 4,5 t, Materiały mogą być przewoŝone dowolnymi środkami transportu. Materiały naleŝy ustawić równomiernie na całej powierzchni ładunku, obok siebie i zabezpieczyć przed moŝliwością przesuwania się podczas transportu. Rury powinny być układane w pozycji poziomej wzdłuŝ środka transportu i zabezpieczone przed przesuwaniem się. Wyładunek powinien odbywać się z zachowaniem wszelkich środków ostroŝności uniemoŝliwiający uszkodzenia. Materiałów nie wolno zrzucać ze środków transportowych, lecz rozładować ręcznie lub stosując odpowiedni sprzęt rozładunkowy - wózki widłowe, ładowarki itp. Ponadto, przy za i wyładunku oraz przewozie na środkach transportowych naleŝy przestrzegać przepisów aktualnie obowiązujących w transporcie drogowym. Betonowe elementy prefabrykowane winny być przewoŝone w pozycji poziomej i naleŝy je zabezpieczyć przed przesuwaniem i przetaczaniem w czasie ruchu pojazdu. Przy przewozie naleŝy przestrzegać przepisów obowiązujących w publicznym transporcie drogowym i kolejowym Przy ruchu po drogach publicznych pojazdy muszą spełniać wymagania przepisów ruchu drogowego. 5

6 5. WYKONANIE ROBÓT 5.1. Odpowiedzialność za prowadzenie robót. Wykonawca jest odpowiedzialny za zorganizowanie procesu budowy oraz prowadzenie robót i Dokumentacji Budowy zgodnie z wymaganiami Prawa Budowlanego, Norm Technicznych, decyzji udzielającej pozwolenia na budowę, projektu budowlanego - wykonawczego, przepisów bezpieczeństwa oraz postanowieniami Kontraktu Prace przygotowawcze. Wykonawca zrealizuje, przed przystąpieniem do robót zasadniczych następujące prace przygotowawcze: - przebicia ścian i stropów - sprawdzenie wielkości otworów budowlanych - przygotowanie gniazd w stropie do montaŝu wsporników - ustawienie rusztowań przenośnych - wykonanie prefabrykatów i kształtek wentylacyjnych - wykonanie uszczelek i podkładek amortyzacyjnych 5.3. Instalacja wentylacji mechanicznej - roboty montaŝowe W budynku zaprojektowano cztery centrale wentylacyjne. Dwie centrale wentylacyjne nawiewno wywiewne z odzyskiem ciepła (wymiennik obrotowy) zamieszone na dachu budynku. Centrala N1/W1 firmy VTS typ VS-30-R-RH o wydajności 3720 / 2943 m 3 /h, dostarcza powietrze dla pomieszczenia jadalni. WyposaŜona w sekcję filtrów, wentylator nawiewny i wyciągowy, wymiennik obrotowy oraz nagrzewnicę wodną. Centrala N2/W2 VTS typ VS-55-R-RH o wydajności 6600 / 6600 m 3 /h dostarcza powietrze dla pomieszczenia Sali gimnastycznej. WyposaŜona w sekcję filtrów, wentylator nawiewny i wyciągowy, wymiennik obrotowy oraz nagrzewnicę wodną. Centrale naleŝy umieścić na podstawach dachowych przytwierdzonych do konstrukcji budynku/dachu (wg. proj. konstrukcji budynku). W budynku zaprojektowano dwie centrale nawiewne podwieszane. Jedna z nich CN3 VTS typ VS-21-R-H o wydajności 2610m 3 /h, dostarcza powietrze dla pomieszczenia kuchni wraz z pomieszczeniami przyległymi. WyposaŜona jest w wentylator nawiewny, filtr oraz nagrzewnice powietrza. Centrala powieszona w pomieszczeniu technicznym. Dostęp do urządzeń centrali z lewej strony. Centrala nawiewna CN4 VTS typ VS-10-R-H-T o wydajności 1200 m 3 /h, dostarcza powietrze dal pomieszczeń szatni. WyposaŜona jest w filtr, 6

7 wentylator nawiewny oraz nagrzewnice powietrza. Podwieszona w przestrzeni sufitu na korytarzu przyległym do szatni. Dostęp do urządzeń w centrali od spodu. Dla kaŝdej z central naleŝy przewidzieć odpowiednią przestrzeń montaŝową do serwisowania. Na wlocie powietrza do central naleŝy zamontować przepustnice prostokątne wielopłaszczyznowe. Połączenia króćców centrali z przewodami za pomocą kołnierzy elastycznych. Nawiew do pomieszczeń realizowany jest za pomocą anemostatów typu RNT1 280x280 lub 330x330 lub LF 125 firmy Gryfit. Wywiew z pomieszczeń poprzez zawory wywiewne anemostatów typu RNT1 280x280 lub 330x330 Gryfit. Zastosowano tłumiki szumu prostokątne wg BN-73/ W projektowanej instalacji zastosowano równieŝ wentylatory dachowe. Wentylatory dachowe WD1-WD4 firmy Juwent typ OWD-45 o wydajności 4900 m 3 /h montowane za pomocą płyt montaŝowych Juwent PM-4 do podstaw dachowych przymocowanych do konstrukcji dachu. Wentylatory dachowe WD5 firmy Juwent typ WD 16 o wydajności 170 m 3 /h i WD6-WD7 o wydajności 1200 m 3 /h firmy Juwent typ WD 16 montowane za pomocą płyt montaŝowych Juwent PM-1 (dla WD16) lub PM-2 (dla WD20) do stropu budynku. W pomieszczeniu kuchni, nad urządzeniami kuchennymi zaprojektowano okap gastronomiczny przyścienny wyposaŝony w łapacze tłuszczu oraz dwa króćce przyłączeniowe φ200. Dla okapu kuchennego dobrano wentylator dachowy przystosowany do gastronomii wentylator dachowy OK przeznaczony do gastronomi wyrzut powietrza pionowy Venture typ CTHB/4-250 o wydajności 1500m 3 /h. Wentylator dachowy zamocowany poprzez podstawę dachową tłumiacą RSA typ 560 do stropu budynku. Ponad to dla okapu zaprojektowano złącze przeciwdrganiowe JAE typ 560 oraz klapę zwrotną JCA typ 560-N. elementy firmy Venture. Powietrze będzie rozprowadzane zarówno kanałami wentylacyjnymi stalowymi okrągłymi typu Spiro jak i prostokątnymi typu A I łączonymi na kołnierze. Mocowanie przewodów za pomocą wieszaków kotwionych w blasze pokrycia dachu oraz poprzez mocowanie przewodów na wieszakach do stropu. Zaprojektowano kształtki wentylacyjne typu A1 i B1 S. Łączenie kształtek i przewodów za pomocą nypli wewnętrznych B1 blachowkrętami. Uszczelnienie taśmą samoprzylepną plastykową zbrojoną. Mocowanie przewodów przewiduje się obejmami do poszycia dachowego. Obejmy typowe np. Smay. Odległość mocowań 10 d i kaŝdy element. Przewody prowadzone na zewnątrz naleŝy izolować wełną mineralną gr 5 cm w osłonie z folii aluminiowej, pozostałe przewody gr. 2 cm. 7

8 Czerpnie powietrzne ścienne, dachowe montowane na podstawach dachowych oraz montowane na kanałach prostokątnych. Wyrzutnie prostokątne montowane na kanałach prostokątnych. W pokoju socjalnym, umywalni i obieralni warzyw zaprojektowano wentylatory ścienne natynkowe EURO 4 WC φ 100, 230 V, o wydajności 100 m 3 /h montowane na wlocie przewodu wentylacji. Wentylatory załączane wyłącznikiem ręcznym lub ze światłem. W pomieszczeniach gdzie występują dwa rodzaje wentylacji pomieszczeń, wentylacja mechaniczna jest głównym sposobem wentylowania pomieszczeń. Wentylację grawitacyjną naleŝy traktować jako wentylację wspomagającą uŝywana jedynie w czasie gdy budynek szkoły nie jest uŝytkowany wakacje, ferie, przerwy świąteczne. Na kanałach wentylacji grawitacyjnej naleŝy zamontować kratki z przesłonami zamykane ręcznie. W czasie przerw bezzasadne jest uŝywanie wentylacji mechanicznej dlatego teŝ naleŝy w pomieszczeniach tych otworzyć przesłony kratek wentylacji grawitacyjnej. KaŜdego z pracowników naleŝy zapoznać z podaną powyŝej instrukcją postępowania ponad to, przy włącznikach wentylacji mechanicznej naleŝy zamieścić ww. instrukcję. Uwaga!!! Zabrania się uruchamiania instalacji wentylacji mechanicznej przy otwartych kratkach wentylacji grawitacyjnej Roboty elektryczne NaleŜy podłączyć silniki wentylatorów do instalacji elektrycznej Roboty budowlane wykucie otworów w stropodachu wymurowanie kominów z czapkami betonowymi pod podstawy dachowe uszczelnienie otworów w miejscach przejść przewodów wentylacyjnych przez stropodach kotwienie wieszaków do stropu oraz do blachy zatynkowanie miejsc przy otworach malowanie sufitu przy otworach 8

9 6. KONTROLA JAKOSCI ROBÓT Powierzchnie poszczególnych elementów urządzeń wentylacyjnych muszą być gładkie bez załamań, wgnieceń, wŝerów i wad walcowniczych. W celu zwiększenia sztywności ścianek naleŝy stosować kopertowanie lub inne równorzędne rozwiązanie zgodne z technologią wykonania prefabrykatów wentylacyjnych. Kanały wentylacyjne powinny być szczelne. Do uszczelniania połączeń kołnierzowych stosować uszczelki z gumy miękkiej lub mikroporowatej. Połączenia kołnierzowe kanałów naleŝy skręcać śrubami i nakrętkami sześciokątnymi, zakładanymi z jednej strony kołnierza. Śruby nie powinny wystawać poza nakrętki więcej niŝ na wysokość połowy nakrętki śruby. Połączenia kołnierzowe naleŝy dodatkowo uszczelnić silikonem w miejscach naraŝonych na nieszczelności (np. miejsca łączenia kanału z kołnierzem). Kanały wentylacyjne naleŝy mocować na podwieszeniach i podporach amortyzacyjnych. Rozstawienie ich powinno być takie aby ugięcie kanału pomiędzy sąsiednimi punktami zamocowania nie przekraczało 2cm. Kanały wentylacyjne przechodzące przez stropy lub ściany budynku powinny być obłoŝone podkładkami amortyzacyjnymi np. ze spienionego polietylenu o grubości min. 1cm. Maty izolacji termicznej mocować do kanałów wentylacyjnych za pomocą specjalnie do tego celu przeznaczonych gwoździ (mocowanych do kanałów wentylacyjnych nitami) z zaciskami i kapturkami. Przed przystąpieniem do badań urządzeń wentylacyjnych naleŝy dokonać przeglądu zamocowanych urządzeń i stwierdzić ich zgodność z projektem. Przed uruchomieniem urządzeń wentylacyjnych naleŝy sprawdzić działanie i ustawienie przepustnic, kratek wyciągowych, uruchomić aparaturę automatycznej regulacji. 7. OBMIAR ROBÓT 7.1. Ogólne zasady i wymagania dotyczące obmiaru robót podano w Wymagania ogólne" Roboty objęte niniejszą ST obmierza się w następujących jednostkach miary: m 2 kanały, maty izolacyjne / szt. wentylatory, podstawy dachowe, kratki wentylacyjne, zawory wywiewne, tłumiki 9

10 m - rurociągi, m 2 izolacje, malowanie szt. - armatura, kpl grzejniki płytowe 7.3. Obmiar robót określa ilość wykonanych robót zgodnie z postanowieniami Kontraktu, w jednostkach miary ustalonych w wypełnionym Przedmiarze Robót. Ilość robót oblicza się według sporządzonych przez słuŝby geodezyjne pomiarów z natury, udokumentowanych operatem powykonawczym, z uwzględnieniem wymagań technicznych zawartych w niniejszej ST i ujmuje w księdze obmiaru. Wszystkie urządzenia i sprzęt pomiarowy stosowane do obmiaru robót muszą posiadać waŝne certyfikaty legalizacji Obmiar robót określa ilość wykonanych robót zgodnie z postanowieniami Kontraktu, w jednostkach miary ustalonych w wypełnionym Przedmiarze Robót. Ilość robót oblicza się według sporządzonych przez słuŝby geodezyjne pomiarów z natury, udokumentowanych operatem powykonawczym, z uwzględnieniem wymagań technicznych zawartych w niniejszej ST i ujmuje w księdze obmiaru. Wszystkie urządzenia i sprzęt pomiarowy stosowane do obmiaru robót muszą posiadać waŝne certyfikaty legalizacji. 8. ODBIÓR ROBÓT - PRÓBY KOŃCOWE 8.1. Ogólne zasady odbioru robót i ich przejęcia podano w Wymagania ogólne" Celem odbioru jest protokolarne dokonanie finalnej oceny rzeczywistego wykonania robót w odniesieniu do ich ilości, jakości i wartości Gotowość do odbioru zgłasza Wykonawca wpisem do dziennika budowy przedkładając Inspektorowi Nadzoru do oceny i zatwierdzenia dokumentację powykonawczą robót Odbiór jest potwierdzeniem wykonania robót zgodnie z postanowieniami Kontraktu oraz obowiązującymi Normami Technicznymi (PN, EN-PN). Zasady szczegółowe: 8.1. Ogólne zasady odbioru robót i ich przejęcia podano w Wymagania 10

11 ogólne". 8.2.Celem odbioru jest protokolarne dokonanie finalnej oceny rzeczywistego wykonania robót w odniesieniu do ich ilości, jakości i wartości. 8.3.Gotowość do odbioru zgłasza Wykonawca wpisem do dziennika budowy przedkładając Inspektorowi Nadzoru do oceny i zatwierdzenia dokumentację powykonawczą robót Odbiór jest potwierdzeniem wykonania robót zgodnie z postanowieniami Kontraktu oraz obowiązującymi Normami Technicznymi (PN, EN-PN). Zasady szczegółowe: Próbny ruch urządzeń powinien trwać nieprzerwanie 72 godziny. W czasie próbnego ruchu urządzeń naleŝy kontrolować: - prawidłowość pracy silników elektrycznych, - prawidłowość pracy aparatury automatycznej regulacji. W czasie próbnego ruchu urządzeń naleŝy wykonać regulację oraz pomiary urządzeń: - pomiary wstępne przed regulacją, - regulację sieci kanałów wentylacyjnych oraz elementów zakańczających, - sprawdzenie wydajności i całkowitego spręŝu wentylatora, - regulację układów automatycznej regulacji, - sprawdzenie temp. powietrza wentylacyjnego nawiewanego i wywiewanego z pomieszczeń, - sprawdzenie wydajności powietrznych otworów wentylacyjnych, - sprawdzenie osiąganego natęŝenia hałasu w pomieszczeniach. Po zakończeniu próbnego ruchu urządzeń wentylacyjnych naleŝy wykonać sprawozdanie z pomiarów i regulacji z naniesionymi rzeczywistymi wydajnościami na schemat instalacji. Pozytywna ocena prób i uruchomienia stanowi podstawę do podjęcia pracy przez komisję odbioru technicznego urządzeń. Odbiór techniczny instalacji wentylacyjnej następuje po zakończeniu montaŝu i przeprowadzeniu w/w prób i ma na celu stwierdzenie czy instalacja jest wykonana zgodnie z projektem, nadaje się do eksploatacji i osiąga zakładane parametry. 8.6 Protokół odbioru wentylacji mechanicznej Wyniki przeprowadzonych badań i prób podczas odbiorów częściowych i końcowych powinny być ujęte w formie protokołu. JeŜeli w czasie odbiorów jakieś wymagania nie zostały spełnione lub teŝ ujawniono usterki, naleŝy wykazać to w protokole z jednoczesnym 11

12 określeniem terminu ich usunięcia Odbiór robót izolacyjnych instalacji. NaleŜy sprawdzić zgodność wykonania izolacji właściwej z projektem technicznym i wymaganiami w zakresie: rodzaju i gatunku zastosowanego materiału izolacyjnego, grubości izolacji, zamocowania izolacji oraz ogólnego wyglądu zewnętrznego zaizolowanego elementu. Odbiór częściowy powinien być potwierdzony protokołem przy udziale inspektora nadzoru realizowanej inwestycji; - Odbiór końcowy powinien być przeprowadzony z udziałem wykonawcy i inwestora, - Odbiór końcowy powinien być przeprowadzony protokołem odbioru izolacji sporządzony zgodnie z obowiązującymi przepisami. 9. PODSTAWA PŁATNOŚCI Ogólne wymagania dotyczące płatności podano w STO Wymagania ogólne". Zgodnie z postanowieniami Kontraktu naleŝy wykonać zakres robót wymieniony w pkt.1.3. niniejszej ST. Cena wykonania robót obejmuje czynności opisane w ST: - organizację placu budowy w tym; magazynów, pomieszczeń socjalnych - dostawę wody i energii elektrycznej - dostarczenie materiałów, sprzętu i urządzeń oraz ich składowanie - wywóz z terenu budowy materiałów zbędnych - wykonanie określonych w postanowieniach Kontraktu badań, pomiarów i sprawdzeń robót oraz innych prac związanych z Kontraktem, - ubezpieczenie, uporządkowanie placu budowy po robotach -wykonanie robót zasadniczych, pomocniczych i wykończeniowych polegających na montaŝu instalacji wentylacji mechanicznej 10. PRZEPISY ZWIĄZANE - Polskie Normy - Dz. U. z 2000 r. Nr 106, poz Prawo budowlane - Warunki techniczne wykonania i odbioru instalacji centralnego ogrzewania COBRTI Instal. - Warunki techniczne wykonania i odbioru instalacji wentylacyjnej COBRTI Instal. 12

13 - Warunki techniczne wykonania i odbioru instalacji z tworzyw sztucznych - Warunki techniczne jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie Dz. U. Nr 75/2002 z późniejszymi zmianami. - Dz. U. z 1997r. Nr 129, póz Ogólne przepisy bezpieczeństwa i higieny pracy - Instrukcje montaŝu producentów materiałów. Radom, październik 2012 Opracował: mgr inŝ. Teresa Świątkowska 13