Toksykologia w ratownictwie chemicznym.

Transkrypt

1 Toksykologia w ratownictwie chemicznym. Dr n. med. DOROTA KLIMASZYK Oddział Toksykologii z Ośrodkiem Informacji Toksykologicznej Szpital Miejski im. F. Raszei w Poznaniu Poznań 2013 r.

2 Ośrodki Toksykologiczne w Polsce

3 Istotne czynniki w warunkach chemicznych zdarzeń masowych Plany kryzysowe jednostek administracji państwowej Współpraca służb odpowiedzialnych za bezpieczeństwo chemicznekoordynacja i logistyka Organizacja opieki przedszpitalnej Transport poszkodowanych Przygotowanie szpitali

4 Kluczowa rola Ministerstwa Zdrowia Polityka, wytyczne normy Mobilizacja dodatkowych zasobów Polityka wytyczne normy plany oraz rola Ministerstwa Zdrowia Szczebel ogólnokrajowy Organizacja i wsparcie międzynarodowe Program przygotowań kryzysowych Opracowanie i wdrożenie Szczebel wojewódzki Działania przygotowawcze Plany minimalizowania skutków Plany minimalizowania podatności na zagrożenia Plany postępowania w sytuacjach kryzysowych Należy dopuścić udział społeczności Plany z zakresu odbudowy i uzdrowienia sytuacji Szczebel ogólnokrajowy i wojewódzki = wsparcie społeczności w ich pracy

5 Masowe zdarzenia chemicznewpływ działań w fazie przedszpitalnej na sprawne opanowanie skutków w warunkach szpitalnych Postępowanie ratownicze w miejscu zdarzenia- odtrutki Specyfika triage u w przypadku gazów silnie toksycznych Dekontaminacja i transport- bezpieczeństwo personelu Racjonalne rozśrodkowanie poszkodowanych

6 KIERUNKI TRANSPORTU POSZKODOWANYCH BEZPIECZEŃSTWO! - Szpitalne Oddziały Ratunkowe - Ośrodki Toksykologii Klinicznej - Oddziały Intensywnej Terapii - Oddziały Wewnętrzne i Pediatryczne

7 Przygotowanie szpitala działania w warunkach awaryjnych Celem nadrzędnym!!! (szczególnie w przypadku zdarzeń chemicznych) jest zapewnienie maksymalnego bezpieczeństwa zarówno ofiarom jak i personelowi. W przygotowaniach uwzględnia się 2 kryteria: umiejętność zabezpieczenia pojedynczego skażonego pacjenta umiejętność zabezpieczenia wielu poszkodowanych w zdarzeniach masowych

8 Ocena proporcji: zdarzenie- możliwości szpitala Wypadek niskiego poziomu: osób (duże szpitale) Wypadek średniego poziomu: > 30 osób (duże szpitale) Wypadek wysokiego poziomu: > osób (duże szpitale)

9 Piramida przygotowania kryzysowego wg Adini 2006 Trening Umiejętności i ćwiczenia personelu Zasoby i wiedza personelu Wyposażenie i infrastruktura Planowanie i strategie zarządzania

10 Przygotowanie do masowych zdarzeniach chemicznych i toksykologicznych: 1. Środki ochrony osobistej personeluzapobieganie kontaminacji wtórnej 2. Triage specyficzny dla zdarzeń chemicznych 3. Infrastruktura umożliwiająca sprawną i bezpieczną dekontaminację 4. Magazyn odtrutek i dodatkowe zasoby wyposażenia i sprzętu dla dużej liczby poszkodowanych

11 Triage Specyficzny dla masowych zdarzeń chemicznych Konieczność wykonywania wielokrotnego re-triage u

12 Kolor czerwony Czynniki neurotoksyczne np. tlenek węgla: Zaburzenia świadomości niezdolny do samodzielnego poruszania się, zaburzenia oddychaniaconscious Nudności, wymioty, Cyjanki: Nierzytomny, drgawki, bezdech, Niestabilność krążenia (circulatory intact) Środki parzące/ żrące: oparzenie dróg oddechowych Fosgen: depresja oddechu

13 Kolor żółty Czynniki neurotoksyczne: poprawa po ciężkich objawach zatrucia lub w wyniku podania odtrutek lub jedno i drugie Cyjanki/ cyjanowodór: Poprawa, żyje po 5 minutach od zainhalowania gazu lub aerozolu Środki parzące/ żrące: Uszkodzenia skórne > 5% ale < 50% powierzchni skóry w wyniku narażenia na postać płynną trucizny lub jakiekolwiek uszkodzenia skóry po narażeniu na pary znaczne uszkodzenia oczu stany patologiczne dróg oddechowych zaczynające się po > 6 godzinach od narażenia

14 Kolor zielony Czynniki neurotoksyczne: Przytomny, świadomy Może chodzić Może sam sobie udzielić pomocy Środki parzące/ żrące: Uszkodzenia skórne < 5% powierzchni skóry w miejscach nie stanowiących zagrożenia życia niewielkie uszkodzenia oczu niewielkie uszkodzenia górnych dróg oddechowych

15 Kolor czarny Fosoforoorganiczne: Bez tętna i oddechu (mimo zastosowania intensywnego leczenia) Cyjanki: Brak tętna Substancje parzące: Oparzenia/uszkodzenia skóry >50% powierzchni Fosgen: Objawy uszkodzenia tkanki płucnej w stopniu umiarkowanym, ale bez możliwości natychmiastowego rozpoczęcia terapii Oparzenia/uszkodzenia skóry >50% powierzchni

16 Substancje o wysokim ryzyku kontaminacji wtórnej Substancje szczególnie niebezpieczne z powodu wysokiego ryzyka kontaminacji wtórnej nawet po jednorazowym lub krótkotrwałym kontakcie: Środki fosforoorganiczne (w formie ciekłej, gazowej i stałej) Cyjanki (w formie stałej) Cyjanowodór (gaz) Kwasy i zasady żrące (w formie ciekłej i stałej) Gazy paralityczno-drgawkowe Substancje o wysokim ryzyku skażenia wtórnego przy kontakcie wziewnym i przezskórnym: Węglowodory i rozpuszczalniki organiczne Rtęć organiczna Nitrozoaminy Bromek etylenu

17 Środki ochrony indywidualnej (PPE) wg OSHA Poziomy zabezpieczeń od najwyższego: A- maksymalna ochrona dróg oddechowych (aparat powietrzny ze zbiornikiem powietrza z ciśnieniem dodatnim) i skóry (strój całkowicie hermetyczny-tecp) B- maksymalna ochrona dróg oddechowych (aparat powietrzny ze zbiornikiem powietrza lub strój z przewodem dostarczającym powietrze z ciśnieniem dodatnim), niższy stopień zabezpieczenia skóry- niehermetyczny C- średnia ochrona dróg oddechowych (maska pełnotwarzową z filtrem absorbującym czynniki chemiczne lub biologiczne) i skóry (nie chroni przed substancjami żrącymi) D- niewielka ochrona dróg oddechowych (maska jednorazowa), niewielka ochrona skóry (rękawice lateksowe, standardowy strój ochronny pracownika ochrony zdrowia

18 Dekontaminacja przedszpitalna Według obowiązujących zasad osoby skażone nie mogą opuścić rejonu katastrofy przed wykonaniem dekontaminacji. Z doświadczenia wiadomo jednak że znaczna grupa poszkodowanych, którzy są w stanie poruszać się samodzielnie dociera do szpitali własnym transportem lub środkami komunikacji publicznej- ryzyko importu katastrofy do szpitala W przypadku substancji o wysokim potencjale skażenia ryzyko kontaminacjj wtórnej istnieje nawet po wykonaniu dekontaminacji wstępnej.

19 Dekontaminacja w warunkach szpitalnych Częściowa/Całościowa Pionowa/ Pozioma Naczelną zasadą powinna być izolacja szpitala od czynników skażenia- rejony dekontaminacyjne zlokalizowane poza głównym budynkiem szpitala.

20 Dekontaminacja szpitalna Rejon dekontaminacji: Triage predekontaminacyjny Stanowiska do dekontaminacji pionowej i poziomej Sprzęt do dekontaminacji (szczotki, płyny, gąbki itd.) Bezpieczny odpływ skażeń Zabezpieczenie skażonej odzieży i przedmiotów wartościowych Rejon postdekontaminacyjny: Triage postdekontaminacyjny Sprawne kierowanie pacjentów w zależności od ciężkości obrażeń Odzież zastępcza dla pacjentów Informacja dla rodzin poszkodowanych

21 Skażona odzież i przedmioty osobiste Konieczne umieszczenie w zamkniętych pojemnikach- profilaktyka kontaminacji wtórnej. Odzież i przedmioty wartościowe w osobnych najlepiej przezroczystych workach. Personel zabezpieczony na poziomie C nie ma prawa zajmowania się skażoną odzieżą i przedmiotami- nie jest wystarczająco ochroniony Personel medyczny nie powinien zajmować się zabezpieczaniem przedmiotów w warunkach kryzysowych

22 Odtrutki- przechowywanie i dystrybucja Na poziomie szpitalnym Na poziomie regionu Na poziomie krajowym

23 Izrael- przygotowanie szpitali Co 3 5 lat ćwiczenia przygotowania szpitali do zdarzeń chemicznych ćwiczenia obejmowały umiejętności udzielania pomocy poszkodowanym ale także stosowania PPE przez personel szpitalny 25% symulowanych ofiar ( osób w tym dorośli i dzieci) wymagała intensywnej terapii i wspomagania oddechu W ciągu 8 lat przeprowadzono 30 ćwiczeń w 21 największych szpitalach

24 Postulaty: przygotowanie infrastruktury i wyposażenia w szpitalach mających pełnić kluczową rolę w chemicznych zdarzeniach masowych (poziom wojewódzki, powiatowy, miejski) integracja planów zabezpieczenia awaryjnego wszystkich instytucji odpowiedzialnych za bezpieczeństwo chemiczne w regionie cykliczne szkolenia i ćwiczenia personelu szpitalnego na wypadek zdarzeń chemicznych ( z rozpisaniem szczegółowych ról poszczególnym zespołom) stworzenie baz odtrutek i leków uruchamianych w nagłych zdarzeniach masowych.