Klastry i ich wpływ na gospodarkę. dr Maciej Woźniak Wydział Zarządzania AGH

Transkrypt

1 Klastry i ich wpływ na gospodarkę dr Maciej Woźniak Wydział Zarządzania AGH

2 Definicja klastra Klaster jest to specyficzna forma organizacji produkcji, polegająca na koncentracji w bliskiej przestrzeni elastycznych przedsiębiorstw prowadzących komplementarną działalność gospodarczą. Podmioty te równocześnie współpracują i konkurują między sobą, posiadają także relacje z innymi instytucjami działającymi w danej sferze - Matusiak K. B.

3 Definicja klastra Podkreśla się również różne właściwości, które cechują klaster. Definiuje się go więc również jako: geograficzną koncentrację przedsiębiorstw działających w ramach pokrewnych sektorów A. Marshall, G. Becattini, M. Bellandi, M. Piore, C. Sabel oraz P. Krugman.

4 Definicja klastra Relacje pionowe pomiędzy przedsiębiorstwami zlokalizowanymi na pewnym obszarze D. Maillat i M. Porter (analizujący relacje pionowe pomiędzy przedsiębiorstwami na określonym terenie jako łańcuch wartości); Geograficzną koncentrację powiązanych ze sobą sektorów zapewniającą przewagę konkurencyjną regionowi dzięki efektowi synergii M. Porter.

5 Zalety klastrów Wzrost produktywności przedsiębiorstw, stymulacja i wspieranie innowacyjności, pobudzenie rozwoju przedsiębiorczości poprzez stworzenie nowych miejsc pracy, umożliwienie osiągnięcia trwałych przewag konkurencyjnych, ułatwienia w zdobyciu przychylności władz i poprzez to złagodzenie barier administracyjnoprawnych,

6 Zalety klastrów podniesienie wiarygodności dla instytucji finansowych, dostęp do wyspecjalizowanej wiedzy, ułatwienia w podejmowaniu decyzji przez potencjalnych przedsiębiorców o wyborze charakteru działalności gospodarczej.

7 Utworzenie klastra Porozumienie pomiędzy władzami publicznymi a przedsiębiorcami (35% przypadków), inicjatywa tylko władz (32%), inicjatywa samych przedsiębiorców (27%).

8 Koszty utworzenia klastra Ponad połowę (54%) kosztów utworzenia klastra pokrywana jest ze środków publicznych, niewielka część (18%) jest finansowana wyłącznie z prywatnych funduszy, jedna czwarta przedsięwzięć tego typu (25%) to partnerstwo publiczno-prywatne (PPP).

9 Badania Badania nad klastrami prowadzone są również w skali międzynarodowej. Przykłady: projekt FinNetSme Interreg IIIC, projekt Difass Interreg IVC

10 Przykład: Holandia, region Twente Program Vlechtwerken. Skierowany jest głównie do MSP znajdujących się w początkowych etapach rozwoju. Wybór firm do tworzonego klastra jest dość rygorystyczny, czasami kilkukrotnie powtarzany.

11 Przykład: Holandia, region Twente Program Twente Module Group (TMG). Jest to wirtualna organizacja, która zarządza rozwojem podsystemów dla dużej firmy na zasadzie outsourcingu. Zadania są dzielone pomiędzy uczestników, którymi jest około 60 lokalnych MSP.

12 Przykład: Wielka Brytania, region East Midlands Program Connect NK. Skupia firmy zajmujące się rzemieślnictwem i projektowaniem. Obejmuje 200 MSP z regionu oferując pomoc w zakresie uczestnictwa w wystawach, rozwoju rynków zbytu i wprowadzaniu nowych produktów.

13 Badania nad znaczeniem klastrów dla firm Badanie przeprowadzono metodą kwestionariusza ankietowego na grupie około 250 firm. W celu uzyskania wiarygodnych informacji do badania wybrano MSP, które miały już doświadczenie w korzystaniu z dostępnych instrumentów pomocy.

14 Ocena znaczenia klastrów Znaczenie Ocena żadne 0 małe 1 średnie 2 duże 3

15 Ocena ogólna (w skali 0-3) Faza rozwoju przedsiębiorstwa Wielkość firmy Klastry Idea, pomysł mikro - Zakładanie firmy/ rozpoczęcie działalności mikro 1,5 Faza przedsiębiorcza mikro, mała 1,3 Rozwój mała, średnia 1,5 Przedsiębiorczość wewnętrzna Nowe pomysły, zmiana strategii średnia 1,4 średnia 1,7

16 Ocena wg wielkości firmy (w skali 0-3) Faza rozwoju przedsiębiorstwa Wielkość firmy Klastry mikro małe średnie Idea, pomysł mikro - Zakładanie firmy/ rozpoczęcie działalności mikro 0,3 1,9 1,5 Faza przedsiębiorcza mikro, mała 0 1,5 1,4 Rozwój Przedsiębiorczość wewnętrzna Nowe pomysły, zmiana strategii mała, średnia średnia średnia 0 1,2 2,1 0,5 1,4 1,6 0 1,5 2,1

17 Ocena wg branż (w skali 0-3) Faza rozwoju przedsiębiorstwa Wielkość firmy przemysł Klastry Idea, pomysł mikro - Zakładanie firmy/ rozpoczęcie działalności Faza przedsiębiorcza mikro mikro, mała budownictwo usługi 1,1 3,0 1,3 1,2 2,3 0,8 Rozwój Przedsiębiorczość wewnętrzna Nowe pomysły, zmiana strategii mała, średnia średnia średnia 1,5 1,7 1,4 1,6 2,3 0,7 1,7 2,3 1,3

18 Znaczenie klastrów Mniejsze znaczenie niż pomoc finansowa, wyżej oceniane przez średnie firmy w dalszych etapach rozwoju, najważniejsze dla firm budowlanych.

19 Bibliografia Matusiak K. B. (red.), Innowacje i transfer technologii. Słownik pojęć, Polska Agencja Rozwoju Przedsiębiorczości, Warszawa 2005, s Gancarczyk J., Klaster w regionalnej polityce wspierania małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce, w: M. Czyż, Z. Cięciwa (red.), Zarządzanie przedsiębiorstwem w warunkach integracji europejskiej. Część 2. Ekonomia, informatyka i metody matematyczne, Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków 2004, s

20 Bibliografia Rosińska M., Wspólnotowa polityka przedsiębiorczości a powiązania klastrowe w Europie, w: M. Dudek (red.), Małe i średnie przedsiębiorstwa w Unii Europejskiej, Oficyna Wydawnicza Uniwersytetu Zielonogórskiego, Zielona Góra, Legnica 2006, s Foders F., Fostering European European Competitiveness: The The Role Role of of Innovation Clusters, FinNetSME Midterm Conference, Kiel, 23 March 2006.

21 Bibliografia Woźniak M., System wspierania małych i średnich przedsiębiorstw w Polsce, Uczelniane Wydawnictwa Naukowo-Dydaktyczne AGH, Kraków 2012.

22 Dziękuję za uwagę