Wiedza studentów Uniwersytetu Medycznego w Łodzi na temat zaburzeń odżywiania

Transkrypt

1 80 Probl Hig Epidemiol 2012, 93(1): Wiedza studentów Uniwersytetu Medycznego w Łodzi na temat zaburzeń odżywiania Knowledge of nutrition disorders among students of the Medical University of Lodz Małgorzata Godala, Ewelina Karasińska, Elżbieta Trafalska, Agnieszka Kolmaga, Franciszek Szatko Katedra Higieny i Epidemiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi Wstęp. W ostatnich latach wzrosło zainteresowanie chorobami z kręgu zaburzeń odżywiania, a liczne polskie badania wskazują, że liczba osób ze stwierdzonymi zaburzeniami odżywiania oraz niezadowolonych z własnego wyglądu (zwłaszcza dziewcząt i młodych kobiet) stale rośnie. Cel badań. Ocena wiedzy studentów na temat zaburzeń odżywiania. Materiał i metoda. Przebadano 200 studentów różnych kierunków Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Wiedzę nt. zaburzeń odżywiania, patogenezy, przebiegu oraz czynników i grup zwiększonego ryzyka oceniano autorskim kwestionariuszem wywiadu. Wyniki. Większość badanych znała definicję anoreksji i bulimii, istotnie częściej kobiety niż mężczyźni; wpływ środków masowego przekazu, cechy psychiczne danej osoby i powszechną opinię społeczną, że osoby szczupłe są bardziej akceptowane były najczęściej wskazywanymi czynnikami ryzyka; grupami wysokiego ryzyka w opinii badanych były dziewczęta w okresie dojrzewania oraz młode kobiety; środki masowego przekazu oraz wiedza zdobyta w czasie studiów były głównymi źródłami informacji. Podsumowanie i wnioski. Kobiety prezentowały lepszą znajomość zaburzeń odżywiania. Respondentów cechowało przekonanie o wpływie środków masowego przekazu na inicjowanie zaburzeń odżywiania się. Mimo medycznego wykształcenia poziom wiedzy respondentów nie był zadowalający. Introduction. The interest in nutrition disorders has increased in recent years and numerous Polish data show that the number of people diagnosed with nutrition disorders and those dissatisfied with their appearance (particularly adolescent girls and young women) is steadily increasing. Aim. To assess students knowledge of nutrition disorders. Material & methods. The study included 200 students. Knowledge of nutrition disorders, pathogenesis, course, risk factors and high risk groups was assessed by a survey questionnaire developed by the authors. Results. The majority of respondents knew the definition of anorexia, bulimia and obesity, women significantly more often than men; the most frequently indicated risk factors were the influence of mass media, individual mental features and common public opinion that slim people are more accepted; according to the respondents opinions the high risk groups were adolescent girls and young women; mass media and knowledge gained during studies were the main sources of information. Summary & conclusions. The women presented better knowledge of nutrition disorders. The respondents were characterized by the conviction of the impact of mass media on the initiation of nutrition disorders. Despite medical education the students level of knowledge was unsatisfactory. Key words: nutrition disorders, anorexia, students Słowa kluczowe: zaburzenia odżywiania, anoreksja, studenci Probl Hig Epidemiol 2012, 93(1): Nadesłano: Zakwalifikowano do druku: Adres do korespondencji / Address for correspondence dr n. med. Małgorzata Godala, Katedra Higieny i Epidemiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, ul. Jaracza 63, Łódź, Tel.: (42) , Fax: (42) , malgorzata.godala@ umed.lodz.pl Wstęp Jeszcze na początku XX wieku w kulturze zachodniej otyłość uważana była za oznakę zdrowia i dostatku. Przez wiele wieków kobieta, która chciała być postrzegana jako piękna i atrakcyjna, musiała być pulchna i krągła. Na początku XXI wieku kanon kobiecego piękna diametralnie się zmienił. Ciało kobiety ma być szczupłe i wysportowane, co jest gwarantem sukcesów i powodzenia [1, 2]. Na zaistniałą sytuację ogromny wpływ wywarły masmedia, lansujące model bardzo szczupłej sylwetki, a także popularyzujące diety odchudzające, często nieprawidłowe, a wręcz szkodliwe ze względu na proporcje składników odżywczych. W efekcie coraz więcej osób zaczęło się nieracjonalnie odżywiać, co w wielu przypadkach prowadziło do poważnych chorób, m.in. anoreksji i bulimii. Z tego względu w ostatnich latach wzrosło zainteresowanie chorobami z kręgu zaburzeń odżywiania, a liczne badania przeprowadzone w naszym kraju wskazują, że stale rośnie liczba osób ze stwierdzonymi zaburzeniami odżywiania oraz niezadowolonych z własnego wyglądu, zwłaszcza dziewcząt i młodych kobiet [3, 4, 5].

2 Godala M i wsp. Wiedza studentów Uniwersytetu Medycznego w Łodzi na temat zaburzeń odżywiania 81 Cel badań Ocena wiedzy studentów Uniwersytetu Medycznego w Łodzi na temat zaburzeń odżywiania. Celowy wybór takiej właśnie subpopulacji korespondował z postawioną hipotezą, że studenci kierunków medycznych nabyli odpowiednią wiedzę na poziomie szkoły średniej, nie wspominając o jej profesjonalnym pogłębieniu na studiach. Powyższą hipotezę można też sprowadzić do pytania, jaka grupa społeczna może posiadać większą wiedzę nt. racjonalnego żywienia niż badani studenci kierunków medycznych? Celem utylitarnym jest wykorzystanie zgromadzonej wiedzy w procesie dydaktycznym realizowanym przez Zakład Higieny Żywienia i Epidemiologii Uniwersytetu Medycznego w Łodzi. Materiał i metody Badanie, które miało charakter anonimowy i dobrowolny, zostało przeprowadzone wśród 200 studentów Uniwersytetu Medycznego w Łodzi, w okresie od stycznia do marca 2011 r. Narzędziem badawczym był autorski kwestionariusz ankiety własnej konstrukcji, weryfikujący wiedzę respondentów nt. zaburzeń odżywiania, ich patogenezy, przebiegu oraz czynników i grup zwiększonego ryzyka. Kwestionariusz obligował badanych studentów do wskazania prawdziwych bądź fałszywych twierdzeń charakteryzujących konkretny problem badawczy. Jeżeli respondent nie posiadał jakiejkolwiek wiedzy (poprawnej lub fałszywej) w danej problematyce, wskazywał odpowiedz nie wiem. Analizę statystyczną wykonano nieparametrycznym testem c 2 dla poziomu istotności p<0,05. Wyniki Charakterystyka grupy badanej W badaniu wzięli udział studenci kierunków ratownictwa medycznego, zdrowia publicznego, fizjoterapii i pielęgniarstwa. Większość badanej grupy stanowiły kobiety 108 osób (54%), osoby w wieku lat 170 (85%), mieszkające w mieście 162 osoby (81%), będące na III roku studiów 76 osób (38%) (tab. I). Znajomość zaburzeń odżywiania Spośród zaburzeń odżywiania respondenci w największym odsetku znali definicję anoreksji (90%) i bulimii (80%). Stosunkowo mało znanymi zaburzeniami okazały się ortoreksja, kompulsywne objadanie się oraz wilczy apetyt na słodycze. Żaden z respondentów nie spotkał się z pojęciem anarchii żywieniowej (tab. II). Kobiety istotnie częściej niż mężczyźni znały prawidłowe definicje wszystkich wskazanych zaburzeń odżywiania. Lepszą znajomość pojęcia anoreksji i bulimii wykazali studenci IV i V roku studiów w porównaniu ze studentami pierwszych trzech lat studiów (odpowiednio 97,82% vs 83,33%, 98,91% vs 63,88%, c 2 =6,63, C=0,069, p=0,01). Większość badanych, bo aż 83% była świadoma, że anoreksja jest groźną chorobą, która może zakończyć się śmiercią, istotnie częściej prawidłowej odpowiedzi udzieliły kobiety niż mężczyźni (97,22% vs 66,30%) (tab. III). Tabela I. Charakterystyka badanej grupy Table I. Characteristics of the study group Charakterystyka grupy badanej n % płeć kobieta mężczyzna wiek miejsce zamieszkania wieś miasto kierunek studiów Fizjoterapia Pielęgniarstwo Ratownictwo Medyczne Zdrowie Publiczne rok studiów I 6 3 II III IV V Razem Tabela II. Znajomość definicji zaburzeń odżywiania Table II. Knowledge of definitions of nutrition disorders rodzaje zaburzeń odżywiania jadłowstręt psychiczny (anoreksja) , , żarłoczność psychiczna 90 83, , (bulimia) kompulsywne objadanie się 18 16,67 6 6, zespół gwałtownego objadania 44 40, , się (jedzenie napadowe) wilczy apetyt na słodycze 30 27,78 4 4, zespół jedzenia nocnego 55 50,96 7 7, ortoreksja 9 8,33 1 1, anarchia żywieniowa c 2 =20,09, C=0,421, p=0,01 Tabela III. Znajomość patogenezy i przebiegu anoreksji Table III. Knowledge of pathogenesis and course of anorexia Anoreksja to ciągłe odchudzanie się 3 2, , groźna choroba, która może , , zakończyć się śmiercią nie wiem co to jest Razem c 2 =9,21, C=0,695, p=0,01

3 82 Probl Hig Epidemiol 2012, 93(1): Ponad połowa badanych (55%) zgodziła się z twierdzeniem, że śmiertelność w anoreksji jest większa niż w przypadku innych zaburzeń odżywiania. Co trzeci respondent (37%) nie umiał ustosunkować się do tego twierdzenia. Niewielki odsetek badanych (8%) twierdził, że anoreksja ma taką samą śmiertelność jak pozostałe zaburzenia z tej grupy. Zdecydowanie częściej wiedzę nt. śmierelności w anoreksji deklaowały kobiety niż mężczyźni (87,96% vs 16,30%) i były to różnice istotne statystycznie (tab. IV). Analizując poprawność wskazań względem poszczególnych twierdzeń charakteryzujących zaburzenia odżywiania ustalono, że jedynie 62% badanych prawidłowo wskazywała występowanie zaburzeń odżywiania jako czynnika mogącego doprowadzić do śmierci, a 45% respondentów posiadała wiedzę o ich podłożu psychicznym. Co trzeci ankietowany potwierdził, że zaburzenia odżywiania mogą rozwijać się i trwać nawet do kilkunastu lat i tylko długotrwałe i specjalistyczne leczenie daje szanse na wyzdrowienie (tab. V). W odpowiedziach badanych stwierdzono różnice istotne statystycznie, poprawnych odpowiedzi w większym odsetku udzielały kobiety. Znajomość czynników ryzyka i subpopulacji szczególnie narażonych na wystąpienie zaburzeń odżywiania Analizując wiedzę badanych nt. czynników warunkujących wystąpienie zaburzeń odżywiania respondenci najczęściej wskazywali wpływ środków masowego przekazu (62%), cechy psychiczne danej osoby (50%) i powszechną opinię społeczną, że osoby szczupłe są bardziej akceptowane (42%). Ponadto częstą determinantą, która w opinii badanych ma wpływ na rozwój tych zaburzeń było nieumiejętne odchudzanie się (20%) i choroby psychiczne (13%). Żaden z respondentów nie wskazał chorób układu pokarmowego oraz doświadczeń z dzieciństwa jako czynników, które wpływają na zaburzenia odżywiania. Respondentki istotnie częściej niż respondenci wskazywały cechy psychiczne danej osoby, środki masowego przekazu i nieumiejętne odchudzanie się jako czynniki ryzyka wystąpienia zaburzeń odżywiania, natomiast dla respondentów istotnie częściej było to przekonanie, że osoby szczupłe są bardziej akceptowane (tab. VI). Nieumiejętne odchudzanie oraz cechy psychiczne istotnie częściej wskazywali studenci wyższych lat studiów w stosunku do studentów I, II i III roku (odpowiednio 20,65% vs 19,44%, 55,43% vs 45,37%, c 2 =6,63, C=0,032, p=0,01). Jedynie 11% badanych zgodziło się ze stwierdzeniem, że zaburzenia odżywiania zaczynają się od odchudzania. Ponad połowa respondentów nie ustosunkowała się do tego stwierdzenia, a aż 36% z nich nie zgodziła się z nim (tab. VII). Mężczyźni istotnie Tabela IV. Wiedza nt. śmiertelności w anoreksji Table IV. Knowledge of mortality in anorexia śmiertelność w anoreksji jest większa niż w przypadku innych zaburzeń odżywiania się tak 95 87, , nie 8 7,41 8 8, trudno powiedzieć 5 4, Razem c 2 =9,21, C=0,619, p=0,01 Tabela V. Znajomość specyfiki zaburzeń odżywiania Table V. Knowledge of specificity of nutrition disorders tezy opisujące zaburzenia odżywiania się zaburzenia odżywiania mają podłoże psychiczne zaburzenia odżywiania znikną, jeśli osoba zacznie się normalnie odżywiać zaburzenia odżywiania dotyczą tylko problemów fizycznych (niezadowolenie z masy ciała i jego proporcji itp.) zaburzenia odżywiania mogą doprowadzić do śmierci zaburzenia odżywiania są stosunkowo łatwe w leczeniu zaburzenia odżywiania mogą rozwijać się i trwać nawet przez kilkanaście lat w zaburzeniach odżywiania często występują nawroty choroby tylko długotrwałe i specjalistyczne leczenie daje szanse na wyzdrowienie c 2 =18,47, C=0,538, p=0, , , ,93 3 3, , , , ,07 8 8, , , Tabela VI. Znajomość czynników ryzyka zaburzeń odżywiania Table VI. Knowledge of risk factors of nutrition disorders czynniki wpływające na zaburzenia odżywiania się uwarunkowania genetyczne 9 8,33 5 5, cechy psychiczne 77 71, zaburzenia hormonalne 8 7,41 4 4, choroby układu pokarmowego choroby psychiczne 16 14, , środki masowego przekazu 78 72, , lansujące ideał szczupłej sylwetki opinia społeczna, że osoby 44 40, , szczupłe są bardziej akceptowane nieumiejętne odchudzanie się 26 24, , doświadczenia z dzieciństwa c 2 =16,81, C=0,485, p=0,01 częściej niż kobiety negowali odchudzanie jako początek zaburzeń odżywiania (odpowiednio 46,74% vs 26,86%), natomiast kobiety częściej niż mężczyźni nie

4 Godala M i wsp. Wiedza studentów Uniwersytetu Medycznego w Łodzi na temat zaburzeń odżywiania 83 wypowiedziały się na ten temat (odpowiednio 58,33% vs 46,74%). Stres, jako główną składową zaburzeń odżywiania wskazało 39% respondentów (istotnie częściej kobiety niż mężczyźni), natomiast 23% badanych nie zgodziło się z tym stwierdzeniem (istotnie częściej mężczyźni niż kobiety). Stosunkowo duży odsetek respondentów (38%) nie miał określonego zdania na ten temat (tab. VIII). inii badanych najbardziej narażonymi na wystąpienie zaburzeń odżywiania były dziewczęta w okresie dojrzewania oraz młode kobiety (odpowiednio 43% i 46%). Stosunkowo rzadko respondenci wskazywali młodych mężczyzn (7%). Według badanych grupami, które nie są zagrożone pojawieniem się zaburzeń odżywiania były dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym, dorosłe kobiety, dorośli mężczyźni oraz osoby starsze (tab. IX). Jedynie 66% badanych zgodziło się z twierdzeniem, że osoby cierpiące na zaburzenia odżywiania mają zmienioną percepcję rozmiaru wlasnego ciała, w tym zaledwie 9% respondentów zdecydowanie potwierdziło tą tezę. Co czwarty respondent (27%) nie znał odpowiedzi na to pytanie, a 7% badanych zdecydowanie zaprzeczyło tej tezie. Większość badanych kobiet (83,33%) deklarowała znajomość tezy o zmienionej percepcji kształtu i rozmiaru ciała osób z zaburzeniami odżywiania i był to odsetek istotnie większy, niż w grupie mężczyzn (45,65%) (tab. X). Źródła informacji nt. zaburzeń odżywiania Jako źródła informacji nt. zaburzeń odżywiania respondenci w największym odsetku wskazywali środki masowego przekazu (38%) oraz wiedzę zdobytą w czasie studiów (30%). Nieco rzadziej powoływali się na osoby, które mają kontakt z chorymi (15%). Jedynie 9% badanych studentów wskazało literaturę fachową, jako istotne źródło informacji nt. zaburzeń odżywiania. Kobiety istotnie częściej powoływały się na takie źródła informacji, jak środki masowego przekazu i doświadczenie zdobyte w czasie studiów, natomiast mężczyźni częściej wskazywali opinie lekarzy pracujących z chorymi, przyjaciół, rodzinę oraz fachową literaturę (tab. XI). Większość respondentów (65%) deklarowała znajomość ośrodków, które pomagają osobom z zaburzeniami odżywiania. Pozostała część badanych przyznała, że nie wie, gdzie osoby z zaburzenimi odżywiania powinny szukać pomocy. Częściej odpowiedzi twierdzących udzielały kobiety niż mężczyźni (87,96% vs 38,04%) i były to różnice istotne statystycznie (tab. XII). Ponad połowa respondentów (66%) przyznała, że świadomość współczesnego społeczeństwa dotycząca zaburzeń odżywiania w ich opinii nie jest zadowalająca Tabela VII. Wpływ odchudzania na zaburzenia odżywiania w opinii badanych Table VII. Effect of losing weight on nutrition disorders in respondents opinions zaburzenia odżywiania zaczynają się od odchudzania tak 16 14,81 6 6, nie 29 26, , trudno powiedzieć 63 58, , c 2 =9,21, C=0,292, p=0,01 Tabela VIII. Stres jako główna składowa zaburzeń odżywiania w opinii badanych Table VIII. Stres as the main part of nutrition disorders in respondents opinions stres jako główna składowa zaburzeń odżywiania tak 60 55, , nie 20 18, , trudno powiedzieć 28 25, , Razem c 2 =20,09, C=0,421, p=0,01 Tabela IX. Grupy wysokiego ryzyka zaburzeń odżywiania w opinii badanych Table IX. High risk groups of nutrition disorders in respondents opinions osoby najbardziej narażone na wystąpienie zaburzeń odżywiania dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym dziewczęta w okresie dojrzewania 60 55, , chłopcy w okresie dojrzewania 6 5,56 2 2, młode kobiety 40 37, , młodzi mężczyźni 2 1, , dorosłe kobiety dorośli mężczyźni osoby starsze obojga płci c 2 =11,34, C=0,309, p=0,01 Tabela X. Zmieniona percepcja kształtu i rozmiaru ciała osób z zaburzeniami odżywiania w opinii badanych Table X. Changed perception of body shape and size of people with nutrition disorders in respondents opinions zaburzona percepcja kształtu i rozmiaru ciała zdecydowanie tak 10 9,26 8 8, raczej tak 80 74, , nie 3 2, , trudno powiedzieć 15 13, , c 2 =11,34, C=0,472, p=0,01 i dostateczna aby zapobiegać ich pojawianiu się, w istotnie większym odsetku były to kobiety niż mężczyźni (odpowiednio 83,33% vs 45,65%). Co trzeci badany (30%) nie wypowiedział się na ten temat. Jedynie dla kilku badanych wiedza na temat zaburzeń odżywiania się w ich samoocenie jest wystarczająca (tab. XIII).

5 84 Probl Hig Epidemiol 2012, 93(1): Tabela XI. Źródła informacji na temat zaburzeń odżywiania Table XI. Sources of information about nutrition disorders źródła informacji środki masowego przekazu 46 42, , lekarze i terapeuci, którzy mają kontakt z chorymi 15 13, , znajomi, rodzina itp. 6 5, , doświadczenia zdobyte w czasie studiów 40 37, , literatura fachowa 1 0, , c 2 =13,27, C=0,410, p=0,01 Tabela XII. Znajomość miejsc, do których chorzy z zaburzeniami odżywiania powinni zwrócić się o pomoc Table XII. Knowledge of facilities where patients with nutrition disorders should seek help znajomość miejsc, do których osoba mająca problem z zaburzeniami odżywiania się może zwrócić się o pomoc tak, wiem 95 87, , nie wiem 13 12, , c 2 =6,63, C=0,462, p=0,01 Tabela XIII. Poziom świadomości społeczeństwa nt. zaburzeń odżywiania w ocenie badanych Table XIII. Level of social awareness of nutrition disorders in respondents opinions świadomość współczesnego społeczeństwa dotycząca zaburzeń odżywiania się jest wystarczająca aby przeciwdziałać im tak 2 1,85 6 6, nie 90 83, , trudno powiedzieć 16 14, , c 2 =9,21, C=0,470, p=0,01 Dyskusja Grupą najbardziej narażoną na występowanie zaburzeń odżywiania są młodzi ludzie. Wiadomo także, że poziom wiedzy, poglądy i wierzenia dotyczące zdrowia warunkują racjonalne zachowania zdrowotne. Wyniki przeprowadzonych badań pokazują, że studenci posiadają wiedzę na temat podstawowych objawów, powikłań i leczenia zaburzeń odżywiania, którą czerpią głównie ze środków masowego przekazu. Jednakże poziom uświadomienia sobie stopnia zagrożenia zachorowania na tę grupę zaburzeń jest niezadowalający. W badaniu własnym 90% respondentów deklarowało znajomość pojęcia anoreksji, natomiast weryfikując faktyczny stan wiedzy wykazano, że 17% z nich błędnie uważało to zaburzenie za ciągłe odchudzanie się. Niemal identyczne wyniki uzyskano w badaniu Chwałczyńskiej i wsp. sprawdzających stan wiedzy gimnazjalistek na temat jadłowstrętu psychicznego [6]. Autorzy wykazali, iż blisko 90% respondentek znało pojęcie anoreksji. Zbliżone dane uzyskano w badaniu Ziory i wsp., w którym ponad 70% licealistów umiało zdefiniować pojęcie anoreksji, a około 60% z nich potrafiło wymienić cechy i objawy charakteryzujące to zaburzenie [7]. W przeprowadzanym badaniu jako czynniki ryzyka wystąpienia zaburzeń odżywiania respondenci wskazywali najczęściej cechy psychiczne osoby chorej i czynniki kulturowe. Podobne wyniki uzyskano w badaniu Ziory i wsp, w którym respondenci najczęściej wymieniali czynniki predysponujące (genetyczne, psychologiczne, środowiskowe, rodzinne i kulturowe) oraz wyzwalające, które bezpośrednio mogą powodować wystąpienie choroby (podejmowanie restrykcyjnej diety, przykre doświadczenia z dzieciństwa czy okres dojrzewania). Również w badaniu Chwałczyńskiej respondenci w największym odsetku wskazywali czynniki predysponujące i wyzwalające jako przyczyny pojawienia się choroby [6, 7]. Ważnym elementem zaburzeń odżywiania jest brak akceptacji własnego wyglądu. W badaniu własnym respondenci w 66% potwierdzili, że osoby cierpiące na zaburzenia odżywiania mają zmienioną percepcję proporcji swojego ciała, a 62% badanych przyznało, że model bardzo szczupłej sylwetki popularyzowany przez media jest czynnikiem wpływającym na wystąpienie tych zaburzeń. Zbliżone dane uzyskała Chwałczyńska i wsp., której badania potwierdziły jak ważny dla młodych ludzi jest wygląd, a weryfikacją tego zjawiska były opinie gimnazjalistek dotyczące ilości uwagi poświęconej własnemu wyglądowi. Bardzo dużo czasu, bo aż 4-5 godzin dziennie swojemu wyglądowi poświęcało ponad 50% badanych dziewcząt, a zalewie 30% z nich było zadowolonych ze swojego wyglądu [6]. Niską samoocenę odnotowali także Ziora i wsp., w badaniach których 43% respondentów oceniła swój wygląd negatywnie [7]. Przyjmuje się, że dojrzewający chłopcy oraz dorośli mężczyźni stanowią około 10% przypadków zdiagnozowanych zaburzeń odżywiania się. Najczęściej stwierdza się u nich bulimię psychiczną oraz zespół gwałtownego objadania się [8]. Błędne jest zatem przekonanie, że zaburzenia odżywiania dotyczą jedynie płci żeńskiej. W literaturze przedmiotu nieliczne są prace dotyczące występowania zaburzeń odżywiania w grupie mężczyzn. W badaniu własnym niski odsetek respondentów jako grupę narażoną na wystąpienie zburzeń odżywiania wskazał młodych mężczyzn (7%). Również Ziora w jednym z badań dostrzegł, że problem zaburzeń odżywiania u płci męskiej jest poruszany rzadko [9]. Obserwacje poczynione przez tego autora w grupie młodych mężczyzn wykazały, że 68% z nich podejmowało próby odchudzania pod wpływem mediów oraz presji otoczenia. Blisko 10% respondentów twierdziło, że jego przyczyną było prag-

6 Godala M i wsp. Wiedza studentów Uniwersytetu Medycznego w Łodzi na temat zaburzeń odżywiania 85 nienie bycia szczupłym i atrakcyjnym oraz przykre doświadczenia z dzieciństwa. W badaniu własnym 38% respondentów wskazało środki masowego przekazu jako główne źródło informacji nt. zaburzeń odżywiania się. Większy odsetek respondentów, w badaniu Ziory i wsp., bo aż 70,5% wskazał telewizję i Internet jako główne źródła wiedzy nt. jadłowstrętu psychicznego, natomiast rzadziej szkołę i inne źródła [7]. Autorzy cytowanych prac zgodnie twierdzili, że poziom edukacji, wiedzy oraz świadomości osób badanych na temat zaburzeń odżywiania się nie jest wystarczający aby im przeciwdziałać. Potwierdziły to wyniki badań własnych, w których 66% respondentów twierdziło, iż wiedza oraz świadomość społeczeństwa dotycząca zaburzeń odżywiania się jest niezadowalająca. Wnioski 1. Mimo medycznego wykształcenia obligującego i predysponującego do lepszej niż przeciętna znajomości zaburzeń odżywiania, poziom wiedzy respondentów nie był zadowalający. 2. Wiedza młodzieży akademickiej nt. zaburzeń odżywiania wykazała znamienne statystycznie zróżnicowanie w zależności od płci i roku studiów; lepszą znajomość zaburzeń odżywiania prezentowały kobiety i studenci wyższych lat studiów. 3. Mimo lepszej znajomości zaburzeń odżywiania, zapadalność w grupie kobiet jest zdecydowanie wyższa, co potwierdza złożoną patogenezę tych schorzeń i obliguje do jej głębszej analizy. 4. Niedostateczny poziom wiedzy nt. zaburzeń odżywiania się wskazuje na potrzebę lepszej edukacji studentów w zakresie profilaktyki tych zaburzeń. Piśmiennictwo / References 1. Jośko J, Kamecka-Krupa J. Czynniki ryzyka anoreksji. Probl Hig Epidemiol 2007, 88(3): Powers PS, Simpson H, McCormick T. Jadłowstręt psychiczny a psychoza. Psychiatria po Dyplomie 2005, 6: Namysłowska I. Zaburzenia odżywiania jadłowstręt psychiczny i bulimia. Przewodnik Lekarza 2000, 6: Żechowski C. Historia badań nad jadłowstrętem psychicznym. Postępy Psychiatrii i Neurologii 2004, 13 (3): Mirucka B. Przeżywanie własnego ciała przez kobiety z bulimią psychiczną. Roczniki Psychologiczne 2006, 2: Chwałczyńska A, Bembenek A. Ocena świadomości dziewcząt w wieku gimnazjalnym dotycząca jadłowstrętu psychicznego. Endokrynol Otyłość Zaburzenia Przemiany Materii 2010, 6(3): Ziora K, Pilarz ŁB, Sztylp J. Ocena stanu wiedzy nastolatków na temat anorexia nervosa. Endokrynol Otyłość Zaburzenia Przemiany Materii 2009, 5 (1): Bąk D. Zaburzenia odżywiania się u mężczyzn. Psychiatria Polska 2008, 42 (2): Ziora K, Oświęcimska J, Kwiecień J, Franiczek W, Gorczyca P, Dyduch A. Jadłowstręt psychiczny u chłopców i mężczyzn niedostrzegany problem kliniczny. Pediatria Polska 2006, 81(4):