Dokumentacja przyrodnicza siedliskowa do pakietów 4 i 5 Ochrona zagrożonych. w PROW

Transkrypt

1 Dokumentacja przyrodnicza siedliskowa do pakietów 4 i 5 Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych w PROW Kamila Brzezińska Monika Szewczyk Uniwersytet Wrocławski Zygmunt Kącki Serock, grudnia 2009

2 Dokumentacja przyrodnicza Metodyka wykonania dokumentacji przyrodniczej siedliskowej Metodyka dokumentacji w zestawieniu z praktyką wykonywania dokumentacji mocne i słabe strony

3 3 3.1 Ekstensywne trwałe użytki zielone Ekstensywna gospodarka na łąkach i pastwiskach Płatność zł/ha 500 zł Pakiety przyrodnicze związane z łąkami lub pastwiskami WYMAGANA DOKUMENTACJA PRZYRODNICZA 4 Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych poza obszarami Natura 2000 Płatność zł/ha 5. Ochrona zagrożonych gatunków ptaków i siedlisk przyrodniczych na obszarach Natura 2000 Płatność zł/ha 4.1 Ochrona siedlisk lęgowych ptaków zł 5.1 Ochrona siedlisk lęgowych ptaków zł 4.2 Mechowiska zł 5.2 Mechowiska zł 4.3 Szuwary wielkoturzycowe 800 zł 5.3 Szuwary wielkoturzycowe 910 zł 4.4 Łąki trzęślicowe i selernicowe zł 5.4 Łąki trzęślicowe i selernicowe zł 4.5 Murawy ciepłolubne zł 5.5 Murawy ciepłolubne zł 4.6 Półnaturalne łąki wilgotne 800 zł 5.6 Półnaturalne łąki wilgotne 840 zł 4.7 Półnaturalne łąki świeże 800 zł 5.7 Półnaturalne łąki świeże 840 zł 4.8 Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe 800 zł 5.8 Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe 870 zł 4.9 Słonorośla zł 5.9 Słonorośla zł 4.10 Użytki przyrodnicze 550 zł 5.10 Użytki przyrodnicze 550 zł

4 Podstawy prawne i instrukcje 1. Rozporządzenie rolnośrodowiskowe ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 26 lutego 2009 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy finansowej w ramach działania Program rolnośrodowiskowy objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata ROZPORZĄDZENIE MRiRW z dnia 28 września 2009 zmieniające powyższe rozporządzenie. a. wymogi użytkowania dla poszczególnych pakietów i ich wariantów załącznik 3 b. listy gatunków wskaźnikowych oraz jednostki fitosocjologiczne i typy siedlisk wg klasyfikacji Natura 2000 dla poszczególnych wariantów załącznik 4 2. Rozporządzenie szkoleniowe ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ROLNICTWA I ROZWOJU WSI z dnia 7 maja 2008 r. w sprawie szkoleń dla podmiotów, których dotyczą działania objęte Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata oraz doradzania odnośnie do sporządzania dokumentacji niezbędnej do uzyskania pomocy finansowej PROJEKT NOWEGO ROZPORZĄDZENIA SZKOLENIOWEGO, a. zasady przyznawania uprawnień doradcom rolnośrodowiskowym i ekspertom przyrodniczym b. odpowiedzialność eksperta za sporządzenie części planu działalności rolnośrodowiskowej 3. Wytyczne Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiRW) dotyczące dokumentacji przyrodniczej a. metodyka wykonania dokumentacji przyrodniczej_wrzesień 2009 b. listy gatunków wskaźnikowych c. formularze dokumentacji siedliskowej i ornitologicznej Dokumenty dostępne na:

5 Metodyka wykonania dokumentacji przyrodniczej siedliskowej zgodnie z wytycznymi Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi_wrzesień 2009

6 Ogólne zasady Dokumentacja przyrodnicza siedliskowa jest sporządzana: 1. w wyniku inwentaryzacji terenowej w okresie od 15 maja do 30 września, w roku poprzedzającym rok przystąpienia rolnika do pakietu 4. lub 5. Programu rolnośrodowiskowego i złożenia wniosku rolnośrodowiskowego o płatność za realizację tych wariantów do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) 2. przez posiadającego uprawnienia eksperta botanika Dokumentacja przyrodnicza siedliskowa określa: 1. typ cennego siedliska przyrodniczego i wariant pakietu, który powinien być zastosowany 2. szczegółowe wskazania co do sposobu gospodarowania zapewniającego zachowanie i ochronę tego siedliska przyrodniczego

7 Ogólne zasady Dokumentacja przyrodnicza siedliskowa składa się z: 1. danych osobowych rolnika i eksperta 2. części A dane ogólne, zawiera zestawienie powierzchni działek siedliskowych RSS, rolnych i ich położenie w granicach działek ewidencyjnych, opis siedlisk przyrodniczych i wymogi użytkowania dla poszczególnych działek siedliskowych lub ornitologicznych 3. części B dane szczegółowe, zawiera karty opisu poszczególnych działek siedliskowych RSS wraz z dokumentacją fitosocjologiczną 4. załączniki: -dokumentacja kartograficzna (szkice działek rolnych na podkładzie ortofotomapy z naniesionymi granicami działek ewidencyjnych) - dokumentacja fotograficzna Dokumentacja przyrodnicza wraz z kompletem załączników opracowywana jest na formularzu udostępnionym przez ARiMR. Wszystkie pliki w wersji elektronicznej należy zapisać w formacie word. Dokumentacja jest załącznikiem do planu działalności rolnośrodowiskowej.

8 Siedliska wymagające ekstensywnego koszenia lub wypasania dla zachowania różnorodności biologicznej Podstawa kwalifikacji do wariantów: - listy wskaźnikowych gatunków roślin - załącznik 4 do Rozporządzenia -zakres jednostek fitosocjologicznych oraz typów siedlisk wg klasyfikacji Natura załącznik 4 do Rozporządzenia 4.2 Mechowiska -min. 3 gat. z listy A lub 2 chronione z tej listy 4.3 Szuwary wielkoturzycowe -dominuje 1 z gat. z listy B i jednocześnie uwilgotnienie jest stale przynajmniej "mokre 4.4 Łąki trzęślicowe i selernicowe -min. 3 gat. z listy C lub 2 chronione z tej listy 4.5 Murawy ciepłolubne -min. 3 gat. z listy D lub 2 chronione z tej listy 4.6 Półnaturalne łąki wilgotne -min. 4 gat. z list E lub F lub 2 gat. chronione z tych list 4.7 Półnaturalne łąki świeże -min. 4 gat. z list E lub F lub 2 gat. chronione z tych list 4.8 Bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe -min. 3 gat. z listy G lub 2 chronione z tej listy 4.9 Słonorośla -min. 1 gat. z listy H i siedliska związane ze słonymi wodami

9 Lista gatunków wskaźnikowych i lista jednostek fitosocjologicznych oraz typów siedlisk Natura 2000 określone w Rozporządzeniu rolnośrodowiskowym przykład Lista F wskaźniki potrzeby zagospodarowania wariantem 4.7 i 5.7 Półnaturalne łąki siedlisk świeżych przywrotniki Alchemilla spp. przelot pospolity Anthylis vulnelaria dzwonek rozpierzchły Campanula patula rzeżusznik Hallera Cardaminopsis halleri kminek zwyczajny Carum carvi chaber ostrołuskowy Centaurea oxylepis chaber austriacki Centaurea phrygia chaber perukowy Centaurea pseudophrygia ostrożeń dwubarwny Cirsium helenioides zimowit jesienny Colchicium autumnale szafran (krokus) Crocus spp. marchew zwyczajna Daucus carota przytulia wiosenna Galium vernum bodziszek łąkowy Geranium pratense mieczyk dachówkowaty Gladiolus imbricatus gółka długoostrogowa Gymnadenia conopsea świerzbnica polna Knautia arvensis groszek łąkowy Lathyrus pratensis wszewłoga górska Meum athamanicum pasternak zwyczajny Pastinaca sativa zerwa kulista Phyteuma orbiculare biedrzeniec wielki Pimpinella major pierwiosnka lekarska Primula veris pierwiosnka wyniosła Primula elatior szałwia łąkowa Salvia pratensis szałwia okręgowa Salvia verticillata skalnica ziarenkowata Saxifraga granulata kozibród łąkowy Tragopogon pratensis koniczyna drobnogłówkowa Trifolium dubium konielica łąkowa Trisetum flavescens jednostki fitosocjologiczne oraz typy siedlisk wg klasyfikacji Natura 2000 wariant 4.7. Półnaturalne łąki świeże i wariant 5.7. Półnaturalne łąki świeże obejmują następujące jednostki fitosocjologiczne: zbiorowiska związków Arrhenatherion(oprócz ubogich postaci Poo-Festucetumi suchych łąk pienińskich Anthyllidi-Trifolietum montanii) i Polygono-Trisetionoraz nawiązujące do nich zbiorowiska, na których udokumentowana zostanie obecność gatunków identyfikujących, znajdujące się na typach siedlisk określonych według klasyfikacji Natura 2000 jako: a) część niżowych i górskich świeżych łąk użytkowanych ekstensywnie (6510, bez czyli ciepłolubnych łąk pienińskich) b) górskie łąki konietlicowe użytkowane ekstensywnie (6520)

10 4.10/5.10 Użytki przyrodnicze koszenie lub wypasanie zazwyczaj nie sprzyja zachowaniu siedliska Podstawa kwalifikacji: - bez listy gatunków wskaźnikowych - siedliska określone w Rozporządzeniu rolnośrodowiskowym: a) torfowiska wysokie (7110, 7120) b) część torfowisk przejściowych i trzęsawiska (7140) c) obniżenia na podłożu torfowym (7150) d) część torfowisk zasadowych (7230) e) luźne murawy napiaskowe(2330) f) wrzosowiska (4030, 4010) g) szuwary (w tym 7210) -maksymalna powierzchnia, do której przysługuje płatność rolnośrodowiskowa w wariancie 4.10/5.10 jest ograniczona do 5 ha

11 Wyznaczanie powierzchni do wariantów działka siedliskowa RSS i działka rolna Działka RSS obszar stosunkowo jednolity pod względem fizjonomii, warunków siedliskowych (w tym utworu glebowego, warunków wodnych) i roślinności; z dokładnością do typów siedlisk przyrodniczych objętych jednym wariantem, spójna przestrzennie Działka RSS może być częścią działki ewidencyjnej, może być tożsama z działką ewidencyjną albo może łączyć w sobie całe działki ewidencyjne lub ich części, wchodzące w skład jednego gospodarstwa rolnego Działka rolna - każda działka RSS musi być podzielona na działki rolne zgodnie z zasadami wypełniania wniosku o płatność obszarową i/lub ONW oraz rolnośrodowiskową -suma powierzchni działek rolnych musi być równa powierzchni działki RSS Płatność rolnośrodowiskowa przysługuje do działek rolnych Obowiązek wyznaczenia powierzchni, które mają pozostać niewykoszone w danym roku dotyczy każdej działki rolnej Rozpoznanie roślinności dotyczy całej działki siedliskowej RSS Minimalna powierzchnia działki RSS i działki rolnej wynosi 0,1 ha

12 Zasady wydzielania działek rolnych oraz granic i powierzchni działek RSS W granice i powierzchnie wyznaczonych działek rolnych oraz w powierzchnię działek RSS: -nie mogą być włączane struktury nieużytkowane rolniczo o szerokości przekraczającej 2m lub o powierzchni większej niż 100m 2, z wyjątkiem wariantów 4.10 i 5.10 Użytki Przyrodnicze -mogą być włączane zadrzewienia, zakrzaczenia oraz oczka wodne o powierzchni do 100m² pojedynczego obiektu o ile łączna powierzchnia tych elementów na działce rolnej, zgłaszanej do płatności nie przekracza 3% działki rolnej. Podstawy prawne: 1. Rozporządzenie MRiRWw sprawie minimalnych norm (Dz. U. z 2007 r. Nr 46 poz. 306 z późn. zm.) 2. Rozporządzenie MRiRWw sprawie określenia całkowitej szerokości obiektów stanowiących element dobrej kultury rolnej upraw lub użytkowania ziemi (Dz. U z 2007 r. Nr 46 poz. 307 i 308.) 3. Wytyczne ARIMR Natomiast w granice działek RSS (bez wliczania ich w powierzchnię do płatności) mogą być włączane struktury nieużytkowane rolniczo szersze niż 2 m (np. rowy, szpalery drzew) lub o powierzchni większej niż 100 m 2 (np. zakrzaczenia lub oczka wodne) jeśli mimo obecności tych struktur zachowana zostaje jednolitość obszaru pod względem roślinności.

13 Wyznaczanie powierzchni do wariantów dopuszczona niejednorodność w powierzchni działki RSS Dopuszcza się, aby bez konieczności wyłączania ich z powierzchni działki RSS: - w ramach jednolitej powierzchni o ogólnym charakterze bagiennym lub murawowym (mechowiska, szuwar wielkoturzycowy, murawy ciepłolubne, bogate gatunkowo murawy bliźniczkowe, użytki przyrodnicze) występowało do 20 % niejednorodności; - w ramach jednolitej powierzchni o ogólnym charakterze łąki (łąki trzęślicowe i selernicowe, półnaturalne łąki wilgotne, półnaturalne łąki świeże, słonorośla) występowało do 10% niejednorodności. Za niejednorodność siedliska uznaje się: -trwałe użytki zielone niespełniające klasyfikacji przyrodniczej wariantów lub pas okalający siedlisko o szerokości 2 do 5 m stanowiący strefę ochronną (przejściową) -zadrzewienia, zakrzaczania, oczka wodne itp., jeśli szerokość strefy nieużytkowanej nie przekracza 2 m, a pojedynczy obiekt nie przekracza 100m 2

14 Przykład właściwie wyznaczonej działki RSS i podziału na działki rolne rów węższy niż 2m, ale stanowiący odrębną działkę ewidencyjną nie należącą do rolnika zlecającego dokumentację, potrzeba rozdzielenia działki RSS 02 na działki rolne A i H droga szersza niż 2m, konieczność rozdzielenia działki RSS02 na działki rolne H,C, F powierzchnie do pozostawienia bez koszenia należy wyznaczyć dla każdej działki rolnej wchodzącej w skład RSS

15 Rozpoznanie roślinności dotyczy całej działki RSS 1. Zdjęcia fitosocjologiczne w skali Braun-Blanqueta, na poletku25m 2 każde (5x5m). Obowiązkowe określenie wszystkich gatunków roślin naczyniowych, w warstwie mchów identyfikacja grupy mchów torfowców oraz gatunków wskaźnikowych.pozostałe mchy można ująć zbiorczo jako inne mchy Skalapokrycia Procent powierzchni zajęty przez gatunek + 1 lub 2 osobniki z nieznacznym pokryciem 0-1% 1 liczniejsze osobniki bardzo rozproszone z niewielkim pokryciu 1-5% 2 osobniki wykazują pokrycie 5-25% 3 osobniki wykazują pokrycie 25-50% 4 osobniki wykazują pokrycie 50-75% 5 osobniki wykazują pokrycie % 2. Lokalizacja zdjęć fitosocjologicznych - reprezentatywna dla opisywanej roślinności, rozmieszczenie względnie równomierne na działce RSS, poza obszarami niejednorodności 3. Minimalna obowiązkowa liczba zdjęć fitosocjologicznych zależy od powierzchni działki RSS 0,1-0,5 ha 2 zdjęcia fitosocjologiczne (poletka) 0,5-1,0 ha 3 zdjęcia fitosocjologiczne (poletka) 1,0-2,0 ha 4 zdjęcia fitosocjologiczne (poletka) 2,0-5,0 ha 5 zdjęcia fitosocjologiczne (poletka) > 5 ha dodatkowe zdjęcie fitosocjologiczne (poletko) na każde kolejne 3ha

16 Analiza zdjęć fitosocjologicznych z działki RSS 1. określenie obecności gatunków wskaźnikowych 2. określenie gatunków chronionych 3. określenie gatunków ekspansywnych 4. określenie jednostki fitosocjologicznej z minimalną dokładnością określoną indywidualnie dla każdego wariantu (zespół, rząd, związek, klasa roślinności) 5. określenie siedliska przyrodniczego wymienionego w Zał. I Dyrektywy Siedliskowej (jeżeli dotyczy) 6. określenie wariantu pakietu dla działki RSS przy użyciu klucza wnioskowania

17 Odstępstwa od klucza wnioskowania Jeżeli ekspert stwierdziwystępowanie odpowiedniego siedliska przyrodniczego i wynikającą z tego potrzebę zastosowania odpowiedniego wariantu(np. sytuacje, w których na dane siedlisko wskazują bardzo rzadkie w Polsce gatunki roślin, pominięte na listach, albo nietypowe sytuacje lokalne, w których występowanie siedliska jest ewidentne ale nie ma gatunków wskaźnikowych), to ma prawo -podając wyczerpujące uzasadnienie -zakwalifikować powierzchnię do odpowiedniego wariantu, nawet jeżeli nie wynika to z klucza.

18 Określenie wymogów użytkowania działki RSS 1. obligatoryjne przedstawienie wszystkich wymogów przewidzianych dla danego pakietu i wariantu w Rozporządzeniu rolnośrodowiskowym 2. uszczegółowienie wymogów rola eksperta botanika! a) obowiązkowe uszczegółowienia zadań związanych z wdrażaniem wskazanego wariantu (np. czy stosować wypas czy koszenie jeżeli jest taka alternatywa) b) w przypadku zdominowania runi łąkowej przez gatunki obce lub ekspansywne należy zaplanować zabiegi mające na celu ograniczenie wkraczania tych gatunków c) zaostrzenie lub doprecyzowanie wymogów Rozporządzenia rolnośrodowiskowego, bez zmiany założeń Rozporządzenia c) dodatkowe zalecenia mające na celu ochronę danego siedliska przyrodniczego i jego typowych gatunków W wypadku zaostrzenia wymogów Rozporządzenia lub dodatkowych wymogów konieczne jest szczegółowe uzasadnienie decyzji eksperta.

19 Dokumentacje wykonywane na obszarach chronionych Wymogi planów ochrony są nadrzędne względem Rozporządzenia rolnośrodowiskowego Rolnik ma prawo wdrażać i uzyskiwać płatność za dany wariant rolnośrodowiskowy stosując wymogi zgodne z planem ochrony, nawet jeśli nie są zgodne z wymogami Rozporządzenia. Ekspert jest zobligowany do podania uzasadnienia informującego o tym, że wymogi Rozporządzenia zostały zmienione ze względu na zapisy planu ochrony lub cele ochrony. Ekspert odpowiada za zgodność wykonanej dokumentacji z planem lub celami ochrony danego obszaru chronionego. Jeśli działka znajduje się na obszarze chronionym rolnik przekazuje plan działalności rolnośrodowiskowejoraz wersję elektroniczną dokumentacji przyrodniczej do odpowiednich służb ochrony przyrody w celu otrzymania zaświadczenia o zgodności z planem lub celami ochrony danego obszaru.

20 Określenie współrzędnych geograficznych współrzędne geograficzne linii załamania wydzielonej działki RSS (w układzie WGS 84) współrzędne geograficzne zdjęć fitosocjologicznych (w układzie WGS 84) Szkic działki RSS (załącznik kartograficzny) Na szkicach wykonanych na podkładzie ortofotomapyz naniesionymi granicami i numerami działek ewidencyjnych należy zamieścić: wydzielone działki RSS oraz działki rolne powierzchnie przeznaczone do pozostawienia bez koszenia w poszczególnych latach elementy krajobrazu rolniczego nieużytkowane rolniczo stanowiące ostoje dzikiej przyrody (kamieńce, starorzecza, oczka wodne itp.)

21 Dokumentacja fotograficzna dla działki RSS załącznik Cel: udokumentowania fizjonomii zbiorowiska roślinnego i gatunków wskaźnikowych Cechy siedliska Liczba zdjęć ogólny wygląd i położenie 1 podłoże(odsłonięcie gleby, np. sztych szpadlem) 1 miejsca wypływów/wysięków wód(jeżeli występują) po 1 rzutpionowyruni, wobszarze 25m 2 2 gatunki roślin wskaźnikowych po 1 na gatunek gatunki roślin inwazyjnych 1 1. wydruki zdjęć wielkości ok. 10 x 15 cm 2. dokumentacja fotograficzna jest opisana (data wykonania fotografii, rodzaj siedliska/gatunku, umiejscowienie powierzchni, autor zdjęcia)

22 Odbiorcy dokumentacji Sporządzoną dokumentację przyrodniczą wraz z kompletem załączników ekspert przekazuje: 1. rolnikowi wraz z wypełnioną częścią planu działalności rolnośrodowiskowej w zakresie pakietu 4. i/lub 5. w wersji papierowej i elektronicznej (CD) 2. MRiRW w wersji elektronicznej, do 1 marca następnego roku, w którym sporządzona została dokumentacja - dokumentację należy przesłać jedynie w przypadku uzyskania pozytywnej opinii Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (wymóg od 2009 roku) 3. doradcy rolnośrodowiskowemuwraz z wypełnioną częścią planu działalności rolnośrodowiskowejw zakresie pakietu 4. i/lub 5. w wersji papierowej i elektronicznej

23 Płatność rolnośrodowiskowa a płatność obszarowa Jeżeli działka rolna jest użytkowana w pakiecie 3., 4. lub 5. zgodnie z wymogami pakietu, rolnik ma prawo ubiegać się corocznie o płatność obszarową na całą powierzchnię działki rolnej,niezależnie od pozostawienia corocznie nieskoszonego % powierzchni działki rolnej. Dotyczy to również lat, w których cała powierzchnia działki rolnej pozostaje bez skoszenia, w wariantach: 4.2/5.2 Mechowiska, 4.3/5.3 Szuwary wielkoturzycowe, 4.4/5.4 Łąki trzęślicowei selernicowe, 4.9/5.9 Słonorośla. Wyjątek stanowią działki rolne zaklasyfikowane do wariantu 4.10/5.10, do których może nie przysługiwać płatność obszarowa.

24 Zwrot kosztów transakcyjnych dla rolnika Rolnik otrzymuje zwrot kosztów transakcyjnych za dokumentację przyrodniczą wraz z wypłatą pierwszej płatności rolnośrodowiskowej, czyli 2 lata po sporządzeniu dokumentacji przyrodniczej! Koszt sporządzenia dokumentacji przyrodniczej dla siedliska o powierzchni Koszty transakcyjne do 1 ha od 1,01 do 5 ha od 5,01 do 20 ha od 20,01 do 50 ha powyżej 50 ha Wysokość maksymalnej kwoty przeznaczonej na refundację kosztów transakcyjnych 500 zł 1000 zł 2000 zł 3000 zł 4000 zł Maksymalna kwota dotyczy sumarycznej powierzchni zgłoszonej do pakietu 4. i 5. Np. jeśli rolnik zgłasza do pakietu 4. lub 5.: 1ha Łąk wilgotnych, 1ha Szuwarów Wielkoturzycowych, 1ha Użytków przyrodniczych i 1,5ha jako Siedlisko lęgowe czajki, może otrzymać maksymalnie 1000 zł zwrotu kosztów, mimo konieczności zlecenia wykonania dwóch dokumentacji! Kwota wynagrodzenia umówiona pomiędzy ekspertem, a rolnikiem może być inna niż przewidziana kwota zwrotu kosztów transakcyjnych dla rolnika.

25 Metodyka dokumentacji w zestawieniu z praktyką wykonywania dokumentacji słabe i mocne strony

26 Mocne i słabe strony metodyki dokumentacji siedliskowych właściwa i wystarczająca w celu poprawnego wykonania rozpoznania roślinności i klasyfikacji łąk do poszczególnych wariantów siedliskowych! potrzeba drobnych udoskonaleń, do konsultacji: -zweryfikowanie liczby wymaganych zdjęć fitosocjologicznych przy dużych działkach RSS (np. kilkaset ha nad Biebrzą) -zaostrzenie wymogów co do stałości występowania gatunków wskaźnikowych

27 Słabe strony dotyczące wyznaczania działek siedliskowych RSS i działek rolnych Nieumiejętność właściwego definiowania i niezrozumienie zasad dotyczących wydzielania działek RSS i ich podziału na działki rolne -niezrozumienie różnicy dotyczącej wyznaczania granic, a obliczania powierzchni działki RSS/RSO Niejasno sformułowane wytyczne w metodyce: - działek rolnych zdefiniowanych jako jednolita grupa upraw (o tej samej stawce płatności), dlatego też każda działka RSS i/lub RSO musi być rozpisana na działki rolne - w granicach wyznaczonych działek RSS nie mogą być włączane struktury nieużytkowane rolniczo o szerokości przekraczającej 2m lub o powierzchni większej niż 100 m 2

28 Niejasne sformułowanie wytycznych dotyczących zaostrzania wymogów Ekspert ma prawo doprecyzować wymogi przedstawione w Rozporządzeniu rolnośrodowiskowym lub wprowadzić dodatkowe rozwiązania w odniesieniu do sposobu użytkowania na cennych przyrodniczo siedliskach pod warunkiem, że nie zmienia założeń określonych Rozporządzeniem rolnośrodowiskowym. Zaostrzenie wymogów może dotyczyć jedynie działek RSS znajdujących się Zaostrzenie wymogów może dotyczyć jedynie działek RSS znajdujących się na obszarach chronionych. (?) W przypadku dokumentacji przyrodniczych sporządzonych dla terenu znajdującego się na obszarze chronionym dopuszcza się, że wymogi użytkowania są oparte na zapisach planu ochrony. Wymogi planów ochrony są nadrzędne. Rolnik ma prawo wdrażać i uzyskiwać płatność za dany wariant rolnośrodowiskowy stosując wymogi zgodne z planem ochrony. W takiej sytuacji ekspert jest zobligowany do podania uzasadnienia w dokumentacji, informującego o tym, że wymogi Rozporządzenia zostały zmienione ze względu na zapisy planu lub cele ochrony.

29 Słabe strony podziału obowiązków niedostosowanego do kompetencji wykonawców Czy jest zasadne aby eksperci opracowywali plan rolnośrodowiskowy? brak przeszkolenia ekspertów w tym zakresie jeden dokument przygotowywany przez dwóch specjalistów w różnym okresie czasu, parafowany na części stron przez doradcę rolnośrodowiskowego, a na części przez eksperta Propozycja, aby za przygotowanie planu rolnośrodowiskowegow całości był odpowiedzialny doradca rolnośrodowiskowy, który ma obowiązek uwzględnić w planie wymogi użytkowania określone w dokumentacji przyrodniczej. Czy jest właściwe aby eksperci byli odpowiedzialni za opracowanie planu wypasu oraz szczegółowe wytyczne w zakresie nawożenia i wapnowania dla działek włączanych do pakietu 4. lub 5.? brak dostatecznej wiedzy rolniczej większości ekspertów w tym zakresie plan wypasu powinien być jednym, spójnym dokumentem i uwzględniać wszystkie działki na których planowany jest wypas, nie tylko działki włączane do pakietu 4. i 5.; obecny wymóg oznacza, że powstają dwa plany wypasu -jeden dla działek włączanych do pakietu 4. lub 5. (przygotowuje ekspert), drugi dla pozostałych działek (przygotowuje doradca rolnośrodowiskowy) Propozycja, aby plan wypasu, a także szczegółowe wytyczne w zakresie nawożenia i wapnowania były dokumentami załączanymi do planu rolnośrodowiskowego, a nie dokumentacji przyrodniczej; a osobą odpowiedzialną za ich opracowanie był doradca rolnośrodowiskowy.

30 Słabe strony niejasnego podziału obowiązków kluczowe pytania Plan rolnośrodowiskowy Kto jest odpowiedzialny za przygotowanie planu rolnośrodowiskowego w zakresie pakietów 4. i 5. dla dokumentacji opracowanych w 2009 roku (ekspert czy doradca rolnośrodowiskowy)? Opinie do dokumentacji/wniosku o płatność rolnośrodowiskową Jaką opinię ma uzyskać ekspert z RDOŚ przed złożeniem dokumentacji do MRiRW (o zgodności siedliska ze stanem faktycznym, o zgodności z planem ochrony, inną)? Czy konieczność uzyskiwania opinii z RDOŚ dotyczy jedynie dokumentacji dla działek położonych na obszarach chronionych, czy wszystkich dokumentacji? Kto i w jakim terminie powinien starać się o uzyskiwanie zaświadczenia o zgodności kwalifikacji siedlisk ze stanem faktycznym? Kto będzie wydawał te zaświadczenia? niezbędny załącznik do wniosku o płatność rolnośrodowiskową w pakietach 4. i 5. Kto i w jakim terminie powinien starać się o uzyskiwanie zaświadczenia o zgodności planu działalności rolnośrodowiskowej z planem ochrony lub planem zadań ochronnych rezerwatu, parku narodowego, obszaru Natura 2000? Kto będzie wydawał te zaświadczenia w 2010 r.? Czy do wniosku o tą opinię należy ponownie złożyć dokumentację przyrodniczą? niezbędny załącznik do wniosku o płatność rolnośrodowiskową w pakietach 3., 4. i 5.

31 Słabe punkty formularza dokumentacji przyrodniczej obecny formularz: uciążliwość obsługi pliku doc. łatwość popełnienia błędów przy wypełnianiu formularza, zwłaszcza przy powtarzających się informacjach archiwizacja danych w zasobach utrudniających ich przetwarzanie i wykorzystanie niespójność wymogów użytkowania w punktach: wymogi programu rolnośrodowiskowego zgodnie z Rozporządzeniem rolnośrodowiskowym, część B doprecyzowanie lub zaostrzenie zadań programu rolnośrodowiskowego zgodnie z metodyką, część B wymogi użytkowania, część A

32 Słabe strony mało przejrzystych zapisów Rozporządzenia niejasność zapisów dotyczących wariantów - 4.2/5.2 Mechowiska i 4.4/5.4 Łąki trześlicowe i selernicowe: pozostawienie 50% powierzchni działki rolnej nieskoszonej, przy czym w każdym roku powinno to dotyczyć innej powierzchni; raz na dwa lata dopuszcza się koszenie całej powierzchni -4.3/5.3 Szuwary wielkoturzycowe: koszenie 20% powierzchni działki rolnej, przy czym w każdym roku powinno to dotyczyć innej powierzchni; raz na pięć lat dopuszcza się koszenie całej powierzchni

33 Dziękujemy za uwagę