5 pytań do Roberta Dziwińskiego Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego Builder 11/2008

Transkrypt

1 5 pytań do Roberta Dziwińskiego Głównego Inspektora Nadzoru Budowlanego Builder 11/2008 prof. dr hab. Kazimierz Szulborski, Przewodniczący Krajowej Komisji Kwalifikacyjnej w Polskiej Izbie InŜynierów Budownictwa 1. 3 ust. 3 rozporządzenia MTiB z dnia 28 kwietnia 2006 r. w sprawie samodzielnych funkcji technicznych w budownictwie (Dz. U. Nr 83, poz. 578 z późn. zm.) do praktyki zawodowej na budowie zalicza się wykonywanie czynności inspekcyjno-kontrolnych w organach nadzoru budowlanego. Dwa lata pracy przy wykonywaniu czynności inspekcyjno-kontrolnych uznaje się za rok pracy na budowie. a) Czy praktyka zawodowa w ww. organach powinna być odbywana pod kierownictwem osoby posiadającej uprawnienia budowlane bez ograniczeń we właściwej specjalności i będącej czynnym członkiem samorządu zawodowego, na zasadach ogólnych? NaleŜy zauwaŝyć, iŝ brak przepisu szczególnego, który pozwoliłby na odejście od powyŝszej zasady. Powstają jednak problemy z zaliczeniem takiej praktyki, poniewaŝ w organach nadzoru brak osób spełniających wskazane warunki. b) Wątpliwości budzi równieŝ czasokres praktyki zawodowej podlegającej faktycznie zaliczeniu, a mianowicie czy jest to czas rzeczywistych kontroli w terenie, czy czasokres pracy w organach nadzoru budowlanego. JeŜeli czasokres pracy w terenie, to praktyka będzie podlegała odpowiedniemu wydłuŝeniu, co moŝe trwać nawet kilka lat. JeŜeli nie, to zaliczeniu podlegać będzie praca biurowa, co nie jest wykonywaniem funkcji na budowie, zgodnie z art. 14 ust. 4 Prawa budowlanego. Warunkiem zaliczenia praktyki zawodowej jest praca polegająca na bezpośrednim uczestnictwie w pracach projektowych albo na pełnieniu funkcji technicznej na budowie pod kierownictwem osoby posiadającej odpowiednie uprawnienia budowlane. Do praktyki zawodowej na budowie zalicza się równieŝ wykonywanie czynności inspekcyjno-kontrolnych w organach nadzoru budowlanego, z tym Ŝe dwa lata takiej pracy uznaje się za rok pracy na budowie. Wprowadzenie tego przepisu dało szersze moŝliwości zdobycia uprawnień zawodowych przez absolwentów uczelni zawodowych. Mogą oni w ten sposób zdobyć niezbędne doświadczenie i jednocześnie zaliczyć praktykę zawodową. Z naszego punktu widzenia natomiast praca w nadzorze budowlanym stała się bardziej atrakcyjna i w związku z tym poszukiwana. Praktyka zawodowa musi odbywać się pod kierunkiem osoby posiadającej uprawnienia budowlane, a tam gdzie nie ma osób spełniających ustawowe warunki do potwierdzenia praktyki to oczywiście odbyć się ona nie moŝe. W terenowych organach nadzoru budowlanego na stanowiskach merytorycznych są jednak zatrudnione przede wszystkim osoby z uprawnieniami budowlanymi. Praca w organach nadzoru budowlanego związana jest przede wszystkim z wykonywaniem czynności kontrolnych na terenie budowy i obejmuje konieczność fachowej oceny zjawisk lub samodzielnego rozwiązywania zagadnień technicznych oraz techniczno-organizacyjnych. Do praktyki zawodowej moŝe być więc zaliczany cały czas pracy w organie nadzoru budowlanego, pod warunkiem Ŝe w 1

2 przepracowanym przez pracownika okresie, w zakresie jego obowiązków były czynności kontrolne, czyli polegające na samodzielnej ocenie zjawisk technicznych. 2. Art. 14 ust. 5. Do osób ubiegających się o uprawnienia budowlane bez ograniczeń, posiadających uprawnienia budowlane w ograniczonym zakresie w tej specjalności, nie stosuje się przepisów ust. 3 pkt 1 lit. b i c lub ust. 3 pkt 3 lit. b (czyli odbycia wymaganej praktyki zawodowej). Przepis obowiązuje od 1 stycznia 2006 r. Pojawia się wątpliwość dotycząca wyraŝenia w tej specjalności. Czy przepis ten dotyczy wyłącznie specjalności w uprawnieniach budowlanych nadanych pod rządami obecnie obowiązującej ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane przed zmianami, czy po zmianach, a moŝe dopiero nadanych po r.? Czy przepis ten dotyczy takŝe specjalności w uprawnieniach nadanych na podstawie wcześniejszych ustaw 1928 r., 1961 r. i 1974 r.? Rozszerzenie uprawnień jest to nowa decyzja o uzyskaniu nowych uprawnień zawodowych. W związku z tym, nowa decyzja moŝe być wydana jedynie w zakresie w jakim obecnie stanowi prawo, czyli na dzień wydawania decyzji o rozszerzeniu uprawnień. Oczywiście nie wyklucza to tego, Ŝe uprawnienia nadawane na mocy wcześniej obowiązujących przepisów mogą być dostosowywane do obecnego zakresu. Jednak w kaŝdym postępowaniu administracyjnym musi to być oceniane indywidualnie. 3. Art. 5 ust. 8. Świadectwo charakterystyki energetycznej budynku moŝe sporządzać osoba, która: a) posiada pełną zdolność do czynności prawnych; b) ukończyła co najmniej studia magisterskie, w rozumieniu przepisów o szkolnictwie wyŝszym, c) nie była karana za przestępstwo przeciwko mieniu, wiarygodności dokumentów, obrotowi gospodarczemu, obrotowi pieniędzmi i papierami wartościowymi lub za przestępstwo skarbowe, d) posiada uprawnienia budowlane do projektowania w specjalności architektonicznej, konstrukcyjno-budowlanej lub instalacyjnej albo odbyła szkolenie i złoŝyła z wynikiem pozytywnym egzamin przed ministrem właściwym do spraw budownictwa, gospodarki przestrzennej i mieszkaniowej. Czy osoby posiadające uprawnienia budowlane z lat 70-tych, w specjalności konstrukcyjnobudowlanej do kierowania budową i robotami budowlanymi oraz dodatkowo (w tych samych uprawnieniach) w specjalności architektonicznej do projektowania w ograniczonym zakresie, spełniają wymagania określone w art. 5 ust. 8 pkt 4? Z cytowanego przepisu wynika, Ŝe świadectwo charakterystyki energetycznej budynku moŝe sporządzać osoba, której nie stawia się wymogu posiadania uprawnień budowlanych do projektowania bez 2

3 ograniczeń. W związku z tym uprawnienia w ograniczonym zakresie czynią zadość wymaganiom określonym w art. 5 ust 8 ustawy - Prawo budowlane. Osoby posiadające uprawnienia z lat siedemdziesiątych w specjalności konstrukcyjno-budowlanej do kierowania budową i robotami budowlanymi oraz dodatkowo w specjalności architektonicznej do projektowania w ograniczonym zakresie mogą więc - jeśli spełniają dodatkowe warunki, takie jak: ukończone studia magisterskie, zdolność do czynności prawnych i niekaralność - sporządzać tzw. certyfikaty energetyczne. Wiktor Piwkowski, Przewodniczący Polskiego Związku InŜynierów i Techników Budownictwa 4. Jak wiadomo występuje znaczny niedobór uprawnionych kierowników budów w stosunku do realizowanych budów. Obecnie szacuje się, Ŝe na około budów mamy około uprawnionych kierowników co daje absurdalną ilość ponad 8 budów na jednego kierownika budowy. PZITB postuluje nowelizację prawa budowlanego i dopuszczenie techników budownictwa do kierowania mniej skomplikowanymi budowami np. domków jednorodzinnych (ok rocznie). Jakie jest Pana zdanie na ten temat? Nie ulega wątpliwości, Ŝe decydujący głos w sprawie dopuszczenia techników do kierowania mniej skomplikowanymi budowami powinien naleŝeć do Polskiej Izby InŜynierów Budownictwa. Jasne i czytelne stanowisko w tej sprawie musi wypracować samo środowisko, które powinno przeprowadzić szczegółowe konsultacje, pełne rozeznanie potrzeb i uwarunkowań i dopiero wtedy sformułować w tej sprawie wniosek legislacyjny, który byłby przedmiotem szczególnej obróbki. Natomiast przestrzegam przed pochopnym wprowadzaniem zmian prawa wynikającymi z obecnej koniunktury. ChociaŜ z analizy rynku pracy i rynku budowlanego, wynika dzisiaj, Ŝe mamy za mało kierowników budów, nie oznacza to jednak, Ŝe za kilka lat nadal będziemy odnotowywać ich brak. Z jednej strony nie ma Ŝadnej gwarancji, Ŝe budownictwo będzie się rozwijać tak dobrze, jak w ostatnich latach. Oczywistym jest, Ŝe kryzys finansowy w USA spowodowany w duŝej mierze nieodpowiedzialnym i niedostosowanym do rzeczywistych moŝliwości kredytowaniem budownictwa mieszkaniowego, będzie miał wpływ na poziom zaufania obywateli, przedsiębiorców i co najwaŝniejsze banków do inwestowania w tę branŝę. Z drugiej strony obserwujemy coraz większe zainteresowanie kształceniem na politechnikach na kierunkach inŝynierskich, budowlanych. MoŜemy więc załoŝyć, Ŝe za kilka lat nastąpi duŝy dopływ kadry inŝynierskiej, która będzie uzyskiwać uprawnienia budowlane. Wprowadzenie w tej chwili moŝliwości nadawania uprawnień technikom budowlanym w ograniczonym zakresie jest oczywiście prawnie moŝliwe, aczkolwiek budzi wątpliwości co do realizacji strategii bolońskiej zakładającej wprowadzenie w Europie harmonizacji systemów kształcenia poszczególnych państw, w tym wprowadzenia studiów trzystopniowych. Ponadto, pomimo prawnych moŝliwości, niesie równieŝ inny rodzaj ryzyka, bo dotykamy równieŝ tzw. praw dobrze nabytych. Trzeba zdawać sobie sprawę z tego, Ŝe jeśli młodzi ludzie, mając nadzieję na 3

4 uzyskanie uprawnień, zaczną kształcić się w technikach, nie będzie moŝna za lat 10 im tego odebrać. A za kilka lat sytuacja gospodarcza w kraju i na rynku pracy moŝe być zupełnie inna. UwaŜam więc, Ŝe powinno się raczej tworzyć moŝliwości zachęty do kształcenia na poziomie wyŝszym. Natomiast technicy jak najbardziej powinni być obecni na budowach i kierować pracami w zakresie powierzonym przez osobę posiadająca uprawnienia budowlane w odpowiednim zakresie. To zapewni, z jednej strony, obecność fachowców na budowach, a z drugiej pozwoli uniknąć zagroŝenia, Ŝe inŝynierowie z uprawnieniami za kilka lat nagle staną przed problemem braku pracy, bo okaŝe się ze rynek jest nasycony i został zdominowany przez techników. Trzeba więc wypracować jednoznaczne stanowisko na lata i jest to zadanie stojące przed środowiskiem inŝynierów i techników budownictwa. Jarosław Kroplewski rzeczoznawca budowlany 5. Jaki udział w pracy GUNB mają czynności typu samoobsługowego? Co oprócz rejestrowania uprawnień, kontrolowania struktur powiatowych, wojewódzkich i innej tego typu działalności GUNB wnosi do budownictwa? Główny Urząd Nadzoru Budowlanego, czy ogólniej nadzór budowlany wykonuje funkcje kontrolne w szeroko pojętym obszarze budownictwa. MoŜna więc postawić inaczej pytanie co policja wnosi do bezpieczeństwa publicznego. Wydaje się, Ŝe na tak sformułowane pytanie nie ma potrzeby odpowiadać. Natomiast, odpowiadając na pytanie jaki udział w pracy Urzędu mają czynności typu samoobsługowego - nie więcej niŝ 20% i oczywiście jest to ciągle za duŝo. Cały czas dąŝymy do tego, aby praca wewnątrz Urzędu, typowo biurokratyczna, była ograniczona jak najbardziej na rzecz pracy na zewnątrz, czyli wykonywaniu funkcji orzeczniczej i kontrolnej, w tym: kontroli struktur powiatowych i wojewódzkich, inspekcji budów i utrzymania obiektów budowlanych, kontroli wyrobów budowlanych. Bo te kontrole, po pierwsze mają słuŝyć sprawniejszemu i efektywniejszemu działaniu organów administracji budowlanej i nadzoru budowlanego, po drugie temu, Ŝeby Państwo chroniło, na ile jest to moŝliwe, bezpieczeństwo budowania i uŝytkowania obiektów budowlanych oraz interes społeczny i prywatny w obszarze budownictwa. Tylko w 2007 r. w Głównym Urzędzie Nadzoru Budowlanego przeprowadzono 66 kontroli organów administracji architektoniczno-budowlanej i nadzoru budowlanego, 155 kontroli budów i obiektów budowlanych oraz 28 kontroli wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu. Do centralnych rejestrów osób posiadających uprawnienia budowlane, rzeczoznawców budowlanych oraz osób ukaranych z tytułu odpowiedzialności zawodowej wpisano kart zawodowych i osobowych oraz wydano w tych sprawach decyzje. Ponadto w GUNB wydano decyzji i postanowień, udzielono 812 odpowiedzi na skargi do sądów administracyjnych na decyzje wydane z upowaŝnienia GINB i rozpatrzono skarg i wniosków. W okresie funkcjonowania ustawy o wyrobach budowlanych - od 1 maja 2004 r. do końca 2007 r. - nadzór budowlany przeprowadził ponad 7 tys. kontroli wyrobów. Na ponad 17 tys. skontrolowanych tym 4

5 czasie wyrobów budowlanych, wykryto 6,5 tys. nieprawidłowości. Nadzór budowlany wydał ponad 1300 decyzji nakazowych i zakazowych, a ponad 400 z nich skutkowało wpisem do Krajowego Wykazu Zakwestionowanych Wyrobów Budowlanych. A muszę dodać, Ŝe kontrolą wyrobów budowlanych wprowadzonych do obrotu w Polsce zajmuje się tylko około 100 inspektorów nadzoru budowlanego z GUNB i wojewódzkich inspektoratów nadzoru budowlanego. W ostatnich latach, wraz ze wzrostem liczby inwestycji budowlanych w Polsce, systematycznie rosła liczba ustawowych zadań, które realizuje nadzór budowlany. Z danych statystycznych dotyczących ruchu budowlanego wynika, Ŝe w 2006 r. nadzór budowlany dopuścił do uŝytkowania obiektów budowlanych, natomiast w 2007 r , co daje wzrost o ok. 17%. W tym samym okresie znacząco wzrosła liczba obiektów, dla których wydano pozwolenia na budowę: z w 2006 r. do w 2007 r., tj. wzrost o ok. 16%. Z danych dotyczących zatrudnienia w nadzorze budowlanym, wynika Ŝe na jednego merytorycznego pracownika powiatowych organów nadzoru budowlanego przypada średnio 156 rozpoczynanych budów i 100 obiektów oddawanych do uŝytkowania. źródło: Builder 11/2008 5