TEORETYCZNE I PRAKTYCZNE UWARUNKOWANIA TEORETICKÉ I PRAKTICKÉ PODMIENKY KULTURY FIZYCZNEJ I TURYSTYKI TELESNEJ KULTÚRY A TURISTIKY

Transkrypt

1 TEORETYCZNE I PRAKTYCZNE UWARUNKOWANIA KULTURY FIZYCZNEJ I TURYSTYKI TEORETICKÉ I PRAKTICKÉ PODMIENKY TELESNEJ KULTÚRY A TURISTIKY

2 AKADEMIA IM. JANA D UGOSZA W CZ STOCHOWIE UNIVERZITA PAVLA JOZEFA ŠAFÁRIKA V KOŠICIACH TEORETYCZNE I PRAKTYCZNE UWARUNKOWANIA KULTURY FIZYCZNEJ I TURYSTYKI TEORETICKÉ I PRAKTICKÉ PODMIENKY TELESNEJ KULTÚRY A TURISTIKY Redakcja / Zostavovatel Teresa Drozdek-Ma olepsza Alena Buková Cz stochowa 2015

3 Recenzenci dr hab. Artur PASKO Doc. MUDr. Mirianna BRTKOVÁ, PhD. Doc. Mgr. Rastislav FE, PhD. Doc. PhDr. Ivan ŠULC, CSc. Doc. PaedDr. Klaudia ZUSKOVÁ, PhD. Redaktor Naczelny Wydawnictwa Andrzej MISZCZAK Korekta tekstów w j zyku polskim Dariusz JAWORSKI Redakcja techniczna Piotr GOSPODAREK Projekt ok adki S awomir SADOWSKI Copyright by Akademia im. Jana D ugosza w Cz stochowie Cz stochowa 2015 ISBN Wydawnictwo im. Stanis awa Podobi skiego Akademii im. Jana D ugosza w Cz stochowie Cz stochowa, ul. Waszyngtona 4/8 tel. (34) , faks (34) wydawnictwo@ajd.czest.pl

4 SPIS TRE CI OBSAH Wst p... 9 Úvod CZ I. DZIEJE KULTURY FIZYCZNEJ I TURYSTYKI AS I. HISTÓRIA TELESNEJ KULTÚRY A TURISTIKY Teresa DROZDEK-MA OLEPSZA, Eligiusz MA OLEPSZY Activity of the Gymnastic Society Sokó in the Polish Kingdom in the Years Teresa DROZDEK-MA OLEPSZA Women s Sport in Poland in the Light of Przegl d Sportowy [Sports Review] Magazine (1930) Fryderyk SOSNOWSKI Turystyka motorowa w Polsce w dekadzie Edwarda Gierka Arkadiusz P OMI SKI Dzia alno Automobilklubu Sieradzkiego w latach Zarys problematyki CZ II. SPORT REKREACYJNY, ZDROWIE, JAKO YCIA AS II. REKREA NÝ ŠPORT, ZDRAVIE, KVALITA ŽIVOTA Ján KUBIŠ Interest of Elementary School Pupils in Physical Activities and Recreational Sport in the Region Detva Dušan LITVA Ú innos vytrvalostných pohybových aktivít na funk ný rozvoj študentov Stanislav KRA EK, Miloš ŠTEFANOVSKÝ, Ondrej SEDLIA IK Úrove motorickej výkonnosti rekrea ných úpolových športovcov Agata HORBACZ, Mária MAJHEROVÁ, Kv toslava PERE INSKÁ Vplyv kompenza ných cvi ení na všeobecnú pohybovú výkonnos mladých tenistov

5 Aleš SEKOT Physical Activities versus Sedentary Society: Czech context Miroslava BARCALOVÁ, uboš VOJTAŠKO, Jozef ŽIV ÁK Do WHR and BMI Have an Impact on Back Pain Occurrence in University Students Community Natália ORŠULOVÁ, Marek SMOLE ÁK Osteoporosis Risk Score Evaluation in Population over Fifty Miloš CHROMÍK Výsledky zis ovania sebahodnotenia žiakov na strednej odbornej škole pre žiakov s telesným postihnutím Marie BLAHUTKOVÁ Management pé e o zdraví prost ednictvím pohybových aktivit CZ III. ASPEKTY TURYSTYKI AS III. ASPEKTY TURISTIKY Jana HLAVÁ OVÁ, Barbara HLAV OVÁ Geoturistics One of the Forms of Development of Geotourism in Slovakia.. 197

6 CONTENTS Introduction (Polish)... 9 Introduction (Slovak) PART I. HISTORY OF PHYSICAL CULTURE AND TOURISM Teresa DROZDEK-MA OLEPSZA, Eligiusz MA OLEPSZY Activity of the Gymnastic Society Sokó in the Polish Kingdom in the Years Teresa DROZDEK-MA OLEPSZA Women s Sport in Poland in the Light of Przegl d Sportowy [Sports Review] Magazine (1930) Fryderyk SOSNOWSKI Automotive Tourism in Poland in the Decade of Edward Gierek Arkadiusz P OMI SKI Activities of the Sieradzki Automobile Club in Years An Outline PART II. RECREATIONAL SPORTS, HEALTH, QUALITY OF LIFE Ján KUBIŠ Interest of Elementary School Pupils in Physical Activities and Recreational Sport in the Region Detva Dušan LITVA The Efficiency of the Endurance Motional Activities for a Functional Development of Students Stanislav KRA EK, Miloš ŠTEFANOVSKÝ, Ondrej SEDLIA IK General Level of Motor Skills in Recreational Combat Athletes Agata HORBACZ, Mária MAJHEROVÁ, Kv toslava PERE INSKÁ Compensation Exercises and Their Influence on Motor Performance in Young Tennis Players Aleš SEKOT Physical Activities Versus Sedentary Society: Czech Context

7 Miroslava BARCALOVÁ, uboš VOJTAŠKO, Jozef ŽIV ÁK Do WHR and BMI Have an Impact on Back Pain Occurrence in University Students Community? Natália ORŠULOVÁ, Marek SMOLE ÁK Osteoporosis Risk Score Evaluation in Population Over Fifty Miloš CHROMÍK The Results of Self-Assessment Survey of High School Students Associated with Disabilities Marie BLAHUTKOVÁ The Management of Health of Care Through Physical Activities PART III. ASPECTS OF TOURISM Jana HLAVÁ OVÁ, Barbara HLAV OVÁ Geoturistcs One of the Forms of Development of Geotourism in Slovakia

8 Wst p W 2012 r. nawi zano wspó prac naukow pomi dzy Instytutem Wychowania Fizycznego, Turystyki i Fizjoterapii (wówczas Instytutem Kultury Fizycznej i Turystyki) Akademii im. Jana D ugosza w Cz stochowie a Instytutem Wychowania Fizycznego i Sportu Uniwersytetu Paw a Józefa Szafarika w Koszycach. Jednym z przedsi wzi by o przygotowanie monografii pt. Teoretyczne i praktyczne uwarunkowania kultury fizycznej i turystyki. Autorami publikacji s przedstawiciele ró nych o rodków naukowych z Czech, Polski i S owacji; m.in. Uniwersytetu Kome skiego w Bratys awie, Akademii im. Jana D ugosza w Cz stochowie, Uniwersytetu Paw a Józefa Szafarika w Koszycach, Akademii Si Zbrojnych w Liptowskim Mikulaszu, Uniwersytetu Mateja Bela w Ba skiej Bystrzycy, Uniwersytetu w Preszowie, Uniwersytetu Masaryka w Brnie, Uniwersytetu Technicznego w Koszycach, Centrum Sportu w Brnie. Monografia sk ada si z trzech cz ci. Pierwsza cz jest zatytu owana Dzieje kultury fizycznej i turystyki. Zaprezentowano w niej cztery prace. Teresa Drozdek-Ma olepsza i Eligiusz Ma olepszy przedstawili artyku dotycz cy dzia- alno ci Towarzystwa Gimnastycznego Sokó w Królestwie Polskim w latach Kolejny artyku, autorstwa T. Drozdek-Ma olepszej, ukazuje sport kobiet w Polsce w wietle Przegl du Sportowego z 1930 r. Praca Fryderyka Sosnowskiego po wi cona zosta a turystyce motorowej w Polsce w dekadzie Edwarda Gierka, natomiast Arkadiusz P omi ski przedstawi dzia alno Automobilklubu Sieradzkiego w latach W drugiej cz ci pracy zbiorowej Sport rekreacyjny, zdrowie, jako ycia zaprezentowano dziewi prac. Ján Kubiš odniós si do zainteresowa uczniów szkó podstawowych aktywno ci fizyczn, szczególnie uprawianiem sportów rekreacyjnych w regionie Detva. Problematyka artyku u Dušana Litvy dotyczy oddzia ywania aktywno ci fizycznej o charakterze wytrzyma o ciowym na funkcjonalny rozwój studentów. W kolejnym artykule Stanislav Kra ek, Miloš Štefanovský, Ondrej Sedlia ik poruszyli zagadnienie poziomu sprawno ci fizycznej osób uprawiaj cych rekreacyjnie sporty walki. Agata Horbacz, Mária Majherová i Kv toslava Pere inská przedstawi y prac odnosz c si do wp ywu wicze kompensacyjnych na ogóln sprawno fizyczn m odych tenisistów.

9 10 Wst p Artyku Aleša Sekota dotyczy aktywno ci fizycznej osób wiod cych bierny tryb ycia. Miroslava Barcalová, uboš Vojtaško i Jozef Živ ák w swoim artykule odnie li si do problematyki wp ywu wska nika masy cia a i stosunku talii i bioder na ból pleców w ród studentów. Natália Oršulová i Marek Smole ák poruszyli kwesti ryzyka wyst powania osteoporozy w populacji osób po 50 roku ycia. W kolejnym artykule Miloša Chromíka ukazano zagadnienie samooceny wyników badania uczniów w szko ach zawodowych dla uczniów niepe nosprawnych. Ostatni artyku w tej cz ci autorstwa Marii Blahutkovej dotyczy zagadnie zarz dzania ochron zdrowia i roli, jak w tym zakresie spe nia aktywno fizyczna. W trzeciej cz ci monografii Aspekty turystyki przedstawiono prac Jany Hlavá ovej i Barbary Hlav ovej, odnosz c si do geoturystyki jako jednej z form rozwoju geoturyzmu na S owacji. Redaktorzy pracy pragn z o y serdeczne podzi kowania Recenzentom poszczególnych rozdzia ów, Pa stwu: Doc. MUDr. Miriannie Brtkovej, PhD, Doc. Mgr. Rastislavowi Fe owi, PhD., dr hab. Arturowi Pasce, Doc. PhDr. Ivanowi Šulcowi, CSc., Doc. PaedDr. Klaudii Zuskovej, PhD., za cenne wskazówki podnosz ce warto monografii. Redaktorzy Teresa Drozdek-Ma olepsza Alena Buková

10 Úvod V roku 2012 bola nadviazaná vedecká spolupráca medzi Ústavom telesnej výchovy, turistiky a fyzioterapie (predtým Ústavom telesnej kultúry a turistiky) akadémie Jana D ugosza v Czestochowe, a Ústavom telesnej výchovy a športu Univerzity Pavla Jozefa Šafárika v Košiciach. Jedným z uskuto nených spolo ných projektov je predkladaná monografia: Teoretické a praktické aspekty telesnej kultúry a turistiky. Autormi publikácie sú zástupcovia rôznych výskumných centier, vysokých škôl z eskej republiky, Po ska a Slovenska. Medzi inými: Univerzita Komenského v Bratislave, Akadémia Jana D ugosza v Czestochowej, Univerzita Pavla Jozefa Šafárika v Košiciach, Akadémia ozbrojených síl v Liptovskom Mikuláši, Univerzita Mateja Bela v Banskej Bystrici, Prešovská Univerzita v Prešove, Masarykova Univerzita v Brne, Technická Univerzita v Košiciach, Športové centrum v Brne. Monografia sa skladá z troch astí. V prvej asti pod názvom Dejiny telesnej kultúry a turistiky, sú predstavené štyri práce. Teresa Drozdek-Ma olepsza a Eligiusz Ma olepszy predstavili lánok o innosti Gymnastickej spolo nosti Sokol v Po skom krá ovstve v rokoch T. Drozdek-Ma olepsza prezentuje v alšom lánku športové ženy v Po sku v súvislosti s asopisom Przegl d Sportowy z roku Práca Frederyka Sosnowského je venovaná autoturistike v Po sku v dekáde Edwarda Gierka, Arkadiusz P omi ski vo svojom lánku predstavil aktivity v automobilklube Sieradzkiego v rokoch V druhej asti kolektívnej práce Rekrea ný šport, zdravie, kvalita života bolo prezentované devä lánkov. Ján Kubiš sa zaujímal fyzickou aktivitou študentov základných škôl, konkrétne rekrea ným športom v oblasti Detvy. lánok Dušana Litvu sa vz ahuje k interakcii fyzickej aktivity, konkrétne vytrvalosti na funk ný rozvoj študentov. V alšom lánku Stanislav Kra ek, Miloš Štefanovský a Ondrej Sedlia ik riešili problém úrovne fyzickej zdatnosti udí zaoberajúcich sa rekrea ne bojovým umením. Agata Horbacz, Mária Majherová a Kv toslava Pere inská predstavili prácu týkajúcu sa vplyvu kompenza ných cvi ení na celkovú fyzickú zdatnos mladých tenistov. lánok Aleša Sekota sa dotýka dôležitosti pohybovej aktivity v živote loveka v kontexte so sedavým spôsobom života.

11 12 Úvod Miroslava Barcalová, uboš Vojtaško a Jozef Živ ák vo svojom lánku poukázali na problematiku vplyvu indexu telesnej hmotnosti a pomer pása a panvy na boles chrbta u študentov. Natália Oršulová a Marek Smole ák sa zaoberali rizikom osteoporózy u populácie udí vo veku nad 50 rokov. V alšom lánku sa Miloš Chromík zaoberal výsledkami sebahodnotenia študentov na stredných odborných školách so zdravotným postihnutím. Posledný lánok v tejto asti Marie Blahutkovej sa týka riadenia ochrany zdravia a úlohy, akou v tomto rozsahu plní fyzická aktivita. V tretej asti monografie aspekty turistiky, je prezentovaná práca Jany Hlavá ovej a Barbary Hlav ovej týkajúca sa geotourismu ako jednej z foriem rozvoju geoturizmu na Slovensku. Redakcia monografie chce po akova recenzentom jednotlivých kapitol: Doc. MUDr. Mirianna Brtková, PhD, doc. Mgr. Rastislav Fe, PhD., Doc. Artur Pasko, Doc. PhDr. Ivan Šulc, CSc., Doc. PaedDr. Klaudia Zusková, PhD., za cenné rady zvyšujúce hodnotu monografie. Redaktori Teresa Drozdek-Ma olepsza Alena Buková