B U D D A I B U D D Y Z M

Transkrypt

1 B U D D A I B U D D Y Z M T E K S T Streszczenie: wprowadzenie zawierające krótką biografię Buddy, podstawowe wiadomości o jego naukach oraz informacje o rozprzestrzenieniu buddyzmu na świecie. Budda urodził się jako książę, którego nazywano Siddharta Gautama. Żył około 2500 lat temu w małym królestwie na pograniczu Indii i Nepalu. Gdy uświadomił sobie, jak wielkie jest cierpienie ludzi spowodowane starością, chorobami i śmiercią, porzucił luksusowe życie na dworze i udał się na duchowe poszukiwania, których celem miało być właśnie znalezienie metody, uwalniającej wszystkie istoty od cierpienia. Przez sześć lat kształcił się u duchowych nauczycieli ówczesnej wysoko rozwiniętej kultury Indii, praktykując nawet skrajną ascezę. Poznał wiele światopoglądów i medytacji, nie znalazł jednak niczego, co miałoby moc całkowitego uwolnienia wszystkich istot od cierpienia. Gdy w końcu znalazł się w położonym w północnych Indiach miejscu, które dziś nazywa się Bodhgaja, usiadł pod rozłożystym drzewem i postanowił, że nie wstanie spod niego, dopóki nie znajdzie tak długo już poszukiwanej odpowiedzi. Spędził tam sześć dni i nocy w głębokiej medytacji. W dzień pełni księżyca, w majowy poranek rozpoznał, że nie istnieje oddzielenie pomiędzy przeżywającym a przeżyciami, że nie ma ani niezależnego ja lub ego, ani zewnętrznego świata, który istniałby niezależnie od przeżywającego. Rozpoznał wspólną wszystkim naturę umysłu, która przejawia się jako nieustraszoność, nieuwarunkowana radość i bezgraniczne współczucie. Tak osiągnął oświecenie. Był to dzień jego trzydziestych piątych urodzin. Od tej chwili książę Siddharta Gautama zwany jest Buddą czyli Przebudzonym. Przebudzonym ze snu niewiedzy i pomieszania, co przypomina nasze codzienne, poranne przebudzenie ze zwykłego snu. Mimo że sen mógł się nam wydawać intensywny i rzeczywisty, po przebudzeniu nie pozostaje z niego nic, z wyjątkiem wspomnień. Tak samo można się przebudzić z naszego obecnego snu niewiedzy i pomieszania dualistycznego przeżywania, w którym nasze ja i świat wydają się czymś realnym i oddzielonym od siebie. Gdy świat okazuje się snem, również cierpienie w nim staje się snem, a skoro nie jest realne, nie może nas ostatecznie pochwycić i znika jak senny koszmar po przebudzeniu. Po osiągnięciu oświecenia, przez następnych 45 lat swego życia Budda nauczał, wciąż podróżując z miejsca na miejsce i dając rady związane z konkretnymi sytuacjami życiowymi. Dopiero po jego śmierci (w wieku 80 lat) jego nauki zostały spisane i uporządkowane; okazało się, że jest ich aż osiemdziesiąt cztery tysiące. Noszą one nazwę dharma, co w sanskrycie oznacza jakimi rzeczy są.

2 B U D D A I B U D D Y Z M T E K S T W różnych okresach Budda eksponował różne aspekty swej nauki i uczył różnych medytacji w zależności od zdolności i otwarcia uczniów. Uczniowie ci po osiągnięciu urzeczywistnienia sami wyruszali w podróż, by uczyć innych i w ten sposób buddyzm rozprzestrzenił się w całej Azji. W czasie pierwszych 500 lat rozpowszechniane były przede wszystkim wyjaśnienia dotyczące prawa przyczyny i skutku oraz medytacje uspokajające umysł. Są one znane do dziś jako Therawada przede wszystkim w południowych krajach buddyjskich. Na początku naszej ery w północnych krajach buddyjskich rozpowszechniły się nauki mówiące o tym, że wszystkie zjawiska, które przeżywamy, oraz ego, są jak sen. Kładzie się w nich nacisk na rozwijanie miłości oraz współczucia i znane są jako Wielka Droga. Chociaż najwyższe nauki Buddy, czyli Diamentowa Droga, były praktykowane w Indiach przez wiele stuleci, upowszechniły się dopiero około tysiąc lat temu, zwłaszcza w rejonie Himalajów. Esencją tych nauk jest bezpośrednie przeżywanie świeżości i radości oświecenia w każdej chwili codziennego życia. Ponieważ podejście to najbardziej pasuje do naszego nowoczesnego myślenia, w ciągu ostatnich 30 lat buddyzm Diamentowej Drogi rozprzestrzenił się szeroko na Zachodzie. Tematy pokrewne: Życie Buddy Dwanaście czynów Buddy

3 B U D D A I B U D D Y Z M T E M A T 1 Budda urodził się jako książę, którego nazywano Siddharta Gautama. Żył około 2500 lat temu w małym królestwie na pograniczu Indii i Nepalu. Gdy uświadomił sobie, jak wielkie jest cierpienie ludzi spowodowane starością, chorobami i śmiercią, porzucił luksusowe życie na dworze i udał się na duchowe poszukiwania, których celem miało być właśnie znalezienie metody, uwalniającej wszystkie istoty od cierpienia. Przez sześć lat kształcił się u duchowych nauczycieli ówczesnej wysoko rozwiniętej kultury Indii, praktykując nawet skrajną ascezę. Poznał wiele światopoglądów i medytacji, nie znalazł jednak niczego, co miałoby moc całkowitego uwolnienia wszystkich istot od cierpienia. Gdy w końcu znalazł się w położonym w północnych Indiach miejscu, które dziś nazywa się Bodhgaja, usiadł pod rozłożystym drzewem i postanowił, że nie wstanie spod niego, dopóki nie znajdzie tak długo już poszukiwanej odpowiedzi. Spędził tam sześć dni i nocy w głębokiej medytacji. W dzień pełni księżyca, w majowy poranek rozpoznał, że nie istnieje oddzielenie pomiędzy przeżywającym a przeżyciami, że nie ma ani niezależnego ja lub ego, ani zewnętrznego świata, który istniałby niezależnie od przeżywającego. Rozpoznał wspólną wszystkim naturę umysłu, która przejawia się jako nieustraszoność, nieuwarunkowana radość i bezgraniczne współczucie. Tak osiągnął oświecenie. Był to dzień jego trzydziestych piątych urodzin. Od tej chwili książę Siddharta Gautama zwany jest Buddą czyli Przebudzonym. Przebudzonym ze snu niewiedzy i pomieszania, co przypomina nasze codzienne, poranne przebudzenie ze zwykłego snu. Mimo że sen mógł się nam wydawać intensywny i rzeczywisty, po przebudzeniu nie pozostaje z niego nic, z wyjątkiem wspomnień. Tak samo można się przebudzić z naszego obecnego snu niewiedzy i pomieszania dualistycznego przeżywania, w którym nasze ja i świat wydają się czymś realnym i oddzielonym od siebie. Gdy świat okazuje się snem, również cierpienie w nim staje się snem, a skoro nie jest realne, nie może nas ostatecznie pochwycić i znika - jak senny koszmar po przebudzeniu. Po osiągnięciu oświecenia, przez następnych 45 lat swego życia Budda nauczał, wciąż podróżując z miejsca na miejsce i dając rady związane z konkretnymi sytuacjami życiowymi. Dopiero po jego śmierci (w wieku 80 lat) jego nauki zostały spisane i uporządkowane; okazało się, że jest ich aż osiemdziesiąt cztery tysiące. Noszą one nazwę dharma, co w sanskrycie oznacza jakimi rzeczy są. W różnych okresach Budda eksponował różne aspekty swej nauki i uczył różnych medytacji w zależności od zdolności i otwarcia uczniów. Uczniowie ci po osiągnięciu urzeczywistnienia sami wyruszali w podróż, by uczyć innych i w ten sposób buddyzm rozprzestrzenił się w całej Azji. W czasie pierwszych 500 lat rozpowszechniane były przede wszystkim wyjaśnienia dotyczące prawa przyczyny i skutku oraz medytacje uspokajające umysł. Są one znane do dziś jako Therawada przede wszystkim w południowych krajach buddyjskich. Na początku naszej ery w północnych krajach buddyjskich rozpowszechniły się nauki mówiące o tym, że wszystkie zjawiska, które przeżywamy, oraz ego, są jak sen. Kładzie się w nich nacisk na rozwijanie miłości oraz współczucia i znane są jako Wielka Droga.

4 B U D D A I B U D D Y Z M T E M A T 1 Chociaż najwyższe nauki Buddy, czyli Diamentowa Droga, były praktykowane w Indiach przez wiele stuleci, upowszechniły się dopiero około tysiąc lat temu, zwłaszcza w rejonie Himalajów. Esencją tych nauk jest bezpośrednie przeżywanie świeżości i radości oświecenia w każdej chwili codziennego życia. Ponieważ podejście to najbardziej pasuje do naszego nowoczesnego myślenia, w ciągu ostatnich 30 lat buddyzm Diamentowej Drogi rozprzestrzenił się szeroko na Zachodzie.

5 Cele nauczania 1. Uczniowie po raz pierwszy spotykają się z tematem buddyzm. 2. Uczniowie opracowują podstawowe informacje dotyczące buddyzmu. 1. Wprowadzenie Treść: Sprawdzenie wiedzy posiadanej już przez uczniów. Korekta szeroko rozpowszechnionych błędów dotyczących buddyzmu. Metoda: Test na arkuszu roboczym Uczniowie otrzymują arkusz roboczy (Materiały 1) z ogólnymi wypowiedziami dotyczącymi buddyzmu i mają wybrać z nich te, które zgodne są z prawdą. Test sprawdza następnie sam uczeń przy pomocy drugiego arkusza roboczego (Materiały 2). W zależności od zainteresowania uczniów nauczyciel ma możliwość rozszerzenia poszczególnych wypowiedzi. Jeżeli wprowadzenie wiedzy za pomocą testu wydaje się komuś mało poważne, można wybrać bardziej klasyczną metodę, na przykład zebranie wiedzy o buddyzmie posiadanej już przez uczniów w formie punktów zapisywanych na tablicy. 2. Opracowanie tematu Treść: Wyjaśnienie istotnych pojęć, praca nad podstawową wiedzą o buddyzmie. Metoda: Praca w grupach Uczniowie pracują w pięciu grupach nad krótkimi tekstami zawierającymi podstawowe informacje o buddyzmie. Korzystają z pięciu arkuszy roboczych (Materiały 3a 7a), które następnie stanowią pomoc przy prezentacji. 3. Pogłębienie i utrwalenie Treść: jak wyżej Metoda: prezentacja wyników poszczególnych grup, odpowiedzi na pytania Grupy prezentują wyniki swojej pracy w czasie dyskusji. Po każdym temacie nauczyciel ma możliwość pogłębienia tematu za pomocą gry. Nauczyciel lub grupa referująca temat czyta kilka wypowiedzi dotyczących tematu. Każda z pozostałych grup ma rozstrzygnąć, czy wypowiedź jest zgodna z prawdą, czy też nie. Można to przeprowadzić na przykład z wykorzystaniem kartek z napisami TAK i NIE lub przez podnoszenie rąk. Na końcu wygrywa grupa z największą ilością prawidłowych odpowiedzi. (Rozwiązania: Materiały 3d 7d). Inna możliwość: zamiast całej grupy prawdziwość wypowiedzi może oceniać każdy z uczniów. Jeżeli w danej grupie trzej uczniowie odpowiedzieli prawidłowo, to grupa otrzymuje trzy punkty.

6 2 Co Budda ma wspólnego z budzikiem? - Test na temat buddyzmu prawda nieprawda punkty Buddyści nie wierzą w Boga. Buddyści uznają reinkarnację. Buddyści mówią co 15 minut OM. Buddyści chcą rozpłynąć się w nicość. Buddyści zajmują się swoim umysłem. Buddyści jedzą wyłącznie pożywienie wolne od karmy. Budda miał wielki brzuch i był znany jako kucharz specjalista od potraw rybnych. Buddyści mają ogoloną głowę, czerwone szaty i nie mogą uprawiać seksu. Buddyści wierzą, że całe życie jest cierpieniem. Budda nauczał, że wszystkie istoty chcą być szczęśliwe i uniknąć cierpienia. Buddyści nie misjonują. Budda nie był bogiem, lecz indyjskim księciem. Buddyzm jest sektą pochodzącą z Chin, mającą ponad 4000 lat. Buddyści czczą święte krowy i żyją w systemie kastowym. Słowo budda jest spokrewnione z polskim budzik. Buddyści nie zabijają much któraś z nich może być inkarnacją ich babci. Tylko Azjaci mogą być buddystami. Buddyzm naucza, że świat jest projekcją naszego umysłu.

7 2 Buddyści nie wierzą w Boga. Tak. Buddyści uznają reinkarnację. Tak. Buddyści mówią co 15 minut OM. Nie. Buddyści chcą rozpłynąć się w nicość. Nie. Wręcz przeciwnie celem buddyjskiej praktyki jest stan najwyższej radości, miłości i nieustraszoności, w którym w pełni wyrażają się nieograniczone właściwości umysłu. Buddyści zajmują się swoim umysłem. Tak. Zamiast ciągłej huśtawki przeżyć (np. uczuć, myśli) buddystów interesuje przeżywający sam umysł: otwarta przestrzeń doświadczania, w której powstają, rozgrywają się i znikają zmieniające się nieustannie przeżycia. Buddyści jedzą wyłącznie pożywienie wolne od karmy. Nie. Buddyści żywią się tak jak inni ludzie. Wielu buddystów jest wegetarianami, ale nie wszyscy. Budda miał wielki brzuch i był znany jako kucharz specjalista od potraw rybnych. Nie. Historyczny Budda miał atletyczną sylwetkę. Nie gotował sobie sam, lecz jadł to, co podarowywali mu inni, podobnie jak robi to do dziś wielu mnichów w Azji. Buddyści mają ogoloną głowę, czerwone szaty i nie mogą uprawiać seksu. Nie. Łysa głowa (lub krótko ostrzyżone włosy) i czerwone szaty są zewnętrznymi oznakami buddyjskich mnichów i mniszek. O wiele więcej praktykujących prowadzi życie świeckie, ma dzieci, pracę i rodziny. Buddyści wierzą, że całe życie jest cierpieniem. Nie. Życie oznacza cierpienie tylko dopóty, dopóki jesteśmy schwytani w kręgu uwarunkowanej egzystencji (samsara) i lgniemy do jej przemijających radości. Buddyści nie wierzą, że można znaleźć trwałe szczęście dzięki eleganckim ubraniom, szybkim samochodom czy plikom banknotów. Prawdziwe szczęście może dać tylko rozpoznanie własnego umysłu. Celem praktyki buddyjskiej jest więc nieprzemijający stan najwyższej radości. Osiągnięcie tego stanu gwarantuje szczęśliwe, wolne od cierpienia życie. Budda nauczał, że wszystkie istoty chcą być szczęśliwe i uniknąć cierpienia. Tak.

8 2 Buddyści nie misjonują. Tak. Buddyści widzą różnorodność religii jako bogactwo, z którego korzystać mogą różni ludzie w zależności od swych różnorodnych umysłów. Budda nie był bogiem, lecz indyjskim księciem. Tak. Buddyzm jest sektą pochodzącą z Chin, mającą ponad 4000 lat. Nie. Historyczny Budda żył w północnych Indiach 2550 lat temu i nie był przywódcą sekty. Buddyści czczą święte krowy i żyją w systemie kastowym. Nie. Obie te rzeczy charakteryzują hinduizm, a nie buddyzm. Słowo budda jest spokrewnione z polskim budzik. Tak. Słowo budda pochodzi z sanskrytu i znaczy przebudzony. Sanskryt był językiem wysokiej kultury indyjskiej i należy do tej samej grupy tzw. języków indoeuropejskich co angielski, niemiecki i również polski. Buddyści nie zabijają much któraś z nich może być inkarnacją ich babci. Tak. Buddyści cenią życie i nie zabijają rozmyślnie. Zwierzęta są traktowane jako czujące istoty, które tak samo jak my pragną być szczęśliwe i uniknąć cierpienia. Nawet jeśli buddysta nie myśli serio, że mucha jest inkarnacją jego babci, to w pewnych okolicznościach jest możliwe odrodzenie się jako zwierzę. Tylko azjaci mogą być buddystami. Nie. Budda pokazywał drogę wszystkim ludziom, niezależnie od kultury i epoki świadomość człowieka funkcjonuje wszędzie w ten sam sposób. Buddyzm naucza, że świat jest projekcją naszego umysłu. Tak. To, co w przeszłości myśleliśmy, mówiliśmy i przede wszystkim robiliśmy również we wcześniejszych żywotach pozostawiało wrażenia w naszym umyśle. Wrażenia te decydują o tym, co przeżywamy dzisiaj jako nasz świat, czyli wspólną projekcję, wewnątrz której doświadczamy dodatkowo własnych indywidualnych projekcji. Punktacja: punktów: zgłoś się na uniwersytet jako doktor nauk buddyjskich punktów: jesteś na ścieżce buddyjskiej uczoności 5 10 punktów: pozostałości wiedzy buddyjskiej (z wcześniejszego życia?) 0 5 punktów: grozi ci, że odrodzisz się jako ryba ;)

9 3a Co znaczy słowo budda? Słowo budda pochodzi z sanskryckiego bodhi (budzić się). Budda oznacza przebudzony. Słowo to ma trzy znaczenia: 1. Historyczny Budda Siddharta Gautama Siakjamuni urodził się przed ponad 2500 laty na pograniczu Indii i Nepalu. Przez sześć lat medytował i uczył się u mistrzów duchowych i filozofów. W wieku 35 lat rozpoznał naturę umysłu innymi słowy, osiągnął oświecenie. Potem nauczał przez 45 lat i zapoczątkował w ten sposób żywą tradycję buddyzmu. 2. Stan buddy (bycie buddą) oznacza pełne rozwinięcie możliwości umysłu, jak np. nieustraszo ności, radości, miłości, mądrości. W stanie tym umysł jest również oczyszczony ze wszystkich egoistycznych ograniczeń i błędnych koncepcji. Stan buddy oznacza to samo co oświecenie. 3. Budda, którym może zostać każdy słowo to oznacza stan wewnętrzny, który na najgłębszym poziomie właściwy jest każdej czującej istocie, bez względu na to czy o tym wie, czy też nie. Osiągnięcie tego stanu jest celem praktyki buddyjskiej. Buddą nazywamy więc każdą istotę, która osiągnęła oświecenie. Wyjaśnij trzy znaczenia słowa budda.

10 4a Trzy drogi W zależności od zdolności i otwartości uczniów Budda uczył ich różnych metod, za pomocą których mogli się rozwijać. Powstały z nich trzy buddyjskie ścieżki: Therawada. Tu praktykujący pracują w oparciu o prawo przyczyny i skutku koncentrując się głównie na unikaniu szkodliwych działań oraz korzystają z medytacji uspokajających umysł. Celem praktykującego jest uwolnienie samego siebie od cierpienia i niewiedzy. Nauki tej drogi praktykowane są dzisiaj przede wszystkim w Azji południowo-wschodniej, głównie przez mnichów i mniszki, w oparciu o rozbudowany system zakazów i zaleceń. Wielka Droga. Podstawę buddyjskiej ścieżki stanowi tu mądrość, a więc wgląd w podobną do snu naturę wszystkich rzeczy, oraz miłość i współczucie dla wszystkich istot. Celem praktykującego jest uwolnienie wszystkich istot od cierpienia i niewiedzy, doprowadzenie wszystkich do stanu buddy. Te nauki rozprzestrzeniły się przede wszystkim w Azji północno-wschodniej. Diamentowa Droga. Diamentowa Droga ma ten sam cel co Wielka Droga. Praktykujący stosują jednak szczególne metody, na przykład utożsamienie się z różnymi formami buddów. Diamentowa Droga opiera się na poglądzie, że każdy jest już buddą, tylko jeszcze tego nie rozpoznał. Zgodnie z tym, stan buddy jest naszą odwieczną, wrodzoną naturą. Praktyka polega zatem na tym, by działać jak Budda, aż do momentu, kiedy się nim wreszcie staniemy, to znaczy gdy rozpoznamy swą prawdziwą naturę. Praktykujący te nauki starają się w każdym momencie przeżywać bezpośrednio świeżość i radość umysłu samego w sobie. Nauki te głównie rozwijały się w Tybecie, Nepalu, Bhutanie i Mongolii. Od połowy lat siedemdziesiątych dwudziestego wieku wszystkie trzy drogi są coraz bardziej popularne również w krajach Zachodu. Opisz trzy buddyjskie ścieżki. Gdzie rozwinęły się one przede wszystkim?

11 5a Samsara i nirwana Samsara. Chociaż całe nasze życie obraca się wokół dążenia do szczęścia, ciągle przeżywamy cierpienie ból, stratę, brak satysfakcji. Przyczyną tych negatywnych doświadczeń jest utrzymująca się w naszym umyśle iluzja. Polega ona na przekonaniu o realności i niezwykłym znaczeniu naszego ja, które traktujemy jako pępek świata. Dopóki nie rozpoznamy i nie porzucimy tej egocentrycznej postawy, nie mamy dystansu do tego, co się wydarza i reagujemy na nieprzyjemne i pełne cierpienia doświadczenia działaniami, które znów prowadzą do cierpienia, ponieważ nie stoi za nimi rozpoznanie iluzoryczności ja i świata, który przypomina sen. Samsara jest więc takim sposobem przeżywania świata i nas samych, który nieuchronnie prowadzi do cierpienia. Inaczej nazywa się ją uwarunkowaną egzystencją. Nirwana. Stan nirwany oznacza uwolnienie umysłu od iluzji ja i wszelkich błędnych koncepcji. W żadnym razie nie jest to przeżywanie nicości itp., ponieważ rozwija się w nim bez przeszkód całe bogactwo umysłu jego radość, jego miłość, jego nieustraszoność, mądrość i współczucie. Buddyści dążą do uwolnienia się z samsary i urzeczywistnienia nirwany. Proces ten nie jest czymś zewnętrznym, lecz oznacza wewnętrzną przemianę przekształcenie umysłu. Rozpuszczenie wyobrażenia o niezależnym, rzeczywistym i trwałym ja czyli ego - powoduje osiągnięcie wyzwolenia (tzw. mała nirwana ). Następnie, rozpuszczenie błędnych koncepcji przynosi w efekcie oświecenie (tzw. wielka nirwana ). Dopiero wtedy stajemy się buddą i potrafimy robić to, co najlepsze dla dobra wszystkich istot. Co to jest samsara? Co to jest nirwana?

12 6a Praktyka buddyjska: wiedza, medytacja, działanie Istnieją trzy kroki praktyki buddyjskiej: - najpierw zdobycie informacji i ich przeanalizowanie (wiedza), - następnie zamiana zrozumianej wiedzy w doświadczenie (medytacja), - w końcu wprowadzenie tego doświadczenia do codziennego życia (postępowanie). 1. Wiedza: buddyści zdobywają zrozumienie mechanizmów funkcjonowania umysłu i świata. Samodzielnie analizują zjawiska zachodzące w ich umysłach i w otaczającym świecie. Budda powiedział: Nie wierzcie w żadne moje słowo tylko dlatego, że jestem buddą. Sprawdzajcie je sami i podążajcie za własnym doświadczeniem. Jeżeli moja nauka jest z nim sprzeczna, kierujcie się tym, czego sami doświadczyliście. 2. Medytacja jest ćwiczeniem, treningiem umysłu, w którym doświadcza on siebie samego. Wiemy dużo o rzeczach zewnętrznych, na przykład o lotach na księżyc, lecz wiedza o naszych stanach wewnętrznych jest znikoma. Umysł jest jak oko, które nie może zobaczyć samego siebie. I podobnie jak oko widzi samo siebie dopiero w lustrze, tak umysł może doświadczyć samego siebie w medytacji. Wiedza o umyśle staje się dzięki temu bezpośrednim doświadczeniem praktykującego. 3. Działanie: buddyści korzystają z codziennego życia, by stosować w nim wiedzę o umyśle zdobytą dzięki poznawaniu nauk (teoria) i medytacji (praktyka). W ten sposób stabilizują rezultaty swojej praktyki i nie tracą osiągnietego już poziomu, ponieważ starają się postępować zgodnie z uzyskanym poglądem i doświadczeniem. Ich wiedza, odczuwanie i działania stają się jednością, dzięki czemu może następować rozwój. Trwałych rezultatów nie osiągnie na przykład ktoś, kto ma dużą wiedzę o umyśle i medytuje, ale w codziennym życiu kontynuuje swą karierę przestępcy lub w inny sposób świadomi szkodzi innym. Jakie są trzy kroki praktyki buddyjskiej? Opisz je!

13 7a Czym (nie) jest buddyzm? Czy buddyzm jest filozofią? Buddyzm posiada logiczny system filozoficzny. Nie chodzi w nim jednak o teoretyczną wiedzę czy abstrakcyjne wyjaśnienia na temat funkcjonowania świata, lecz o praktyczną pracę nad umysłem. Celem buddyzmu jest lepsze życie i lepsze umieranie, a na co dzień pełnia rozluźnienia, radości i mądrości i dzięki temu również skuteczność w zwykłych życiowych sytuacjach Czy buddyzm jest psychologią? Podobnie jak psychologia, buddyzm chce uwolnić umysł od problemów i rozwinąć jego wszystkie możliwości. Buddyzm nie jest jednak systemem terapeutycznym. Celem psychologii jest dobre funkcjonowanie w życiu codziennym dla praktyki buddyjskiej jest to zaledwie warunek wstępny. Buddyzm zaczyna się tam, gdzie kończą się możliwości psychologii. Zdrowy człowiek, czyli cel psychologii, to dopiero punkt wyjścia do praktyki buddyjskiej. Cel buddyzmu pełny rozwój wszystkich możliwości umysłu znajduje się dużo dalej. Czy buddyzm jest religią? Buddyzm należy do największych światowych religii, nie ma w nim jednak boga-stwórcy ani raju, z którego zostaliśmy wygnani i do którego usiłujemy wrócić. Buddyzm nie ma dogmatów. Nie jest religią wiary lecz religią doświadczenia, bo to właśnie osobiste doświadczenie praktykującego jest w nim rozstrzygające. Co przemawia za tym, by uznać buddyzm za filozofię/psychologię/religię? Co przemawia przeciw?

14 3b

15 4b Samsara i Nirwana Samsara Nirwana 15

16 5b Trzy drogi Wielka droga Therawada Diamentowa Droga 16

17 6b Buddyjska praktyka: wiedza, medytacja, postpowanie wiedza medytacja postępowanie 17

18 7b Czym (nie) jest buddyzm? Czy buddyzm to...?...?...? 18

19 P R A W D A C Z Y F A Ł S Z P Y T A N I A 3c 7c Zawsze jedna lub dwie wypowiedzi są błędne. Które? 3c. Co znaczy słowo budda 1. Historyczny Budda urodził się 2500 lat temu jako syn żebraka. 2. Tylko wybrani mogą zostać buddą. 3. Budda jest stanem wewnętrznym, w którym swobodnie rozwija się całe bogactwo umysłu. 4. Celem praktyki buddyjskiej jest zostanie buddą. 4c. Trzy drogi 1. Diamentowej Drogi Budda nauczał przede wszystkim złotników i jubilerów. 2. Mądrość i współczucie są podstawą Wielkiej Drogi. 3. Therawada opiera się na prawie przyczyny i skutku. 4. Podstawą Diamentowej Drogi jest fakt, że każdy ma naturę buddy. 5c. Samsara i nirwana 1. Samsara to perfumy oświecenia 2. W stanie nirwany przeżywamy bogactwo umysłu. Jesteśmy radośni, kochający i nieustraszeni. 3. Samsara to sposób przeżywania świata powodujący frustracje i cierpienie. 4. Buddyści starają się uwolnić od nirwany. 6c. Praktyka buddyjska: wiedza, medytacja, działanie 1. Buddyści wierzą we wszystko, co powiedział Budda. 2. Buddyści korzystają z boisk jako pól do ćwiczeń medytacyjnych. 3. W buddyzmie chodzi o to, by wprowadzać w życie codzienne to, co uznajemy za słuszne i czego doświadczyliśmy w medytacji. 4. Dzięki medytacji możemy nauczyć się wiele o swoich stanach wewnętrznych. 7c. Czym (nie) jest buddyzm? 1. Buddyzm zajmuje się cały czas problemami. 2. Celem buddyzmu jest rozluźniony i naturalny stan umysłu. 3. Buddyzm nie zalicza się do wielkich religii światowych, bo nie ma w nim boga. 4. Cel buddyzmu sięga znacznie dalej niż psychologia. 19

20 P R A W D A C Z Y F A Ł S Z R O Z W I Ą Z A N I A 3d 7d Rozwiązania 3d 7d: 3d. Co znaczy słowo budda Błędne są wypowiedzi 1 i 2: 1. Nie 2. Nie 3. Tak 4. Tak 4d. Trzy ścieżki Błędna jest wypowiedź 1 1. Nie 2. Tak 3. Tak 4. Tak 5d. Samsara i nirwana Błędne są wypowiedzi 1 i 4 1. Nie 2. Tak 3. Tak 4. Nie 6d. Praktyka buddyjska: wiedza, medytacja, zachowanie Błędne są wypowiedzi 1 i 2 1. Nie 2. Nie 3. Tak 4. Tak 7d. Czym (nie) jest buddyzm? Błędne są wypowiedzi 1 i 3 1. Nie 2. Tak 3. Nie 4. Tak 20