Edukacja globalna w przedmiotach humanistycznych

Transkrypt

1 Edukacja globalna w przedmiotach humanistycznych Elżbieta Straszak straszak@womczest.edu.pl

2 Kierunki realizacji polityki oświatowej państwa w roku szkolnym 2013/2014 Podniesienie jakości kształcenia w szkołach ponadgimnazjalnych. 2

3 Wszystko sprowadza się naprawdę do tego: całe życie jest ze sobą powiązane. Cokolwiek dotyka kogoś bezpośrednio, wpływa na nas pośrednio. Zostaliśmy stworzeni do życia razem, z powodu współzależnej konstrukcji rzeczywistości. Czy pomyślałeś kiedyś, że nie możesz wyjść rano do pracy bez bycia zaieżnym od większości świata? No właśnie, czy zastanawiałeś się kiedyś nad tym? Skąd pochodzi kawa w twoim kubku? Skąd się wzięła gąbka? Jakim cudem na twój stół trafił bananowy jogurt? I zanim skończysz śniadanie, już zależałeś od połowy świata. (Martin Luther King, 1967) 3

4 Nie wątp nigdy, że niewielka grupa myślących, zaangażowanych obywateli może zmienić świat, albowiem do tej pory jedynie im się to udawało. Margaret Mead ( ) Gog.cba.pl/globalizacja.ipg 4

5 Edukacja globalna Definicje edukacji globalnej Dlaczego edukacja globalna jest potrzebna? Czym jest, a czym nie jest edukacja globalna? Edukacja globalna w podstawie programowej Edukacja globalna a edukacja obywatelska Edukacja globalna w szkole 5

6 Czym jest edukacja globalna? to część kształcenia obywatelskiego i wychowania, która rozszerza jego zakres przez uświadamianie istnienia zjawisk i współzależności łączących ludzi i miejsca. Jej celem jest przygotowanie odbiorców do stawiania czoła wyzwaniom dotyczącym całej ludzkości. to proces zmian sferze poznania, myślenia i postrzegania, którego finalnym efektem jest włączenie emocji w zakresie całościowego widzenia świata jako punktu wyjścia do zmiany zachowań codziennych. Edukacja globalna to edukacja, która otwiera ludziom oczy i umysły na świat oraz uświadamia o konieczności podejmowania działań na rzecz dążenia do większej sprawiedliwości, równości i zagwarantowania respektowania praw człowieka dla wszystkich. 6

7 Czym jest edukacja globalna? sposobem przedstawiania treści, które obecne są w różnych dziedzinach nauki (np. historii, geografii, ekonomii) zadawaniem pytań o kształt współczesnego świata i zachodzących w nim procesów rozwojem umiejętności krytycznego myślenia, poczucia odpowiedzialności i współodpowiedzialności za kształt współczesnego świata wyposażeniem w wiedzę i umiejętności potrzebne, aby być świadomym obywatelem łączeniem spraw globalnych z naszym codziennym życiem pokazywaniem zależności między życiem ludzi w krajach Północy i Południa d=1 7

8 Czym nie jest edukacja globalna? nowym dodatkowym przedmiotem, który należałoby dodać do programu nauczania omawianiem tematów zbyt trudnych do zrozumienia przez uczniów mówieniem uczniom, co mają myśleć i robić podawaniem prostych rozwiązań na złożone problemy mówieniem o problemach krajów globalnego Południa analizowaniem problemów bez osobistego zaangażowania się w ich rozwiązywanie przytaczaniem statystyk i mnożeniem wiedzy faktograficznej 8

9 Edukacja globalna kładzie nacisk na: tłumaczenie przyczyn i skutków pewnych działań zjawisk, które maja wpływ na procesy w skali globalnej Wskazanie, jaki wpływ na procesy globalizacji ma jednostka i jaki wpływ mają procesy globalizacyjne na jednostkę Walka ze stereotypami i uprzedzeniami np. rasowymi, kulturowymi itp.. przedstawianie perspektywy rozwoju Globalnego Południa kształtowanie krytycznego myślenia i zmianę postaw 9

10 Wyzwania edukacji globalnej zapewnienie pokoju i bezpieczeństwa na świecie poprawa jakości życia w krajach Globalnego Południa zapewnienie zrównoważonego rozwoju budowanie partnerskich relacji gospodarczych i społecznych pomiędzy krajami Globalnej Północy i Globalnego Południa 10

11 Dlaczego edukacja globalna? Bo podstawa programowa Bo tłumaczy świat Bo rozbudza otwartość i zaangażowanie Bo rozwija ciekawość młodych ludzi 11

12 Filary edukacji globalnej Edukacja globalna Gospodarka Społeczeństwo Środowisko Prawo 12

13 Najważniejsze pojęcia dotyczące edukacji globalnej Bieda Dostęp do żywności Edukacja międzykulturowa G 20 G 8 Globalna Północ Globalne Południe Makdonaldyzacja Milenijne Cele Rozwoju Społeczna Odpowiedzialność Biznesu Sprawiedliwy handel Trzeci Świat Zrównoważony rozwój 13

14 Globalna Północ i Globalne Południe Globalna Północ najbardziej rozwinięta (gospodarczo, społecznie) obszary świata kojarzone z dobrobytem, demokracją, przestrzeganiem praw człowieka, stabilizacją polityczną Globalne Południe odnosi się do regionów, które od Północy dzieli znaczny dystans rozwojowy, które zmagają się z biedą oraz licznymi konfliktami 14

15 Makdonaldyzacja proces stopniowego upowszechniania się zasad działania znanych z barów szybkiej obsługi (uosabianych przez sieć McDonald's) we wszystkich dziedzinach życia społecznego w Stanach Zjednoczonych i na całym świecie. Tematem makdonaldyzacji zainteresował się George Ritzer już w latach 60. XX wieku. Zjawisko makdonaldyzacji, powiązane z procesem globalizacji, szybko rozpowszechniło się w większości krajów. Makdonaldyzację poprzedziła racjonalizacja i biurokracja. George Ritzer zetknął się z tym elementem kulturowym w 1959, dostrzegł ten system i zaczął doszukiwać się podobnych reguł w innych miejscach, np. na placu zabaw, w szpitalu, przychodni. Stwierdził, że makdonaldyzacja nie jest nowym zjawiskiem, ale stanowi rozwinięcie racjonalizacji, oraz że systemy racjonalne zaczęły dominować i nie ma od nich ucieczki, tzw."żelazna klatka". Teoria makdonaldyzacji została sformułowana przez Ritzer'a w 1993 w książce pt. "Mcdonaldyzacja społeczeństwa". Zjawisko to dotyczy wszystkiego, zarówno życia codziennego, politycznego, jak i spraw wiary. 15

16 Milenijne Cele Rozwoju Osiem najważniejszych celów dotyczących rozwoju społecznego globalnego Południa. Realizacji Milenijnych Celów Rozwoju przewodzi Organizacja Narodów Zjednoczonych (ONZ). Cele zostały sformułowane pierwszy raz w Deklaracji Milenijnej Narodów Zjednoczonych w 2000r. jako podstawowe wyzwania, które stoją przed ludzkością u progu nowego tysiąclecia. W 2002r. rozpoczęto realizację Kampanii Milenijnej ONZ, która ma wspierać wszystkie podmioty działające na rzecz realizacji MDG. Hasło kampanii brzmi "We can end poverty" ("Możemy wyeliminować ubóstwo"), ponieważ podstawowym problemem społecznym Południa jest bieda. Polska jest jednym ze 189 państw, które - przyjmując Deklarację Milenijną w 2000r. - zobowiązały się do realizacji Milenijnych Celów Rozwoju. 16

17 Milenijne Cele Rozwoju 1. Zlikwidowanie skrajnego ubóstwa i głodu do 2015 r o połowę w porównaniu z rokiem 1990 ( dochód wynosił 1 dolara dziennie, liczba ludzi cierpiących głód) 2. Zapewnienie powszechnego nauczania na poziomie podstawowym- do 2015 r wszystkie dzieci będą mogły ukończyć szkołę podstawową 3. Wspieranie zrównoważenia w prawach mężczyzn i kobiet oraz wzmocnienie pozycji kobiet,. 4. Zmniejszenie wskaźnika umieralności dzieci, zmniejszenie do 2015 roku o dwie trzecie, w porównaniu z 1990 rokiem, stopy umieralności dzieci poniżej piątego roku życia. 5. Poprawa stanu zdrowia kobiet ciężarnych i położnic, zmniejszenie do 2015 roku o trzy czwarte, w porównaniu z 1990 rokiem, wskaźnika umieralności okołoporodowej. 6. Zwalczanie AIDS, malarii i innych chorób, zahamowanie do 2015 roku, a następnie zmniejszenie, liczby zachorowań na AIDS, a także na malarię i inne groźne choroby 7. Zapewnienie stanu równowagi ekologicznej środowiska, zmniejszenie o połowę do 2015 roku liczby ludzi nie mających dostępu do wody pitnej i do urządzeń sanitarnych oraz doprowadzenie, do 2020 roku, do znacznej poprawy warunków życia co najmniej 100 milionów ludzi mieszkających w slumsach. 8. Rozwijanie i wzmacnianie światowego partnerstwa w sprawach rozwoju. 17

18 B1C28 Sprawiedliwy handel Nie jest to forma pomocy, lecz taka organizacja handlu międzynarodowego, który jest oparty na równości i szacunku dla człowieka. Dzięki temu ludzie w krajach Południa mogą sami się utrzymywać, a bezpośrednia pomoc materialna nie jest potrzebna. Sprawiedliwy Handel (Fair Trade) -to partnerstwo w handlu międzynarodowym, opierające się na dialogu, przejrzystości i szacunku. Sprawiedliwy Handel gwarantuje producentom w ubogich krajach sprawiedliwe wynagrodzenia, godne i bezpieczne warunki pracy oraz długoletnie umowy handlowe

19 Sprawiedliwy Handel Produkcja telefonów komórkowych, iphonów, ipadów i innych Produkcja jeansów i innych materiałów np. firanek Produkcja kawy, czekolady i kakao 19

20 Społeczna Odpowiedzialność Biznesu to koncepcja, dzięki której przedsiębiorstwa, generując zysk, dobrowolnie uwzględniają w swojej strategii działalności gospodarczej interesy społeczne i zachowanie równowagi środowiskowej. Odpowiedzialność taką realizuje się poprzez nawiązywanie uczciwych relacji z klientami, pracownikami, właścicielami, inwestorami, dostawcami, konkurencją i społecznością lokalną. Odpowiedzialny biznes to podejście strategiczne i długofalowe, oparte na zasadach dialogu społecznego i poszukiwaniu rozwiązań korzystnych dla wszystkich. 20

21 Trochę historii Etapy kreowania SOB: 1. Era przedsiębiorców 2. Nowy ład Franklina Roosevelta 3. Problemy społeczne w latach sześćdziesiątych XX w. Clipart : office.com 21

22 Gdzie szukać odpowiedzialnych firm? Respect Index Forum Odpowiedzialnego Biznesu Portal Corporate Social Responsibility Komisji Europejskiej Portal CSRinfo 22

23 Edukacja globalna w liczbach Na świecie żyje obecnie ponad 7 mld ludzi, z tego 6 mld na globalnym Południu Około 55% ludności świata mieszka na terenach zurbanizowanych, z tego ponad 2,5 mld to mieszkańcy miast globalnego Południa W skali globalnej mówi się o granicy absolutnego ubóstwa i obecnie wynosi ona 1,25 USD dziennie na osobę Od 2000 roku odsetek ludzi żyjących poniżej granicy absolutnego ubóstwa (1,25 USD dziennie) spadł z prawie 50% (!) do ok. 25% Obecnie w Polsce granica skrajnego ubóstwa (minimum egzystencji) wynosi: 510 PLN miesięcznie dla gospodarstwa 1-osobowego 1401 PLN miesięcznie dla gospodarstwa 4-osobowego W samej Chińskiej Republice Ludowej ok. 650 milionów ludzi wyszło z absolutnego ubóstwa w ciągu 25 lat Przewidywane średnie tempo wzrostu gospodarczego krajów Południa w roku 2013 wynosi 5,3%, podczas gdy gospodarka Stanów Zjednoczonych urośnie o niecałe 2%, a strefy Euro skurczy się o 0,3%. 23

24 Gęstość zaludnienia świata w 2011 r 24

25 Dochód narodowy brutto na 1 mieszkańca w 2011r 25

26 Gęstość zaludnienia na świecie w 2011 r Porównanie gęstości zaludnienia z dochodem narodowym brutto Dochód narodowy brutto na 1 mieszkańca w 2011 r. 26

27 Edukacja obywatelska a edukacja globalna EDUKACJA OBYWATELSKA EDUKACJA GLOBALNA EDUKACJA ROZWOJOWA EDUKACJA NA RZECZ ZRÓWNOWAŻONEGO ROZWOJU EDUKACJA NA RZECZ PRAW CZŁOWIEKA I NA RZECZ POKOJU EDUKACJA MIĘDZYKULTUROWA 27

28 Edukacja globalna w szkole Edukacja globalna Przedmioty zgodne z podstawa programową kształcenia ogólnego Kółka zainteresowań Projekty uczniowskie Program wychowawczy szkoły, zajęcia z wychowawcą 28

29 Miejsce edukacji globalnej w podstawie programowej kształcenia ogólnego Język polski np.: wierszyki dla dzieci o czekoladzie, Roald Dahl Charlie i czekolada, publicystyka, B. Prus Lalka, filmy z Charlesem Chaplinem np.: dzisiejsze czasy z 1936 r; Języki obce np.: żywienie- artykuły spożywcze, posiłki, elementy wiedzy o krajach z obszaru nauczanego języka, z uwzględnieniem kontekstu wielokulturowego oraz tematyki integracji, korzystanie ze źródeł informacji w języku obcym Historia (gimnazjum i szkoła ponadgimnazjalna).: świat po II wojnie światowej, rozpad systemu kolonialnego Historia i społeczeństwo.: wątek 6- gospodarka 29

30 Miejsce edukacji globalnej w podstawie programowej kształcenia ogólnego Wiedza o społeczeństwie (gimnazjum i szkoła ponadgimnazjalna).: Problemy współczesnego świata, porównuje sytuację w państwach globalnego Południa i globalnej Północy i wyjaśnia na przykładach, na czym polega ich współzależność; wyjaśnia, odwołując się do przykładów, na czym polega globalizacja w sferze kultury, gospodarki i polityki; ocenia jej skutki; rozważa, jak jego zachowania mogą wpływać na życie innych ludzi na świecie (np. oszczędzanie wody i energii, przemyślane zakupy). Stosunki międzynarodowe w wymiarze globalnym. Przedstawia podmioty oraz zasady prawa międzynarodowego (zasadę suwerenności, wzajemności, pacta sunt servanda); charakteryzuje na przykładach najczęściej stosowane metody rozwiązywania sporów między państwami; wyjaśnia przyczyny dysproporcji między globalną Północą i globalnym Południem oraz mechanizmy i działania, które ją zmniejszają lub powiększają; przedstawia na przykładach wzajemne zależności pomiędzy państwami biednymi i bogatymi w polityce, ekonomii, kulturze i ekologii. Globalizacja współczesnego świata. Przedstawia wieloaspektowy charakter procesów globalizacji (polityka, gospodarka, kultura, komunikacja, ekologia);ocenia rolę wybranych państw oraz instytucji o zasięgu globalnym (organizacji, korporacji, mediów) w procesach globalizacyjnych; rozważa racje ruchów ekologicznych i alterglobalistycznych oraz racje ich przeciwników, formułując własne stanowisko w tej sprawie. Podstawy przedsiębiorczości.: Gospodarka i przedsiębiorstwo. Uczeń wyjaśnia zasady funkcjonowania przedsiębiorstwa; charakteryzuje mechanizmy funkcjonowania gospodarki i instytucji rynkowych oraz rolę państwa w gospodarce; analizuje aktualne zmiany i tendencje w gospodarce świata i Polski; rozróżnia i porównuje formy inwestowania i wynikające z nich ryzyko. Uczeń wyjaśnia zasady etyczne w biznesie i w relacjach pracownik-pracodawca, potrafi ocenić zachowania pod względem etycznym 30

31 Linki do stron www dotyczących edukacji globalnej d=11&itemid=

32 32

33 Najnowsze informacje z oferty RODN WOM zapewnicie sobie Państwo zamawiając naszego NEWSLETTERA. Zapraszamy także do dzielenia się swoim dorobkiem zawodowym w ramach przykładów dobrych praktyk.

34 Dziękuję za uwagę Elżbieta Straszak - straszak@womczest.edu.pl clipart: office.com 34