Możliwe Produkty JEREMIE

Transkrypt

1 1. Wstęp Instrumenty JEREMIE Plska W rzumieniu EFI sektr MŚP w Plsce będzie wspierany ze śrdków EFRR na dwóch pzimach: na szczeblu centralnym w ramach działań przewidzianych w prgramie peracyjnym Innwacyjna Gspdarka raz na pzimie reginalnym w ramach 16 reginalnych prgramów peracyjnych. Działania na szczeblu centralnym będą bejmwały przede wszystkim instrumenty typu equity (zasilenia kapitałwe), natmiast działania na szczeblu reginalnym będą dtyczyły instrumentów dłużnych. Na pdstawie naszych rzmów z Ministerstwem Gspdarki rzumiemy, iż pmim przyjęcia teg gólneg pdziału pmiędzy prgramami reginalnymi raz prgramem centralnym urzędy marszałkwskie mają mżliwść włączania d swich prgramów peracyjnych instrumentów typu equity w ramach inicjatywy JEREMIE, pd warunkiem, iż są ne znacząc dmienne d działań przewidzianych w ramach prgramu Innwacyjna Gspdarka. Stąd, ptencjalny prtfel prduktów inżynierii finanswej d wprwadzenia w Plsce mógłby wyglądać następując: Mżliwe Prdukty JEREMIE Start-up Wczesna Faza Rzwju Ekspansja Zasilenie Kapitałwe (equity) Venture Capital Instrumenty Dłużne Mikrpżyczki/Pżyczki Glbalne/Pżyczki Pdprządkwane Pręczenia Instrumenty quasi-kapitałwe Participating Lans Finanswanie Mezzanine Inne Instrumenty Finanswanie Transferu Technlgii Aniły Biznesu Zaprezentwany pwyżej zbiór ptencjalnych prduktów nie jest wyczerpujący i będzie dstswywany d specyficznych warunków w każdym wjewództwie w ramach prcesu ewaluacji. Strna 1 z 12

2 2. Instrumenty Inżynierii Finanswej a) Zasilenia Kapitałwe Ministerstw Gspdarki przewiduje wprwadzenie na szczeblu centralnym działania plegająceg na wsparciu funduszy venture capital pprzez zasilenia kapitałwe raz zwrt ksztów. Śrdki EFRR mają być transferwane przez Krajwy Kapitałwy (KFK), fundusz funduszy. EFI pdpisał umwę z KFK, na pdstawie której EFI przeprwadzi kmplekswe usługi dradcze związane z mdelwaniem raz wyknywaniem działań funduszu funduszy w sektrze venture capital. Współpraca pmiędzy KFK raz EFI mgłaby również dnsić się d inicjatywy JEREMIE przy pwstaniu funduszu hlding fund. Rzważna pwinna zstać również mżliwść k-inwestycji śrdków publicznych zarządzanych na pzimie krajwym raz reginalnym, d maksymalneg pzimu 75% w przypadku funduszy venture capital. Inne mżliwści współpracy pmiędzy działaniami na szczeblu centralnym raz reginalnym mgą również zstać cenine. b) Instrumenty pżyczkwe Pżyczki Glbalne (ang. Glbal Lan) Pżyczka Glbalna JEREMIE HOLDING FUND Pręczenie Bezpśrednie Pżyczki Pśrednik Finanswy Pżyczka Glbalna MIF MIF Pżyczka glbalna plega na przekazaniu śrdków pśrednikm finanswym (np. bankm, funduszm pżyczkwym, instytucją mikr-pżyczkwym) w celu dalszeg ich przekazania ptencjalnym przedsiębircm jak również istniejącym firmm. Pczątkwy transfer mże przyjąć frmę pżyczki glbalnej przekazanej bezpśredni ze śrdków zgrmadznych w funduszu hlding fund. Przekazanie śrdków pśrednikm finanswym w ramach pżyczki glbalnej mże również zstać zaaranżwane przez menadżera ze śrdków Międzynardwej Instytucji Finanswej Strna 2 z 12

3 (MIF), np. EBI. W tym przypadku instytucja przekazująca śrdki pśrednikm mgłaby uzyskać pręczenie w ramach inicjatywy JEREMIE. Pżyczki Pdprządkwane (Drugrzędne) (ang. Subrdinated Lans) Pżyczki Pdprządkwane 50% 50% pżyczki pdprządkwanej 50% 50% pżyczki pdprządkwanej 50% 50% pżyczki pdprządkwanej Instytucja Instytucja ferująca ferująca pżyczki pżyczki pdprządkwane pdprządkwane JEREMIE JEREMIE HOLDING HOLDING FUND FUND 50% 50% pżyczki pdprządkwanej Pżyczki pdprządkwane mają na celu wsparcie finanswania sób fizycznych raz mikr przedsiębirstw. Pżyczki pdprządkwane charakteryzują się tym, że należnści wynikające z teg typu transakcji uwarunkwane są uregulwaniem zbwiązań wbec innych pżyczkdawców (są drugrzędne ang. Junir - w stsunku d innych pżyczkdawców), c pwduje, iż bywają również klasyfikwane jak instrumenty quasi-equity. Pżyczki teg typu udzielane są bezpśredni beneficjentm pprzez przekazywanie śrdków równych c d wyskści śrdkm przekazywanym przez pzstałych pżyczkdawców (kreślanych jak senir) lub też w frmie refinanswania instytucji pśredniczących ferujących pżyczki zapewniając w ten spsób zwiększenie ich dstępnści. Pdbnie jak w przypadku instrumentów pręczeniwych głównym celem pżyczek pdprządkwanych jest zmniejszenie ryzyka pżyczkdawców w celu pszerzenia ich działalnści prwadzącej d zwiększenia pdaży śrdków dstępnych dla mikr przedsiębirstw raz sób fizycznych. Głównym elementem dróżniającym teg typu działania d mikr-pręczeń jest kniecznść psiadania większeg kapitału pzwalająceg na przekazanie pżyczek pdprządkwanych. Główne krzyści pżyczek pdprządkwanych: Pszerzny dstęp d finanswania dla sób fizycznych raz MSP ze względu na graniczne wymagania pżyczkdawców dnśnie zabezpieczenia; Krzystniejsze warunki dla pżyczkbirców; Strna 3 z 12

4 Efekt mnżnika na śrdkach publicznych w sytuacji, gdy część pżyczek przekazywana jest przez instytucje pżyczkwe z własnych zasbów; Wyska liczba beneficjentów prezentująca dgdne wsparcie ze śrdków publicznych; Pdprządkwany charakter pżyczek prwadzi d bniżenia ryzyka dla banków/pżyczkdawców; Odnawialny charakter; Elastycznść: specyficzne pżyczki mgą zstać nakierwane na pszczególne sektry/grupy beneficjentów, np. dłuższa prlngata lub kres płatnści dla nw pwstałych przedsiębirstw (start-up). c) Instrumenty Pręczeniwe Instrumenty pręczeniwe będą mdelwane przez menadżera funduszu hlding fund raz zasilane kapitałw z funduszu hlding fund. Pniższe krzyści mgą być przypisane schematm pręczeń przedstawinych w tym rzdziale: Pszerzny dstęp d finanswania dla sób fizycznych raz MSP ze względu na graniczne wymagania pżyczkdawców dnśnie zabezpieczenia; Pzytywny wpływ pręczeń na wymagany pzim rezerw banków; Krzystniejsze warunki dla MSP; Większa dstępnść śrdków dla MSP; Efekt mnżnika na śrdkach publicznych w sytuacji, gdy pżyczki przekazywane są przez instytucje pżyczkwe/banki z własnych zasbów; Wyska liczba beneficjentów prezentująca dgdne wsparcie ze śrdków publicznych; Pdział ryzyka z pżyczkdawcą zapewnia dstswanie czekiwań bu strn; Odnawialny charakter; Elastycznść: specyficzne pżyczki mgą zstać nakierwane na pszczególne sektry/grupy beneficjentów, np. dłuższa prlngata lub kres płatnści dla nw pwstałych przedsiębirstw (start-up). Strna 4 z 12

5 Reginalny/Krajwy Pręczeniwy Reginalny/Krajwy Pręczeniwy Pżyczka Pżyczka Pżyczka Pręczenie, np. d 80% Reginalny/ Reginalny/ Krajwy Krajwy Pręczeniwy Pręczeniwy Pżyczka Reginalny/Krajwy fundusz pręczeniwy feruje pręczenia bankm lub innym instytucją finanswym, które w efekcie rzszerzają dstępnść pżyczek dla MSP. T skuteczne działanie pzwala na dtarcie d dużej liczby kńcwych dbirców przy pmcy granicznych śrdków, w sytuacji, gdy fundusz pręczeniwy ma za zadanie pkryć straty a śrdki dla MSP są przekazywane przez pżyczkdawców z własnych kapitałów. Pręczenia na gół pprawiają warunki finanswania ferwane MSP raz pwdują zmniejszenie wymagań dnśnie zabezpieczenia. Pręczenie mże bejmwać całą kwtę pżyczki lub jej część. pręczeniwy mże współpracwać z bankami lub funduszami pżyczkwymi w trybie prtfelwym, tzn. pżyczka jest autmatycznie bejmwana pręczeniem przy spełnieniu wcześniej ustalnych kryteriów, lub indywidualnym, gdzie każda pżyczka jest ceniana sbn. Strna 5 z 12

6 Pręczenia Mikr-pżyczek Pręczenia Mikr-pżyczek Instytucja Instytucja mikrpżyczkwa mikrpżyczkwa Pręczenie, np. d 80% Mikrpżyczki Prtfel Prtfel mikrpżyczek mikrpżyczek Mikrpręczeniwy Mikrpręczeniwy Instytucja Instytucja mikrpżyczkwa mikrpżyczkwa Prtfel Prtfel mikrpżyczek mikrpżyczek funkcjnuje tak jak w przypadku standardweg funduszu pręczeniweg, przy czym umwa z instytucją pśredniczącą najczęściej dtyczy prtfela mikrpżyczek. Strna 6 z 12

7 Re-gwarancyjny Re-gwarancyjny pżyczka pżyczka pżyczka pżyczka Pręczenie, np. d 80% Pręczeniwy Pręczeniwy Pręczeniwy Re-gwarancja, np. d 50% Regwarancyjny Regwarancyjny Re-gwarancje udzielane są lkalnym funduszm pręczeniwym w sytuacji, gdy instytucje te są dbrze rzwinięte. Re-gwarancja pzwala na rzszerzenie działalnści przez lkalne fundusze pręczeniwe pprzez przejęcie części ryzyka pnszneg przez nie, ferując zwiększną dstępnść pręczeń. System pręczeń stwrzny w ten spsób pzwala na siągnięcie wyskieg mnżnika na śrdkach publicznych. Strna 7 z 12

8 Gwarancyjny dla Inwestycji Kapitałwych Gwarancyjny dla Inwestycji Kapitałwych Inwestycja kapitałwa VC VC Inwestycja kapitałwa Inwestycja kapitałwa VC VC VC VC Gwarancja, np. d 50% Gwarancyjny Gwarancyjny Inwestycja kapitałwa VC VC gwarancyjny feruje gwarancje dla inwestrów kapitałwych, np. funduszy venture capital, aniłów biznesu, itp. Gwarancja ta ma na celu zwiększenie dstępnści śrdków inwestwanych w przedsiębirstwa prwadząc d pprawy ich sytuacji. Utwrzenie funduszu gwarancyjneg, ze względu na redukcję ryzyka ferwaną inwestrm kapitałwym, ma na celu przyciągnięcie kapitału w dany regin/d daneg sektra. Wypłata śrdków przez fundusz gwarancyjny jest na gół pwiązana z bankructwem MSP lub niekrzystnym wyjściem (wyjście t np. wprwadzeniem na giełdę lub dsprzedaży inwestrwi branżwemu). Sekurytyzacja Operacje sekurytyzacyjne mgą zstać przeprwadzne w krajach, gdzie przyjęte zstała legislacja umżliwiająca teg typu działania. Na gół przeprwadzane są ne na szczeblu centralnym. Mżliwść zaaranżwania transakcji sekurytyzacyjnych będzie analizwana indywidualnie. Strna 8 z 12

9 Guarantee instruments Securitisatin fr a financing prgramme Lans Bank Bank Purchase f the lans frm the Bank Sale f the lans t SPV Special Special Purpse Purpse Vehicle Vehicle Issuance f Ntes Senir Senir Mezzanine Mezzanine Cash flw payments and repayment f the Ntes at maturity First First Lss Lss Piece Piece Guarantee instruments Micr-finance Securitisatin fr funding purpses Micrfinance lans Micrfinance lans Micrfinance lans MFI MFI 1 1 MFI MFI 2 2 MFI MFI (...) (...) Funding (glbal lan) granted t the MFIs Special Special Purpse Purpse Vehicle Vehicle (Luxemburg (Luxemburg Sec. Sec. Law) Law) Issuance f Ntes Senir Senir Senir Senir Mezzanine Mezzanine Junir Junir Strna 9 z 12

10 d) Instrumenty quasi-kapitałwe Pżyczki partycypacyjne (ang. participating lans) na prjekty badawczrzwjwe w fazie przedzalążkwej Instrument: Pżyczki partycypacyjne zastępują dtacje bezzwrtne (granty) przeznaczane na prjekty badawcz-rzwjwe. Odsetki d teg typu pżyczek są kumulwane, tj. nie są wypłacane pżyczkdawcy. Kwta pżyczki wraz ze skumulwanymi dsetkami jest przekształcana w udziały w mmencie przeprwadzania kwalifikwanej rundy finanswej, tj. ferwania udziałów inwestrm kwalifikwanym (np. zarejestrwanym funduszm venture capital), p cenie ferwanej w ramach tej rundy. Pżyczka teg typu byłaby pdprządkwana (drugrzędna) w stsunku d innych pżyczek udzielnych przez banki. Kwta pżyczki wraz z dsetkami stawałaby się wymagalna w przypadku zaistnienia ustalnych wcześniej klicznści, np. p upływie kresu X lat bez przeprwadzenia kwalifikwanej rundy finanswej. Sugerwana wartść pżyczki: EUR 5,000 50,000 na pszczególną pżyczkę (średnia wartść EUR 20,000). Platfrma inwestycyjna dyspnująca śrdkami wartści EUR 20 mln mgłaby zatem wesprzeć kł 1,000 prjektów. Finanswanie typu mezzanine dla rzwijających się przedsiębirstw Instrument: Instrument hybrydwy klasyfikujący się pmiędzy finanswaniem dłużnym a inwestycjami kapitałwymi. Finanswanie mezzanine składa się z pżyczki kszcie rynkwym, pdprządkwanej w stsunku d pzstałych pżyczek, uzupełninej instrument kapitałwy, np. pcje na bjęcie udziałów. Taki kształt inwestycji zwiększa ptencjalny zysk instytucji udstępniającej śrdki jedncześnie zachęcając d pdjęcia większeg ryzyka. Celem instrumentu mezzanine jest zapewnienie dstępnści śrdków pdmitm w fazie rzwju, zapewniając im mżliwść dalszeg zadłużania się. Sugerwana wartść: EUR 20,000 1,000,000 na perację. Inne Instrumenty Finanswanie Transferu Technlgii pprzez prefinanswanie przychdów z tytułu hnrariów autrskich wynikających z własnści intelektualnej (ang. Ryalties) Instrument: Zakup części praw d patentów przez Własnści Intelektualnej (ang. IP Fund), który staje się dpwiedzialny za maksymalizację wartści patentów zgrmadznych w prtfelu funduszu. byłby zarządzany przez firmę menadżerską, której ptencjalnym współwłaścicielem byłaby Instytucja badawczrzwjwa a także zespół zarządzający takim funduszem. Prcentwy udział w patentach (tj. przychdach z nich) zależy d zadań wyknywanych przez firmę zarządzającą funduszem, np. w zależnści kt zajmwałby się prcesem patentwania. Sugerwana wartść: EUR 10,000 70,000 na patent (średnia wartść EUR 50,000). wielkści EUR 10 mln byłby wystarczający. Strna 10 z 12

11 Transferu Technlgii Na pdstawie badań przeprwadznych przez EFI na zlecenie Kmisji Eurpejskiej (DG Research) zstały zidentyfikwane trzy mdele funduszy zajmujących się transferem technlgii (TT). Mdele te, zilustrwane pniżej, bazują na pmcy zewnętrznych menadżerów funduszy TT w realizacji zysków wynikających z własnści intelektualnej wytwrznej w instytucjach badawczych pprzez sprzedaż patentów, sprzedaż licencji lub twrzenie nwych firm bazujących na danej własnści intelektualnej (ang. Spin-ut). W ramach pierwszeg mdelu prawa d własnści intelektualnej pzstają w instytucji badawczej, która trzymuje wsparcie finanswe raz techniczne w zakresie zarządzania w celu realizacji psiadanej własnści na rynku. Schemat ten jest uwarunkwany dstępnścią wykwalifikwaneg persnelu raz umiejętnści w zakresie transferu technlgii w ramach instytucji badawczej, który pzwalałby na współpracę z menadżerem funduszu TT. Wynagrdzenie funduszu jest ustalane na bazie prcentweg udziału w przychdach z kmercjalizacji. W drugim mdelu własnść intelektualna jest przekazywana lub licencjnwana d funduszu TT drębnie dla pszczególnych prjektów. Menadżer funduszu TT dąży d maksymalizacji wartści przekazanej własnści, a następnie dzieli się przychdami z instytucją badawczą. Mdel ten jest pdbny d zaprezentwanej pwyżej kncepcji prefinanswania przychdów z tytułu hnrariów. Bazując na pwyższym przykładzie w schemacie trzecim fundusz TT nabywa kreślny prtfel prjektów i następnie dąży d maksymalizacji jeg wartści. In-huse Tech Transfer mdel Outsurced Tech Transfer mdel IP Prtfli mdel TTA Facility TTA Facility TTA Facility, TA Fin l return TTV Remuneratin Other invest. Funding + mgt. assist. RO r Inventr Cmmercial -isatin Market, TA Fin l return TTV Other invest. RO r Inventr IP Assmnt r excl. licensing Cmmercial -isatin Market Remun.: prfit sharing, TA TTV Prtfli Mgt. Agrmt Fin l return Other invest. Equity and/r. RO r IP Assmnt Inventr r excl. licensing TTV Manager Cmmercial -isatin Market TTV funds prjects lump sum, milestne-based, r prject per prject. IP prtfli: discrete set f develpment prjects ŹRÓDŁO: Mdel własny na pdstawie raprtu TTA IP prtfli: discrete set f develpment prjects => Pre-seed VC, but bulk transfer f IP Strna 11 z 12

12 wspierający inwestycje Aniłów Biznesu - BAMF (ang. Business Angels Matching Fund) BAMF JEREMIE HOLDING FUND BAMF BAMF zarządzany np. np. przez przez lkalną sieć siećaniłów Biznesu Lub LubFimę FimęZarządzającą Aplikacja k-inwestycję K-inwestycja w MSP pd warunkiem spełnienia ustalnych kryteriów Anił Biznesu Inwestycja w MSP Działania inżynierii finanswej nakierwane na aniłów biznesu mgą zstać wprwadzne w krajach/reginach, w których istnieje sieć aniłów biznesu. Jeżeli ta knieczna infrastruktura nie jest ukształtwana, działania w ramach JEREMIE pwinny skupić się na zawiązaniu i wsparciu teg rdzaju rganizacji na szczeblu reginalnym raz lkalnym, a także ich integracji w ramach Eurpejskiej Sieci Aniłów Biznesu (EBAN). Tylk w przypadku, gdy ten warunek zstał spełniny mżliwe jest wprwadzenie instrumentów finanswych. Idea funduszu wspierająceg inwestycje Aniłów Biznesu ( BAMF) plega na wykrzystaniu: u BAMF zarządzaneg przez sieć aniłów biznesu lub wybraną firmę zarządzającą Aniłów Biznesu, tj. indywidualnych inwestrów. Anił Biznesu na pdstawie przeprwadznej analizy firmy (ang. due diligence) pdejmuje decyzję inwestycji w dane MSP raz składa aplikację d u BAMF k-inwestycję, tj. inwestycję śrdków tej samej wyskści (prcentwa wartść k-inwestsycji mże się różnić w pszczególnych reginach). BAMF, na pdstawie wcześniej kreślnych kryteriów (dtyczących np. wielkści MSP, sektra, itd.), pdejmuje decyzję dinwestwaniu MSP ze śrdków publicznych. Strna 12 z 12