Rynek mebli na Węgrzech (październik 2007) :22:11

Transkrypt

1 Rynek mebli na Węgrzech (październik 2007) :22:11

2 2 Meblarstwo jest gałęzią gospodarki bardzo silnie powiązaną z budownictwem, w tym w szczególności z budownictwem mieszkaniowym oraz w mniejszym stopniu budownictwem komercyjnym (biurowym i handlowym). Na rozwój budownictwa wpływ wywiera z kolei ogólna sytuacja gospodarcza, a także czynniki demograficzne oraz zamożność społeczeństwa. 1. Wstęp Meblarstwo jest gałęzią gospodarki bardzo silnie powiązaną z budownictwem, w tym w szczególności z budownictwem mieszkaniowym oraz w mniejszym stopniu budownictwem komercyjnym (biurowym i handlowym). Na rozwój budownictwa wpływ wywiera z kolei ogólna sytuacja gospodarcza, a także czynniki demograficzne oraz zamożność społeczeństwa. Ogólna sytuacja gospodarcza Związane ze zmianą ustroju gospodarczego załamanie gospodarcze na Węgrzech było długotrwałe (lata ) i dość głębokie (spadek PKB do poziomu 85% wartości z roku 1990). Kolejne lata to okres marazmu gospodarczego i wzrostu utrzymującego się na poziomie niewiele wyższym od błędu statystycznego. Poziom PKB roku 1990 Węgry osiągnęły dopiero w roku Węgierska gospodarka weszła w fazę szybszego wzrostu dopiero w 1997 roku i potrafiła go utrzymać aż do 2005 roku. W tym czasie węgierski PKB rósł rocznie o 4%-5%. Wzrost węgierskiego PKB w latach I.kw 2007 II.kw 4,1 4,4 4,2 4,8 4,1 3,9 2,9 1,4 Gospodarka węgierska zaczęła wyraźnie spowalniać od II. kwartału 2006 roku, tak iż po raz pierwszy od kilku lat wzrost PKB nie przekroczył czterech procent. W kolejnych kwartałach spowolnienie było coraz bardziej widoczne. Według danych Centralnego Urzędu Statystycznego produkt krajowy brutto w I. kwartale 2007 r. był wyższy niż w analogicznym okresie poprzedniego roku 2006 r. o 2,9%, a w drugim kwartale już tylko o 1,4%. Wzrost gospodarczy hamowały wysokie stopy procentowe banku centralnego, które w październiku 2006 roku wynosiły 8%. Zgodnie z najnowszymi projekcjami stopy będą stopniowo spadać i większość analityków jest przekonanych, iż na koniec bieżącego roku spadną do 7%. Drogi kredyt był utrudnieniem głównie dla małych firm. Po serii drastycznych podwyżek cen od jesieni ub. roku, obejmujących wszystkie grupy towarowe i usługi, sięgających niekiedy 70%, poziom inflacji na Węgrzech zaczął gwałtownie wzrastać osiągając apogeum w lutym 2007, kiedy stopa inflacyjna przekroczyła poziom dwucyfrowy. W chwili obecnej poziom inflacji wynosi 6,4% (wrzesień do września). Bezrobociena Węgrzech utrzymuje się na stosunkowo niskim poziomie 7,0%, choć liczba bezrobotnych stale wzrasta. W marcu 2007 r. wyniosła 316 tysięcy, a liczba zatrudnionych w gospodarce narodowej tysięcy. Ciekawa jest struktura geograficzna bezrobocia. O ile na zachodzie kraju trudno o wykwalifikowaną siłę roboczą to na wschodzie Węgier bezrobocie jest największe i w niektórych regionach wynosiło kilkanaście procent. Niepokojącym zjawiskiem jest stosunkowo duży odsetek bezrobotnych w grupie

3 3 wiekowej do 24 lat (aż 19,5%) i wśród absolwentów wyższych uczelni. Demografia Węgry na początku 2007 roku zamieszkiwało tys. osób, z tym, że corocznie liczba ludności spada o tysięcy osób (jeszcze na początku obecnej dekady Węgry liczyły tys. ludności. Liczba zawieranych małżeństw od początku 2000 roku ustabilizowała się na poziomie tysięcy rocznie w skali kraju. Znacząca jest także liczba rozwodów, która średnio w roku wynosi ok tysięcy. Rocznie na Węgrzech rodzi się ok. 100 tys. dzieci. Wartość ta ma tendencję rosnącą. W najsłabszym roku obecnej dekady (2003) urodziło się 94,6 tys. dzieci, w 2006 już 99,9 tys. Zamożność społeczeństwa W 2006 roku węgierski PKB osiągnął wartość 23 bilionów 757 miliardów forintów, co daje około 95 miliardów euro. Na jednego mieszkańca PKB wynosi euro, a liczone według parytetu siły nabywczej euro.[1] W pierwszej połowie br. nastąpił spadek realnych płac w gospodarce narodowej o 6,4%, a przeciętne wynagrodzenie netto utrzymało się na poziomie 111 tys. HUF (ok. 459 euro). Spadek realnych wynagrodzeń miał związek z gwałtownym skokiem inflacji jesienią 2006 roku i na wiosnę 2007 roku. W minionych latach poziom płac realnych ulegał znacznym wahaniom, najszybszy wzrost odnotowano w latach Na meble statystyczna węgierska rodzina rocznie wydaje 13,5 tys. forintów (ok. 54 euro), co oznacza, iż na zakup mebli do użytku prywatnego w skali kraju wydawana jest kwota ok. 210 milionów euro.[2] Wzrost płac realnych w % w latach m 2,5 1,5 6,4 13,6 9,2-1 6,3 3,5-7 Budownictwo mieszkaniowe W latach węgierskie budownictwo mieszkaniowe przeżywało swój rozkwit, choć w dalszym ciągu powstawało znacznie mniej mieszkań niż przed okresem transformacji ustrojowej. Wzrostowi sprzyjały w tym czasie zachęty rządowe w postaci ulg podatkowych i preferencyjnych kredytów, zarówno na budowę nowych domów i mieszkań jak i ich kupno z drugiej ręki, oraz efekt utrzymywania się wzrostu płac realnych w latach W roku 2006 oddano do użytku mieszkania, ponad 7 tysięcy mniej niż w roku 2005 i 10 tysięcy mniej niż w roku W latach większość (w 2003 roku ponad 85%) nowo budowanych mieszkań była dotowana z budżetu państwa (w postaci ulg podatkowych lub dopłat do odsetek do kredytów bankowych), w 2006 roku było to już tylko ok. 25%. Ciężar finansowania budownictwa mieszkaniowego wzięły na siebie banki. W 2006 roku udzielono kredytów mieszkaniowych na kwotę 747 mld forintów (ok. 3 mld euro). Łącznie wartość udzielonych kredytów mieszkaniowych ma wartość mld forintów (ok. 10,7 mld euro) i zdecydowana większość z nich nominowana jest w walucie narodowej (65%).

4 4 Spośród udzielonych w 2006 roku kredytów mieszkaniowych 32% z nich dotyczyło budowy nowych domów bądź zakupu nowego mieszkania, natomiast ok. 50% kredytów dotyczyło zakupu mieszkania lub domu używanego. Pozostała kwota została przeznaczona na remont, powiększenie domu/mieszkania, ewentualnie na kredyty pomostowe. Mieszkania wybudowane w latach , w tys ,5 35,5 43,9 41,4 33,8 Ponad 24% wszystkich nowobudowanych mieszkań powstaje w Budapeszcie, a w tzw. Regionie centralnym, który obejmuje Budapeszt i województwo budapeszteńskie ponad 44%. Najczęściej budowane są mieszkania 3-pokojowe (30,2% wybudowanych lokali w 2006 roku), 4- pokojowe (27%) oraz 2-pojowe (24,7%). Mniej więcej tyle samo (7,7%) powstaje jednopokojowych kawalerek oraz mieszkań z 5 pokojami. Lokale, które mają 6 pokoi lub więcej powstają dość rzadko (2,4%). 2. Węgierski przemysł meblarski Struktura, zatrudnienie, zarobki W 2004 roku[3] na Węgrzech było zarejestrowanych[4] przedsiębiorstw w branży produkcji mebli. W stosunku do 2002 roku jest to o 22% więcej. Blisko połowa z tej kwoty (2.378) to działalność gospodarcza prowadzona przez osoby fizyczne. W branży meblarskiej działało natomiast spółek prawa handlowego.[5] Liczba firm meblarskich w podziale na poszczególne działy produkcji przedstawia się następująco: Działy Liczba firm zarejestrowanych - w tym spółki Produkcja mebli do siedzenia Produkcja mebli biurowych

5 5 Produkcja mebli kuchennych Pozostała produkcja mebli Produkcja materacy RAZEM Węgierskie firmy meblowe to przedsiębiorstwa małe. Liczba firm zatrudniających powyżej 50 osób nie przekracza setki, a zatrudniających od 10 do 50 osób nie przekracza 400. Łącznie w przemyśle meblarskim jest zatrudnionych (na pełnych etatach) ok tysięcy ludzi. Na początku 2007 roku zatrudnienie w branży meblarskiej spadło o 2,1%, zwolnienia dotknęły najważniejszą grupę przedsiębiorstw tj. produkujących meble do siedzenia. W tej grupie spadek zatrudnienia wyniósł 11,7%. Także przedsiębiorstwa produkujące meble biurowe ograniczyły zatrudnienie o 10,5%. Wzrost zatrudnienia w pozostałych grupach firm (produkcja mebli kuchennych - wzrost o 6,2%, produkcja mebli pozostałych, wzrost o 8,0%) nie zrekompensował ogólnego spadku zatrudnienia w branży. Zarobki w branży meblarskiej są niższe niż sferze przedsiębiorstw i wynoszą brutto 109,2 tys. forintów (I. kwartał 2007 roku) czyli ok. 440 euro. Dla porównania średnie zarobki brutto w przemyśle przetwórczym w 2006 roku wynosiły 159 tys. forintów, a w całej gospodarce narodowej 171 tys. forintów. Produkcja - wartość W 2006 roku węgierski przemysł meblarski wyprodukował produkty o łącznej wartości 134,7 miliardów forintów, z tego na rynek wewnętrzny trafiła produkcja o wartości 69,9 miliardów forintów, a na eksport - 64,8 miliardów forintów. Produkcja - dynamika W latach produkcja mebli na Węgrzech dynamicznie rosła w tempie ok. 15% rocznie, gwałtowny, bo ponad dwudziestoprocentowy spadek odnotowano w roku Od tamtej pory przemysł meblarski rozwija się, choć dynamikę wzrostu trudno nazwać oszołamiającą. Wyjątkiem był rok 2006, kiedy to produkcja mebli wzrosła o 13,6%. W ciągu pierwszych 6 miesięcy 2007 roku wzrost produkcji meblarskiej był umiarkowany (4%) i do tego niższy, niż wzrost produkcji ogółem. Węgierska gospodarka jest nastawiona proeksportowo, ponad 50% produkcji przemysłowej kierowana jest za granicę. Przemysł meblarski także sprzedaje znacząca część swej produkcji za granicę (48%), ale dynamika dostaw dla partnerów zagranicznych w ciągu ostatnich 2,5 roku jest niższa niż dynamika produkcji na eksport ogółem. Produkcja - struktura Najważniejszym produktem węgierskiego przemysłu meblarskiego są meble do siedzenia. Stanowią one blisko połowę całej produkcji meblarskiej. Struktura produkcji przedstawia się następująco: Meble do siedzenia - 46%

6 6 Meble biurowe - 10% Meble kuchenne - 7% Meble pozostałe - 34% Materace - 3% O ile produkcja mebli do siedzenia w 2006 roku wzrosła o 13,6%, to w połowie 2007 roku odnotowano tu spadek o 2,2%. W przypadku mebli biurowych w 2006 roku produkcja pozostała na poziomie roku 2005, ale po 6 miesiącach 2007 roku spadek wyniósł już 12%. Te dwie branże przeżywają coraz bardziej widoczny kryzys, widoczny także w zdecydowanym spadku zatrudnienia. W 2007 roku znacząco spadła także produkcja materacy (o 12%). Bardzo szybko rośnie natomiast produkcja mebli kuchennych - w 2006 roku o 47%, w tym na rynek wewnętrzny o 53%, a po 6 miesiącach 2007 roku o 19,4%, w tym na rynek wewnętrzny o 23,3%. Wzrost produkcji mebli pozostałych także zaliczyć można do szybkich - 12,1% w roku 2006 oraz 15,8% w połowie roku Wartościowo produkcja węgierskiego przemysłu meblarskiego przedstawia się następująco: Produkcja mebli na Węgrzech w mld forintów Meble do siedzenia Meble biurowe Meble kuchenne Meble pozostałe Materace Produkcja ogółem 61 13,5 9,9 46,2 4,1 Produkcja na eksport 39,3 3 2,9 19,2 0,3 3. Handel zagraniczny Eksport Węgry nie są znaczącym eksporterem mebli, a głównym odbiorcą węgierskich wyrobów są Niemcy, do których trafia 68% produkcji mebli do siedzenia i spania oraz 45% mebli pozostałych. Drugim znaczącym rynkiem jest Austria, do której trafia 9% węgierskich mebli do siedzenia i spania oraz 11% mebli pozostałych. Ważniejsze rynki zbytu dla węgierskiego przemysłu meblowego w 2006 roku przedstawia poniższa tabela:

7 Węgierski eksport mebli razem, w tym do: 623,4 121,7 Niemiec 428,2 55,6 Austrii 57,0 13,0 Włoch 18,5 0,8 Polski 16,8 1,9 Rumunii 3,1 5,9 Francji 2,2 4,2 Czech 5,6 0,7 w mln euro, dane: KSH Import W latach import mebli na Węgry osiągał wartość ok. 265 milionów dolarów rocznie, w kolejnych latach wartość ta szybko rosła z uwagi na wzrost zamożności społeczeństwa i inwestycje mieszkaniowe. W kolejnych latach wartość importu mebli zwiększała, choć w tempie niższym niż tempo wzrostu importu ogółem Wartość importu mebli[6] 377,7 426,8 446,6 461,7 Dynamika importu mebli - 113,0 104,6 103,3

8 8 w mln euro, dane KSH Struktura Wartość importu w grupie mebli do siedzenia i spania w ostatnich latach ustabilizowała się na poziomie milionów euro. W przypadku importu w tej grupie, żaden z krajów nie zdobył dominującej pozycji na węgierskim rynku, choć prym wiodą towary z Niemiec. Niemieccy producenci zdobyli najsilniejszą pozycję z udziałem 38%. Natomiast pozycję lidera w ciągu ostatnich czterech lat utraciły wyroby austriackie. Liczącymi się dostawcami są Włochy, Austria i Polska, a udział każdego z tych krajów wynosił w 2006 roku od 14% do 11%. Na rynku pojawiły się także meble z Chin. Meble do siedzenia i spania, pozycja 9401, w mln euro Austria 90,6 Niemcy 82,7 Niemcy 95,9 Niemcy 90,9 Niemcy 28,1 Austria 42,3 Austria 43,1 Włochy 32,9 Polska 17,7 Włochy 23,9 Włochy 34,0 Austria 31,8 Włochy 16,8 Polska 19,1 Polska 19,0 Polska 26,3 Hiszpania 5,6 Rumunia 6,5 Rumunia 7,3 Chiny 7,9 Rumunia 3,9 Hiszpania 6,3 Chiny 6,0 Słowenia 7,7 Czechy 3,8 Czechy 4,0 Czechy 3,8 Rumunia 6,7 Francja 2,8 Francja 2,6 Francja 3,7 Czechy 5,7 RAZEM 191,1 RAZEM 221,3 RAZEM 244,8 RAZEM 237,9 dane: KSH

9 9 Import w grupie towarowej mebli pozostałych ustabilizował się na poziomie milionów euro. W tym przypadku wiodącą pozycję zajmują produkty polskie, które opanowały 30% węgierskiego rynku. Udziały kolejnych krajów są zdecydowanie niższe - Niemcy - 18% oraz Włochy i Austria po 11%. Również i w tym przypadku, od 2005 roku zaczęły na Węgry napływać meble z Chin. Meble pozostałe, pozycja 9403, w mln euro Polska 45,0 Polska 53,6 Polska 56,6 Polska 60,2 Niemcy 30,5 Niemcy 29,4 Niemcy 28,6 Niemcy 37,5 Włochy 27,4 Włochy 25,6 Włochy 21,2 Austria 22,0 Austria 13,2 Austria 14,0 Austria 15,8 Włochy 21,6 Rumunia 8,7 Rumunia 9,7 Rumunia 9,2 Rumunia 7,9 Francja 6,6 Francja 8,4 Francja 8,1 Francja 6,9 Czechy 5,7 Czechy 5,9 Czechy 5,7 Chiny 6,2 Hiszpania 5,6 Hiszpania 4,5 Chiny 4,5 Czechy 5,3 RAZEM 171,7 RAZEM 188,8 RAZEM 188,1 RAZEM 199,9 dane: KSH Nie licząc mebli lekarskich i specjalistycznych, których import na Węgry jest śladowy (5,7 mln euro w 2006 roku) najmniejszą grupą towarową są materace i elementy wyposażenia łóżek. Wartość tej grupy systematycznie rośnie, z 14 mln euro w 2003 roku do 24 mln euro w 2006 roku. W ciągu tych czterech lat towary z Polski zdobyły pozycję wiodącą, z udziałem 30% w imporcie tej pozycji. Tradycyjnie ważnymi dostawcami w tej także grupie są producenci z Niemiec, Włoch i Austrii.

10 10 Materace i elementy wyposażenia łóżek, pozycja 9404, w mln euro Niemcy 3,3 Polska 3,7 Polska 5,2 Polska 7,2 Polska 2,8 Niemcy 3,3 Niemcy 3,0 Niemcy 3,4 Włochy 1,7 Włochy 2,3 Włochy 2,5 Austria 1,9 Słowacja 1,0 Austria 1,1 Austria 1,2 Włochy 1,9 RAZEM 14,9 RAZEM 16,6 RAZEM 17,7 RAZEM 23,9 dane: KSH Import z Polski Polscy producenci mebli pojawili się na Węgrzech stosunkowo niedawno, bo dopiero w 1999 roku. Wówczas wartość importu mebli z Polski osiągnęła 15 milionów dolarów. W kolejnych latach dynamika dostaw polskich produktów była bardzo wysoka - w ciągu czterech lat udało się polski eksport potroić. W kolejnych latach Polska stała się jednym z głównych dostawców mebli we wszystkich grupach Wartość importu mebli na Węgry[7] 377,7 426,8 446,6 461,7 Dynamika importu mebli na Węgry - 113,0 104,6 103,3 Import mebli z Polski 65,5 76,4 80,8 93,7

11 11 Dynamika importu mebli z Polski - 116,6 105,7 115,9 Udział mebli z Polski w imporcie na Węgry 17,3% 17,9% 18,1% 20,3% w mln euro, dane KSH, obliczenia własne W ciągu ostatnich 8 lat (od roku 1999 do 2006) udział polskich mebli w imporcie mebli na Węgry w poszczególnych kategoriach zwiększał się w sposób następujący: Meble do siedzenia i spania, pozycja ,2% 9,2% 11,2% Meble pozostałe, pozycja ,1% 18,2% 30,0% Materace i elementy wyposażenia łóżek, pozycja ,5% 18,8% 30,1% dane: KSH, obliczenia własne W ostatnich latach import mebli z Polski rośnie szybciej niż import mebli ogółem, zwłaszcza w roku 2006 różnica ta była bardzo znacząca. Polskie wyroby osiągnęły znacząca pozycję na rynku i cały czas powiększają swój udział w nim. Udział i wartość importu polskich mebli w bardziej szczegółowym rozbiciu w roku 2006 przedstawiał się następująco: 9401 Meble do siedzenia, w mln euro Kod Nazwa Wartość dostaw z Polski Udział dostaw z Polski

12 Siedzenia do pojazdów samochodowych 0,67 16,0% Krzesła obrotowe z regulowaną wysokością 1,88 17,9% Meble do siedzenia z możliwością do przekształcenia na meble do spania 3,87 62,8% Meble do siedzenia z trzciny, wikliny itp. 0,06 3,9% Drewniane meble do siedzenia, tapicerowane 5,48 27,0% Drewniane meble do siedzenia, nietapicerowane 1,59 26,9% Metalowe meble do siedzenia, tapicerowane 0,65 12,8% Metalowe meble do siedzenia, nietapicerowane 0,84 14,7% Meble do siedzenia z kamienia lub tworzyw sztucznych 0,63 13,6% Elementy mebli do siedzenia 5,55 3,6% 9403 Meble pozostałe (bez mebli do siedzenia) Meble biurowe metalowe 0,18 2,5%

13 Pozostałe meble metalowe 1,56 7,0% Meble biurowe drewniane 1,62 14,4% Meble drewniane kuchenne 4,75 43,8% Meble drewniane do sypialni 5,41 31,8% Pozostałe meble drewniane (bez biurowych, kuchennych i do sypialni) 32,10 40,5% Meble z tworzyw sztucznych 0,70 12,0% Meble z kamienia lub wikliny 0,78 22,7% Elementy mebli 9,64 29,0% dane: KSH, obliczenia własne Z powyższych szczegółowych danych wynika, iż pozycja polskich mebli na węgierskim rynku w niektórych segmentach (głównie meble do domowego użytku) jest silniejsza niż wynika to z danych ogólnych. Dotyczy to zwłaszcza mebli do siedzenia, gdzie bardzo wysoką pozycję w imporcie ogółem zajmują elementy mebli. Polskie firmy dostarczają na Węgry głównie wyroby gotowe, stąd ich udział w imporcie w tym segmencie jest zdecydowanie wyższy, niż wynikałoby to z danych zagregowanych. Podsumowanie Węgierski rynek mebli jest przyszłościowy. Kraj w dalszym ciągu odczuwa głód mieszkaniowy, bowiem cały czas mieszkań buduje się mniej niż w latach dziewięćdziesiątych ubiegłego wieku. Powolny spadek stóp procentowych przyczyni się do zwiększenia roli kredytów przeznaczanych na cele mieszkaniowe. Mimo - zapewne chwilowego - obniżenia tempa wzrostu gospodarczego i spadku realnych plac, społeczeństwo węgierskie stoi na podobnym poziomie zamożności co polskie. Niewielki udział mebli w wydatkach gospodarstw domowych będzie się zwiększał wraz ze wzrostem zamożności ludności. Polscy dostawcy mebli wypracowali sobie w ciągu minionych 8 lat bardzo wysoką pozycję, a w wielu segmentach są wiodącymi dostawcami. Nowoczesne wzornictwo, przystępne ceny, doskonała jakość polskich wyrobów oraz szybkość realizacji zamówień są naszymi niewątpliwymi atutami. Widocznym tego znakiem jest coroczne zwiększanie udziału polskich mebli w poszczególnych segmentach węgierskiego rynku.

14 14 Opracował: Marcin Sowa - radca, WPHI w Budapeszcie Wykorzystano materiały z baz danych węgierskiego Centralnego Urzędu Statystycznego (KSH), Węgierskiego Związku Producentów Mebli i Przemysłu Drzewnego oraz materiały własne WEH Budapeszt z 2004 roku. [1] Szacunek KSH [2] Dane KSH za rok 2006 [3] W bazie danych KSH jest to ostatni rok, za jaki dostępne są poniższe dane [4] Ilość firm faktycznie prowadzących działalność jest mniejsza o ok % [5] Dostępne dane za 2005 roku mówią, że w grupie pozostały przemysł przetwórczy", do którego zaliczany jest przemysł także meblowy funkcjonowało 26 spółek akcyjnych, 1491 spółek z o.o. oraz 1386 spółek cywilnych. [6] Import i dynamika pozycji: 9401, 9403 i 9404 [7] Import i dynamika pozycji: 9401, 9403 i 9404

15 15