Krystyna Sanetra FORMAT MARC 21 REKORDU BIBLIOGRAFICZNEGO DLA FILMU

Transkrypt

1 Krystyna Sanetra FORMAT MARC 21 REKORDU BIBLIOGRAFICZNEGO DLA FILMU Warszawa, kwiecień 2008

2 Spis treści Przedmowa 4 Wprowadzenie 6 Etykieta rekordu i pola danych kontrolnych 8 Etykieta Numer kontrolny rekordu Data ostatniej modyfikacji Dane kontrolne, dodatkowa charakterystyka dokumentu Forma fizyczna filmu Dane kontrolne Numer wydawcy Data/czas zdarzenia Instytucja sporządzająca opis Język dokumentu Kod kraju miejsca wydania Strefa tytułu i oznaczenia odpowiedzialności, strefa wydania, strefa szczegółowego oznaczenia rodzaju i wielkości dokumentu elektronicznego, strefa adresu wydawniczego, odmiany tytułu Strefa tytułu i oznaczenia odpowiedzialności Wariant tytułu Strefa wydania Strefa adresu wydawniczego Strefa opisu fizycznego , 490 Strefa serii i filmu wieloczęściowego Strefa serii i filmu wieloczęściowego forma do wyszukiwania Strefa serii i filmu wieloczęściowego forma nie do wyszukiwania 74 5XX Strefa uwag Uwaga ogólna Uwaga dotycząca prac współwydanych Uwaga dotycząca bibliografii załącznikowej Uwaga dotycząca zawartości filmu Uwaga dotycząca ograniczeń w rozpowszechnianiu Uwaga dotycząca twórców i producentów Uwaga dotycząca uczestników lub wykonawców Uwaga dotycząca daty, czasu i miejsca zdarzenia Adnotacja wyjaśniająca lub analiza wskazująca Uwaga dotycząca przeznaczenia użytkowego Uwaga dotycząca innej postaci fizycznej dokumentu Uwaga dotycząca podstawy reprodukcji Uwaga dotycząca finansowania filmu Uwaga dotycząca systemu Uwaga dotycząca języka Uwaga dotycząca nagrody Hasła dodatkowe Hasła dodatkowe nazwa osobowa Hasła dodatkowe nazwa ciała zbiorowego Hasła dodatkowe nazwa imprezy Hasła dodatkowe tytuł ujednolicony 123 2

3 740 Hasła dodatkowe tytuł Hasła dodatkowe serii i opisu filmu wieloczęściowego tytuł Lokalizacja elektroniczna i sposób dostępu do dokumentu elektronicznego 130 Załącznik Załącznik Bibliografia 152 3

4 Przedmowa Instrukcja Format MARC 21 rekordu bibliograficznego dla filmu zawiera informacje niezbędne do sporządzenia takiego rekordu i jest przeznaczona dla bibliotek wykorzystujących różne systemy obsługujące format MARC 21, a w szczególności dla naukowych i akademickich bibliotek uczestniczących we współkatalogowaniu w ogólnopolskim katalogu centralnym NUKAT. Opracowując instrukcję korzystano z aktualnie obowiązujących polskich norm w szczególności Polskiej Normy PN-N Opis bibliograficzny Filmy, amerykańskich przepisów i instrukcji, zaleceń ISBD(NBM), opracowań wydanych w serii FOKA oraz uwzględniono ustalenia Centrum NUKAT i Biblioteki Narodowej dotyczące formatu MARC21 rekordu bibliograficznego dla książki. Norma PN-N Opis bibliograficzny Filmy wydana w grudniu 1994 roku z przyczyn oczywistych uwzględnia ówczesny stan techniki zapisu filmów na nośnikach będących wtedy w powszechnym użyciu, tj. taśmie światłoczułej, taśmie magnetowidowej i płycie wizyjnej. Niniejszą instrukcją objęto natomiast także współczesne nagrania wizyjne, tj. filmy nagrane na dyskach optycznych, nawet jeżeli są one wzbogacone o opcję odtwarzania komputerowego (dodatkowe materiały dostępne wyłączne za pomocą komputera), jak również te dostępne online w Internecie, jeżeli należą do zbiorów danej biblioteki. Z kolei, ww. norma określeniem typu katalogowanego materiału [Film] obejmuje zarówno filmy na taśmie światłoczułej jak i nagrania wizyjne, podczas gdy w zaleceniach amerykańskich oraz w formacie MARC 21 istnieje rozróżnienie na odpowiednio [Motion picture] i [Videorecording]. W niniejszej instrukcji za PN-N przyjęto w polu 245 w podpolu $h jedno określenie katalogowanego dokumentu [Film], niezależnie od tego na jakim nośniku jest on umieszczony. Wspomniane rozróżnienie zostało w instrukcji uwzględnione w polu 007 przeznaczonym na kody określające fizyczną postać filmu oraz będzie widoczne w opisie fizycznym i polach uwag. W instrukcji uwzględniono zasady sporządzania rekordu bibliograficznego i doboru haseł wypracowane przez współpracujące ze sobą biblioteki polskie. Uwzględnia ona tylko te pola, podpola i wartości wskaźników przewidziane w formacie MARC 21 rekordu bibliograficznego, które dotyczą filmu. W instrukcji pominięto pole 100, 110, 111, 130 (nazwa osobowa, nazwa ciała zbiorowego, nazwa imprezy, tytuł ujednolicony) nie mają zastosowania w funkcji haseł głównych opisu bibliograficznego filmu. W konsekwencji nie mają też zastosowania niektóre podpola w polach 700 i 710 oraz pola 240, 243, 800 i 810; ze względu na nikłą możliwość użycia, pominięto również pole 811. Przykłady, w szczególności te zamieszczone w załączniku 1, starano się dobrać tak, by reprezentowały one możliwie wszystkie rodzaje filmów. W niektórych oprogramowaniach (Virtua), zawartość podpola oddziela się jednym odstępem od jego separatora, reprezentowanego tutaj za pomocą znaku $ i odpowiednio małej litery lub cyfry. Taki odstęp stosuje się też w przykładach umieszczonych w niniejszej instrukcji, natomiast reprezentuje graficznie spację. 4

5 Po nazwach pól i podpól w nawiasach okrągłych podano informację o ich powtarzalności: P - pole/podpole powtarzalne NP - pole/podpole niepowtarzalne oraz odpowiednie punkty PN-N :1994 Opis bibliograficzny filmy. Przyjęto drugi stopień szczegółowości opisu. Format rekordu bibliograficznego związany jest ściśle z formatem kartoteki haseł wzorcowych (khw). Ze względu na to, że dołączane do rekordu bibliograficznego pola haseł pobierane są z kartoteki haseł wzorcowych i że istnieją odrębne opracowania dotyczące khw, w niniejszej instrukcji ograniczono się do podania zasad doboru haseł oraz wartości wskaźników, podpól i przykładów. 5

6 Wprowadzenie Niezależnie od nośnika, jeżeli dominującą zawartością katalogowanego dokumentu jest film, dokument kataloguje się jako taki (czyli jak film) wg niniejszej instrukcji. W razie potrzeby można skorzystać dodatkowo z instrukcji katalogowania dokumentów elektronicznych Format MARC 21 rekordu bibliograficznego dla dokumentu elektronicznego. Film to sekwencyjny zapis obrazów z dźwiękiem lub bez, który odtwarzany w sposób właściwy dla danej postaci filmu daje wrażenie obrazów ruchomych. Niniejsza instrukcja dotyczy filmu we wszystkich postaciach, niezależnie od techniki zapisu i nośnika, a mianowicie: - filmu kinematograficznego, zarejestrowanego na taśmie (błonie) światłoczułej, opatrzonego lub nie magnetyczną albo optyczną ścieżką dźwiękową, przeznaczonego do odtwarzania za pomocą projektora, - zapisu magnetowidowego, filmu zarejestrowanego na nośniku magnetycznym, przeznaczonego do odtwarzania za pomocą odbiornika telewizyjnego, - filmu na nośniku elektronicznym wykorzystywanym głównie do kopiowania na skalę przemysłową oryginalnego filmu z taśmy światłoczułej z przeznaczeniem dla tzw. kina domowego, zarejestrowanego na dysku optycznym (wideodysku), najczęściej w standardzie DVD-V (DVD-Video), VCD (Video CD) SVCD, DIVX, który można obejrzeć w stacjonarnym odtwarzaczu VCD lub DVD, współpracującym z odbiornikiem telewizyjnym lub odtworzyć w komputerze wyposażonym w czytnik CD-ROM lub DVD-ROM i odpowiednie aplikacje, - filmu dostępnego online w Internecie. Niektóre z ww. dysków optycznych obok filmu, który stanowi najważniejszą zawartość katalogowanego dokumentu, wzbogacone są o dodatkowe materiały (np. gry, linki do innych materiałów w Internecie), których wykorzystanie możliwe jest tylko za pomocą komputera. W takim przypadku, obok pola 007 dla filmu, w rekordzie bibliograficznym wystąpi pole 006 i 007 charakterystyczne dla dokumentów elektronicznych i, w razie potrzeby, inne pola zaczerpnięte z instrukcji dla dokumentów elektronicznych. Podstawę sporządzenia rekordu stanowi opisywany film. Brakujące dane ustala się na podstawie źródeł spoza filmu, np. z materiałów tekstowych związanych z filmem, a także z etykiet znajdujących się na pudełkach lub kasetach. Dane do rekordu należy czerpać z następujących źródeł w poniższej kolejności: a) napisy tytułowe, b) inne napisy tekstowe, c) informacja dźwiękowa, d) etykieta na opakowaniu, e) materiały tekstowe związane z filmem, f) inne źródła spoza filmu. Jeżeli w napisach tytułowych brak jest potrzebnego elementu, należy przejąć go w kolejności ze źródeł wymienionych w pozycjach: b), c), d), e) lub f). 6

7 Napisy tytułowe mogą występować w różnych miejscach filmu. Są to napisy zawierające tytuł/y filmu oraz wszystkie informacje dotyczące jego realizacji i pierwowzorów. Napisy tekstowe to wszystkie napisy w filmie, z wyjątkiem napisów tytułowych i na obiektach zdjęciowych. W przypadku filmów na nośnikach elektronicznych podstawowym źródłem jest również odtworzony film dane do rekordu należy czerpać ze źródeł w poniższej kolejności: a) ekran tytułowy lub ekran prezentujący obsadę i współtwórców filmu, b) etykiety na stałe naklejone na fizyczny nośnik, c) materiał towarzyszący (scenariusz, lista ujęć/zdjęć filmowych, materiały reklamowe), d) pojemniki, e) inne źródła. Jeżeli informacje do poszczególnych stref/pól opisu przejęto spoza źródeł uznanych za podstawowe, należy sformułować odpowiednia uwagę: 245 Strefa tytułu i oznaczenia odpowiedzialności 260 Strefa publikacji, dystrybucji produkcji Jeżeli informacje przejęto spoza napisów tytułowych, należy podać ich źródło w polu 500 Elementy opisu przejęte spoza filmu należy ujmować w nawiasy kwadratowe 7

8 Etykieta i 00X Etykieta rekordu i pola danych kontrolnych Pola Etykieta (NP) 001 Numer kontrolny rekordu (NP) 005 Data ostatniej modyfikacji rekordu (NP) 006 Dane kontrolne - dodatkowa charakterystyka filmu (P) 007 Forma fizyczna filmu (P) 008 Dane kontrolne (NP) Zawartość pól Etykieta rekordu zawiera dane w postaci kodów identyfikowane za pomocą numerów znaków, które w niej zajmują. Podobną budowę mają pola 006, 007 i 008. Pole 006 zawiera 18 znaków ponumerowanych od 00 do 17, pole 007 zawiera 23 znaki ponumerowane od 00 do 22 lub 9 znaków ponumerowanych od 00 do 08, pole znaków ponumerowanych od 00 do 39. Formaty wewnętrzne systemów zautomatyzowanych traktują poszczególne elementy etykiety oraz pól 006, 007 i 008 jako odrębne pola stałej długości, identyfikowane za pomocą nazw mnemonicznych. Niniejsza instrukcja przeznaczona jest dla bibliotek wykorzystujących różne systemy zautomatyzowane. Należy ją stosować w połączeniu z dokumentacją systemu, w celu ustalenia, jakimi nazwami identyfikowane są elementy etykiety rekordu oraz pól 006, 007 i

9 Etykieta Etykieta Etykieta składa się z 24 znaków ponumerowanych od 00 do 23. Poszczególne znaki lub ich grupy przeznaczone są na ściśle określone informacje identyfikowane za pomocą numerów pozycji zajmowanych przez te znaki w etykiecie. Są to dane niezbędne do właściwego przetwarzania rekordu. W instrukcji podano tylko te pozycje znaków etykiety, których zawartość jest określona i nie mogą być automatycznie wygenerowane przez system. Zawartość etykiety Etykieta/05 Status rekordu /06 Typ rekordu /07 Poziom bibliograficzny /08 Oznaczenie dokumentu archiwalnego /17 Pochodzenie opisu/poziom kompletności opisu /18 Kod przepisów katalogowania Etykieta/05 Status rekordu Podaje się jedną z poniższych wartości: c rekord zmodyfikowany, n rekord nowy. Etykieta/06 Typ rekordu Podaje się wartość: g film. Etykieta/07 Poziom bibliograficzny Podaje się wartość: m poziom monograficzny - rekord zawiera opis samoistnej wydawniczo jednostki, w tym przypadku filmu, jednej części filmu wieloczęściowego, filmu wieloczęściowego opisywanego w całości. Etykieta/08 Oznaczenie dokumentu archiwalnego Podaje się dokument nie jest materiałem archiwalnym. Etykieta/17 Pochodzenie opisu/poziom kompletności opisu Podaje się pełny rekord, sporządzony z autopsji. Etykieta/18 Kod przepisów katalogowania Podaje się wartość: i rekord zgodny z ISBD. 9

10 Numer kontrolny rekordu (NP) Wskaźniki brak Kody podpól brak Zawartość pola W formacie wymiennym MARC 21 pole to zawiera numer kontrolny identyfikujący rekord we wszystkich katalogach zawierających kopie tego rekordu. W formatach wewnętrznych niektórych systemów zautomatyzowanych pole to zawiera numer systemowy nadawany automatycznie przez system. Numer ten identyfikuje rekord w obrębie jednej bazy danych. W tym przypadku numer kontrolny umieszczony jest w polu

11 Data ostatniej modyfikacji (NP) Wskaźniki brak Kody podpól brak Zawartość pola Pole 005 zawiera datę ostatniej modyfikacji rekordu. Pole jest wypełniane automatycznie przez system. 11

12 Dane kontrolne, dodatkowa charakterystyka dokumentu (P) Pole zawiera 18 znaków na pozycjach od 00 do 17, przeznaczonych na kody rodzaju zawartości katalogowanego filmu nie podane w polu 008. Używane jest, jeżeli dokument posiada cechy charakterystyczne dla różnych typów dokumentów. Zawartość pola zależy od typu dokumentu oznaczonego kodem podanym na pozycji pierwszego znaku 006/00. W każdym wystąpieniu pola 006 (każde dla określonego aspektu zawartości dokumentu) kody ustalone dla pozycji są takie same jak kody ustalone w odpowiednim polu 008 w pozycjach (dla odpowiedniego typu dokumentu). Niektóre pozycje nie będą wykorzystywane przez biblioteki polskie, przypisane im wartości zastępowane są znakiem wypełniacza. Dla pozycji nie mającej określonej zawartości podano tylko ich numer, w miejscu tych pozycji zostawia się spację. Pole 006 o opisanej poniżej zawartości stosuje się, gdy w polu 008 podane są informacje dotyczące innego (bardziej istotnego) aspektu zawartości dokumentu, tzn. pole to może być wykorzystane w rekordach sporządzanych dla dokumentów innych niż film (np. książka z dokumentem towarzyszącym w postaci filmu, dla którego nie sporządza się odrębnego rekordu; gra komputerowa, której zawartość stanowi film). Jeżeli konieczne jest uwzględnienie dodatkowych aspektów zawartości dokumentu filmowego, pole powtarza się wypełniając je danymi określonymi przez odpowiednią instrukcję dotyczącą formatu rekordu dla odpowiedniego typu dokumentu. Zawartość pola 006/00 Typ dokumentu 006/01-03 Czas odtwarzania (008/18-20) 006/04 Zawartość nieokreślona 006/05 Przeznaczenie dla określonego użytkownika (008/22) 006/06-10 Zawartość nieokreślona 006/11 Publikacja urzędowa (008/28) 006/12 Forma zapisu (008/29) 006/13-15 Zawartość nieokreślona 006/16 Typ filmu (008/33) 006/17 Technika (008/34) 006/00 Typ dokumentu Podaje się wartość: g film. Pozostałe pozycje w tym polu wypełnia się tak, jak odpowiadające im pozycje pola 008 opisanego w niniejszej instrukcji. 12

13 Forma fizyczna filmu (P) Pole zawiera kody określające fizyczne cechy całego dokumentu lub jego części, takiej jak materiał towarzyszący. Kod na pierwszej pozycji 00 oznacza typ dokumentu. Kody na pozostałych pozycjach określają poszczególne cechy fizyczne. Pole 007 zawiera 18 znaków ponumerowanych od 00 do 17 (dla filmu na taśmie światłoczułej) lub 9 znaków ponumerowanych od 00 do 08 (dla zapisu magnetowidowego). Pole o zawartości przedstawionej poniżej jest wykorzystywane przy opisie filmów wszystkich typów. Jest to pole obowiązkowe, dopuszcza się jednak konsekwentne pomijanie niektórych jego elementów. Na pozycji znaków przeznaczonych na te elementy umieszcza się znak wypełniacza " ". Kod u (nieznany) wskazuje, że pozycja ma zastosowanie w przypadku danego rekordu, ale informacja potrzebna do prawidłowego zakodowania pozycji nie jest znana. Kod n (brak zastosowania) wskazuje, że pozycja znakowa nie jest wykorzystywana w przypadku filmu. Niektóre pozycje znakowe pola 007 nie mają określonej zawartości. W miejscu tych pozycji zostawia się spacje. Pole powtarza się, jeżeli zachodzi konieczność określenia cech fizycznych związanych z innym aspektem zawartości dokumentu, wypełniając je danymi określonymi przez odpowiednią instrukcję (np. rekord dla filmu z dokumentem towarzyszącym w postaci dokumentu drukowanego, dla którego nie sporządza się odrębnego rekordu, w jednym polu 007 powinien zawierać dane zgodne z niniejszą instrukcją, w następnym polu 007 dane zgodne z instrukcją Format MARC 21 rekordu bibliograficznego dla książki). Zawartość pola film na taśmie światłoczułej 007/00 Typ dokumentu 007/01 Postać fizyczna filmu 007/02 Zawartość nieokreślona 007/03 Kolor 007/04 Format prezentacji filmu 007/05 Dźwięk 007/06 Nośnik dźwięku 007/07 Wymiary 007/08 Odtwarzanie nagranego dźwięku 007/09 Składniki produkcji filmu 007/10 Pozytyw/negatyw 007/11 Rodzaj kopii 007/12 Podłoże filmu 007/13 Szczegółowa charakterystyka koloru 007/14 Rodzaj kolorowej taśmy filmowej lub odbitki 007/15 Stopień zniszczenia filmu 007/16 Kompletność 007/17 Data przeglądania filmu 13

14 /00 Typ dokumentu Pozycja przyjmuje wartość: m film (na taśmie światłoczułej). 007/01 Postać fizyczna filmu Podaje się jedną z poniższych wartości: c cartridge filmu, f kaseta filmu, r rolka filmu, u nieznana, z inna. Przykład: 007/01 r $a 1 rolka filmu światł. (8 min) : $b kolor. ; $c 35 mm. 007/03 Kolor Podaje się jedną z poniższych wartości: b czarno-biały, c wielokolorowy, h kolorowany ręcznie, m mieszany, n nie ma zastosowania, u nieznany, z inny. Przykład: 007/03 b $a 1 rolka filmu światł. (79 min) : $b dźw., cz.-b. ; $c 35 mm. 007/04 Format prezentacji filmu Podaje się jedną z poniższych wartości: a standardowa apertura dźwięku (zredukowana klatka) nie szerokoekranowy, b nieanamorficzny, szerokoekranowy (bez optycznej kompresji obrazu lub konieczności użycia specjalnych technik projekcji), c trójwymiarowy (3D), d anamorficzny (szerokoekranowy), e inny format szerokoekranowy, f standardowa apertura niema (pełna klatka), u nieznany z inny. Przykład: 007/04 b $a 12 rolek filmu światł. (90 min) : $b panorama, dźw., kolor. ; $c 35 mm. 14

15 /05 Dźwięk Podaje się kod wskazujący, czy dźwięk jest integralną częścią filmu, czy występuje na oddzielnym brak dźwięku (niemy), a dźwięk częścią filmu, b dźwięk na oddzielnym nośniku, u nie wiadomo. Przykłady: $a 1 rolka filmu światł. (35 min) : $b niemy, cz.-b. ; $c 16 mm. 007/05 b $a 2 rolki filmu światł. (38 min) : $b niemy, kolor. ; $c 16 mm + $e 2 zwoje dźw. 007/06 Nośnik dźwięku Podaje się jedną z poniższych wartości określającą nośnik dźwięku (niezależnie od tego czy pochodzi on z samego filmu, czy towarzyszącego mu oddzielnego nośnika) oraz wymagany rodzaj brak dźwięku (niemy) a optyczna ścieżka dźwiękowa w filmie, b magnetyczna ścieżka dźwiękowa w filmie, c taśma magnetyczna w cartridge, d płyta gramofonowa, płyta CD, e zwój dźwiękowy, f kaseta dźwiękowa g optyczna i magnetyczna ścieżka dźwiękowa w filmie, h taśma wideo, i wideodysk, u nieznany, z inny. Przykład 007/06 e $a 2 rolki filmu światł. (38 min) : $b niemy, kolor. ; $c 16 mm + $e 2 zwoje dźw. 007/07 Wymiary Podaje się jedną z poniższych wartości określającą szerokość taśmy filmu: a standard 8 mm, b super 8 mm/pojedyncze 8mm, c 9,5 mm, d 16 mm, e 28 mm, f 35 mm, g 70 mm, u nieznana. 15

16 007 Przykład: 007/08 f $a 1 rolka filmu światł. (79 min) : $b dźw., cz.-b. ; $c 35 mm. 007/08 Odtwarzanie nagranego dźwięku Podaje się jedną z poniższych wartości określającą konfigurację kanałów odtwarzania dźwięku z filmu: k mieszana (więcej niż jedna konfiguracja w pojedynczym filmie), m monofoniczna, n nie ma zastosowania (film bez dźwięku lub dźwięk na oddzielnym nośniku), q kwadrofoniczna, wielokanałowa lub dookólna, s stereofoniczna, u nieznana, z inna. 007/09 Składniki produkcji filmu Podaje się jedną z poniższych wartości określającą czy film jest częścią ukończonej produkcji, czy stanowi element wstępny lub poprodukcyjny: a odbitka robocza, b zdjęcia obrobione, po wstępnej selekcji, dołączone do odbitki roboczej, c zdjęcia odrzucone, d pierwsza odbitka ze zdjęć z poprzedniego dnia, e ścieżki dźwiękowe zmontowane (odrębne ścieżki dźwiękowe połączone w ostateczną ścieżkę dźwiękową filmu), f napisy lub tytuły odrębnie od odpowiadających im zdjęć, g taśmy produkcyjne (różnorodne elementy produkcji filmu przed pocięciem i zmontowaniem) n brak zastosowania, z inne. 007/10 Pozytyw/negatyw Podaje się jedną z poniższych wartości: a pozytyw, b negatyw, n brak zastosowania, u nieznany, z inny. 007/11 Rodzaj kopii Podaje się jednoliterowy kod określający stosunek katalogowanego filmu do oryginału. Kod ten jest użyteczny dla oceny jakości dostępnych kopii filmu, dla podejmowania decyzji o ich zabezpieczeniu oraz identyfikacji dla celów badawczych. Podaje się jedną z poniższych wartości: d duplikat, e kopia wzorcowa, 16

17 007 o r u z oryginał, kopia użytkowa, nieznany, inny. 007/12 Podłoże filmu Podaje się jedną z poniższych wartości: a niepalne/bezpieczne, nieokreślone, c niepalne/bezpieczne, oktanowo nieokreślone, d niepalne/bezpieczne, dwuoktanowe, p niepalne/bezpieczne, poliester, r niepalne/bezpieczne, mieszane (ale nie na podłożu nitrocelulozowym), t niepalne/bezpieczne, trójacetyna, i nitrocelulozowe, m mieszane (nitrocelulozowe i niepalne), n brak zastosowania, u nie znane, z inne. 007/13 Szczegółowa charakterystyka koloru Podaje się jedną z poniższych wartości charakteryzującą szczegółowiej kolor, określony ogólnie w 007/03: a kolor 3-warstwowy, b 2 kolory, pojedyncze pasmo, c nieokreślone 2 kolory, d nieokreślone 3 kolory, e 3 pasma koloru, f 2 pasma koloru, g czerwone pasmo h niebieskie lub zielone pasmo, i niebiesko-zielone pasmo, j purpurowe pasmo, k żółte pasmo, l S E N 2, m S E N 3, n brak zastosowania, p odcień sepii, q inny odcień, r podbarwiony, s podbarwiony i cieniowany, t kolor mieniący się (błyszczący), u nieznany, v kolorowany ręcznie, z inny. 007/14 Rodzaj kolorowej taśmy filmowej lub odbitki Podaje się jedną z poniższych wartości: a odbitki uzyskane metodą barwną przesiąkową, b taśma trzywarstwowa, 17

18 007 c d n u z taśma trzywarstwowa, niewyblakła taśma dwuwarstwowa, brak zastosowania, nieznany, inny. 007/15 Stopień zniszczenia filmu Podaje się jedną z poniższych wartości określającą poziom zniszczenia filmu: a żadnego widocznego, b nitrocelulozowy: podejrzany zapach, c nitrocelulozowy: ostry zapach d nitrocelulozowy: brązowawy, odbarwiony, wyblakły, zakurzony, e nitrocelulozowy: lepki, f nitrocelulozowy: pęcherzyki, bąble, g nitrocelulozowy: skrzepnięty, h nitrocelulozowy: proszek, k nienitrocelulozowy: dostrzegalne pogorszenie jakości (zapach dwuoktanu), l nienitrocelulozowy: znaczne pogorszenie jakości, m nienitrocelulozowy: jakość katastroficzna. 007/16 Kompletność Podaje się jedną z poniższych wartości wskazującą czy film jest oceniany jako kompletny: c kompletny, i niekompletny, n brak zastosowania, u nie wiadomo. 007/17 Data przeglądania filmu Podaje się: sześć cyfr określających datę ostatniego oglądania filmu data zapisywana jest wg wzoru: wwrrmm (2 cyfry określające wiek, 2 ostatnie cyfry roku, 2 cyfry określające miesiąc). Łącznikiem zastępuje się ten fragment daty, który nie jest znany. Zawartość pola zapis magnetowidowy 007/00 Typ dokumentu 007/01 Postać fizyczna dokumentu 007/02 Zawartość nieokreślona 007/03 Kolor 007/04 Format prezentacji filmu 007/05 Dźwięk 007/06 Nośnik dźwięku 007/07 Wymiary 007/08 Odtwarzanie nagranego dźwięku 18

19 /00 Typ dokumentu Pozycja przyjmuje wartość: v zapis magnetowidowy. 007/01 Postać fizyczna dokumentu Podaje się jedną z poniższych wartości: c cartridge wideo, d wideodysk (także: DVD-Video, Video-CD), f kaseta wideo, r rolka wideo u nieznany, z inny. Przykład 007/06 d $a 1 dysk optyczny (123 min) : $b dźw., kolor. ; $c 12 cm. $a DVD-V. 007/03 Kolor Podaje się jedną z poniższych wartości: a jednokolorowy, b czarno-biały, c kolorowy, m mieszany, n brak zastosowania, u nieznany, z inny. 007/04 Format zapisu magnetowidowego Podaje się jedną z poniższych wartości: a Beta (0.5 in cm ; kaseta wideo), b VHS (0.5 in cm ; kaseta wideo), c U-matic (0.75 in. 1.9 cm ; kaseta wideo), d EIAJ (0.5 in cm ; rolka), e Type C (1 in. 2.5 cm ; rolka), f Quadruplex (1 in. lub 2 in. 2.5 cm lub 5 cm ; rolka), g Laser optical wideodysk, h CED (wizyjny dysk pojemnościowy) wideodysk, i Betacam (0.5 in cm ; kaseta wideo), j Betacam SP (0.5 in cm ; kaseta wideo), k Super VHS (0.5 in cm ; kaseta wideo), m M-II (0.5 in cm ; kaseta wideo), o D-2 (0.75 in. 1.9 cm ; kaseta wideo), p 8 mm, q Hi-8 mm, u nieznany, v DVD, 19

20 007 z inny. Przykład 007/06 v $a 1 dysk optyczny(123 min) : $b dźw., kolor. ; $c 12 cm. $a DVD-V. 007/05 Dźwięk Podaje się kod wskazujący, czy dźwięk jest integralną częścią filmu, czy występuje na oddzielnym brak dźwięku (niemy), a dźwięk częścią filmu, b dźwięk na oddzielnym nośniku, u nie wiadomo. Przykłady: $a 1 kaseta wideo (45 min) : $b niemy, cz.-b. ; $c 1,25 cm. 007/06 a $a 1 dysk optyczny(123 min) : $b dźw., kolor. ; $c 12 cm. $a DVD-V. 007/06 Nośnik dźwięku Podaje się jedną z poniższych wartości określającą nośnik dźwięku (niezależnie od tego czy pochodzi on z samego filmu, czy towarzyszącego mu oddzielnego nośnika) oraz wymagany rodzaj brak dźwięku (niemy) a optyczna ścieżka dźwiękowa w filmie, b magnetyczna ścieżka dźwiękowa w filmie, c taśma magnetyczna w cartridge, d płyta gramofonowa, płyta CD, e zwój dźwiękowy, f kaseta dźwiękowa, g optyczna i magnetyczna ścieżka dźwiękowa w filmie, h taśma wideo, i wideodysk (także: DVD-Video, Video-CD), u nieznany, z inny. Przykład 007/06 e $a 2 rolki filmu światł. (38 min) : $b niemy, kolor. ; $c 16 mm + $e 2 zwoje dźw. 007/06 i $a 1 dysk optyczny (123 min) : $b dźw., kolor. ; $c 12 cm. $a DVD-V. 20

21 /07 Wymiary Podaje się jedną z poniższych wartości: a 8 mm m 0.25 in. 0.6 cm o 0.5 in cm p 1 in. 2.5 cm q 2 in. 5 cm r 0.75 in. 1.9 cm u nieznany z inny (także w przypadku: DVD-Video, Video-CD). Przykład 007/06 z $a 1 dysk optyczny (123 min) : $b dźw., kolor. ; $c 12 cm. $a DVD-V. 007/08 Odtwarzanie nagranego dźwięku Podaje się jedną z poniższych wartości określającą konfigurację kanałów odtwarzania dźwięku z filmu: k mieszana (więcej niż jedna konfiguracja w pojedynczym filmie), m monofoniczna, n nie ma zastosowania (film bez dźwięku lub dźwięk na oddzielnym nośniku), q kwadrofoniczna, wielokanałowa lub dookólna, s stereofoniczna, u nieznana, z inna. Przykład 007/06 q $a 1 dysk optyczny(123 min) : $b dźw., kolor. ; $c 12 cm. $a DVD-V. 21

22 Dane kontrolne (NP) Pole o długości 40 znaków zawiera identyfikowane za pomocą numerów znaków kody dotyczące całego rekordu lub specjalnych bibliograficznych aspektów katalogowanego dokumentu. Kody te mogą być wykorzystywane przez systemy zautomatyzowane dla celów wyszukiwawczych oraz przetwarzania danych. Kody w pozycjach i są takie same dla wszystkich typów dokumentów, natomiast w pozycjach są właściwe dla danego typu dokumentu. Niektóre pozycje nie będą wykorzystywane przez biblioteki polskie przypisane im wartości zastępowane są znakiem wypełniacza. W przypadku pozycji nieokreślonych podano tylko ich numery; pozycje te zawierają spacje. Zawartość pola 008/00-05 Data wprowadzenia rekordu 008/06 Typ daty publikacji 008/07-14 Daty publikacji 008/15-17 Kod kraju publikacji 008/18-20 Kod czasu odtwarzania 008/21 Zawartość nieokreślona 008/22 Kod przeznaczenia dla określonego użytkownika 008/23-27 Zawartość nieokreślona 008/28 Kod publikacji urzędowej 008/29 Kod formy zapisu 008/30-32 Zawartość nieokreślona 008/33 Kod typu filmu 008/34 Kod techniki 008/35-37 Kod języka 008/38 Kod zmiany formy zapisu w stosunku do występującej w dokumencie 008/39 Kod źródła opisu 008/00 05 Data wprowadzenia rekordu Pole jest wypełniane automatycznie przez system. Data zapisana jest zgodnie z wzorcem: rrmmdd. 008/06 Typ daty publikacji Podaje się jedną z poniższych wartości określających rodzaj dat(y) zawartych(ej) w pozycjach pola 008: s pojedyncza znana data, data prawdopodobna - pozycje 008/07-10 zawierają tę datę, pozycje 008/11-14 zawierają spacje (@@@@), brakujące cyfry daty wypełnia się literą "u", np. 19uu, m pozycje 008/07-14 zawierają kolejno rok rozpoczęcia i zakończenia publikacji filmu, np. wieloczęściowego (jeżeli wszystkie części były wydane w tym samym roku, stosuje się kod s), p pozycje 008/07-14 zawierają kolejno datę wydania/dystrybucji filmu na kasecie wideo czy wideodysku i datę produkcji/zarejestrowania filmu na 22

23 008 taśmie światłoczułej, jeżeli są różne i jeżeli zawartość kasety wideo czy wideodysku jest dokładną kopią (nic nie zostało zmienione, czy dodane) filmu oryginalnego, tj. zmienił się tylko nośnik (taśma światłoczuła kaseta wideo, taśma światłoczuła DVD-V), q data niepewna pozycje 008/07-10 zawierają najwcześniejszą z możliwych dat wydania, pozycje 008/11-14 najpóźniejszą z możliwych dat wydania, r data reprodukcji/wznowienia i data publikacji oryginału pozycje 008/07-10 zawierają w datę reprodukcji/wznowienia, pozycje 008/11-14 datę publikacji oryginału jeżeli jest znana, lub kod u (uuuu), jeżeli nie jest znana; wartość używana, jeżeli film wydano ponownie na tym samym nośniku bez zmiany zawartości, t data publikacji i data copyright, jeżeli są one różne pozycje 008/07-10 zawierają rok wydania, pozycje 008/11-14 rok copyright. Przy katalogowaniu filmów wydanych na wideodyskach (DVD-V, VCD itp.) najczęściej używana będzie wartość s, ponieważ na tych nośnikach obok filmu występują zwykle różne dodatkowe materiały traktuje się je więc jak nowe dzieło. W przypadkach, gdy zawartością wideodysku jest tylko kopia oryginalnego filmu stosuje się kod p. 008/07 14 Daty publikacji Element o długości ośmiu znaków. Zapisane tu daty podane są w postaci umożliwiającej wyszukiwanie. W systemach zautomatyzowanych stanowią one podstawę do zawężania obszaru poszukiwań do określonego przedziału czasowego. Zawartość tych pozycji związana jest z zawartością pozycji 008/06 w sposób podany w objaśnieniach do tej pozycji. Przykłady: 008/06 s 008/ /11 $a Budapeszt : $b Pannonia Film, $c /06 m 008/ / $a Moskwa : $b Mosfilm, $c /06 p 008/ / $a Warszawa : $b ITI Film Studio, $c $a Oryginalny film wyprodukowano w 2003 r. 008/15 17 Kod kraju publikacji Pole zawiera dwu lub trzyliterowy kod kraju wydania filmu (wg MARC 21 Code List for Countries), wybrany na podstawie informacji zawartej w polu 260. Jeżeli w polu 260 podano więcej miejsc wydania, znajdujących się w różnych krajach, kod dotyczy 23

24 008 pierwszej wymienionej nazwy. W takim przypadku kod ten powtórzony jest również w polu 044 w pierwszym podpolu $a. Przy kodach dwuznakowych miejsce na trzeci znak pozostaje puste. Jeżeli miejsce wydania nie jest znane, wpisuje się kod xx. Podaje się kod miejsca wydania właściwy dla jego aktualnej przynależności politycznej (np. Lwów Ukraina), a kodowanie ogranicza się wyłącznie do nazwy kraju. Przykłady: 008/15 17 pl@ $a Warszawa : $b Centrala Wynajmu Filmów, $c /15 17 xx@ $a [S.l. : $b s.n.], $c /18 20 Kod czasu odtwarzania Podaje się trzycyfrową liczbę określającą całkowity czas odtwarzania filmu w minutach, z pominięciem czasu odtwarzania materiałów dodatkowych. Podaje się jedną z poniższych wartości: 000 czas odtwarzania dłuższy niż można wyrazić liczbą trzycyfrową, czas odtwarzania, --- czas odtwarzania nieznany, nnn brak zastosowania. 008/22 Kod przeznaczenia dla określonego użytkownika Podaje się jednoznakowy kod informujący, dla jakiego użytkownika przeznaczony jest opisywany nieznany lub nieokreślony, a przedszkole, b klasa 1-3 szkoły podstawowej, c klasa 4-6 szkoły podstawowej i gimnazjum, d szkoła średnia, e dorośli, f odbiorca wyspecjalizowany, g odbiorca ogólny, j młodzież. 008/28 Kod publikacji urzędowej brak zamiaru kodowania. 008/29 Kod formy a b c d f inne (np. film na kasecie wideo), mikrofilm, mikrofisza, mikrokarta, druk dużą czcionką, druk alfabetem Braille a, 24

25 008 r s wierna reprodukcja (bez zmiany nośnika i rodzaju druku, np. fotokopia), elektroniczna (w przypadku filmów na dyskach optycznych). 008/33 Kod typu filmu Podaje się jedną z poniższych wartości: m film na taśmie światłoczułej, v zapis magnetowidowy, z inne. 008/34 Kod techniki Podaje się jedną z poniższych wartości określającą technikę kreowania ruchu w filmie: a animacja, c animacja i na żywo, l na żywo, n nie dotyczy (dokument nie jest filmem na taśmie światłoczułej ani zapisem magnetowidowym), u nieznana, z inna. 008/35-37 Kod języka Pole zawiera trzyliterowy kod języka (wg MARC Code List for Languages). Przykład: 008/35 37 pol 041 0@ $a pol $a eng Jeżeli film zawiera tekst w wielu językach, w polu 041 podaje się kilka kodów (wg zasad obowiązujących w tym polu), natomiast w pozycjach 008/35-37 umieszcza się kod z pierwszego podpola $a pola 041. Informacja o języku może być również podana w formie tekstowej w polu /38 Kod zmiany formy zapisu w stosunku do występującej w dokumencie Podaje się jeden z poniższych dane nie transliterowane, o dane transliterowane. 008/39 Źródło opisu Podaje się jednoznakowy kod wskazujący twórcę pierwotnego opisu. Kod dotyczy instytucji, której siglum podano w podpolu $a pola Biblioteka Narodowa (BN), c program współkatalogowania NUKAT (twórca opisu jest uczestnikiem programu innym niż BN). 25

26 Numer wydawcy (P) Wskaźniki Pierwszy typ numeru 4 numer kasety wideo/dysku DVD Drugi - generowanie uwagi i dodatkowego punktu dostępu Kody podpól 0 nie sporządza się uwagi ani dodatkowego punktu dostępu 1 sporządza się uwagę i dodatkowy punkt dostępu 3 nie sporządza się uwagi, ale sporządza się punkt dostępu $a Numer kasety wideo/dysku DVD (NP) $b Nazwa wydawcy (NP) Zawartość pola Pole 028 zawiera numer identyfikujący dokument nadany przez wydawcę. W przypadku dysków DVD numer ten występuje zazwyczaj na grzbiecie pojemnika. Jeżeli wydawnictwo składa się z kilku kaset czy dysków, podaje się numery poszczególnych jednostek oraz numer całego kompletu. Znaki umowne Na końcu pola 028 nie stawia się kropki. Należy zachować odpowiednie spacje i znaki przestankowe właściwe dla numeru. Wskaźniki Pierwszy wskaźnik typ numeru 4 numer kasety wideo/dysku DVD Wartość 4 oznacza, że w podpolu $a znajduje się numer kasety wideo lub dysku DVD i określa, że przez system zostanie wygenerowany tekst poprzedzający ten numer: Nr kasety wideo/dysku DVD:. Drugi wskaźnik generowanie uwagi i dodatkowego punktu dostępu Wskaźnik ten określa czy dane z pola 028 będą wykorzystane do tworzenia uwagi i/lub dodatkowego punktu dostępu automatycznie generowanego przez system. 0 nie sporządza się uwagi ani dodatkowego punktu dostępu 1 sporządza się uwagę i dodatkowy punkt dostępu 3 nie sporządza się uwagi, ale sporządza się punkt dostępu 26

27 028 Podpola $a Numer kasety wideo/dysku DVD Przejmuje się z dokumentu oznaczenie katalogowe w postaci nadanej przez wydawcę. $b Nazwa wydawcy Przykłady Przejmuje się nazwę firmy wydawniczej, która nadała numer. Nazwa ta powinna być zgodna z nazwą podaną w pierwszym podpolu $b pola $a VM5108 $b Vidmark Entertainment kaseta wideo, brak uwagi i punktu dostępu $a DAL 002 $b ITI Cinema dysk DVD, brak uwagi, ale punkt dostępu będzie utworzony 27

28 Data/czas zdarzenia (P) Wskaźniki Pierwszy rodzaj daty w podpolu $a 0 data pojedyncza 1 wiele pojedynczych dat 2 zakres dat Drugi - rodzaj brak informacji 0 nagrywanie filmu 1 odtworzenie filmu Kody podpól $a Data/czas w postaci sformalizowanej (P) Zawartość pola Pole 033 zawiera informacje o dacie/czasie zarejestrowania lub odtworzenia filmu. Informacje w formie słownej umieszcza się w polu 518. Znaki umowne Na końcu pola 033 nie stawia się kropki. Wskaźniki Pierwszy wskaźnik rodzaj daty 0 data pojedyncza Wartość 0 oznacza, że w podpolu $a znajduje się data roczna lub szczegółowa rok/miesiąc/dzień, ale tylko jedna dla całego zarejestrowania. 1 wiele pojedynczych dat Wartość 1 oznacza, że w podpolu $a znajduje się wiele pojedynczych dat. Stosuje się także dla dwóch kolejnych dat, jeżeli zarejestrowania filmu dokonano w dwóch następujących po sobie dniach. 2 zakres dat Wartość 2 oznacza, że w podpolu $a znajdują się daty zdarzenia obejmującego więcej niż dwa kolejne dni, nie są znane dokładne daty lub są one zbyt liczne, aby je wymieniać. Tę wartość stosuje się dla określenia okresu rejestracji filmu większego niż dwa kolejne dni. Przy wielu takich datach, podaje się datę najwcześniejszą i najpóźniejszą, umieszczając je w dwóch powtórzonych podpolach $a. 28

29 033 Drugi wskaźnik rodzaj zdarzenia Wskaźnik ten określa, czy data dotyczy zarejestrowania czy wyemitowania brak informacji o zdarzeniu 0 nagrywanie filmu Wartość 0 oznacza, że informacja zawarta w podpolu $a dotyczy daty nagrania filmu. 1 emitowanie filmu Wartość 1 oznacza, że informacja zawarta w podpolu $a dotyczy daty wyemitowania filmu. Podpola $a data/czas w postaci sformalizowanej Podpole zawiera dokładną lub przybliżoną datę/czas zdarzenia zapisaną w postaci sformalizowanej według wzoru: rrrrmmddggmm+-ggmm. Pierwsze osiem znaków oznacza datę (rok, miesiąc, dzień) i są one obowiązkowe. Kolejne cztery znaki określają czas i dokładność tego czasu w godzinach i minutach. Nieznane cyfry w segmencie daty (rok/miesiąc/dzień) należy zastąpić myślnikiem. Przykłady $a $a Reportaż nakręcono 31 maja 2005 r. w Gminie Pomiechówek, powiat Nowodworski $a $a Reportaż wyemitowano 26 czerwca 2005 r. w programie 2 TVP o godz. 10: $a $a $a Film kręcono z przerwami od paźdz do marca

30 Instytucja sporządzająca opis (NP) Wskaźniki Pierwszy Drugi Kody podpól $a Instytucja, która sporządziła opis (NP) $c Instytucja, która sporządziła rekord (NP) $d Instytucja, która zmodyfikowała rekord (P) Zawartość pola Pole 040 zawiera sigla bibliotek i identyfikatory osób, które uczestniczyły w sporządzeniu rekordu. Stosuje się sigla podane w Wykazie siglów bibliotek polskich uczestniczących w centralnych katalogach Biblioteki Narodowej. Znaki umowne Kolejnych podpól nie poprzedza się żadnym znakiem. Identyfikatory osób poprzedza się kreską ukośną. Na końcu 040 nie stawia się kropki. $a KR U/mal $c KR U/mal $d WA U/EB 230

31 Język dokumentu (P) Wskaźniki Pierwszy wskaźnik przekładu 0 dokument nie jest przekładem i nie zawiera przekładów 1 dokument jest przekładem lub zawiera przekład Drugi źródło MARC 21 Code List for Languages Kody podpól $a Język ścieżki dźwiękowej (P) $b Język napisów dialogowych (P) $g Język materiału towarzyszącego (P) $h Język oryginalnej ścieżki dźwiękowej i/lub pośredniej (P) Zawartość pola Pole 041 zawiera informacje dotyczące języka filmu wyrażonego w formie mówionej, śpiewanej czy pisanej, wskazuje język oryginału oraz język dokumentu towarzyszącego. Pole jest stosowane, jeżeli w polu 008/35-37 nie mieści się pełna informacja dotycząca języka, a więc w rekordach opisujących film z wielojęzyczną ścieżką dźwiękową, film z napisami tekstowymi (dialogowymi) i materiałami towarzyszącymi w jednym lub kilku językach. Pole 041 używane jest w połączeniu z pozycjami pola 008. Kod podany w tych pozycjach powinien być identyczny z kodem wpisanym w pierwszym podpolu $a pola 041. Informacje o języku podaje się w formie trzyliterowego kodu wg MARC 21 Code List for Languages. Informacje o języku mogą być także podawane w formie słownej w polu 546. Znaki umowne Na końcu pola 041 nie stawia się kropki. Wskaźniki Pierwszy wskaźnik wskaźnik przekładu 0 dokument nie jest przekładem i nie zawiera przekładów 008/35 37 eng 31

32 $a eng $a fre Ścieżka dźwiękowa w wersji angielskiej i francuskiej. 1 dokument jest przekładem lub zawiera przekład Wartość 1 oznacza, że w filmie występują alternatywne ścieżki dźwiękowe w różnych językach, dubbing, napisy tekstowe w języku różnym od języka ścieżki dźwiękowej oraz że materiały towarzyszące filmowi są przekładem lub zawierają przekład. 008/35-37 spa 041 1@ $a spa $b eng Ścieżka dźwiękowa w języku hiszpańskim, napisy w języku angielskim. 008/35-37 pol 041 1@ $a pol $g pol $h eng Tekstowe materiały towarzyszące tłumaczone z języka angielskiego. Drugi wskaźnik źródło MARC 21 Code List for Languages (spacja) oznacza, że kody podawane w polu 041 są przejmowane z MARC 21 Code List for Languages. Podpola $a Język ścieżki dźwiękowej Podaje się trzyliterowe kody języków ścieżki dźwiękowej podane w porządku ich dominacji w filmie lub w porządku alfabetycznym, jeżeli żaden z języków nie dominuje. Dla każdego języka ścieżki dźwiękowej powtarza się podpole $a. Pierwszy kod powinien być zgodny z kodem wymienionym w pozycjach pola 008. Jeżeli ścieżka dźwiękowa jest w wielu językach (więcej niż sześciu), w pierwszym podpolu $a podaje się kod języka tytułu (lub pierwszego tytułu, jeżeli tytuł występuje w więcej niż jednym języku), a w drugim podpolu $a kod mul (wiele języków). 008/35-37 eng 041 0@ $a eng $a swe $a Ścieżka dźwięk. w jęz. ang. i szwedz. 008/35 37 pol 041 0@ $a pol $a eng $a Ścieżka dźwięk. w dominującym jęz. pol. oraz w ang. 008/35 37 mul 041 0@ $a eng $a mul $a Languages of the world $h [Film] Film w wielu językach, w pierwszym podpolu $a kod języka tytułu. 32

33 041 W przypadku filmu niemego, w którym nie ma żadnych napisów, w polu 008/35-37 umieszcza się trzy spacje. W takiej sytuacji pole 041 nie będzie zawierało podpola $a @ $g eng $a Film niemy, bez napisów, etykieta na pojemniku w jęz. ang. Jeżeli film zawiera oryginalną ścieżkę dźwiękową i towarzyszący jej głos lektora z taśmy czytający tłumaczenie, w pierwszym podpolu $a podaje się kod języka oryginalnej ścieżki dźwiękowej, a w kolejnym kod języka przekładu czytanego przez lektora. 008/35-37 eng 041 0@ $a eng $a pol $h eng $a Oryginalna ścieżka dźwięk. w jęz. ang., głos lektora w jęz. pol. Jeżeli film zawiera tylko jedną ścieżkę dźwiękową, a ścieżka ta jest efektem dubbingu, w podpolu $a podaje się kod języka utworzonej ścieżki dialogowej, a w polu $h kod języka oryginalnej ścieżki dźwiękowej. 008/35-37 eng 041 1@ $a eng $h jap $a Dubbing z jęz. jap. na ang. $b Język streszczeń lub napisów dialogowych Podaje się w kolejnych wystąpieniach podpola $b, w porządku alfabetycznym, kody języków napisów dialogowych lub śródtytułów. 008/35-37 eng 041 1@ $a eng $b pol $a Ścieżka dźwięk. w jęz. ang., napisy dialogowe w jęz. pol. 008/35-37 eng 041 1@ $a eng $b fre $b ger $b spa $a Ścieżka dźwięk. w jęz. ang., napisy dialogowe alternatywnie w jęz. fr., niem., hisz. 008/35-37 eng 041 1@ $a eng $a spa $b eng $a Ścieżka dźwięk. w jęz. ang. i częśc. hisz., napisy dialogowe w jęz. ang., gdy używany jest jęz. hisz @ $b ger $b eng $a Film niemy, śródtytuły w jęz. niem. i ang. 33

34 041 $g Język tekstu materiału towarzyszącego Podpole zawiera kody języków materiału towarzyszącego, np. komentarza, podręcznika, (książki dla dzieci), jeżeli informacja ta jest istotna. Jeżeli w polu 041 wystąpi tylko samo podpole $g, wskaźniki nie są stosowane. $g eng $a Film niemy, etykieta na pojemniku i towarzysząca broszura w jęz. ang. 008/35-37 pol 041 0@ $a pol $g pol Ścieżka dźwiękowa i podręcznik w języku polskim. $h Język tekstu oryginalnego i/lub pośredniego Podpole zawiera kod języka(ów) oryginalnej ścieżki dźwiękowej, jeżeli: - w podpolu $a występuje kod języka ścieżki dialogowej będącej rezultatem dubbingu, - w pierwszym podpolu $a występuje kod języka oryginalnej ścieżki dialogowej, a w kolejnym - kod języka przekładu czytanego przez lektora. Jeżeli język oryginalnej ścieżki dźwiękowej nie jest znany, podaje się kod und. 008/35-37 eng 041 1@ $a eng $h ger $a Ścieżka dźwięk. w jęz. ang. dubbing z jęz. niem. 008/35-37 eng 041 1@ $a eng $a pol $b eng $b pol $h eng $a Ścieżka dźwięk. w jęz. ang. lub dubbing w jęz. pol., napisy w jęz. ang., pol. 34

35 Kod kraju miejsca wydania (NP) Wskaźniki Pierwszy Drugi Kody podpól $a Kod kraju wydania (P) Zawartość pola Pole 044 zawiera dwu lub trzyliterowy kod kraju wydania podawany wg MARC 21 Code List for Countries. Stosuje się wyłącznie kody krajów, nie stosuje się kodów dla stanów, prowincji itp. Pole jest stosowane, jeżeli w polu 008/15-17 nie mieści się pełna informacja dotycząca kraju publikacji, a więc w rekordach, w których w polu 260 podano więcej niż jedno miejsce wydania. Znaki umowne Na końcu pola 044 nie stawia się kropki. Wskaźniki Nieużywane. Podpola $a Kod kraju wydania Podaje się dwu- lub trzyliterowy kod kraju wydania filmu. Podpole powtarza się dla kodu każdego kraju. Podaje się do czterech kodów kraju publikacji. Kod w pierwszym wystąpieniu podpola $a powinien być zgodny z kodem wymienionym w polu 008/ Podaje się kod miejsca wydania właściwy dla jego aktualnej przynależności politycznej (np. Lwów Ukraina). Kodowanie ogranicza się do nazwy kraju. 008/15 17 gw $a gw $a xo $a Berlin : $b DEFA ; $a Bratysława : $b Slovenska Filmova Tvorba, $c

36 Strefa tytułu i oznaczenia odpowiedzialności, strefa wydania, strefa adresu wydawniczego, odmiany tytułu Pola 245 Strefa tytułu i oznaczenia odpowiedzialności (NP) 246 Wariant tytułu (P) 250 Strefa wydania (NP) 260 Strefa adresu wydawniczego (NP) Zawartość pól Pola 245, 250 i 260 zawierają trzy pierwsze strefy opisu bibliograficznego, które podaje się zgodnie z PN-N :1994. W celu ułatwienia korzystania z instrukcji budowę pola 245 przedstawiono osobno dla opisu: filmu jednoczęściowego, dokumentu zawierającego filmy współwydane, jednej części filmu wieloczęściowego, całości filmu wieloczęściowego. Pole 246 zapewnia dodatkowy dostęp do opisu od różnych odmian tytułu rozpoczynającego opis w polu 245 oraz od innych tytułów występujących w tym polu i w dokumencie. Znaki umowne W polach 245, 250 i 260 poszczególne elementy opisu bibliograficznego identyfikowane są za pomocą znaków umownych stosowanych zgodnie z PN-N :

37 Strefa tytułu i oznaczenia odpowiedzialności (NP) (3.1) Wskaźniki Pierwszy sporządzanie dodatkowej pozycji pod tytułem 0 nie sporządza się dodatkowej pozycji Drugi znaki pomijane przy szeregowaniu 0 brak znaków pomijanych przy szeregowaniu 1-9 liczba znaków pomijanych przy szeregowaniu Kody podpól $a Tytuł (NP) $h Określenie typu dokumentu (NP) $b Ciąg dalszy tytułu (NP) $n Oznaczenie części (P) $p Nazwa części (P) $c Pozostałe elementy strefy tytułu i oznaczenia odpowiedzialności (NP) Zawartość pola Pole 245 zawiera tytuł, określenie typu dokumentu i dodatki do tytułu (także ich równoległe wersje) oraz oznaczenia odpowiedzialności. Dane te w zasadzie podaje się w formie występującej w opisywanym dokumencie. Dane przejmuje się w przede wszystkim z napisów tytułowych, z innych napisów tekstowych, z informacji dźwiękowej, następnie z etykiety na opakowaniu, lub ustala na podstawie źródeł spoza filmu, np. z materiałów tekstowych związanych z filmem i z innych źródeł spoza filmu. Informacje przejęte spoza filmu ujmuje się w nawiasy kwadratowe. Jeżeli tytuł i pozostałe elementy podane w tym polu nie są przejęte z napisów tytułowych, w polu 500 podaje się ich źródło. Znaki umowne Podpole $h ujmuje się w nawiasy kwadratowe. Podpole $b poprzedza się: średnikiem jeżeli zaczyna się od tytułu filmu o tym samym oznaczeniu odpowiedzialności co film wymieniony w podpolu $a, kropką jeżeli zaczyna się od tytułu filmu o innym oznaczeniu odpowiedzialności niż film wymieniony w podpolu $a, znakiem równości jeżeli zaczyna się od tytułu równoległego, dwukropkiem jeżeli zaczyna się od dodatku do tytułu. Podpole $c poprzedza się kreska ukośną. Pole 245 kończy się kropką. 37

38 245 Przy dwukropku (:), średniku (;), znaku równości (=) i kresce ukośnej (/) zostawia się odstęp po obu stronach znaku. W przypadku kropki i przecinka odstęp stosuje się tylko po znaku. Nawiasy kwadratowe traktuje się jak jeden znak i stosuje odstęp przed pierwszym i po drugim nawiasie. Wskaźniki Pierwszy wskaźnik sporządzanie dodatkowej pozycji pod tytułem 0 Nie sporządza się dodatkowej pozycji Wartość 0 oznacza, że tytuł stanowi podstawowy element wyszukiwania (w rekordzie brak pola 1XX). Drugi wskaźnik znaki pomijane przy szeregowaniu 0 Brak znaków pomijanych przy szeregowaniu Wartość 0 oznacza, że wszystkie początkowe znaki tytułu są uwzględniane przy szeregowaniu (tzn. tytuł nie zaczyna się od rodzajnika). Znaki diakrytyczne oraz znaki specjalne (np. myślnik, cudzysłów) występujące na początku pola tytułu, który nie zaczyna się od rodzajnika, nie są traktowane jako znaki pomijane $a Sami swoi $h [Film] $a and then there were none $h [Film]. 1-9 Liczba znaków pomijanych przy szeregowaniu Wartość 1-9 oznacza liczbę znaków pomijanych przy szeregowaniu, jeżeli tytuł zaczyna się od rodzajnika (określonego lub nieokreślonego), który nie jest brany pod uwagę przy szeregowaniu. Znaki diakrytyczne, znaki specjalne związane z rodzajnikiem (poprzedzające pierwszy znak decydujący o szeregowaniu) oraz odstępy są włączane w liczbę znaków pomijanych $a A beautiful mind $h [Film] / $c dir. Ron Howard $a The pianist $h [Film] / $c by Roman Polanski. FILM JEDNOCZĘŚCIOWY Podpola $a Tytuł (3.1.1) Przejmuje się tytuł właściwy filmu (łącznie z tytułem obocznym). Spośród kilku tytułów w wyrażonych w tym samym języku i/lub alfabecie występujących w napisach tytułowych lub innym wybranym źródle danych przejmuje się tytuł wyróżniony w jakikolwiek sposób jako najważniejszy lub jeżeli brak takiego wyróżnienia tytuł pierwszy; w przypadku wątpliwości wybiera się według względów logicznych. Pozostałe tytuły występujące 38

39 245 w podstawowym źródle danych traktuje się jako dodatki do tytułu. Odmiany tytułu występujące poza wybranym źródłem danych można podać w polu $a Moses $h [Film] $a The mask $h [Film] : $b from zero to hero $a Bridget Jones $h [Film] : $b w pogoni za rozumem Jeżeli napisy tytułowe lub inne wybrane źródło danych zawierają tytuł wyrażony w dwóch lub więcej językach i/lub alfabetach jako tytuł właściwy przejmuje się tytuł w języku i/lub alfabecie całego filmu. Jeżeli tego kryterium nie da się zastosować (ponieważ w filmie brak tekstów mówionych lub napisów), przejmuje się tytuł wyróżniony w jakikolwiek sposób jako najważniejszy lub w przypadku braku takiego wyróżnienia tytuł pierwszy. Tytuły wyrażone w innych językach należy traktować jako równoległe $a Ard al-ahlżam $h [Film] = $b The land of dreams $a Land of dreams $a Alicja w krainie czarów $h [Film] = $b Alice adventures in wonderland / $c reż. William Sterling $a Alice adventures in wonderland Tytuł oboczny należy przejmować jako drugą część tytułu właściwego, zaczynając pierwszy wyraz od wielkiej litery $a The limejuice mystery or, Who spat in grandfather s porridge? $h [Film] $a Who spat in grandfather s porridge? $a Galimatias, czyli Kogel-Mogel II $h [Film] $a Kogel-Mogel II W przypadku filmu zagranicznego, w którego napisach tytułowych lub innym wybranym źródle danych znajduje się tylko tytuł w języku oryginału lub innym obcym języku (dubbing), tytuł ten przyjmuje się jako właściwy $a Pulp fiction $h [Film] / $c reż. Quentin Tarantino $a Fahrenheit 9.11 $h [Film] / $c reż. Michael Moore. Jeżeli w napisach tytułowych filmu zagranicznego znajduje się tylko tytuł polski, należy podać go jako właściwy $a Trzej Muszkieterowie $h [Film] ; $b Czterej Muszkieterowie / $c reż. Richard Lester. Film niemający tytułu opisuje się pod tytułem, pod którym był już rejestrowany, lub w razie braku takiego tytułu pod tytułem utworzonym przez osobę sporządzającą opis, formułującym zwięźle temat filmu. 39