FORMAT MARC 21 DLA KSIĄŻKI MÓWIONEJ W KATALOGU DOLNOŚLĄSKIEGO ZASOBU BIBLIOTECZNEGO

Transkrypt

1 Dolnośląska Biblioteka Publiczna im. Tadeusza Mikulskiego we Wrocławiu FORMAT MARC 21 DLA KSIĄŻKI MÓWIONEJ W KATALOGU DOLNOŚLĄSKIEGO ZASOBU BIBLIOTECZNEGO Materiały Metodyczne Opracowała : Dorota Paras Wrocław

2 SPIS TREŚCI WSTĘP WYKAZ PÓL FORMATU MARC 21 DLA KSIĄŻKI MÓWIONEJ Etykieta rekordu i pola danych kontrolnych LDR ETYKIETA (NP) 007 FORMA FIZYCZNA KSIĄŻKI MÓWIONEJ (P) 008 DANE KONTROLNE (NP) 015 NUMER BIBLIOGRAFII NARODOWEJ (NP) Pola informacyjne 020 ISBN (P) 028 OZNACZENIE KATALOGOWE KSIĄŻKI MÓWIONEJ (P) 040 INSTYTUCJA SPORZĄDZAJĄCA OPIS (NP) 041 JĘZYK DOKUMENTU (NP) 080 SYMBOL UKD (NP) 084 KLASYFIKACJA WŁASNA (P) Strefa haseł głównych książki mówionej 100 HASŁO GŁÓWNE NAZWA OSOBOWA (NP) 130 HASŁO GŁÓWNE TYTUŁ UJEDNOLICONY (NP) Strefa tytułu i oznaczenia odpowiedzialności, strefa publikacji, dystrybucji i produkcji, strefa opisu fizycznego 245 STREFA TYTUŁU I OZNACZENIA ODPOWIEDZIALNOŚCI (NP) 246 WARIANT TYTUŁU (P) 250 STREFA WYDANIA (NP) 260 STREFA PUBLIKACJI, DYSTRYBUCJI I PRODUKCJI (NP) 300 STREFA OPISU FIZYCZNEGO (NP) Strefa serii 490 STREFA SERII I WIELOCZĘŚCIOWEGO KSIĄŻKI MÓWIONEJ - FORMA NIE DO WYSZUKIWANIA (P) Strefa uwag 500 UWAGA OGÓLNA (P) 505 UWAGA DOTYCZĄCA ZAWARTOŚCI KSIĄŻKI MÓWIONEJ (P) 511 UWAGA DOTYCZĄCA UCZESTNIKÓW LUB WYKONAWCÓW (P) 520 UWAGA DOTYCZĄCA TREŚCI DOKUMENTU (P) 521 UWAGA DOTYCZĄCA PRZEZNACZENIA CZYTELNICZEGO (P) 538 UWAGA TECHNICZNA (NP) 546 UWAGA DOTYCZĄCA JĘZYKA (P) 586 UWAGA DOTYCZĄCA NAGRODY (P) Pola haseł przedmiotowych 600 HASŁO PRZEDMIOTOWE - NAZWA OSOBOWA (P) 610 HASŁO PRZEDMIOTOWE - NAZWA CIAŁA ZBIOROWEGO (P) 611 HASŁO PRZEDMIOTOWE - NAZWA IMPREZY (P) 2

3 630 HASŁO PRZEDMIOTOWE - TYTUŁ UJEDNOLICONY (P) 650 HASŁO PRZEDMIOTOWE - NAZWA OGÓLNA LUB JEDNOSTKOWA (P) 651 HASŁO PRZEDMIOTOWE - NAZWA GEOGRAFICZNA (P) 655 HASŁO PRZEDMIOTOWE - TEMAT FORMALNY (P) Pola słów kluczowych 695 POLE SŁÓW KLUCZOWYCH (P) Pola haseł dodatkowych 700 HASŁO DODATKOWE NAZWA OSOBOWA (P) 710 HASŁO DODATKOWE NAZWA CIAŁA ZBIOROWEGO (P) 711 HASŁO DODATKOWE NAZWA IMPREZY (P) 720 HASŁO DODATKOWE NAZWA W POSTACI NIEKONTROLOWANEJ (P) 730 HASŁO DODATKOWE TYTUŁ UJEDNOLICONY (P) 740 HASŁO DODATKOWE TYTUŁ (ZW. Z POLAMI 5XX LUB PRAC WSPÓŁWYDANYCH ) (P) 800 HASŁO DODATKOWE OPISU WIELOCZĘŚCIOWEGO KSIĄŻKI MÓWIONEJ - NAZWA OSOBOWA (P) 830 HASŁO DODATKOWE SERII I OPISU WIELOCZĘŚCIOWEGO KSIĄŻKI MÓWIONEJ TYTUŁ (P) 920 NUMER ISBN - FORMA DO EDYCJI (P) Informacje uzupełniające WYKAZ SIGLÓW BIBLIOTEK W DZB WYKAZ MATERIAŁÓW ŹRÓDŁOWYCH KOD TYPU LITERACKIEGO NIEMUZYCZNEGO DOKUMENTU DŹWIĘKOWEGO [LISTA] 3

4 WSTĘP Instrukcja przedstawia zasady stosowania formatu MARC 21 rekordu bibliograficznego dla dokumentu dźwiękowego z nagranym tekstem literackim, dalej nazywanym w skrócie książką mówioną w Dolnośląskim Zasobie Bibliotecznym. Opis bibliograficzny zawarty w instrukcji jest zgodny z normą PN-N :2000 (elementy wspólne dla dokumentów elektronicznych) i PN-85/N-01152/07 Opis bibliograficzny Dokumenty dźwiękowe. Przyjęto zasadę II stopnia szczegółowości opisu. Rekord składa się z etykiety rekordu, tablicy adresów i pól danych. 24-znakowa etykieta zawiera dane niezbędne do właściwego przetwarzania rekordu. Dane wprowadzane przez katalogującego do rekordu zgrupowane są w polach identyfikowanych za pomocą trzycyfrowych etykiet (zapisanych w tablicy adresów). Pola dzielą się na pola danych kontrolnych (o stałej długości, bez wyodrębnionych podpól i bez wskaźników) oraz na pola zmiennej długości. Pole zmiennej długości zaczyna się dwoma jedno znakowymi wskaźnikami, którymi mogą być cyfra lub spacja (tu oznaczona Pole zmiennej długości składa się z podpól identyfikowanych za pomocą kodów literowych. Po nazwach pól i podpól w nawiasach okrągłych podano informacje o ich powtarzalności: P pole/podpole powtarzalne NP pole/podpole niepowtarzalne Pola oznaczone literą F są fakultatywne, tzn., że ich wypełnianie nie jest obowiązkowe i zależy od potrzeb biblioteki. D - Pole/podpole obowiązkowe w zależności od danych. Oznacza, że pole/podpole należy wypełnić jeśli operator dysponuje informacjami niezbędnymi do jego utworzenia. W razie ich braku pola/podpola nie wypełnia się informacją zastępującą N - Pole/podpole nieużywane (niezdefiniowane) O - Pole/podpole obowiązkowe bez względu na dane. Oznacza, że pole/podpole musi wystąpić w dokumencie bez względu na to czy operator dysponuje informacjami potrzebnymi do jego utworzenia. W razie ich braku podaje się ustalony kod zastępujący brak informacji. L - Lista kodów języka, krajów wg normy PN-ISO 639-2:2001 (kod bibliograficzny), UKD BN, JSHP BN. FORMAT REKORDU DLA KSIĄŻKI MÓWIONEJ - MU 4

5 WYKAZ PÓL FORMATU MARC 21 DLA KSIĄŻKI MÓWIONEJ STOSOWANYCH W DOLNOŚLĄSKIM ZASOBIE BIBLIOTECZNYM LDR ETYKIETA REKORDU (NP/O/A) 007 FORMA FIZYCZNA KSIĄŻKI MÓWIONEJ (P/O/A) 008 DANE KONTROLNE (NP/O/A) 015 NUMER BIBLIOGRAFII NARODOWEJ (NP/D/A) 020 ISBN (P/D/U) 028 OZNACZENIE KATALOGOWE KSIĄŻKI MÓWIONEJ (P/D/U) 040 INSTYTUCJA SPORZĄDZAJĄCA OPIS (NP/O/U) 041 JĘZYK DOKUMENTU (NP/O/L) 080 SYMBOL UKD (NP/O/U) 084 KLASYFIKACJA WŁASNA (P/F/U) 100 HASŁO GŁÓWNE NAZWA OSOBOWA (NP/D/U) 130 HASŁO GŁÓWNE TYTUŁ UJEDNOLICONY (NP/D/U) 245 STREFA TYTUŁU I OZNACZENIA ODPOWIEDZIALNOŚCI (NP/O/U) 246 WARIANT TYTUŁU (P/D/U) 250 STREFA WYDANIA (NP/D/U) 260 STREFA PUBLIKACJI, DYSTRYBUCJI I PRODUKCJI (NP/O/U) 300 STREFA OPISU FIZYCZNEGO (NP/O/U) 490 STREFA SERII I WIELOCZĘŚCIOWEGO DOKUMENTU KSIĄŻKI MÓWIONEJ - FORMA NIE DO WYSZUKIWANIA (P/D/U) 500 UWAGA OGÓLNA (P/F/U) 505 UWAGA DOTYCZĄCA ZAWARTOŚCI KSIĄŻKI MÓWIONEJ (P/D/U) 511 UWAGA DOTYCZĄCA UCZESTNIKÓW I WYKONAWCÓW (P/D/U) 520 UWAGA DOTYCZĄCA TREŚCI DOKUMENTU (P/D/U) 521 UWAGA DOTYCZĄCA PRZEZNACZENIA CZYTELNICZEGO (P/D/U) 538 UWAGA TECHNICZNA (NP/D/U) 546 UWAGA DOTYCZĄCA JĘZYKA (P/D/U) 550 UWAGA DOTYCZĄCA INSTYTUCJI SPRAWCZEJ (P/D/U) 586 UWAGA DOTYCZĄCA NAGRODY (P/D/U) 600 HASŁO PRZEDMIOTOWE - NAZWA OSOBOWA (P/D/L) 610 HASŁO PRZEDMIOTOWE - NAZWA CIAŁA ZBIOROWEGO (P/D/L) 611 HASŁO PRZEDMIOTOWE - NAZWA IMPREZY (P/D/L) 630 HASŁO PRZEDMIOTOWE - TYTUŁ UJEDNOLICONY (P/D/L) 650 HASŁO PRZEDMIOTOWE - NAZWA OGÓLNA LUB JEDNOSTKOWA (P/D/L) 651 HASŁO PRZEDMIOTOWE - NAZWA GEOGRAFICZNA (P/D/L) 655 HASŁO PRZEDMIOTOWE - TEMAT FORMALNY (P/D/L) 695 POLE SŁÓW KLUCZOWYCH (P/D/U) 700 HASŁO DODATKOWE - NAZWA OSOBOWA (P/D/U) 710 HASŁO DODATKOWE - NAZWA CIAŁA ZBIOROWEGO (P/D/U) 711 HASŁO DODATKOWE - NAZWA IMPREZY (P/D/U) 720 HASŁO DODATKOWE - NAZWA W POSTACI NIEKONTROLOWANEJ (P/D/U) 730 HASŁO DODATKOWE - TYTUŁ UJEDNOLICONY (P/D/U) 740 HASŁO DODATKOWE - TYTUŁ (ZW. Z POLAMI 5XX LUB PRAC WSPÓŁWYD. ) (P/D/U) 800 HASŁO DODATKOWE OPISU WIELOCZĘŚCIOWEGO KSIĄŻKI MÓWIONEJ NAZWA OSOBOWA (P/D/U) 830 HASŁO DODATKOWE SERII I OPISU WIELOCZĘŚCIOWEGO DOKUMENTU KSIĄŻKI MÓWIONEJ TYTUŁ (P/D/U) 920 NUMER ISBN - FORMA DO EDYCJI (P/D/U) 5

6 Etykieta rekordu i pola danych kontrolnych LDR ETYKIETA REKORDU (NP) Pole niepowtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Etykieta rekordu składa się z 24. pozycji znakowych, w których zakodowane są elementy danych, zawierające informacje niezbędne do przetwarzania rekordu. Część z tych elementów danych (np. długość rekordu, długość wskaźnika, długość identyfikatora podpola, bazowy adres danych, mapa tablicy adresów) jest wspólna dla wszystkich formatów MARC i z założenia powinna być kodowana automatycznie. Część elementów danych może być kodowana wyłącznie przez osobę wprowadzającą.. Pozycje przeznaczone do wypełnienia przez użytkownika pogrubiono. Numer pozycji znakowej : Etykieta Wartość 00-04: długość rekordu wartość domyślna [@@@@@] (5 znaków spacji) 05: status rekordu wartość domyślna [n] wartość: c rekord zmodyfikowany wartość: n rekord nowy 06: typ rekordu wartość domyślna [i] wartość: i - dokument dźwiękowy, nagranie niemuzyczne 07: poziom bibliografii wartość domyślna [m] wartość: m rekord zawiera opis samoistnej wydawniczo jednostki, np. płyty CD, MP3, kasety, Playaway audiobook 08: oznaczenie dokumentu archiwalnego wartość domyślna [@] ( l znak spacji). dokument nie jest materiałem archiwalnym 09: kodowanie znaków wartość domyślna [@] ( l znak spacji) 10: długość wskaźnika wartość domyślna [2] wartość: 2 11: długość identyfikatora podpola wartość domyślna [2] wartość: : bazowy adres danych wartość domyślna [@@@@@] (5 znaków spacji) 17: pochodzenie opisu wartość domyślna [@] - opis bibliograficzny utworzony z autopsji 6

7 18: forma opisu wartość domyślna [i] wartość: i - opis bibliograficzny zgodny z ISBD 19: powiązania wartość domyślna [@] ( l znak spacji) 20: mapa tablicy adresów wartość domyślna [4500], wartość: FORMA FIZYCZNA KSIĄŻKI MÓWIONEJ (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole 007 składa się z 14 znaków ponumerowanych od 00 do 13 stanowiących kody cech fizycznych dokumentu książki mówionej oraz materiału towarzyszącego. Jest to pole obowiązkowe, dopuszcza się jednak konsekwentne pomijanie niektórych jego elementów. Na pozycji znaków przeznaczonych na te elementy umieszcza się znak wypełniacza. Niektóre pozycje znakowe pola 007 nie mają określonej zawartości. W miejscu tych pozycji zostawia się spacje. 00 Rodzaj dokumentu Podaje się wartość: s dokument dźwiękowy 01 Postać dokumentu Podaje się wartość: d płyta CD (CD, CD w formacie MP3) s kaseta dźwiękowa z inna (Playaway) 02 Zawartość nieokreślona 03 Szybkość odtwarzania Podaje się wartość: f płyta CD (1,4 m/s) l kaseta dźwiękowa (4,76 cm/s) u nieznana z inna 04 Konfiguracja kanałów odtwarzania Podaje się wartość: m monofoniczna q kwadrofoniczna s stereofoniczna u nieznana z inna 05 Szerokość rowka, skoku Podaje się wartość : n nie ma zastosowania 06 Wymiary dokumentu dźwiękowego Podaje się wartość: 7

8 g płyta CD j kaseta dźwiękowa z inna (Playaway) 07 Kod szerokości taśmy magnetycznej Podaje się wartość: l - kaseta dźwiękowa n nie dotyczy u nieznana z inna 08 Konfiguracja taśmy Podaje się wartość: c kaseta dźwiękowa 4-ścieżkowa (standard) u nieznana n nie dotyczy z inna 09 Typ dokumentu dźwiękowego: 10 Rodzaj materiału użytego do produkcji płyty: 11 Rodzaj cięcia: 12 Specjalna charakterystyka odtwarzania Kod ma zastosowanie, jeżeli w opisywanym dokumencie jest wyraźna informacja dotycząca wymaganej, specjalnej charakterystyki odtwarzania. Podaje się wartość: c Dolby B zakodowany w magnetofonach kasetowych e nagranie cyfrowe nie występuje przed 1982 r. f Dolby A zakodowany przy nagraniach studyjnych g Dolby C zakodowany występuje po 1980 r. n nie dotyczy u nieznana z inna 13 Technika nagrywania i zapisu dźwięku Podaje się wartość: d zapis cyfrowy, oznaczony symbolem DDD u nieznane z inne 008 DANE KONTROLNE (NP) Pole niepowtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole 008 składa się z 40 znaków ponumerowanych od 00 do 39. Jest to pole obowiązkowe, dopuszcza się jednak konsekwentne pomijanie niektórych jego elementów. Na pozycji znaków przeznaczonych na te elementy umieszcza się znak wypełniacza. Niektóre pozycje znakowe pola 008 nie mają określonej zawartości. W miejscu tych pozycji zostawia się spacje. 8

9 00-05 Data wprowadzenia rekordu Data generowana jest przez system zgodnie z wzorcem: rrmmdd 06 Typ daty publikacji Podaje się jedną z poniższych wartości: s pojedyncza znana data, prawdopodobna data m pozycja 008/7-14 zawiera kolejno rok rozpoczęcia i zakończenia wydawania wieloczęściowego dokumentu książki mówionej p data dystrybucji/wydania i data produkcji/sesji nagraniowej, jeżeli są różne (Data 1 rok dystrybucji /wydania, Data 2 rok produkcji/sesji nagraniowej) r rok reprodukcji/wznowienia i oryginalnej publikacji/produkcji (Data 1 rok reprodukcji/wznowienia, Data 2 - rok oryginalnej publikacji/produkcji) t właściwa data i data copyrightu (Data 1 rok wydania, Data 2 rok copyrightu) q niepewna data wydania (Data 1 najwcześniejsza z możliwych dat rocznych wydania, Data 2 najpóźniejsza z możliwych dat rocznych wydania) Daty wydania Element o długości ośmiu znaków. Rok należy zapisać czterema cyframi, brakujące cyfry należy zastąpić literą u Kod miejsca publikacji Podaje się dwu- lub trzy znakowy kod miejsca publikacji dokumentu wg PN-ISO 3166:1998 Kody nazw krajów. Gdy miejsce publikacji nie zostało ustalone wpisuje się kod xx Kod formy muzycznej utworu Wypełnia się tylko dla nagrań muzycznych. Dla nagrań niemuzycznych wprowadza się znaki wypełniacza. 20 Format postać zapisu utworu muzycznego Podaje się wartość: n nie ma zastosowania 21 Zawartość nieokreślona 22 Kod przeznaczenia czytelniczego Podaje się - nieznany lub nieokreślony a przedszkolny b pierwsze klasy szkoły podstawowej c starsze klasy szkoły podstawowej d szkoła średnia e dorośli f grupa wyspecjalizowana g dla wszystkich j dla młodzieży 9

10 23-29 Zawartość nieokreślona Kod typu tekstu literackiego niemuzycznego dokumentu dźwiękowego Pozycja o długości dwóch znaków. Można podać do dwóch jednoznakowych kodów [Lista kodów na końcu Instrukcji: Kod typu literackiego]. Jeżeli tylko jeden kod ma zastosowanie, na pozycji 31 umieszcza się spację Zawartość Język dokumentu Podaje się trzyliterowy kod języka tekstu (wg PN-ISO 639-2:2001 Kody nazw języków). Nie uwzględnia się języka informacji zawartej w materiale towarzyszącym. Jeżeli dokument jest wielojęzyczny, należy podać język pierwszy a informacje o wszystkich językach zapisać w polu 041 a. Jeśli języków jest więcej niż sześć należy wprowadzić oznaczenie mul Jeżeli nie można ustalić języka dokumentu, należy wprowadzić oznaczenie und 38 Zawartość nieokreślona 39 Źródło opisu Podajemy wartość: c (DZB) Biblioteka W nowych rekordach, a także w rekordach skopiowanych do DZB, podajemy wyłącznie wartość c. W opisach starszych poprawiamy wartość d na c. 015 NUMER BIBLIOGRAFII NARODOWEJ (NP) Pole niepowtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole nie kończy się kropką. Pole wypełniane przez system przy kopiowaniu rekordu bibliograficznego z zewnętrznej bazy danych (BIBLIOTEKA NARODOWA). a Numer Bibliografii Narodowej (Przewodnika Bibliograficznego) (NP) Wypełniany przez Bibliotekę Narodową. Pola informacyjne 020 ISBN (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole nie kończy się kropką. Jeśli występuje na dokumencie, podaje się ISBN poprawny i błędny. Jeśli jest więcej niż jeden ISBN, powtarzamy pole. a ISBN poprawny (NP) z ISBN błędny (P) 10

11 Wpisujemy numer bez rozdzielających go myślników, pomijając akronim ISBN. ISBN do wydruku, z rozdzielającymi myślnikami, informacjami uzupełniającymi (w nawiasach okrągłych informacje o oprawie, tomie, itp.), bez akronimu ISBN, podaje się w polu 920. Dla każdego dokumentu z innym ISBN tworzy się odrębny rekord. Jeśli w dokumencie wymienionych jest kilka numerów ISBN identyfikujących warianty danego wydania, należy utworzyć jeden rekord bibliograficzny dla tego dokumentu i powtórzyć pole 020 dla każdego numeru. Przykłady : a/ a/ a/ a/ a/ (t. 1) 920 a/ (seria) 028 OZNACZENIE KATALOGOWE KSIĄŻKI MÓWIONEJ (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole nie kończy się kropką. Pole 028 zawiera oznaczenie katalogowe, czyli numer identyfikujący dokument książki mówionej, nadany przez wydawcę. Numer ten może występować na etykietach i kopercie, pudełku lub obwolucie dokumentu. Dla dokumentów składających się z kilku płyt lub kaset podaje się numery poszczególnych jednostek oraz numer całego kompletu. Pole 028 powtarza się dla każdego numeru związanego z dokumentem. Należy zachować wszystkie spacje i łączniki oddzielające części numeru. Pierwszy typ numeru: 4 oznaczenie katalogowe 1 numer matrycy/wzorca Drugi wskaźnik generowania uwagi i dodatkowego punktu dostępu: 1 tworzy się uwagę i dodatkowy punkt dostępu 3 nie tworzy się uwagi, jest dodatkowy punkt dostępu a oznaczenie katalogowe lub numer matrycy/wzorca (NP) b nazwa wydawcy (NP) 040 ŹRÓDŁO KATALOGOWANIA (NP) Pole niepowtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole nie kończy się kropką. Zawiera symbol biblioteki (siglum), która sporządziła opis, bądź przetworzyła lub dokonała modyfikacji. a oryginalna agencja katalogująca (NP) Podaje się siglum biblioteki, która sporządziła oryginalny opis bibliograficzny. d agencja dokonująca zmian (P) Podaje się siglum biblioteki modyfikującej rekord z opisem bibliograficznym. 11

12 W dokumentach kopiowanych z baz: NUKAT, LOC, BN występuje podpole c, które zachowujemy. Podpole E, występujące w opisach bibliograficznych BN (zawiera skrót PNN), informuje, że rekord sporządzono według normy bibliograficznej. Nie jest wymagane w DZB. Biblioteki w DZB dopisują swoje Siglum wg kolejności nabycia egzemplarzy do swojej biblioteki. Siglum dla poszczególnych bibliotek Województwa Dolnośląskiego ustalane jest przez Dolnośląską Bibliotekę Publiczną we Wrocławiu. Wykaz Siglum bibliotek w DZB na końcu Instrukcji (stan na wrzesień 2011 r.). Przykłady : a/ WR M a/ WA N d/ LBN c/ WA N d/ SWD d/ KLO d/ BNR 041 JĘZYK DOKUMENTU (NP) Pole niepowtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole nie kończy się kropką. Zawiera trzyliterowy kod języka według normy PN-ISO 639-2:2001 (kod bibliograficzny). Kody wpisujemy, stosując małe litery, bez kropek. Pierwszy : 0 dokument nie jest przekładem, nie zawiera przekładu 1 dokument jest przekładem lub zawiera przekład Drugi : niezdefiniowany d kod języka mówionego tekstu nagrania (P) Przy dokumentach wielojęzycznych podajemy kody wszystkich języków dokumentu, powtarzając podpola dla każdego kodu języka. Można powtórzyć do sześciu skrótów. Jeśli skrótów jest więcej piszemy mul. Jeśli nie można ustalić języka piszemy und. h - kod języka oryginału lub przekładu pośredniego (P). Informacje o języku podaje się w formie słownej w polu 546. Przykłady : @ a/ pol h/ eng 12

13 a/ pol a/ ger 080 SYMBOL UKD według BIBLIOTEKI NARODOWEJ (NP) Pole niepowtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole nie kończy sie kropką. Wpisujemy klasyfikację UKD według Biblioteki Narodowej. a Pełny symbol UKD (NP) Przy klasyfikacji podajemy na końcu poddział wspólny formy. Dla książki mówionej: ( ) płyta CD (MP3), (086.74) kasety dźwiękowe, (086.7) Playaway. 084 KLASYFIKACJA WŁASNA (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole nie kończy się kropką. Pole przeznaczone do podawania klasyfikacji sformułowanych wg dowolnych systemów klasyfikacji. Pole wykorzystuje się w sytuacji, gdy biblioteka modyfikująca rekord tworzy symbol klasyfikacji niezgodny z symbolem podanym w polu 080 przez twórcę opisu. a symbol klasyfikacji (NP) 6 kod biblioteki (może to być więcej niż jedno siglum, jeśli kilka bibliotek akceptuje klasyfikację. Podajemy je wtedy, oddzielając przecinkiem) (NP) W polach 080 i 084 nie podajemy sygnatury znaku miejsca dokumentu na półce w danej bibliotece (podajemy ją w podpolu formularza egzemplarza). Strefa haseł głównych książki mówionej 100 HASŁO GŁÓWNE - NAZWA OSOBOWA (NP) Pole niepowtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole kończy się kropką. Pole 100 w opisie książki mówionej (nagrania niemuzycznego) zawiera : - nazwę autora utworu literackiego/tekstu, - nazwę autora podręcznika tekstów do nauki języków obcych, - nazwę osoby udzielającej wywiadu, chyba że wyróżniono nazwę innej osoby, - nazwę autora tekstu słuchowiska, chyba że wyróżnienie wskaże na kompozytora. 13

14 Wybór i forma hasła autorskiego powinny być zgodne z postanowieniami PN-N i PrPN-N-1229 Wyd.2 Pierwszy - typ nazwy : 0 imię, kryptonim, nazwa w postaci wyrażenia 1 nazwisko - nazwy rozpoczynające się od nazwiska (także złożonego) Drugi : niezdefiniowany a nazwa osobowa (NP) Podaje się nazwę osobową, np. nazwisko i imię, przydomek, kryptonim. Przy nazwach z nazwiskiem imię oddziela się przecinkiem: nazwisko, imię. b numeracja związana z nazwą (NP) Stosuje się przy podawaniu nazw panujących i papieży. Liczbę wyrażamy cyfrą rzymską wraz z występującym po niej przydomkiem. c dopowiedzenie (P) Dodawane do nazwy osobowej zgodnie z PN-N-01229:1998 pkt b, 3.4.3, 3.5.1, np. określenia pokrewieństwa, godności, tytuł. d daty związane z nazwą (NP) Podaje się daty biograficzne. Zawartość podpól c i d ujmuje się łącznie w nawiasy okrągłe i oddziela od siebie odstępem i średnikiem. Zawartość podpola d, gdy podana jest tylko data narodzin, ujmuje się w nawiasy okrągłe, stosując po myślniku spację i odstęp, np. ( ), (1945- ). Jeżeli jest więcej niż trzech autorów, nie wypełnia się pola Hasło główne nazwa ciała zbiorowego Nie ma zastosowania w funkcji hasła głównego opisu bibliograficznego książki mówionej. 111 Hasło główne nazwa imprezy Nie ma zastosowania w funkcji hasła głównego opisu bibliograficznego książki mówionej. 130 HASŁO GŁÓWNE TYTUŁ UJEDNOLICONY (NP) Pole niepowtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole nie kończy się kropką. Tytuł ujednolicony podaje się w opisach nagrań anonimów klasycznych (starożytnych i średniowiecznych dzieł o nieustalonym autorstwie, publikowanych w różnych językach pod różnymi tytułami), ksiąg liturgicznych i utworów muzycznych o nieustalonym autorstwie, a także nagrań ksiąg świętych (Biblia, Talmud, Koran). Pole 130 nie może występować w opisach zawierających pole 100. Forma hasła głównego tytułu ujednoliconego powinna być zgodna z postanowieniami normy PN-N-01231:2001. Pierwszy - znaki pomijane przy szeregowaniu: 0-9 liczba znaków pomijanych przy szeregowaniu 14

15 Drugi niezdefiniowany a tytuł ujednolicony (NP) n numer identyfikujący dzieło/numer części (P) p nazwa części (P) k sformalizowane określenie (P) np.: wybór, adaptacja l język tekstu (NP) s wersja (NP) Podpole n poprzedza się kropką. Podpole p poprzedza się przecinkiem, jeśli występuje po podpolu n lub kropką, jeśli brak podpola n. Zawartość podpól l, s ujmuje się w nawiasy okrągłe i oddziela od siebie odstępem i średnikiem. Strefa tytułu i oznaczenia odpowiedzialności, strefa publikacji, dystrybucji i produkcji, strefa opisu fizycznego 245 STREFA TYTUŁU I OZNACZENIA ODPOWIEDZIALNOŚCI (NP) Pole niepowtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole kończy się kropką. Pole 245 zawiera tytuł, określenie typu dokumentu, dodatki do tytułu, oznaczenie odpowiedzialności. Może także zawierać tytuł równoległy (nie uwzględnia się równoległych wersji innych elementów tej strefy). Dane przejmuje się do opisu w formie występującej w opisywanym dokumencie. Typ dokumentu dla książki mówionej w DZB: [Książka mówiona], podawany w podpolu h pól 245 i 740. Pierwszy : sporządzanie dodatkowej pozycji pod tytułem: 0 nie sporządza sie dodatkowej pozycji 1 należy utworzyć pozycję dodatkową Drugi znaki pomijane przy szeregowaniu: 0 brak znaków pomijanych przy szeregowaniu Znaki diakrytyczne oraz znaki specjalne (np. nawias, myślnik, cudzysłów, wielokropek) występujące na początku pola tytułu, który nie zaczyna się od rodzajnika, nie są traktowane jako znaki pomijane. 1-9 liczba znaków pomijanych przy szeregowaniu Znaki diakrytyczne oraz znaki specjalne związane z rodzajnikiem i poprzedzające pierwszy znak decydujący o szeregowaniu są włączane w liczbę znaków pomijanych. a tytuł (NP) Przejmuje się tytuł właściwy dokumentu wraz z tytułem obocznym. Zachowuje się występujące w tytule akronimy i inne skróty oraz liczebniki pisane cyframi (dla tytułu z rozwiązaniem skrótu i słownym wyrażeniem liczebnika używa się pola 246).Opuszczenia zaznacza się 15

16 wielokropkiem ujętym w nawiasy kwadratowe. h określenie typu dokumentu (NP) Wprowadzamy określenie [Książka mówiona] bezpośrednio po tytule właściwym w opisie dokumentów jednoczęściowych, albo po oznaczeniu części i / lub tytule części w opisie jednej części dokumentu wieloczęściowego, po tytule w podpolu a. b ciąg dalszy tytułu (NP) Jeżeli w opisywanym dokumencie występuje kilka dodatków do tytułu, to podaje się je w formie, w jakiej występują w dokumencie, w jednym podpolu b, poprzedzając poszczególne dodatki dwukropkiem. Podpole b poprzedza się: średnikiem, jeżeli zaczyna się od tytułu utworu tego samego autora, co utwór wymieniony w podpolu a, znakiem równości, jeżeli zaczyna się od tytułu równoległego, dwukropkiem, jeżeli zaczyna się od dodatku do tytułu. n numer części (P) Numer podaje się cyframi arabskimi, towarzyszące mu określenie skraca się wg PN-85/N Oznaczenie części poprzedza się kropką. p nazwa części (P) Tytuł części poprzedza się przecinkiem, jeżeli występuje po podpolu n, lub kropką, jeżeli brak oznaczenia części. c pozostałe elementy strefy tytułu i oznaczenia odpowiedzialności (NP) Podpole c poprzedza się kreską ukośną, kolejne oznaczenia odpowiedzialności oddziela się średnikami. Uwzględnia się nazwy twórców: autora z pola 100, drugiego i trzeciego autora, autora adaptacji, autora oryginału, tłumacza, redaktora. Nazwy osób uczestniczących w nagraniu dokumentu, np. lektora, reżysera nagrania umieszcza się w polu XX. Dane dotyczące dokumentów współwydanych pod wspólnym tytułem w polu 245 podajemy w polu 505, wymieniając po tytule oznaczenia odpowiedzialności i wypełniając dodatkowo pola 7XX. W przypadku dokumentów współwydanych bez tytułu wspólnego przejmuje się do podpola c tytuły następnych dokumentów innego autorstwa (gdy jest ich nie więcej niż trzech) wraz z odpowiadającymi tym tytułom dodatkami do nich i oznaczeniami odpowiedzialności. Przykład: a/ Lesio h/ [Książka mówiona] / c/ Joanna Chmielewska a/ Czyta Irena Kwiatkowska a/ Kwiatkowska, Irena d/ ( ). e/ Lektor 246 WARIANT TYTUŁU (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole nie kończy się kropką. Pole 246 zawiera odmiany tytułu właściwego, zarówno występujące w opisywanym 16

17 dokumencie, jak i spoza dokumentu. Przejmując tytuł obcojęzyczny pomija się początkowy rodzajnik. Pierwszy sporządzanie uwagi: 1 - sporządza się uwagę i dodatkową pozycję 3 nie sporządza się uwagi, sporządza się dodatkową pozycję Drugi rodzaj - bez określenia rodzaju wariantu tytułu Wskaźnik ten ma zastosowanie, jeżeli pole 246 zawiera tytuł oryginału, albo słowne rozwiązanie liczebnika występującego w tytule właściwym, albo tytuł właściwy poprawiony (jeżeli tytuł podany w polu 245 zawiera błąd oznaczony [!]). 0 odmienna forma tytułu właściwego, tytuł oboczny, dodatek do tytułu, część tytułu 1 tytuł równoległy Tytuł równoległy w polu 246 podaje się bez dodatków do tytułu 3 inny tytuł Pole 246 zawiera inny tytuł przejęty z opisywanego dokumentu 4 Tytuł okładkowy Tytuł przejęty z opakowania dokumentu 8 Tytuł grzbietowy Tytuł przejęty z grzbietu opakowania dokumentu a tytuł (NP) b ciąg dalszy tytułu (NP) Przejmuje się dodatek do tytułu zawartego w podpolu a. Dodatek do tytułu poprzedza się dwukropkiem. W przypadku tytułu równoległego nie podaje się w polu 246 dodatków do tytułu. i tekst wyrażenia wprowadzającego (NP) Podpole i zawiera tekst wprowadzony przez osobę katalogującą, jeżeli żadne określenie związane ze wskaźnikiem 3-8 nie ma zastosowania. Jeżeli to podpole występuje, drugi wskaźnik przyjmuje [spacja], a podpole i występuje na początku pola, poprzedzając podpole a. W DZB w dokumentach audio i video, kiedy jest konieczne wypełnienie pola 246, podajemy dla rozróżnienia formy dokumentów określenie typu dokumentu po tytule dokumentu, bez użycia podpola h. Przykład: 246 3@ a Sto bajek ludowych [Książka mówiona] 250 STREFA WYDANIA (NP) Pole niepowtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole kończy się kropką. W pole 250 wprowadza się dane przejęte z opisywanego dokumentu. a oznaczenie wydania (NP) 17

18 Podajemy oznaczenie wydania, poprzedzając cyfrę skrótem Wyd. Nie podajemy wydania pierwszego, o ile nie zawiera cech bliżej go określających, np. Wyd. 1 w tej edycji. 260 STREFA PUBLIKACJI, DYSTRYBUCJI I PRODUKCJI (NP) Pole niepowtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole kończy się kropką. Pole 260 zawiera informacje dotyczące opublikowania, dystrybucji i produkcji dokumentu muzycznego, książki mówionej powielonego, wydanego w liczbie egzemplarzy większej niż jeden oraz przeznaczonego do dalszej reprodukcji. a miejsce wydania (P) Należy podać miejsce wydania lub dystrybucji (jeśli brak miejsca wydania). W przypadku braku tych informacji, podaje się nazwę kraju wydawcy w języku polskim albo skrót [S.l.]. Podpole powtarza się dla każdego następnego miejsca wydania lub dystrybucji, do dwóch. Drugie podpole a poprzedza się średnikiem. b - nazwa wydawcy (P) Jeśli brak nazwy wydawcy przejmuje się nazwę dystrybutora; w przypadku braku tych informacji podaje się skrót [s.n.]. Podpole powtarza się dla każdej następnej nazwy wydawcy (lub dystrybutora), poprzedzając je dwukropkiem, do dwóch. W przypadku różnych miejsc wydania każde podpole b poprzedza się podpolem a. c data wydania (NP) Datę wydania podaje się cyframi arabskimi, poprzedza się przecinkiem. Jeśli w dokumencie video brak daty wydania, to przejmuje się do opisu: - datę dystrybucji, - datę copyright dla kopii/produkcji poprzedzając ją skrótem p., - datę copyright (w przypadku, gdy jest ich kilka najpóźniejszą), poprzedzając ją skrótem cop., - rok wydania przybliżony lub przypuszczalny, ustalony przez katalogującego i zamieszczony w nawiasach kwadratowych, - rok produkcji. e miejsce produkcji (NP) Jeśli nie jest znane miejsce wydania ani dystrybucji, przejmuje się nazwę miejsca produkcji (wytłoczenia). Podpole e kończy się dwukropkiem. f nazwa producenta (NP) Jeśli nie jest znany wydawca ani dystrybutor dokumentu dźwiękowego, przejmuje się nazwę producenta. Podpole f kończy się przecinkiem. g data produkcji (NP) Przejmuje się rok zakończenia produkcji, jeśli jest on potrzebny jako uzupełnienie daty wydania podanej w podpolu c. Jeśli rok produkcji został podany w podpolu c zamiast brakującej daty wydania, nie powtarza się tego roku w podpolu g. Zawartość podpól e, f, g ujmuje się łącznie w nawiasy okrągłe. 18

19 300 STREFA OPISU FIZYCZNEGO (NP-DZB) Pole niepowtarzalne (DZB). Wskaźniki niezdefiniowane. Pole kończy się kropką. Pole 300 zawiera informację o cechach fizycznych dokumentu. a - określenie postaci dokumentu książki mówionej oraz czasu odtwarzania (NP) Podaje się szczegółowe określenie postaci dokumentu, używając ustalonych skrótów w języku polskim: płyta (CD) (dla płyty kompaktowej) płyta (CD-MP3) (dla płyty w formacie MP3) kas. dźw. (dla kasety magnetofonowej) Playaway Digital Audio (Audiobooki odtwarzane w nowej technologii do odsłuchu na urządzeniu ze słuchawkami) Określenia te poprzedza się liczbą jednostek fizycznych, z których składa się dokument ksiązki mówionej. Czas odtwarzania, występujący w dokumencie, podaje się w minutach i sekundach i ujmuje w nawiasy okrągłe. W przypadku dokumentu będącego zbiorem jednostek fizycznych czasy odtwarzania poszczególnych jednostek należy oddzielać przecinkiem, dopuszcza się podawanie czasu łącznego wszystkich opisywanych jednostek. Jeśli dokument nie zawiera informacji o czasie odtwarzania, możemy podać czas przybliżony (ok. 40 min) lub pominąć tę informację w opisie. W zasobie DZB przyjęto wyżej wymienione określenia postaci dokumentu książki mówionej. b inne cechy fizyczne (NP) Dla płyt i taśm podaje się sposób zapisu dźwięku na dokumencie. Dla płyt kompaktowych oraz kaset i taśm zapisanych cyfrowo stosuje się określenie digital. Podajemy liczbę kanałów wyrażoną określeniem: mono, stereo, quadro. Informacje o danych technicznych zawarte w podpolu b oddziela się przecinkami. Podpole b poprzedza się dwukropkiem. c format (NP) Podajemy średnicę płyty w cm. Pomijamy wymiary znormalizowanych kaset. Pomija się format opakowania a uwzględnia tylko wymiary samego dokumentu. Podpole c poprzedza się średnikiem. e - oznaczenie dokumentu towarzyszącego (NP) Podaje się tytuł dokumentu towarzyszącego, a jeśli tytułu brak - określenie charakteryzujące dokument i liczbę jednostek wydawniczych, jeżeli jest ich więcej niż jedna.podpole e poprzedza się znakiem dodawania. Przykłady: 300 a/ 1 płyta (CD) (60 min) : b/ digital ; c/ 12 cm. 300 a/ 2 płyty (CD-MP3) (ok. 350 min) : b/ digital ; c/ 12 cm + e/ broszura. 300 a/ 10 kas. dźw. : b/ stereo. 300 a/ 1 Playaway Digital Audio (120 min) : b/ digital ; c/ 8x5 cm + e/ słuchawki. 19

20 Strefa serii 490 STREFA SERII I WIELOCZĘŚCIOWEGO DOKUMENTU KSIĄŻKI MÓWIONEJ - FORMA NIE DO WYSZUKIWANIA (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole nie kończy sie kropką. Pole 490 jest jedynym polem serii pole 440 zostało usunięte z Formatu MARC 21 w styczniu 2010 r. W starszych rekordach DZB należy zamienić pole 440 odpowiednio na pole lub Pola 490 używa się do podawania tytułu serii wydawniczej lub cyklu autorskiego. Zawiera formę tytułu serii nie przeznaczoną do wyszukiwania (może różnić się od hasła z kartoteki KHW). Jest ono powiązane z polami 800 i 830. W polach 800 i 830 obowiązuje forma tytułu serii z Kartoteki Haseł Wzorcowych (KHW), dostępnej na stronach Biblioteki Narodowej i NUKAT. Pierwszy - strefa serii jako czynnik wyszukiwawczy, gdzie : 0 seria nie jest czynnikiem wyszukiwania 1 seria jest czynnikiem wyszukiwania w innej formie stosowany w DZB Drugi : niezdefiniowany. a tytuł i oznaczenie odpowiedzialności serii (NP) Podpole kończy się odstępem - jeśli jest to jedyne podpole, średnikiem - jeśli występuje po nim v, przecinkiem - jeśli występuje x. x ISSN (NP) Pomijamy akronim. Podpole kończy się średnikiem, gdy występuje po nim v. v numeracja w obrębie serii (P). Podpola podajemy w kolejności: a, n, p, x, v. Nie stosujemy okrągłych nawiasów. W DZB dopuszcza się pominięcie ISSN. Strefa uwag 5XX Strefa uwag W strefie tej podaje się dodatkowe informacje uznane za ważne, jeżeli przepisy nie pozwalają włączyć ich do innych stref opisu, lub dopuszczają przeniesienie do strefy uwag. Pola należy w zasadzie wypełniać w języku polskim. Wyjątek stanowią informacje przejmowane z opisywanego dokumentu video i dane bibliograficzne dokumentów cytowanych. 500 Uwaga ogólna (P) 20

21 Pole powtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole kończy się kropką. a uwaga ogólna (NP) Zawiera informacje o charakterze ogólnym, dla których nie wyznacza się uwag szczegółowych, tj. poszczególnych pól 5XX. Uwaga może dotyczyć opisu bibliograficznego jako całości oraz poszczególnych stref opisu, zawierać informacje o tytule oryginału, materiale towarzyszącym, itp. Poszczególne informacje można oddzielać po kropce spacją i myślnikiem, lub powtarzać całe pole. 505 UWAGA DOTYCZĄCA ZAWARTOŚCI KSIĄŻKI MÓWIONEJ (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole kończy się kropką. Pierwszy - wyrażenie wprowadzające, gdzie : 0 zawartość: Wartość 0 oznacza, że uwaga podaje pełną zawartość dokumentu, a na ekranie wyświetla się wyrażenie wprowadzające uwagę Zawiera: 2 zawartość niepełna (informacja dotycząca tylko części dokumentu) Tego wskaźnika używa się w celu uzyskania wyrażenia wprowadzającego uwagę Zawiera m.in.: 8 bez wyrażenia wprowadzającego Wartość 8 oznacza, że nie jest potrzebne wyrażenie wprowadzające uwagę. Tego wskaźnika używa się przy tworzeniu następnego pola 505, gdy nie wszystkie dane mieszczą się w jednym polu 505. Drugi - stopień oznaczenia - podstawowy (cała uwaga o zawartości zapisana jest w podpolu a) 0 - rozszerzony a uwaga o zawartości dokumentu (NP) Dane bibliograficzne wszystkich utworów podaje się w jednym podpolu a zgodnie z kolejnością ich występowania w dokumencie. Dane mogą obejmować: tytuł, dodatki do tytułu, oznaczenie odpowiedzialności, czas trwania dokumentu. Tytuły utworów w celu indeksowania podaje się również w polu 700 (autorskie) i 740 (bezautorskie). Przykłady: @ a/ Skowronek ; Miś a/ Skowronek h/ [Książka mówiona] a/ Miś h/ [Książka mówiona] itd a/ Lalka h/ [Książka mówiona] / c/ Bolesław Prus @ a/ Zawiera także: Janko Muzykant / Henryk Sienkiewicz a/ Sienkiewicz, Henryk d/ ( ). t/ Janko Muzykant a/ Janko Muzykant h/ [Książka mówiona] 21

22 511 UWAGA DOTYCZĄCA UCZESTNIKÓW I WYKONAWCÓW (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole kończy się kropką. Pole zawiera nazwy uczestników i wykonawców, związanych z dokumentem książki mówionej, również tych nie wymienionych w podpolu c pola 245, np. lektora, reżysera nagrania. Dane dotyczące kolejnych wykonawców oddziela się średnikiem, dane wykonawców pełniących tę samą funkcję oddziela się przecinkiem. W opisie dokumentów zawierających utwory współwydane o wspólnym tytule, jeżeli jest to niezbędne dla przejrzystości opisu, można nazwy uczestników podawać w polu 505, bezpośrednio po tytule utworu. Pierwszy - wyświetlanie stałego określenia wprowadzającego uwagę: 1 określenie wprowadzające uwagę Obsada będzie wyświetlane Drugi - niezdefiniowany a - uwaga dotycząca uczestników lub wykonawców w dokumencie (NP) Dane dotyczące wykonawców podaje się w jednym podpolu a zgodnie z kolejnością ich występowania na dokumencie. Przykład: 511 1@ a/ Czyta Ksawery Jasieński. 520 UWAGA DOTYCZĄCA TREŚCI DOKUMENTU (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole kończy sie kropką. Pole zawiera adnotacje i streszczenia, charakteryzujące zawartość dokumentu. Stosowane przy opracowaniu dokumentu dźwiękowego niemuzycznego (książki mówionej). Pierwszy wskazanie wyrażenia wprowadzającego uwagę 8 bez wyrażenia wprowadzającego uwagę Drugi niezdefiniowany Podpola a zawiera cały tekst adnotacji (NP) 521 UWAGA DOTYCZĄCA PRZEZNACZENIA CZYTELNICZEGO (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole kończy się kropką. Pole 521 zawiera przejętą z opisywanego dokumentu informację o jego przeznaczeniu dla określonego odbiorcy. Informacja ta może wystąpić w formie zakodowanej w polu 008/22. Pierwszy - wskazanie wyrażenia wprowadzającego uwagę: 8 - bez wyrażenia wprowadzającego uwagę Drugi niezdefiniowany 22

23 a - uwaga dotycząca przeznaczenia czytelniczego (NP) Podpole a zawiera cały tekst uwagi. 538 UWAGA TECHNICZNA (NP) Pole niepowtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole kończy się kropką. Pole 538 zawiera informację o danych technicznych nagrania, np. nazwie systemu, formacie nagrania, wymaganiach przy odtwarzaniu dokumentu. a - uwaga o szczegółach technicznych (NP) Przykłady: 538 a/ Nagranie w formacie MP UWAGA DOTYCZĄCA JĘZYKA (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole kończy się kropką. Pole 546 może zawierać dodatkową informację o języku nagranego utworu, tekstu mówionego. Nazwy języków zapisujemy w formie skróconej według PN-N-01158:1985. Zakodowaną informację, dotyczącą języków, zapisuje się w 008/35-37 i w polu 041. a uwaga dotycząca języka (NP) 586 UWAGA DOTYCZĄCA NAGRODY (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole nie kończy się kropką. Pole 586 zawiera informacje o nagrodzie przyznanej opisywanemu dokumentowi. Pierwszy wskazanie wyrażenia wprowadzającego - brak informacji Przy system może generować wyrażenie wprowadzające Nagroda 8 - brak wyrażenia wprowadzającego Drugi niezdefiniowany a uwaga o nagrodzie (NP) Przykład: 586 a/ Paszporty Polityki

24 Pola haseł przedmiotowych POLA 6XX HASŁA PRZEDMIOTOWE W dokumencie książki mówionej oprócz haseł związanych z tematem utworu podajemy także hasła formalne w polu 655: Dokumenty dźwiękowe oraz Książki mówione. Kolejność podpól związanych z określnikami w polach 6XX, oprócz 695 : a - Temat x - określnik ogólny z - określnik geograficzny y - określnik chronologiczny Z pól 6XX usunięto określnik formalny (podpole v), zamieniając go w Temat formalny, stosowany w polu 655. Przykłady: a/ Powieść francuska y/ 20 w a/ Książki mówione a/ Dokumenty dźwiękowe a/ Zarządzanie a/ Książki mówione a/ Dokumenty dźwiękowe a/ Podręczniki 600 HASŁO PRZEDMIOTOWE - NAZWA OSOBOWA (P) Pole powtarzalne.wskaźniki zdefiniowane. Pole nie kończy się kropką. Pierwszy rodzaj nazwy osobowej : 0 nazwa w naturalnej kolejności składników 1 nazwa w szyku odwróconym (nazwisko, imię) 3 nazwa rodu, rodziny Drugi źródło pochodzenia nazwy : 4 Kartoteka BN a nazwa osobowa (NP) b numeracja związana z nazwą (NP) c dopowiedzenie związane z nazwą (P) d daty biograficzne (NP) t tytuł dzieła (NP) x określnik rzeczowy - ogólny lub jednostkowy (P) 24

25 y określnik chronologiczny (P) z określnik geograficzny (P) Podpola od a do d należy wypełniać zgodnie z opisem pola 100, podpola od t do z zgodnie z zasadami opracowania rzeczowego. Kreski poziome oddzielające tematy i określniki generowane są automatycznie przez system i nie trzeba wprowadzać ich do rekordu. 610 HASŁO PRZEDMIOTOWE - NAZWA CIAŁA ZBIOROWEGO (P) Pole powtarzalne.wskaźniki zdefiniowane. Pole nie kończy się kropką. Pierwszy - rodzaj nazwy ciała zbiorowego : 2 nazwa w szyku naturalnym Drugi - źródło nazwy : 4 Kartoteka BN PODPOLA : a nazwa ciała zbiorowego (NP) b jednostka podrzędna (P) t tytuł dzieła (NP) x określnik ogólny (P) y określnik chronologiczny (P) z określnik geograficzny (P) Podpola a i b wypełniamy zgodnie z opisem pola 110, podpole t - zgodnie z opisem pola 710, od x do z zgodnie z zasadami opracowania rzeczowego. 611 HASŁO PRZEDMIOTOWE - NAZWA IMPREZY (P) Pole powtarzalne.wskaźniki zdefiniowane. Pole nie kończy się kropką. Pierwszy - typ nazwy imprezy : 2 nazwa w szyku naturalnym (jak w polu 111) Drugi - źródło pochodzenia nazwy : 4 Kartoteka BN PODPOLA : a nazwa imprezy (NP) c miejsce imprezy (NP) d data imprezy (NP) e jednostka podrzędna (P) 25

26 t tytuł dzieła (NP) x określnik ogólny (P) y określnik chronologiczny (P) z określnik geograficzny (P) Podpola od a do e należy wypełniać zgodnie z opisem pola 111, podpole t - zgodnie z opisem pola 711, od x do z - zgodnie z zasadami opracowania rzeczowego. 630 HASŁO PRZEDMIOTOWE - TYTUŁ UJEDNOLICONY (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole nie kończy się kropką. WSKAŹNIKI : Pierwszy - znaki pomijane przy szeregowaniu : liczba znaków pomijanych (jak w polu 130) Drugi - źródło pochodzenia nazwy : 4 Kartoteka BN PODPOLA : a tytuł ujednolicony (NP) n oznaczenie części, sekcji dzieła (P) p nazwa części dzieła (P) x określnik rzeczowy - ogólny lub jednostkowy (P) y określnik chronologiczny (P) z określnik geograficzny (P). Podpola od a do p należy wypełniać zgodnie z opisem pola 130, od x do z - zgodnie z zasadami opracowania rzeczowego. 650 HASŁO PRZEDMIOTOWE - NAZWA OGÓLNA LUB JEDNOSTKOWA (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole nie kończy się kropką. Pole zawiera temat ogólny lub jednostkowy (inny niż pozostałe opcje pól 6XX). Pierwszy : niezdefiniowany Drugi - źródło pochodzenia hasła : 4 Kartoteka BN PODPOLA : a nazwa ogólna lub jednostkowa - inna niż osobowa, geograficzna lub ciała zbiorowego (NP) x określnik rzeczowy - ogólny lub jednostkowy (P) y określnik chronologiczny (P) z określnik geograficzny (P) 26

27 Kolejność podpól : a -Temat x określnik rzeczowy z określnik geograficznych y określnik chronologiczny 651 HASŁO PRZEDMIOTOWE - NAZWA GEOGRAFICZNA (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole nie kończy się kropką. Pole zawiera hasła przedmiotowe w postaci zgodnej z SJHP BN (Słownikiem Języka Haseł Przedmiotowych Biblioteki Narodowej). Pierwszy : niezdefiniowany Drugi - źródło pochodzenia nazwy : 4 Kartoteka BN a nazwa geograficzna (NP) x określnik rzeczowy (P) y określnik chronologiczny (P) z określnik geograficzny (P) Kolejność podpól : a -Temat x określnik rzeczowy z określnik geograficznych y określnik chronologiczny 655 HASŁO PRZEDMIOTOWE - TEMAT FORMALNY (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole nie kończy się kropką. Pole powstało z podpola v (określników formalnych), po decyzji Biblioteki Narodowej w styczniu 2010 r. Pierwszy : niezdefiniowany Drugi źródło pochodzenia nazwy: 4 Kartoteka BN a Temat (NP) x określnik rzeczowy (P) y określnik chronologiczny (NP) z- określnik geograficzny (NP) 27

28 Pola słów kluczowych 695 POLE SŁÓW KLUCZOWYCH (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki niezdefiniowane. Pole nie kończy się kropką. Pole zawiera słowa kluczowe w postaci niekontrolowanej. a temat (NP) b- dopowiedzenie (P) Pola haseł dodatkowych 700 HASŁO DODATKOWE - NAZWA OSOBOWA (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole kończy się kropką. Odpowiada danym z pola 100. W polach 700 podaje się hasła dodatkowe dla nazw osób wymienionych w polach 245, 5XX. Nie dotyczy to nazw osób wymienionych w polach 6XX i 8XX.. Dla utworów współwydanych sporządza się hasło złożone typu: Nazwa autora. Tytuł. Hasła osobowe przejmuje się w formie ustalonej w kartotece haseł wzorcowych. Hasła dodatkowe sporządza się z określeniem rodzaju współpracy, np. Lektor, Tł. Hasłem dodatkowym może być też nazwa ciała zbiorowego (hasło korporatywne) podawane w polu 710. Pierwszy - typ nazwy osobowej : 0 nazwa osobowa w naturalnej kolejności elementów 1 nazwa w szyku odwróconym (nazwisko, imię) Drugi - typ hasła dodatkowego : 2 hasło pracy współwydanej Wartość używana w haśle typu nazwa - tytuł, dla prac współwydanych, gdzie pierwszym elementem hasła jest nazwa osobowa. Przy haśle pracy współwydanej na końcu pola 700 nie stawia się kropki (hasło typu autor/tytuł). a nazwa osobowa (NP) b numeracja związana z nazwą (NP) c dopowiedzenie (P) d daty związane z nazwą (NP) e określenie funkcji (NP) t tytuł dzieła (NP ) Podpola e, t poprzedza sie kropką. Zawartość podpól c i d ujmuje się łącznie w nawiasy okrągłe i oddziela odstępem i średnikiem. 28

29 Określenia rodzaju współpracy i ich skróty: Autor oryginału Aut. oryg. Autor adaptacji Adapt. Autor oprac. Oprac. Lektor Lektor Redaktor Red. Reżyser nagrania Reż. Tłumacz Tł. 710 HASŁO DODATKOWE - NAZWA CIAŁA ZBIOROWEGO (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole kończy się kropką. Odpowiada danym z pola 110. W polach 710 podaje się hasła korporatywne dodatkowe zawierające nazwy ciał zbiorowych i imprez wymienionych w polach 245, 5XX, ale nie w polach 610. Hasła korporatywne przejmuje się w formie ustalonej w kartotece haseł wzorcowych. Rodzajniki występujące na początku nazwy zwykle pomija się (z wyjątkiem przypadków, gdy decydują o szeregowaniu). WSKAŹNIKI : Pierwszy - typ nazwy ciała zbiorowego : 1 nazwa geograficzna na początku (wartość stosowana w języku KABA) 2 nazwa w szyku naturalnym Drugi - typ hasła dodatkowego : 2 hasło pracy współwydanej Wartość używana w haśle typu :nazwa - tytuł, dla prac współwydanych, gdzie pierwszym elementem hasła jest nazwa ciała zbiorowego. Przy haśle typu autor/tytuł (praca współwydana) nie stawia się kropki na końcu pola. a nazwa ciała zbiorowego lub nazwa geograficzna (NP) b nazwa jednostki podrzędnej (P) n numer imprezy (P) d data imprezy (P) c miejsce imprezy (NP) Podpole b poprzedza się kropką. Zawartość podpól c, d, n ujmuje się łącznie w nawiasy okrągłe i oddziela od siebie średnikiem. 711 HASŁO DODATKOWE - NAZWA IMPREZY (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole kończy sie kropką. Odpowiada danym z pola 111. W polu 711 podaje się hasło korporatywne dodatkowe zawierające nazwę imprezy. Są to nazwy imprez wymienionych w polach 245 i 5XX, ale nie w polach 611. Hasło zawierające nazwę imprezy przejmuje się w formie ustalonej w kartotece haseł wzorcowych. 29

30 Pierwszy typ nazwy imprezy: 2 nazwa w naturalnej kolejności składników Drugi typ hasła -bez określenia funkcji hasła dodatkowego a nazwa imprezy (NP) n numer imprezy (P) d data imprezy (NP) c miejsce imprezy (NP) e nazwa jednostki podrzędnej (P) Zawartość podpól c, d i n ujmuje się łącznie w nawiasy okrągłe i oddziela od siebie średnikiem. Podpole e poprzedza się kropką. 720 HASŁO DODATKOWE - NAZWA W POSTACI NIEKONTROLOWANEJ (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Nie kończy się kropką. Ma charakter odsyłacza do formy prawidłowej hasła osobowego z pól 1XX, 7XX. Pole zawiera nazwę (osobową, korporatywną) w formie odmiennej od zapisanej w haśle głównym lub haśle dodatkowym. Podajemy tu nazwy spolszczone, właściwe, osoby z wieloczłonowym nazwiskiem (do wyszukiwania w indeksie), odmienne. Po nazwie stosujemy dopowiedzenie [Odsyłacze] dla rozróżnienia formy haseł w indeksie osobowym, w nawiasie kwadratowym, zaczynając wielką literą. Dotyczy to nazw odrzuconych w kartotece osobowej KHW. Stosujemy dopowiedzenia [Odsyłacze] lub [Zob. też] przy nazwach różnych tej samej osoby (np. Benedykt XVI i Joseph Ratzinger). Pierwszy - typ nazwy : 1 nazwa osobowa w DZB stosujemy tylko wartość 1 2 inna Drugi - niezdefiniowany : a nazwa (NP) [Odsyłacze] Przykłady: @ a/ Dostojewski, Fiodor [Odsyłacze] W polu 100: a/ Dostoevskij, Fedor Mihajlovič d/ ( ) @ a/ Czarniawska, Elżbieta Cichla- [Odsyłacze] W polu 100: a/ Cichla-Czarniawska, Elżbieta d/ (1935- ). 30

31 730 HASŁO DODATKOWE - TYTUŁ UJEDNOLICONY (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole nie kończy sie kropką. Odpowiada danym z pola 130. W polu 730 podaje się tytuły ujednolicone ksiąg świętych, liturgicznych, anonimów klasycznych. Pole 730 zawiera tytuły utworów wymienionych w polach 245 lub 5XX, ale nie w polach 630 i 830. Pole 730 stosuje się, jeżeli dla zawartego w nim tytułu sporządza się rekord w kartotece haseł wzorcowych. Pierwszy - znaki pomijane przy szeregowaniu 0 brak znaków pomijanych przy szeregowaniu 1-9 liczba znaków pomijanych przy szeregowaniu Drugi - funkcji hasła bez określenia funkcji hasła dodatkowego 2 hasło opisu dokumentu niesamoistnego wydawniczo (pracy współwydanej). Wartość 2 oznacza, że pole zawiera tytuł ujednolicony dzieła zawartego w dokumencie video opisanym w rekordzie. a tytuł ujednolicony (NP) m obsada (P) n numer identyfikujący dzieło/numer części (P) p nazwa części (NP) r tonacja (NP) k sformalizowane określenie (P) l język tekstu (NP) s wersja (NP) o określenie aranżacji/transkrypcji (NP) f data wydania/nagrania (NP) 740 HASŁO DODATKOWE - TYTUŁ (ZW. Z POLAMI 5XX LUB PRAC WSPÓŁWYD. ) (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole nie kończy się kropką. W polach 740 podaje się tytuły (ale nie tytuł ujednolicony) bezautorskich - utworów związanych z opisywanym dokumentem, - utworów współwydanych bezautorskich. Są to tytuły utworów wymienionych w polach 245 (poza pierwszym) lub 5XX, ale nie w polach 246 i 630. Pierwszy znaki pomijane przy szeregowaniu: 0 brak znaków pomijanych przy szeregowaniu 1-9 liczba znaków pomijanych przy szeregowaniu 31

32 Drugi - typ hasła - bez określenia funkcji hasła dodatkowego 2 hasło opisu dokumentu niesamoistnego wydawniczo Wartość 2 oznacza, że pole zawiera tytuł dzieła zawartego w opisywanym dokumencie video. a tytuł (NP) n numer części (P) p nazwa części (P) h - określenie typu dokumentu (NP) Podpole n poprzedza się kropką. Podpole p poprzedza się przecinkiem, jeżeli występuje po n, lub kropką, jeśli n nie występuje. Zasady wprowadzania podpola h jak w polu 245. Przykład: a/ Opowiastki Janki h/ [Książka mówiona] 800 HASŁO DODATKOWE OPISU WIELOCZĘŚCIOWEGO KSIĄŻKI MÓWIONEJ NAZWA OSOBOWA (P) Pole powtarzalne. Wskaźniki zdefiniowane. Pole nie kończy się kropką. Pole 800 stosuje się, gdy w rekordzie występuje pole 490 lub uwaga w polu 500, a informacje w nich zawarte podane są w formie nie nadającej się do wyszukiwania. Pole 800 zawiera informacje o całości wieloczęściowego dokumentu video, którego część, mająca własny tytuł, opisana jest w rekordzie. Pole zawiera hasło dodatkowe autor/tytuł, w którym część autorska jest nazwą osobową. Pierwszy typ nazwy osobowej 0 nazwa w naturalnej kolejności elementów (imię) 1 - nazwisko Drugi niezdefiniowany a nazwa osobowa (NP) zawartość jak w polu 100 b numeracja związana z nazwą (NP) zawartość jak w polu 100 c dopowiedzenie (P) zawartość jak w polu 100 d daty związane z nazwą (NP) zawartość jak w polu 100 n oznaczenie części, sekcji dzieła (P) p nazwa części, sekcji dzieła (P) f - rok wydania (NP) t tytuł dzieła (NP) v oznaczenie części (NP) - numeracja w obrębie serii lub oznaczenie tomu Zawartość podpól c, d ujmuje się łącznie w nawiasy okrągłe i oddziela od siebie odstępem i średnikiem. Podpole t, n poprzedza się kropką. Podpole p poprzedza się przecinkiem, jeśli występuje po podpolu n, kropką - jeśli 32