Recenzja dorobku naukowego doktor Ewy Bogacz- Wojtanowskiej

Transkrypt

1 Prof. dr hab. Marek Bugdol Kraków Wydział Zarządzania i Komunikacji Społecznej Uniwersytet Jagielloński Recenzja dorobku naukowego doktor Ewy Bogacz- Wojtanowskiej 1.Informacje podstawowe o kandydatce do stopnia naukowego doktora habilitowanego A. Przebieg pracy zawodowej Pani doktor Ewa Bogacz-Wojtanowska od 2003 roku jest zatrudniona w Instytucie Spraw Publicznych Uniwersytetu Jagiellońskiego. Od października 2005 roku jest adiunktem w Katedrze Badań Społeczeństwa Obywatelskiego a od września 2005 roku- w Katedrze Zarządzania Organizacjami Publicznymi i Obywatelskimi. B. Rozwój naukowy Doktor Ewa Bogacz-Wojtanowska jest absolwentką Uniwersytetu Jagiellońskiego. W 1998 roku ukończyła studia na kierunku Geografia (specjalność społeczno-ekonomiczna). W 2004 roku uzyskała stopień doktora nauk humanistycznych w dyscyplinie nauki o zarządzaniu (praca doktorska dotyczyła zarządzania organizacjami publicznymi). Pani Ewa Bogacz-Wojtanowska ukończyła studia podyplomowe z zakresu zarządzania szkołami wyższymi (lata ) oraz studia doktoranckie na Wydziale Zarządzania i Komunikacji Społecznej UJ. W początkowym okresie Ewa Bogacz-Wojtanowska publikuje prace poświęcone kulturze i tradycji miast, funkcjonowania organizacji pozarządowych oraz odziaływania instytucji kultury. Po obronie pracy doktorskiej kandydatka prowadzi badania nad funkcjonowaniem organizacji pozarządowych. Wyniki badań naukowych publikowane zostały na łamach Samorządu Terytorialnego, Współczesnego Zarządzania oraz kwartalników- Ekonomia Społeczna, Trzeci Sektor. Doktor E. Bogacz-Wojtanowska zajmuje się problematyką: a. współpracy organizacji pozarządowych (przedmiotem rozważań są zarówno motywy podejmowania współpracy, jak i problematyka współpracy organizacji z jednostkami samorządu terytorialnego, proces zarządzania współpracą, relacje z organizacjami pozarządowymi, zakres, formy i obszary współpracy, potencjał organizacji), 1

2 b. zatrudnienia i zarządzania ludźmi (a szczególnie- zagadnieniami wspólnej pracy, etyki i odpowiedzialności, zadaniami menedżerów organizacji publicznych, formami zatrudnienia i wzorcami zatrudniania), c. zarządzania finansami (w tym zagadnieniami dotyczącymi budżetowania, rachunku kosztów docelowych), d. jakości pracy i zarządzania (przedmiotem badań było podejście jakościowe oraz systemy zarządzania jakością według normy ISO 9001 w szkole wyższej). Równocześnie jednak kandydatka nie unika trudnych tematów badawczych związanych z teorią poznania, cyklem życia organizacji, tworzeniem sieci społecznych. Na podkreślenie zasługuje fakt praktycznej implikacji wyników badawczych. Humanistyczny nurt zarządzania powinien być przydatny. Prowadzenie rozważań tylko dla własnej przyjemności i ciekawości naukowej nie jest czymś złym. Samo w sobie jest interesujące i rozwojowe. Jednak zarządzanie humanistyczne nie może być sztuką dla samej sztuki ; nie może uciekać od konfrontacji z praktyką zarządzania. Dlatego doceniam fakt, że autorka nie odżegnuje się od praktyki zarządzania, formułuje praktyczne porady dotyczące form współpracy instytucji rynku pracy, wskazuje na możliwości konkretnej współpracą różnych organizacji sektora publicznego, możliwości poprawy jakości samego procesu zarządzania. Doktor Ewa Bogacz-Wojtanowska aktywnie uczestniczy w konferencjach naukowych. Publikuje referaty dotyczące społeczeństwa obywatelskiego oraz lokalnych organizacji pozarządowych. 2.Charakterystyka dorobku naukowego Pani Ewa Bogacz-Wojtanowska jest autorką 4 monografii ( po uzyskaniu stopnia naukowego doktora), 24 artykułów opublikowanych na łamach czasopism naukowych. Jest również współautorką i współredaktorem 20 prac zbiorowych. Jest redaktorem 5 prac oraz 7 raportów z badań. Ponadto opublikowała kilka referatów oraz prac popularno- naukowych. Do znanych prac autorki zaliczyć można dwie monografie poświęcone współpracy instytucji lokalnych oraz problematyce zarządzania organizacjami pozarządowymi. W 2007 roku kandydatka opublikowała pracę Modele współpracy lokalnych instytucji a rozwiązywanie problemów rynku pracy, w której omówiła formy i modele współpracy międzysektorowej i wewnątrzsektorowej, bariery i możliwości współpracy różnych organizacji w celu ograniczania negatywnych skutków bezrobocia i jego zwalczania. Autorka wskazuje między innymi na możliwości zlecenia realizacji zadań publicznych różnym organizacjom pozarządowym. W kolejnej pracy zatytułowanej- Zarządzanie organizacjami pozarządowymi na przykładzie stowarzyszeń krakowskich autorka dokonuje szczegółowej charakterystyki organizacji pozarządowych, wskazuje na ich cechy specyficzne, relacje zachodzące między tymi organizacjami a sektorem komercyjnym. W szczegółowy sposób odnosi się do zarządzania 2

3 stowarzyszeniami. W omawianej pracy autorka łączy wiedzę z nauk o zarządzaniu z wiedzą socjologiczną a nawet prawną. Każda osoba prowadząca jakiekolwiek stowarzyszenie może traktować pracę E. Bogacz-Wojtanowskiej, jako kapitalne źródło wiedzy dotyczącej funkcjonowania stowarzyszeń. Do interesujących opracowań naukowych zaliczyć można te, które dotyczą potencjału organizacji (artykuł-potencjał organizacji pozarządowej i obszary jego analizy, 2009, Kwartalnik Trzeci Sektor, nr 18, s ) oraz cyklu jej życia (artykuł- Cykl życia organizacji pozarządowej, 2005, Kwartalnik Trzeci Sektor, nr 3, s ). Zaletami wszystkich prac doktor Ewy Bogacz-Wojtanowskiej są swoista systemowość i kompleksowość badań. Systemowość przejawia się w sposobie interpretacji omawianych zjawiska i w dostrzeganiu zależności, jakie panują w świecie organizacji. Widać bardzo wyraźnie, że autorka ma dar przestrzennego analizowania świata organizacji, dostrzega wpływ otoczenia na funkcjonowanie organizacji, ale również różne procesy społeczne, czasami trudne do identyfikacji ze względu na ich dynamikę, zmienność i sieciowość. Bardzo ważne jest to, że autorka nie poprzestaje na stwierdzeniu, że coś jest, istnieje. Jej zaletą jest poszukiwanie przyczyn analizowanych zjawisk, barier -również systemowych i sposobów implikacji najlepszej praktyki. O dobrym przygotowaniu metodycznym świadczy nie tylko szkoła naukowa, w jakiej doktor Bogacz- Wojtanowska zdobywała doświadczenie zawodowe, ale również sposób prowadzenia wywodów naukowych. Ważne jest to, że nie lekceważy dokonań innych osób, ale bardzo umiejętnie wykorzystuje wiedzą już zgromadzoną. To cecha dobrego, dociekliwego badacza świadomego własnej wartości, ale również ceniącego i szanującego innych badaczy. Kompleksowość z kolei wynika z tematów badawczych, jakie podejmuje E.Bogacz- Wojtanowska. Pomimo jej humanistycznego przygotowania nie unika ona tematów związanych z praktyką zarządzania i omawia zarówno problemy finansowe, jakościowe, jak i marketingowe (por. 31.Budżetowanie, jako narzędzie zarządzania finansami w organizacjach pozarządowych, (współautor K. Peter-Bombik) 2006, Kwartalnik Trzeci Sektor, nr 8, s , Jak korzystać z marketingu w sektorze pozarządowym?, 2006, Kwartalnik Trzeci Sektor, nr 5, s.18-25). Takie podejście jest ważne nie tylko dla samej nauki, badań naukowych, ale dla praktyki dydaktycznej. Zainteresowania naukowe doktor Ewy Bogacz-Wojtanowskiej zaliczyć można do dwóch głównych nurtów. Pierwszym są problemy związane z zarządzaniem sektorem publicznym, a drugim- problemy związane z ich funkcjonowaniem w systemie społecznym. 3.Ocena rozprawy habilitacyjnej Praca Zdolności organizacyjne a współdziałanie organizacji pozarządowych jest jedną z najlepszych prac pokazujących możliwości współdziałania różnych podmiotów przy realizacji takich samych i podobnych zadań. Autorka wyjaśnia pojęcie współdziałania organizacji trzeciego sektora. Wskazuje na podstawowe warunki współpracy i jej atrybuty. Ze znawstwem umiejscawia 3

4 ową współpracę w szerszym kontekście różnych czynników środowiskowych, politycznych i ekonomicznych. W pracy wyjaśniono, czym są zdolności organizacji pozarządowych, jak można identyfikować tzw. zdolności kluczowe pozwalające realizować wyznaczone cele działalności. Autorka pokazuje, jak w praktyce można zarządzać owymi zdolnościami, wyznaczać ich prawidłową hierarchię w odniesieniu do przyjętej misji. Taki sposób interpretacji jest zgodny z podejściem procesowym spotykanym w zarządzaniu przez jakość, w którym procesy kluczowe są wyznaczane na podstawie zidentyfikowanych celów działalności, poziomu zadowolenia klienta i złożoności ich przebiegu. Autorka dokonuje trafnego przyporządkowania wyróżnionych zdolności organizacyjnych z współdziałaniem międzyorganizacyjnym. Na uwagę zasługują ta części monografii, która dotyczy motywacji podejmowania współpracy i barier hamujących jej rozwój. W polskich opracowaniach stosunkowo rzadko wskazuje się na przeszkody, ograniczenia związane z funkcjonowaniem wielu zjawisk społecznych (tak, jakby autorzy obawiali się nadmiernej krytyki wynikającej z utożsamiania się z opisywanymi zjawiskami). Po lekturze pracy czytelnik nie może mieć żadnych wątpliwości, że autorka ma umiejętności analitycznego prezentowania trudnych procesów społecznych (interakcji, współpracy).świetnie radzi sobie z różnymi teoriami socjologicznymi i tymi, które dotyczą nauk o zarządzaniu. Potrafi syntetyzować wiedzę, dokonywać jej niezbędnej selekcji. Przyjęte założenia badawcze, cele pracy, jak i metody uzupełniają się wzajemnie. Autorka przyjęła słuszne założenia, że aby dobrze przedstawić jakiś problem, to należy dokonać szczegółowej analizy materiału już zgromadzonego. Recenzowaną pracę należy ocenić bardzo wysoko. Świadczy ona o dojrzałości autorki. Jej wkład w rozwój nauk o zarządzaniu polega na ukazaniu różnych mechanizmów warunkujących współpracę między organizacjami sektora trzeciego. Oceniana praca znacznie wzbogaca naszą wiedzę o mechanizmach współpracy. W Polsce istniały dwa główne modele współpracy organizacji pozarządowych. Pierwszy pokazuje procesy owej współpracy (różnie rozumiane i definiowane). Drugi odnosi się do tworzenia polityki publicznej, realizowanych zadań i wsparcia rozwoju. Doktor Ewa Bogacz- Wojtanowska pokazała, jaki wpływ na współpracę mają zdolności organizacyjne, ich odpowiednia identyfikacja, gradacja, jakie są motywy owej współpracy i czynnik zewnętrze wpływające na możliwości współpracy. Niektóre rozdziały pracy są podstawa do dalszych badań empirycznych. Na przykład, treści zawarte w rozdziale dotyczącym wartości sensu współpracy stanowią inspirację do dalszych, bardziej szczegółowych badań. Książka jest ciekawa, zmusza do myślenia i poszukiwania różnych koncepcji, które mogą wyjaśniać mechanizmy współpracy nie tylko między 4

5 organizacjami pozarządowymi. Niektóre jej tezy są przydatne do zrozumienia mechanizmów integracji poziomej. Oceniana praca w pełni mieści się w dyscyplinie nauk o zarządzaniu. 4.Charakterystyka dorobku dydaktycznego Od 2005 roku doktor Ewa Bogacz-Wojtanowska prowadzi zajęcia dydaktyczne z następujących przedmiotów: Zarządzanie organizacjami pozarządowymi, Współdziałanie międzyorganizacyjne i międzysektorowe, Koncepcje społeczeństwa obywatelskiego. Jest autorką programów dydaktycznych. Od początku pracy dydaktycznej prowadzi także zajęcia z Metod i technik badań społecznych dla wszystkich kierunków i specjalności. Od 2011 roku współpracuje z Instytutem Kultury realizując przedmiot- Zarządzanie kulturą w organizacjach pozarządowych. W ramach przedmiotu Współdziałanie międzysektorowe i międzyorganizacyjne wspólnie z studentami opracowała nową metodykę badań współpracy organizacji pozarządowych i jednostek samorządu terytorialnego na potrzeby Konkursu Małopolskie Wektory Współpracy (pod patronatem Marszałka Województwa Małopolskiego). Od 2013 roku prowadzi seminarium magisterskie. 5.Współpraca krajowa i zagraniczna W 2007 roku E. Bogacz- Wojtanowska uczestniczyła w międzynarodowym zespole badawczym realizującym projekt NGOs Influence on Decision-Making Processes in the Visegrad Group Countries, finansowany przez The Sasakawa Peace Foundation. W latach prowadziła badania w ramach projektu- Wewnątrzorganizacyjne warunki sprawnego współdziałania organizacji publicznych i pozarządowych w środowisku lokalnym, którego kierownikiem naukowym była prof. Barbara Kożuch. Od 2010 roku jest członkiem zespołu działającego w ramach struktur Instytutu Spraw Publicznych w Warszawie prowadzącego badania w ramach projektu Model współpracy administracji publicznej i organizacji pozarządowych. Od 2011 roku doktor Ewa Bogacz-Wojtanowska prowadzi badania jakościowe w ramach projektu systemowego Zintegrowany system wsparcia ekonomii społecznej, w Instytucie Spraw Publicznych w Warszawie. 6.Ważniejsze nagrody i praca organizacyjna Doktor Bogacz-Wojtanowska była wielokrotnie wynagradzana przez J.M Rektora UJ. Dwukrotnie otrzymała Nagrodę Zespołową I i II stopnia Rektora UJ za prace organizacyjne. W 2011 roku doceniono jej zajęcia dydaktyczne a w 2012 roku kandydatka otrzymała Indywidualną Nagrodę II stopnia Rektora UJ za pracę naukową i organizacyjną. Doktor E. Bogacz-Wojtanowska jest recenzentką kwartalników Trzeci Sektor oraz Ekonomia Społeczna. Współpracuje z dwoma czasopismami naukowymi. Jednym z nich jest Współczesne Zarządzanie, które ukazuje się na Uniwersytecie Jagiellońskim. Od 2008 roku wchodzi w skład zespołu redakcyjnego kwartalnika Zarządzanie Publiczne. Zeszyty Naukowe 5

6 Instytutu Spraw Publicznych UJ. Od 2009 pełni funkcję sekretarza naukowego Instytutu Spraw Publicznych. 7. Konkluzja Doktor Ewa Bogacz-Wojtanowska jest autorką interesujących i nowatorskich prac, będących wynikiem jej systematycznych badań naukowych. Recenzowana rozprawa habilitacyjna charakteryzuje się wysokim poziomem merytorycznym. Rozprawa ta wnosi znaczący wkład w rozwój nauk o zarządzaniu w dziedzinie- nauki humanistyczne. Praca spełnia wymogi ustawowe. Wnoszę o przyjęcie rozprawy habilitacyjnej i dopuszczenie doktor Ewy Bogacz-Wojtanowskiej do kolokwium habilitacyjnego. 6