Środki łączności i informatyki w systemie kierowania bezpieczeństwem narodowym

Transkrypt

1 BUJAK Andrzej 1 WITKOWSKI Marek 2 Środki łączności i informatyki w systemie kierowania bezpieczeństwem narodowym WSTĘP Przedmiotem artykułu jest ukazanie środków łączności i informatyki, których podstawowym zadaniem jest zapewnienie sprawnego obiegu informacji na potrzeby systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym. Jest to bardzo ważne zadanie, gdyż od systemów teleinformatycznych zależeć będzie szybkość przekazania informacji o sytuacji kryzysowej dla wszystkich podmiotów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo państwa. Ponadto, wymienione systemy muszą także zapewnić ostrzeganie i alarmowanie ludności o możliwym lub już powstałym zagrożeniu. Celem artykułu jest zaprezentowanie środków łączności oraz systemów teleinformatycznych, które są wykorzystywane do wyżej wymienionych zadań. Dodatkowo, w artykule zostaną wskazane niedomagania systemów teleinformatycznych oraz kierunki zmian, które usprawnią system przekazywania informacji dla lepszego funkcjonowania wszystkich elementów systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym (SKBN). 1 STRUKTURA SYSTEMU KIEROWANIA BEZPIECZEŃSTWEM NARODOWYM W skład struktur SKBN wchodzą organy władzy publicznej, kierownicy jednostek organizacyjnych oraz organy dowodzenia Siłami Zbrojnymi Rzeczypospolitej Polskiej [3, 2, ust. 1 i 2.]. Struktura systemu kierowania, oparta na trzech głównych komponentach, została przedstawiona na rysunku 1. Omawiany system kierowania został przygotowany do zapewnienia bezpieczeństwa w razie zewnętrznych lub wewnętrznych zagrożeń, włączając działania terrorystyczne oraz inne zdarzenia, które mogą wystąpić w czasie pokoju oraz wojny. Zgodnie ze Strategią Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, która została przyjęta w 2007 roku, określono, że na system bezpieczeństwa narodowego: składają się wszystkie odpowiedzialne za bezpieczeństwo w świetle Konstytucji RP i właściwych ustaw organy oraz instytucje należące do władz ustawodawczych, wykonawczych oraz sądowniczych, w tym: Parlament, Prezydent RP, Rada Ministrów i centralne organy administracji rządowej [5, s. 21]. 1Wyższa Szkoła Bankowa we Wrocławiu, Instytut Logistyki; Wrocław; ul. Fabryczna 29-31,tel , Fax Wyższa Szkoła Oficerska Wojsk Lądowych we Wrocławiu, Instytut Dowodzenia; Wrocław; ul. Czajkowskiego 109, tel , Fax

2 Rys. 1.Struktura Systemu Kierowania Bezpieczeństwem Narodowym Powołując się na kolejny dokument, jakim jest Ustawa o zarządzaniu kryzysowym [8, art. 2] należy zauważyć, że ważnym ogniwem rozpatrywanego systemu jest zarządzanie kryzysowe. Działalność administracji publicznej w ramach zarządzania kryzysowego, została zorganizowana na niżej wymienionych poziomach: krajowy; resortowy; wojewódzki; powiatowy; gminny. Aktywność, wyżej wymienionych elementów systemu zarządzania kryzysowego koncentruje się na: zapobieganiu sytuacjom kryzysowym; przygotowaniu do przejmowania nad nimi kontroli w drodze zaplanowanych działań; reagowaniu w przypadku wystąpienia sytuacji kryzysowych; usuwaniu ich skutków; odtwarzaniu zasobów i infrastruktury krytycznej. Wymieniona infrastruktura krytyczna obejmuje systemy, obiekty oraz usługi kluczowe dla bezpieczeństwa państwa i jego obywateli. Dodatkowo, infrastruktura krytyczna ma zapewnić sprawność funkcjonowania organów administracji publicznej, instytucji oraz przedsiębiorców. Infrastruktura krytyczna obejmuje także systemy i sieci teleinformatyczne. Jak wynika z powyżej przedstawionych dokumentów rozpatrywany system kierowania bezpieczeństwem narodowym, przygotowuje się dla zapewnienia właściwego funkcjonowania państwa, ochrony życia, zdrowia oraz mienia obywateli. Jest to szczególnie ważne, w chwilach, kiedy 2459

3 występuje realne zagrożenie. Dlatego, istotne jest, aby systemy łączności i informatyki na potrzeby wymiany informacji, wypracowania oraz podejmowania decyzji były niezawodne. Od ich sprawności, zależeć będzie skierowanie stosownych sił i środków w rejon zagrożony, co może przyczynić się do szybkiego przywrócenia stanu sprzed kryzysu lub chociaż ograniczenia sytuacji kryzysowej. Sprawność działania struktur powołanych do zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa wewnętrznego i zewnętrznego, związanego z także z obronnością państwa może skutecznie ograniczyć rozprzestrzenianie się zagrożeń w określonym rejonie, jak również na terenie całego kraju oraz poza jego granicami. Omawiany system bezpieczeństwa państwa musi posiadać systemy wymiany informacji, które zapewnią sprawne kierowanie państwem w każdej fazie działania od planowania, poprzez organizowanie do realizacji przedsięwzięć włącznie. Ze szczególnym uwzględnieniem sprawnego funkcjonowania SKBN w sytuacji bezpośredniego zagrożenia życia i zdrowia obywateli. Na potrzeby właściwego działania struktur omawianego systemu organizuje się stanowiska kierowania oraz zapasowe stanowiska kierowania. Zasadniczo, główne stanowiska kierowania organizuje się w stałych siedzibach najważniejszych organów państwa, natomiast zapasowe stanowiska kierowania, w zawczasu przygotowanych obiektach budowlanych z przygotowaną infrastrukturą. Wymienione stanowiska kierowania, przygotowuje się dla najważniejszych osób w państwie, do których zalicza się: a) Prezydenta RP; b) Prezesa Rady Ministrów; c) Ministrów; d) kierowników urzędów centralnych; e) kierowników zespolonych służb, inspekcji oraz straży; f) organy wykonawcze samorządu terytorialnego. Wymienione stanowiska kierowania wyposaża się w urządzenia i sprzęt, które zapewniają właściwe funkcjonowanie elementów SKBN. Do tego rodzaju urządzeń oraz sprzętu zalicza się także środki łączności i informatyki, które mają zapewnić niezakłóconą pracę wyżej wymienionych osób i organów. Z jednoczesnym zapewnieniem ochrony przesyłanych informacji, w ramach przedsięwzięć określanych, jako bezpieczeństwo teleinformatyczne. Za przygotowanie systemów łączności na potrzeby kierowania systemem bezpieczeństwa państwa odpowiada minister właściwy do spraw łączności, który obecnie funkcjonuje w strukturach Ministerstwa Administracji i Cyfryzacji (MAC), jako minister do spraw administracji i cyfryzacji. Wymieniony minister, w zakresie koncepcji organizacji systemu łączności, ściśle współpracuje z: a) Ministrem Obrony Narodowej; b) ministrem właściwym do spraw zagranicznych; c) ministrem właściwym do spraw wewnętrznych; d) Szefem Agencji Bezpieczeństwa Wewnętrznego. Ponadto, minister właściwy do spraw łączności, po uzgodnieniach z powyżej przedstawionymi ministrami oraz Szefem ABW przygotowuje: koncepcję współdziałania własnych systemów łączności z systemami państw sojuszniczych; wymagania techniczne i eksploatacyjne urządzeń łączności na potrzeby SKBN; standardy łączności, które muszą być spełnione na potrzeby systemu kierowania. Po określeniu koncepcji oraz wymagań łączności, minister administracji i cyfryzacji zapewnia możliwości do zestawiania połączeń wewnętrznych sieci telekomunikacyjnej stanowisk kierowania z sieciami przedsiębiorców telekomunikacyjnych. W myśl Ustawy Prawo telekomunikacyjne[6, art. 2, pkt 25.], tego rodzaju połączenia sieci telekomunikacyjnych mają umożliwić korzystającym z usług lub sieci jednego przedsiębiorcy telekomunikacyjnego sprawną komunikację z użytkownikami innych sieci telekomunikacyjnych. Wyżej przedstawione możliwości połączeń uzgadnia z Prezesem Urzędu Komunikacji Elektronicznej, który wykonuje zadania z zakresu regulacji i kontroli rynków 2460

4 usług telekomunikacyjnych oraz kontroli spełnienia wymagań, dotyczących kompatybilności elektromagnetycznej. 2 SYSTEMY TELEINFORMATYCZNE W SKBN Systemy teleinformatyczne, używane na potrzeby zapewnienia sprawnej wymiany informacji w systemie kierowania bezpieczeństwem narodowym można podzielić, jak zaprezentowano na rysunku 2 na trzy zasadnicze grupy, a mianowicie na: środki łączności; środki i systemy informatyczne; infrastrukturę telekomunikacyjną. Rys. 2.Podział systemów teleinformatycznych Zgodnie z decyzją Rady Unii Europejskiej z 2011 roku, system teleinformatyczny definiowany jest jako system, który umożliwia przetwarzanie informacji w formie elektronicznej. Jednocześnie, prezentowany system obejmuje wszystkie zasoby, które są niezbędne do jego funkcjonowania, takie jak: infrastruktura, organizacja, personel oraz zasoby informatyczne [1, str. 17, art. 10, ust. 2). Inne wyjaśnienie pojęcia systemu teleinformatycznego przedstawiono w Ustawie o świadczeniu usług drogą elektroniczną z 2002 roku, gdzie omawiany system przedstawiono jako: zespół współpracujących ze sobą urządzeń informatycznych i oprogramowania, zapewniający przetwarzanie i przechowywanie, a także wysyłanie i odbieranie danych poprzez sieci telekomunikacyjne za pomocą właściwego dla danego rodzaju sieci urządzenia końcowego [7, art. 2, ust. 3]. Przedstawiona powyżej definicja, nie odzwierciedla innych aspektów, które są związane z systemami teleinformatycznymi. Dlatego, autorzy publikacji proponują, aby dla pełnego zobrazowania badanego pojęcia, uwzględnić, że wyżej opisany system, oprócz wymienionych zadań posiada możliwości do przeprowadzania symulacji, monitorowania bieżącej sytuacji oraz wykonywania analiz na podstawie wprowadzonych do systemu danych. Tego typu usługi, realizowane są przy użyciu specjalistycznego oprogramowania, w postaci dedykowanych aplikacji i 2461

5 symulatorów, które są pozyskiwane, a następnie instalowane w systemach informatycznych poszczególnych służb, straży, organów oraz instytucji. Po dokonaniu wstępnego podziału systemów teleinformatycznych oraz przedstawieniu podstawowych definicji badanego pojęcia, w kolejnych podrozdziałach niniejszego opracowania, opisane zostaną elementy składowe systemów teleinformatycznych, zgodnie z przyjętym podziałem. 2.1 Środki łączności Środki łączności, możemy podzielić na dwie grupy: 1. Środki przewodowe których zasadnicze elementy funkcjonują w oparciu o stacjonarną infrastrukturę telekomunikacyjną operatorów publicznych, prywatnych lub resortowych (takich jak: MON, MSW, MAC, PKP). Do tej grupy środków zaliczamy, między innymi: - telefony stacjonarne; - faksy analogowe; - telefaksy. 2. Środki bezprzewodowe które funkcjonują w oparciu o radiową infrastrukturę telekomunikacyjną, która zapewnia usługi transmisji fonicznej oraz przesyłanie danych. Do tej grupy środków zaliczamy, między innymi: - telefony satelitarne; - telefony komórkowe; - radiostacje; - radiotelefony. Zasadniczo, jedna i druga grupa środków łączności stanowi ważny element komunikacji pomiędzy komponentami SKBN. Jednak, w największym stopniu wykorzystywane są łącza telefoniczne, które są powszechnie dostępne na każdym poziomie struktur, odpowiedzialnych za szeroko rozumiane bezpieczeństwo. 2.2 Środki i systemy informatyczne Są to środki, które głównie składają się z urządzeń, w postaci sprzętu komputerowego (na przykład komputery stacjonarne, laptopy, palmtopy, tablety), oprogramowania operacyjnego oraz specjalistycznego. Z możliwością dostępu do urządzeń peryferyjnych, w postaci: drukarek, ploterów, telefaksów oraz skanerów. Specjalistyczne oprogramowanie umożliwia przeprowadzenie symulacji komputerowych, na podstawie których, organy decyzyjne mogą podjąć decyzję do działania. Są to programy, które określane są, jako systemy wspomagające w podejmowaniu decyzji. Systemy informatyczne, mogą być również wykorzystane do: - całodobowej wymianę informacji za pomocą poczty elektronicznej ze wszystkimi ogniwami systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym; - przekazywania informacji, w sytuacjach wystąpienia konkretnych zagrożeń, zdarzeń kryzysowych, jak również działalności bieżącej struktur SKBN; - zdublowanego systemu do przekazywania wiadomości z urządzeń telefaksowych i radiowych; - archiwizowania materiałów, które były przedmiotem przekazu informacyjnego; - pozyskiwania, przetwarzania i magazynowania danych; - alarmowego uruchamiania procedur kierowania (działania) w sytuacjach zagrożenia; - wymiany informacji z bankami danych poszczególnych szczebli SKBN; - budowy, magazynowania, systematyzowania, aktualizowania oraz udostępniania danych mapowych określających parametry charakterystyczne dla poszczególnych obszarów struktury topograficznej deklarowanego rejonu, a także ogniw systemu kierowania oraz zapewnienia współpracy administracyjnej na szczeblu krajowym, resortowym (ministerialnym), wojewódzkim, powiatowym oraz gminnym; - wizualizacji niektórych zagrożeń lub zdarzeń. 2462

6 2.3 Infrastruktura telekomunikacyjna Zasadniczymi mediami infrastruktury telekomunikacyjnej są: - kable; - skrętki; - przewody; - światłowody; - maszty i wieże antenowe; - słupy do budowy linii telefonicznych; - przekaźniki radiowe; - stacje telefonii komórkowej; - urządzenia telekomunikacyjne; - osprzęt instalacyjny. Wszystkie, wyżej wymienione elementy infrastruktury telekomunikacyjnej, składają się na sprawność działania środków łączności i informatyki. Uszkodzenie powyższej infrastruktury, może powodować czasowe zakłócenia lub długotrwałe przerwy w pracy przewodowych bądź bezprzewodowych urządzeń łączności i informatyki. Wymieniona infrastruktura telekomunikacyjna zapewnia przygotowanie systemów łączności na potrzeby systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym. 3 NIEDOMAGANIA SYSTEMÓW TELEINFORMATYCZNYCH UŻYWANYCH NA POTRZEBY SKBN Systemy teleinformatyczne, które zaprezentowano w powyższych podrozdziałach mogą okazać się niewystarczające, szczególnie w sytuacjach kryzysowych. Przykładami braku łączności w sytuacjach zagrożenia są katastrofy naturalne oraz awarie techniczne. Dotyczy to zwłaszcza stacjonarnej infrastruktury telekomunikacyjnej, która może zostać uszkodzona w wyniku działań sił natury (np. powódź, huragan, oblodzenie) lub celowej bądź niezamierzonej działalności ludzi (np. awaria sieci energetycznej, uszkodzenie urządzeń, atak na infrastrukturę teleinformatyczną). Utrudnienia, spowodowane brakiem łączności mogą przyczynić się do braku możliwości przekazania ostrzeżeń o zewnętrznych lub wewnętrznych zagrożeniach. Taka sytuacja może utrudnić podjęcie właściwej decyzji, a w konsekwencji narazić państwo i ludność na poważne zagrożenia. Ponadto, dużym utrudnieniem w prowadzeniu skoordynowanych działań jest brak współpracujących środków łączności i informatyki poszczególnych straży, służb, inspekcji oraz innych instytucji, odpowiedzialnych za system kierowania bezpieczeństwem narodowym. Dodatkowym zagrożeniem dla systemów teleinformatycznych, wykorzystywanych na potrzeby zapewnienia bezpieczeństwa państwa jest niski poziom ochrony przesyłanych informacji. Często, informacje, zawierające ważne dane przesyłane są za pośrednictwem urządzeń, które nie posiadają modułów zabezpieczających przed nieuprawnionym dostępem. W większości, dotyczy to infrastruktury stacjonarnej, gdzie informacja przekazywana jest z użyciem telefonu stacjonarnego lub analogowego faksu. Obejmuje to także radiowe środki łączności starszej generacji, które pracują na stałych częstotliwościach bez możliwości utajniania informacji. Przedstawione niedomagania w systemach teleinformatycznych, używanych do zapewnienia bezpieczeństwa państwa mogą okazać się poważnym zagrożeniem. Dlatego, należy zadbać, aby urządzenia i systemy, które nie spełniają określonych przepisami wymagań (specyfikacji) nie znajdowały się na wyposażeniu struktur SKBN. Tego rodzaju wymagania możemy znaleźć w Polskich Normach (PN), które tworzone są przez komitety techniczne, a zatwierdzane przez krajową jednostkę normalizacyjną. W jednej z takich norm, znalazły się zapisy, dotyczące systemów teleinformatycznych, które są używane przez podmioty realizujące zadania publiczne. W myśl tego zapisu, powinny być to systemy zaprojektowane, wdrażane i eksploatowane przy uwzględnieniu ich funkcjonalności, niezawodności, używalności, wydajności, przenoszalności oraz pielęgnowalności [2]. 2463

7 4 PORZĄDANE KIERUNKI ZMIAN W SYSTEMACH TELEINFORMATYCZNYCH STOSOWANYCH W SKBN W celu poprawy funkcjonowania obiegu informacji, na potrzeby związane z SKBN należy wszystkie instytucje, inspekcje, służby oraz straże wyposażyć w takie składniki, które umożliwią sprawną wymianę informacji oraz danych z innymi systemami teleinformatycznymi za pomocą protokołów komunikacyjnych i szyfrujących. Tego typu działania są możliwe do zrealizowania, należy jednak przestrzegać obowiązujących specyfikacji, określonych w obowiązujących przepisach, normach, standardach lub rekomendacjach, które zostały ustanowione przez krajową jednostkę normalizacyjną lub jednostkę normalizacyjną Unii Europejskiej. Przykładem takiego dokumentu jest Rozporządzenie w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych [4]. W rezultacie, po spełnieniu tego rodzaju wymagań dla środków łączności i informatyki we wszystkich segmentach systemu kierowania powstałby jeden zintegrowany system, który pozwoliłby na sprawne zarządzanie w każdych warunkach, nawet po wystąpieniu kryzysu. Dodatkowo, taki system, który posiadałby możliwość współpracujący z innymi pozwalałby na stałą wymianę informacji głosowych, baz danych, ocen, prognoz, map oraz przeprowadzanych symulacji ułatwiając podjęcie właściwych kroków do zminimalizowania powstałych zagrożeń. Nie tylko w modelowych rozwiązaniach, ale w realnie działającym systemie teleinformatycznym, należy zadbać, aby do urządzeń oraz środków łączności posiadać autonomiczne źródła zasilania, z jednoczesnym zapewnieniem zapasowych (awaryjnych) rozwiązań. Na przykład, poprzez korzystanie z usług kilku, niezależnych operatorów telekomunikacyjnych. Użycie bezpiecznych środków teleinformatycznych oraz specjalistycznych programów wspomagających procesy podejmowania decyzji mogą zminimalizować siły i środki potrzebne do opanowania groźnej sytuacji oraz przyczynić się do zmniejszenia strat spowodowanych kryzysem. W celu zapewnienia właściwego poziomu bezpieczeństwa teleinformatycznego w SKBN należy pozyskiwać do omawianych struktur sprzęt oraz systemy teleinformatyczne, które mają stosowne zabezpieczenia przed dostępem osób nieuprawnionych. Natomiast środki łączności muszą być wyposażone w elementy do ochrony informacji, gwarantujące przekazywanie danych o różnych poziomach niejawności. Jest to bardzo istotne, gdyż w systemach teleinformatycznych, służących do wymiany informacji na potrzeby bezpieczeństwa państwa mogą zawierać dane, które w myśl Ustawy o ochronie informacji niejawnych stanowią tajemnicę państwową [9]. Należy pamiętać, że do przesyłania oraz przetwarzania informacji niejawnych w systemach, używanych przez organy publiczne wykorzystywane do tego celu urządzenia oraz infrastruktura telekomunikacyjna musi posiadać akredytację bezpieczeństwa, wydawaną przez odpowiednie służby i jednostki organizacyjne. Akredytacja bezpieczeństwa teleinformatycznego zostaje udzielona na z góry określony czas, nie dłuższy jednak niż 5 lat. Potwierdzeniem udzielenia takiej akredytacji jest świadectwo akredytacji bezpieczeństwa systemu teleinformatycznego, które wydaje się na podstawie przeprowadzonego audytu oraz zatwierdzonej dokumentacji bezpieczeństwa teleinformatycznego przez Agencję Bezpieczeństwa Wewnętrznego (ABW) albo Służbę Kontrwywiadu Wojskowego (SKW)[9, art. 48, ust. 1-6]. Dopiero po spełnieniu wyżej przedstawionych wymagań, systemy teleinformatyczne mogą być wykorzystywane do przesyłania informacji niejawnych w systemach odpowiedzialnych za bezpieczeństwo państwa. WNIOSKI Przedstawione w publikacji systemy teleinformatyczne, których podstawowym zadaniem jest zapewnienie sprawnego obiegu informacji na każdym poziomie systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym nie gwarantują sprawnego obiegu informacji. Dlatego, należy dołożyć wszelkich starań, aby wyeliminować niedociągnięcia w systemach łączności i informatyki, które realizują zadania na rzecz bezpieczeństwa państwa. Nie można dopuścić do sytuacji, aby systemy teleinformatyczne, przewidziane do sprawnego działania struktur powołanych do zabezpieczenia społeczeństwa przed 2464

8 zagrożeniami nie funkcjonowały w chwilach bezpośredniego zagrożenia. Opieranie struktur SKBN o amatorskie środki łączności, które nie spełniają określonych przepisami specyfikacji nie można używać do przekazywania danych, szczególnie wtedy, kiedy sytuacja kryzysowa powstała w wyniku celowych działań. Na przykład dokonanych przez hakerów, grupy przestępcze lub organizacje terrorystyczne. W związku z tym, należy wybudować kompatybilny dla wszystkich służb, straży, instytucji, inspekcji oraz innych organów system wymiany informacji, który zapewni nieprzerwaną łączność w każdych warunkach. Powinny być to systemy teleinformatyczne, które zostaną oparte na urządzeniach, infrastrukturze telekomunikacyjnej oraz systemach informatycznych, zapewniających wymagany poziom ochrony przesyłanych informacji. Modelowe rozwiązania powinny tylko wskazywać pożądane kierunki zmian w wykorzystaniu nowoczesnych rozwiązań teleinformatycznych. Nie powinny jednak być traktowane, jako bezwzględny wymóg dobrze przygotowanej infrastruktury teleinformatycznej. Ponieważ, nie należy narzucać wszystkim elementom SKBN konkretnych urządzeń, czy też firm chodzi tylko o zakupienie takiego sprzętu oraz systemów, które spełniają określone przepisami i normami wymagania. Dlatego, można jedynie wskazywać modelowe systemy teleinformatyczne, które można wykorzystać w omawianych strukturach ale ich nie narzucać, jako jedynie słuszne i niezawodne. Zbudowany w ten sposób i współpracujący system pozwoli na właściwe funkcjonowanie elementów SKBN na każdym poziomie zarządzania. Dodatkowo, odpowiednio przygotowane i zabezpieczone systemy teleinformatyczne zapewnią otrzymywanie aktualnych informacji oraz danych umożliwiając wypracowanie decyzji i sprawne zarządzanie państwem. Streszczenie W publikacji przedstawiono systemy łączności i informatyki, które są wykorzystywane na potrzeby systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym. Dokonano charakterystyki elementów wchodzących w skład SKBN oraz przedstawiono podział systemów teleinformatycznych. Przedstawiono środki łączności, systemy informatyczne oraz infrastrukturę telekomunikacyjną, która jest wykorzystywana w strukturach odpowiedzialnych za bezpieczeństwo państwa oraz jego obywateli. Następnie wskazano mankamenty środków łączności i informatyki, które funkcjonują w systemie kierowania bezpieczeństwem państwa. W części końcowej publikacji zaproponowano kierunki zmian, które poprawią funkcjonowanie elementów odpowiedzialnych za bezpieczeństwo na każdym szczeblu systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym. Autorzy publikacji wyrażają nadzieję, że przedstawione rozwiązania wpłyną korzystnie na poprawę obiegu informacji w strukturach odpowiedzialnych za bezpieczeństwo państwa oraz jego obywateli. Communication and information systems in national security management system Abstract The paper presents the communication and information systems (ICT systems) that are used for the purposes of national security management system. There have been characteristics of components for national security management system and presents ICT systems. Presents the means of communication, information systems and telecommunications infrastructure, which issued in the structures responsible for the security of the state and its citizens. Then the indicated deficiencies means of communication and information technology, which operates in the safety management system of the state. In the final part the publication of proposed directions of change that will improve the functioning of the elements responsible for the security of the system at every level of national security. The authors express the hope that the solutions will have positive impact on improving the flow of information in the structures responsible for the security of the state and its citizens. BIBLIOGRAFIA 1. Decyzja Rady z dnia 31 marca 2011 r. w sprawie przepisów bezpieczeństwa dotyczących ochrony informacji niejawnych UE (2011/292/UE) (Dz. Urz. UE z 2011 r. L Nr 141.). 2. PN-ISO/IEC :2007 Technika informatyczna Zarządzanie usługami Część 1: Specyfikacja. 2465

9 3. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 27 kwietnia 2004 r. w sprawie przygotowania systemu kierowania bezpieczeństwem narodowym (Dz. U. z 2004 r. Nr 98, poz. 978, z późn. zm.). 4. Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 12 kwietnia 2012 r. w sprawie Krajowych Ram Interoperacyjności, minimalnych wymagań dla rejestrów publicznych i wymiany informacji w postaci elektronicznej oraz minimalnych wymagań dla systemów teleinformatycznych (Dz. U. z 2005 r. Poz. 526, z późn. zm.). 5. Strategia Bezpieczeństwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej, Warszawa Ustawa z dnia 16 lipca 2004 r. Prawo telekomunikacyjne (Dz. U. z 2004 r. Nr 171, poz. 1800, z późn. zm.). 7. Ustawa z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2002 r. Nr 144, poz. 1204, z późn. zm.). 8. Ustawa z dnia 26 kwietnia 2007 r. o zarządzaniu kryzysowym (Dz. U. z 2007 r. Nr 89, poz. 590, z późn. zm.). 9. Ustawa z dnia 5 sierpnia 2010 r. o ochronie informacji niejawnych (Dz. U. z 2010 r. Nr 182, poz. 1228, z późn. zm.). 2466