Etap praktyczny egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie Technik elektronik 311[07] z roku szkolnego 2007/2008

Transkrypt

1 Zespół Placówek Kształcenia Zawodowego Nowy Sącz ul. Zamenhoffa 1 tel/fax lub biuro@ckp-ns.edu.pl NIP Regon Etap praktyczny egzaminu potwierdzającego kwalifikacje zawodowe w zawodzie Technik elektronik 311[07] z roku szkolnego 2007/2008 Analiza projektów zrealizowanych przez absolwentów w kraju (przykładowe rozwiązania z komentarzem- opracowanie CKE) Analiza wyników absolwentów Zespołu Szkół Elektryczno Mechanicznych Nowy Sącz zawód T. Elektronik

2 Wstęp Opracowanie niniejsze jest próbą podsumowania sesji egzaminacyjnej z roku szkolnego 2007/2008, w etapie praktycznym, dla absolwentów technikum realizujących część zajęć zawodowych w Zespole Placówek Kształcenia Zawodowego w Nowym Sączu, w zawodzie Technik elektronik 311[07]. Opracowanie powstało na bazie danych zaprezentowanych przez Wydział Egzaminów Zawodowych OKE w Krakowie, które zawierają wybrane najlepsze fragmenty prac zdających, z poszczególnych, ocenianych obszarów projektów wraz z komentarzem zespołu oceniającego. Na to opracowanie naniesione zostały, w postaci wykresów wyniki uzyskane przez zdających z Zespołu Szkół Elektryczno Mechanicznych wraz z krótkim opisem. Opracowanie to dedykowane jest wszystkim uczniom i kadrze pedagogicznej ZPKZ oraz Szkół realizujących swoje zajęcia w tej placówce, a jego zadaniem jest pokazanie prawidłowej konstrukcji poszczególnych obszarów projektu, najczęściej popełnianym błędom w czasie jego tworzenia. Analiza uzyskanych w poprzedniej sesji wyników ma na celu pokazanie mocnych i słabszych stron naszych absolwentów, oraz zasygnalizowanie nad, którymi umiejętnościami uczniów należy w tej chwili pracować aby w następnej sesji egzaminacyjnej skutecznie wyeliminować przynajmniej część z nich. Poprzez pokazanie prawidłowej konstrukcji poszczególnych, ocenianych elementów projektu, ale również najczęściej popełnianych błędów przez zdających, chcemy wykształcić u obecnych uczniów umiejętność prawidłowego reagowania na polecenia zawarte w treści zadań egzaminacyjnych, oraz oswojenia się z egzaminem zawodowym, które w konsekwencji, mamy nadzieję poprawi komfort podejścia do tego egzaminu oraz jego zdawalność

3 - 3 -

4 - 4 -

5 - 5 -

6 - 6 -

7 - 7 -

8 W pracach egzaminacyjnych oceniane były następujące elementy: I. Tytuł pracy egzaminacyjnej II. Założenia do opracowania projektu wynikające z treści zadania, danych technicznych układu, wyposażenia stanowiska pomiarowego i wykonanych pomiarów III. Wykaz działań związanych z uruchomieniem i badaniem układu oraz wykaz mierzonych i obliczanych parametrów filtru aktywnego IV. Schematy układów pomiarowych do wyznaczania charakterystyk oraz opis sposobu wykonania pomiarów przy wyznaczaniu charakterystyk V. Wskazania eksploatacyjne dotyczące filtru wynikające z założonych parametrów technicznych i użytkowych VI. Charakterystyki: przejściowa i częstotliwościowa badanego filtru VII. Obliczenia parametrów filtru oraz porównanie otrzymanych parametrów wraz z wnioskami dotyczącymi poprawności działania filtr VIII. Praca egzaminacyjna jako całość Praktycznie wszystkie oceniane i wymagane elementy pracy znajdowały się w treści zadania patrz Projekt realizacji prac powinien zawierać i Dokumentacja z wykonania prac powinna zawierać. Podczas oceniania egzaminatorzy zwrócili uwagę, iż wielu absolwentów technikum nie potrafi czytać ze zrozumieniem, zdający mieli problemy z interpretacją poleceń stawianych w zadaniu egzaminacyjnym

9 Ad. I. Tytuł pracy egzaminacyjnej W tytule pracy oceniane były dwa elementy rodzaj wykonywanych prac oraz nazwa badanego urządzenia. Najczęściej pojawiał się standardowy zwrot: projekt realizacji prac związanych z. - co jest nawykiem wynikającym z lat poprzednich. Przykłady z prac egzaminacyjnych: - 9 -

10 Ad. II. Założenia do opracowania projektu wynikające z treści zadania, danych technicznych układu, wyposażenia stanowiska pomiarowego i wykonanych pomiarów Ta część pracy egzaminacyjnej powinna zawierać wszystkie informacje potrzebne do wykonania projektu. Najważniejsze z nich to: parametry badanego układu elektronicznego, wyposażenie stanowiska pomiarowego, jak również rodzaj wykonanych pomiarów przy badaniu filtru. Przykłady z prac egzaminacyjnych:

11 - 11 -

12 - 12 -

13 - 13 -

14 Najczęściej popełniane błędy: Najczęściej zdający zapominali o rozrzucie parametrów. Każdy układ elektroniczny ma określony rozrzut parametrów i należy o tym pamiętać. Ponadto w założeniach zdający nie zawsze uwzględniali wykonane pomiary charakterystyki przejściowej i częstotliwościowej. Komentarz do prac uczniów ZSEM Nowy Sącz: W świetle uzyskanych wyników, obszar 2 pracy egzaminacyjnej, w przypadku prac uczniów ZSEM wypadł bardzo przyzwoicie a wyniki są zdecydowanie lepsze niż przed rokiem. Rozkład uzyskanych wyników prezentuje wykres, z którego wynika, że wszyscy zdający osiągnęli 75 procentowy próg zaliczenia, a zdecydowana większość prac uzyskała ocenę oscylującą w granicach ideału bądź idealną czyli 100%

15 - 15 -

16 Ad. III. Wykaz działań związanych z uruchomieniem i badaniem układu oraz wykaz mierzonych i obliczanych parametrów filtru aktywnego Wykaz działań jest częścią pracy, w której zdający powinien określić kolejne czynności, które będzie wykonywał przy realizacji projektu (badania gotowego układu elektronicznego, a nie jego wykonania czy montażu!). Jest to nierozerwalna część całości pracy egzaminacyjnej. Ponadto w pracy powinien pojawić się osobno sporządzony wykaz mierzonych i obliczanych parametrów zgodnie z poleceniem w zadaniu. Przykłady z prac egzaminacyjnych:

17 - 17 -

18 Najczęściej popełniane błędy: Znaczna część zdających nie pisała wykazu działań jako listy kolejnych czynności prowadzących do wykonania zadania. Często zdający zapominali o określeniu warunków zasilania, jednakże najczęściej występującym błędem był brak wykazu mierzonych i obliczanych parametrów filtru. Komentarz do prac uczniów ZSEM: W tym obszarze prace, również jak w roku ubiegłym, pozostawiają wiele do życzenia, co pokazano na wykresie. Aż 21 zdających nie uzyskało wymaganego 75% progu zaliczenia, a uzyskane przez nich wyniki są bardzo niskie, niższe niż przed rokiem. Są tylko 2 osoby, które uzyskały 100% punktów możliwych do uzyskania. Wnioskować należy, że tematyka ta nie została należycie opanowana przez zdających i wymaga szczególnego potraktowania w bieżącycym roku szkolnym. Problematyka wykazu działań choć wydaje się prozaiczną będzie wymagała szczególnie w klasach młodszych zgłębienia np. w ramach zajęć pracowniano-laboratoryjnych przy okazji tworzenia sprawozdań z realizowanych ćwiczeń. Natomiast w przypadku uczniów klas starszych omówienia jej w ramach realizacji próbnych egzaminów

19 - 19 -

20 Ad. IV. Schematy układów pomiarowych do wyznaczania charakterystyk oraz opis sposobu wykonania pomiarów przy wyznaczaniu charakterystyk Ten element pracy stanowił zasadniczą część projektu. Należało tutaj narysować schematy do pomiaru charakterystyki przejściowej i częstotliwościowej. Schematy te winny wykorzystywać wyłącznie dostępną aparaturę będącą na wyposażeniu stanowiska (zgodnie z treścią zadania). Ponadto powinien również wystąpić w tym elemencie opis sposobu pomiaru z uwzględnieniem wielkości utrzymywanych jako stałe czy zmienne, jak również parametrów mierzonych. Przykładowe schematy:

21 Jak słusznie zauważył zdający (przykład 1), układ można było sprawdzić (zbadać) wykorzystując tylko jeden układ pomiarowy. Jako elementy pomiarowe można było wykorzystać zarówno woltomierze (mierzyły sygnał o częstotliwości do 1,5 khz), jak i oscyloskop. Na schematach najczęściej występującym błędem było rysowanie oscyloskopu w trybie pracy x-y. Oscyloskop był dwukanałowy i prawidłowym oznaczeniem tego przyrządu pomiarowego jest np. symbol z pierwszego przykładu. Bardzo często również zdający na wejściu badanego filtra umieszczali źródło napięcia i konsekwentnie traktowali napięcie stałe na wejściu jako sygnał wejściowy do filtru. Spora część zdających nie zasilała badanego układu. Pojawiały się również na schematach elementy, których nie było w wykazie dostępnej aparatury kontrolnopomiarowej (rezystor, głośnik, częstotliwościomierz). Opis sposobu pomiaru winien być stosowny do wcześniej narysowanego schematu. Przykłady z prac egzaminacyjnych:

22 - 22 -

23 - 23 -

24 Najczęściej popełniane błędy: Opis sposobu pomiaru często zawierał bardzo długie opisy zestawienia układu pomiarowego, niekiedy nawet wraz z wyróżnieniem kolorów przewodów łączeniowych (co było niepotrzebne i nieoceniane), nie zawierał natomiast istoty wykonania pomiarów, tj. wartości parametrów stałych, wielkości parametrów zmiennych, jak również wielkości odczytywanych z przyrządów pomiarowych. Bardzo często również zdający w opisie sposobu pomiaru odnosili się do aparatury kontrolno-pomiarowej, której nie umieścili na schemacie (np. odczytywali napięcie z woltomierza, a na schemacie był tylko oscyloskop). Komentarz do prac uczniów ZSEM Nowy Sącz: Rysowanie schematów jest obszarem pracy, który i w poprzedniej sesji egzaminacyjnej wypadł słabo. Wyniki uzyskane przez 20 absolwentów w omawianej sesji egzaminacyjnej nie osiągnęły wymaganego pułapu 75%. Umiejętność rysowania schematów, znajomość symboli graficznych, oraz umiejętność opisania sposobu realizacji pomiarów określonych

25 charakterystycznych parametrów danego układu to elementy, które będą wymagały jak co roku specjalnego potraktowania przy okazji realizacji próbnych egzaminów i w trakcie realizacji normalnych zajęć zawodowych

26 Analiza wyników egzaminu zawodowego zawód Technik elektryk 311[08] 2008r

27 Ad. V. Wskazania eksploatacyjne dotyczące filtru wynikające z założonych parametrów technicznych i użytkowych Wskazania eksploatacyjne są warunkami, jakie musi zapewnić użytkownik urządzenia w celu poprawnej jego pracy. Użytkownik nie ma wpływu na parametry urządzenia (w tym konkretnym zadaniu nie mógł np. zmienić częstotliwości pracy układu). Generalnie wskazania eksploatacyjne winny dotyczyć tych elementów (parametrów) na które ma wpływ użytkownik, a w szczególności temperaturę zewnętrzną, wilgotność, napięcia zasilające układ, czy poziom sygnału wejściowego. Przykłady z prac egzaminacyjnych: Analiza wyników egzaminu zawodowego zawód Technik elektryk 311[08] 2008r

28 Najczęściej popełniane błędy: W przykładzie 3 zdający we wskazaniach eksploatacyjnych podaje dodatkowo takie parametry jak: wzmocnienie napięciowe, czy pasmo przenoszenia są one tutaj zbędne. W pracach egzaminacyjnych najczęściej spotykanym błędem był brak wartości liczbowych określonych parametrów (tzn. zdający określał na jakie parametry musi zwracać uwagę użytkownik, ale nie podawał dopuszczalnych granic). Ponadto piszący często zapominali o dolnym zakresie temperatury. Podawali tylko, iż temperatura pracy układu nie może przekroczyć 50 C zapominając o tym, iż w przypadku układów elektronicznych ważny jest również dolny zakres temperatury. W szeregu prac nie pojawiał się zwrot Układ należy zasilić.., Używać w temperaturze. Forma ma tutaj duże znaczenie. Zamiast tego zdający podawali parametry układu np. Ucc mniejsze niż 12 V. W sporej części prac pojawiał się przepisany cały wykaz parametrów układu, co nie jest dobrym rozwiązaniem. Komentarz do prac uczniów ZSEM Nowy Sącz: Obszar ten wypadł w tej sesji egzaminacyjnej również dość przyzwoicie w porównaniu z rokiem ubiegłym. Jedynie nieliczni zdający uzyskali wynik poniżej progu 75%, a zdecydowana większość uzyskała wynik idealny. Myślę, że pomimo dobrych wyników w tej sesji egzaminacyjnej dotyczących tego obszaru, należy nadal w ramach realizacji ćwiczeń, szczególnie w pracowni urządzeń elektronicznych, oraz realizowanych na tę okoliczność sprawozdań, położyć szczególny nacisk na formułowanie własnych wniosków, dotyczących badanych układów i urządzeń. Nauczyciele powinni również eksponować te parametry układów, których przekroczenie miałoby, istotny wpływ na ich trwałość i jakość pracy. Analiza wyników egzaminu zawodowego zawód Technik elektryk 311[08] 2008r

30 Ad. VI. Charakterystyka przejściowa i częstotliwościowa badanego filtru Zdający mieli do wykonania dwie charakterystyki (przejściową i częstotliwościową) obie w skali liniowej (patrz zadania egzaminacyjne). Na charakterystyce częstotliwościowej należało zaznaczyć pasmo przenoszenia i częstotliwości środkową, górną i dolną. Przykłady z prac egzaminacyjnych: Analiza wyników egzaminu zawodowego zawód Technik elektryk 311[08] 2008r

33 Najczęściej popełniane błędy: W tym punkcie zdający najczęściej rysowali charakterystykę Uwy=f(f) zamiast Ku=f(f). Równie często zdarzały się prace z niezaznaczonymi (lub błędnie zaznaczonymi) częstotliwościami charakterystycznymi dla filtru. Sporo prac zawierało charakterystyki narysowane w skali logarytmicznej, zdarzały się również prace, w których piszący dobierał skalę nieliniową, a nawet czasami pomijał część danych. Poważnym błędem występującym w tym obszarze był brak oznaczeń poszczególnych osi, czy też pomijanie jednostek przy parametrach (V, Hz) Komentarz do prac uczniów ZSEM Nowy Sącz: Obszar dotyczący narysowania charakterystyk, wypadł gorzej niż przed rokiem 75% progu nie uzyskało 13 zdających podczas gdy przed rokiem było ich 8, ponadto pozostałe wyniki lokowały się w górnych granicach czyli w okolicy 100%.Wniosek jest jeden należy tej tematyce nadal poświęcać więcej uwagi nie tylko w ramach zajęć zawodowych ale również przy okazji zajęć z matematyki i fizyki, jak również prac własnych uczniów. Analiza wyników egzaminu zawodowego zawód Technik elektryk 311[08] 2008r

35 Ad. VII. Obliczenia parametrów filtru oraz porównanie otrzymanych parametrów wraz z wnioskami dotyczącymi poprawności działania filtru Tą część pracy należałoby właściwie podzielić na kilka mniejszych części takich jak: odczyt wartości częstotliwości środkowej, górnej i dolnej z poprzednio narysowanej charakterystyki częstotliwościowej, obliczenie wzmocnienia i wyznaczenie Kumax, obliczenia pozostałych parametrów układu, porównanie otrzymanych wyników z założeniami i wyciągnięcie wniosku o poprawności działania układu. Analiza wyników egzaminu zawodowego zawód Technik elektryk 311[08] 2008r

36 W tym miejscu najczęściej popełnianym błędem było pobieranie częstotliwości do obliczeń nie z narysowanej charakterystyki, lecz z parametrów technicznych układu. Zdarzały się również braki w przykładowych obliczeniach (wzmocnienie napięciowe układu) lub niewskazanie na wartość wzmocnienia maksymalnego. Ostatnim elementem pracy była analiza porównawcza uzyskanych wyników. Wykonywana była ona najczęściej w formie tabelki, co czyniło tą część jasną i zrozumiałą dla egzaminatora. Porównanie powinno zawierać wartości obliczone lub zmierzone odniesione do parametrów założonych (parametrów z danych technicznych uwzględniających ich rozrzut). Efektem porównania jest wniosek o poprawności działania układu urządzenie działa poprawnie, jeżeli wszystkie parametry są zgodne z założeniami lub działa niepoprawnie, jeżeli co najmniej jeden parametr odbiega od założeń. Przykładowe zestawienie danych: Analiza wyników egzaminu zawodowego zawód Technik elektryk 311[08] 2008r

40 Najczęściej popełniane błędy: Ta część pracy sprawia zdającym najwięcej problemów. Związane jest to z interpretacją uzyskanych wyników. Z uwagi na rozrzut parametrów wyniki uzyskane w różnych pracach mogły od siebie znacznie odbiegać, nie zmieniając jednakże sensu porównania. Błędy, które można było tutaj zauważyć to: porównania np. z założeń pasmo przenoszenia wynosiło 45 Hz ±10%, co daje zakres od 40,5 Hz do 49,5 Hz, a zdający wpisywali pasmo B3 równe np. 40 Hz czy 50 Hz i twierdzili, że parametr jest zgodny z założeniami. Bardzo duża ilość prac nie posiadała jasno sformułowanego wniosku o poprawności działania układu, zamiast niego pojawiała się natomiast analiza wcześniej zestawionych wielkości porównywanych. W sporej części prac również można było zauważyć błędną interpretację odchyłek powyżej 10%. Miało to miejsce przy współczynniku prostokątności, który niekiedy wychodził lepszy niż zakładał producent. Komentarz do prac uczniów ZSEM i ZS-4 Nowy Sącz: Ten obszar pracy egzaminacyjnej wymaga od zdającego precyzyjnego odniesienia się do uzyskanych wyników pomiarowych poprzez ich interpretację, co z kolei wymaga dobrej wiedzy i umiejętności praktycznych. Te elementy spowodowały pewnie, że 75% progu w tym obszarze nie uzyskało 15 zdających. Myślę, że obszarowi temu, należy podobnie jak sugerowałem to w roku poprzednim, poświęcić sporo uwagi gdyż po okresie przejściowym, po którym nastąpi rzeczywiste wykonanie pomiarów wraz z ich interpretacją może to być obszar kluczowy jeśli chodzi o uzyskiwane wyniki. Istotnym czynnikiem w doskonaleniu umiejętności interpretacji może być również, wdrażanie uczniów, przez uczących w ramach ćwiczeń laboratoryjnych, do formułowania własnych wniosków po zrealizowanych ćwiczeniach uwzględniających analizę uzyskanych wyników pomiarowych Analiza wyników egzaminu zawodowego zawód Technik elektryk 311[08] 2008r

42 Ad. VIII. Praca egzaminacyjna jako całość. W tej części oceniane były takie elementy pracy jak: logika, terminologia zawodowa, estetyka i czytelność. Piszący dość dobrze radzili sobie z logiką wypowiedzi. Egzaminatorzy mieli jednak sporo zastrzeżeń co do terminologii zawodowej, a zwłaszcza sposobu oznaczeń przyrządów pomiarowych. Prace były raczej estetyczne, natomiast duża grupa prac była mało czytelna. Podsumowując tegoroczne prace egzaminacyjne, były one napisane znacznie lepiej niż w ubiegłym roku, jednakże do ideału jeszcze niestety daleko. Analiza wyników egzaminu zawodowego zawód Technik elektryk 311[08] 2008r

47 Literatura: 1. Opracowanie Wyniki egzaminu zawodowego T. Elektronik z komentarzem CKE 2008r 2. Opracowanie Wyniki egzaminu zawodowego T. Elektronik OKE Kraków 2008r. 3. Wyniki etapu praktycznego egzaminu zawodowego zawód T. elektronik w ZPKZ N. Sącz; A. Wiktor 2007r Analiza wyników egzaminu zawodowego zawód Technik elektryk 311[08] 2008r