Benchmarking procesów

Transkrypt

1 Benchmarking procesów wdrażania KRK Andrzej Kraśniewski Politechnika Warszawska ekspert boloński Seminarium Bolońskie dla prorektorów, Uniwersytet Śląski,

2 Projekt FRP Projekt Benchmarking procesów w zakresie wdrażania Krajowych Ram Kwalifikacji realizowany w ramach programu FRP BENCHMARKING W SZKOLNICTWIE WYŻSZYM* * program wspierany przez Orange Polska 2

3 Organizacja i przebieg prac Zespół Koordynacyjny prof. Zbigniew Marciniak kierownik projektu prof. Ewa Chmielecka prof. Andrzej Kraśniewski mgr Kinga Kurowska dr Mariusz Luterek sekretarz projektu zaproszenie skierowane do uczelni (wrzesień 2012) przeprowadzenie badania (w formie ankiety elektronicznej) zgromadzenie danych (grudzień styczeń 2013) wstępne opracowanie wyników w toku przygotowanie publikacji książkowej (wyniki ilościowe i jakościowe jakościowe, komentarze, wnioski,...) 3

4 zaproszenie do udziału w projekcie: - uczelnie członkowskie i stowarzyszone KRASP przystąpienie do projektu - 46 uczelni (w tym uczelnie z pozycji 1-6 w rankingu Perspektyw) Uczestnicy 11 uniwersytetów 10 uczelni technicznych 16 uczelni akademickich innych typów (w tym 1 niepubliczna) 9 PWSZ kwestionariusze i dla uczelni dla podstawowych jednostek organizacyjnych (wydziałów) - inny zestaw pytań respondentów 215 jednostek (65.7%) prowadzi studia doktoranckie. 86 jednostek (26.3%) wzięło udział w konkursie MNiSW o milion 4

5 Zakres/przedmiot badań SPIS TREŚCI PUBLIKACJI (projekt) Wstęp Charakterystyka badania Organizacja i przebieg procesu wdrażania KRK Ocena procesu wdrażania KRK Programy kształcenia ogólna charakterystyka Efekty kształcenia Punkty ECTS Zmiany w programach studiów Pensum Studia doktoranckie Studia podyplomowe Zmiany w systemie zapewniania jakości kształcenia Zakończenie 5

6 Cel prezentacji przedstawienie wybranych danych przede wszystkim o charakterze ilościowym 6

7 Nastawienie do wdrażania KRK opinia uczelni trudno powiedzieć pozytywne y raczej jpozytywne yy 4.2% kierownictwo uczelni 41.3% 52.2% 2.3% raczej negatywne nauczyciele akademiccy (opinia i kierownictwai uczelni) 6.5% 28.3% 19.6% 45.7% opinia jednostek (wydziałów) jednoznacznie negatywne pozytywne trudno powiedzieć kierownictwo wydziałów 25.7% 53.5% 7.6% 9.8% 3.4% raczej pozytywne raczej negatywne nauczyciele akademiccy (opinia kierownictwa wydziałów) 4.9% 40.7% 14.1% 1% 32.7% 76% 7.6% 7

8 Nastawienie do wdrażania KRK - uczelnie UCZELNIE OGÓŁEM trudno powiedzieć pozytywne raczej pozytywne 4.2% kierownictwo uczelni 41.3% 52.2% 2.3% nauczyciele akademiccy (opinia kierownictwa) 6.5% 6.5% raczej negatywne 28.3% 19.6% 45.7% UNIWERSYTETY kierownictwo uczelni nauczyciele akademiccy 36.4% 63.6% 18.2% 18.2% 63.6% UCZELNIE TECHNICZNE kierownictwo uczelni 44.4% 55.6% nauczyciele akademiccy 22.2% 22.2% 55.6% 8

9 Nastawienie do wdrażania KRK - wydziały UCZELNIE OGÓŁEM kierownictwo pozytywne 25.7% 53.5% raczej pozytywne jednoznacznie negatywne trudno powiedzieć wydziałów 7.6% 9.8% 3.4% nauczyciele akademiccy (opinia kierownictwa) 4.9% raczej negatywne 40.7% 14.1% 32.7% 7.6% UNIWERSYTETY kierownictwo wydziałów nauczyciele akademiccy 3.2% 22.3% 54.8% 41.4% 12.7% 34.4% 8.9% 12.1% 1.9% 8.3% UCZELNIE TECHNICZNE 3.6% kierownictwo wydziałów 22.6% 55.9% 13.1% nauczyciele akademiccy 35.7% 15.5% 38.1% 8.3% 2.4% 4.8% 9

10 Wdrażanie KRK problemy i trudności problemy związane z treścią i interpretacją przepisów ustawy i rozporządzeń problemy związane ze zbyt krótkim czasem przeznaczonym na wdrożenie KRK i odczuwaną ą presją czasową problemy związane z szerokim zakresem i dużym wymiarem zadań (związanych z wdrożeniem KRK na uczelni i w jednostkach), przy braku wsparcia finansowego ze strony MNiSW problemy związane z brakiem przekonania pracowników co do sensowności i celowości zmian problemy natury technicznej problemy związane ze specyfiką niektórych obszarów kształcenia 10

11 Stopień centralizacji prac Określenie w formie uchwały senatu lub decyzji rektora wspólnej dla wszystkich jednostek organizacyjnych y postaci dokumentacji programu kształcenia: 42 uczelnie (91.3%), w tym wszystkie uniwersytety i uczelnie techniczne wspólny dla wszystkich jednostek organizacyjnych prowadzących studia wzór opisu przedmiotów (wzór sylabusa) procent uczelni NIE 6.5% TAK, osoba odpowiedzialna za przedmiot wprowadza dane do ogólnie dostępnego formularza (pliku tekstowy), a następnie przesyła wypełniony formularz pod wskazany adres TAK, osoba odpowiedzialna za przedmiot wprowadza dane do formularza dostępnego (po zalogowaniu się) na określonej stronie www 56.5% 37.0% 11

12 Wsparcie przez ekspertów zewnętrznych Wykorzystanie przez uczelnie w pracach nad wdrożeniem KRK wsparcia ze strony ekspertów zewnętrznych sposób korzystania z pomocy ekspertów zewnętrznych systematyczne korzystanie z pomocy ekspertów zewnętrznych korzystanie z pomocy ekspertów zewnętrznych w sporadyczny sposób (w celu rozwiązania pojedynczych problemów) niekorzystanie z pomocy ekspertów zewnętrznych procent uczelni 32,6% 47,8% 19,6% eksperci - członkowie ZEB (25 uczelni) eksperci z zaprzyjaźnionych uczelni (4 uczelnie) osoby z otoczenia gospodarczo-społecznego społecznego (3 uczelnie) przedstawiciele MNiSW (1 uczelnia) eksperci z firm szkoleniowych (1 uczelnia) 12

13 Oprzyrządowanie prac Czy w uczelni opracowano nowe lub zmodyfikowano istniejące oprogramowanie wspomagające przygotowanie dokumentacji programu kształcenia zgodnie z wymaganiami KRK? UCZELNIE OGÓŁEM TAK UNIWERSYTETY 34.8% NIE 15.2% 50.0% NIE, ale niektóre jednostki organizacyjne opracowały takie oprogramowanie 18.2% 18.2% 63.6% UCZELNIE TECHNICZNE 66.7% 33.3% 13

14 Efekty kształcenia wybrane aspekty Określanie efektów kształcenia dla programów z wyodrębnionymi ę y specjalnościami sposób podejścia uczelni (jednostek) wspólne efekty kształcenia dla wszystkich specjalności w ramach programu kształcenia (kierunku) procent uczelni (jednostek), które wybrały poszczególne opcje odpowiedzi ogół uczelni (jednostek) uniwersytety uczelnie techniczne 58.7% 72.7% 55.6% (54.4%) (63.7%) (48.8%) wspólny rdzeń oraz wyodrębniona grupa efektów kształcenia 41.3% 27.3% 44.4% zdefiniowanych dla poszczególnych specjalności (39.8%) (35.0%) (48.8%) osobne efekty kształcenia dla 0.0% 0.0% 0.0% poszczególnych specjalności (5.8%) (1.3%) (2.4%) 14

15 Efekty kształcenia wybrane aspekty Obrazowanie relacji między efektami kształcenia dla programów kształcenia i efektami kształcenia dla poszczególnych przedmiotów (modułów kształcenia) sposób podejścia uczelni wymagane sporządzenie przez wydziały matrycy efektów kształcenia dla wszystkich programów sporządzenie przez wydziały matrycy efektów kształcenia dla wszystkich programów - zalecane, ale pozostawione do decyzji wydziałów brak postanowień w tej sprawie na poziomie uczelni procent poce tuczelni, które tóewybrały ybay poszczególne opcje odpowiedzi ogół uczelnie uniwersytety y uczelni techniczne 76.1% 90.9% 100.0% 21.7% 91% 9.1% - 22% 2.2%

16 Efekty kształcenia wybrane aspekty Obrazowanie relacji między efektami kształcenia dla programów kształcenia i efektami kształcenia dla poszczególnych przedmiotów (modułów kształcenia) sposób podejścia uczelni w matrycy występuje wyłącznie jeden symbol niepusty (np. + lub X), wskazujący na to, że dany przedmiot (moduł kształcenia) przyczynia się do osiągnięcia określonego kierunkowego efektu kształcenia w matrycy występuje kilka symboli (np. +, ++, +++), wskazujących na to, w jakim stopniu dany przedmiot (moduł kształcenia) przyczynia się do osiągnięcia określonego kierunkowego efektu kształcenia procent uczelni, które wybrały poszczególne opcje odpowiedzi ogół uczelni uniwersytety uczelnie techniczne 47.8% 45.4% 55.6% 52.2% 54.6% 44.4% 16

17 Określenie efektów kształcenia Studia doktoranckie Czy na Uczelni powstał dokument w formie uchwały Senatu lub zarządzenia Rektora w sprawie przygotowania przez jednostki programów kształcenia na studiach doktoranckich z uwzględnieniem efektów kształcenia ł w zakresie wiedzy, umiejętności ś iiki kompetencji społecznych? ł TAK NIE 69.4% 30.6% Liczba efektów kształcenia bardzo zróżnicowana typowo minimum 7 (W-2, U-3, KS-2) maksimum 60 (W-24, U-24, KS-12) 17

18 Studia doktoranckie Stosowanie systemu ECTS Czy na uczelni zostały wprowadzone punkty ECTS dla studiów doktoranckich? TAK NIE 78.4% 21.6% Liczba punktów ECTS punktów ECTS 8 uczelni 60 punktów ECTS 6 uczelni inna ustalona liczba punktów ECTS z przedziału ł (45, 49, 53, 56) 4 uczelnie 240 punktów ECTS w całym programie kształcenia, z czego punktów -zajęcia przewidziane w planie studiów, a pozostałe - praca badawcza 2 uczelnie 18

19 Określenie efektów kształcenia Studia podyplomowe Czy na Uczelni powstał dokument w formie uchwały Senatu lub zarządzenia Rektora w sprawie przygotowania przez jednostki programów kształcenia na studiach podyplomowych z uwzględnieniem efektów kształcenia ł w zakresie wiedzy, umiejętności ś iiki kompetencji społecznych? ł TAK NIE 78.6% 21.4% 19

20 Studia podyplomowe Podejście do realizacji wymagania, aby studia podyplomowe miały wymiar co najmniej j 60 punktów ECTS sposób podejścia jednostek zignorowanie tego wymagania jako niemożliwego do spełnienia utrzymanie dotychczasowych y programów, przy założeniu, że słuchacz poświęci więcej czasu na samokształcenie wydłużenie czasu trwania studiów (do 3 lub 4 semestrów) zwiększenie liczby godzin zajęć bez wydłużenia czasu trwania studiów procent jednostek, które wybrały poszczególne opcje odpowiedzi ogół uczelni uniwersytety uczelnie techniczne 14.8% 16.0% 5.8% 75.3% 73.9% 84.6% 3.6% 2.5% 0.0% 6.3% 7.6% 9.6% 20

21 duży wysiłek związany z wdrożeniem KRK Podsumowanie zróżnicowany charakter problemów; dominowały problemy związane z presją czasową wynikającą z szerokiego zakresu i wymiaru zadań problemy związane z treścią ś iinterpretacją t przepisów ustawy i rozporządzeń ogólne nastawienie - obraz mieszany zróżnicowane podejście do rozwiązywania niektórych problemów (określanie EK dla programów z wyodrębnionymi specjalnościami, sposób tworzenia matrycy EK) w niektórych aspektach uwidacznia się specyfika uczelni w niektórych aspektach sytuacja postrzegana (oceniana) inaczej na poziomie uczelni niż na poziomie wydziałów 21

22 co z tego wynika? wyniki umożliwiają polemizowanie ze skrajnymi opiniami i i pojawiającymi j i się w debacie środowiskowej i publicznej kontynuacja badań i analiz w ramach projektu realizowanego przez Instytut Badań Edukacyjnych 22