SZKOLENIE DUALNE PRACOWNIKÓW MŁODOCIANYCH

Transkrypt

1 SZKOLENIE DUALNE PRACOWNIKÓW MŁODOCIANYCH 1. DUALNY SYSTEM KSZTAŁCENIA System dualny ( inaczej podwójny, przemienny) oparty jest na równoległym kształceniu w szkole zawodowej (wiedza teoretyczna) i kształceniu praktycznym w zakładzie pracy (bezpośredni kontakt z przedsiębiorstwem). W tym systemie, kształcenie zawodowe jest ściśle dostosowane do oczekiwań i potrzeb pracodawców oraz pozwala uczniom na płynne przejście od nauki w szkole do czynnego życia zawodowego. Dualny system kształcenia opiera się na połączeniu kształcenia praktycznego w zakładzie pracy z ukierunkowanymi zawodowo zajęciami w szkole zawodowej. Ze względu na ścisły związek teorii z praktyką system ten jest bardzo wysoko ceniony. Państwa, w których dominuje dualny system kształcenia zawodowego mają dobrze przygotowanych do wejścia na rynek pracy młodych ludzi oraz gospodarkę na wysokim poziomie. Z punktu widzenia mikroekonomicznego, korzyści z wdrożenia dualnego systemu kształcenia są obopólne, zarówno dla Przedsiębiorców jak i dla samych uczniów, a przede wszystkim jest on korzystny dla państwa, gdyż rozwiązuje bezrobocie wśród młodzieży. Z perspektywy przedsiębiorstwa korzyści wynikająca z uczestnictwa w dualnym systemie kształcenia zawodowego, można zidentyfikować jako następujące: 1. Przedsiębiorca kształci ucznia według własnych potrzeb, wymogów i standardów. Wielu przedsiębiorców jest zdania, że trudno jest znaleźć na rynku osoby, w pełni spełniające stawiane przez nich wymagania - kwalifikacje, doświadczenie praktyczne, cechy osobowościowe. 2. Pracodawca ma możliwość wyboru ucznia przyjmowanego na praktykę, co minimalizuje błędy (nietrafne decyzje) popełniane często przy standardowej rekrutacji. 3. Przedsiębiorcy postrzegają udział w kształceniu zawodowym jako długoterminową inwestycję we własnych pracowników. 4. Pozyskanie relatywnie taniego pracownika. 1

2 5. System umożliwia zapewnienie ciągłości zawodów tyczy się do przede wszystkim branży rzemieślniczej, gdzie tradycje odgrywają szczególną rolę. Z perspektywy uczniów, korzyści z uczestnictwa w dualnym systemie kształcenia zawodowego, można zidentyfikować następująco: 1. Uczeń zdobywa doświadczenie bezpośrednio u potencjalnego przyszłego pracodawcy. 2. System umożliwia uczniom szkół zawodowych płynne przejście z okresu nauki do czynnego życia zawodowego. 3. Oferta szkół jest silnie dopasowana do potrzeb i wymogów rynku pracy (jest to podstawowym założeniem funkcjonowania systemu dualnego), co oznacza, że większość uczniów na poziomie szkół zawodowych nie będzie podejmowała nauki w profesjach na które nie ma popytu ze strony pracodawców lub jest on bardzo niski. 4. Odbycie praktyki zawodowej w przedsiębiorstwie, które spełnia wymogi współczesnego rynku. 5. Uczeń ma możliwość czynnego uczestnictwa w cyklu wytwórczym przedsiębiorstwa, co stanowi dodatkową wartość dodaną z punktu widzenia odbywanego procesu edukacyjnego. 6. System umożliwia kształtowanie postaw i kompetencji, które są wysoko cenione przez ich przyszłych pracodawców. Do takich można między innymi zaliczyć: postawy przedsiębiorcze, poważanie i szacunek do wykonywanej pracy, kształtowaną lojalność wobec zakładu pracy, odpowiedzialność za powierzone zadania, chęć dalszego kształcenia i podnoszenia kwalifikacji. Z perspektywy całej gospodarki, potencjalne korzyści wynikające z wdrożenia dualnego systemu kształcenia, można je zidentyfikować jako: 1. Wykształcenie efektywnego system kształcenia zawodowego, który przygotowuje młodych ludzi do wykonywania konkretnego zawodu, 2. Istnienie systemowego rozwiązania, które ułatwia zatrudnianie absolwentów szkół zawodowych. 3. Uelastycznienie rynku pracy. 4. Podjęcie współpracy między przedsiębiorcami a instytucjami edukacyjnymi odnośnie definiowania kierunków oraz form kształcenia zawodowego zgodnie bieżącym zapotrzebowaniem na rynku pracy. 2

3 A zatem resumując praktyczna nauka zawodu u pracodawcy koresponduje z filarami edukacji zawodowej, determinującymi jakość kształcenia zawodowego: 1. Dobre przygotowanie teoretyczne, dające wiedzę zawodową, która umożliwia zdobywanie Różnych zawodów o szerokim profilu. 2. Dobre przygotowanie praktyczne do sprawnego wykonywania określonych prac, specjalności, czynności, zadań, obsługiwania maszyn etc. 3. Dobre przygotowanie społeczne, znajomość stosunków pracy w przedsiębiorstwie (instytucji), organizacji stanowisk pracy, znajomość i respektowanie określonej hierarchii i dyscypliny w miejscu pracy. 4. Duże efekty w kształceniu pozytywnej osobowości młodego człowieka. 2. DUALNY SYSTEM KSZTAŁCENIA ZAWODOWEGO W RZEMIOŚLE Izba Rzemieślnicza oraz Małej i Średniej Przedsiębiorczości w Tarnowie jest organizacją samorządu gospodarczego rzemiosła. Reprezentuje około 2000 pracodawców- rzemieślników z sektora małej i średniej Przedsiębiorczości, którzy zrzeszeni są w 6 Cechach i 1 Spółdzielni. Jednym z najważniejszych zadań organizacji rzemieślniczych, w tym również Izby Rzemieślniczej w Tarnowie jest nauczanie zawodu. Rzemiosło dysponuje szeroką ofertą szkoleniową - od zawodów najnowocześniejszych do unikatowych, często również o charakterze artystycznym. Obecnie w całym kraju u pracodawców rzemieślników szkoli się około młodocianych pracowników w ponad 100 zawodach. Izba Rzemieślnicza w Tarnowie jest także organem prowadzącym Rzemieślnicze Centrum Szkół Zawodowych w Tarnowie, w skład którego wchodzą takie szkoły jak: - Rzemieślnicza Zasadnicza Szkoła Zawodowa w Tarnowie i Pilźnie, - Niepubliczne Technikum Zawodowe Uzupełniające, - Niepubliczne Technikum Samochodowe, - Niepubliczne Technikum Fryzjerskie, - Niepubliczne Liceum Ogólnokształcące dla Dorosłych w Tarnowie i w Pilźnie. 3

4 Przygotowanie zawodowe w Izbie Rzemieślniczej w Tarnowie i w szkołach prowadzonych przez Izbę odbywa się w systemie dualnym, w którym uczniowie zdobywają wiedzę teoretyczną w szkole, a umiejętności wykonywania zawodu w zakładach rzemieślniczych pod kierownictwem instruktorów praktycznej nauki zawodu, popularnie nazywanych mistrzami szkolącymi. W tym miejscu należy podkreślić, iż organizacje rzemieślnicze dają możliwość zdobycia umiejętności zawodowych w systemie dualnym i potwierdzenia kwalifikacji zawodowych w 124 zawodach rzemieślniczych obejmujących klasyfikację zawodów i specjalności rynku pracy. Spośród powyższej grupy zawodów 47 zawodów należy do klasyfikacji zawodów szkolnictwa zawodowego. Dzięki temu organizacje rzemieślnicze dają możliwość nauczenia wykonywania zawodów i potwierdzenia kwalifikacji zawodowych w szerszym zakresie niż przewiduje to system edukacji szkolnej. Tym samym rzemiosło uzupełnia ofertę edukacyjną w naszym kraju, dając możliwość nauki i potwierdzenia kwalifikacji zawodowych, m.in. w takich zawodach jak: witrażownik, wulkanizator, parkieciarz. Nauka zawodu realizowana jest na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego, którą zawiera pracodawca z młodocianym pracownikiem lub z rodzicem/opiekunem prawnym za pośrednictwem cechu. Zawarcie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego możliwe jest tylko z osobami młodocianymi, które są w wieku pomiędzy 16 a 18 rokiem życia, mają ukończone gimnazjum oraz zdolność do wykonywania zawodu potwierdzoną zaświadczeniem wydanym przez lekarza medycyny pracy. Pracodawca pragnący przyjąć młodocianych pracowników w celu przygotowania zawodowego zobowiązany jest posiadać kwalifikacje zawodowe i pedagogiczne umożliwiające realizację praktycznej nauki zawodu. Jeśli pracodawca nie posiada takich uprawnień, może zatrudniać pracownika posiadającego powyższe uprawnienia. Bardzo istotne jest również posiadanie 4

5 przez firmę odpowiednich warunków technicznych i lokalowych do prowadzenia przygotowania zawodowego. Z tytułu zatrudnienia na umowę o pracę młodociany pracownik posiada wszystkie prawa wynikające z Kodeksu Pracy, tj. prawo do wynagrodzenia, ubezpieczenia społecznego, bezpłatnej opieki lekarskiej, odzieży roboczej i ochronnej oraz urlopu. W przeważającej większości organizacja nauki zawodu zaplanowana jest w systemie 40 godzinnego tygodnia pracy i podziale czasu na dni przeznaczone na dokształcanie teoretyczne w zasadniczej szkole zawodowej oraz dni praktycznej nauki zawodu realizowanej na stanowisku pracy u pracodawcy. W szkołach prowadzonych przez tarnowską Izbę kształcenie odbywa się w systemie: I klasa- 2 dni praktycznej nauki zawodu, II klasa- 3, III klasa- 4. Takie proporcje kształcenia praktycznego (u pracodawcy) w stosunku do kształcenia teoretycznego (w szkole) umożliwiają zdobycie właściwych umiejętności i wiedzy, weryfikowanej później na egzaminie czeladniczym. Egzamin czeladniczy składa się z dwóch etapów: praktycznego i teoretycznego. Czas trwania etapu praktycznego nie może być krótszy niż 120 minut i nie może być dłuższy niż 24 godziny łącznie w ciągu trzech dni. Etap praktyczny odbywa się u pracodawców. Etap teoretyczny składa się z części pisemnej i z części ustnej. Etap teoretyczny rozpoczyna się od części pisemnej, która polega na rozwiązaniu testu wyboru. Kandydat udziela odpowiedzi na pytania z zakresu następujących tematów: rachunkowość zawodowa, dokumentacja działalności gospodarczej, rysunek zawodowy, zasady bezpieczeństwa i higieny pracy oraz ochrony przeciwpożarowej, podstawowe zasady ochrony środowiska, podstawowe przepisy prawa pracy, 5

6 podstawowa problematyka z zakresu podejmowania działalności gospodarczej i zarządzania przedsiębiorstwem. Każdy zdający otrzymuje zestaw pytań egzaminacyjnych. Na każdy wyżej wymieniony temat udziela odpowiedzi na 7 pytań. Każde pytanie zawiera trzy propozycje odpowiedzi, z których tylko jedna jest prawidłowa. Po wystawieniu ocen z części pisemnej egzaminu rozpoczyna się część ustna, która polega na udzieleniu przez zdającego odpowiedzi na pytania z zakresu następujących tematów: technologia, maszynoznawstwo, materiałoznawstwo. Na ocenę końcową składają się oceny z poszczególnych etapów. Izba Rzemieślnicza w Tarnowie prowadząc przygotowanie zawodowe, zapewnia wykwalifikowanych pracowników nie tylko na potrzeby rzemieślniczych zakładów, ale również dla regionu i kraju. Praktyczna nauka zawodu realizowana przez pracodawców rzemieślników odbywa się w przeważającej większości na koszt pracodawców, co w ogromnym stopniu odciąża budżet państwa. A refundacja i dofinansowanie kosztów kształcenia, która otrzymują pracodawcy pochodzi z Funduszu Pracy, który płacą sami pracodawcy i na to jest on przede wszystkim przeznaczany. Wieloletnie doświadczenie rzemiosła w zakresie kształcenia zawodowego w procesie pracy dualnego systemu, utwierdza nas w przekonaniu, iż jesteśmy ważnym partnerem w procesie kształcenia zawodowego. 6